Alberti Pii Carporum... Tres & viginti libri in locos lucubrationum variarum D. Erasmi Roterodami quos censet ab eo recognoscendos & retractandos

발행: 1531년

분량: 527페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

R. V M Principis ad praemissas D. Erasini expostatariones Responsio, et ui se quentia opuscula Proationuam Erasmicis praemississet,si eas sine margin schosiis subiungere e re fuisset. UNQUAM Putassemel arsitae Desideri mihin,

gocium huiuscemodi tecum suturum: quod sane pluri mis rationibus est mihi permolestum, nec quo id accide fit fato,satis perspicere licet.Verumenimuero non inscius

sum compertum esse longo rerum vis,non tantum In re bus,quarum natura parens est, verumetiam in humanis, quas apertius consta i destinata quadam ratione peragi

plurisa ea sulc fortuito fieri,quae inquis fuere propo sita Hoe pacto plurimas domus,basilicas, templa, vicos, oppida,portus,urbes conditas, i iis quidem exilibus ac fortuitis e quibus non nullae pari sorte dc mira felicitat ex eius in regias de palatia,ex humilibus viculis in vastas N non urbes praecipuasi regnorum sedesinuectae iuerunt. Pari conditione,& horrenda bella gesta temerariis prorsus principiis, vel paruo dissi

dis orta, e quo tamen magnum taeendium est inde secutum,quae num consultos e ditas entinec in exemplis est immorandum, cum omnes chartae eorum

Sit resertissimae,5c quaedunt a me in medium adduci possenti tibi sint explora, tissima, similibus auspiciis N plurima conscripta sunt editas volumina, quς abal otibus nunq antea iseram deerreaiqumunmo nec eorum propositi cum si lascribere iam ordirentur sed ita sorte datum,ut cum statuissent,ipso initio vix unam oblinere paginam, plusq iustum volumen scripssista Per e enim conti

git poetis vr stiam epigramma aut elegias tantum canere proposuissent: set grum poema conscriderent.Aliis cum epistolam,magnum codicemiquibusdam cum adcommendatam in mum rerum memoriam,vix diarium vel commen rariolum,integram hillatia texuerint Pleris p cum unico argumento respondere,

vel soli quaestiunculae satisfacere: e suggerente malina,sensim ipsos nil tale cogitantes,disputa num ingens volumen conscripsisse.Idem accidere dc in aliis rerum generibus res ipsa edocuitatam talem humanarum rerum esse statum, si quis diligentius perpendat, gnoscet ut sorte non pauci ora in his fieti cotingat. casu quodam siue temere,saltem in sis exordiis,4 certo animi decreto praestitu toes mentis proposeo.mulsis tamen casus dedit initium, quae progressum dei, de habuere consultu.Nonnulla vero prorsus inconsulto coepta oc perista: quin immo id quςdam omnino in diuersum cecidere, ab eo quod fuerat constitutum. At multa inferioribus eaussi collata sertusta esse ec videri manifestumiquς ad superiores relata sunt constat ima quibusdam emis in rebus ducuntur mortales quodam interno impetu ad alic a peragenda,e quibus eueniunt longe diuersa, utilia vel incommoda quo impetu a naturς interpretibus,scite quidem bene for tunati vel insertunati aec utiqui tamen impetus miris modis occulte a causis

