장음표시 사용
301쪽
sed sat est propositu habeat id facere prout Melesia selit esse faciendu . in hoc id velut fidei fundamentum ample
rantur,ex quo omnis ambiguitas Serror in que ex imperitia incidere pollet reiicitur.quod quidem fit mam festu in omnibus si rite & debito ordine inter rogati fuerint,nam aliter In confii. hse olimia tenent.Respondentes etsi quotquot sunt fatebuntur se non illam statuam siue pictam imaginem manufacta adorare,sed omnipotentem Deum sub illa effigie.Nemo enim tam rudis est quin edoetias sit unum esse vivum immortalem deum,quod& pr dicari audierunt ident autem statuam sine vita essere manu artificis formatam,vt puta cum coram crucifixo adorant,non figuratum illud tignum collant,sed ipsum dominum Iesum, quem prςdicari audierunt,fuisse pro ipsorum salute crucis xum. Na perquisiti semper fatebuntur illa unu esse& .iuere,nec ampli'cru ei affixu iligneas aut crucifixi imagines oculisvident esse innumeras N emortuas. amobre licet gentibus ob eorum impietate re scelera, quae deu agnoscentes non illi gratias egerunt,nearii deum glorificauerant,ut dixit 'ostolus, fides vacuis frequentius 1dolatrandi simulacra occasione prςstitissent riter Mi eis ad id proeliuioribusmon tamen Me ita contingit Christianis, qui ob receptum fidei donum deum agnoseentes illu glorificat,&illi gratias agunt,quis peccatores re in prauos mores prolapsi Cu retinentes implicite fidei integritatem, deum glorifieare cognoscantur: quod gentes minime faciebant.Quamobre quod illis 1ntutile re incommodum forte fuit,Christiano populo commodu α utile esse valetiquandoquidem re eade medicina,idem alio metum,ide mos non omnibus utilis re opportunus,nec omni tepore, sed quia busdam commodus,aliis autε quando incomm dus. Quod autem pluribus comodum esse dignoscitur,no reiiciendu ob paucorum incommodum,p ser tim eorum culpa proueniens.Et si quibusdam Christianis secus euenerit,do minus oceulto suo iudicio id permisit ob peruliarem quandam eorum impietate.Propter quam evanuerunt incogitationib' suis,&dati sunt in reprobum sensummon imaginum cau a,cum nulla res tam proba re sancta queat esse qa prauis in occasionem peccandi arripi non possit. Quod aute usus imaginu Christiano populo sit utilis & peropportius modo declarabitur,diluta iam ratione cotrarissi suadete . Ex institutore inquam e probabitur,deinde ex ipsius instituti& moris vetustaterpriterea ex pro digiis S miraculis a Go peraetis ipsis interce bust insuper ex sentetiis patrum quinto ratione & eaperetiatdemia more di vis authoritate ecclesiς.C5stat em omnipotete dea illas effigiandi primu aut re fuisse,mandate Moysi ut Cherubin imagines labriearet.itide x Salomoni et oia q i replo costituit iussu domini fecit.Simul aera aut cherubin aurea insensibiliu rerum effigies
erat, utpote ordinis angeloru quorudarquam imaginu usus nisi opportunus
Risset,dominus illa neutiet fieri stituis 1 et siet.Omitto ex la superi eta,quin bus instituisse dignostatur id fieri esse opportunissimu cilicet pse sub spe ete imaginis sensibilis se pluries ostenderit,&q, homine que ereavit imag ne
esse sua dixerit. At α unigenitu filius sibi cosubstatiale, vexat sui λεως
302쪽
DE IMAGINvM CvLTV LIB. . inhumana specie velagum ad nos transim; qui Sc per euangelium retust ipso agnidican orbem venturo in maiestate re potestate magna signum filii hominis in caelo appariturum id est sanetissimam emeeQuod enim esse potest aliud signum ipsius hominis a tropheum crucis in quo crudeliter motiens de hosti triumphauit,efficiens quod fuerat patibulum, tamenta maiestatis thronum Crueis autem signum refert dominum Iesum crucifixum i qui ut sanctiis pater Damascenus inquit libro quarto de fide orthodoxa, Abagam Edessenorum re
ge eupidisssimo videndi dominum Iesum vel saltem depictam eius effigiem, misio eius gratia pietore ad eum effligendum eum non valeret id perficere prς di uine illius faciei splendore,volens benignissimus dominus pio regis asseetiti se acere detersa sua facie impressam imaginem ei transferendam tradidit. Cuius regis meminit Eusebius Coriensis in sua historia r scirem ipsum grauissime
