Alberti Pii Carporum... Tres & viginti libri in locos lucubrationum variarum D. Erasmi Roterodami quos censet ab eo recognoscendos & retractandos

411쪽

ALBERTI PII Interrogare,sed H munus alteri delegerat, his commissa sibi fratrum eum noti

modo alteia vicem suam non mandat, sed ipsemre magistram interrogat.

quit dium,Domine hic aurem quid ' Et Ioannes quidem tacet ipse autem loquin λtur die. Ex his Chrysosomi verbis videre potuisti Petrum praeter caeterostifieatum, ec ob talem confessionem pollicita ei fuisse tam ingentia dona ideo licet super ipsum esse fundandam reclesiam tantae soliditatis ac roboris P por tae is non praeualebunt aduersus eam. Praeterea ipsum Christum promitisse se ei traditurum claues regni caelorum eum liganda ec soluendi potestater Et constituturum eum pastorem ecclesiae laturae. Et illud, Tibi inquit dabo ela.. st quemadmodum pater dedit ut me cognosceres. Denis animaduertere potuisti ecilla verba. Hune uniuerso terrarum orbi praeposuit cui dixerat, Tu es Petrus: Ego super te aedificabo reclesiam meam. Quamobrem autem Quia

me es consessus re me plus caeteris amas, quare δι mei amore fratrum curam

suscipe. Et illud puto audissi commissam illi seatrum curam Cum igitur in tro Datrum cura data sit,ab ipso φ suscepta,manifestum est claues regni caella

rum non tasse ex aequo omnibus Apostolis datas,ut tu semis.Non enim eadem est potestas his eum pastore:sicuti nec iis qui subiiciuntur, eum magistratumgea ente. Si enim ita esset sequeretur eidem collatum esse hec pastoris ossi, cium: praeterea eundem esse proseetiim ec sub praesecto constitutum, eundem

patrem ecfilium. Et si enim Petrus ad Christum collatus ovis sit supremi pa storis e domini, e ab ipso domino Institutus sit eius vicinus: non tamen re spretii ipsius gregis cuius pastor est, ouis est dicendus. Si autem totum Chrismani populi corpus vel saltem omnes episcopi regni caelorum ex aequo cla ues haberent, non magis ipse pastor fuisset constitutus quam caeteri apost Ii.sed sibi mutuo essent ec pastores εο ouest nihilque interei set inter ouem dc pastorem: quod Pauli sententiae penitus aduesiam Superuacat equoque illa ver ba dicta fuissent Petro, Pasce oves meas. ec super hanc petram aedificabo ecclesiam meam: quod Chrysostomus interpretatur super te non solum super Odem e confectionem tuam . sed ob meritum tam fidelis confessionis super aresum fundatam esse ecclesiam. Fides enim atque confessio populi Christiani fu data est super loliditatem fidei tribon q, fides sit fundata super fidem, sed super Petrum credentem εο confitentem Christum esse verum filium ein osubstantialem patri. Cuius ecclesiae pastor e caput est ut testatus est: Cho is stomus. Et ne putares de ulla particulari fidelium congregatione esse intelli gendum, quamuis dum simpliciter re absolute absque ulla restrictione quic quam de aliqua re dicitur intelligi non possit nisi in genere dc in uniuersume quod ec Christi verba declararunt dicentis super hanc Petram aedificabo ecclesiam me christi autem ecclesia est uniuersus populus Christianus, ta non aliqua portio ipsius signata. Et hoc quoque dirimere voluit ipse Chrysosto

muS, tuam pol uam dixerat uius ecclesiae pastor dc caput piscator homo, subiunxit:hunc autem uniuerso terrarum orbi Christus praeposuit. Quid expresesius Quid dilucidius ad declarandum uniuersi dominici gregis curam Petro elle demandatam, reclaues regni caelorum illi in primis ec in uniuersum traditas in quitas stat facultas dimittendi ec retinendi peccata Nec praeterea video

412쪽

DEPRIMA Tu D P ΕΤ RI. LIB.MEL cunia nam paeto interpretati valeas illud tiss i id est pluribus,cum nee secundum grammaticam rationem illud tibi ad multos reserti valeat. Si enim id sensissee

