Theatri praecipuarum totius mundi urbium liber sextus

62쪽

FCΕNs haec est ciuitas superiori staculo circiter annumchristi MDXIX. ab Henrico SI

Xoniae Duce condi coepta Sita Cst in montaniS Mitiniae, loco peramoeno & omnium rum ad vitae sustentationem necessariarum,Vino CXCCpto, perquam fertili. Plani, atque etiam molliculi colles aruis & hortis sunt consiti; in montibus numerossi domesticora animalium Ouium inprimis gregeS Pascuntur. Copiosam ferarii venationem propinqua Bohemica seu Hercynia sylva suppeditat. Plateae VrbiS nitidae omnes, ut& ipsis domus, & ad normam Velut & amussim directae Templum Valde splendidum uti MCuria seu Senatoria domuS.Ci CS Opuleti, nec minuS humani. Dites circa oppidu sunt argentifodinae; quar initium quoque ei & splCndorem dederunt, uti & propinquis Misinice ciuitatibus, inter quas Biberga quae huic ad Septemtriones siue amplitudinem urbis ac ciuiam multitudihem,sive aedificiorum elegantiam, siue opes spectes, nulli fere totius recionis cono cedit. Ceterum quum tam hec utraque quam multae aliae Misiniae ciuitates & Cun abula & incrementa sua metat lorum,argenti inprimis debeant fodinis, non abS re forte erit primam earum, in haC quidem regione, inuentio nem paucis indicare. Aiunt vero aurigam quendam, dum Currum sale onustum in Bohemiam veheret in or bita frustulum plumbaginis seu galenae reperisse: quod cum ille GOssariae ostendissic rerumque metallicarum periti multo plus illud quam ullum aliud argenti habere deprehendissent, Certatim ad haec loca magna fosso. ram multitudo se Contulit,ubi Friberga, Matizeberga, aliaeque ciuitates ex miro argenti & aeris prouentu pa tim de nouo aedificatae partim maiorem in modum amplificatae sunt. Inter alias argentifodinas una est Aber thana nomine,raro fortunae casu inuenta Habitabat in sylva illa fossor pauperculus, armenta heri sui pascens. Is dum scrobem effodit,in qua Vasa alIquot lacte plena reponeret, metallica Vena forte aperta , puras aliquot argenti micas inuenit qua re laetus, prefectum adit,& iuS fodinae a se repertae, Uti leges habent,dari sibi petit. Etsi vero spes ingentis inde prouentus minime Vana fuit;primuS tamen annuS tantas impensas absumpsit,ut toto eo

vertente, nullius fere partis possessio apud pristinoS dominos permanserit,& misellus ille, qui initio Herculem tam propitium habuerat,& spem futuri prouentus,& ipsum quoque argentum omn siquod e scenicis illis, ut ita dicam, opibus redemerat, nihil enim praeter aspectum habuit)decoxerit Hodie quidem Saxoniae Duces E Misanicis his montibus magnam argenti Vim cogunt,non tamen tantam quantam olim, quum Albertus Dux infodinam S.Georgij,quae est in Guali monte,cum familiaribus suis descenden S, pro mensa argenteam inusit tae magnitudinis laminam ibi effossam,insterni sibi curauit,atque inter epulandum, Amici,inquit, non quidem nego,Fridericum Imperatorem potentissimum esse dominum ac Μonarchiam; verum illud assirmare ausim hodie illum quidem tali mensa non Vii. Quae propterea ann ectere Visium, Vt intelligatur qua occasione 'Μisinici illi montes tanto studio excoli coeperint,& ex eorum intimis visceribus tam praeclarae atque opulentae ciuitates,inter quas &Mariaeberga nostra est,ueluti

pullularint.

65쪽

I X trecenti anni sunt quum totus hic locus ubi Penicen se oppiJum iam sit tum est, sylvis dC arbustis fuit coniitus , . aC

. t latrocinijs valde infamis , priusquam Fridericus Misi

niae MarChio,cognomento Rud ,de struetis latronum re Ceptaculis Capitique eorum duCibus, ItInera omnia tuta red-

didisse: Situm vero hoc oppidum est ad Muidam fluuium,

eo loco ubi olim ignobilis fuit pagus,eique appositum tena plum siue sacellum B. Virgini Deiparae dicaturn,ad quod et

