Nicodemi Frischlini Aristophanes, veteris comoediae princeps : poeta longe facetissimus & eloquentissimus

발행: 1586년

분량: 757페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

DE VETERI COMOED.

tistrophen, R Antepirthema. In Commatio Chorus aut aliquam e persedis alloquitur, aut abeuntes e prostento histriones filici acclamatione prosequitur. Subditur Pa rabasis, hoc est, Transitio chori, in qua mouetur chorus eloco, ubi prius erat: &ad populum conuersius, dicit alia quid de se, de suis studijs, de surtis, ineptijsque aliorum Poetarum. In huiuslocum succcsiit apud Latinos combLOS Prologus. . Haec Parabasis non semper o carminis genere constat, sed plerunq; Trochaicis septenarijs, aut Anapaesticis.

Parabasin sequitur Ode,quae interdum canitur cum ccnuersione, id est, cum strophe: interdurani sine motu, idque quocunque genere versiculorum, quales apud Melicos Poetas metimur: aliquando tetrametris Anapaesticis. In hac plerianque chorus precationem ad aliquem Deum, Deamve instituit,aut eiu idem laudes peragit. Finitastrophe ad spectitores sese denub conuertit chorus, i biqtie de rebus ad vitam communem pertinetibus, & de moribus hominum agit,aut noui aliquid profitetu nidq; Trochaicis aut Anapaesticis longioribus aut etiam Dactylicis.Hoc Vocatur irrhema, quasi additamentum chori. Latine etiam dici posset diverbium.In eo taxantur aut singuli ciues nequam, aut mores deprauati uniuersis ciuitatis. Post epirrhema relegunt vestigia strophes, motu contrario tOtidem versiculis atque numeris, quot qualesve fuerint in strophe. Quare appellatur Antistrophe a motu, Antode a scantu,cantui respondente. ma eXpleta consistunt, virespondeant Epirrhemati, tum quietis similitudine, tum numeris. Hoc Antepirrhema vocatur, in quo chorus iti- ldem,ut antea, vel aliquos,vel uniuerses ciues nequam, &sceleratos vellicat. Atque his sex partibus integer & totui

52쪽

EIVSQUE PARTIBVs.

eompletur chorus, qui fere post trainsectam prolata, &parte si aliquam Epi caseos introducitur. Alu sunt chori, qui fere poli reliquos Actus interponi solent, multo breuiores. Nam alioquin Vltra modum temporis extendere tur acti o. Horum quinque aut seX enumerat genera Iulius Scaliger, lib.3. de re poet. cap. 97. Nonnunquam, ait, introducta chori strophe,pa ticulis versibus: postea interponunt peribia an cuna prolixa oratione: postquam trophe respondet chorus per Antistropheta. Quarto alterum systema, priori reipondens. Habere ergo videtvrsystemanaturam Epodes Lyricorum. Sed hic eundem esse ne putes επωίν & επω,ἴω. Nam quemadmodum alibi dictum est, κρω erat ex aliquot versibus longis,magna ex parte: deinde strophae: tertio loco φυλή , respondens τη-: quarto Antistrophe, respondens strophae: postrem 6 επωJ parduab. Odis superioribus. 'E τι Pl tamen & dictam lago: sicut &sed eram tanturn, cui non responderet alia Odrine

que in medio,neq; in sine. Hi sic si abdebatur stroohecum Antistrophe: atque his in fi ne, loco Epodi, systema. Alita quando strophe. Ex versiculis aliquor, quibus subduntur longi versiculi,pq,stqv as Antistrophe per omnia par. Est etiam modus longe alius,longeq; diuersius. Ponunt enim chori melos,in quo loquitur de re ipsa & persenis: deinde strophas alias, supra alias, Vel sit e systemate, vel sysitemate interposito. Quin etiam poli strophen statim etγροςωών. Hactenus Scaliger. De mimis seu histrionibus vide elucdem cap.io. liba. Da diuersis in choro carminum generi bus diligenter admonet Graecus scholiastes,&nosipa etiate incillus.Nos etiam liuo loco quaedam adijciemus. Dic

