Legis Romanae Wisigothorum : fragmenta ex codice palimpsesto sanctae legionensis ecclesiae

332쪽

NOVELLARUM DI v1 VALENTINIANI

in qua usque Ad C. SolidOS ' suerit iudicatum. Si quis dominus duorum fuerit praediorum 1 et de una poSSeSSione ad aliam, quae iuris sui esst, mancipia originaria vel colonaria tranStulerrit, et ad di VerSOS dominOS landus utorque pervenerit, nihil eontra ordinationem prioriS do mini aliunde tranStati S mancipii S repetere aut pulsare praesumat, sed cui aut venditus aut donatus aut dimiSSuS RRer suerit, in Θo eum statum possideat, in quo ab auctore conStat sui SSedimissum. De Colonorum vero agnatione id remota ambiguitate hac lege constat CSSE PraeCerptum, ut SeCundum lCREm, quae ad Palladium data esst de colono et colona, inter duos dominOS dividatur Agnatio, id eSt, ut Coloni dominus duas paries filiorum et tertiam colonae dominus Sibi debeat vindicare. Quae Vero actiones perpetuae fuerunt, et ad triCΘnnium TCVOCatae Sunt, placuit annecti, id CSt, hereditatis petitio, si tamen ab auctore, eui competebat, suerit inchoRtR poenalis in actio, homicidii, surti, tutelae gestae, de fugitivis, de curialibus, vel de collegiatiS revocandiS, emti, venditi, locati et conducti, negotiorum gestoriam, mandRti, Pro SOCio.

FINIUNT NOVELLAE LEGES D. UALENTINIANI AUGUSTI A. INCIPIUNT LEGES NOVELLARUM D. MARTIANI AUGUSTI FELICITER,

TITULUS I. NEMINEM EXHIBERI DE PROVINCIA AD COMITATUM, NISI AD RELATIONEM IUDICIS A QUO FUERIT APPELLATUM. I) INPP. VALENTI

Fr IANI ET MARTIAM H AA. EDICTUM. Multa remediorum genera noStrae elementiae, ProVin ciat ibus Suis proSpicere gestienti, et crebra Cogitatio suppetit, et ipSe rerum USUS APPOrtiat Nam quiana Venalem iudicum ambitum radicitus amputasset, et ad res privatas vel publicas sincerissime gubernandas homines Sequitur textus pag. 3o1

334쪽

NOVELLARUM DIVI MARTIANI

spectandos atque CONSUltOS tramiASet invitos, fCiens quippe, felicem fore rem publicam, si a nolentibus et actus Publi COS repulSantibus Mereretur, cogitanti nostrae pi Ctati statim occurrit, quonam modo poSSint longi itineris intorvallo et enormibus sumtibus legitimo egentes auλilio liber rL Videtis enim agmina, videtis catervas adeuntium ins nitas non solum a sinitimis provinciis, Verum extremo orbi S Romani limite confluentes, et adverSum Suog adverSarios conquercntCS. Quod Prosecto nullatenus accidisset, si in locis integritas vel severitas iudicum floruisset. Et ne igitur huius modi flagitia etiam ulterius porrigantur, ne quis dese sis lari us , suis aut certe dulcibus pignoribus per incognitas mundi partes diutiuS pervagetur, hoc

consultissimo edicto statuendum pariter et Omnibus declarandum pietas nostra decernit. g I. Oaicumque ei Vilein actionem vel certe criminalem actionem ' adversariis suis intendere moliuntur, viros clarissimi S adeant provinciarum rectores, et expositis querimoniis insiriuatisque desideriis suis, paratissimum promtissimumque post hae subsidio in iuris exspectent. Illi noxiae potentiae vim legum benignam opponant: illi divitiis integram mentem obiiciant. Non