tiam ex remotis valde locis frequentes peregrinationes religionis ergo suscipiebantur ac vota soluebantur. Quum ergo in tanto hominum Concursu vicinis spes lucri affulgeret;pauci initio qui peregrinis res necessarias praeberent , domicilia sibi eo loco coli struYerunt xuius opportunitate pluribus deinde allectis, templum multo augustius sinum, domus vicatim dispositae, M in Oppidi formam, muro tandem Circumducto,redactae sunt.Turrim anno M CCCC. LXXVI templum vero anno M. CCCC.XCIX.exaedificatum;Consules deinde ac Senatum anno MCCC G. V .itistitutus resserus scribit. Primi oppidi conditores Marchiones Lisnicenses feruntur in quoru ditioneidem ad annum usque M. D. XXXVI. permansit. Pons lapideus eX stipe a peregrinis religionis ergo venientibus collata exstructus est,ad euitanda pericula &impedimenta,quae interdum fluuij inundatio obhciebat.Extra oppidum rupes est,inque ea multi specus, miris anfractibus inter se pervij,in quibus tamquam . Cellis multa dolia optimae Cereuisiae plena eondita seruatur,ac aestate recens inde ac frigidus depromitur potus Figulinam ciues non pauci exercent,Varij generis ollas IIlira arte CX- tornantes Aiunt nam hic tantae magnitudinis tuisse,ut tres vini cados Ceperitam hac quum quidam Saxoniae Dux per scalas ledemisisset,nec per scalas rursus Vellet eXsCedere, Ollam Confregit , sibique facilem hoc modo eXitum fecit . Lis nicenses comites arcem olim hoc loco habuisse,vero non est absimile: quorum prosapiae circa, annum M.D.XXXum. exstincta,ditio eorum in Saxoniae Ducum ac Marci, num Missiniae,primum Georgij, ieinde Henrici, ac tandam Maurith potestatem veniU . Sed hic

anno M.D. XLIII. cum Baronum Schonbergiorum familia quorundam locorum permu

tationem instituit,hoC oppido pro Honstaeno arce ac pagis quibusdam ad Albim sitis eis Concesso. EX di ista familia tuinta quatuor fratres impuberi adhuc aetate eranci super nites , ioannes scilicet , Ernestus, Georgius , V Vol angus: quorum bona tutelae nomine administrabanti Ioannes Georgius Comes Mansfeldius, Christophorus Henricus Comes Stolibergensis, dc LudoviCus Fach-sius Iurisconsultus qui tanto Principi rem tanto studio eX-

petitam minime denegandam censuerunU.

68쪽

EIS EN STADIV m

Is STADIVM Σιδη ό,τολιν Graece,Latine verri ciuitatem dicas non ignobilis est in ultimis finibus Austriae inferioris ciuitas inter Leyttam fluuium, qui Austriam ab Hungaria separat,& Iacum Neosidliensem sita, solo admodii fertili,cuius benignitas & pabulum pecori, es Cereris , Bacchi dona ho minibus affatim subminastrat.NCC sylvae desunt,& lignationi & venationiti percommodae in xcem habet fatiS amplam ac splendidam,Colliculo aliqua

tum supra ciuitatem assurgenti impositam. Germanorum lingua&mo in res hic fere adhuc in Vsiu sunt .Tanto maior eius censenda est felicitas, qua to minus eius memoria superiorum bellorum celebratur historijs. Qua tinam cum tota Christiana Republica,& ijs maxime regionibus,quae barbari hostis ditioni vicinae, re excursionibus ciusdem obnoxia 4 Insia ternum,Dei immortalis beneficio, utatur,fruatur.

VO huius nominis in Austriae Archiducatu sunt oppida. Vnum quod tamen pagus

otius)inter Fanum S Hippolyti& Tulnam ciuitates alterum itidem uti Eisenstadibam,inter Leyttam fluuium & Neosidliensem lacum,paullo superius septemtriones Jersus,in extremis inferioris Austriae & Hungariae confinibus situm: cuius figuram una cum circumiecta regione praesens tabella exhibet. Oppidum ipsum in planitie iacet;&praecipue thermis seu balneis aquarum calidarum ac salubrium celebratur. Ad Australem plagam mons in mediocrem altitudinem attollitur, Vnde amoenissimus longe i teque patet prospectus.Hinc enim immensa quasi totius territorij Hen nensis, eademque vini ac frumenti,interiectis non nullibi sylvulis quibusdam & dumetis venationi opportunis, feracissima planities asinistra& Occidentali plaga Stirlae,a dextra vero & Orientali Hungariar alpium inelusa radicibus,ciuitat1bu'oppidis,arcibus tam Principis quam Nobilium pagisque quamplurimis, ad sinistram maxime partem,quaquauersum& ubique ad miraculum referta , oculis subijcitur planities Quin etiam sudo coelo prospectus ad Viennam Vsque patet.hinc ad laeuam mons Com,

genus cum arces Calenberg vulgo dictas)celso assurgit fastigio, inde continua quasi ferie oppida

plurima ad radices praedictorum montium sese consequuntur, inter quae praecipua sunt, Roda num. Petersdorsium,Brauna, Lichtestaenum arx,Μedlinga oppidum,Compolskirchen oppidum, ciuitas Badensis tum Manersdorfio ab eadem parte aliquanto propiores, Treskirchen oppidum, Laxenburgum,arx Venatoria,&Himbergum oppidum.Totum hunc tractum, quo vix Vllus vel ad voluptatem amoenior, Vel ad fructum Vberior reperitur,Turcae Vienna An.M.D. LXX X obsidentes,miserum in modum Vastarunt, incensis oppidis & pagis,vastatis agris, & multis animarum millibus in morte tristiorem seruitutem abductis. Quin etiam Anno Μ.D.LXXVI II . Turcae, exα cursione facta,Medtingam Vi expugnarunt,& quacunque transiere,inaudita horribilis sata uitiae exempla ediderunt, non impune tamemquum multi eorum a Cro tiae & Stiriae incolis magno numero interim congregatis oppressi,scelerum suorum meritas luerint

69쪽

in --.

in Nin