aegrotantem audita fama prodigiorum domini Iesu misiste nuncios cum literis ad eum,obsecrans ut ad ipsum sanandum accederetiquem dominus responsione dignatus est,excusans se voto eius tuo se istacere no posse ob mysteria q erat peractarus,sed post mortem suam missurum ahquem ex suis ad eum sanandu:qua
rum literam exempla recitat ipse Eusebius reserens Tad iti domini discipis tum post esus mortem illum sanasse,in dominus se factaru promiserat. Ex his gloriosissimi creatoris praeceptis ec exemplis perspicuum est, valde opportunu& utile esse sacrarum imaginum institutum. Quod pariter ex eius vetustate demonstrabitu Exploratissum ita est illud esse commendandu quod ab a Moloria usi temporibus a fidelibus fuit rece pium S succedentibus temporibus adauctum ac perpetuo seruatum. Na quod huiusmodi est ab Apostolis licet ex scriptura no consta esse de am,ia est du/,bitandum Augustini testimonio superius citato.Cum patres illis proximi illud seruatitit ec posteri continuata serie pariter receperint: sacras aute imagines malas ab eoru vis tepotibus expresse asserui diuus Augustinus ,Eusebius arientis, sanctus Damascenus, tripartite quo ἴ his ris authores ,ec alii coseu
Fes .Refert enim Augustinus memoris proditum esse Φ Lucas euagelista domanum nostru Ssacratissima eius matrem depinxerit astruens ex his imaginu vel
neratione sumpta fuisse ex an licis traditionibus Ita em habet libro de do ctrina Christiana,Nepe qui veneratur simu diuinitus institutu cuius vim dc Dgnificatione intelligit no hoc veneratur quod videtur ec transit,sed illud ad qd talia cucta sunt refer eda ecc.Quibus verbis subscribit eximius pater Damasce nus libro quarto de fide orthodoxa imu ens,lmaginis enim honor ad prototy pum exemplar ima nisi veritate traffertur.Qui mos illas veneradi, o fino intcriptura traditus ut attame vetustissim' 8c ab apostolis derivatus.Plurima emsancti apostoli tradideriit absis scripto Quamobre Paulus gentiu apostolus ad
Thessalorucenses dixit,Ergo fratres stare dc tenete traditiones nostras quas edocti estis siue per sermonem siue per epistolam nosti a dcc.8c ad Corinthios, La do vos fratres quia per omnia mei meministis:& sicut tradidi vobis traditiones tenetis d&.Et rursus ide Damascenus,Imaginem crucifixionis Christi videntes in passionis eius memoriam redimus Sc procidentes adoramus,no materia sed imagine repressurariam: quemadmodum neque materiam ex qua scriptum est
303쪽
ALBERTI PII euangestura,sed quod typo figuraque optimitur.Niliasse nam resere crux a ma teria fi non habet Christi reproentationem ecc Eusebius quoes suς histotiae lis c. bro septimo resert mulierem quam dominus sanguanis profluuio laborantem sanauit civitatis C areeisisse ciuem,pro sotibuis domus ipsius basim positam in qua millieris prouolut palmasis suppliciter tendetis imago aere expressa costabat: supra quam aderat alia statua pariter aere fusa habitu viri stola circundati re dextram mulieri porrigentis, efformata ad similitudinem domini Iesur qua permansisse dicit usi ad sua tempora,ec suis oculis conspectam subiiciens haec verba,nihili mirum si ii qui ex gentibus crediderant pro beneficiis a saluatore
ac )tis huiusmodi velut munus offerebant,cum videamus nunc etiam apostollam Petri de Pauli re ipsius saluatoris imagines designari tabulis p depingi ecci Cuius sacratissime stat etia meminit Socrates in historia tripertita sic dicens. Quum cognouisset Iulianus p inceps in Ctsarea Phoenicis insigne Christi esse situ sacrum,quod mulier illa h orrhoissas a uinis liberata prosimio consti
inera eo deposito suam ibi statuam collocavit,quς violenter igne de cς o cadere circa eius pectu, diuisa est ec caput cum ceruice una parte deiectum at p in terra fixum,reliqua vero pars hactenus superfuit re fulminis indicium reseruauit statuam vero Christi tunc quidam pagani trahentes constegerunt: stea vero Christianes colligentes in ecclesiam condiderunt via hactenus reseruatur e . Animaduertisti verba Eusebii simulacra&tabellas pro munere solitas offertire temporibus suis Iesu Christi intemerat virginis de Apostolorum Petri re Pauli estigies efformaris His exemplis ec testimoniis manisestum sacras imagi, nes faciendi morem fuisse antiquissimum,ita ut etiam ante crucem domini Iesu habuerit initium. uod quidem institutum a sanetis illis prim is patribus ecapostolicis viris receptum ac seruatum non fuisset nisi illud commendandum.