53쪽

DE VETERI COMOED

sin autem chorus abActu,duabus potissimum rebus: nuis mero persenarum,&gestu,seu motu,siue actione. Nam ultra quatuor persenas nunquam aut rarb in scena decerprogredi ad idem colloquium: sicut Horatius praecipit, quanquam ad nouam, non ad veterem Comoediam reis spexit Horatius. At chorus et .constat per nis,qua simul omnes loquuntur,& simul omnes modulantur,& tripudiant. Deinde simplicior est actio histrionis seu mimi, quam chori. Nam chorus in scena relictus, non ore tantum agi sed etiam pedibus.Nam ad tibiae sonum canit &tripudiat,ita,ut pes ori ac tibiae respondeat. De hoc saltationis genere: irem de modis ac tibijs, vide Scaligerum libro s.cap.18.3'. & eto. Plura apud eundem de choris Comicis,lib. cap.r. Vestigium aliquod huius choricae saltationis videntur hodie repraesentare chori nostrarum vi ginum, quos in vicis triuijs, per aestatem, siub vesperas M- gunt. De modis & eorum differenths, considendus eri Plutarchus,in libello de arte Musica: & Boetius in lib. de eadem arte, & GIareanus indotatachordo.

54쪽

Adamo a Dietriclistain, Baroni in Holenburg, Finckenstpin, Tallenburg & Niclavsburg, haere stario Carinthiae Ducatus Pincernae, S.Caesarea Maiestati a consilijs secretioribus, & aulae Imperialis supremo Magistro, DQ-mjno suo observando, S. P. D. Veris, quis sis dismarum modus, Illustrus Generose Paro: Primus fresondet Seneca babere, quo necesse enc: alter habe---re,quod at e C. Riam auaro tam deest,quo habet , quam quod non habet. Equidem reperias hodis quo iam inexplebiles pecuniarum gurgitet, qui mapniis opibus Uas nesasi conquisiit is, nu'quam lmen possiunt exaltari. JGanta est in animisquorundam hom ianum auri liis, sania AErgenti fames. Esautem destAranda res eno quod homines obliti omniis humanitat is, altinum bonη inbrant, eas a se Naprunt milur salsiue aquilini: Nnguibus,tanquam Harpiis quaedam : tame

hoc dolendum es C ma&ime, quod opes s diuitiae nulliis tantur nunc nisi divitibus: s,fuod j qui minuo habent, semper addunt diuitioribuu. Dρςe anda mer) e

55쪽

EPISTOLA

illa res Ordo ille oraeposterus, quod in hac naturae casiagine, opes non obtingunt semper boni 1 s institi sed lis j numero mali s ct improbi s. stu aneteruers itas locum etiam fecit Prouerbio. Vulgo enim ilici Iolet: stuo quis

deterior eo etiam fortunatior. Huius confuson scax-Iam qui ignonant, illi accusantior unam, tanissam ce-cam, oe nullo c dio administrantem res hominum. Bara etiam Pluta Ingunt, Deum qicendani dirimarum,qui caec sit qui inter bonos oe malos non possit discernere. Hoc adeo γidere e C ex hac perfaceta erudita Gomoedia cristophanis, quae inscribitur Flutus: s quam

ille extremu Nitae temporibu4 composuit, ea nempe stare,quae omnes homines ad rem facit attentiores. ΛΓam in hac comoedia 'verum jum diuitiarum commonstrint, πa bufum earundem reprebendit. quomodo enum q rendae,m ecuniae oe opes quomodo inuent,s rtendum:=μο-

modo erogandae , uibin, hoc Poeta nser planiui ac melius chri φο Crantore dicit. Hanc autem abulam Latin ta Ῥersibin a me expressam, cur tibi potissimum, Illu trisis GeneroseBaro,dedicare Noluerim,caπ' se sunt non omnino nullae. Primum enim tu Ῥnus es,