superioribus Παι praesertim ab illa primaeva ec superexcelsa, a qua c term

152쪽

LXVII. omnes pendenti citius consilio α decreto cumeta modes turicinus arbitrio tis.

hil potes reniti ad quae tamen tiuna ipsi speetarunt,nec etiam inter agenda sis tuunt, et tantum com tantiaeum eiu ρος deliberate agunt arbitrii facilitate operentur,non enim illius ilibertas tollitur.Attamen id qua ψ non percipiunt, eclonge misius quid erinde sit secuturum ad quid is spinet quod peragunt. Diriguntur tamen summi creato is decreto:qui omnia meffabili sua sapientia,ec ii, dicio inserutabit suavissime gubemat Sed lisc altioris sunt contemplationis, nec hoc loco ultra proselaenda. permittens igitur multa quq ad hanc quae stionem adduci possent hoc tantu in promti assero,exploratissimum esse in humanis rebus cuiuscunsp generis sint,multa fortuito fieri,quς neutiri essulto coepta aut facta fuissent Cuiuscemodi ec hoc negocium norium esse dignoscitur, quod nemo nostrum arbitratus fuerat euenturam,ipso initionci: tibi primo scribenti nec rassas responclare decernere id tamen,deus optimus maximus ut Phene vertat, sua infinita bonitate ac clementia saxis, Diu imis fore commo dum nemini autem nocu m. BScripsisti ad me pridem,ser ornatissime epistolam expostulat am duorum capitum:quorum p o querebare me passim ac palam verbis meis derogasse doctfine tuς:altem,me ubi s dicere tum in conuiuiis Cardinalium,ium in coci liis eruditorum,Erasmum Lutherani tumultus primu aut rem dc causam suisse: de hocis agens mihi declarasti qui fit erit primi fontes huius mali, culpam omnem in theologos,sacerdotes, di monachos quosdam reiiciens quibus queri. moniis respondere studui Dumanissime ob id tamen nune a vero desse , es. hil dissimulans,sed citra omnem fucum synectissime:& quod primu attinebat, dixi copiose q magna apud me esset matio tuae do ne quod autem ad M. tenam a genue sum fassius,quid preetulerim, aut ab aliis prolatum suimet me coram,ut sit in colloquiis familiaribus quς cu plurimu abessent ab his quae tibi,

delata Herant meo in te non vulgati amore incitatus,amice etiam tibi causas exposui ob quas multi mouebantur ad ea de te praedicanda. Unal esse sum pta ex his quae incautuis scisseras, quibus multis stomachum Heras pietatis causa,titulosi quinardam capim,praesertim eoru quae ec mihi videre cotigerat .ec minus proba vim tibi summa sim recensus. liam autem causam assumi eo φ Queris in negocio Lutheran in quo Erasmu tam celebrem vim tacere non licebat.Accusabatis uiri nec prorsus iniuria te alio scis rem eximium ac promptissimum,quo que in generer quasi spectatorem eo medium prebus iesiti causa fidei: in qua conueniebat te acerrimum propugnatorem Praessi tisse quibus expositis peramanter te monui, quo medicamine haec vulnera sat nare posses:ut ne cicatrix quidem superesseti ids facillimum factu tibi esse demonstraui,tu ob egregiam vatiam ἐν do nam tuam,ec singularem illa lacu, diam te cunatam,studi Haec diligentia ad persetu redactam, tu quia tibi ne Mesu foret, cu insanissima doctrina infirmis radicibus nec alte subfidelibus inonixa quas succidere demonstraui non esse operosum.Attigi etia peculiatia quaedam dogmata ex illis pullulatia,ab infando Luthero collecta:quae putaui a ciuietis scriptoribus aut prorsus fuisse neglecta:aut vix attac talis pote tanqleuiorati aetera pretermisi, miti vi mei non esset aduersus Luttati iurores seta

153쪽

ALAERTI PIIbere: e quia dc tissimos viros cognoueram illos ex proposito consutasse. Prae. terra iudicatu succisis, vel saltem attritis radicibus, arborem erectam diu stare non posse sed breui collapsuram tmodo essent qui illam adhuc pertinacius

ter erentem quaterent . quamobrem cum te robustissimum alliteram cognoscerem, ec proinde idoneum ρος multis ad illam quassandam i illam impeteres,in Lutherum perstringeres calamia enixius rogaui hortatus sum, con aeque quoad licuit:verum irritus fuit omnis conatus noster te in priori senten

tia quae te culpabilem apud omnes pios emo erat I persis te. in si meam

amantissimam admonitionem,meas preces,meum iudicium non probares, sed asperitarerismon erat tamen ut ob id mihi si censeres mari dicitar in comae dia, Qui monet adiuuat non laedit.Quamobrem cum arbitrarer me non solum

expostulationibus tuis cumulate satisfecisse verum 8c a te mihi gratiam habe ri,quod praeter id etiam amici ossicio fusis futietiis: Ecce post annos duos extemplo aba istola, more longe acerbior . quamuis p incipio ipso blandi. eula videti possit,quibusdamque verbis honorificis magna calliditate interspersa, in qua mirum inmochim excandescens, expostulationibus prioris alias ploras hsed ratione prorsus vacuas adiiclassic ea qiudem typis excussa, nec tamen a te vel antea et post ullo modo ad me trasmis1a,quod lane potius rusticum fuit quais urbanum,qua omnia quς scripseram tralita in citaseum,nilque boni essulens declaras e periniquo animo tuler cium meam, ut oblitus non tui, sed modestiae vitis grauibus re praesertim studiosis decentis pluma in me lacalatis,veluti in ec aduersarium,appellans meam benignam c ni fallor

