장음표시 사용
91쪽
proinde foret, si saepe non determinarentur ad agendum aliis quam connetna diosissimis ad filies particulares mediis , si media illa , sive viae illae generaliabus latisque rerum corporearum legibus magis congruant. Hoc ductis ab ipsa gravitate exenapiis probo , quae quidem qualitas , majore quam quaevis alia probabilitatis specie innata insitaque iacultra , ac propensio dici poterita Vecillimum sitquidem est, ii tapi, aliudve ponderosum corpus liberum in aere in
demittatur, eum recta versus centrum terrae prolapsarum; si autem incidat in planum quo a cars detorqueatur, non desinet propterea versu terrae centrum tendere , sed per planum decurtet inde fit ut deorsum elidere pergat, licet non ut prius per normalem, seu per endicularem, per brevillimam senaen , per quam tum licet, lineam. Obvia haec Phaenomena, fateo et optime congruunt vulgari axiomati , praecipuaeque iacte causae tu te ut homines id condiderint. Sed jam ponamus Globulum ex marmore , aut chalybe , sat magno in te vallo per acrem prolapsum in pavimentum marmoreum, aut durum quempiam ejuscemodi lapidem, qui pavimentorum imore in plano Horizontali jacet ioc in casu , ut experientia docet lapis cadem re siliet ad ii signem altitudinem comparate ad eam ex qua decidit n, rursulque
cadens, iterum resiliet, licet non adeam, ad quam piHὲ ait Luctinem , atque
ut vel bo dicam pliu ibi is prius vicibus resilici quam luper pavimentum quiescat, ac tam Propinqui centro gravium sit , quam esse queat. Si enim Natura per vias semper brevi isi iras ageret . Globulus hic omnino resilite non deberet, sed latim, atque ex duritie pavimenti comperit altius se descendere non posse illic quiescere debuiiset, ut in loco proximo , sive quo
nullum centro terrae vicinius reperire potu ille , unde quovis relat tu longius haud dubie removetur eodem modo cum pendulii in , aut Globulus chordae extrem appentiis ita et , ut chorta iit praeter propter Horizonti paralleli, si inde demittatur, non quieto ad lineam perpendicularem . seu dilectionis. qu. a fulcro Per centrum Globi ad terrae centrum exten8itur, sed ultra eam perget, arcu inque deicribet octoginta , aut nonaginta graduum satium , revertiisque inde , rurius ultra lineam directionis progred tu , atque ex alia parte aliam magnum arcum sursum deictibet licet non omnino tantam,quantus errat alie , idque ultra citraque lineam dire vinis progredietur longota tenapore pilus a amari ea qui dicat, licet, quoties eam transcendit, versus alte tui cana parrem , alcendere re ipsa ut sum debeat, longiusque a centro te rae removeri , ad quod innatam habere propentionem dicitur, vi cudi lin et- initiatur ut quim proxime ad illud , Eritiam citiisi me accedat. Se IN no vertit ira inanimata saltem corpora nulla praevia cognitione intentioneve agentia, iii ere non posse aut moderati actiones suas , sed necessari movenda ut secundulii Catholicas motus leges dete inata'. Iuxta quas in uno casu ii petiis a Global acquisitus ex casu potentio est ad eum ultra lineam directionis traniferendum , quam actio causarum gravitatis adeu sistenssum
92쪽
ueptimam accedit ad locum centro terrae tarn vicinuia quam eae tribuere queunt
I V. Huic simile quidpiam contingit tam in levitate quam in gravitate, si enim accipias oblongam convenient eique figuratam ligni levis particulam, puta ligni abiegni e postquam stagnantis profundius quae undo immersetis,
si linas libere ascendete , non ad luperficiei tantum aquae redibit, bis cundum leges gravitatis quislcere deberet , quievitque priusquam deor lumtauderetur, ted ilim etiam luperficiem transcendet, ieieque ex parte ina , rem incumbentem exporrige , tumque rursus decidet , resilietque secunda vice ac forte etiam plui ibas vicibus, decidetque rustiis antequam in debito
loco quiescat, in quo in aequilibrio est cum aqua sursum eam pellerenititur.
