장음표시 사용
41쪽
halber css Sant Eamerinen dag und halber oss sant Urbans tag. Actum uss sontagnetist nacti Sant Urbans rug nach Gollis Geburte dusent vier hunderi uia in dem vi erund drysiigillen jare. In libro Salico Ecclesa Thomana Argeneoratensis Mo 53. μι. 293. sic : constituti coram nobis judiee Curiae Argentinensis strenuus vir Lutholdus de Ram-stein miles & POhannas dictus Gosesieissi alias nuncupatus Gutentim de Moguntia Argenti ne commorantes . . . . A. MCCCCXLI. Suh6pHin vindiciae Typographicae document. pag. 3I. Ex tribus his nominibus IIohanni nostro propriis plures inducti sunt scriptores ut crederent: aliam suisse personam Gutect/m, aliam Gen 'issi S denuo aliam nuncupatam SomeIoeh; Hinc tanta in historia Typographica enata fuit confusio. Nec minor est eorundem error, qui Ioanni Gutentietis Argentinam assignant patriam. Hos inter numerantur: Arnoldus BergesIanus in poemate eneomiastico de Chalcographiae inventione. Iacobus mi helingius in epit. rer. Germanie. c. 65. Item in deseripi. vitae Roberti Episcopi Argentinens: MAehioν Adamus in vitis Philosophorum Germanorum. Volum. I. in limine. Athanasius Rircherus , in AEdipo AEgyptiaco e. I. a. 4. b. edit. RO- man. I 6SI. sol. Poes Bapt. M ojus in memorabilibus Lib. VIII. Cap. XI. δενερο
oriandus in origine e progressi della stampa. Pacobus Philippus Bergomessa in Chronico sivὰ supplemento omnimodae historiae.
Sesus Calvisitis in magna Chronologia sua ad an. I 44o. Poannem Gutt bergium Argentinensem aurifabrum appellat. Gilbertus Genebrardus Chronographiae Lib. IU. in Eugenio IV. Pont. ita: IIoannes Gutenrietius, Argentinensis artem impressoriam seu exiseusoriam, novum scribendi genus primus exeogitavit gn. I 44o. in urbe Argentinensi, inde veniens Maguntiam , eam feliciter perfecit. Omitto plures qui eundem errorem errarunt. Hodie eertum est, quod IIoannes Gutenberg dictus Gansest Uch ex equestri Sementota prosapia Moguntia natus patrem habuerit Friele Gansfleisch. vid. Ab his.
Huic praeter jam allata addimus documenta Argentinensia hisspino in vidistis pographicis producta pag. al. ubi sententia in Ginobregii eausa de an. I 439 r WisCune Nope der Meister und der Rat Σu Strasiburg thun kunt . . . dasi fur uns hum-men ist Jerge Dritaehen unser Burget im namen sin selbs und mit vollem Ge ala Clausi Dritzehen sins Bruders und vorderte an Hans Gerari ista von Mosa genam
42쪽
υηbem M. I pag. 36. ex supra memorato libro Salieo ad an. I 44t: Coram nobis Judiee Curiae Argentinensis constituti Posian s diffus Genseosche, alias Guttrabem dama Mia & Martinus . . . . Instrumentum Notarii Caesarei Utrici Helmasperget dem 14ss. concernens processum mavium Gutunbem inter & mannem Fus ratione pecuniae pro imprimendis libris mutuo sumptae Vocat Pohannem Guttictem ainan Pan is, ct Poema Joannis Arnolai Metellani de Chalcographiae inventione encamiasticum. Clarus Ioannes en Guttenbergius hie est,
a quo ceu vivo flumine manat opus Cui elaeum nomen Mogus habere dedit . . . .
