장음표시 사용
131쪽
misso tepore,eiusdemstellae fixae denuo in eadem caeli parte capiatur altitudo hoc e Si stella cuius primum altitudine
accepisti,aparte orientis fuera cundo etiam in eade cae
liparte eius altitudo capiatur: quὸd primum a parte o cidua ecundo similiter in occidente,id quod etiam in Planesis obseruandum erit quae si a priore minime enserit,
stationarium per id temporis talem Planetam esepronunciabimus: Si autem in oriente accepta fuerit Planetae alti ludo, minorque deinde ad stella inueniatur, retrogradum: suero maior dire lam. At in parte occidua accepta fuerit utriusique altitudo, Planetae maior altitudo inuenia
tur quam prius errogradum issum es dicemus: ars mirinor, dire Fum.
Qua ratione tubulas eleuationu morumsocesi quantum sim-gulis horis eleuetuγ Ssjupra horrettonum in quolibet proposito climate atque parasielo, licebit cui iure pro Cylindri ntilismuthematicis, caeterisque horologiorum generibus fabricia dis . CV. sT.
NON erit a nobis fuciendam rabularum Aetiationum signorum omittenda ratio, cum ab ea uniuersafere particularium horologiorum,hoc est, quae uni tantum eleuationi struiunt,constra tio pendeat. Has autem non dissicile haeratione colligemus. Collocetur primum mobilis hori en ad regetorris eleuationem. Deinde hormonte fixo, quarta ab ludi num mobile ad principium uniis lusique horae in primarios, quos diximus, Solis parallelos trahentes, gradus quartae altitu dinum inter Solis parallelam,hori ontemq; notabimus. Ea enim in principio illivssigni atque horae pro illa eleuatione eritSolis altitudo maxima.Fingamus igitur aede nospraedactas tabulas pro eleuatione 42 con lituere.
132쪽
IN PLANIS PH. LIB. II. I 7 Constituoprimum horirontem ad istam eleuatione. Quartam deinde mobilem altitudinum ad horam 1a in parallelo Cancri collocans, inuenio ad illam horam Solem Ti gra dus eleuari:ad horam autem undecimam in eodem parat leto 6 7 gradus, o minut. Ad decimam circiter 29 gradus. Deinde admota quarta altitudinum, ad hora nonam circiter 8 gradus cu A, altitudinissolaris deprehendo. Ad octauam uero Plus minus 3T gradus, as minut. consticio.
Adseptimam debinc as. animaduerto. Ad sexta in eodem parallelo Cancri primario uidelicet, I prope inuenio gradus altitudinis. Ad qAintam denique 3 fere.Deindepersingulas hora persingulosique Solis primaritaperallelos qua docuimus ratione discurrentes, integra3 tabulas non dissi cile absolvemus,quarum exempli; pubiecimus. Hinc etiam coliges in quavis regione, quantum Sol in qualibet hora,
atque cuiuslibet horae gradu in singulis partibus eclipticae
constitutus eleuetur. Illud animaduertendum est, antemeridianas Solisaltitudine pomeridianis semper restondere, undecimam stilicet primae,decima fecundae, nonam tertiae,acsic in reliquis Seil nec minus illud, in olpositis uidelicet signis Solem aequaliterseupra nostrum hora ontem elevari. Sunt autem opposita,quae a Graecis iam ae dicuntur, Aries a Libra:Taurus atque Virgo: Gemini m Leo: Pisses Scorpio Aquarius atque Sagittarius. Quod exsebienia tabella clarius constabIt.
133쪽
los D. I OAN. DE R O I. CO M. Taltila eletiationis ignorum pro eleua
Depr mo horologio minuentore,atque qua ratione horologia horarum inaequatam, quas Planetarum uocant scriabemus. Gip. y8.
