장음표시 사용
291쪽
rei creatς dc sesibili tribuit is honor q soli reru oim ereatori tributa est.Quocirca dc quodcum simulacru fieret ad veru deu referiau,quasas putaret illud simulacru .pprie representare deu uti deus est,ridelicet propria ei' substantia siue dicas essentia aut natura,ec ob hoc illud coleret, protul dubio idolatra ret,Quomodo em quod inuisibile e incorporeu, finitu dc immesu, qua re
eo incirculari ibile a rie effigiari posset de infigurabile figuraris' de inessa,
bile exprimi oiae recte iquit beat pater Damasc.Inis1ως re extremae impietatis e diuinitate velle figuraread est scdm Hria ratione 5 e. At si fiat simulacru ad deu solu signo time indieadu,queadmodu ec describus' Oam literq ab Hebr is ad eius nomε tam ostededu,no aut exprimedia vel Pliredu, videlicet illGq nultu me erri potest,no idolatrarent illud coletes. Getes merito aut sui lampad ,setietes veri dei substatia ostedi posse allevi' creature effigie,sive Mis,sive serpetu,siue lucria, e qdrupedu,aut alia quis forma,ut Aegyptii sibi deos fingebat horu spevel etia e m allei aut porri quos satyri poeta derisit his carmiib Quis nescit Volusi Bithynice qualia demia
Aegypt'porteta colat crocodilu adorat Pars hsc, illa pavet satura serpetib'ibi, gies sacri nitet aurea cercopitechi. pida tota cane veneras neo Diana, orru ec caepe nefas violare ac fiagere morsu O saetas getes icc.Qui no sotu i hoc culpabiles erat,veruetiat plurimos e e deos credebat diuersas pote. states tates .ec d 5es ac etia holes lail deos coletat.Naip ec Hadriani sesaris amasiu i Nilo suffocat uoti deu coluerit statuas re tepta ei dedicarat.Pari mo ec aliς getes militia ccli ec dςmones P deo coluerunt, holast mortalese impios, ut Ioue,Venere, Mercuriu,Marte,Saturnu,oc alios, desismira fabula et aec turpissima cometi sue ec exediderut.In qui colladis no minus obscenos eoinqnatosq, ritus adhibebat u illi suissent quiis lite tribuebat. Alii aut ut dictu est sole siue luna aut astra summu deu esse putat est cotra veras naturas ratiocinatioes diuinos illis honores tribuer ut Alii quosda mortales exyperatia afflet' amoris similiter tau deos coluere .His modis rationib ido'
latratur impiissime no simulacra faeie iquod ed attesta 'diu' Aug. in simili ad Deogratias ita inquita sup illud Pauli Actu ad Corinth.Nolo vos fieri socios d otiiorue e. de satis intelligi potest no ta ipsa immolatione cna vero deo pristi saeti immolaveru ed φ diis selsis N impiis dςmoniis immola
tur,reprehendi a vera religione in superstitionib'gentiu.Sicut em veritas hortatur holes fieri socios sanctora angeloria, ita seducit impietas ad societate dς monioru ece.Saetissim' quot pater Hieron.eande sententia approbas cotra
Vigilat tu inquit,Quς fiebat ad cultu idolom. ideo detestada quia idolis re
tantur qui is no cbueniebatiquq cum deo pr stantur vel sanetis comendanda sunt,qa illis debetur ec eoueniunt.Culpatur igitur miles sa vel dς monia vel
mortales aut res sensibiles corporeasve latria colunt,no signis externis tra,ve
xum ec interno animi iuditio,illosi potestate habere opinantur,qua sol ' deus priait' estivel figuratum aliquod existimant veri dei propriam natura repr tentare,& no tantu significanter illum indicaret vel multos deos esse crederesse adinvicem quodam modo habetes uti genus humanum, priter hoc quod illi immortales,lii autem mortales esse .Et in summa ratio ides atriae in Me
292쪽
stat quod de aliqua creatura vel pluesbus sentiam idem cultus triuatur quod de solo creatore sentiendum,sili sitibuendum Atmon autem in effingessis simulacris quod o si in idolatris reprehenditur est propter adductas causas. Exi perspicuunt,quis gentes detestabiles ec impis fuerint in excoledis idolis suis, tamen Christianum populum in sacris imaginibus venerudis culpanta esse, milli id agentes creaturam pro deo adoraret:hi aute pse verum ac omnipoterem deum laria solumodo colant.Si vero diceretur.Certe potius esset id pr termittere,ne quemadmodum illi simulacra sua adorantes idolatrant,ita nos idem et ga