Stemmate praestabat, vicit virtute sed illud; dicitur hine verae nobilitatis Eques. In sententia Ludovici Imperatoris contra cives Maguntinos de an. 13 32. oecurrit Ritiee Frisis Eti dem sensesei A. Conser. adjuncta m. I. n. II. III. V. H. VII. XU. XUI. XVIII. XX. 3) Plures olim eertarunt de Homeri patria. ro pro Arella eap. 8 Homerum, inquit, Colophonii eivem esse dicunt suum, Cliij suum vindicant, suum Salamini. repetunt, Smyrnei vero suum esse confirmant, itaque etiam delubrum ejus in oppido dedi ea. verunt; permulti alii praeterea pugnant inter se atque contendunt. Sed longe plures civitates & regiones inventionem Typographiae doni vere coelestis sibi attribuere eona tantur. Nemper Argentoratum, Augusta Vindesicorum, Basilia, Belgium, Cotinis, Dom aeum, Gallia. Gouda, Harismum, Regimonium, Roma. Rusenburgum, Sothia, GL cte. Se. Quae omnes prietensionem suam male fundatam & injustam deseruerunt, praeter Hartimum S Argentoratum, cum quibus, ut ad saniora redeant, hie paucis
Primus est, qui causam Harlemensium suscepit defendendam Hadrianus punisu in sua Batavia, quam Hollandiae ordinibus an. Is s. dedicavit. Ibi pag. 16 & seq ,, Redeo ad urbem nostram Harismum eui primam inveniae Typographicae artis gloriam deberi & summo jure asserendam ajo, utpote propriam& nativam: sed luminibus nostris sola osse it inveterata illa & quae encausti modo inseripta est animis opinio tam altis innixa radicibus, quas nulli ligones, nulla aratra revellere aut eruere valeant, qua pertinaciter credunt & persuasissimum habent, apud
43쪽
Mogunnuuum claram & vetustam Germaniae urbem primo repertas literarum formulas, quibus excuderentur libri. Utinam hic incredibilem illam dicendi vim, quae in Carneade suisse perhibetur, voto exoptare possem l Qui nihil defendisse unquam, quod non probarit, nihil impugnasse, quod non everterit, dicitur, ut saltem refugam illam laudem postliminio revocare S hoe quasi trophaeum erigere possem veri interpolator: quod ego non alili optarim, quam ut veritas recte a Poeta vetere temporis filia nuncupata . aut ut ego soleo μέλειχοσ' tandem detegatur , quaeque juxta Democritum altissimo in puteo demersa hactenus delituit, in apertum proferatur. Si gloriosum certamen suscipere non piguit Agyptios & Phoenicos de litterarum inventione . his Deo duce earum inventum ad se trahentibus, quando tabulas Dγχαρακτους hoc est, a Deo exfratas jactant: illis a se repertas Graeciae intulisse gloriantibus, quando Cadmus Phoenicum classe vectus rudibus Graecorum populis artis illius author eas commonstravit. Rursus si Athenienses Cheropi suo, Thebani Uno, eandem laudem vendicant, Palamedi. Argivo excogitatorum characterum gloriam Tacitus & Philostratus deserunt: ut Hyginus latinorum Carmenta, Evandri matri. Si itaque controversiam dubiamque gloriam cunctae gentes ad se ceu propriam rapere non erubuerunt, quis vetat , quo .minus indubitandae laudis possessionem. de qua per Socordiam avitam deturbati sumus, quasi postliminii jure repetamus ' Equidem non invidia, aut malevolentiae studio transversus agor, ut huic asseram, quod alteri derogem ac detraham. Crassimpudentiam non imitabor; hine Scevola sanctimoniam & gravitatem assectando, illine presentationibus savorem hominum eblandiendo: haud is sum. Corruptis arbitris planum agere non decrevi, veritatem illam unam perspicuam, quam uti coeleste solis jubar nulla nox, nulla caligo quantumvis alta, obtenebrare potest, exhibiturus,
