장음표시 사용
271쪽
te uitetm non proficiscitur:praesertim aurem qua operibuS supererogatoris, dotistat Non sic autem qes debit ex praecepto Periacitur . Natique is licti adpropitiandum sibi deum nihil conserat, ad assequenda aeternam seltata tem non sit utilis, attamen commodus quoquomodo esse videtur, cum saltem illo praeceptis fatissaeiat.Hanc igitur a rogantem Mutiam respuit dominis, per Esaiam, quemadmodum dc in alio r loco per psalmographum. Peccatori dixit deus,quare tu enarras iustitias meas ecassumis testamentum meum peros tuum Tu vero odisti distiplinam ec proiecisti sermones meos retrorsum. Sέ videbas iurem currebas cum eo M cum adulteris portionem tuam ponebas icta Horum enim sacrificia renuit omnipotens.quamobrem in euangelio dicitur, Non omnis qui dicit domine domine intrabit in regnum caelorum. Longe enim praesert dominus vitae innocentiam, pietatis intemae synceritatem omnibus externis munetibus quamobrem ec oblaturo munus ad altare edicit,
illud dimittat prius p reconcilietur fratri suo cum quo negocium habet,ac deinde munus offerat.Scriptura quoq; alio loco idem exigit dicens, Misericordiam volo ec non laetificium Quod intelligenta via opus misericordiς expraecepto exigitur,sacrifiesum autem non est debitum Nais c inquit Augustinus in qu stionibus utriust testamen uo genera sunt laetificiorum, quaedam ex prempto ec quaedam voluntaria ecc.
K Insuper si alicubi quispiam opus mistaeordiae praeserre videatur Rrdio de
eo diuini cultus externi, intelligedum id sentire cum maior ingruerat necessitas pauperum,utpote fame periclitantium, et illius exornandi templi.Hanc auteesse patrum sentem iam ex verbis eorum cognoscetur. Theophilaeius naii
eum illum Matth enarrans quo Mati factum recitatur, ita, inquit, Discipuli
quoniam multa de eleemosyna habendat illius magna ratione audierant, to g
prehenderunt mulierem,magis qu entes miseescordiam q honorem in illum, quamobrem ec ipse increpavit ipsos discipulos θω.ta paulo post, decre enim vehonorem quem deo debemus proeramus simpliciter omnibus etiam misericor diς operibus.Noli enim quia propter misericordiam Christus suscipiat misci, cordiam quasi sibi facta esset, existimare φ oporteat contemnere deum, dg elem msynae tantum curam habere,quia sic ec sacrilegium liceret, exsactit is esis eleemosyna danda verum rum sic res se habet,quia no est istam misereri pam peris colere ac honerare summet Christum Audis,mumes enim,inquit, se -- per habebitis vobiscum,me aute non semper.Accepisti verba istius patris quo modo aliud sit impendere curam honoti Christi ic aliud misereti pauperis,lam ctsi Christus suscipiat perinde GK in semetipsum c eratur Et rursus idem Bulgatius eandem sententiam expressius pronunciat. Eundem locum Mares inter prelas.Inquit enim,Confunduntur hoc loco qui pauperes Cesita praeferunt. Audiui ego aurilabros dicentes,Quid si ego disseetiam vas sacrum dem paupe/ribus,vel ego ex ipso uiuam inuti condemnor Audiant igitur quomodo Christus praeferat sui curam pauperibus. risti autem corpus proprie quod in disco aureo, sanguis qui in poculo, qui abstulerit discum precisum, ec cogit ut
corpus ipsum C in in viliori ponatur praetexens pauperes, sciat cuius partis
272쪽
DE ORNAT v TEMPLORUM. LIRVIL C HIM.tandem sententiam refert &Ioannes Chrysostomus Homilia octogesima prima sed dimissus.Non recito verba ob prolixitatem, cum sat1s sit citasse Io cum verum illa non tacebo qaae scrupum aliquem afferre possent. Quisquis dominum interrogasset antequam h secis mulier. hoc fieri non madasset. Attamen dixit,bonum opus operata est in me, erudiens non esse in principio a quocunq; gerente aliquod bonum exigendum quod optimum est, ec omne
diligentiam, sed suscipiendum agendum ec fouendum duibus:verbis videretur forte cuipiam sentire opus illud non fuisse optim,nec operi misericordiae prς. ferendum praesertim eum subiungat, ita ectu si vide6s quosdam vasa saera
praeparasse aut ornatum alium circa parietes ecclesiarum,dc pausmenta conse