nostra facientes pariter idolatrare videremur.Resposio in promptu est, nam ut ait August contra Faustum Manicheum,Etsi usus quamdam rerum nobis similis esse videtur cum gentibus,longe tamen aliter iisdem rebus ut siqui ad alium finem usum illarum refert,q ipsi habentes de deo falsas opiniones ecc.Ex quo sequitur non reiicienda esse quae praua non surit,sed potius commoda Licet similia sint his,quae ab impiis inique peraguntur quod ec Apost edocuit, Cum apud Athenienses agens eorum delubra ciruiret inter aras Amoniorum ima enta illa quae dicata erat ignoto deo, non eam improbauit, sed sumpsit in argumetum prςdicationis suς inquiens,Quem vos ignorantes colitis iunc ego annuncio vobis.Non enim praetermiis quod verum ac commodum erat,ne ec ipse idolatrare videretur.Qua de re scribens Augustinus contra Petilianu ait, Hanc re gulam Apostolicam nobis traditam sequentes,si quid recti in peruersis inuene, rimus,eorum peruersitate correcta illud quod restu est, mim me violamus M. In adoratione autem simulacrorum gentium, quod peruersum erat, scilicet illa colere,ut deos qui dii non erant ane reserimus. Quod vero non in in erat sed re mim,venerati inquam imagines institutas ad reseredum numina quae crede bant quis in illis fallerentur etinuisus, nec propter coniunctum eorrorem falsitatem,quod probum dc verum est prςtermittetam duximus.
Sed ut nihil quod scrupum afferrepossit intactu relinquamus, ansanit ar Gij endi tibi nulla occasio supersit calumniandi ritum Christianorum in ven randis imaginibus,quem tam suspirans improbasti, non solum vii vanum ec superstitiosum, sed ut lacrilegum . Respondebimus ad id quod obiicere posses
dicens,Licet non idolatrarent Christiani venerantes imagines rattamen non illocet conuenitve,nec decet nec expedit illas formare vel colere, horum s primum
ita probares. Quod effingi nequit re incircunstaptibile est, repraesentatiis non valet senEbus cum prorsus insensibile sit on effingendum,nec aliquo O
mulacro representandum.Talem esse omni potentem deum mantinum,igitur non formada eius imago Praeterea quod milla re sensibili magis exprimi rens sentarive potest q altera,effingedum non est,cum em es non constituatur nua ut nos deducat in agnitione effigiati Summus aute deus huiusmodi est Nan pin eo pariter omnium rerum creatarum, Ideae sunt, quas omnes in se virtute ac
eminentia continet ec cuncta optima,quae perfectiones c ut aiunt simpliciterdictitur Igitur nulla effigie formandusαὶ vacuis enim formaueris,no magis d.
la eum reprςsentabitq altera, V uta si terrae 4 aquae aut ignis, si solis iunx aut stellarum , a caeli 4 herbae e stirpis aut arboris, si avis Q quadrupedis,si piscise hominis. Omnium enim harum rerum formas ec xaciones proprias
293쪽
ALBERTI PΠseque in se coni et . Quamobrem conlasa senaper est ac indiscreta eius rep sentatio,quodcunq; ipsorum effictia in Hetit ad eum os dendum . Ad haec, Nihil effingendum rebus eiusdem naturae vel prorsus similibus, nec ilicon gruis disconuenientibus vel contrariis . Primum colligitur ex hoc quod AB gies non debet idem esse cum effigiato Nam si eiusdem natune esset quo mo do unum poclus esset effigies quam alterum essent enim eadem. Alterum pati ratione insertur, si enim duo sint prorsus adinvicem simillia, utrum eo rum magis referre poterit aliud quam alterum. Non est autem effigies nisa
referat. Tertium autem probatur, cum enim imaginis ratione indicatio con tineariar, incongruum autem vel contrarium non indicare valeat id cui aduer/satur Cum significatio omnis repromtatio per similitudinem quandam fiat, incongruo vel contrario nihil representa i posse manifestum est. Diuinitatem autem si effingenda esset aliquo ex his modis oporteret effingere Primo autem neutiquam effingi posset Nam nihil est eiusde naturae cum ipsa,nec per ipsam met illam effingere possumus,nec alio.quia nihil illi simile. Relinquitur igit uxquod tertio tantum modo effingenda esset, videlicet per rem incongruam vel contrariam quod fieri non posse probatum est. Non enim dici potest effin gi valere per rem partim similem partim diuersam, cum probatum sit nul