illum supercili una, quod hoc tempore nullum eXt, terrebit: non essem in ahit mentem severam quilibet census oblatus: Sed unicuique, non ultiore suspecta, non despe in humiliore sortiana, nostrae mandatorum non immemoreS pietatiS, et antiquo et noStro iure succurresnt, Et querimonias suas probantibus aut indeminitate servata, atat lenitima Vinclicta consulentos subsecuta. ς 2. Has ergo ob cauSas, nullrim adversarium suum a proximis vel longinquis partibus, non Per SACrOS Assatus, non per magnificentes simorum Vel illustrium iudicum sententias volumus

eXhibere, nisi forsitan aut propter potestatem adversarii, aut ipsius rei dissicultatem, aut Publici debiti molestu desicies te rectore provinciae specialis 3 iudicis, qui in locis vel proximo deflet, vel amplissimae potestatis, vel aliorum inaiorum iudicum auXilium postulcitur. ο 3. His pro commodo vestro et pro nostri impErii humanitates dispositis, Sequitur textus pag. 3O3y

336쪽

NOVELLARUM DIVI MARTIANI

umisquisque vrStrum quum Sint iudi CS in locis legum custodes et earum pervigiles defensores, prout quiSque POSSit, Sine PCregrinatione, sine sumtibus super dubiis rebus et adire iudicem et audi ilium amicum legibus Adipisci haec, quae dicta sunt, observare debebit, si Veroab a versuris tamquam eXcedente provinciale praesidium suerit contemtus, vel a iudice non auditus, hocque in impliSSima potestatis vest aliorum maiorum competenti tamen examine per relationena iudici S contra adversarium emissan: sesu ipsum iudicem documentis quibusdam ne lexisses nOStrae maiestatis edicta sui periculi memor se promiserit probaturum, tunc post in demnitatem ei legibus resctrvatam 3 etiam vindicta iuri congrcia in victum iuris S protinus

Ouod si apellatio apud iudicem sui rit subsecuta, ea qDae super ΡrovocationibuS legibus antiquitus Statuta sunt, diligrentius modiS omnibus complebuntur id 5. His additur aliud maius, quod innocentes praescipue hactenus conterebat. Nonnullinamque suis allegationiblis diffidentes vexare suos actvρrsarios tantummodo cupientes non iure cum his si sed arte pugnabant, et per sermonem fucatram et phalerata Vctrha nonnianquRm legibus ante conlusis ad aliena eos iudicia pertrahebant ira ut hinc saepius eVeniret, ut et miles

in civili, et privatus in militari sed sibi incongruo peregrinaratur iudicio Ergo hanc quoque

par tena, nes ad la tonem nobis subiectorum legem Superioris I saliamur iuris et legum con tenatum ulterius perdurare, hoc providenti Ssimo rdicto nostra pietas Censuit eruendandum. Iu bemuS, namque omnes pro priscis ac Saluberrimis institutis suos adversarios satisfactionem forsitan dissolontes in proprio foro non in minime competente ii iis quihusdam occasionibUR exposcere litigatorem. 6. Ac or Dei forum sequatur. Ouod sine coelesti sententia non constat esse decretum in tactum inviolatumque semetur; nenao a nostra serenitate post tilet, nec enim impetrahit non rCSCriptum, non mandatum vel iussum, quod dicunt Sacrum, SUOS Ad UerSAriOS in minime Cona Petenti iudicio respondCre, maκime quum lioe tempore quod Superius dictuna est unusquisquC