56쪽

DEDICATORIA

regit ero etiam notitia illa , quae mihi cum tuo fratre es C, eius fili f. stuant enim violi, quanta ornatu pietate, rict rina apientia, rerum usu, Ill ru suere Generosus Baro , Georgius Sagismundi s Dietrichste-nims,hoc ego i emet expertu sum. Amiseniat V eo anno, quo una fuimus Holenburgi , filium Erasmum, Nar nem pium, octum, στlina aetatemsi mapientem, at shominem plane industrium. Cuius ego mortem cum mmm poemampeculiari quadam Elegia deplonnuerim, nolo iamdolorem istum Ῥelmibi, vel abys rejricari sed volo t quae mihi intercessit cum fratre tuo,Ῥiro incom-ρ ambii notitia,eadem quos tecuineat ur,ac deinceps mserpetuum duret, s mutulis officiis hubinde confirmetur. are hunc tibi si risi s Generose BarooPlutum o fero,Ῥt non modo testimoniuit,meae erga te tuos is ob r-

ritiae. Nissest, taliquiis vitis mihi vertat, quia ingulas comoedias con secroragulis 3niuerias Mi. uuae enim a me Caesari debentur uniuersa, eadem debentur ingulta alijs singula. Huo enim τυο steritas siqua erutum, nunc olim Ῥrdeat, quorum hominum con stlijs hic Impe- vitorsit risera quales in pace s bello negotiorum ocios ais comites habuerit. Hoc consillium meum nemini bona dissiciturum esse plane confido. Deus Opt. Iaximus te tuam miliam diuti me consternet. Franco urti' ad 'Mmmin, Calend. Adad, Anno is 8 6.

57쪽

ARGUMENTUM

ARGUMENTVΜ IN

λ- terrimam generis humani luem, ac ma stem Rerumpub. fere omnium poetarum scriptis e pgitatam, praesenti Comoedia reprehensurus Arithophaanes,&verum diuitiarum usum hominib0s cum monstra turus: Chremylum pauperem quendam, sed bonum &iuitum,introducit: qui accepto Apollinis Delphici seum cnim de vita filii recte instituenda cosuluerat) oraculo: ut quem prinatim sibi haberet obuium,illius vestigia studio se sequeretur: incidit in quedam caecum,& sibi ignotum:& sicut oraculo fuerat monitus, diligenter eumnquitur, Chremuli caecum hominem subsequentis praeposterum morem seruus Cario admiratus,heru obiurgat. Sed mox

diuino oraculo cognito,una cum ipse Plutum adit,&quisit,fateri cogit. Eorum ille vocibus addueriis,&qui fit,&quare caecutiat,pulcre eXponit simul qualem se erga pauperes esset gesturus, si vistim reciperet, facete commemorat. Qua Pluti yolumate peripecta,Chre myliis consilium init, de visu illi restituendo: commonstrata illius poteria, qua Deos omnes,ipsumque adeo Iouem plutus eXuperet. His verb:s Deo persiuadet, ut Cecitatem suam pelli, & medicamentis sanari se patiatur. Paulbpbli Cario ad senes Agricolas, ex agro aduocandos. dimittitur, ut & illi diuitiarum, ac Pluti fiant participes,S e dura vita in meliorem peraucantur. Eo ruis abeunta, Chremylus Plutum ad se domuir, perducit,ut,rebus omnibus illic adoritatis,deinceps in fanum aestulapii deducatur. Qui ubi domu igno tam inciat, Chiemylum perfacete orat, ne a ut sordido rum more in terram defodiatur, aut prodigorum ritu

58쪽

meret lcibus & aleatoribus prostituatur.Chremylus meis diocrem se, ac liberalem fore promittit. Interim e rure cum senibus Agricolis reuertitur Cario, hsq, futurae vitae statum commemorat , & heri consilium, ac Auxi condi-xionem recitat. Rustici ludibrio se haberi arbitrati, sterii Cationi omnis generis mala inserunt. Tandem rei ve mi te cognita , vitam sibi voluptariam, ut fert agrestium hominum consuetudo, ex opibus pollicentur: ia mutuis sese fcommatis& iocis excipiunt. Mox Chremylo obui-anti,& salutanti,hdem agricolat omnem operam in Pluti caecipate arcenda promittunt. Accedit & Blepsidemus. qui repentina Chremyli opulentia alibi cognita, hominem conuenit , & furti insimulata Oritur quaedam inter

senes turba, quae tamen mox iterum sedatur. Nam Chreia

myli scelicitate, qui Plutum se domi habere assirmabat,&consiliu eiusdem ide visu illi reddendo, probe perspecto,