1am esse talem in rebus creatis,cum ex aequo omma in eo contineantur .Quam obrem omnia creata pariter diuersa, ic illius naturae incongrua, etsi alia ratio
ne aliquo modo similia Nulla autem partim similis partim dissimilis,dividitas igitur nullo pacto effigiari potest. , Alterum videlicet nec decere, similibus argumentis probas potest Nam
si decens opportunum p fuisset scenim ratio utrunt struere valet repotens deus illud peragi lege M cauis . Nam decetia & opportuna saluti humani generis num prohibuit Hoc aute lege Moysi expresse inhibuit in Exodo in quiens,Non facies tibi sculptile,net omnem similitudinem, quς est in caelo desuper, ρος in terra deorsum,nel horu que sunt in aquis sub terra. No adora his ea uel coles dic Quod ec in Deuteronomio repetitum est,nullaψ alia re dominus tam Hii mil iritatus, net seuerius vindicauit,q per trangrestionem boavis prFepti,de quae per prophetas ta se aetere questus est ec dira cominatus populo Israel illud tras redieti. Ad sis probatur tertia alio argumeto quod tamen patiter coprobat ec secundia,Ιllud facere G expedit ne i decet quod ina larem occasione prseare valet erroris, delinquendi q agnoscedae veritatis, ocpie ag .Deni*quod magis S pluribus valet esse incomodu qcomota, pro pter hoc nani A saevetat Corinthiis idolothyta maducare,non P ea ex sui natura praua sit , ut inquit August.c5rea Faustia. Nam si ita vetuisset se ignorates id fecissent,quemadmota si scientes, is ex eo quod idola sit aliquid quod ipse Apost asserint esse nihil ed propter conscientia ne d oniis comunicasse videretur Qua de causa dixit idem Apost. Nolo vos fieri socios dςmoniorum e . sed
hinuicemodi est constriactio imaginum ad resereta diuina ec cultus earum per spicuum enim est plurim tum ex geribus tum ex Hebraeis re ex itanallis etia Christianis eam occasione idolae rasse Nam cuinter mortales plures sint rerum impericia sociardes, pauci aut cordacitasqneres, Igusico auter, sit talis,
294쪽
DE IMAGINUM C VLTu LIBIIII. CX HII crassus inquam aestinguendi Ac di emendi res inscii ,sedilius inducitur ad credendum illud numen esse quod videt,q intelligendum quomodo ipsum refera
tur.Si enim gentes nulla sit nulacra sibi conssiluissent,non pol nec tam frequen
tes idolis sacrificassent,sed plurimi mditam naturς legem fuissent sequuti. Nec Hebr si Aegyptiorum innulacra non vidissent ad ea adoranda fuissent indu G.Idem dicendum de rudio ibus Clitimarus qui ipsas imagines tanan Ina coluerunt,igatare nec demas nec expediens earum usus.
His argumetis si res debimus vi par sit contra tu probates coclus abus Isiloru,videlycet licere,ac couenire. opportunia esse,ac perutile imagine omipotente deum reserentem formarem colere, abude huic quinioni satisfactu crediderim Ad od peragedu hoc primu dica,conclusione quς inserri videtur ex argia metis probantibus no licere tale imaginem facere vera esse si recte intelligatur, scilieet no posse ac impia esse conati effingere imagine ulla quς propria inuiui vatis natura expHmere'representare valea uti superius dictu est Sed Esere retia nihil facit ad asserendu non licere vllam e te formare ad adorandu quata signater indicare valeat ipsum nume diuinum, quod erronem ac falsum esse deo monstrabimus cia argumenta tua diluerimus.Primo igitur cu ais quod effingi nequit no est effingendu dcc Respondetur vera esste assumpta cu conclusione uvtrobique iidem termini accipiatur Na 8c ratiocinatio est optima: secus autem si diuersi,sic enim nihil colligi potessim ratio ex quatuor terminis costaret Adsi tm ex tribus , totum concedis videlicet φ e gi nequit,ita quod propria natura per ipsum demostretur non est e mendum ut illius repromtatiuum,vera est 6c quo subsumitur,diuinum numen huiuscemodi esse P per nullam rem pro pria eius substatia demonstrati possit Quamobrem 6 verum quod colligitur, noti licere nec couenire illud effingere,vi huiuscemodi Ad hF concluso tali sententie