Aliud vuls receptum de amra axioma ita se habet, Natura semper quod mimum est faci t. Sed hac de re meam tradere opinionem tutum non erit, donec verborumpit m ambiguitatem lustulero , duplicem enim facile sensum pati ea poli in , cum agoificare queant Naturam in omni parte nivet si id facere tempet quod optimum est ad conservandum praesentem ipsius statum, vel comparate ad quodlibet corpus particulare Naturam semper agere quod optimum est, hoc est q9od magis conducit ad conservationem commodum que illius corporis Siptao praedictorum sensuum consideretur axioma minus falsum futurum est is tam dissicile fuerit aliis illud exemplis probare, quam iis quibus probabitur Naturam non aliter quam juxta leges mechanicas agere : Quare donec ejusmodi argumenta ostendam . ad alium axiomatis nostri sensum procedo , qui licet maxime vulgaris sit admitti tamen nequit , ni explicetur de limitetur. Facile admiterim sapiemissimum rerum corporearum Authorem ita mundum condidiis, ut pleraque in eo comingant, quasi partu
Eularia, ex quibus constat, corpora, suae de Universi conservationi invigilarent, ea tamentum in mente particularia corpora, ea saltem quae inanimata sunt absque cognitione intentioneque operanti . ad id quod piis optimum est, non niti conformiter generalibi is motus statisque rerum corpore rum legibus actiones suas dirige te quibuscum ut conformitas obtineatur multa fiunt, neque optiina, neque bona comparative ad particulatium corporum
Ita omnino sentio non profundioribus modo de quibus supra speculationibbus, sed de quotidianis Observationibus , obviisque experimentis inductus:
Saepe videmus arbores fruistiseras maxim annosas aliquando fructibiis onustas , quae brevi post a re fient desperibunici Quinetiam dum florent, nimium numerosorum fructuum pondus, saepe eos quibus hi accreiciant , ramor incurvatos prius diiscingis: Unde fies, ut fractiaum maturitas impediatur , morsque arbori acceleretur. Iam sitnestae huic prodigalitati obviam itum sui Tet, si s ura semper ita/Dei quia .s optimiam ι ram ii rei possunt. Missi l. a. de Gol.
93쪽
piens Natura plantae insidens, ea quam fingunt, sollici udine bono a lilvetii invigilasset. Variis quoque in morbis videmus , atque in intempestivis noxiisque ebrium crisibus, quam maxim quod homines Naturam dicunt, ab eo saepe deviet, quod ad aegri conservationem optimum seret, variis enim in morbis, ut hamorrhagiis convulsionis m, Cholera , dcc id praecipue Medicis propositim est, ut furorem erroresque Natura corrigant,quae caeca quasi violentaque pallione abrepta eos in corpore, intempestiveque adeo motus excitat, ut si ejubdem reipta saluti invigilatet, eadem cura eos praepediisset, qua Medicus cossi
Huc accedit si Natura provida de sitia vigilque in bonum ovainum, aliorumque animalium , ejusque mundi plagae in qua degunt, qui fit ut dei
iidem tantam hominum,pecudvmque multitudinem terrae motibus pestile
tiis , fames, aliisque anomaliis destruat Z Qui pariter toties con ut iagravidis mulieribus, terrore sorte, nimioque cujusquam desiderio, veroque externi ob;ech in: pectu , Natura a de se turbati patiatur justicaeque tuae ebitque ob liviscatur peritiae, ut infantibus rite sotmatis hortenda substituat monitia , adeoque tape deformia , rudi terque contexta, ut non tantu in plavi uno die aut una hora vivere nequeant, sed nisi extincta matre ualci non
Hae atque hujuscemodi alliae anomalis , licet ut alibi ostendi Catholicis Univetii legibus non repugnent earumque ratio reddi queat e doctrina de s ne tali Dei providentia , videri tamen polsent aberrationes incongruae alii Ideae quam Scholae exhibetu Naturae, ut entis scilicet quod juxta axioma hacte' nus examinatum, .ui semper id quod optimum es. Sed jam tempus est ut hinc
ad alierius axiomatis examen procedamus.