quantum in me est, idque simplici S minime fucato orationis stilo, quod illa amat. Quodsi optimus ille testis est, auctore Plutarisio, qui nullo obstrictus beneficio, neque alterius addictus studio, libere quod sentit loquitur & intrepide, meum testimonium merito locum habeat; qui nec mortuum aut haeredes posterosve cognatione
attingam, neque gratiam aut beneficium inde exspectem, qui quicquid hujus seci, id totum sepultis manibus pietatis ergo impendi. Dieam igitur quod accepi a senibus & authoritate gravibus & reipublicae administratione claris , quique majoribus suis ita accepisse gravissimo testimonio confirmarunt, quorum auctoritas jure Pondus habere debeat ad laetendam fidem. Habitavit ante annos centum duo triginta
44쪽
Harlemi in aedibus satis splendidis sui doeumento esse potest fabriea, quae in hune
usque diem perstat integra foro imminentibus e regione. Palatii Regalis Laurentius I annis cognomento aedituus custos ve quod tune opimum & honorificum munux, familia eo nomine clara , haereditario jure possidebat) is ipse qui nune laudem inventae artis Typographicae recidivam justis vindiciis ae Sacramentis repetit, ab aliis nefarie possessam & occupatam, summo jure omnium triumphorum laurea majore donandus. Is forte in suburbano nemore spatiatus sui solent sumpto etho aut festis diebus cives, qui otio abundant ecepit saginos eortiees principio in literarum typos consor- mare, quibus, inversa ratione, singillatim chartae impressis versiculum unum atque alterum animi gratia ducebat, nepotibus generi sui liberis exemplum futurum. Quod ubi feliciter successerat, ecepit animo altiora sui erat ingenio magno & subacto agitare, primumque omnium atramenti scriptorii genus glutinosius tenaciusque, quod vulgare lituras trahere experiretur, eum genero suo Thoma Retro qui quaternos liberos reliquit, omnes ferme consulari dignitate functos quod eo dico, ut artem in familia honesta & ingenus haud servili, natam intelligant omnes excogitavit, inde etiam pinaees totas figuratas additis charaeteribus expressit. Quo in genere vidi ab ipso excusa adversaria , operarum rudimentum, paginis solum adversis , haud opistographis. Is liber erat vernaculo sermone ab authore conscriptus Anonymo, titulum praeferens : Speculam nostra salatis, in quibus id observatum fuerat, inter- prima artis incunabula sui nunquam ulla simul S reperta & absoluta est uti paginae adversae glutine commissae cohaerescerent, ne illae ipsae vacuae deformitatem adferrent. Postea faginas formas plumbeis mutavit, has deineeps stanneas feeit, quo solidior minus. que flexilis esset materia durabiliorque. E quorum typorum reliquiis quae superfuerant conflata oenophora vetustiora adhuc hodie visuntur in Laurentianis illis, quas dixi, aedibus in forum prospec antibus habitatis postea 1 suo pronepote Gerardo Thoma,
quem honoris causa nomino, cive claro ante paucos hos annos vita defuncto sene. Faventibus, ut fit, invento novo studiis hominum, quum nova merx, nunquam antea visa, emptores undique exciret, eum uberrimo quaestu erevit simul artis amor.