in illo deseruit Colligas enim oportet nullo pacto Mngendum esse, siue, ut representat uia proprie substanti siue ut indicativum in significans quod veneretur.Id aute non sequitur ex illis assumptis,cum id quod reprςsentari non potest secundum promam substatiam aliquo tamen signo indicari valeat ec signari multis aliis rebus sensilibus videlicet scripto voce ec imaginibus. Alteri respondetur concededo tibi ptima uti veram,licet no ita nota sit quin multa circa illam dici possent eam limitando:se quς subsumitur neganda est videlicet summu deum non e5modius representati posse una re sensibili u alte, xa 5 inducta probatio non e it quod conatur,sed inanis estinuis enim verusit in summo omnium rerum conditore contineri omnes virtutes, quaS Vocant
persectiones simpliciter,omni umq; rerum quas produrit gignive possent pro prias rationes οἱ ideas ex ς quo,cum no magis hanc il illam vel alteram,attamecor tenta non ex equo ei assimilantur: d in diuersa sunt entitate dc natura nec
pares persectione ,ῖed longe dispares,ita illorum aliqua sunt propinquiora ec se miliora,prout magis ad illud accedula emo enim negabit quod perfectius est, perfectismmo propius accedere simili is esse imperfectiore .ci,nstat autem
etiam naturali ratione ipsum omnipotentem deum primum ens esse, immo hoe ipsum quod est incorporeu, tu is intelligentis,uolentis ac decemis optima, in eis Femia conmutabilem emper viventem,simplicissim 'nia sapientem
295쪽
ALBERTI pum optimum,&c era quae vere de deo dicuntur. Quamobrem negas non pol
in qu in rebus creatis his quomodo magis participant plus illi assimilari eccomodias illum reserre caeteris rebus,que iis dotibus carent:m inquam super caelestes mentes N angelicos spiestus homine, ipsumi hominem cum animal rationale sit si bruta rationis expertia, Nilla his quae tanrum vegetantur ipsa autem caeteris quς vita prorsus carent Et densi omnia persectiora mitius per festis Quamobrem eum infers confusam semper fore ad indiscretam illius re presentationem,quacunis larma horum effingatur,si intelligis quanthi ad exprimendam ec ostendendam propriam diuinitatis naturam,uerum est. Non enim
magis reminentabit,exprimetue propriam diuinitatis naturam imago piscis, qeutacunt alterius rei etiam sensu carentis, nec hominis Q cuiustibet animalis, ne psolis aut stinaru u rei teaiebrosae,cum sola per seipsam cognosci possit πω
ut ipsa vult sese manifestare,quantas ut dictum est, ex rerum creatarum genes bus aliqua ad eam magis accedant re similiora sint utpote quae suru perseelio ra.At ea similitudo ad eam proprie reproentandam nihil coferre potest.Si autemtelligis de effigie non repromtante propria naturam, sed indicante tantum
ec nante illam, falsum est.Nam aliqua re conrodius indicati potest,ec maioritatione institui ad ipsum significandum Q altera ut probabitur. Ad postremum,eum argumentatis,nihil em gi posse rebus eiusdem natae xae prorsusve simillibus incongruisve aut contrariis usum assumis.Licet enim verum sit nihil effingi posse primis duobus modis capiendo effectione pro eo quod instituto aut similitudine indicatim est, non tame verum de eo quod ex sua natura effigiatur.Na teste Paulo,Filius ipse in diuinis imago est dei patris ec fisgura subinis eius,icta me est eius de naturo ec substatis cum ipso diuino patrea quo ex timitur,ec prorsus illi simillimus. Attame ec si prioribus modis capi as,verum est qd asseris Tertium autem falsissimum esse testatur Aug.expressioribus verbis,ratione quot probabitur. Inquit enim ipse August. contra legis .ec prophetarum aduersatili, elinquamus ipsum inania garriente dc nesciendo quid loquatur, quada,si dici potest, imperita petitia de figuraria qualitate tracta teiqui cu dicit rebus cogruis no cotrariis at desse significandu,potest vanus dicere semper deu lucido auro nigro atramento scribi oportere,quonia deus lux est 6 tenebrς in eo no sunt ἀς λ.Quid em prohibet re diuersa,nec aliquomodo simili quis naturae no c5gruat,sed prorsus diuersς silet ec quodamodo c5 .