Licet de Vacvi egerim in quinta Sectione , de eo tamen' iidpiam in hac dicendum 'quia illud tantum , ut a Peripateticis allitque adhibitum cometa' piatiis sum, ut a Peripateticis inquam adhibitum ut ostendant ejus principii
nece istatem quod Natur.im dicunt Sed nimc de Vacuo acturus sum non tam ut de argumento confutando, quam ut appendice axiomatis speciosi hic ex 'minandi, quamvis verear ne ob argumenti Ilicet in quinta Sectione,hicque Prios in scopos considerati assinitatem, heri vix possit ut non quaedam illic dia hic repetam. V. Cum vox Vacκum ambigua sit, varioque sensit usurpetur, necessari in puto priusquam meam de eo opinionem exponam , sive potia , de recepto Scholarum axiomate , Natura abhorret a Vacuo aut ut alii loquuntur, a tura horret Vacuum , necessarium inquam puto praemittere varias qua ob servavi hujus vocis acceptiones bulliri, enim interdum est, Philolophic interdum strictaque illius agnificati, Vulgb homines acuti sumunt, ORPro eo quod priMaturin ' corpore, sed quod caret eo quod existimant selli debete, aut certe ad quod continendum factum est , aut designatum Uti mei linus
94쪽
siclinus crumenam esse Vacuam, quia caret pecunia , aut vesicam esse a cuam, cum aer est expressus , aut dolium nondum adhuc impletum, vel ex quo vinum eductum fiterit.
Vacuum alio quoque a Philosophis sensi, usurpatur, a Philosophis inquam
stricte loquentibus , cum ea voce intelligunt spatium intra mundum neque enim loquor hic de imaginario Scholarum spatio ultra limites Universi in quo nullum omnino corpus continetur FI ac praemissi distinctione monendus es si vox Vacuum stricto sensu sumatur, si cet plurimi lique ex praecipuis amicorum invitari ut me ad meam de declarandam opinionem,qubd crederent plura me quam forte alius quispiam fecerit fecisse circa illud experimenta,de neutra tamen parte sententiam hactenus volarsiis me meam aperire:Cum de cilio quaestionis hujusce videatur pendere a vera corporis, tiones, cujus essentiam citreres an alter unci ac plerique alii Philosophi negant in sola extensione juxta tres dimensiones , longitudinem, latitudinem , prosunditatem, aut spissitudinem consistere. Si enim Carteii notio admittatur tioni consentaneum non erit admittere Vacuum , cum omne spatium Vacuum tres habeat dimensiones , adeoque quicquid corpus essentialiter constituit: Omniaque experimenta quae fieri pollunt ope Mercurii , aut Machina Γύν- Iiana ut loquuntur, aliorumve instrumentorum similes in usus inventorum focile eludent Cartessiani, qui dicent spatium desertum a Mercurio non esse Uacuum cum habeat longitudinem, latitudinem , S profunditatem , sed plenum esse materia subtiIi, quae egreditur ingrediturque libere per vitri poros, quod magneticis effluviis contingit At quamvis ob has aliasque rationes , ut superius dixi fecisse me alias, non sim declaraturus quid de utravis controversiae parte sentiam, fatebor tamen ingenue non acquiescere me recepto huic in Scholis axiomatici Natura abhorret a Vacuo. Nam prim animadverto hac praecipua, ac sorte sola ratione induci plerosque Philosophos ut credant Naturam abhorrere a Vacuo,qubd quibusdam in cassibus ut in ascensu aquae Saὶloriis in antliis, &c observent insolitum esse conatum, ac forte validum etiam motum in aqua, aliisque corporibus ad resisten
Sed cum nihil hic manifestum videam praeterquam qu bd quaedam corpora
ponderis non expertia tendant sursum, aut motu ferantur a motu solito diver- 1 quoad determinationem, celeritatem, oec non facile nulla necessitate coactus inanimatis sensusque omnis expertibus corporibus, cujusmodi sunt aqua, ae, ,&c appetitus odiaque entium rationalium, aut certe sensitivorum ascripsero Ac propterea vel idcirco causas adeb ineptas ejicio'ubd absque illis in tus eidem ascripti explicari possis t.