responsionem tin accusationem,ac si in te fui ra inuectus, non autem anuce potius admonuissem.Quam autem ab inuehendo mea epistola fuerit rem la,statuendum permitto legentium iudicio.Nil enim in ea protuli te attingens, quod ad expostulationes tuas plene purgandas.ec conceptas de te prauas opis Diones abolendas non pertineretEt haec omnia humanissime magnam ha tui nominis rationem, licitus ut nec verbulo telaedi arbitrari posses. C Attamen quasi te vindicans ac de me poenam sumens, plurima in me tela socasti, Mastique meum omium probris ac maledictis quamplurimis, e qui an iusta attingam Primum obiicis stupiditatem ac negligentiam, quod intescribens non videm se ista tua, sed relatus aliorum s erim male de te sentim trian. perea vanitatem dc ineptias,inquiens, nihil me attigisse, quod ab aliis antea non fuerit pertractatu ec a te illis apprime responsum. Ad like tarditatis inconstantiae imbecillitatis ac lascise accusas, Postremo ut pharetram protinus excutias: malitiam vasticiem,etsi deo placet etiam phrenesim impingis, merina enim ais ec prorsus diluta esse omnia argumenta nostra: vehementioremis esse in prologis ec orationis initio,il ipso progressit,te laudare ut magis vituperema multa recensere a te dicta quae nune scri stillariosorumis more te impetus volens Lutherum impetere,ni virumis volue tvafre re malitiose, quemadmodum faciunt hi qui ex eadem fidelia vi dicitur uos dealbare patietes volunt. Deniis colligis quedam minutula,ac pene puerilia,ut chartas impleas: quae M typographorum negligentia aut exemplaris vitio forte exciderunt, ad mea εtem nihil pertinere possunt, nosces si lubet Erasme liberius proloqueti,FFL

154쪽

Laee minitanta elatione, dicam saperblatvi nec serre possit amici optima madciaten nec quenquam benevole admonentem sunt equ1dem mulsi ita missentes .iam turgid1,dc sita placentes ut nec se continere queant, quan seip sos laudent,si 1aeten efferant, qui reprehensorem aut obiurgatorem vinuaqriatiuntur,ita innarii qum modo tolerabiles,cum nature instincta omin lau das cupidiores simus,lcvitupetii aspernatores.Ante paucissimos inuenies tam insatos qui amicum,admonentem beneuolumis hortatorem ita odefintiui ilatum maledietis insectentur,re qui tales sunt: indem non ferendi teste hesiodo,

Sed quid agis Erasime ita me impetens tam acrIter verberans, mihi cressas, Din vanum interis: quis enam ita insultra, ut patientissimi etiam bilem excitare in is non tamen inicies tua mordacitate ec petulantia, ut a meipso m edens tibi similis efficiar er bo morem inrum,nec ab instituto quoad licebit disce dam facis equidem mecum,quod eum aliis facere consumisti, dc qaod commane estonii lxis. qui non valentes sustinere causam quam tuentur, ad conuiciare maledicta se conuertunt vel aliis vestionibus aut argumentis propositis: ae si repreliensa illis pensarentur,diuertere a proposito sisentimue 11ssimua em de vetitate disserentes,quo re Cicero tuus asserit ad conuicia sermo. nem conuertere,ec huiuscemodi technis vi a quibus adhorret animus cuiuslgrauis ta candidi vitiPermittuntur haec quidem puris,ad quandam exercita tionem nonnunq dc causarum patronis,ad uit exponendum moram in causa difficilior is deinde maiori diligentia negocium d1scutere possintire causam rursus agere valeant, antedi definiatur.Condonatur ec ore disputantibus,mi quo dam efffugium cum est racioti argumento extemplo adoriuntur,ne imprime ditati conuincantur. Et tamen oppugnantes cum id fit non ignati cautelm dicere solent, contra argumentati, vel nouas inducere dubitationes non Q ob tectis satisiacere. At scriptoribus cum eorum sententiae chartis exarate, per Hmansure proertim milia his,quos conuenit esse grauissimos ec sin

ceros, indecentissimum Theolreis aut quorum quia debent esse amismata, pre ceteris omnibus pura,& verissima per iniquu.Suma autem totiustus resfossorus,quin potius t fugς his capitibus costat.Primu aliis res disse,