Christus, ec si nomine caeterorum Petrus respondisset,ut tu vis,non tamen Πε

mium consessionis quod multis tributurus erat ipsi soli promisisset i sed via

omnes interrogauerat ita omnibus se daturum pollicitus titisset. Dixisseti illi respondenti pro omnibus: Et ego super vos fundabo ecclesiam meam i ec vo bis dabo claues regni caelorum. Extorta igitur nimis talis interpretatio re plus quam verba ipsa patiantur. Ita enim enarrando nihil solidum haberemus in sertptura. Praeterea talis sententia aduersatur caeteris dictis euangeli tuae ' ri, me quadrant sinceritati literae ec simplici sensui quem Chrysostomus ex illa enarrauit. Dixit enim dominus Petro, cum primum ductus est ad eum a fratre Andrea: Tu es Simon filius Ionat Tu vocaberis Cephas quod inter, Pretatur Petrus. N cum ex petris, ecclesiae conssiluantur, ideo illud no men ei inditum ad seruandam metaphoram, quia super ipsum uti sume primam petram fimdanda erat eos . Praeterea illud quoque aliud gaui pro te Petre, ut non deficiat fides tua, dc tu aliquando conuersus con firma fratres tu i si fidei consesssio fui flet omnium,& potestas et auium ex aequo tradita, non magis suisset muneris Petri confirmare caeteros quam

cuiuilibet ipsorum eonfirmare eum. Ad haee, si promissio faeta fuisset omnis bus siue pro omnibus pariter ipsum promissum suisset seruatum quibus

cunque:Dominus autem soli , , cum tamen caeteri praesentes estent ii lud tradidit, ire dicensi pasce oves meas d caeteri nemine eorum reclamante quod impune facere licuisset. Potuissent enim dicere, cur nos excludis do

mine ab Loe munere quod nobis promisisti Si dicas id praeteriere quia

agnos ebant de ipsis tribui quod Petro dabaturi Pariter dicam id eos nee cogitare quidem potuisse. Munus enim quod pluribus praesentibus vestaritum committitur, non potest intelligi etiam caeteris pariter tradi, praeser tim cum causa exprimitur propter quam is caeteris pnuseratur. Dixit at tem dominus Petro caeteris praesentitam, Petre diligis me plus his, ipso vero prae modestia respondente, Scis domine quia amo te i subiunxit Ch i. stus. Pasce oves meas: id ter repetens, quod re maiorem Meetiam ostem

die ec propenuus animi decretum. Quod si rursus urgeres dicens, Si se . lus ipse uniuersi gregis pastor fuisset constitutus, sequeretur caeteros Am stolos non Hiise pastores nee datam eis suisse facultatem dimittendi a retinendi peccata, quod aduersatur euangelii sententiae . Inquit enim Ioan nes dominum post resurreetionem Apostolis eongregatis apparuisse ipsis salutatis in eos insufflasse dicentem, Accipite spiritum sanetum . Quorun

cunque remiseritis peccata, remittentur x in caelis. Et quorumcunque restiueritis, retenta erunt. Id autem dc Matthaeus decim ctauo capite resert eis ante fui me promissum siue datum. Inquit enim. Amen dico vobis,Quorum cunis retinueritis peccata retenta erunt in caelo Sc. mae obiee ni respondet

Chrysestomus in Ioannis ultimum his verbis.Dicit ei sequere me. Quibus ver bis ueriim curam ec familiarem in eum Medium ostendis. Quod si quis

413쪽

ALBERTI PII periunctaretur quomodo Iacobus sedem Hierosolyniis accepetit responderem hunc totius orbis magistrum praeposuisse ec caeter. Audis eum umeri ν gis pastorem fuisse constitutum: etsi Iacobus pastor Hierosolymis sume, ut eaereri Apostoli variis in locis. Innumerosissimo quidem grege, ecta Vnus sit pastor praecipuus, uniuerso gregi intendens, attamen sunt ec abi pasto . res in partem solicitudinis dati, quibus distributa est cura gregis: qui tamen omneS pastorum principem ae archimandritam obseruant. Attamen ec illi quoque pastores munusque eis ab uniuersi gregis domino demandatum ρον scendi re custodiendi gregis portionem qui ec pastorem illum pr. Eripuum constitust,re ad diligentiorem seruandi pascendique gregis curam coadiutores si Ii parauit. Haecque omnia ob magnum affectum solicitudinemque quam pro seruando grege gerebat e cui hoc pacto pros elam fuit commodissime. Eodem paci o& ingens exercitus constituitur di quamuis enim sit unus supremus dux sive Imperator uniuersi exercitus: tamen ec multi sunt praefecti diuersis partibus in quas distributus est exercitus . Nam hi quidem tribuni, alii ceno

turiones ec caeter. Omnes tamen ducem siue imperatorem agnoscunt de

lunt Licet sorte praefecturas,non ab illo sed rege accepissent:qui ec asum duee ac imperatorem constituit. Quo ordine & ecclesia militans constituta est a rei,