II. Si Cartesianam corporis ellentiam admittamus ut a multis recentioribus Philosophis mathematicis admittitur , negati non potest a Natura saepe RQ existere magnos, atque irregulares tape conatus ad Vacuum impediendum cuna
95쪽
cum millum esse Vacuum possiti stuli omnulo supponeremus Naturam, quam ut en sapientissimum nobis exhibent insolitis operaturam modis,ut id quod ae,poissibile est praepediat.
3. Si Atomistarum admittamus Hypothesim concedendum omnino est non tantum Naturam non abhorrere a Vacuo, sed pleraque etiam eorum quae agit illud requirere, cum locali motu fiant m illime enim continx;it etiam juxta illos Philosophos, ut necessarii corporum motus fieri non pollint, ni corpuscula obvia in Vacuola quaedam impellantur,cium corpus propellens loco ea deturbare nititur Quare essatum hoc Natura abhorreat a Vacuo praecipuis recentiorum Philosophorum sectis non congrint. Sed inviti, harum Sectatum authoritate, colligi potest ex phaenomenis alNaturae a Vacu horrorem demonstrandum adhibitis, aut Naturam non ab horrere a Vacuo etiam tum cum maxime illud vitare nititur, aut illud valde
leviter odille, si praesettim eo sensu sumatur Vac quo vulgatis 'lutosophia illud accipita Si enim consideremus in plerisque vi sibilibus in hoc sublimari orbe co Koribus, atque in ipso etiam aere atmosphaerico pliis minusve gravitatis esse, aut tendentiae deorsum versus centrum Globi Terraque i, sat animadvertenaas nec elle non elle ut seipsam Natura turbet, agatque irrcgulariter utimῖedia
Quamvis enim Vacuum non horreret, praepedire, aut repleri poterit ejusdem conatu ad constituenda omnia gravia corpora circa centrum Terrae,qdad tum graviora corpora simulat. Et quamvis etiam nullum Natura Vacuum prohibere intendat, ne dicam quamvis non exillat, Vacuum impedient, im
pugnabuntque ut reipla impugnant omnia sere in hoc sublunati orbe corpora gravia , i lim res confluentes, fluidaque omnia Ipsa enim gravitate partiata' que exilitate determinabuntur ad implenda omnia patia quae ab aliis corporibus aut specie gravioribus occupata non fuerint, aut quae texturae soliditate ipsorum descensum prohibent. Cui consormiter notioni observare licet,quan do nullum est periculiim Vacui corpora moveri pollia ut moventur, cuna dici a tur ebconniti ut Vacuum impediantri Ut sit pugnum pro Lindius intrudasia Silula inrena plenam , posteaque extrahas, sola arenae gravitate fiet ut a jor pars spatii a pugno tuo deserti repleatur. Si autem situla non arena repleatur sed aggregato corpusculorum minutiorum , mobiliolumque granis area τputa , mercurio aut aqua , tum spatium a manu desertiun ad sensu in saltem, penitus replebitur a corpusculis liquoris , quae gravitate, exilitate, fluidi a 'teque corporis quod constituunt , determinantur ad replendum patium, manu desertum, quae in alterutro horum liquorum immergebatur Atq; erat alibi ostendo si vitreum sumas syphonem , cujus cavitas angustior ei quia
ut aquam , aut mercurium per se invicem transire intus sinat, si inquam ejui'
modi syphonem sumas , opeque suctionis exiguum Mercuti Cylindrum addi Gidium circiter pollicem in intoriore ejusdem parte disposueris, otisciuirq st
96쪽
sepelius diligenter pitlpa digiti occluseris , suspensus remanebit a syphoiae
mercurius : Et si una mercurium recta deorsum in vitrum paulo profundius, aut aliud quodvis vas aqua plenum detrudas donec mercurius deprimatur ultra pedem sub aqua superficie , si tum digitum amovetis ab orificio ubi prius ob-lt ucti, statim videbis mercurium sex vel quinque pollices celeriter at cendentem, novaque hac in elatione rursus suspensum. Quo experimento manifeste videtur evinci id quod dudum excogitavi, cu)us gratia illud nunc adduco : Adest enim hic subitus gravis corporis, puta , Mercurii ascensus , suspenditurque in vitro , non ut Vacuum impediatur, tubus enim utrinque erat apertus , ubd Phaenometra haec leges
aquiliblii liquorum quali sponte sequantur: Ut alibi dilucide, de minutius