cisse noli reprehendere aut venundari iubere,quod factum est. Sin vero anteqsecerit te eosuluerit paupetibus osterre iubeto,bsc Chrysostomus Quς verba si diligenter perpentiris sententiami eloquentissimi patiis exquisieris,non it Iam esse dignosces quae prima fronte apparet. Nequail enim vix sanctus ec doelissimus sensisset miserieordiae opera potiora esse his quς ad latriae cultu per tinent.quod Theophil actus, qui illum in omnibus suis enarrationibus ita insequutus,ut nihil aliud eas esse pe spiciatur. doctrinae Chrysostomi eopediuvet ipse Chrysostomus decurtatus, expressit dicens quς ad honore dei filat simpliciter praeferenda omnibus militicordis opetibus,quod siseeus esset ec exsacrilegus esset eleemosyna danda,nec ipsum misereti pauperi,inet colere ac honorare Christum. Sed cur Theophilacti sententia ex Chrysostomo sumpta re is mus ' cu ipse dominus aper immis verbis praetulerit mulieri pietate erga suum corpus exhibita ipsi eleemosyne Quod opus nisi ex sui natura probatius esset,no illud cum ea cotulisset subnectens illa verba,Pauperes semper habebitis vobiscum Sc.Sed utrun p declarare voluit,videlicet ec mulieris opus fuisse optimum, operi misericordiae erga pauperes longe praeserendum. Sed si tac vera est sentetia quomodo dixit Chrysostomus Sin vero te cosulue si paupetibus offerre. ubeto,id quide intelligendum cum ratio id poscit, urgere vi
delicet necessitate.Non enim omnia quae sui natura potiora re nobiliora sunt semper omnive tempore aut loco magis perageda sunt his quς minus nobilia, sed in modo cu in caeteris no est discrime,sed aequa parilitas,runc em semper quod potius est sui natura,magis peragendum,verum cum necessitas exigit, id quod minus nobile est,non autem quod praestantius necesssitati parendum.
Non sunt autem omnia quae ad cultum latriae pertinent summos deo prγ L stantur officia aequalia Nam qu damnecessitatem habent ipsius prςscriptor illa* praeteriri nequae possunt,nec posthabeti ratione cuiuscunq; alterius boani peragendi. Alia sunt non necessaria, sed inducta propter id quod est me/lius ει derentius ad magis glorificandum deum: illaque posthabere non nalicet,quinimmo dc conueniat ut minora quae magis urgent perficiantur. Exem pli gratia,Vides pauperem fame pereunte, ita ut nisi ei subuenias anima mox exhalet.Cum intetim peragenda sitit diuina mystetia ad quom usum mens tibi erat offerre vas aureum .vel caereolia, ad illa illustrada par est potius subuenisspauperi periclitantes,quam illud vas offeras altari vel caereolum .Hocque con
tulit Chrysostomus esse faciendum eo accidente. At si munus illud offerri
273쪽
ALBEχTI PII debitum esset nequaq id liceret,cum ex alieno vel sacrilegio non coueniat egeemosynam elargitimet pi ternumendus sit honos deo debitus ob pauperum misericordiam. At raro euenit ut id videre liceat videlicet pauperem extrema Iaborantem inedia quamuis multi semper sint mendicantes, sed potius prae summua quadam existimatione id iudieam a vere dignosci possitiquamobrevnum tali moderatione perficiendum ut alterum non negligatur,sed utrunt peragi possit, rationis p lance ita pensentur omnia ut re tepta exornentur mu neribus p ad rem diuinam peragendum decetibus honestentur, ec eleemosyna nihilominus pauperibus erogeturicu fraterna charitas annexa semper esse de beat diuino amori.In his emis duobus pedet uniuersa lex*prophetae r ut di xit dominus: c intendit Chrysostomus, aute simpliciter & omni tepore praeserendam eta eleemosynam operibus ad diuinum cultum pertinentibus,e ad illius honorem re gloriam utipendendis, sed ubi nullum sit disertaen inelaeunstantiis,illum esse semper praeferendum. Nec quae intersetit verba quouis modo huic sententiς-ragantur,videlicti increpavit eos ut erudiret no statim ab incunabulis N imbecilliorib2 sublimiora esse pereda.No enim exquisitissima ratio statim in principio rem querendarideol eos reproedisse ne germinante fidem eius de teret,sed irrigarent magis ac ad maiora protraherent. emis haec verba quicq detrahunt ope I illlsi recte accipiatur queadmodum nee alia,q, dominus non prFepisset illud sibi proati,quod tame permisit fieti his enim verbis magis deelaratur ac consse matur exposita