Idem autem ex prodigiis etiam re miraeulis quae apud imagines facta sunt S confirmatur. Siquidem refert grauissimus author Eusebius apud statuam illa, sal totis quae in Coarea Phoeniciae constituta erat ex eius basi haerbam quaγdam non specie nasci solitam,quae exorta ec cres ces usi ad fimbriam stole illius cum illam contigisset vires inde ad depellendos omnes morbos languorest coquireret ita,ut quaecunt illa Misset infirmitas haustu exiguo madefactis salutaris graminis depelleret, nihil omnino vitium gerens si antri aereae fimbriae summitatem crescendo contingeret, decerperetur Cu igitur ex contacta statuae tarba illa tantam vim dc virtutem susciperet vi morbos quoscunt depelleret, quis dubitate poterit simulacri illius constitutionem commodam dc utile fuisse, idescensendum esse de similibus. Nam si detestandus esset usus imaginum non tantum virtutis ab illa imagine prodiistet Sed hoc pris eu ec a vetustissimo scriptore recitatum.At posterioribus seculis quot alia peracta fuerint prodigia apud
sacras imagines diuersis tertis ac regionibus Si mihi manus centum orat colusn essent,illa scribere aut reserre non valerem Cum omnium temporum historiae sint illis resertissimae non vulgarium cisi scriptorum,sed ec multae dignita tis alis aut citatis. uot enim fuisse peracra recensentur a dc inimis sane tissim si patribus Chrysostom Augustino, C: primo, Ambrosio,Hieronymo,
304쪽
Lin Georgio Athanasio,apud martyrum dc cofessoru memorias basilicast miti nominibus nucuparasma quibus miti imagines ad illos ipsorus se a laeta literam ignam re da no minus fuisse efficta q charis descripta pro eruditis, mo numera ipsoru patria testatur: ρος his sunt resertissima Vna tantu locia citabo.
Nam intervolumina diui Athanassi quida libellus legitur Athanasii Episeon Alexandrine urbis de passione imaginis druno Iesu Christi: er fixi a Iudaeis in Bintho Sy urbe tempotibus Cinantini Budiis dilui libellus recitatus est apud Coarea Cappadocis per beatissimu Petru Nicomediς urbis antistitem sticonsilio patru ibi cogregatore uo libello in a narratur miracula quς ab illaicona prouenere: dc mqter tera sanguine ex vulneribus di illatis suine cuius aspertae paralyticos,c os,dc aliis gratasimis morbis qgrotates sanatos esset omnes inqua quocul detineretur laguore dc plurima alia signa quς eode nare risur libello Hec etia pretita sed etia seculis proximioribus echoc nestro signa quotidie apud imagines fieri explorates rip sertim pita stimi restitutoris humani geneia superexcelsel parencs eius in uniuerso orbe Christiat, Nulla est enim regio,nulla prouincia,nullus populus, ita ciuitas,qua inllati grauissi mis morbis aliisve calamitatibus cosis me es apud aliqua talia imaginum vel etia cum absint ab illis corpore,fide tamen ec mente sint promtes,beneficiano recipiant ec votora copotes A atur.quod ic si omnibus precatibus no m. tingat,a me illis euenit quoru precibus omnipoteti placet annuere Quo enim est videre similia apud virgine Lauretanam cotinue peragi Quot Flore
tis apud imagine virginis a Gabriele salutat Mure Romς vitiis in templis Quot Atat apud virgine de angelis nuncupata Quot Neapoli ec aliis Italiae diuitati : uot variis illacis in Christianissimo λεις no dc Galliis tin Hispania sectiam in Pyreneis apud virgine motis Serrati ec insigni urbe his pali abist locis Quot pa iter locis apud Aritannos Quot in magna Germa nia ec Sarmatia Quot apud Grecos,Syros ec Aethiopesquq cu in multis locis apud in varias nationes ec diuersos populos coprobentur,quisna prudes anii init bene instituti,dc si illa ipse oculis no consperarit,nec aliter expresse crem euerit,dubitare potest eoru plurima quς referiatur vera esse prodigia in praeternaruri ordinem dc supra eius vires sanentur desperati a salute,restituatur ec in mento quide ad pKstinas is es metas omnibus debilisti ac etia destituti,defendantur imbecilles a pluribus ec valetibus oppress vulnerati,cosossi, humiles a potentibus,res perditς dc despera sola oratione recuperetur,ec denus ab omni angustia dc miseria eruatur,n5 ope humana naturalive more sed tantum diuino munere quorum si nulla vera essent ρος tame ut diximus ubit a plurimis fide dignis aiksoribus ec aliis innumeris attestatur ec celebratur aliis mos ec ops nio ex tam diutumo tempore si fallax esset proculdubio abolita foret.