338쪽

NOVELLARUM DIUI MARTIANI 3os clarissimor ina vel Spectabilium iudicum, si tamen, proster causas praedictas, ita uSus tulerit et integras adeuntibUS RUreS praebere et * omni postposita invidin, omni spreta gratia recto proposito potuerit iudicare. Ouam sorinam etiam in militari parte id a volumus observari nec Passim aliquem Rrmatae mili liae sociatum longuinquis Dartibus trahi, sed in locis apud competentem iudicem pulsari, nisi tam eri Su Per m imis et necessariis causis et militarern iudicem in locis excede tabus fuerit a USatuS non ignorante eo, cuius ex intorpesilatione aliquis secundum datam sor-niam in longinqua luerit protractus examina; quod si culpa sui fuerit dEAM A cognitio vel minime actioni suae adfuerit vel delata non probauctrit, pro calumnia quidem Poenam luat legibus constitutam pro pecuniati s cauSA PoSt diSpendia vero post sumtus, considerata quantitate POS-tulatorum vel medii itineris intervallo condomnationem pro expositione si iudicis sustinebit, nam dignum est OOS, qui maiorum nos rorum nourarumque legum avaritia stimulante vel invidia in itante sines perturba , Sen castra perfringere conabuntur habitantium, saltsem infensa o 7 quo magis puniuntur dispendio refrenam. st S. Ergo consulite vestris Commodis, nOStris Saluberrimi es parestes Praeceptis. Nemo a n Strapietate maioribit A Occupata, vel a magnificentissimis seu illustris iudicibus nisi in maximis ac necessariis, quod Superius cautum eSt rebus publicis via . debitis exhibitionis subsidium poscat, nam si quiS aliter quam edicta ' continent rosmianti δ' animo his despectis iudicem vel nos tram primum contra ordinem legum adierit mai 'statem, sciat se non solum litis iacturae atque

plus petitionis periculo, Verum etiam Competenti motui sore subdendum. Dat. V Id. Oct Constantinopoli, Valentiniano A VII et Ahundantio V. C. Cons. Interprotatio. Si quis adversarium aut repetitione Aut criminis obiectione pulsaverit in provincia, in qua consistit, ille qui pulsatur Suas eXSerat actiones nec aestimet adversarium suum alibi longius ad iudicium pertrahendum: illi vero qui pulsatus fuerit, si iudicem suspectum habuerit, liceat appellare: simili etiam et militantes ordine teneantur, ut et ipsi apud compotentes iudi Seqni uν textus pag. 3o79

340쪽

NOVELLARUM DIVI MARTIANI

3PI quas competere Sibi Credunt, inserant actiones, quia omnibus legibus constitutum est, in actor rei forum sequatur

TIANus AA. PALLADIO PRAEFECTO PRAETORI o. Curae nohis est, utilitati humani gΘneris providere: nam id die Re nocte prospicimus, ut universi, qui sub nostro imperio Vivunt, et a morum praesidio ab hoStili impetu muniantur, et in pace liboro otio ac securitate potiantu Ideoque misati R Sumiis laudabilem surrationem 3 celsitudinis tuae, quae praeter alias 4 Vir tutes, quibus sublimitRS tua plurimum pollet, estiam humanitatem tui culminis evidenter osten dit. Nam debitorum, quae in reliqui R traliuntur, exactionem molestam esse teStatrar obnoXiis, ne merito Postulavit, ut praedicti debitores sacra nostra indulgentia liberentur. Ouapropter admirabilem insinuationem tuam probandam eSSe Censem VS s. φ I. Cesset isti ir pro securitates Provincialium exactio reliquorum, et a sextae indictionis initio usque ad finem quintae decimae nuper lapsae si debita deleantur, sive ex possessionibus liberari, vEt patrinionialis senasorumve 7 aut civilis Iscalisve iuriS, SCU in auro, Seu in argento, Seu in speciebus, Vel in metallica quacumque materia aliove quolibot collationis titulo in publicis calculis residere noscuntur. Et sive urcae Sublimitatis tuae, sive illeSauris, Si Ue Sacro debentur arrario, Sive Cellario, Vel privatae rei nostide, aut dominicae domui, sive Operibus huius in litae Drbis, omnia collatoribas, necnon est Curiali hus, Actia cohortalibUS, Sen proVincialibus officiis. et β aliis, quicunque reperiuntur obnoXii, remittantUr. β 2. Et ne qua lih Eralitatoni nostram caligo si audis valeat ' impedires, es si in Privatum contra itum vel iii cautionem debitum Publicum transiisse vel novatum esse dicatur, aut si quiA curialis eXActor vel cohortalis compulsor pro obnoXio se intulisse commemoret, nihilominus libρralitas nostra firma Pormandiat. g 3 Curialibus etiam et cohortalibus milia Superexactionis adversus objeptiones xv vel a