sentetia, videlicet non esse eoisingenda alacritate illius qui ose fert domu vel aliquod perficit opus bonu etia si illud non esset perfectissimu. praesertim ab inchoantibus,ne fides illius germinans decutiatur, laec aute nil derogant facto mulieris Sed hac sententia dominum illa discipulorum reprae Eensione constat de duobus eos erudire voluisse. Primu mulie is factum fuisse excellens & probatum praeserendum p operi mis cordiς erga pauperes. Alterii esto non fuisset summς probadum re eleemosynς anteferendia, no tame re praehendi debuimGeum no sint deterrendi bonum quid operates quinis quod Potius esset ρο erirent,praesertim si bene agere incipiativi in muliere illa contingebat quς meretrix fuerat,ec tunc ad Christum conuersa: clest quod aieta sostomus Nola repraehendere ne animii illius perturbes,ec exoriente fide decutias uod autem dominus n5 iussisset illud sibi fieri nee forte permisisset, ideo diest ut declaret domina non ta oblectatum fuisse illa illiustione si fide re pietate animi mulieris,id peraget is,sine qua nec probasset opus illud externu,
quod si nec madasset sibi praestari ad pr auendii offendiculu praesent tu,qui id
attribuere potuissent mollitiei aut luxuriae no agnoscentes lates mysterita misisset.Omnia autem optimus magister faciebat ad qdificationem Meruditione distipulorum,quamobrem frugalia re humillima semper est sequutus, nec unqdelicatiora sublimia aut exquisita exegit, quavis ei omnia summa deberentur. His rationibus nec hae inunctione preciosi oles exegisset.venerat enim dura αasperrima perpessurus sub forma serui ec non domini. N Atm qd a5 expetiisset vocalib' verbis certeexegit impulsu interno N taestis
monitis corda ad id pageta ipulsatib2. Maria em nequae id egisset nisi ea ad
274쪽
xvIit id impulisset spiritus sanimas quod θ Theophilamas mprimit dicens, illam a deo inspiratam id fecisse Domini quoque verba idem comprobant attestan. tia ad indicandum suum funus breui futurum, id faetum fine. preueriente ipsa ungere corpus illius in sepulturam &c. Plu ima autem exacta fuisse. exi gsque indies a domino hoc more est perspectissimum afflatu inquam spiritus sui,non autem vocis organo. Multa etiam permittit exquiri rationis examine nobis suo dono inditae Mine nulla alia lege constituta fuerunt, sed tantummo do sancita e timens ill s sapientiae seminibus animis nostris ab ipsa eius creatione ingenitis:e quibusαsi quaedam deinde verbo tenus aut scripto tradita sunt, id faeium est,uel ad recordationem eorum quae primitus impressa fuere, vel ad faciliorem magist eommunem illorum cognitionem . His enim ratio. nibus leges quaedam incisae de his quae natura ipsa ex sese dictare valet, modo diligentia adhibeatur in his percipiendis quae ipsa suggetit, desectusque aut vitium in ea non saetit. s nempe modis exegit omnipotens ante legem se si ptam a mortalibus, ec se adorari ec sibi lactificarii adidi peragendum aras constitui quae obsequia, qui cultus ei pr stita fuerunt,ut a primaeuis illis pa.
tribus qui ante diluuium Herunt,ec post ipsum incipiendo ab Abel, Cayn,vssad Mosem legis scriptorem. Hae nempe ratione desarauit Iacob patriarchae insomniis illi ostensis angelis per gradus e caelo deseendentibus locum illium sanetiam esse exegit ec lapidem oleo consecratum sibi in titulum erigi. Eadem ratione exegit ec templum splendidissimum sibi in Hierusalem construi. Edo
cust dc naturali ratione caeteras gentes numen colere templaque ipsis quos co lebant,uti numina construere,cumulatisque honoribus illa prosequi, licet in ipso numine dignoscendo dc cuinam tales honores ilibuendi essent. valde ab errarent,utpote in idolat iam lapsi permittente domino ob eorum scelera ut in eam caecitatem deuenirent dicente Apostolo. Quia cum cognouissent deum non sicut deum glorifieauerunt,sed evanuerunt in cogitationibus suis,mutatiotes gloriam incorruptibilis de in similitudinem imaginis eorruptibilis homsonis,N volucrum, ec quadrupedum, oc serpentinum.Attamen in genere no de linquebant quantum ad institutum, videlicet numen diuinum omnibus mo dis quos humana mortalitas