Sed quomodo netati potest quod oculis conspicitur,digitis cotingitur, ec senis supromi corporis immutati expetivir Nam multi hsc expresse in aliis fieri vi dent, itidem multi aliis revientes beneficia,m seipsis fieti sentiunt Sed e quoad eos qui beneficia receperunt.
Nec autem minora est cognoscere ex his qui sceleris luerut poenas ob saeras Timagines violatas. uit enim diuina ira in multas qui id attentare maesumpse
305쪽
unti nerum ni Erasmem mus imaginu insectator me noua audisus his temporibus61magines no sint iter ς:na - covcmersia missico tepore ab reticis fuit incliti' a.Pluribus erum seculis de hoc acerrime Asputatium sacris psynodis definium est,contendentibus magnis principibus vitibusl in hune errorem deduetis ut imagines abolerent unier quos Philippicus imperator eo Leon Isaurus Instantinus quot eius filius patre scelestior qui in tanta demesitiam deuenere tantos iurore occaecati sunt,ut Constantinopolitanos e copos sede extruisint ec ignominiose prius habitos excruciatos capite plexerint. Poni
tificeml maximum partar obsisterem comprehendi iusserint promulgato sub ingetibus metas edicto ut ubi p tollerentur Na dc ipsorum tempore re alterius Constantini Irenes filii, qui post piam matrem captiuatam in eundem furorem conuersus est,plema eorum conaribus obsistentes crudelissimo martyrio eorosunt,sed tam isande impietatis re nequitiς no est igeriit poenas. Animia uertens enim in eos omni uens Deus ipsos variis plurimis 3 calamitatibus asefixit, uti Graecorum ac tatinorum historiae testantur Non solum enim labest elatum eorum temporibus imperium quod erat,dc Romanum, barbaris v i. v fines imperii ingressis omnia di Iphiribus ec plurimas prou1ncias occupan in us erum de ad Francos translatum,delecto in imperatorem Carolo Christia nissimo Francorum Rege,iure optimo cognomento magno per Leonem p ficem maximum statu Populi Romani eler rogatu ec totius Italiae ac occidentalium prouinciarum vocibus.Ipse s Constantinus Irenes, imperio spoliatus edin exilium pulsus in Lesbon insulam,miserime vitam finiuit.In cuius regni principio ad reddendam ecclesiae paecin templis N imaginibus suum honor Ire Des matris opera septima Nicena Synodus est relebrata contras I noclamadefinitum. Ex his prodigiis ec exemplis decretis sconuincitur sacrarum Imaginnum usum expedire ec commodissimum esse,quod erat propositum.Idem quo demonstratur sanctorum patrum sententiis a iem l hoc Augustinus in uae ex superius dietis audisti. Audias nunc EL patrem Chrysostomum me enim saper Mattheum de signo crucis loques ait Neminem pudeat horum salutis nostrae his lorum adis signoriun, sed veluti coronam sic Italo arurio Christi
crucem circunferamus. Omnia enim quae ad salutem nostram conducunt per
ipsam colammatur Nam cum regeneramur,crux Christi adem cu saetatissimo alimur cibo,cum in ordinem consecrandi statuimur, lup ac semper id victo signum nobis assistat.Quapropter ec in penetralibus ae in patietibus ec in sene stris,sronte quom ac mω,magno studio Christi cruce inseramus die. Intellexi
in is parietibus Ec in fenestris re vias signu sacratiss ς crucis esse inise me
licet ri illa semper veneremur,ut a nobis colatur,nos commoueat α mem
res reddat ipsius Iesu Christi crucifixi.Expediens igitur ecpercommodu, sacra μώsimu crucis signum constituere dc circunferre sententia Chrysostonii. Eadem ratione intelligendum esse de csteris ipsius saluato is domini Iesu intemerat eius parentis re diuoru conuincitur,quis ipsius crucifixi praecipuu sit in
ter Omma, ut Te in quo colammata lunt ori mysteria redemptionis nostr ammini chirogramum quo deleta sunt crimina ic debita nostra. Q obrem tam riu vexillum clitabani populi glo iosissummi est domitu lassi tropheum
306쪽
DE IMAGINVM CULTRLIBVIII. LIIII Audissi Chrysostomum,accipe Damascenum quis ex Verbis EIUS superius tres tatis expressam illius sentia audieris,attamen ide agens de sanctis veneradix