Cum mecum ipse perpendo quantam Philosophi Scholastici Naturae potentiam scribant, eb minus propendeo ut putem tantum abhorrere ipsam a Vacuo , quantum abhorrere illam ipsi crediderunt Oitendi enim in quinta Sectione , ipsius ab illo aversionem , vigilantiamque ad illud evitandum non est ejutinodi ut in sensu Peripatetico pacifice id admittere non possit quibusdam in casibus, in quibus exiguo admodum conaturi impedire libid pollet,
aut replere , ut clare in praememorata Sectione declaravi. Commemoravi jam Vacuum sensu Peripatetici, quia quando experimentum Torri cessi. ismiit, licet forte evidenter probari neqtaeat, aut cointra Cartesianos, aut alios quos iam plenisas in superiore ubi parte a Mercurio deferti essie P acuum sensi vocis Philosophicori stricto, ut tamen suam ipsi mentem seniumque Peripa retici exponunt dum contra Vacuum in ista Sectione commemoratum disputant, accuratus observator sat animadvertet distic illi me ipsos osten .lere pollein lito tubo non eme Vacuum mi ex modo Scholasticorum probandi Naturae a Vacuo horrore me suspensione aquae, aliorumque liquorum in tubis conicisque irrigatoriis vasculis colligitur existimalle ipsos quodvis hic is ferius spa. tium a conspicuo corpore de se itum, cui nullum aliud conspicuum uic celle iit, aut communis saltem aiir, fit ille Vacuum. Ita spatio a Mercurio delerio in tubo aut baro scopo triginta pollices longo facile quis conjecerit Vacuum notielle ade formidabile quid Natura quam ipsi sibi fingant, ac fingere ex principiis suis debeant. Quid enim infortunii mundo obtingit, ex productione, aut continuatione ejusmodi et acui, licet delerium statium pollicem multu insuperaret multo que duraret ad annos , ut saepe in longioribus baros copiis contigit 3 Illique Peripatetici, qui nobis dicunt , iacuum existeret coelestium corporum influentias omnino necess uias ad sublunarium contervati nem esse intercipienda , cum motus in acu fieri nequeat probare deberent, de non lipponere ejusmodi necessitatem , ac conliderare in nostro casu superficiem argenti vivi, ad quam acutini porrigitur, videri plerumque protuberantem: Quo manifestum fi radios lucis quos influentiis admodum astines Putant, aut earum elle vehiculum, aut poli est cansmeare illud Vacuum quia per
97쪽
illud 2 Mercurio ad oculum aspicientis lux reflectitur: Atque in elusinoe V
cuo, quoad communem aerem experientia didici sua emittere imagnetem esuvia, ac movere chalybem , aut rerium in eo suum. Ut e ibo dicamne lubquam evidens est Naturam his inserius ad e,Vacuum odisse, ut inaniselli illud horreat. Atque absque peculiari aliqua sollicitudine Vacuum saltem Philos
phicum tantum impediunt, quantum Universi bonum requirit, gravitas cin-
suxibilii. seque liquorum, alioriamque corporum in sublunari hoc orbe existemtium: Quod autem ad illos spectat qui dicunt Naturam abhorrere, ac praepedire Vacuum tam in superio te Mundi regione, quam in inseriotes, non est qubd hanc assertionem confutemus donec ipsi illana probarint: Quod sane at-dui opus laboris futurum ipsis est , ut omittam Cartesianum objectitrum tam inutiliter Naturam resistere Vacuo in Coelis , quam in Terta cum nullibi
VI. Ad celeberrimum jam axioma illud venio quo Natura motbesum, dicatrix alseritur, ab Hippocrate ' desumptum,qui plurali numero utitur νουιαν Quia autem hoc axioma a Medicis plerisque Philosophisque admittitur,e, que praecipue, ens illud quod Naturam dicunt, introductum videtur opera pretium silerit paulli attentius considerare quo sensu,& quousque cesebris hac sententia admitti debeat Observandum itaque prim negative usurparito ς quatenus sonat eorum morbos curari non posse, in quibus potentiae faculta tesque vitales corporis debilitatae ade,sunt, ac depravatae ut necessaria ita servan8ae munia obire nequeant aut certe adhibita a Medico remedia uvase non possimi Quem quidem vulgarium illarum phrasium sensum elle existimo, quibus