crevit ministerium, additi familiae operarum ministri, prima mali labes, quos inter Ioannes quidam, sive is ut fert suspieio Faustus ' fuerit ominoso cognomine, herose Meermann I. e. e. IU. I a. probat, qubd Ioannes Fust nunquam vel famulus Vel fur officinae Laurentianae Hulemi tuerit. Ut vero suum Meermamus systema
45쪽
suo insidas ct infaustas, sive alius eo nomine, non magnopere laboro, quod flentum umbras inquietare nolim contagione eonscientiae, quρndam dum viverent, tactas. Is ad operas excusorias Sacramento ductus, postquam artem jungendorum characterum, fusilium typorum peritiam, quaeque alia eam ad rem spectant, perealluisse sibi visus est, captato oportuno tempore, quo non potuit magis idoneum inveniri, ipsa nocte, quae Christi natalitiis solemnis est, qua cuncti promiscue lustralibus sacris operari solent, choragium omne typorum involat, instrumentorum herilium ei artificio comparatorum supellectilem convasat, deinde cum sure se domo proripit; AU/Iod mum principio adit inde Colaniam Agrippinam, donec Moguntiaeum perarentum est, ceu
ad asyli aram, ubi quasi extra telorum jactum squod dicitur positus tuto degeret,
suorumque furtorum aperta ossicina fructum ubetam meteret. Nimirum ex ea intra vertentis anni spacium ad annum a Christo nato I 442. ipsis iis typis, quibus Ida Iemi Laurentius fuerat usus, prodiisse in lucem certum est Alexaniri Galli doctrinale, quae Grammatica eeleberrimo tune in usu erat, cum Petri Hispani tractatibus, prima Retura. Ista 1unt ferme, quae ii senibus annosis fide dignis & qui tradita de manu in manum quasi ardentem taedam in decursu acceperant, olim intellexi ct alios eadem referentes attestantesque eomperi. Memini narrasse mihi Nicolaum Gallum pueritiae meae formatorem, hominem serrea memoria & Longa Canitie venerabilem, quod puer non semel audierit, Cornelium quendam bibliopegum ae senio gravem nee octogenario minorem qui in eadem ossetna subministrum egerat) tanta animi eonistentione ac fervore commemorantem rei gestae seriem, inventi ut ab hero acceperat
aliqualiter eoloraret, novum obtrudit figmentum; statuendo, quod Joannes Gensfleischius Senior quem Gutenbergii sive Joannis Gensset schii Junioris pro-
habiliter fratrem asserit) furtum ossicinae Laurentianae intulerit. De qua calumnia paucis Sch6pHinus l. e. p. 8o. ubi ait: Narratio, cui nee verum nee verisimile inest. Fur tot utensilia, plusquam plaustri vecturam una nocte effert Hartemonee latebras nee diverticula quaerit, sed furtivam tot instrumentorum sarcinam, nemine persequente, nemine coram ullo judice querimoniam movente, per maximas civitates Moguntiam perfert, ilique in publica orbis luce, in libris a se editis inventorem Typograpniae se nominat. Apertam hane ealumniam diu jam refutirunt alii. Conser. Ε6hler Ehrenreti gGutenbergs I. I. Se. Seh6pRini vindiciae Typograph. p. 8o. omnia artificiose conglomerata, ut narratio aliqualem veri speciem habeati
Ent qukm firmo insistat talo Batavorum jactantia, dum pueri testimonium pro
46쪽
rationem, rudis artis polituram ct inerementum, aliaque id genus, ut invito quoque prae rei indignitate laerymae erumperent, quoties de plagio inciderat mentio: tum vero ob erepto furto gloriam sie ira excandescere senem solere, ut etiam littoris exemplum eum fuisse editurum in plagiarium appareret, si vita illi superfuisset: tam devovere consuevisse diris ultricibus saeri legum caput, noctesque illas damnare atque execrarI, quas una cum scelere illo communi in cubili aliquot menses exegisset. Quae non dissonant 1 verbis Quirini Talain Cos. eadem fere ex ore librarii ejusdem se olim accepisse, mihi eonfessi. Ista dictare me compulit cupiditas & studium defendendae veritatis, quamvis illa odium sui plerumque parere soleat: in qua tuenda potius, quam ut deserere vadimonium velim, ad suscipiendum odium paratior sim ae promptior. Nam istud faeile ponent, qui rem ipsam sincere ac candide indagabunt & expendent. tanquam in Critolai bilance appensam: at veritatis, quae Dei imago quaedam est, qui non libenter patrocinium suscipiat, vix hominis appellatinem mereri existimo, erius cura atque amore nihil cuiquam vel sanctius vel antiquius esse debet. Tuendo veritatem & constabit suus Urbi nostrae honos, in cive ereptam inventionis pulcherrimae gloriam recuperaturae, & eadet eorum arrogantia, quos salsam alienae gloriae haereditatem cernere non puduit & quasi dejectis de ponte sexagenariis alieni juris possessionem superbe usurparunt. At vereor surdis ut ista auribus canantur, utcunque tamen erit, juvabit me S memoriar inventoris & Gloriae Urbis pro virili eonsuluisse, dum apud leves & vere incuriosos animos plus valeat praejudicium opinionis, quam eum ratione auctoritas. Quae injuria mussitanda est & devoranda partim lubentibus; quanquam dolendum minus foret in clarissimam Germaniae urbem velut aliam in familiam transisse, si non plagio, sed recta ratione factum id fuisset. Veram arbitror satis volentibus, hanc viam commodissimam visam, ut citissime ad nitorem suum ae pedi
sectionis culmen perveniret inventum illud, orbi sale squod dicitur & sole magis.