hoc ideastruit inquiens tatuas illis erigamus,ec vi ubiles imagines ec nos ipsi animati statuς ipsoru Wrtutum imitatione essiciamur. Nam eoru sertia facta cum a nobis co pecta Herint pr arant nos ad virtute dc zelum N imitatio nem virtutis illorum ec gloria Dei recimn solum eius sententia audisti de in stituendis imaginibus, rum ec utilitatem que exinde sequitur Magnus quos Basilius idem astruens ita inquiu Imaginis honor ad ex laris trassertur honorem Exemplar aute est quod imagine efformat ex quo quod deducitur M. Cuius gratia dc populus Israel tabernaculum in circuitu adorabat ut in exodo scribitur, magine id forma gerens Alemu Sin. ura alia possem adducere sanctorum testimoma,sed in re aperta no est redundando. Quid enim plura desiderari possimi, Cum sententia nostra astruxerint Augustinus,Chrysostomus,B sibus Damascenus,quoru etiam alia dicta piperii Tamen ec si plura vis,legere potes diuum Hieronymu contra Vigilantiu eandem sententia asserentem.Npe si imaginum usus no esset portunus,magnus Gregorius non obiurgasset Serenum episcopum Massiliensem qui pio zelo occasione cuiusdam erroris imagines quasdam confregerat, ius reprehensionis rationem afferta sanetissimus
pontifex in epistola ad eu inquit,Idcirco em pictura in ecclesiis adhibetur,vt hi qui literas nesciunt saltem in parietibus videta legant quς legere in eodicibus non valet: unde seientia historis colligere no possint. N5 ite imagines domini nostri Iesu, oriosissimς virginis de apostolom Petti ει Pauli trasmisisset idem sanctus pontita Se dino pie illas ab eo petenti .sta enim habe Imagines quas tibi dirigendas per Dulcidia diacone rogasti misimus,unde valde nobis tua postulatio placuit.Quia illum toto corde diligis, cuius imaginem ρος oculis habete diaderas. No abrefacimus si per visibilia inuisibilia demostramus. Sic homo qui alia ardenter videre detaerataec paulo pol Scio quide imagine sil
uatoris no ideo petis ut quasi Deucolas sed ob in ordatione in eius amore recalescas,ec nos ille no quasi ante diuinitate ante illa prosternimur,sed illu adora mus quem per imaginem aut natu aut passum,sed in throno sedentem recox damur Et dum nobis ipsa pictura quasi scriptura ad memoria filium des redi, est,arum nostrum aut de resurrectione lς tificat,aut de passione demulere dcc.Ex hoc aute costat usum imaginu ec adoratione in ecclesiis comuniter fuisse obseruatam illis teporibus,cu ipsemet poti sex maximus illas trasmitteret,ec testetur quod se ante imagine prostemebat. si earum usus non fuisset commodus no illas in suis ecclesiis habuissent beatus pater Ambrosius diuus Augustinus, Basilius,Chrysos mus ec ceteri sanctissimi episcopi tu G i tum Latini tu aliam nationum,ipse autem Ambrosim no solum in sua Basilica domini Iesu erueifixi signum habuit re caeteras sacras imagines,verumetiam simulacrum serpentis aenei a Moyse in deserto conssiluti.Cuius cosmetii sanabatur qui morsi fueranta bestiis miseris quod recollocauiter ione cruci fixi cuius typum gesserat. His patrum sententiis mi dentissime quod petebatur probatum est. Superesst idem demonstrare usu experientia dc ratione ec demum sacrosane eccle authoritate.Siquidem nemo negare potest quod longior usus ec expe
307쪽
ALBERTI Piiri ciuia a tui. Quis aute est tam stigi de pius,modo no sit prorsus religioniς eo
temptor,qui se permoveri non sentiat quin e aeriatur utilatatem sacram imaginum,cum illas pus oculis intuetur Quis ad agendas gratias no prouocreue e5spiciens ipsis in sinaginibus m) sterra quς pegit perpemus p suit bonus ille His Dei vita filius pro salute nostra qui contemplans ingentia benestia ab illo recepta ruis magna ingratitudinem sua erga illorii minorem animo no coteratur,
doleat, eniteat,ec quados ad eis mas lachr mas non impellatur Quis est
tam saxeo corde vel ex silice formatus,cuius pectus quando no molleseat, cernens,ec diuina no imploret scinis Quis tam gelatus etiam si frigidior aedurior crystallo qui saltem non tepescat re demu non liquescat ut suam aquς Quis denis tam asper ec inhumanus vacuusw omni ametu qui conspicitata beneficum,ta pium dc sublimen regem suu innocentissim tam dira dc ignominiosa in patibulo erueis pro sua salute perferentem ad eu amanda non accenda tur Qui pari modo eospiciens eu potenter a mortuis resurgente, i cseoru re gna gloriosς petente non hilarescat Qui tariliter videns sanctorum coronas eo supercςlestis aut ς gaudia, ec triumphos no in magna spem dc d Hersu efiga.