attingere valet esse venerandum ec excolendum. Cum igitur summos honores ac omnem celebrem cultum ratio naturalis disistet summo deo esse tribuedum diuinus cp spiritus interne hoc idem suggerat, sanetique patres antiquissimi hoc praestiterint, non tamen ut instituta vel ρος-cepta seti' legis ut eorum gesta in se istutis narrata testantur,quorum exeplis N posteritas est,edoeta similia γ da peragere.Manifestum est e iniuste,qindigne,s arroganter carpseris ornatum temploria,cultui solene qui pro imo me a maiestate domini illi in lactis peragendis tribuitur, ita ut audeas dicere capitalis ctiminis reos esse qui in excolendis teptis propessores sunt. Nas legisti primos illos patres ut dictum est allatia domino dedicasse,N qus da loca diuino cultui macipata sacrosaesta esse voluisse,in quibus ec solent ritu seeudia eius teporis morem deo altissimo sacrificarunt. Praeterea ec eadem per legem traditam fuisse confirmata ec adaucta,utpote multis ceremoniis institutis: adsignata meliora quae futura erant. Costat quoep dominu Iesum multis modis
275쪽
ALBERTI PII comprobasse temptu, psum eolentem,lc summe reuerendu esse edocentem, caesis ec prostigatis qui illud prophanabati nec quicu decori illius magnificentiae
vel tantum verbulo detraxissecum enim Iudeorum crimina non taceret, sed aperte unumquo remehenderet circa cultum tamen templi nihil unu eos legitur taxasset quo sanelliquet illum eomprobasse. O Attamen tu perstringens ecclesiaria decore ais, in illis ornandis nultu sena a xi modu dc re exaggeras dicis.quorsum attinet tot baptisteria, tot eadelabra, tot imagines tot catus,tot organa,N c ra quς Omemorasaectens potius es
se talia impedia in pauperu eleemosynas insumere dcc.Nec respitis Erasme h proferens Φ liret esteris in rebus modus sit adhibedusan hae tame sola ama, di de Motifieadi omnipotente deum nullus est seruandus.Id enim fieri eouenit
praeter omne mollia,citra omne mensura, ultra omne lacultate.Praeterea obsecro ubinam vidisti ne excessum,ha P praeter omnem modia redundantiam
in teriorii cultu ut de illis blaterare valeas Nusa certe, sed ubit potius M M um autem ais quorsum tot baptisteria dcc. Ego patiter te interrogabo. Quorsum pertinebat,tot omameta,tot decora sanctuarii a se iussu domi. ni esstitutii quorsum tot vasa aurea arget ea tot gemae, taΨ preciosa supellex Quorsum ta preciosum unguem dc thymiama Quorsum pertinebat Regem David,qui id mmu facere ins ituiti Deinde sapientissimum Salomone qui ἐν Iud perfecit,ebstruere splendidissimu replumiquod tane miraculum ab uniuerso orbe terraru suspiceretur uorsum tantia auri insumptuot parietes,trabes, laquearia: nil omnia auro coiecta essent uorsum tot pretiosi lapides vis filias vasa ta illustria tal illoru magna multitudo tot catores,tot instrumeta vitii generis musicoru tantus sacerdotu numerus, tocritifices Denissum mus sacerdos ta cultus,ta ornatus.tantae dignitatis ec auctoritatis Cu horureddideris nobis ratione satissae semus tibi quorsum illa fiat in templis nostrisquς tu danas re forte rationibus no valde cliuersis ab his,quas tu afferes. P Ad quid aliud adducere poteris si ad magis etia vi eca glotis cadu omni potete deu,illi usi eultu amplificadu illa inducta fuisse ad signadal mysteria σeaagelica loge meliora,q illa ement, quaobre dc ea abolita esse cu haec per sta erunt, brami fugatam patefaeta luce . Si inquam hoc dixeris, nec enim quieil aliud omnibus excussis cauillis dicere potes. A te peto nunquid omnia illa adhaee tantummodo portendenda eos itura fuerint uod si affirmaueris sequitur prorsus omnia illa sublata esse,ic horum nihil vel intum simile pera rpere licere in lege euagelieaxiuod aduersatur sentetiae Pauli Apostoli testatis sacerdotiu non sublatu esse sed transsatu.Transsato enim,inquit,sacerdotio ne cesse est ut legis iras latio fiat.Si igitur translatum sacerdotium ecnon abolis tu sequitur ec tritatu temptu ac altare & saetificium,cu sacerdos ipsi teplo ocatae praefectus sit in illot ministret. Nec hoc tantumodo aecipitau de sacerdote eterno,domino videlicet IE S V octo manu dei vivi,& tabernaculo per quod fixit deus ec no hominqui sacerdos se du ordine Melchisedech se obruo Iit semel hostia viva deo patri ad destitutione peccati, te edasis maculas homani generis,sui sanguinis profusione emutans conscientia nostram ab operi bus mortuis,adseruiendum deo vive De quo praecipue agit Idem Aposto