publicae conditore domino nostro Iesu Christo. Audisti certe quid inter lac lauri de Petrum Chrysostomi sententia interis. Et quod de Iacobo dicitur de caeteris pariter intelligendum. Vterque quidem episcopus, uterque pastor, uterque Apostolus, utrique damas spritus sanctus, utrique data clauium pintestas dimittendi ac retinendi peccata: At Petrus totius orbis episcopus, Ia cobus tantummodo Hierosolymitanus . Ille pastor uniuersi orbis, hic tau tum ossium quae erarit Hierosolymis. Ille Apostolorum princeps, hic sub

principe constitutus . Illi facultas tradita retinendi aut condonandi errata Ouium quaruncunque, huic tantummodo suarum . Ille fundamentum totius ei clesiae , hic super landamentum extructus . non ego tantum assero, sed

Christi verba testanturi ec Chrysostomus asseruit euangelii verba enarrans. Super hanc preram, id est super te extruam ecclesiam mea mi ic tibi dabo claues regni clorum, videlicet plene ut illi s reserare possis re occludere por

tas regni omnibus: quas licet etiam ceteris impertiare, non tamen ex Uuo

id agam sed longe dispari usu re preestate. Tibi autem is quia primum tu me confessus es ex pat is reuelatione tibi facta,re quia me plus cs iis amas . 'o quidem ex Chrysostomi sententia prμer unum quod quidem concesssi ad vitandam inuidiam questione tolletidas. Non enim ipse amrmata Christo tam diate omnibus Apostolis traditam fuisse potestitem dimittendi Zc retinendi peccata. Quinimo illud verbum Christi quod Ioannes reeitat insufflauit ec dixit: Accipite spititum sanetum . Quoruncunque remiseritis peccata remissa sunt ec ceter ita enarrar, Quidam dicunt tunc eis non dedisse sp tum san etiam, sed tantum idoneos ad eum accipiendum per insufflationem reddidisse. Nam si Daniel viso angelo perterritus est, quid illa arcanam gratiam ac

cipiendo usu misset: nisi prius eos Iesus pr*arasset Ideo inquie

414쪽

DEPRIMATU D PATRI. Liniam. mn dis accepistis,sed aetante spiritum sanetam. Non tamen qi piam exra ret si tunc eos potestatem quandam ec gratiam spiritalem accepisse dicerete non vivitutes inenderent, ut peccata Sirutterent. Differentes sunt etam gratiae spuitus quare addidit. Quoruncunque ece. Ostendens quod virtutis genus largiatur. Post quinquaginta autem dies signorum operandorum pG testatem acceperunt . Vides neutram ametit sententiam. sed tantummodo utranque recitat . Non igitur necesse est sentire illis verbis dominum Iesum dedisti omnibus Apostolis potestatem dimittendi peccata, cum limit intelli ingere tantummodo eos praeparasse ad resplendam spiritus gratiam in die pentecostes No De illoque alio verbo quo dicunt promimontan, huius lacultatis suisse iactam Liatthaei de Metauo, ita inquit: Cum autem istum cum VI blicanis collocant, qui ecclesiae montas non paruerit, ut certere illum qta per tulis iniuriam consolaretur, ec hunc metito perterieret. Non enim solumodo

iste hoc pacto punitur. sed audi quae sequuntur. Quaecunque ligaueritis su per terram erunt ligata re in caelis. Quibus verbis duphci hunc necessitate vinxit, mesenti punitione &futuro supplicior hincque minatus est ut vinculatam caelestia quam terrestria formidans micior fiat. Audis,nihil dicit de proe omissione quam postea adimpleuit insufflans de caetersed tantummodo illa diseta esse ad deterrendum eum qui ecclesiam non audierit. Quae quidem hanet habet potestat i eum pastori illius fundamento ec capiti tradis sit per quem dc in caeteros pastores traiil serri potest. Et si enim exteri Apostoli ab Christo potestatem soluendi do ligandi non habuissent,non tamen ex hoc sequerct ipsos illa prorsus caruisse. Cum enim episcopi fuerint, proculdubio opus fuit eam in proprios greges habuisse sed si non a Christo immediate ab e leosia tamen illam accepisse cui facultas erat illam dandi per Petrum, qui a Chri sto immediate illam acceperat. Ex his puto dissoluta sunt obiecta superitis