quasi omnis qui respodeat, u satissaciat. ertinaces autem clinee silere possunt,nec impudentium ora vilis probationibus argumentisve negociu demonstrantibus obtrudi. An autem satisseretis non tui est arbitrii definiret sed eoru qui extra causam sunt, obiecta, ε quae illis r pondisti diligentius perlege runt. Verum si caeteris ira respondissi, quemadmodum doctori Bedae ec mi/hii nam ec illa mihi videre contigit utpote coniuncta responsioni quam mi hi fecisti toti est quod tibi plaudas aut glorieris Secuta capite denegas aper in fronte te ea scripsisse quae tibi recensui. Huius autem veros liquido constabit, recitatis locis tuis, ec an ego falsa ius fuerim, an tu sis meti

tax . Alio conuiciis ec obie nibus imiseris, ae iam egisse contendis

155쪽

ALBERTI PII id ad quod suadebare ut videlictim them se iberes,ssumo eadem quς prinxeras rursus inculeam plusq millies indecore repetas: ut saltem ipsa repeti ne plures chartas impleast liba milibello penses, Mi gentum animis aliquid eorum infigas: saltem vidi arte ac si clauum frequentioribus mallei latibus configeres, qui imbecillitate sua retrias 5 1 ex potius fuerat, a primo impetuit vis quod quidem eognoscet quisquis diligenter ec oculate ipsam tuam re sponsionem perlegetit. c tui eloquiis uitate, suae si orationis lepore: ita fuerit praeoccupatus, ut minus sententias perpendissensus perquisa de ipsius orationis medullam siue amisam capiat,laboremis dissugiat conferendi singulas responsiones singulis meis propositioni si quod si secus secerit, re omnia conserat crediderim testaturum te nec uni tantum satisfecisse,sed tantummodo inania verba pro rationibus attulisse.

E Sed forte excusandus ob id quod scripsist videlicet qukquia tua responsione

Garasses totum extemporarium esse Ad ea autem quae mihi obiicis tibi pau/cis respondebo. Primum si verum esset quod inquis,me tua non vidisse, de qui inbus te mones dicere inquam nec oportuisse,cum illa tibi non obiicerem, sed tantum referrem ab aliis obites Non enim qui aliquid iudicat moneo accusat vel criminatur Attamen si illa mihi protinus lanitinerem ta,nec ullo modo visa, in lucubrationibus tuis: quail dicere valuissem, illis recensitis ea vere ba,quod cum tu lapissime facias ut est videre in tuis monumentis a multis sa ne reprehenderis. Videram igitur illa Erasine doctissime,credas,ta tam iuri nauseo secerant ut me impule tint,pr ita oceasione, te de illis commonefaces e. His tamen potior est tuae responsionis cardo,quod repetis plus a sex alis locis .M teri capiti videlicet φ nita attigerim non antea ab aliis ilia obiectum, M a te

purgatum,non equidem crediderim esse verum attamen etsi esset,nihil mea in te in non enim oportebat me illa videre,ie tantummodo admonitur Mens

nuisset autem si aduersus te scribere statuissem,ec illa refellere sed nihil minus cogitanti tale quid,satis mihi erat tibi recensere ea quς me offenderant i et lae 'gendum quinam tuar& quae r prehendi a pluribus audieram. F Non enim putare debes Eratae ingeniosissime,studiosis etia omni cura va cuis, tantum vacareret omnia scista tua quorum pene infinitus est numerusa aliorum is qui mdies nouos edunt libellos, Pos cis ast ecclesiastes faeienti nullus est finis, perlegere valeant Non enim potiora studia,quibus dediti furit, inrermittenda censent: ut his leuioribus re nouis incumbant.Et si qui id faciat. potius curiositate adducumrar et vera rasione. Non enim par est bonas horas consumerelin perlegendis his contentioniblis pauxili utilitatis. Ego cis inge/nue fatear x lucubrationibus tuis non multa legeram, eum tibi prunum sci innaon quod illas contemnerem: sed quod tantum ocii non fuerim nactus. . mum ante deceniunt percuri quaedam in volumine Magiorum,quod eruditis simum re comodissimum,strusiis proertim humani otibus, iudicauit 8c utinam semper in eode genere senilis materia versatus esses breui deinde prodiit M Ea,quam aulae perlegitipso initio inuitatus ut 6 non minus festiuoil elegati id doesto, cum autem uniuersum opus absoluissem,tot offenderunt,ita bilem

excita Gl ab aliis scriptis tuis c quae postmodum edidisto perlegendis

156쪽

PRAEFATIO. IN terruerint illud tamen de coninione legirorum,&da ligenter titulo ipso me uocariri, pati rationeαDi atra bam,versioneml noui testamenti quibusdam in

locis delibavi Itidem fecim para rasibus paucula quibusdam aliis in libellis vix attigi de a b logetidis nihil prorsus,nisi es ure excessetis Stuniceaeo φ Romae esset:& tuas illis responsiones.Habes quae ex ruis vitifim vel aliorum qui te taxarunt,antea' tibi scripstisem caetera prorsus incognita fuere,ita P nec tantum citali librorum nomina is authorum,quos recenses,fuerint nota.