alseritur,remedia essesrius adhibita, Naturam esse penitus censumpta . Hoc autem sensu hujusce axiomatis veritatem facile asnosco. Quoties diam achina necessatias aliquas partes habet, sive Midas, sive soli: das,adebdeps Vatas, aut debilitatas, ut remediis nullatenus c operari queat, immeritis q. Asperarit expetitam a remediis sanitatem. Sed nulla, ut reor, hic dissicultas occurrit quae moram nobis injicere debeat. Ad positivum itaque quem axiom nostrum prae se fert, senium accedo, quique uritatior longe est Homilies enim existimare solent, residere in corpore aegroti ens quoddam vigil providum . , quod omnem semper adhibet industriam, conatusque tum Medici, tumido , ut depravatam corporis emperieun corrigat, petilii namque eidem sanitatera restituat Quid hac de doctrina sentiam e dicendis colligere poteris. Animadverti itaque prim oportebit, sapientissimum, benigniorque di di,& hominis Conditorem voluisse ut plerique hominum per multos annos eo in statu viverent, in quo suas in Mundi Theatro partes agere pollent Quocis
haec humanorum corporum automata ita contexenda coluit ut omiuuniba
rationis subsidiis , ipsiusque exquisiti contextus, factique ad durationem O .
98쪽
Qxalbque variorum corporiun inter qua collocantur, licet non intento, pristitiam laepe valetudinem recuperare queant si levioribus quibuidam casibus eam deperdiderint,levioribus inquam, quam ii sint qui propositum generali providentiae finem spectant, quas nec luperare, nec praepedire ipsemet vult. Plutim itaque quae vulgb ascribuntur Natura, aptius meo quidem judicioemacrocosmi, Ie microco sim mechanis nis ascribi poterunt;hoc est humani corporis, atque Universi Atque ut quid velim uno, alterove exemplo illustrem, mecum velim paulisper inspicias pyxidem nauticam , in qua acus magnetica excitata pyxisque ipsa a competem oppositorum ponderum numero aequilia Brantur Quamvis enim hoc instrumentum aliquanto validius concutias, titubabit pyxis , inclinabiturque nunc huc, nunc illuc, eodemque tempore acus magneticae puncta variis gradibus ad orientem , aut occidentem propelles, contextus tamen instrumenti ac magnetismus praecipue illius partis ejusmodi sint, ut si vis qua turb)tus primum plius motus est, quiescat, ad situm pyxis horizontalem reditura sit aliquot post reciprocationes; acusque, quae deviarat post aliquot ad hanc illainve magnetici meridiani partem inclinationes in eo demum situ quietura sit, in quo Lilium recta septentrionem stabiliterque resipticiat: Hae tamen statui pristino restitutio, saetitio in corpore contingit, mero instrumenti ipsius mechanismo, aliorumque corporum, intra quorum clivitam sphaeram constituitur Sed quia pyxidem multi nauticam i on viderunt subis jungam hic loci minias appositum, sed magis obvium, ac familiare exemplum. Si enim com vacua bilanx accurate aequilibratur, halitu aut manu alteram libratum deprelleria, proindeque ad tempus aequilibrium destruxeris; cum tamen vis semel amota est , deprella libra statim ascendet oppositaque descendet, polique aliquot seruim,ac deorsum subsultus, utraque rursus sponte accurato in aequilibrio quiescet, absque ope ullius ejusmodi providi interni principii, cujusmodi Natura perhibetur: Quodque ea hic nihil agat inde confirmati poterit,qubd depressa libra non statim quiescat ad horizontalem lineam sub qua priamum depressa bit, ut contingere deberet, si ab ente intelligente elevaretur, sed longe eam excedit. Ita humano in corpore causae ejusdem turbatrices sunt saepe tantum tranteuntes , cum structura corporis plius causarumque ad ejusdem contervationem conduceotium, stabiles magis sinu, magisque durabiles, ac propterea eam machinae vim addere possint, qua diutius plurimis rebus ipsi adversas,durare queat. Hoc nonnihil illuluari poterit,ii perpendamus somnum licet proprie morbus non sit, facile morbum evadere com debitos sibi limites