tratis aliam rem innare 5 reserre Nihil sane,sic em chataeteres ic voces variis linguis signat non solures ipsas, ruta metis nostro coceptus,ec umbrς indiscant corporis luminosi proentia dc accidetia rerum substantias.Quae aute nono ex instituto sed per qualitate comunem viris p signantur,oportet aliquo modo esse similia Nam illam agnoscens non errabit quod diuersum est natura, at tamen simili illa qualitate aliud referre t effigies ad viuum formata.De eo a
tem quod instituto aliud signat cu idem pluribus modis signari possit simul sdici valeat,non constat talis significatio inter homines nisi consensus accidat, qua rem institutu requiritur:falsiis,mu gitur est φ rebus incogruis ec proresus dissimilibus significari no possint. Quinimo oportet id quod ad alter u indi, cadu ec resertau uasticiacuo solia hoc mo sed etia i similis ine quada diuersa
296쪽
DE IMAGINvM CVLTU LIB.VIII. sit natura ec di simile in multis ab eo quod reserendum estne vi ipso P missius esset sisteretur potius q r erretur ad alterum Quocirca nec promum videtur quod a Socrate alioqui sapisitissimo facietim vi, statuente potius iurandum esse per canes Q per Gulacra deorum,eo P canes viverent ac sentirent: eal ra tione diis magis similes essent 4 eorum simulacra, quamobrem re magis illos referre valerent Quoniam non communi instito aeque illos referebis quo admodum simulacra ipsa, licet natura essent similiores.si enim canes in media
adduceristit ad ipsos deos indicandos eo φ sensu pr ti sint ec similiores mul is se in eis inerent, tantes ipsosmet esse deos Quemadmodum Aegnditii faciebant citra Apim,di alii idolatre qui vitia animalia colunt ut quidam, simia,fer γ pente insignesve arbores,id c era huiuscemodi:salsum igitur quis repromta tio fiat per simile quoquomodo, per diuersum in re dissimile nil I posse signati., Licet verum sit nihil valere reprς sentari ec exptimi secundum pr. iam natura per id quod prorsus incongruum est. Quo pacto nec diuisitatem representari manifestum est,ca nec simili reservi posse,nec quouismodo conformi consessum ec comprobatum si quis indicati re signari uiuat ut declaratum est inter distu
Quibus confutatis restat vi sententiam quam probare nituntur et a se isti M rarum testimotuis ac exemplis patrum quos authoritate refutemus,declaran/tes id quod fieri posse probauimus,etiam conuenire dc licere.Nal nemo nega
bit id licere quod omnipotens exemplo,dc verbis faciendum esse edocuit ipse intem seipsum imagine non solum esse repromtabilem testatus est, verum ec se mctipsum effigiens repromtauit In libro enim Geneseos ita scribitur, Ad ima ginem dei secit deus homine:deus igitur imagurem habe scilicet aeternum ver' bum suu filium sed illa naturaliter representans propria essentia,ad cinus ima ginis similitudinem sectus est homo Ilias ibi secundu doctissimi Origenis sen. tentiam dupilice est intelligere imaginem,una verbi ren sentantis dei mitis di uinitatem altera hominis illam imaginem reserentis,ita ut homo sit imago imaginis dei.Non aute ipsa prima imagoaeas verba, ciamus homine ad imaginere similitudinem nostra,persubsequentia videlicet,ad imagine dei serit deus honunem, declarari.Vix autem verum est,scilicet verbum prima dc naturalem
esse imaginem. Hominem autem no sic illius esse imagine, quis re ipse vera imago dei sitisue intelligeda tae illa verba,ut vult ipse Origenes,sive absolute imaginem dei esse quemadmodum priora verba reserunt. Faciamus hominem ad - imaginem re similitudine nostram Nai etsi sit imago imaginis, cu illa imago sit verus deus,vere homo est imago id militudo dei. Intelligentia enim cu eo participat ec arbitrii libertate,quod nulli alteri creatu ssertim materiali eccorporeς tributum est Rationis enim prorsus expertia sunt c era animalia. igitur tam nus testatus sit hominem Me factu ad imaginem Zc similitudinem sua:mantinum est deum comode humana specte effigiati posse Tali enim for ma id seipsum Abrahae ostendit in convalle Mambre,cu tres viros vidit ec mu adorauit Praeterea eadem specie seipsum per visum Danieli prophetae ostendic. cita enim inquit Daniel Aspicieba donec throni pose, sunt, re vetustus dier ν edebat,ec indumentum eius quasi nix album, c capillus capitis eius quasii su
297쪽
ALBERTI PRmunda, thronus esus samma ignis M tale milia deserusebant e re dena malia denum milium assistebant ei M.Audisti Q diligenter se depinxit summus deus ec qua effigie hominis inquam senis amicti vestimento albo,sedentis super thronum igneum Finc autem species reserre primum illum genitorem re originale piincipium que desa patre appellamus demonstrat,& sequentia verba pro phete cofirmant Sequitur enim, Aspiciebam ec ecte cu e is nubibus quasi filius hominis erat re usi ad veterem dierum per mi,dc oblatus est ei ec datus ipsi principatus honor ec regnia,ec omnes populi tribus,ta linguς ipsi seruiet ec potestas esus aeterna dicique verba manifestissime costat referri non posse nisi ad ipsum dominu lasum qui regnu accepit ec potestatem ab ipso deo patre. Priora igstur ut ec verba conrestaretur vetustus dierum ecc.descripta sunt ad indicani