tur tantoru bonoru fietiparticipe Contra non horrescat totus,non coiremiscat, si intueatur dominu in potestate magna dc maiestate iudicante sensu scelera,6 de eoru pretiis decernentem, ad emast flamas illos trasmittentes Quς omnia imaginia commoditate ea r oentantiu illis proueniunt. Naqutadmota haec eade experiuntur ec sentiunt cum illa aut perlegut v la organo autibus* accipiunt,nihil minus immo ec in plurimis longe magis quando ea imaginibus ex pressa intuentur,cu interni affectus ec proertim amotis magis moueatui co specta a auditu aut les mina ta ct eris in rebus rerum pulchritudo conspecta magis delectat Ec permovet ad ea desiderada,q lectio illa deseribens aut vox i, iam signans blaxima quippe est vis intuitus magisis rent visa q audita Prae terra plura sunt qus nequasi ita repromtati possunt voce vel literaru beneficubqueadmota effigiatis imaginibus magis rem veram similitudine reseretibus eomplus sensum affetat vi pote qa ec magis sensibiles ec rebus veris quas rep tauat cosormiores il literaru characteres aut vocis sonitus:quis sint ec multa qemgiari no possunt,ec in characteri aut voce indicari valet.Eteni cu visus magis amas e auditus plus etia oblectae qua re dc iteriores at potetias magis
moure. hocin mometo in ictu oculi imagines edocti ,r entat,in memoria reuocat citra labore,q no nisi cu sudore dc ps e amisi ipso legetes vel audien tes cognoscere aut meminisse valem'.Hqc aut nemo negare poterit,nisi si Pprii sensus iudiciu Ptinacia denegare voluerit.Na interiori aio nemo id facere m caius sensuu organa no futant vicata.Cu igie hec in nobis i s expetiamur,valde mirata quo dicere possit sis sacram imaginu institum no me utile nec opportu .Nee ista, qua clix 9,sola ab eis puenit utillitas, veru dc ahq c5plures quas pariter expisur Etem illis admonemur ad saeiada virtute scelera pia eda eu vi demus illos ob e regrmia facta tali honore doeroratos,ut mis P ubi φ entes Me no valem c logo tepore pstare ad eoru salte memoria coseruadaec pluti
bus in locis gloria propaganda status stlos reprςsentates dedica sint. Nam εο virtuti ea u talis homu debetur quamobre ad illam imitadam prouocamuru
308쪽
ingeni egit tuta imagines aestatuas notantu desiderio desunt torticis N*nda arbitratur inductiis fuit,ut quos perennct ec mos habere no posita salte Druimaginibus ueremur. Quandoquide constat plurimis adhuc viveti. bus publico decreto statuas aeneas vel marmoreas equestres aut pedestres etiainauratas locis celebrioribus suisse costitutas ad testadu eoru virtute α merita,
in ptiuatisq; domi, ide honos a pinetis tribuebatur eoru maioribus Q clatio, res suissent vii deblaus ,dc ut superilites incitaretur ad aemulanda eoru virtuterqdno peragetes poeta insat j ra taxat,his versibus, Stemmata quid laesunt ad prodest Pontiee logo Saguine creeti, etosi ostedere vultus Masoria Quis fruisse generis tabula laetare ea paci Fumosos ritu tu dictatore magistros,Si coralepidis male vitae effigies quo Tot bellatoru si Iudae alea pernox ecc.Si igie expromanis imaginibus rata viastate Pu re maiores cognouerui, W nzer ea tale more induxerint: quanto maiore ex saetis imag nibus ec simulacris euenire
dignosciae Nepe lato quato diu θc sanctos virtus amplior ec pilatior illoruvirtute fuit,ta si illis huiuscemodi honor debebae quato iustius,quctoq; digni'
debes diuisnsis eoru ymemoti vino luehartis madata seruarii ur,verveci a oculis cospiceret Na nos Planis visum est sarisiacere,gloriς 8c me moti clarist.1
moue virum eos ins nia laeta historiis describe ,sed etia sigilis imaginibus eo