276쪽
ius ad insinuandum ipsum Pontificem nostrum ipsis Iudaeis. Sed etiam de se eerdotio ae tabernaculo male tali ec sensibilli eccleis militantis re terrenae, quod quidem constitutum fuit ab ipso domino IE S V, anteail ad caelum mi. graret discipulos consecrant ec Petrum illorum Principem instituente, t eius vices gerens in terris cum caeteris sacerdotibus ea ministraret quae peragenda instituerat,ipso in caelis confirmante perficiente quae ab ipsis in terra inchoarentur grege mi suum qui tanti sibi constiterat, pascerent custodirentita dranique ad illud tabernaculum non manufactum, id est non huius creatiorus in quo ipse solus dominus minister sanctorum est deducerent.Si enim tantummodo intelligendum esset translatum esse sacerdotium in ipsum dominum Iesum in caelis ad dexteram patris considentem nulluml in terris relictum esse sacerdotium,sequeretur militatem ecclesiam nullum habere Pontificem,nullum ha/bere sacerdotem: quod tam impium 8c absurdum est,ut nemo catholicus nec aliquis mentis compos de hoc unu vel tatillum dubitauerit. Quot enim Pau/lus Apostolus instituit sacerdotes ec episcopos per diuersas eeclesias Quot a Ioanne euangelista in ecclesiis Asiae constituti Quot ab Apostolis aliis eo se, niotibus in Hierusale degetibus variis interris .ut Iacobus frater domini Hierosolymis Hareus Alexand -.Dionysius Areopagita Athenis , Polycarpus Smirnae,ignatius post Petrum Antiochiae,Hirenius Lugduni ae alii aliis in locis,quorum sinem dc ordinem refert in sua historia C satiensis Eusebius Quoea Tito ec Timotheo eius discipulis instituti sunt Quid illud mandatum,Nemini cito manum imposueris Nam quemadmo dum ecclesia militas non est thiumphasi Ita ministia ec saeerdotes illius a Potissce superc0estis ic t iuphantis separati sunt,dc temptu a teplo,saci civi a sa erifiei Na templia illud aeternu invisibile est ec spirital sacerdos I immorta
lis glotiosus,sanctus,innoces, mpollutus segregatus a peccatoribus ec excel. Eor celis factus,set offeres perpetuo summo patri:terrenu aut temptu mortale imbecille visibile ec materiale queadmodu id sacerdos illius sacrificiat eius
teporanea,nS ex se constatia,nec vita habetia,sed tantumodo perstatia quanta vivificatur aut alutur,influxu roris super caelestis ab illo spiritali teplo se suminino sacerdote illo sterno desuetis a quo prorsus pendet. uemadmodu igitur re vera sacerdotia habemus terrena quod successit sacerdotio legis Mosaicae. ita etia habemus tepla quae successere teplo Iudeom,ita ec altare dc sacrificiu, quo quotidie immolat sacerdotes deo altissimo loco arm re victimaru quς imo molabantur in lege Mosaica. Et praeter haec multa alia ornameta ec titus non prorsus dissimiles his qui in ea seruabatur Inquit em Augustinus ad Deogratias,Mutatio sacrificioria re sacramentoria impudeter nuc videretur praecepta,
nisi fuisset antea predicta.Na uniuerso tractu seculoru aliud oblatu est ab an liquis sanctis .aliud ab eis qui nuc sunt offerturino turmana praesumptione sed volutate diuina tepotibus cogrua ecc. Nostra aute conuenit tanto meliora ic praestantiora esse, quato euagelica lex potior est θc psectior molat ea. Si aut qagebatur in figura mysterioru nouς legis lato cult' spletare, talpreciosis rebus peragebatur. o magis couenit esse s edida re ornata q no latu ad significatione aliqua peragutur, sed ad veritate rem perfici eda:Si cm umbrς tatus
277쪽