dum oti nis principita quo pater filio prior est Igitur ipse summus pater non in filius meamatus sub forma sensibili humana seipsum ostendit sigi enataram humana nuq assumpsitis filius fecit.Quamobre dici nequit V se sub specie humana effimaerit quia illam assumpturus esset cum deus pater, nil homine Bret induendus nec hile futurus hera sed se semper inuisitilem re incorpo reum sub specie tamen corporea ec visibili es gere voluit quod θc beatus Aa gustinus testatur libro secundo de trinitate inquietis. Temerariu est dicere dea patrem num patribus aut prophetis per aliquas visibiles formas apparuisse,visiones autem illis per creatura commutabilem deo ine5mutabili su ta fae sunt non proprie sicina est sed significatiue,ostendentes deu sicut pro rem causis ec teporibus oportuit Hocis loco Danielis inducto prosequitur qui forma re similitudine corporis potest ad se significandu per visa somniantiu certe ec potest formare ipsam corporea creaturam ad se significandum oculis vigilatium. ipsum enim quod deus est licet corporaliter videri no possit per subiecta tamecreaturam non solu filium vel spiritum sanctu,sed etiam ipsum patre corporali
specie mortalibus sensibus significatione sui dare posse non dubitandu dcc Nosolum autem diuinum numen se essinxit Danieli sub sensibili specie dc prscipue mims,verumetia dc aliis prophetis ut Ezechieli: quietis efigiem sibi insiam describens ita inquit, Vidi super similitudinem throni speciem habentis sapphi risimilitudinem quasi aspectus hominis desuper speciem habentis electri: ecalumbis eius usi deorsum quasi spetiem ignis splendentis in circuitu velut aspectum arcus tu merit in nube. visio similitudiius gloriς domini 5 incce ta echieli u Danieli: quomodo omnipotens se essinxerit repromtandu sub sen
sili specie hominis testatur se istura Alias r roentationes pretereo, cu his sa iis constet licere dc conuenire ipsum diuinum numen imaginibus repraesentaricum dominus estae se repromta est,non verbis id referentibus, sed etiam
ipsa apparetiemgissentat pictura Qua enim ratione si verbis ec charactes bus quς inna sunt,solum ex instituto eu prorsus ex se sint dissimilia licet diuina reserre dc significare, non licebit aliis imaginibus radio aut scalpello tarmatis aliqua similitudinem habetibus itide facere Nam ringe omnes homines sur dastros esse qua rem nee voce nee literis aliquid eos edoceri posse, quonamo, do illis diuinu quicquam indicabis si omne imaginu genus sustuletis a plummos esse Mure a natura mutoa ac surdos quiadmodum ec multos - 1 spei
298쪽
bit amem caecos voce instituere ad agnoscendum dominu θc cius mysteria surdos non licebit: quia eorum vasui nihil preseruati poterat,iudicans illa eade quae per auditum ostensa sunt caecis Longe igitur iniqu or erit surdom codiclo e cecorum Manifestam est ergo no solum autho stare scripture eram is p diuinis, verum lc ratione naturali licere ac uenire Deia ipsum ec Atana mysteria ima ginibus represtentati: uod primum erat ex his que a nobis fuerant demostrata. Superest probare duo reliqua videli cet idem decere dc expedire quod pariter Nfaciemus dilutis argumentis ad contrariu probandum indiuitis. Ad assumptu igitur primum, cum inquis decentia& opportuna omnipotens nunq inhibuit,
admittimus. Ad id quod subsumitur,videlicet hoc ipsum lege cauisse,responde, tur tota prFeptum non fuisse recitatu sed pretermissium id quod in eo mimii est,ad quod ec id quod dicitur de sculptili est referendum Praeceptum autem Mi habet. Non habebis deos alienos coram me.Non facies tibi sculptile M. O rat verba declarant quare posteriora subiugatur.Inhibet enim omnipotes illis ne adorent deos alienos it tin ipsum colam i& subiungit no faeies tibi sculptile ad similitudinem cuiusuis creat s Et sequitur No adorabis ea,nel coles Qui
bus verbis manifeste declaras no in sculptile fieti prohiberi q illud adorarii seu sum praecepti esse eiust vim in hoc stare,creatura nulla esse adoranda illiinphonore soli deo tribuendu Quid enim erat dii alieni qui primis verbis praecepta
vetans venerari,nisi creatu aliquod sensibile vel insensibile, praua vel bo iniues vel mortata, re ipsa constans aut animi figmentus Nata multi quod imaginati
tur x phalasmata proptia quς sibi cogitationis acie format inq numina adorat. Pr epto igitur illo cauetur ne sculptile fiat quod tail deus adoretur. Quaobrecum dicitur, o facies tibi sculptileianimaduertenda est illa dictiotibi id est noni lacies sculptile tibi pro deo.In sculptili enim efformado nulla malitia est: sed ita illius adoratione,constituendo illud sibi pro deo,stat omnis impietas. Eo autem tepore quo p*ceptu hoc dam populo Israel humano genere corrupto & in