OMNI V Mprimus ad unicum duntaxat clima borologiumsuccisium ad hemi cli formam Vitruvii enim utar uerbis excavatum, ex quadro Berosius Chaldaeus dicitur inuenisse. Post eum alios atque alios diuersigeneris horologiorum inuentores extitissesatis constat. Sed nec minus iulud compertum est, priscos olim ad horarum inaequaliu να-tionem horologia composuisse. Quare oe nos aliqua borologiorum genera describere quasi pro exemplo uolentes,ab inaequalium primum horarum horologis descriptione iure
incipiemus. Quadrangulum itaque primum, cuius longi tudo tertia parte supere kam latitudinem , in commoda planicae depingemus. Longitudo uero eius per lineam, fuί
134쪽
latitudinis appellabimus, media secetur. A cuius parte temtia tinea rursus per totam areae longitudinem, latitudinis linea ad angulos rectos intersecans extendatur. Hanc autelongitudinis lineam nominabimus Tunc in istarum duarsi linearum interseemoni spun is altero circi pede collocato circulum describemus,quia duabusque latitudinis longitudinisque lineis in quatuor quadrantes erit iam manifestodiuisus. Quorum quemlibet rursus in nonaginta aequales particulas diuidemus, easti licet ratione, ut numerus utrinque a longitudinis livea initium capiat,in lineaque latitudini niatur in cuius extremis partibus hinc meridies de scribatur in illa uidelicet, in qua angusti. planiciei pars sicietu inde septentrio. Con situto uero eo modo qua drangulo,ut nos meridi Urectet,versique in contrariam parte eptentrio in longitudinis linea ab altera eius parte , quae uidelicet dextrae nostisae manui adiacebit , oriens,
quaesinisteriori, occidens similiter scribitur. Quae omnia ad oculum, ut quae huc usique a nobis dicta sunt melius miel antur ubjcientur.
Figura,ea quae hucusque diecta sunt
135쪽
D. ΙOAN. D E ROI. CO M. Post haec maximi diei pro regionis latitudine, minim uequantitas erit accipieta. Qua uero id ratione facillime ex p no Frasybaera inueniatur,expositum a nobis iam est. Sit autem pro exemplo ad 4 a latiturinis gradus uellenos hora rum inaequalium horologium deformare,in qua dies prosi
xior horarum est is fere : minus uero,pere novem. Vtrun que horarum numerum per se in gradus redigemuS .exur gentque hinc ars,illinc 13 .Que graduum numeru super 11 Laidemus soc sper inaequalium horartim numerum, a maiori i8 , a minorique is ἴ gradus fere prodire raperietia disicemus. Iam ad nostra phaeram recurrendum erit. Hori onte
136쪽
Horizonte itaque ad latitudinem quadraginta duorsi exacte collacato,ab eiusdem horizontis, primarisque Cacriparalleli contactu uersus meridiem 18l, gradus in ipsemetparallelo numeretur,Jns numerationis Mem,adhuc'o bo rirente, quartam trahemus altitudinum, diligenterq;gradus quartae inter 18 l, horieontemque comprehensi mem ria commendabimur erunt autem fere 1a Tunc immota quarta nori Totem ipsem ad aequinoctialem lineam transferentes, areaegradus in ter Ia inere gradus in quarta alii tudinum mobile prius notatos, lineamque qua mundi axe saepius nominauimus,fuippe quaesextae horae index e L numerabimus, quasere erunt 2o. Ex hoc autum graduum numero Solis uerticem in principio Ciacri constituti,cu aquatoris 18 l, gradus cu ipseo simul Sole seupra horizonte emer , ferint cognscamus . Seor igitur uigesimum praefatum numem,cum uninatis nota, quodprimam nobis horam inaequalem Gesurus Greponemus. Eodem itidem modo Solis uertices infecunda, tertia, quarta, quiniaq; inaequali bora inquiredi, hoc est,cum bis, cum ter, cum quater, Cu quin quies demse 18 2 aequatoris gradus ipsosolstitῆ die cum ipsissimulSol upra nostrum ascenderint hori ontem. Quod aute graduum persingulas horas inueuerimus , cum nota fecunda,lerti quarta, quintaque horaestorsum, quod deprima diximus, reponemus. Non diuersa iam ratione Solis uertices persinguli horas Sole in primario Capricorni parallelo constituto a nobis erunt inquirenda. primu cum
ab eius ortu Iit. aquatoris gradus itemq; cum 22 ἱ .cumj 33 P,m cum in e : demumque cum supra nostru eme
serint horirente.Tunc indagator umbrae aeneusferre ue
137쪽
D. IOAN. DE ROI. COM . gnomon erit fabricandus,qui a Graecis αιαί-σdicitur,cuius altitudo in sit partium. Eius autem umbram per singulas inaequales praedictas horas inquiremus. Qua uero id ratione faciemus docuimus libro A. Erit autem in prima aesti
autem omnibus, ut in promptu sint nobis omnia quae dicta sent obiectam tabellam concinnabimus.