ALBERTI PII honos congruebat M t Quebatur: quanto magis conuenit testaere luci Sexemplatis tanta erat Hotia,quanto maior debetur rei vers per ipsam imagi nem signatae dc ideo magis i m notas ritibus utral ratio coniungiturenam de rei veritatem signa per quasdam ceremonias legis attestantur,ec exemplaria sunt eaelestium re diuinorum .in enim Inquit Augustinus ad Bonifactu, Si saeramenta similitudinem quandam non haberent eorum quς lignant sacrameta no essent. Et rursus ad Deo gratias. 1gnificativa sunt ec similitudines qua riadam rem,sibus admoneti nos oportet ad ipsa recoleda 5 e. Antiquς siquidelegis sacramenta signare tiri valebant non autem efficere quod signabant,e gelicae autem non indicant,quς aut primina aut latura sunt, verumet Iam ciunt quod in m senti reserunt.Quid enim circunesta prςter signum erat,
quidve eruiebat Quid panes propositionis quid baptismatas' quid area deris complexa duobus seraph Quid victimarum oblatio quid tot legitimare iustifieationes legis Nam nihil horum iustificare valebat, sed vel tantumε modo signare aut praeparare ad iussificationem futuram metito ec gratia do mini nostri Iesu. R Nostra autem sacramenta non solum signant quorum sacramenta sunt, sed etiam emesunt vi puta baptisma non solum signat sordium detersionem, sedec illa emit. Saeratissima etiam eucharistia reprςsentat quod dominus secit, ec simul demonstrat ibi verum esse corpus domini, quod cum immolatur aut partiespatur de gratiam eonsere,ic indicat nos in sterna gloria, deo esse colungendos, quemadmodum ossa ec raro nostia per illius assumptionem ipsi do minico corpori coniunguntur. Similiter id alia sanctissima symbola effieiune quod praecipue signant. Pr terea ec nonnulla nunc reserunt, quae adhuc per fecta non sunt sed futura. Non enim omnia adhuc completa sunt quae Upis
quibusda fuerunt repromtatare prophetis mi elata futura. Absoluta autem erunt cum peracto tempore constituto a diuina sapientia fiet estum nouum ecterra noua , aeteriique illius templi effecti fuerimus participes vel gehennae
ignis damnatorumque sprituum consortes. Tunc nani cessabunt cultus ex terni,templa manu sta 5c eorum ornamenta cum omm bus ceremoniis, quae
pro hoc tempore oportet esse ec peragi decentissime.Quamobrem si quispiam diceret,Si imitandus est in ornandis templis in ritibusque saetis peragendis ornatus templi Mosaies,&splendor supellectilis illius, indurendum H ui.
tur similiter templis Chtissimorum propiciatorium, area sedetis. 5c caetera huiuscemodi quae in templo eranti immolandaeque victimae, ec libamina offerenda, ec denique omnes expiationes ec iustificationes legis perage dae. Ridendus videretur utpote adinvicem cons dens quae inter se pluri. mum dissierunt. Nam similiter aduersus ipsum argumentati possumus: si non licet agere aliquid ex his quae agebantur a Iudaeis in cultu diuino, non licebit igitur adorare deum.quia illli ipsum adorabant Non licebit ullo teplo uti splendido vel deformi,quia ipsi templum habuerusinon orare in ipsis teplis non aram construere quia ipsi altare Gstruxerunt.Non denus sacrificare, quia ipsi laetificabant. Sed sub dio sine ara . sine sacrificio, sine sacerdote deu cole
x quemadmodum semulacin quoddam genus Aethiopum trigloditarum
278쪽
xx qui in areis quibusdam sub dirio congregrantur ad adorandum illa quae diu tant esse minima Sed quid haec dico, non liceret sim tester orare quia Iudaei rabant nec conuenire ad contiones sacras,nec legere sacros liberos .nec comedere nec bibere,nec domos habere,nee dormire:quia Iudaeis haec omnia in via erant.Nullus autem est tam vecors, rerunis impetitus qui Me diceret, cum igitur illa tam absurda ex tali assumpto sequantur, mangestum est argumen
tum illud futile esse ic nullius momentit quamobrem non est magni negocii nobis respondere tuo simili dicentibus nos non facere illa ex instituto Iudaeo. xum.& quia ab illis obseruata fuerint,sed quia recta tanu consentanea rationi visere in usum communem omnium gentium ec populorum recepta sint exeriisq; sanctorum plurimis commendata ec diuinis oraculis instituta sanctiquelpiritus amatu probata. Que enim gens,quae natio vel unquam fuit tam ineuta,tam laua,tam barbara modo religionis prorsus non laetit CFers, quae so lenni cultu ritu more suo numen quod suscipiat non adoret de eotat terea quaenam modo non sit prorsus rustiea,4soli uaga sed in vicis M vrbiobus habitans quo tepta non aedificet,exornet,reuerentiis cultu obseruet:Nulla prcfecto est.
