Legis Romanae Wisigothorum : fragmenta ex codice palimpsesto sanctae legionensis ecclesiae

342쪽

NOVELLARUM DIVI MARTIANI 33 et devotissimi militeS ' invicem taceant, Et nullam advorsus curialos, Sen cohortaleS, vel coli Iores, seu ossicia provinciaria ', Seu decuriones moveant pro debitis publicis actionem 3, etiamsi quas expenSaS Se pro aliis intulissς contendant.

ς 4. Praeterea quicquid ex titulo senatorii follis in provinciis debetur, hoc quoque remitti

k 5. Si quid autem ex quintae decimae indictionis vel superiorum se ortim debitis ad

X pensas primae indictionis seu posteriorum temporum deputatum est, et si quid ex nautis a pretiis maioriarum, et relevatis vel donatis, aut translatis atque adaerati S, vel ab arCa Sacratissimae Constantinopolitanae urbis debetur. id huius donationis beneficio non tenebitur. Sed et si quid in auro, Vel in Speciebus, vel in mat riis civitatum operibus deputatum HSt, et ho erogatUm non CSSU monstratur, ei VS quoqUe rRtio Servetur intacta, nec possint debitores huius donationis auxilio niti, Sed compellantur hi, qui noxii reperiuntur, implere suscepta opera et sumtuum reddere rRtiones. Nec enim oportet hanc liberalitatem nostram Eo Usquo protendi, ut in aliorum lucra iniUSto proficiat, quod ornatui urbium delegatum est. g 6. Sentiant universi si tantum sibi quantum sit ' pietas nostra profuerit. et in pOSterum lex Oto animo ponSitRtion CS Publicas solvant, qui Se Seiant practeritis debitis liberatos, Palladi. Parrens cari ASimo S. 7. Illustris igitur et praecina mas in rc ulla tua huius saluberrima' pragmaricae legis moderationem Per Universos Populos Re proVinciarum iudices Ediptis Propositis clivulgari cura bit, ut sesturi es boneficium nostrire pietatis et securitatis suae fructum libenter agnoscant.

Scripta Palladio viro illustri Praesse to Pra torto Orientis pro cunctis 6 Hermogeni viro illustri Comiti sacrarum largitionum D Τ viro illustri Comiti rerum privatarum: MAAimino viro illustri Comiti et Praeposito sacri cubiculi, D. N. Valentiniano A. VII et Albino β V. C. Coss. Into ΓΓΓΘtatio. Lex ista hoc continet, ut per provincias relaXatae beneficio principistributoi una reliquetae non quaerantur, tamen quod exactum est, si apud exactores residere

constiterit. id praecipit, ut publicis debeat mequitur totus 'ag. 321 2

344쪽

NOUELLARUM DIVI MARTIANI

istilitatibus non perire, Sed quod exactum est, senatoribus thesauri inseratur, et a provincialibus vel a POSSESSOribus, quod Solutum non fuerit, non quaeratur

Μ κτ1ANUS AA. PALLADi O PRAEFECTO PRAETORIO ORIEMTIS. Avaritiae suae culpam arguit, qui pro possCSSionibUS, quas detinet, debitas functiones inferres Cunctatur. Itaque inter ceteros egregios actuS, qui hUS rei Publicae sua sublimitas prodest, etiam suggestionem de praediis iuris

ademto civili canone, ConseCuti Sunt, veterem canonem in POSictrum cogantur AgnOSCerct.

g r Celsitudo igitur tua id nobis placitisse cognoscat, ut, si qui vel ex titulo donationis,

sive ex emtione, Sive eX alio quolibet titulo possessiones iuris civilis tantum modo et 3 cuiuslibet civitatis et piisecipue huius Aeternae urbis, cui maiorem debemus favorem, tan civilis, ut dictum est juris, quam etiam agonotheticas possessiones, ex consulatu Ausonii et Olybrii qdΘmto civili canone acceperunt, impositum prirocliis canonem iuxta fidem publicorum monumentorum Civitati, ad quam praedia pertinuerunt, praebere iubeantur, eX Prietesenti quoque quarta indictione, cessante Praeteriti temPOriS CAnonis CXactione, munente PeneS eOS SUCCCS-soresque eorum et detentatores illibato dominio. Nam si privatis viris dehita non patiamur denegari, multo magis praebenda sunt civitatibus, quare iure debentur, cum Susticientia POS sessoris S, quod apud pos dominium si Perpetuum ex nostra liberalitate permaneat. ς 2. Si quae tamen possessiones iuris civilis canonem privatis largitionibus in praesenti priZebent vel nunquam ademtum vel postea impositum, ad hane pragmaticam iussionem non Pertinebunt, Sed privato aerario canonem, quem nunc agnoSCunt, inserre EX more debebunt, dominio finniter apud eos successoresque eorum et detentatoreS pari modo permanCnte. 3. Illud etiam dispositionis culminis tui probamus atque firmamus, ut, si quis cuiuSlibet iudiClS Commotione mulctati sunt, est parteria seu totam mulctam adhuc debere noscuntur, hi 7 quoque indulgentia i Sequitur totus pag. 3r 3