At posteaq has tuas postremas accepit studui mihi illorum comparare Φεplurimamon enim omnia competrare valui. Ea tame nec adhuc legere attentatas deteritus voluminum multimesne, sed tantummodo ea quae magistro Bedae

respondisti. eo quod illa annexeris responsioni nostrae . Sed quorsum haec ut tibi declarem quae mihi obitas non vidisse nec videre idem debuisse. Quod au tem ais de imbkillitate rationum aduersus fundamenta Luthera insanie: et te pertinebat edoceres, in quibus deficerent, elingues in essent: ut saltem in strueres alim qua usa, quibus viribus, solide ac efficaciter e pugnari pessit Lutherus i vel vi ipsum desentires, eui tantum fauere viderisaiam contendens argumenta omnium doethinam ipsius improbantium inuola esse inania,nee ipse meliora inducens,illam oblique confirmare dignoscetis.J u autem quod de meis rationibus aduersus ipsam induetis asserist idem praedicas ec de his quα doctissime scripsis saneti Sixti Cardinalis Caietanus, Siluester dieras,ec caete rLDicere autem eas infirmas 5c enerues esse, nee id ulla ratione probare: facib/limum quidem euiliat docto viro prorsus indignum. Cuius nihil est affirm re nisi quod aut ex sese sit perspicuum,atae ratione confirmatum. Vis enim qua si precatio id tibi credi quod commonstrare oportebatiDe vasticis re malignitate,quam mihi obiicis: anquo decernendum, his qui assietibus vacui,meam epistolam lege int. Laudaui te vir eruditissime'uibus nominibus sane es commendata pati ingenuitate, improbain ex tuis quae nec mihi proba r nec se

timorum iudicio cessi longe magis sto e proprio ) quouis modo probari pose sunt. Et libere tibi exposui multa ex his quibus aeculatis. An mendax falsa iusve fuerim in illis recensendis ut diximus infitiora testabuntur. Quod ad de

litium dc Drenesim attinet ut agnoscas iure ne an iniuria querarei cum Luthe rum petem ut ais te etiam impetierim:velim a te edoceri vir cautissime e qa modo id precauere potuissem cum tu illius negocium cum tuo coniunxeri, in

epistola quam ad me se ipsisti, singulisque partibus illius mihi fesponden Kdum esseti omnibus expostulationibus satisfaciendum. Praeterea nec, no uum est nec inusitatum se isto ibus , per occasionem quaedam dicere, ali quantisper digredientes e quae ad eum non pertinent cui scribituri nec ad ne gocium de quo agitur. Hoc enim omnes qui scribum faciunt rec persae μpe non solum opportune sed etiam facere coguntur: me caeretis autem Naisequentissimet quamuis forte non semper seruato decoro, nec analogia, meum ex his trai tandis quae ad sacram in logiam pertinent, te transsera ad ea edocenta,qux ad grammaticam,aut rhetoricam, vel monachos, ta laceriis uilinandos Aheologosve carpendOS attinent.

157쪽

ALBERTI PIIH Sed emissa seci us.Satis mclaclaratum est nullum expostulanditi

tu fuisse loeumire hoc, tibi se Mens inserue in quedam in them. At mihi longe maior Nium esset causa expostulandi quod meo negocio α illud M. etoris Bede coniunxeris ut titulo tenus sisti volueris esse commum eadem pagi nat sic enim habet titulust Desidem Erasmi Roterodami responsio ad illis, lam paronem eam Alberti Pii Carporum Comitis Eiusdem annotatiunculς dam extemporales ad uenias Bedaicas inihil horum non nouum est . Frobentus. quem tamen Bedam insignem theologum 6 serum optimum tanto tu, dib habes,tois probris Hectis,ut nullum honoratius de eo verbum pros