Si autem di ines, migitur quaedam im tantur Iudaeorum instituta insa. Scris peragendis quia recta& commendata a sanctis paltibus .cur non omnia complectimur cur victimis praesertim non sacrifieamus cum illud Hetit antis quissimi motis sanctorum patrum longe ante legem Mosaicam, qui nimmo ab ipso orbe condito. Quid quaeris ' quia non omnia instituta Mosaica vel etiam priora eiusdem sunt rationis sed diuersaram: nam plurima sunt quae tantum modo reserebant Messiam esse venturum ec mysteria, quae per ipsum erant peragenda ic preeipue illud admirabile erucis ic mortis eius per quod omnia innovanda erant in meliora transsata, echaec praecipue significabantur per ea quae sanguine de victimarum oblatione peragebantur , quapropter ec illa
prorsus aboleri id oblitterari oportuit, postq ipse semetipsum obtulit in ara
crucis sanctum N immaeulatum deo noui testameti mediator effectus,in morte enim ipsius nouum testamentum confirmatum fuit quemadmodum ec Hotus ad id indicandum per sanguinem fuerat dedicatur quia lactificium hoc, uniuersae prio is legis Sc omnium iustificationum eius erat consummatio.Illa igitur quae id indicabant tantummodo vel caetera mysteria ab ipso perfecta omnia sunt non solum abrogata . sed prorsus oblitterata. ita ut peragi non possim sine scelere. Quae autem non huiuscemodi sunt etiam aliud pr tendere valent, id ad omnipotentem deum magis glorificandum pertinent, utpote ad eius celsitudinem & maiestatem insinuandam, eaelestisque aulae triumphos resplendorem: vel ad commoditatem mortalium illa retenta sunt, licet non vi Mosaiea sed recta, ec euangelicae legi consona ec peropportuna, cuiusmodi
esse templorum constructiones Zc ornatus , ritusque solennes cantus , lumi narium aceusationes. incensi ectbymiamatis suffimenta, inunctiones . man
tim impositiones, lauacra ec alia plurima, quo in sacris mysteriis adhibentur
debito ceremoniarum cultu quae conuenit longe meliora esse puriora, nitidio
ra,magisque splendida, quam ec fuerint obseruata in lege Mosaica.
279쪽
ALBERTI PII re iam habes quod recepimus quorsum baptisteraa, candelabra, cantus, sole si ritus S caetera Ornamenta in Christianoru templis eostituta sint. At tamen tu haec qui suciunt in excolendisq; lis,ec qui construendis religiosorudomibus studiosores sunt, a ctimine capitali colendis non esse immunes eo longe praeferenda censeas eleemosyna eL cstera misericordiae opera, omni culotus externo qui ad glorificandum omnipotentem deu exhiberi possiti quod ab surdissimum erroneul esse prolixiori disputatione,ni fallor, demonstrauimus. Non minus sanctorum patru testimoniis si rationibus ec argumenti id deo monstratibus, diuinus enim honor, pr eredus est omnibus comodis proximi. Maobre dc omne opus latri probatius est ex sui natura quibuscus miseriecto dis operibus,quq N prsari possunt cK probitate quada mora naturalis misericorssia ad depellendam alterius hominis calamitate: quod oc multi deu ignorantes ec verae religionis expertes se uenter faciunt nulla habita diuini hotioris ratione ae latriae cultus non nisi a fidelibus cel Budine omnipotenti dei Dptioseetiti ec sua erga illu debita seruitute ex amore re reueretia pr statur.
d si ebi ederis id veru esse de illo cultu que dns costituit sibi exhibedum ilia
aut no externis rebus nec in tepilaru ornatu consistere am tibi responsum est, dominu non fuisse contentum interm tantum cultu,sed etia externu exegisse.