346쪽

NOVELLARUM DIVI MARTIANI 3r 3 nostrae clementi Re Perfruantur, et nullam Sustineat exactiora Em, Ρallad i parens carissime atque illustris η.ς 4. Celsitudo igitur tua haec, quae per hanc pragmaticam legem 3 sancimus, rectoribus provinciarum declarare non disserat, ut et civitates et possessores et ceteri, de quibus haec constituimus utilitati suae consultum esse laetentur. Data XV Kal. Febr. Constantinopoli, Martiano A. CONS.Intorpretatio. Si quid de fiscalibus agris vel aedificiis donatione principis vel vonditione vel qualibet ratione ad privatos sortasse pervenerit, id leX ista constituit, ut soluto e notae a poSSessoribus in perpetuum teneatur, et impletis fiscalibus debitis, illi, qui possident, horedibus suis relinquendi aut quibus Voluerint donandi liabeant Pollastatem.

Trinus AA. ΡALLADIO PRAEFECTO PRAETORIO. Leges sacratissimae, quae ConStringunt omnium vitas, intelligi ab omnibus debent, ut universi, prirescripta earum manifestius cognita, vel 'Dohibita deesinent vel perrinissa sectentur. Si quid vero his legihus latum fortasses obscurius Perit, oportet id imperatoria interpretatione patefieri, Ut omnis san ptionis removeatur ambi quum, et in suam partem iUris dubia derivare litigatorum contentio alterna non possit. nego tiorum quoque cognitoreS ac tribunalium Pramides, apertam definitionem legum so uti, Auspensis nutantibusque sententiiS inter scita incerta non fluctuent. Plana enim et facilis ad pronuntiandum via patet iudiei. quoties non est illud ambiguum, iuxta quod necesse est iudicari. g 1 Magnificentia tua, in cauRis omnibuS terminandis rectum semper tramitem studens 1Hnere iustitiae, consuluit clementiam nostram SVPer C OnStantinianae legis ea parte, in qua aliquid sexistere videtur ambiguum. Nam quum Sanciret, ne Senatori, PersectisSimo, duumviro,

flamini municipali, sacerdoti provinciae habere liceret uxorem ancillam, ancillae filiam, liber tam , libortam, libertae filiam. civem Romanam vel Latinam iactam, Scenicam vel scenicae filiam, tabernariam vel tabernarii Miam 5, vel lenonis, Segustur textus pag. 313

348쪽

EXPLICLT LIBER LEGUM NOVELLAEVu D. MARTIAM A INCIPIT LIBER LEGUM NOVELLARUM D. MAJORIAM A. TITULUS I. DE CURIALIBUS, ET DE AGNATIONIBUS VEL DISTRACTIONE PRAEDIORUM EORUM, ET DE DIVERSIS NEGOTIIS 1 Iupp. LEGET MAIORIANUS AA. BASILIO PRAEFECTO PRAETOR1O. Curia es nervos CSse reipublicae ac viscera civitatum, nullus ignorat. Quorum coetiam reCt' appellavit antiquitas eminorem sena-