raS,4 linam mmmum sensu careat Non tamen de hoc querorix sinum eo

gnoverim,nihil enim adtioni me detraxistis sed potius aliquid authotitatis a cessisse ex conitatione operis tam docti de probati viri putauit quamobrem nec, id in malam partem accepi quod pariter a te erat faciendum, cum tibi respon dens quodam in Lutherum improbauerim.Nec queror i mihi illud me ma, gnum oratorem effingastiquandoquidem tibi usui venit ut orationi meae fidem detrahas tauq exarte compori potius et veritati studi s cum tamen contra rium sentias,quod nec tibi constia aperuisti,pluribus in locis me carpes,l rhemtices praecepta fuerim transgressus. Non enim te latet Erasine me in his stu/diis non fuisse exercitatum sed philosophiae prorsus addi minax uantum homi ni vacare licuit.quod equidem testatur oratio nostra simplex inculta, nullo su

cinnullis phaletis, a prout natura suggerebat,non autem ars edocebat,c,

texta prorsus illaborata, milis,non inflata,sed vix latinamussol artificio comin posita, que si ulla parte placere possit, aut saltem non protinus displicere illa se ne est quod syncerς veritati tm innixa'omni affectatione ec arte careat Attamen 'tanta est vis veritatis,ut horrida dc rustica oratio cocinnam 5 elaboratissimam nonnunqsuperaredaciat. ncesti in agendis causis infacundi oratores exi. mios ec ventosissimae linguae patronos per e euincant. Non enim omnium iudicum aures ita verborum lenociniis.& orationis suauitate capiuntur: ut re et o iudicium in ipsis peruertatur, oculatissimorum visus quemadmodum necnon equidem prudentiorum hominum sensus muliebri syrenarum cata at mortifero sopiuntur alliciuntur circulatorum prestigiis. Sed de his hactenus Nam superest etiam respondere ceteris expostulationibus. I Si tibi vir spectate tam graue,tam molestu susti epistolam nostra publicari,

ut seroci siquis non sit agnoscere causam tante tuo acerbitatis,tu tibi imputatote fecisti enim tu,snqua,ut me multo ederetur.Argum etenim esse tibi ρομtestim animi mes sentina id no esse factu quod tertio demum anno ex quo ad te illa transmisera fuerit emissa Quid enim vetabat quς ratio suadebasi ut tandita differam si facere statuissem Cur non Rome mox aut breui, pom ad te trans missa est, id factum finis Verum,credas, velim me nihil minus v cogitasse, quam ederetur,quemadmodum enim iudicabam ineptum esse ec ratione v cuum scribenti libros,ad comune comodum, i ad declarandu e riendum vequid in eo genere posset illos diligor recognitos id mature examinatos, nunqedere sed supprimere,ita in tius e magis nu sentiebaeste priuatas literas.stra

bin eas Pablicare,quq sent a ita animo inhoerat meo,ut diligeter caueram,ia me m

158쪽

epistola a quopiam alio me inscio publica i posset: quamobrem praecipiti etiam amici quos latere non poterat me tibi respondisse,nunil a me impetrare

value int,vi tantummodo eam lustrandi eis copiam facerem, commodato ex

emplari quod unicum solummodo penes me erat castigatum uius rei testes appello quotquot iurati amici Romae tibi erant Cerant autem quamplurimo cum primo illo archetypo obelis asteriscis,lit si pse uentissimo, prorsus confuso ut fieri solet praesertim minus exercitatis seriptoribus,cum primu quicqscribere ordiuntur, qui tamen archetypus nescio quo fato quibusdam libellis rasonum diplomatibus p peruolutus,familiaris euiusdam mei diligentia in exes dio urbis seruatus est,cum illud casti reum una cum bibliotheca mea 5c uniuersa supellectili domus in sa urbis direptione fuerit amissam. Audies ec caetera, quomodol acciderit ex illo archetypo deinde, epistolam typis fuisse excussam cognosces:Scripsisti quidem paucis interpositis mensibus, steri lutetiam me contuleram libellum cuius titulus Ciceronianum,in quo agens Me de omni bus,qui hoc seculo quieu scripserunt: lc epistolae nostrα secta mentionem: quolibello a multis perleela,quemadmodum sunt plurimorum ingenia rerum no uarum cupidiora: e nn ut frequentes librariorum officinas adirentilis: n stram epistolam petentesiqua nullibi comperta: quomodo eram comperiri po terat cuius nullum exemplum extaret submissi sunt amici enixius rogantes, ut eis saltem legendam commodarem. o ptimum negare,nec posse eis more ge rere:cum apud me nullum exemplar extaretinec mentiebarmam archetypus il le tam mendosus tam implexus se confusus erat, ut veri exemplatis nomen subterfugeret illi autem vehementius instaretrix enim quod dicebam credere pote xant M vi fieri solet,ut tanto magis appetatur quod dissicilius impetratur: tan