mnem impietate prolapso,inductu erat ut sere unusquisis proprios deos secun dum vanitate cordis sui sibi faceret paucis veri dei cultu retinetibus,age qu Merat domus que proprios penates no haberet Sum pius Aeneas raptos qui hoste penates Classe veho mecu ecciau.s genium re iam no colebat nonne echF scriptura refert: Laban inqua vi in Genesi legituo propter id mirifice suci creus est cocta Iacob, m Rachel eius filia sustuli sibi idola ec proprios deos, ad quos perquiredos ec uniuersam supellectile ipsus Iacob seriatatus est.Scribitur re in Iudicu libro cum no esset Rex in Israel sed unusquisl laceret quod bonum sibi videbatur in oculis suis Micham secisse sibi de x in propria domo. constituisse sacerdotem qui eis saera rueret Hec inqua fieri lege Moysi phita tu est populo Israeli,non aute simpliciter fieri sculptile vel imaginem qualeculxeserentem ipsum deum in cuius cospectu ipse dominus coleretur Quod quidere scriptura ipsa manifestat Mandauit nai dominus eide Moysi, i dc pceptu tradatum est, tabemacula fieri in quo esset Arca super quam propitiatoria caduobus Cherub illam complexis habentibus alas ec figura formatis,ad quorusimilitudinem N Salomon duo alia fecit in t morde quibus prophetae pMς mencione faciunt N pH c eris Ezechiel Fecit quos Stilomon duodeci in boves
299쪽
ALBERTI PII sums in teso eo avitos aeneum mare sustinentes .His dissucidum simpl citer ec absolute sculptasse ad diuina signanda re peragenda non fuit se 1nhibitu, sed ne sculptae fieret quod pro Mo adoraretur: tal vim ac ratione illi pti quod pluribus verbis explicatur in hoc stare. Quamobre nec ex illo inferri potin indecens esse signa vel imagines facere ad diuina referenda. O At aduersus hec obiicere possὰ,Si pr pto tin hoc cauebatur,licuisset Igi tur populo Iudaeorum formare e figiem aliquam quae Deum repraesentaret pata humanam vel aliam quamuis,hoc tamentasumarae enim id eis permissum, sed pro ingenti piaculo tfibulum. Respondetur id eis non licuisse eo i, nimis proelium essent ad idolatratam quod ec rabi Moyses latetur,vir maximς apud ipsos ata iactatis,ec quidem perdoctus,afferens hac ratione interdicta illis misese simulacra.Sed quid opus est testimonio ipsius Rabbi, cum ex eorum gestis id in setiptura sit perspectissimum,ec prophetae omnes id toties deflorent Nullis enim praeceptis, nullis minis,nullis plagis, maximisve calamitatibus arceri potuerunt quin semper idolatrarent. Nempe natura :psa siue institutis crassierant prorsus dc terren rebusis sensilibus nimis dedit re a spiritalibus alien duraeΨ ceruicis,dc populus exasperans ut summus Deus tape coquestus est.Qua obrem e non semel cogitauit eos delere,& totum genus perdere ut pluribus locis scripturae refertur: quid tamen propter nominas sui gloriam ec ad preces Moysi serui sui pluries eorum sceleribus pepercit. Nanque ec in Aegypto dogentes ritus ec religiones Aegyptiorum didicerunt oc eorum Deos coluere. V beratii a sua ipsorum seruitute tu deserto peragrantes vitulum conflatilem adorarunt dicentes,Isti sunt Dei tui Israel qui te eduxerunt de Aegypto, dc similia semper secerunt Quod dominus exprobrat eis per Aseam prophetam. Nuquid hostias 5c lacrisieri obtulistis mihi in deserto quadraginta annis domus Israel cQuem locum enarrans beatus Hieronymus inquit,omnes horus ec sacrificia quae in deserto obtulerunt non Deo sed Molo h Regi suo cuius portauerunt tabernaculum re imaginem idolorum suorum venerati sunt, id est lucifero ques racem hucusis veneraeuar. Nan sec si domis quaedam eos obtulisse legi. tur,non id voluntate sed poenarum fecerunt me turdominus autem volumatem
respicit afferentium recitaec ab impietate cessarunt obtenta terra illis promis se, quamuis tot ingentia prodigia re miracula propriis oculis conspexissent Naid 2 eua iudicibus respublica administraretur 6 a sacerdotibus,mec ab ipsis regibus, ut ex libris quibus descributur illoru tempora,est videre. Primus enim ipsorum regum Saul ec si filii Philonissis consultat ec illius incarationibus S,muelem coram se adduci voluit Nec ingens sapientia Salomonis eum cotinuit quin adoraret Astarthen De Sydon tu ec Moloch ido tu Ammonitam Quo mortuo dc decem tribus Hieroboam idolatrς filio Nabath adhς erunti de quo
toties queritur scriptura,l peccare secit Israel Naesus idola coluerunt ec pro phanos ritus obseruarunt sacrificantes in excelsis At nec scisso regno Reges Iu
da ab idolatria immunes fuere.Sed plurimi neglecto Dei caltu gentiu impietates ec scelera sequuti sunt. m dc circa templum gymnasia sunt constituta ecprestibula,& ginu turpitudines inducte dc in Hierulate ador ut Baal ec fana idolis constituerunt,filios s suos iuue signantes dqmoniis consecrarunt.