suam quoq; in ea re operam Blepsidemus pollicetur.Quibus ita confabulantibus interuenit Penia, hoc est, Pa pertas & grauiter cum senibus expostulat, qudd Plutum visui rςstituere,paupertatemq; e Graecia escere constitui csent: & quidem nullo eius iem merito, cum Paupertas maiora bona hominibus, quam Plutus per suas diuitias largiatur. Senibus hoc pernegantibus, accedit Chorus,&virosque admonet, ut suam quisque sententiam dicat, &eam rationibus probet.In eo congressu disputatur utrinq; acriter: hinc paupertate sita monstrante commoda, illinc senibus diuitiarum fructus & utilitates extollentibus. Sed clamore magis, ita ut sit, quam rationibus victa paupertas,exulatum abit. Senes propositum suum exequuntur,&Plutum in fanum Esiculapii siub noctem deducur. Reuertitur passib poit e templo seruus Cario, & primum

59쪽

ARGUMENTUM

AFcolas in Choro expectantes, laeto nuncio de pluti ill

ii reparato,exhilarat. Eorum applausti domo excita uxor Chremyli, celeriter procurrit, &Carionem de rebus intemplo geliis interrogat.Ibi varia ille,quae in fano accide etant,recitat:simul ceremonias,quibus Plutus Vistim receperit,alius verd quidam Neoclides,caecior faetias sit, mulatis salibus&iocis adristis, herae suae commemorat. Aduenit mox ipse Plutus cum sene Chremylo, & iubareSolis salutato, omnibus iustis suam deinceps opem, auxiliumque offert.Eundem Chremyli vXor,consilem ritu,quo noui serui excipi selebant, domum intrantem excipit, ac lato animo complectitur. Domo egrestius Cario,heri sui amentiam, & copiae cornu, quod in aedibus sitis repente enatum sit,admodum facete praedicat .In eum Dicaeus,vir Iustus,trita cum tunica & calceis incidit: dona ista gratia-xum loco oblaturus Pluto iam oculato, eo quod beneficio illius iam esset ditatus. Vtriusque colloquio interuenit, cum teste quodam,perfidus & nequam Sycophanta, qui

de sita miseria ac fame conqueritur: quandoquidem oculatus Plutus malos iam non respiciat: sed a seruo Carioneri Dicaeo irridetur,ac,quibus dignus erat,modis assicitur: xandem etiam vestibus suis exui tur, & attritis lacernis in duitur,desertusque a suo,quem adducebat, es rimiserrimet multatur. Interim accedit ad ostium Chremyli quaedam anus decrepita,Pluto i pia i rata.Nam priusquam ille vudisset, ipsa cuidam adolescenti placuerat, qui caeco pecuniae amore adduetus, diuitem istam amauerat vetulam: nunc autem apertis Pluti oculis,ipiaanus agnita a sivo de serebatur marito iuuene. Itaque Iustum orat, ut Plutum adiaequitatem redigat, quo sibi pro datis beneficijs ab adole sim;e digna miseratur gratia, Mox ipsieadestiuuenis qui

60쪽

conspecta amica, senectutem & canos ac rugas illius ad

miratur: ut qui caecus antea, sta non viderit. Mirifice illic, tam a sene quam a iuuene misera anus eXagitatur. Ad e tremum vir iustus adὀlescentem e horip tur, De eam de serat:&cum vinum ebiberit,etiam faecos combibat.Dum haec illic geruntur, aduenit Mercurius, & Carionem ed mo sevocat,ac se desertum & famelicum esse conqueritur,

quando omnibus iustis& pietatis cultoribus ditatis serae enim antea pauperes) iam nemo sitiqui liba aut sacra sibi pro diuitus offerat. Simul Carionem orat, ut hospitio Μercurium dignetur,ipiumque in domum sistipiat. Ille initio negat: sed cum Mercurius se ad 0mnia, etiam infima officia,descensurum promitteret,iandem recipitur,de pecudum intestina abluere iubetur. Postremus adest Iouis saerems, qui &ipse de fame sua conqueritur, qudd nemo iam facrificet, nec templum ingrediatur, nisi alui exonerandae gratia.Huius vicem miseratus Cario Plutum e domo euocat, & in locum Iouis Olymph,vbs publicum erat ciuitatis aerarium,reponit: simul anni bonam spem de reditu amatoris facit,& cum ea templum Iouis in-ur. Quos abeuntes omnis Chorus cum cantu prosequitur.

SEARCH

MENU NAVIGATION