necessarium, nimirum in majore luce hominum, per studia magnatum praemia & honores quibus artes aluntur) facilius emersurum, uti accidisse res doeuit, quam in extremo orbis terrarum recessu & quodam angulo inter hominum privatorum sordes. Hacusque puniux. . .
Haee Iunii ex amore nimio patriae profluens recitatio splendet quidem sed non ardet. Prodiit illa demum an. Is 7S. sicque centum viginti & octo annis post praetensam tabellarem Costeri inventionem - Testibus innititur sene puero, aliisque
47쪽
- Inspieiant eum Batavis Argentinenses oeulis apertis, non invidia plenis Acta iudieialia inter Gutenberg & Fusi ad an. I 455. ventilata, inscriptiones librorum tinalesque ab auditu in eloniis veriantibus; neque unicum producitur authenticum& legale narrationis documentum. Hinc neque mirari debet sensatus orbis, quod Harlemenses ex desectu probationis genuinae a quovis aequo rerum arbitro h limine judicii hucusque sint rejecti. Supra satam Hadriani Iunii narrationem & Gerhardi Mee anni paraphrasin super illa factain in originibus Typographicis mult1 eruditione resertis serio & mature expendit Uir experientia Clarissimus de Heinechen Tom. II. Nach-ricliten von Κsin silern und Eunstsachen p. a I - 3I4. expensam utramque minus legitimam quin & calumniosam reperit atque imprestionem tabellarem , quae Xylographia vocatur, nomine Typographiae, de qua sermo, indignam cum aliis dijudicavit. Propriam interea Meermanni l. e. p. I 47. eonsessionem apponimus: Uuia ait. imorsones Harismi iactas anni nota insignitas provenisse haud novimus ante
an. ι484. ii quo tempore nonnulli libri absque typographi indicio . . illic prodiere. Notum est unicum Barali. Anglici opus de Proprietatibus rerum bulgiee, redditum an. t 8S. adjecto impressoris Jacobi Bellaert ceterani nomisis. Possent haec ad supprimendam inanem Batavorum jactantiam susscere; sed silentium tandem eis Iempiternum imponet Joannes Gotitob Immanuel Bretthoss Bibliopola Lipsiensis artis Typographicae peritissimus in der Geschichte der Ersndvng der Buclidrueherkuns . Quod opus avidissimi expectamus. Conferatur interim ejusdem Vertach vom Ursprungder Spiel karten de an. t 8 i. quae disquisitio prodiit hoe anno i 78S. magis extensa & probationibus eruditis innixa. Tquiores Batavis sunt Argentinenses, qui Joannem Gutenberg equestri prosapit Moguntiae natum bene dicunt; sed male asserunt, ab eo Typographiam iArgentorati esse inventam. Ipsemet Wimphe lingus Alsatus, qui ab an. I 49-Is 28 vixit, loc. cit. diserte ait, quod h.ec ars Moguntire in domo honi montis Gutenberg completa fuerit in laudem Germanorum sempiternam. Celebris Sehopsilinus multis documentis a semetipso in lucem protractis ostendit, quod
Guten bergius Moguntinus ab an . I 36- Ι ΑΦ. Argentinae commorans vir ingeniosi si mus varias invenerit & exercuerit artes; sed in his documentis, licet prelicujusdam mentio occurrat, de Typographia ibidem exercita certi nihil reperi tur; prelum enim & aliis artibus operibusque perficiendis adhibetur. Coelerum Meermannus non immerito, amice tamen reprehendit Schominum, quod iniquius tulerit de Fausti subscriptionibus aut finalibus judicium. vid. Meermann Cap. VII. I. U. Primus liber Argentinae impressus, cui typographi nomen, locus & annus impressionis adjecti sunt, ex Henrici Eggestein ii prelo an. I 47 I. prodiit; nempe Gratiani Decretam duobus maximae formae Volun inibus , literis sculptis impres