ea obstinatione ec assiduitate efflagitare no ees Iebant Cui vix serre potuerim eorum quorundam importunitatem Quid enim iacerem cum rogandi petendi, ve nullus esset finis:tandem euietus sum eorum pertinacia,fassust sum hunc archetypum perus me esse sed illius recognoscendi ob meam deploratam valetu dinem: non mihi esse facultatem,illi autem magis instare, excusationem rei cientes petebant qualequale illud esset saltem eis praestarem legendum. Non enim putabant tam esse confusum, quin illud saltem interlegere possient: Ego autem quodq; incommodum potius mihi perferendum esse censebam,quisi is lud cina prςbere tam mmdosum ec impleram. Quid aute opus est huius rei longiore texere hist otia tande oportuit me voto Niliora aduersus propriti animi decretu satisfacereme amicos huiusce rei cupidio. res a me alienare.A ipto igit archety p quis ςgre dc magno culabore, illa recognoui re castigaui .inter legetat duo aut forte tria scripturam loca succur terri, firmatia Oa in epistola traeiata,Mal suis locis inserui tu anima, uertes frequeti had fastidia usq; in tua resposione mihi obiicis ac si magno vitio id dadu esset. Sed age,obsecro rarissime vir quomodo in me repreheclare vales,quod tu ipse frequissime committis quomodo carpis quod ptatissimuem quod cocedere omnibus scriptoribus: quod facere non solu expedit sed oportet tam necessarium:videlicet ut quicquid scriptum est recognoscatur, corrigazur erratum,superflua detrahamar,ec quae opportuna sunt suis locis adiiciatur,

159쪽

ALBERTI PII antri emittatui quod tu non modo tibi: permittis: me iam posteaq eomplua res edideris facere praesumi stSaepe erum ultimis , editi bus multa aut do. tracta aut adiecta motibus ad illas castigandas,aut locupletandas, inpetio tu ed me quasi pecillatus accusas, , duo testina a scripturae inseruerim, eri stolae ad te transit septi quel semel ederetur quo nimirum prodis animi tui amafitudinem,ne dicam inuidiam erga me conceptam,ob hanc epistolae publi rationem:quae si decreto meo factatasset,velim credas, vigilantior fuissem vesaltem minus metidosa 5c forte aliquato cultior,in lucem prodiret,sed me reni tente studiosorum quorumdam opera, amicorum importunitate, id laedimest cuius disrumpar si mentiorJ dum exciaci rem prorsus nihil vidi sed vix de re cum absoluta N persecta mihi fuit oblata iam tunc putaui agnoscere.Potes meam stupiditatem,si stupiditas est,nota praeuidere quod fore neutiqest pro

babile id quoquomodo graue tibi fatum ad quod existimandum confirmabar argumento φ li eam suppressam voluisses de illa in Ciceroniano tuo nullum secisses verbum, quamob em etiam ambigere inductus sum an sorte opera tua iamiam uigermania fuisset edita me prorsus ignaro tam habra ratione edotionis epistolς qusmodo te praebeas aequum,satisfacere potestesdebet. Sed ne rursum accuser abs te i magnu volumen No epistolari libello reponam,inulta

sciens ac volens praetereo quae promissio essent opportuna.

Quod autem expostulationibus subiicis me diu paratam materiam ad scribe dum in Lutherum consarcinasse in hae responsione.Nescio qua ratione permotus id opineris quid enim prohibebat si longe antea illa parauissem: quominus illa colligerem dc in ipsum scribereian forte diuinare potera te mihi eue scisturum: qui nune antea ad me quice scripserasi praesertim laetiarum negocium, re in propterea illa reservarem res ponsioni ad tua inserenda ui omnia alia diuinare η uissem,potius a te literas ad me datum fulsit dicam quo nulla una intercesssierat necessitudo vel familiaritas Quamobrem quid expinandum milia erati si in ipsum seribere parassem 'Nuquidqinis 3 omnis maletia a caeteris scriptoti bus quom numerus etiam ait etia indies succrescebat pr iperetur ' No qua, drant Esc vir doctissime,nec ulla est ad id opinanta coniectanta is ratio. I in

tum αδ ut quice ad id agenta parauem,ut ne quid una in mentem venetit. Et si intelligenti Uithetidelma quaedam occurremt,ut fit,meditanti quibus il llivi furores conlatin posse de facili videbantu Satis erat illa init ipsi ita per

suaderere demonstrarein illius nisaniam prorsus reiicerem l contemnerem: et

putabam pre illa pleris p aliis esse perspeetiora, praesertim doctis re pilat ead