tunio, huc redegit iniciuitas iudicum eXRCtorumque plectes cla venal itas. Ut multi patrias deserentes, natalium splendore neglecto, Occultas latebras et liabitationem elegerint iuris alieni, illuci quoque sibi dedecoris addentes, ut, clum uti volunt patroeinus impotentiam, colonarum seu 3 ancillarumque Coniunctione Polluerint. Itaque factum est, ut et urbibus Ordines deperirent, et prope libertatis suae statum nonnulli per contagionem consortii deterioris admitterent. φ I Quod ne ulterius possit licero, saluberrima lege sancimus, praeteritae praesumtionis supplicium relaxant 's, ut fraeter illos, qui PatriaS Siaas aliqua munerum collatione juverunt, ac Propterea nulla ordinibus praesumtione depereunt, uhicumqtie intra XXX abhinc retro annos inventi fuerint curialos, constrictis et s procuratoribus vel conductoribus praedioriana, dominisque conventis ad urhes, quns dose erant, cum uxoribus redUcantur quod ingratum esse agroruin dominiS non oportet, quum debuerint poena Severiore Percelli , amittant muli res, quas illicitis consortiis iunetas osse quaesierunt β.ς 2. A quo constituto in ec domum n ostrae SerCnitatiS CXCipimus, quorum progeniem ita dividendam esse pensemus, ut, quotquot fuerint masculini SeXUS 6lii, patrem Sequantur, seminis pluredii domino relinquendis illa discretione Servata, ut Si ex Colonahus nati Rint, curiae inSerantur, si eX ancillis editi, collegiis deputentur, ne materni sanguinis vilitate splendoro= dinum poli Uatur g 3. De collegiatis Vesro illa servanda Sunt, quae praecedentium IeRum praecepit auctoritas. Quibus illud provisio nostrae serenitatis adiungit, ut i collegiatiS operas patriae alternis vicibus

Post verba desuper adiecta priori g huius Novellae, deSunt etiam in Palimpsesto, posterior pars ipsius para rnῆm, seqcen tegque 2. 3, 4 et 5 paragrAPhi atque rit. V, CuiuS rubricam textu nostro supplesmus, Et quo Μartiani Novellaε expliciunt. Hae leges erant in solio Hreviarii qui debuit inesse inter membranas O tit 7 1.

350쪽

NOVELLARUM DIVI MAIORIANI 317 pro curialium dispensatione ' praebentibus extra territorium civitatis suaes habitare non liceat. st 4. Hoc de pendentibus Sanxisse Sufficiat. In futurum vero haec Observanda censemUS, ut, si quis actor procuratorque ' domino neSCiente suscepctrit curialem, aut non intra annum Pr priae restituerit civitati, Si ingenuus probatur, collegiis applicetur, si servus est, vario a Su plicio interficiendum Se esse cognoscat. Quod si id sciente domino aut volente iactum esse doceatur, et non intra Statuti femoris metas, etiam cum ultione, correctum, ipsius pωedii, in quo hoc admiSSum fuerit, amisSi ne mulctetur. g 3. Similiter si Servo suo actori procuratorique ullus filiam iunxerit curialis, aut certe iung- tam esse permi Serit, et non intra Praescripti temporis terminum natalibus suis urbique reddiderit, illa quidem curiae restituenda revocetur quam iuhemus ab intestato parentibus aequReum ceteri S lance SUCCedere, quia per eius quoque A progeniem ordo rΘparandus es ille vero, si originarius erit, qui Sibi frustra ac temeres mariti nomen contra interdictum Ictgis indiderit, collegiis nihilominus deputetur, Si famulus, servilibus poenis Peribit. st 6. Filia curialis si, genitalis soli amore neglecto, in alia se s voluerit nubere civitate, quartam mox omnium lamitatum K laurum ordini conserat, a quo se alienare desiderat: illi urbi, ad quam migraverit, curialiS Sine dubitatione paritura. ο 7. Et quoniam USquequaqtie obviandum est eorum dolis, qui nolunt esse, quod nati sunt, quicumque si se sub nomine plericatus seu quodam religionis obtentu curialis vel corPOratus fortasse SubStroerit, Secundum praecedentium legum statuta, si intra diaconatus gradum I CatuS Probatur, ad originem suam sine dilatione revocetur, si vero iam dia onus aut presbyter aut episcopus latae huius legis tempore reperitur, sive adhuc cii noxiUS iunctionibus, SiVe muniis persolutis, nihil de patrimonio suo alienaturum se esse cognoscat. Cui si masculini Sexus Prolem Seu propinquoS esse contigerit, qui utique curiae necessitatibus ohsequantur, moX medietatem omnium saeuitatum eis tradere non desistat, Sibi ad usumsructum Sex residuaS Uncim retentaturus: si desuerit sexus virilis, E dein in filiabus sine dubio servaturus, Si tamen curialium connubiis copulentur. Sequitur totuS 'ag. 3I9