48쪽
las ab an. I4s7. aliaque testimonia inserilis proserenda & Moguntiaeo gloriam inventionis Typographiae deberi non difflebuntur. Interim hic notandum quod Joanni Gu. tenberg inventori Ioannes Fust itidem Civis Moguntinus a Consiliis fuerit & auxiliis. Sie enim Trithemius Abbas Sponhei mensis Moguntinae civitati vicinus S rerum eie- eum stantiis sui temporis probe intentus in Chron. Hirsavg. ad an. MCCCCL. pag. 4et I. His temporibus, ait, in civitate Moguntina Germaniae prope Rhenum & non in Italia, ut quidam salso seripserunt, inventa & excogitata est ars illa mirabilis & prias inaudi ta imprimendi S characterizandi libros per Ioannem Guttenberger Civem Moguntinum, qui eum omnem pend substantiam suam pro inventione hujus artis exposuisset & ni mi a disseultate laborans, jam in isto, iam in alio deficeret, jamque prope esset, ut desperatus negotium intermitteret, Consilio tandem S impensis Ioannis Fust aeque Civi, Moguntini rem perseeit inceptam. Inprimis igitur characteribus litterarum in tabuli aligneis per ordinem scriptis, formisque compositis vocabularium Catholieon nuneu patum impresserunt, sed chm iisdem formis nihil aliud potuerunt imprimere, eoquod characteres non fuerunt amovibiles de tabulis, sed insculpti, sicut diximus. Post hie
inventis sueeesserunt subtiliora, inveneruntque modum fundendi sormas omnium lati ni alphabeti literarum , quas ipsi matrices nominabant, ex quibus rursum aeneos sive stanneos characteres sundebant, ad omnem pressuram susscientes, quos prius manibus sculpebant. Et revera sicuti ante 3o. ferme annos ex ore Petri opilionis de Gerasia
sum, quod notabilis typorum inter se testatur dissimilitudo. In fine voluminis
stilo ex rubricis finalibus Moguntinis desumpto haec legimus. Presens Gratiani Decretum una cum apparatu Bartho. Brixiensis in suis distinctionibus, eausi,& eonsierationibus benὲ visum & eorrectum artificiosa adinvenetonis impri mendi absque ulla calami exaratione sic estigiatum & ad laudem omnipotentis Dei est consum malum per venerabilem Uirum Heinri eum Eggestein artium liberalium Magistrum Civem inclite civitatis Argent in. Anno Domini MCCCCLXXI. sol. Sehopfflin p 44. Libri omnes reliqui, anno, nomine typographi & Ioeo impressionis non expressis qui circumseruntur, plerumque manent fidei ineertae,seut Biblia Germanico idiomate impressa, quorum finale rubro colore adjecit Caliali graphus: Explieit tiber iste anno Domini millesimo quadringentestino sexagesi mo sexto, formatus arte impressoria per venerabilem Virum Johannem Mentellia Argentius. Quodsi etiam haec genuina sint, altum silet Mentelius, quod artem imprimendi invenerit; id quod tamen de Moguntia in libris ab an. I 4sq. ibi impressis haud dubie legerit. vid. Κ6luer Grenrettung Guten beres p. a. Seh6pmin l. et t. p. Φα.