T Quod si adhue pertinacius resistas direm,ec si alique dominus exegerit notamen hunc qui in teplom structuris aut ornatu consistit. Vanissime reluctaris.Madauit nai ec tabernaculu ec teplum omatissimu sibi costrui in lege v teti,instituta aute illius,quae per euangelium non fuere obliterata, ab eo pro
bata filisse e stat. Exegisse autem tinia sibi aedificati re sacrificia offerti manifestiam est tu ex his quae diximus,lum ex perpetuo ritu ec obseruatione religionis Christianae,quς statim nata constituit quoa sacra loea ad precandu omni potente dea veniasta ec decora,vum tepora permittebant publica aut secreta ob tyrannos se uitias persecutionum:quibus cessantibus augustiora dc magis splendida Costruxerui, quod attestatur magnificetissima Romae re Costatinopoli a magno Constantino dc aliis principibus Christianis t*la condita, ec eaque iactissima Helena eius pares Hierosolymis super sacratissimu sepulchrudomini IESU ac in Bethleem ad sanctu praesepe excolendum plutibusi aliis
terrae sanetae locis erexiticum ingentia,tum splendidissimae quom tantus fuit decor ae magnificentia,ut vel ipsoru ruinς adhue extates in admiratione ec stupore covertat eam inspectores.Ide quos pro loco ec facultate in uniuerso ter rarum orbe factitarum a Christi fidelibus, extructa inquam templa re ornata
varia supellectili re pretiosis donariis honestata.quod peractum non fuisset, nisi Apostoli id commendassent ec patres sancti illorum tempotibus proximi id fieri proeurassent. Pr erea ec si tibi condonaremus dominu nune exegisse teria sibi costitui vel locupletari, quid tu i ratio a natura nobis indita id fi risuaserit sanetiast spiritus intemo impulsu sumetit Nuquid propter hoc Inceres eleemosyna tali operi esse proerendas Sequeretur equidem si illa praece pio diuino filisse instituta comprobasses,n5 autem Hlum externum Iatris cui tum. Alfi discurras per omnia praecepta decalogi nihil de eleemosyna filisse costitutu invenies .Prohibent enim illa prFepta quq ad proximu pertinet iniu
280쪽
CXXXIrias sili fieHin no fultu iacies.n5 occides.no sis moechus.no testis iniquus Sce
Non aute prς uu ut aliquid ei tribuatur de proprio.De cultu autem lati tota prima tabula agitur. Ac fi diceres dominu Iesum in Evangelio re aposto los plurimu comendasse eleemosyna Fateor ec merito quide.Sed comendare ab eo quod pr pere longe est diuersum, comendatur ut opus bonu,ad quod peragenda adhortantur homines ised b c omnia cosilii sunt non prFepti: e ras supererogatoria cui sunt9 sunt,quae cum non sint prς tipta nec nobis maudata pr eriti possunt absis peccato.Quod si adhuc protervire volueris,
contrudes extrema necessitate urgente eleemosynam pHcepto contineri. Non
tibi negauerit: sed toto pectore assentiar Nam prς ter id quod naturς lex hoc dictatroc scripta. dicens Non occides,Dominus ipse satis edocuit dicens Diti. ges proximu tuu sicut teipsum.Sed pariter dicendu sub pr pto contineri ea
quae ad cultu latriae extemia pertinent. Nam quemadmota non costat quado pauper in extrema penutia sit costitutus, sed id coiecturis N discursu rationis diiudieatur .ita eade ratio diiudicat,spiritust suggerit quando opportunia ne cessumve sit templum construere illudis ornare se rem diuitia solenniter per
agere.quod non minus cadit sub praeceptu q ipsa eleemosyna,sed magis cum ad dei gloriam de honorem plus pertinea Quamobte vim 3 perageta,taracymoderatione dispensanda bona,vt virul pNe tu adimpleri possit. Largit ex nas 5c liberaliter eleemosynς pauperibus sunt erogad , subuenitaui inopiς
fratrum minorumtat ob id non p tereuda munera quae ad honorem dc gloriam dei inerri conuenit.Nec tanta circa pauperes adhibeda diligetis,ut quae ad diuinu cultum pertinent, gligantur: Verum hoc in primis peragedu necaltem omittendu.Perficiendu aute primo semper id quod magis urget.Canon enim uniuersalis est exploratissimus scilicet obseruationem prςceptoru pr se. rendam esse cuicus operi supererogatorio,quauis illud sua natura prςstatius esse te quapropter eo contingae eleemosynam tribuendam esse uti praecepturconstructionem aute aut donariu templi, tunc non esse necessarium,priseredaeleemosyna illi operi, admittenda ultronea licet illa ad diuinu honorem ma, gis pertineant. Sed quaestio nostra in hoc non versatur videlicet an potius ornada sint te QMa, u sadirandus pauper fame animam agens . Sed est in controuerso an sit derogandu cultui templorum propter eleemosynam, relinquenda p sint quae ad diuinu cultum pertinent paupera causarquia nequaq faciendu esse dem5.
stratu es LSςd ec copertissimu est si templa muneribus spoliaretur, nec in illis construedis aliquod fieret impendiu, sacras omnia simplister nullo sumptu
peragerentur, versis litas omnibus in usum pauperia nihilominus egestas e populo Chtistiano non depelleretur nec mendicom frequetia cessaret.Perpetuo enim ecclesia pauperes habuit de habebit:Pauperes enim semper habebitis vobiscum,dixit dominus.Nam ec humanu genus ex utrol genere constat, delicet diuitum N pauperu,8c nonulli sunt non fortunae acerbitate solumodo, sed etiam sua ipsoru segnitie dc innato ocio egentiores .e quibus ec plerit cueis plura tribuuntur pigriores ac magis inopes reddatur.Attamen ob id non
sunt ope deisaudandi,sed cunctis pauperibus subireniendu quantum facultas