recitata, declaratumque est plures esse posse pastores ad eundem gregem custodiendum, sed non ex aequo potestatem habentes , facultatemque di mittendi peccata. Et si pluribus concessa siti non tamen illis ex aequo eum in tro qui irastor ec eaput ipsius ecclesiae, it constitutus, murexis terrarum bi a domino Iesu praefectari, Et si piscator homo esset atque ignobilis. It lique haec decora tradita his verbis r pasce oves meas epilce agnos m-- quod ei quidem dictum fuit ec non caeteris. Id autem dc sequentia verba confirmarunt cum ei soli dixit equere me: quod non solum interpretari potest qua, tum ad martyrium Sc genus mortis senissimum: Wrumetiam quo ad munus sacerdotale re curam pascendi gregis r quasi diceret . Ego qui dia sacerdos a Deo coestitutusta pastor gregis eius cum mortem obiero dc animam meam rursus ad corpus aduocauero, par est ut alicui vestrum relinquam functio Dra meas, qui , pHsens gregem pascat, illique prospiciat. Ad quas te des i. Sequere igitur me non modo in morte N erucis eculeo, verumetiam insa certinio ec cura gregis habenda Tu aurem contendis Prem nihil cxwJa tum fuisse prς teris Apostolis, nisi primatum ad tollendam schisma tis occasionem: sed ex inuo eandem potestatem traditam fuisse egeris

ostialis Ruod ex sententia Hieronymi : TtasEt si ipsi modo verbailla a

415쪽

ALBERTI PIIbi dabo Me. urint di quia solus Ipse responderat .s ex aliorum sentctitia Petrum illis verbis pasce Ne gessisse typum cuiusuis episcopi,quod ex te adii cis quamobrem re negas Petrum esse simiamentum refellaei cum Paesus discat,Fundametum nemo alius potest ponere dce Pariter inficiatis eum esse recte sie caput eadem ratione cum Christus sit ipsius caput .Quamobrem de negas melinam super ipsum esse fundatam. Quae quidem omnia aduersantur isitentiis Hieronymi,Chrysostomi Aia ni,Cypriant,re omnium patriam orthodox rum .Etsi enim quidam essent qui dicerent Petrum respondisse nomine omni , in ec omnes interrogauerat Isius quem illum esse dicerent:dat amis esse pote

statem ligandi ed soluendi omnibus Apostolismussus tamen negat pr cipuo tamuliari quodam modo hanc Petro fuisse traditam, eum p principem Apostolorum tunc se constitutum. autem dicis id faetum adtollendum schisma. Sed qumam cautio h Alet si omnibus data fuisset aequa potestis Licet enim congregatis Apostolis Petrus ius rogandarum sententiarum habuisset nisi ipse definiendi quos saeuitatem habuimet, quomodo se sitia fuitare sublatum aut impeditum Liberum enim cuis Apostolorum fuisset sententiae Petri renuncia. re in propria stare.Si Igitur ad vitanda schismata Petrus p inceps Apostolies chori fuse constitutus,oportet 8c tradita ei fuisse potestatem qua id perficere posset. nceps igitur Ap lorum Petrus,reses fundamentum re caput. Sed tu interim contra stas.Si Christus caput, si fundamentum, non igitur F Petrus. Quod autem Christus sit fundamentum drelarat Paulus ad G rinthios inquiens, Fundammtum enim aliud nemo porest ponere praeter id quod positum est quod est Christus Iesus. Et ad Colossenses, Sicut ergo acce pistis Iesum Christum dominum in ipso ambulate radicatiMsuperaedifieati in ipso dcc. uibus certe nihil moti sunt sancti patres, Cyprianus, Hieronymus, Augustinus re alii in Petrum caput ic fundamentum ecclesis fuisse tacerint.

Ex quo sequitur eorum serimitia,haec loca no obstare,quin Petrus caput ecfuni

damentum ecclesie sit appellandus. Quod N ratione ipsa comprobatur. uidenim vetat caput sub capite esse ebstitutu, trave super petitia ec simiameta si per fundametum fuisse constitutu Metaphorica quide sunt haec omnia.Nee em Eristus,nec Petrus vere lapides sunt sicuti nec vere pastores.Non enim genus humanum vere dicitur grex ovium.Dominus autem Iesus dicitur per trBlatio nem pastor. quit enim. os pastor bonus:Attamen id non tollet quin meeelesia etiam hodie sic multi sint pastores. Praesem: erum ecclesiarum pastores sunt Apostolicis eathedris sum. H.Sicut igitur Christum pastorem emere in men alios esse passores non repugnatrita nec pugnabit Petrum esse fundamet, tum ec caput,licet de Christo prome haec omnia dicantur Quam aute ob rem Petrus his titulis sit in nitus,superius expositum est Nee tamen illa ita Petro tribuuntur ut caeteri Amtali prorsus ab illis en udantur,quis priuilegio quo dam primu de illo dicantur.Super elum omnes Apostolos uti primores lapides sundata est ecclesia Dei n5 in ex aequo super omnes Quia Petrus primus est la μpis iactas, cseri autem superaddiscati. uia tamen omnes in fundameto positi ad c ros lapides collati quibus parietes domus Dei structi sunt, fundamenta

dici potat ideo nate dies Petrum primu lapide iactu.Propterea is Chinus

416쪽

lud saxum est in quod omnis constructio solidatur: cui N ptima petra iacta tua nititur. Hoel est illud fundamentum de quo dixit Paulus, Fundamentu aliud nemo potest ponere praeter id quod positum est,quod est Christus ece. Si emptima petra huic Inconcusta lapidi no colis rem: hi super ipsam aedificii spi.