300쪽
Leres more gentilru Adonide seuerut Sed nec sacratissimo teplo pepercere, qui n illud violarentina ab innatiora idola in ipso indueta sunt,se prosa nata ola sacra.Inquat erum Ezechiel,Et adduxit me i Hierusale in vitae Dei, α iuxta ostium interius vidi statutum idolu csti ab aquilone portς altaris,&dixit ad me dominus,Fili hola putas ne vides abominationes magnas quas domus Israel hic iacit ut procul receda a satietuario meo Uid bis ec maioresec ingress 'vidi.ec ecce omnis similitudo reptiliu 5 animaliu, & uniuersa id 1a domus Israel Depicta erat in pariete in circuitu p totum lcc.Propter quas iniquitates εἰ ciuitas euersa, t tu solo aequatia populusi captiu' in Bais, nem perductus est.Sed nec ipsa captiuitas nec aerunς quas perpessi si ierat eos deterrere valuerut quin in impietate pseueraret.Na dc exules semp idolatra runt uti ec antea faciebat.Prout etia posteri fecerut dei elemctia ad proprias, terras restituti neruo eisde obruti sceletib' ad ultima desolationem qua reliquie eorum per uniuersum terrarum orbem sunt disper . Ob id igitur Φta proni essent ad idolatrandum,ec undiq; idolatris septi,quora ex iis etiam maxime moueri poterant,pinsertim csteris populis omnibus eis exceptis i uniuerso orbe in ipsam impietatem prolapsis,ad tollenda illis omnem occasione quam arripere valerent,non est permissumvisimulacra constitueret.At quod eis vetitum his rationibus ec eo tempore,non simpliester prohibitu ecvet tum caeteris hominibus,quamobre dc si decalogi praecepta comunia sunt olis holb',eo q, legi naturae no talia consentanea sed innixa sunt non autem tam quia prFepta diuina,cum ec cstera mandata legis Moysi diuina essent,quibutamen nulli erant obnoxii praeter ipsum populum Israel attamen hoc P pertianet ad stulptilis siue imaginis efformationem, ipsi legi naturae innititur. det hoc enim nihil dictat nisi quantum ad eorum adoratione,sed potius contrariusuadet.Quamobre Christiano populo nequaqua id interdicium,quod tamen Iudaeis concedimus non fuisse permissum. Quocirca ex illo praecepto compertum inferri non posse,indecentem esse usum imaginum ad reserenda diuina,
quod erat argumenti concluta. Rationi postremς conanti probare tertium stilicet non expedire ima num usum, sed inutilem esse ac importunum,respondetur prunu assiaptum verum esse quod aut subsumitur,falsum,stallicet usum sacraru amaginu maiore psta
re occasione errori ec delicto si veritati ec pietati: ec plurib' esse incomodu qcomodu Narei veritas secus habet. Licet em veru sit iter mortales plures ee
ingenio crassos il sapietes,vulgus sit huiusmodi ec in in ad disternedas Mloge miti' ad intelligeda quo discerneta sint:ob id in no sequit ipsum populum Christianu ad idolatranda occasione imaginu facilius indues posse et ad pie adoranda omnipotes eiquod quia fit sub ipsis imaginibus,tio oportet aeriave aiunt ipsas discernere distincteve intelligere,quor o discernatur, cu satis sit pio amino in fide ecclesiς implicita contruso quodam modo illud sacere:
que modu em nec vulgus obstringitur ola dogmata quae ad fide ptinent Nreligione explicite cognoscere,ec quibusda communibus cognitis presertim ad redoptione nostra pertinetibus iussicit, c tera implicite intelligat, coseries omni, prout explicite ab ecclesia tenentur ec praedicantur: ita nec oportet in