non Argentorati Digiti od by Cooste
49쪽
heim Civis Mogunt;ni, qui gener erat primi artis inventoris ' audivi, matnam i primo inventionis suae haee ars impressoria habuit dissicultatem. Impressuri namque Bibliam, priusquὲm tertium eomplessent in opere quaternionem, plusquam 4 m. flore-norum exposuerunt. Petrus autem memoratus opilio tunc famulus, postea gener, scut diximus, inventoris primi Ioannis Fust, homo ingeniosus & prudens, facili rem modum fundendi characleres excogitavit & artem, ut nune est, complevit. Et hi tres imprimendi modum aliquamdiu tenuere occultum, quousque per samulos, sine quorum ministerio artem exercere non poterant, divulgatus fuit in Argentinenses primo & paulatim in omnes nationes. O felix nostris memoranda impressio laetis ldesierat quasi totum, quod fundis in orbem; omnes te summis igitur nunc laudibus Ornant, inventore nitet utraque lingua tuo. Nunc parvo doctiis quilibet esse potest. Te Duce quando ars haec mira reperta suit. Et haee de impressoria mira subtilitate dicta sussciant, euius inventores primi Cives Moguntini fuerunt. Habitabant autem primi tres artis impressoriae inventores Joannes videlicet Gutten berger, Ioannes Fust & Petrus opilio gener ejus Moguntiae in domo Eum Pangen μ' dicta, quae deinceps usque in praesens impressoria nuncu. patur. S) Quo tempore & qua ratione praestantissima ars Typographiea suerit inventa Joannes Arnoldus Bergellanus in eneomio Chaleographiae Alberιο Cardinali Archiepiscopo Moguntino Marchioni Brandenburgensi dedicato eanit: Scecula
Fausti, qui primum inventorem auxilio iuvit & opibus.
De his aedibus benδ seribit Trithemius , donee an. x 477. Petrus schaesser emisset domum zum Κorb dictam dein das Trucker hausi. vid. adj. n. XVIIII. XX. XXV. XXVI. XXVII. XXULII. Ex his videre est, quod Gutenberg Argentina redux inhabitarit aedes Gutenburg, dein cum sociis aedes 2um Jungen; Tandem coemerit Petrus Schos ser aedes Σum Korb amplissimas ad saeculum subse.
50쪽
Sceeula bis septem numerabant ordine sati Christigenae, hine illis lustra decemque dabant,
Tertius ae orbis Friderieus frena regebat, candida qui placidae nomina pacis habet. Littera de rigido quia nunc deducitur aere, thalio illam graphiam Graecia gnara Vocat. Teutonicae gentis decus, immensusque Thesaurus, tempore qui prisco nullius usus erat Clarus mannas en Gutentimius hie est,
a quo ceu vivo flumine, manat opus ......
Annulus in digitis erat illi occasio prima, Palladium ut ecelo sollicitaret Opus. Illum tentabat molli committere cere, redderet ut nomen littera sculpta suum. Respicit archetypos, auri vestigia lustrans i& secum tacitus talia verba refert: Quam belle pandit certas haec orbita voces, monstrat & exactis apta reperta libris. Quid si nune justos aeris ratione reducta tentarem libros eudere mille modis Robora prospexit dehinc torcularia Baechi,& dixit, preti sorma sit ista novi &e. &e. In quibus urbis Moguntinae aedibus hoe coeli donum datum sit ' Paveis habeor Gudenbergius inhabitans aedes 2um Jungen, dum invenit artem Typographicam. vid. Rohler l. c. p I . dum eandem perfecit, inhabitavit curiam Gutenberg ii qua nomen adsumpsit. .ssides igitur Eum Iungen & Gutenbein & aum Eorb benὸ dictae sunt Truckhaus. Poannes Gamans priori seeuto protulit novum translationis SS. trium Regum indicium Mogantia in Domo ab artis Typographicae inventione celebri, ubi inter alia o Loeus vero quietis Sanctorum Regum in urbe Moguntina ea nocte dicitur idem fuisse, qui postea orbi terrarum peperit artis miraculum, Typographiam; nam in eadem domo illa nata, culta & mirifice propagata est cum in credibili literatorum S orbis