ritalis construeretur Vti autem hac ratione Christus dieitur fundametuimita alia architectus d1cetur: sicuti dominus gregis repastor.Struxit nempe ipse dominus ae quotidie struere non cessat Ecclesiam suam Licet igitur utructi domino conueniat secundum metaphoram sed diuersis rationibus: tamen mi

lius videtur ei conuenire aedificatoris nomen gregis domini e petrae vel pastoris.Verum de hoc multa est lis. Controuersia tna erat an Petrus dici posset caput re fundamentum: cum de Christo haec omnia dicantur Dum igitur Pe trus his titulis ornatur,non intelligendum est eos ita illi tribui quin dominus semper excipiatur: a quo ipse omnia haec ornamenta accepit quum vices suas illi commisit.At inquis Hieronymus huic sententis aduersatur:ita enim scribit aduersus Ioviniam. At dicis super Petrum fundatur ecclesia , Iicet idipsum alio loco ex aequo super omnes Apostolos fiat dc cui hi elaues ni elotum accipiant,& ex aequo super eos ecclesiae fortitudo solidetur,tame propterea in ter duodecim unus eligitur, ut capite eonstituto sinismatis tollatur occasio . Fateor quide hse esse Hieronymi verba sed contedo illa non asserere sentetia tuam: quinimo probare nostram licet ptima fronte secus videatur. Quod illis examinatis inferius perspicietur. Sed antea respondendum est argumentationi tuae,etiam si sensus eo modo quo tu vis esset accipiendus. Dicimus autem primum operaeprectum esse ante omnia eum qui discussu/ Grus est alicuius authotis sententiam insudare, ut agnoscat quid agat author, quid moliatur. quid sibi velit,disputet ne an definiat, cum aduersario pugnet an doceat. Non enim putandum omnia quae a probatis authoribus dicuntur eiusdem esse roboris, propriaeque sententiae. R Eert enim plurimum an quid proserat quis eum aduersario digladians an concedens dogmatizet. Persae pe enim congredientes telis ab aduersario emissis utuntur, tum ad euadendos

alios ictus, tum ad inserendos, quae et si non probentur ab ipsis quia minus solida ec potius plumbea quam serrea e attamen illis satis est, modo vires ad uersarii defatigare valeant aut deludere, idque Hieronymum hoc loco D cere oportet confiteti nisi praesumamus dicere, eum eodem loco seipsum re darguere: quo nihil turpius excrestari posset . Praetermittol pluribus aliis

locis contrarium scribat non disputans , sed docens . Hoc autem loco ipsum cum Ioviniano Vignare mantinum est, qui ad astruendum matrim Dium esse par virginitati re continentiae einduxerat . Si continentia esset praeserenda coniugio, dominus non preposuisset Petrum coniugatum Ioatreni continenti, quod tamen secit. Super ipsum enim fundauit ecclesiam Quod argumentum Hieronymus uti friuolum contemnetis .ipsum aduersaria dei dere voluit illa respondes,Et si non ex propria animi sententia. uibus tamen infringebatur robur argumenti illius, quasi diceret, Possum tibi respondere non praelatum fuisse Petrum, cum alio loco cuiacti claues regni caelorum