facere fidem illis quam mihi faeciebant,quamobrem illa mandare chartis: num semel quidem cogitaui. Nec enim me tanti Deseba,ut arbitrarer idonea esse ad scribendu libellos eum plurima in scriptore exigantur: quibus me vacuia re destitutam esse cognoscebam,quq etiamsi in me fuissent,hoc in me deterruis set,l scieba aduersus Luinem plurimos dc doctissim mellarissimos viros lu/culente ec copiose schine quibus nec me satis dignu discipulum esse arbitra reciquandoquidem tametsi ego musas quatenus licuit praesertim seueriores, coluerimisciens hominem natu partim ad contempland partim ad agendu: essidi utruml genus attingere taduissem: quis in utrol minus profectam:

160쪽

SENTENT MORIM DIS C. LIB. III.

LXXI.

contingat,immo ut sere necesse est,ni fortuna prorsus is unda dc fautri saeri e alterum altero impediente: Nunil tamen ratumum muneri scriptoris non indigni

me satisserere posse,quapropter nec milii periculum faciendum censebam scribere enim vel lucubrare ab ab iis legenda docentis est munus, vixit consummati. Mihi autem sola discendi auiditate capto satis erat in euoluendis probatorum authorum codicibus occupati: e quorum lectione semper aliquid edocerer,& anitium pascerem eorum inuentis ec lucubrationibus.Non enim maiorum imagi tira ut tu ais nec externorum copia bonorum mihi opitulata sunt ad discipli γnas adipiscendas quin potius magno fuere impedimento,cum sertunae bona, ad

quas di piendas semper tot inhiant non seruentur nisi multa cura id solicitudi ne sint dii si prorsus animum a dis plinis auocantibus, splendorq; dc malam gloria defendantur θc augescant, utpote multitudinis opinione con tantibus,ratio nibus,& artibus valde diuersis,ab his quae liberales ic sunt ec dicuntur,quas tamen earum decore permotus,contra omesum sententiam meorum fortunaria

ipsa aduersante quadam animi pertinacia aliquatitisper sum secutus iposthabita

nonnum externorum maiori cura:earum p amore captus, quantum potui non

quantum volui in illis opere impendi Nil aliud petens,qipsas,ad formandum, hi animum Nec me consilii unu poenituit licet magis laetit honestum re decos rum q utile uin illam probarem sententiam,nil non mortale tenemus: Pecto is exceptis,ingentiq; bonis. Nempe dat,ta quodcunq; libet fortuna rapit PCum igitur nilo petere a Metis sororibus praeter ipsas disciplinast eas tro colus,

illis imbutus me ostentarem,non vi me multitudini gratiosum redderem: cum oratum mihi esse potius illius mihi concitati inuidiam ob studioeluti dissi, militudinem,q gratiam:ut non exinde compendium aut quutio facerem: cum mihi non esset in scholis profitendum:& mortales ut plurimum vanitate res cordia non res pro earum dignitate aestiment,sed pro sua ipsorum utilitate dc c5 modis:mtema y bona,quis optima sint,cum illa oculis corporeis perspicere ne queant, negligant,ec contemnant.quamobrem nec mentiar, si dixerim id etiam magno meo incommodo experientia didicisse: cum non semel in fortunae bonis iacturam secerim maximam his rationibus scribere nihil me destinaui & quod nunc lacis,inuitus facio Omitto aduersam valetudinem iam conclamata ex pluribus annis, quς vel sola a scribendi proposeo me prorsus auocasset: molemi mast ec perpetuas occupationes meas,ρος me deuinc tum officio detinebant, ast iisq; diuertebant scis enim se istorem liberia esse oportae e a curis omnibus, ec non aliis negociis distractum.Proinde parassem agere,quod digne perocere non posse cognoscebam.Nam in rebus meis queVea me peraguntur tam

morosus sum t mihi num satisiscere possimi tametsi quandoes aliis forte satis facerem Sed hec parum referunt suspiceris:credas vel saltem dicas si non credi deris quicquid lubet scilicet me parisse antea quae dixi in Lutherum, vel non parassem uid tum si parassem ad negocium certe nostrum nihil faciunt. Possium ec ego opinati,& longe iustius ac probabilius te in responsione mihi MDCta quam iactas te sex dierum spatio confecisse longe antea parauisse.Id em verisimilius,cum iam sere me iam ante tibi scripsisset ex meis literi S tantam

SEARCH

MENU NAVIGATION