statuis illa coseruata esse statuerut,tu ut muli liciter seruaret tu ut apia plores freque is p esset Na 3 apud literam ignaros eo promiscua populi multitudine mulioru honor oc gloria perusset nisi statuaru dc imaginta beneficio coseruata fisisset illide coli det diuis nostris quoy m otia prorsus obliterata ei see apud rude vulgus,nisi eoru imaginibus aliqualis fuisset reteta. Nee hoc in disuis solii estingit,veruetia dc in gestis in mysterus omnipotentis dei ec seruatoris nostri dis Iesu Chtisti quoru ut sumtius attigimus surdi a natiuitate vel salte ab infatia diuini nummis re ipsius Gi Iesu nulla habere possetu: agnitione, quis eci saeris instias sint lustrieis.Quaobrem cotingat si quale habere dei cognitionem dc mysteriora Iesu Christi,ut puta natiuitatis ec mortis eius nisi effigiem aliquam indicante nume diuinu dc ipsius domini Iesu nascentis erucifixi ac resurgetis imagines cospexissentiad quς qualitercum agnosceta conspeetias beneficio od aliis Ousta signis induci post unici militer accideret S multis, , cordibus,prorsus pliteraru ignaris,qnulla talia mysterioru haberis agnitione,
quis eis procaretur ob eorum crastitiem perpetuamue animi mobilitatem aut nimia tarditate,nisi frequenti imaginu intuitu ea cognovis K:ec tame uo pata
ci sunt in popello huiuscemodi.Quicus ergo fatebitur scripturς institutum literarum p ec Characterum talentu utile filist nemo autem id mente sanus Iaegabit A imaginum inlesuendarum inuentum ec morem utilem fuisse fateri cogetur.Nam pari ratione idem conin tu quinimo re magis iaciente pro imagis nibus a pro literis ec characteribus cum illis quibusdam tantum commodita tem afferre valeant oc paucis. ut potem disciplinabilibus:Hae autem omnibus praeterquam caecis,scilicet tam rudibus re tardis il eruditis ec ingenio praeditis quis his potius ad faciliorem reminiscentiam quam ad eruditionem:utrit autem generi magis ad mouendum affect :quocirca queadmodum qui sacroS libros abolere nemo negare potest quin magnum incommodum rei christia
309쪽
ALBERTI PII assertar, Ger vitis midiosis et Iiteraru capacibustata qui sacrarum imagi,
num usum tolleret, nemo non videt quin m sum populum Christianum maxima iachara ec incommodo afficeret,praesertam impe itam mulctudine quae innumerabilis est: literarum autem gnari perpauci Sicuti enim O linguς Urges petiti laeturam sacerent sublatis literis Grareti nullam autem Latini ec Bar. bati ita in uniuersum sublatis charactetibus literarum,soli ad literas cognoscendas habiles incommodum paterentur,populus autem rudis nullumJta subia , his sic is imaginibus maximam populus, exiguam autem eorum collatione eruditi At Nutium re publice utilitati consulendum est Si autem diceretur litera. rum institutum fuisse diuinum, non autem sacrarum imaginum: id superius domonstrauimus esse salsum pluribus diutas exemplis N dietis in si missis quis obiiceret ut supra laetum est usum earum vetitum fuisse populo Hebr prse ter id quod ibi responsum sulcidicendum 8c illis ti traditum fuisse usum liter rum dc scripturae Igitur nobis non licere illis in Preterea dominum Iesum inumandasse euangelium describi re chari s mandati,sed tantummodo voce prae dicari, telaquit in uniuersum mundum ec pr cate euagelium omni creatur se
Attamen postea ab apostolis ec sanctis pretibus ad comune utilitate re magna ecclesie commodu fuit conscriptu ipso spim diuino suggerente,itide contigisse dierenda re in sacris imaginibus cossit disiad publica inqua commoditate ipso diuino spiritu suggerente vi more fuisse inuectu Na quis nisi mei e ea s dice re audebit licere diuina repromtare exiguis charactetibus re imbecillibus dat diuersi genetis quot sunt Hismata, aute magnis imaginibus id lanulaetis in
quibus omnes nationes cuiuscuis idiomatis solo naturali intuitu legere valeret ec ratios libros diuinarum rerum sacere decuisse, non autem unu qui omnibus valem esse communis Afferat his sciolus rationem cur magis licea uno modo
ου altero in si dixerit ex imaginibus induci posse Chris nos ad idolatria, iam
supra responsum est:sed p er id dicetur pasi modo ide accidere posse circa vo lumina sacraria Isteramina ills nua veneraretur nisi diuina reproentaret. Cu au. tem sacri codices ita efficiant,cur no pariter ad se adorandia homines inducere 'met valebunt a dc pie exosculatur ec veneratur a Christianis sacrum volume eua gelii ec aliaru scripturam queadmodu dc imagines venerat .At si adhuc diceres quia idsimilius idolatriae g&iu, no aute eouenire Christianos se ilizare, ut ita dica,tidiculu, resposio pro aisi id secere no debet ne videant gelibrare, eaderatione probatur debere imagines colere ne videatur iudaizare.Naqueamo du apud getiles imagines erat in usu,sta Iudeis erat prohibite. No minus aut cdederet videri iudaizare imo magis interdieiu e gentibrare. Comoditas etiam usus earu pluribus emplis euidetissime dignoscis. Quotem videtur correpti ab