417쪽

seti is peccata ecc.Qua resposione Iovinianus cogebatur aut tacere aut a pro

pria quaestione ad aliam se transferre,qua assereret primatum Petri Sc. idque responsionis genus a Neoteticis dicitur responsio ad hominem non ad rem equo genere acrius disputantes per e utuntur . verba autem Hierouymi in dicant hoc eiusdem generis esse.Animaduertendum enim verbum licet ec qu*sequuntur idipsum super omnes Apostolos ex aequo fiat ece. Eam enim non esse propriam ipsius sententiam declarant ρος diuersis in locis scribit. Ad Da masum enim summu pontifieem de Arx anis scribens ita laquit. Ideo mihi ca/thedram Petti re fidem Apostolleo ore laudatam censui consulendam. Apud vos enim solos incorrupta patrum seruatur haereditas i apud vos sol iustitue oritur. Vos lux mundi .vos sal terrae.vos aurea vasa re argentea, a sacerdote vi elimam salutis, a pastore praesidium eius sagito . Ego nullum ptimum nisi Ch istum sequens beatitudini tuae id est cathedrς Petri consocior.Super illam petram aedificatam esse ecclesiam scio . Quicunt extra hanc domum agnum comederit, prophanus est. Si quis in area Noe non fuerit,regnante diluuio, perib t Quicunt tecum non colligit, spargie , hoe est qui Christi non est, An tichristi est . Et rursus ad eundem in praefatione Euangelioru ita habet. DOplex causa me consolatur,quod ectu qui summus saeerdos esseri iubes . Ad haec ad eundem in explanatione Symboli. Haec fides.inquit est papa beatissi me, quam in ecclesia catholica didicimus: in qua si quid minus petite aut ea te positum est emendari cupimus a te,qui Petti ec fidem ec sedem tenes. Idem

quot ad Marcellam doces haec scribit. Si igitur Apostolus Petrus super que

dominus fundauit ecclesia promissione domini illo tempore completa me εmorauit, quum stans in medio Apostolorum omnisque conuentus ait, Viri Iudaei e c. non enim sicut vos existimatis hi ebrii sunt dec. quomodo possit mus nobis aliud tempus vindicares omitto alia loca in quibus hoc idem asese st. Nam ex his videre potuisti eum non semel asserentem super Pettum fuse datam esse reclesiam. Ducit en m super quem, non super quos. Praeterea eum

petentem fidem suam aut probati aut corrigi ab eo qui sedem Petri tenet. Et illud, Nullum nisi Christum sequens, beatitudini, inquit, tuae. id est ca thedrae Petti consocior. Super illam petram aedificatam ecclesiam scio. Quicunque tecum non colligit. spargit . Hoc est, qui Christi non est, Antichristi esti re reliqua. Puscinies igitur a Romani pontifieis fide id authotitate disce dit teste Hieronym Antichristi est. Quamobrem autem uia summus sacerdos est. cvt ipse dixit super quae verba ut etiam scrupum aliquem de more iniiceres am si non aliqua nocuisses mortuus esses in scholiis illud annotandum quod Damasum summum sacerdotem voca non sirin mum pontificem: quasi praeferat eum caetetis presbytetis non caeteris epis opis . Puerile quidem 6 calumniosum,quasi episcopi in sacris litetis non appellentur sacerdotes.Si enim summus sacerdos sinpliciter, iscopi autem sacer dotes,praefertur ergo caeteris episcopis . Nam non esset summus si plures Hessent aequales.Nonne ec de Christo dic tu est Tu es sacerdos inaeternu secuta

ordine Melchisedech Nu igitur non pontifex intelligedus de quo Paulus ait,

418쪽

riorem disputationem requirant Non Igrtursentetia Hieronymi est Apino Ios ex aequo accepisse claues regni caelorum ec super eos Melesiae istit i solidatam esse, ita ut PetruS no maiorem sed parem habeat cum cςteris facula

ratem, modossi primatum honotis acceperit ad schismata tollendat lini dit sequentia tua ipsius verba declarant:siquidem ais, Hieronymu sentire omnes Apostolos patim esse potestate solumi Petrum honore primariis caeteris ante serti. Qind, inquit,postea Propterea inter duodecim unus eligitur ut capite c, stituto schismatis tollatur occasio.Ista quidem duo ad inuicem pugnat. Uide licet i omnibus t ibuta fuerit aequa potestas,ec φ unus inter eos deligatur, ut schismatis tollatur occasio. ut enim superius disseruimus,lion prime cathos drs sti consessu alicus t ibutus cogere no valet ceteros facultate pares stare ecaequiescere illius sentetiae, sed ad id faciedu oportet quada habeat super c e ros potestatemtquod nostrum est propositum. Preterea cum non ex albo loco sumi possit Eunc primarum traditum esse Petro e ex illis verbis, Simoin Iona diligis me plus his pasce oves meas: ad superiora relatis, videlicet, Beatus es ede.Super hanc petram aedificabo ecclesiam meam, ec tibi dabo claues regni

caelorum: si illis non eouincitur qui et potestatis Petro prae caeteris Apostolis esse concessum,quomodo conuincetur eisdem verbis huc principatu illi suis concessium: Si enim licet detorquere illud verbum Tibi dabo,id est vobis.Tu pasce oves meas, id est vos pasciter eum nil aliud subiungaturi quo testimonio constare potetit Petro hune primatum Hisse tributum c Quinimo et si subi rasset Clusius: principem te constituo pariter interpretari posses, id est vos principes constituo. Eadem enim interpretandi ratio in hoc uti ec in caeteris. Cum igitur de hoe nulla sit dissensio quin Petrus primatum obtinue in illis verbis domini, nullius p esset roboris nisi facultatem haberet decernendi qum