fiequenter transgreditur. Qui e iam cum debitos intra limites continetur, quandiu durat, plus obstat exercitio variarum corporis unctionum, quam varii morbi. Iuxta tamen coimmune rerum curticulum, materia sensus obstruente jam consumpta, ad actu stim eum homo statuin redit, ratione cujus vigil vigilare dicitur. Sed ut propius ad rem accedamus, videmus multos praeternaturalem animio potu sa-
Uin Pallos ea paucos intra dies , a nimio ejusmodi potu abstinentia liberati,
99쪽
muliisque item, qui nimia ciborum ingurgitatione appetentia privaetiti Ir, appetentiam rursus rellitui parcio te victu paucos intra dies' dio renovat uinventriculi fermentum, eu menstruum per id tempus concoquere paulatim valeat, atque expellere indige ita alimenta, humor eique peccatrie qui ventriculo graves erant, ipsamque appetentiam destruxerant. Atque hic observari velim tanquam quidpiam quod ad noli iam maximescopum faciat, humanum me corpus non titueri tanquam horolograria aut naolendinum manuale, hoc est machinam ex solidis tantum, aut milvis conlii entibus partibus factum, sed ceu naachinam Hydraulicam , aut potia, H draui pneumaticam, quae non ex olidis tantum , fixi taliae partibus conli et, sed si uidis etiam iique in motu organico Neque hoc tantum observati cupio, ex haec fluida, liquores de spiritus in homine vivente ita elle conititutos, ut quibusdana in circumltantiis liquores sint ad sermentationem, seu commotionem dispoliati qua aut pli puriores fiunt, aut noxia materia egeritur, aut utrumqtie contingit: Unde plerumque fit ut corpus melius te habeat. Iam conlistentes etiam partes eo modo fieri polle, conne istique aliis paribbus ut pro re nata quasi agant,varitarique motus pro circu Harum diversitate alio in scripto doceo qub te hic remittere postem Sed quia hoc par doxum est, aliudque nihilo ipsi inferius fundat, unum hinc mutuabor exemplum
a nemine hunc in copum quoad sciam commemoratum, quo e . mens inea e ponatur, re ipla conlii metur. Animadvertendum itaque oculi pupillam non elle iit at notum eit, tib statu talem organi partem, ted rotundum tantum foramen, aut fetae stellam inivea factam , per quam modificati luminis radii in-gceisi in Cruit allinum huimorem incidunt, indeque ad iundum oculi, tedemque visionis refracti objectum illic plerumque , sed non semper dii incie quali d pinguiu : Iam sapiens omni ictuique rerum Author initiumentum hoc viii inito adeo attificio fabricavit, ut pro varietate luminum quibus objicitur, pi pili e area varietur. Cum enim lumen vivid ina est, nimiunaque foret, si radii omnes intromitterentur, 'liri iuri omitti pol sentiet foramen solitae cap xcitatis colui acto undique circa inedium lipario , rotundita foramen arctius fit Cum tam lumen languicum eis, objectumque obicure tantum illustratum, quia plus lucis equiti tu ut tussiciens in tundum oculi inrorcssio fiat', spatium
ubi lique dilatatur ut lux major intromittatur. Oculoque bene constituto, hoc regulari erit, prout organam majore , minorcve luna in res et coua er
centiores quidam opticae magii tri gerant deque eadem illi emautem ita o. nnino se habere comperies, si oculos puelli, aut puellae inspicias in juniori biis enim natu alio facilitis percipitiu , cum oculi ab obiculis objectis ad illustriora magiique illuminata convertuntur. Variationem hanc conlpici ana adiute magis comperi in oculis junioris selis, ut alibi pec refero:
Quare cui te ad scripta mox indicata reinittendum centeam, ita loco addam tantum varios eos in oculo motu, a naero mechani: no produci abique cognitione ulla, dircctione, aut Percepcione ratiouali animae. Eodemque modo varii
100쪽
alii motus variis aliis in partibus ad oculum pectantibus sponte quas pro rem
in productitur. Atq; quod ad fluidas corpinis partes attinet,coperimus ecundum institutionem Aut horis rerum,cum sanae mulieres competentis sunt etatis quolibet mente contingere in itidem hermentationem,aut commotionem in languine,ex qua quaedam plerumque separatio,tum excretio corpori utilis oritur.