Tubulae Iolyliti 4 4m hrum ullumque dieram per singulas horri
inaequules, lis uertices,timbrarumque rurionem pro eleutitione 42 continens.
ne, id em l l Lineam posthaec depinget te quae gnomonis partium
quot praedi larum umbrarum maxima gradus contine bit. Continet autem ut di tum est, partes io8 . Et quoniam manuta etiam partium,ut uidemus, aliquando o Currunt, aliqua huius lineae pars in minuta etiam diuidetur. Hac
babieritisigurae repraestenIant.
vis in tot diuisem partes qui 'magnitudinem non excedant
138쪽
a s M, o Iol gol so 1oo G ZIRegula continens gnomonis umbram maximam. Iam iterum nobis ad quadragulum redeundum est. Pro posita itaque aestiuali SoliS uerticalium tabella,st Osrimum gradus, quos primae,undecimaeque hora videmus restondere,in circuli quadrante inter occasum meridiems compre henso,ab occasius parte primi; numerabia , per quos se que circuli centrum,regulam non quam Lesbiam uocant dirigemus,perque quabaguli aream,lineam ducemus o cultam.Tuncque eadem tabella de umbrae huic Solis uerticali restondente, confisita, circinoqueseupra umbrarum lineamero tabellae graduum ratione huic uerticuli reston dente diducto, altero eius pede in circuli centro constituto, quam fecimus occulta lineam decumabimus punctoque de cussationem ipsam notabimus, ad quod etia litera repone tur A. Hoc autem idem per uigesimum quadrantis gradum inter meridiem ortumque comprehensium faciendum erit:
praeter quod in hac parte ad decussationis punestam, B reponi debeat. Mox per utriusque quadrantis iam dirili nonum gradum cum dimidio, qui uidelicet secudae, decimaeque
horae restondent, occultae lineae prioribus non absimiles per ducentur , quas ad magnitudinem restondentis umbrasu
pra umbrarum lineam deduciis circino similiter deculpabitamus. Adpunctum autem occidenti C titerabad orientis ue
139쪽
ro, D scribatur. Itemque in quadrantibus inter Septentrionem m occasium,interque ortum mpeptentrionem coprehensisper tertium gradum,per decimumseptimum cum dimidioler quadragesimumprimum, tertia m non quam taeque atque octauae, quintae atquesteptimae horis restondentes occultas eodem modo lineas ducemus: ad quam decussationum puncta uersus occidentem E G I,uersus orientem uero F H Κhterae reponentur. Po haec in ei e circuli quadrantibus io est,inter occasium atqueseptentrione eptentrionemque m ortum adiacentibus,per eosse uidelicetgradus uerticalium in tabella inuentos, atque umbrarum ipsis brumalibus horis restondentibus, occultas etiam lineas non
diuersi ratione S ducemus oe decussabimus.Ad decussa
tionum autemtuna occasium uerseus, L N P R atque T ut rae pro prima secunda, tertia,quarta, quinta: a parte uero ortus M O in, Vpro undecimae, decima, nona, octauaseptimaeque horis pomeridianiS reponentur. Haec autem omnia inpraestenti lura continentur
140쪽
Puncta ueropro Solis uerticalium, omon que umbrae ratione, ut demonstratum a nobis iam est, in quadranguloco tuta,eadem ipsater curuas lineas committemus, atque primum Am C, punesta: exbiacque C E, E G, G T Y Κ, Κ Η, H F, F D, D B, hora cilicet aestiuales continentia. Tun punia etiam,quae horis brumalibus apposis uni, per lineas similiter curuas conne lemus , uidelicet Lpunestam cumpanesis N, N rursus cum P, P cum R,R cum T , T cum V, V cum S, S cum in Q cum O, O cum Mi.Eodem itiden odo horarum etiam aestiualiumpuncta, cum brumalibus antemeridianae antemeridianis, pomeridianaque