in controuersiam ver rentur: apertissime sequitur non aequam fuisse caeteris

Apostolis cum ipso potestatem.Hoc enim pacto ratiocinari potest. Si Petrusptimatum obtinuit, igitur caeteri non eandem habuere poteitatem quam ipse: sed ptimatum obtinuisse omnes fatentu igitur potestas no omnibus ex aequo tributa.Vel sic spotestas equa fuit omnibus Apostolis,ighur Petrus prim' no fuit sed primate Hisse eostat, itur potestas tuis no ςqua est.Cu igitur hoci ratio couincat, nil aliud restat qui interpretemur verba Hieronymi quς prima facie videtur asserere cottariu cu dicat tacet alio loco cucti claues regni Io Faccipiat,dc ex aequo sup eos ecclesis fortitudo solidetur: in Ppterea inter duo, decim unus elinitur ut capite constituto schismatis tollatur occasio.HF aut σfacile exponi possunt absi hoc ut torqueatur Et prima qde pars interptationeno eget: cu no inficiemur potestate retinedi ac dimitte i peccata omnita apostolis a Christo Hisse tradit vita si alia quot opinione a Chrysostomo recitata est erimus ised ini negemus P ex aequo qd tiec dicit Hieronymus Illud iniex aequo ad aliam parte pertinet,videlicet exaequo super eos ecclesie fortitudo solidetur.Id aute no intelligedu de potestate:Non enim innitivi eccle chura primu superpotestatem,sed super fide dc charitat qua omnes Apolles forte fuere pares: praesertim quantum ad fidem post accepta spiritus sancti

419쪽

ALBERTI PI1do . Nullus enim Eglaint de fidei vestate,sed omnes sortiter sanguinem de anima profudere illam eonfitentes : quod et si in Petro diceretur quodamodo filisse in eis uti re in prioremo tame ob id tolleretur quin ex aequo sortitudoeeele super eos solidata fuisset. Cu cosentieti eoru prs dicatione in omnibus quae ad fidem pertin& ipta distributis in varias mundi regiones disseminata fuerit propagatat ac solidata domino incrementia date,nec hoc per Petru magis faeta δε q per c ros an munere em apostolatus ec euangelizandi par tetis,etsi authoritate defini edi sumtior.Par etia in ordine sacerdotii,sed Petrusia tione celsior. Attame ut ipse euangeliu in Iudaea disseminauit, futtis Apo/stolus populi Isi ael .ut testatur Paulus ad Galatas dices .Qui operatus est tro in Apostolatu elacueitais,operatus est: ec mihi inter geres:Ita caeteri diuersas prouincias sortiti sunt,ut hic qde aegyptu,ille Ethiopississius Armenia, Ee de singulisJgitur super oes Apostolos ex aequo solidati ecclesis festit eo dicitur.quia superiade fide-confessione, super cosentiete pridicatione ee munus apostolicu ac etia sup eside ordine sacerdotale. inuig aute in his esset

parilitas,ut dimam est, superabat in Petrusc ros ora potestate octa tione. Erati in tanta aequalitate fastigiu quodda malastatis in quo collocatus fuerat Petrus a domino,ad id selectus a caeteris, quia esieris fide prior vegetior eces1atitate ardetior. Rationi quot naturali congruebat ut ad republica optis me costituenda unus esset qui summu gereret magis rur omne enim plura

litatem ad unu deduci par est. quod videns Philosophorum princeps pr ter id

quod dixerat in unoquois genere unia esse oportere quod esset metrum de molara omni ii quae in illo sunt,quia ea sententia ad plures res referri potest, duo decimum phiilosophis suae librum absoluit versu Hometico.