immudis soritibus coiremiscere,exclamare,irasmutata humana facie in teterrima specie spumatiore trassato cora ipsis proertim signo gloriosissimς crucis , Dictibus φῶ spirHb' dire se torvi, nec cora illo sistere posse, actost esse recedere corpore qd vexabat Hel frequerer cotingere cu deducunt ' ad cospectu aliarii imaginu,πd quas signa ec virtutes frequerer Pdeut in erea comodulae it magno Costatino simu vivificς crucis potita victoria cotra in ira ranu ad pote miluiu,urbs et a seruitute liberata declarauit qd nu ei an
310쪽
GIDerat V riumphus de hoste promissus hi e verbis,la Me signo Constantii, vinces quo etiam potitus Romans urbis imperio tot barbaros populos tot es seras nationes prosigauit ali subegit. ais negare audebit inuentionem sacra
sitas erueis illius inquam proprie in qua dominus pependit fuisse utilem recommodam relidioni Christiane diuino popere sequutam sanctissimami Helenam ipsius inantini parentem,per tinatione illam ad id perficiendu ncratae afflatu sanetti spiritus suscepisse quo in negocio tot admiranda prodi a Gligere testata a tam grauibus ec sanctis aut tibus teporiis duo EF gesta suo re proximis, aio inquam patre Ambrosio in oratione funebri de obitu Theodossi Imperatoris, ta destissimo sacerdote Ruffino Aquileinsi in derimo histo
se ecclesiς libro. ut Ambrosius ipsius sanctς sceminς factum cribrans testa
tus est satino spiritu permotam id peregisse:& edocuit u opportunu decens νει adorare ipsam sanetissimam erucem 5c nequaqdici posse addi atores idola,
trare inter c era hFinquiens,lauenit ergo Helena titulum crucis dc cruce adoraulamon lignum Hil,quia hic gentilis est error sed Regem qui pependie in ligno se istus in crucis titulo.Et paulo post,Misit filio suo Constantvio diadema
gemmis insignitum, quas serro innexas preciosior gemma crucis redemptionis diuine connineret. apienter nais Helena egit quς crucem in capite rmum leuauit A locauit ut crux Christi in regibus adoretur. Non insolentiaest ista,sed pietas est cum desertur sacrς redemptioni dec. Erigere igitur sani erucis signum illudi constituere, is in diademata regum ae id emere gestamen regia quod fuerat damnatorum ignominiosissimum patibulum utile dc peropportunum. Quo conuincitur de aliis signis sacrisi imaginibus similiter esse sentiendum. Nempe dc q proficuum fuerit hoc decorum gestamen signi gloriosissinae et cis Heraelio imperatori in maximo bello, quod cum Cossema centissimo ei sarum Rege gessitacelicissimus belli euentus declarauiti opportunitas quoque eiusdem sacratissimi signi dignoscitur ex hoc l omnia mys a peragenia semper adhibetur,nullat res diuina peragitur quernadmodum lc superius retuli μmus sententia diui Chrysostonii a s signo Dominicς crucis,quia vest transferendum eciesreendum esse censuit Reliquum est eande opportunitatem sacraru Imaginu demostrare ex Her Ysalis e siς sacrosanctς aut ritate,quς morem illas etigendi re veneradi non solia usu M consuetudine perpetua viai locorum recepta probauit,veru ec facie dum esse definitare dc sanxit decretis,non summorum pontificum issi sed et a patrum sententiis in conciliis generalibus ad id definiendum coactisNulla em natio est,nullus populus in Christiano orbe qui hoc institutum lacris imagines colendi non obseruet. Non solum enim Latini dc Graeci Barbari quos orthodoxi quascunt regiones liabitent,veru etia dc Musmatici quocul nomine anaelleo tur,ut Nestoriani, Iacobi , Armeni, Coprii, Gorgiani, α csteri huiuscemodi per orientem dispersi hoc idem piefaciunt. Reiecit um imaginum scelestissi mus Mahumet Arabs in institiuis suarum legum,ut etiam Iud os in suas par. tes facilius traheret. Nam vim Alchorano est victis modo Iudaeis applaude re stude modo Christianis,sed horeticis praesertim in vanos errores lapsis ut Arriatiis ec caeteris, nunc etiam gentilibus siue paganis Homnes allice c