Utque melius apias, quid velim ipsa partium dispositione ad pristini stallis recuperationem, iuuere mecum tenuem, arctamque laminam chalybis,aut
argenti depurati: Si enim alterum ipsius extremum vi detorqueatur , mutata partium textura ejusmodi evadit , iit incongruitas δ congruitas ororiarii comparatu ad adrem an bientem eosdem permeare conantem ejusmodi liunt ut latim atque incurvatrii vis amota literit, lamina quali ponte ad pristinum situm redeat. Nullii in tamen adeli hic internum quod invigilet xxiiicipium solliciteque illius rellitutionem procuret Perinde enim est laminae in quacumque quiescat figura: Si enim corpus e lallicum diu incurvatuin suerit, tum quasi Natura officii iii aut oblita foret, aut simgi eo non pollet , licet vis elateris coi
tentrix tablata suerit, petiiti: n. uir recuperare rectitudinem non conabitur. Animadverti iri ipse laminam argenteam candentem de res geratam, si incurvetur, eo in tu perseveraturam suae duobus aluum tibusve mallei ictibus. quibus in vili bilis aluit in texturae mutatio heri poterit manifestam habitura. eli, Din lignem vim et alticiam qua rursus eam spoliabis, si quantum nec elle est, in igne calefacias, licet ne liquebat quidem. Sed ut ad coeptam .iperius dissertationem de moibis, qui innocui esse solenti quia transeuntes , redeam, observare licet mulieres, tertio , quartove a parti diei luculdam plerumqtie febris pati genus ob copiolioris in uberibus lactiis redundantiam, qui morbus a nubila laeta febris dicitur. Quae ponte cito abit lub pendeat a cauus pia corporis imminei oeconomia longe irinus diuturnis. Si autem quis objecerit hujusmodi febres moibos non est quia e-cundum institutum a Natura curthim non contingunt, de vi illationis jam non disputabo, licet respondere Oisem labores praegnantium , dentitionemque in infantibus non minus lecundum Naturae institutionem contingere, quae tamen utraque intemperies magnos plerumque ac laepe non ine vitae periculo dolores gignit Astero ita lite molitiis jam quos commemoravi calibus , i minus krte probetur, certe illultrari quod mi a propolitum fiterat Mentionem in- stipe faciam morbi. quem Medici plerique ejusmodi agnoscunt, languinis scilicet e venis Haemorrhoidalibus fluentis Licet enim nimius interdum sit hie sanguinis filixus , periculo usque proinde admodum fiat, ac proinde a Medico cohiberi debeat 4 quod signum sanemo: cit huic evacuationi sapiens qtiod dam vigilque ens praesideret cepe tamen, in milius plerumque ea est corporis conititutio, ut stiperiluus vitia tuique sanguis estiuat, priuiquam corpori graviter, aut sorte antequam ullatenus nocue iit Ita cernimus varias tusses, rauce
dines, Coryza curari hoc est hominibus non amplius molestas este, licet nullum adversus eas adhibeatu reine ditim; quod tructura corporis sat durabilis sita