naturς cdsentit.Sed Paulu Apostolu hac Petri dignitate prs estetis Apostolis agnouisse indicant verba quς stabit ad Galatasiquis lis e potestas primis illis

teporibus no esset adhuc exerta nec plene promulgata inquit em Paulus,Nec

veni Hierosolyma ad antecessores meos Apostolos , sed abii in Arabiam eis. Deinde post annos tres vini Hierosolyma videre Petrum. N mansi apud eum diebus quindecimialtu aute Apostolor si vidi nemine nisi laeobum fratre diu. Quae verba animaduertens diligetissimus Chrysostomus inquit,Venit ad P trum ec no ad alios: nec tam venit ec mox recei sit,sed apud eu mansit diebus quindecim: e dieit se casu vidisse Petrum,sed veni,inquit, quod mani stat 9 diu e votum aledi ipsum Eo quod agnouerat aliquid in Petro esse prs cae teris Non em dicit, em ad Iacoba, sed vidi Iacobu, qui tame ecclesis Hier solymitatiς pr rat.Non venit ad episcopia urins nec mansit apud eu: ad Petra aute e venit ec mast V eerte animaduertedu no filisse peractu citra mystem. Ex his elicitatis est verus ver φ Hieronymi sensus:qui si tibi non probatur. altera responsio tibi satis esse debet videlicet Hieronymum illa verba non ex propria sententia protulisse,sed homini respondisset nisi malis pro tuenda semientia tua dicere Hieronymum inter se pugnantia protulisse.

420쪽

ris PRIMA Tu D. Pset Iis . Us. Yfnt. Ad aliud quod in Annotationibus refers,Tu es petrus ec supex hane petra Hicc.ex superioribus 1a responsum est. Et si enim diuus Augustimas per petram interpretatus sit Christium: Cuius tamen sententiae caeteri patres reis aganturi attamen nec illa tollit quinetiam super Petrum siue fidem dc consessione eius, ut tu maius fundata sit ecclesia. Super Christum quide id est super saxum fir missimum cui prima petra iacta innititur quae est ipse Petrus, ut superius dis servimus. Quid igitur tibi velis non intelligo ca dicis illum locum de loqueri ad Romanum pontificem. Si enim illud de Petro dicetum est,ut verba Christi sonant,ec patres interpretantur. certe ec illa Romani pontificis potestate asse runt, cum Petri successor sit E suo muneri suffeetrusique si appelles Chtisti nae fidei ptincipem es tamen detrahis authoritatem . Nec sat est confiteri illum principem , sed fateri oportet eum prae caeteris Episeopis instituto diuino a pliorem habere potestatem,is N Petrus habuit prs caeteris Apostolis quod tu negas,contectris illa verba quibus tradita siue promissa fuit ad totum Chii mani populi corpus pertinere,fecitdum elegantem Origenss interpretatione, quam tamen tu non recitas rvixque putare possum, illum ec si in multis teste Hieronymo aberratit sentire quod tua verba volunt quod re si secus esset, potius erat pie interpretandus aux refutandus il in troc dogmate probandus. Quod demum subiicis quasi defendere velis Cyprianum ec Hieronymum Iassemates super Petrum fundatam esse ecclesiam e re autem ipsa declarare vis ipsos pro nobis non stare inquiens eum accepisse Petrum non pro homine illo sed pro typo uniueris ecclesis nescio quid per typum intelligas Est enim typus quiddam tammodo ad si adum institutum, cu in se nihil veritatis eo mat, pr sertim res signa ut signa emta referentia rem veram vi hominem aut deum. Est: oc typus qui licet vera sicitamen aliam signat, vel potiorem vel minore:quo pacto synagoga typus fuit Ecclesis Christi cluis e ipsa uera esset reclesia. Et Melchisedech sacerdos dei summi, typus filii maximi ec aeterni se, cerdotis qui est C stus Iesus:minorem referre dicitur quum typus potior estra signataiquo paeto dixit dominus, Faciamus homine ad imagine do simili tudinem nostra. Si Petrum primo modo sentis esse typum .s ustur te sentire eum non effem spuu Ecclesiς pastoremeeptimatem 1 sin alter nihil agis en hoc inserens super ipsum non magis fundatam esse ecclesiam et super caeteros. Quid enim vetat eam fuisse primam petram iactam ad fimdandam ecclesiam,hicet typus fuerit ceteratu quae iaciendς erant c Quin potius ex hoc φ fuit pii, ma petra re caeterarum exemplar couincitur in ipsum primu fundatam esse Elesiam, primul illu traditas claues. Cus primus consessus fuerit Christum par est institutum fuisse principem ec caput totius ecclesiae. Signauit enim teros omnes qui eiusdem conisionis erant futuri participes. Q obre totius disputationis summa colliga. Affer mus quide Petrusuis sis a domino cotistis tutum totius gregis Christi pastorem caput ec principe,ipsum fuisse primum lapidem iactum superfundamentum ipsius ecclesiae . Quamobrem ec recta dies posse fundamentum. Ex hisque colligi,non ex aequo traditam fuisse pote statem clauium caeteris Apostolis cum eo, sed illi primo plene ec in uniuersum, Assumpta probauimus ex verbis Christi,Beatus es Neau es Petrus,ec super