장음표시 사용
52쪽
TIT. VIII. DE LIBERALI CAUSA). et) IDEM AUGUSTUS. AD MAXIMUM PRAEFECTUM URBIs Libertati a majoribus tantum impensum est ut patribus quibus jus vitae in li-
heros necisque Potestas permiSSa est, eripere libertatem non liceret. g I. Si quisquam minor venumdatus actum major administravit, quoniam minoris enitio scientiam non obligat, eum ad libertatem venientem emtionis actusque a majore administrati praescriptio non tenebit. k a. Nec vero ille, qui apud quempiam pro servo educatur, ae major effectus Vendenti velut domino acqui ct cit actuque administram jam pene miremam relegit libertatem, quoniam neque In or effecturi originem Silam noverat, neque eam quam ignoraVerat venditio
nis y pretio clos ruisse judicandus eSt, minori similis eadem emtionis atque actus administrati praescriptione non alligabitur, Sed utrique dabitur assertio g a. Paria 3 estiam in libertinis erunt qui quaestu quodam in ramdem rursus Servitutem relabuntur. Sed eorum hae eXCeptione caUSa distinguenda est, ut qui impuberes intra annum quartum decimum manumissi ac dein Cel N in servitio retenti ignorata libertate non utantur,m oreSque venumdati Actum gerant, ab assertione non arceantur, clim illi aetatis A tributae libertatis ignorantia s aut oblivio conceSSA OSt. Qui vero memoria firma venditione post ita ta si non nescius innectitur, hujus legis beneficio carebit.* 4. Et quoniam vicissim etiam ipsis, qui ' rem comini Serunt, medendum CSt, Si quiSquam omnium, qui supra comprehensi sunt, in libertatem proci amaverit, id, quod apud se esse ejus, qui se dominum dicit, profitebitur, quoniam de eo dubitahitur β, reddi ac reserri judex protinus pronuntiabit g 5. Quod vero petitur, si id fuerit negotiationis controversia 9, per cautionem assertoriS, Ut alia lefie comprehensum est, conservabitur, ac petitio disseretur, ut, si fuerit approbata Propria libertas, gestarum rerum ab eodem ratio atque omne quod debebitur reposcatur, ut servitute depulsus', qui pro domino quondam fuerat, habeat, quod ut servo domini
54쪽
jurct lar itus est, et quae earum ' rorum quaestu ac fructibUS Conciliata sunt, et quae de surtivis compesndii A ObSCUre capta ae parta Arant, Cum liberum CSSe non oporteat, quod apud s rvum dominus Peculii nomin' Collocaverat. g 6. Ea vero, quae teStamento aut donatione quaESita Sunt, aut qUae ex earum re memolumentis emta confectaque sunt, Cidem ingenuo deputentur.
tur, in SequeStri CSSe oportet, ut, his ab utroque deductis atque in medio jure Iocatis ad eorum proprietatem Uterque Contendat. Data XV Kalendas Martias. Thessalonica, Severo et Rusino, Consulibus. InfErs Testatio. Minor venditus, si post viginti et quinque aetatis suae annoS jam major effectus servierit aut in rebus pnatoris actor aut cujuslibet rei ordinator supiat constitutus, chmcle ingenuitate sua Proclamaverit, Sine praeiudicio sorvitii. quod gesserit. audiatur. Nec hoc ei praejudicium generet, quod ejus, a quo emtus est, domum ADt utilitates in annis majoribus positus visus est ordinasse. Hoc etiam de libertis lex haseo praecepit custodiri ut qui intra quatuordecim annos fuerint manumissi et areum in majore aetate positi geSSerint patronorum, libertati storum actus non praejudicet serVitutis. Sed chm Voluerint, suas aut de ingenuitate aut de libertate 3, intra tempora legibus constituta proferant actiones. Sic etiam, si quis minor ingenuus a quolibet fuerit edracatus et, liberum se esse nesciens, fuerit a nutritore dis tractus et actum vel utilitatem illius, a qUO emtus est, Ut Servi in geSserit, Priusquam tri inta annorum praejudicio teneatur, poteStatem hAbeat rctolamandi, et quasi minor is, priusquam tempora suppleniatur, amissam recipiat libertatem. Quicquid vero eis ille, a quo Cniti sunt, vel tradidit vel donavit vel quae unque ex rei suae administratione profecit, totum istud ' re tinendi ac revocandi habeat potestatem. Si vero hujusmodi i S qmtur textus pag. a 3
56쪽
personis aliquid a quibuscunque aliis aut tesstamento aut donatione collatum est, id soIum sihi jam liberi vindicent; nam quod de re patroni liberius vel emtoris ingenivis, dum serviret, profecit, libertati redditus libertus patrono, ingenuus emtori reStituat. Hi vero, qui in annis majoribus constituti Stant, Scientes se esse ingenuos vel libertinos Si vendi acquieverint, in
ea, ad quam ScientCS SUR VoluntatC transeunt, s rvitute permaneant
IDEM AUGUSTUS AD BAsSUM PROCONSULEM 3 . Legis promulgatio per η Sedecim annos bona fido in libertate durantes contra eos, qui inquietant, praescriptionC defendit, non opitulatur his qui ancillis matrihus et ingentiis patrihus Orti per id tempus in libertatis astoctu cum parentiburs Perduraverint quandoquidem, nullo praecedentes justo legitimae Possessionis initio, usurpatio libertatis nuda jactestur, ctim neque re 4'natio a servituto neque vicarii traditio servuli vel peculii assi natio valeat demonstram; qui tituli possint famulatus nexibus liberare eum, qui convenitur, si quo CX iis genere usus in libertate esset per annos XVI de moratus; iure enim communi maternam Conditionem natum sesqui necesse ρst. Ita ut, etsi h rilem lectritum ancilla adscenderit, non liberorum domino, sed servorum Partum Suscipiat. Data 3 II Kalendas Martias Basso et Ahiolo Consulibus. Interpretatio. Lex aliquando fuerat promulgata, ut, si quis sedecim annos sino ulla molestia, nullo ropentC Vel pulsante, vixisset et postea in servitium non veniret. Sed hoc illis ProdeSse non poterit, quos de ingenuis patribus est colonis mulieribus vel ancillis constiterit procreatos, ni Ri sorte patres eorum pro filiorum capite dominis, quorum ancillaes in conSortio habent, aut vicaria mancipia Cum peculiis aut redemtionem status eorum solverint. Si Vero patreS hoc Se Persolvisse non doceant, non poterunt Sequitur totus pag. 25J
58쪽
CODICIS THEODOSIANI LIBER IV sconditionem patrum mutare, aut mancipia dominis deperire, etiamsi de propriis dominis na cantur, nisi per manumissionem servili eonditione 3 carer e non possunt. IMPERATORES VALENTINIANES , THEODOAIES ET ARCADIUS AUGUSTI RUFINO PRAE PO-stro 3. Si cui SuPer Statu suo quaestio moveatur, qui diuturno tempore, hoc est per XX annorum spatia in libertatiS POSSessione duravit, vel quem asserant Suffragia munerum et priuvilegia meritorum, quive iis praesentibus qui dominos esse AE contendunt, in hominum erit celebritate versatus, nulla ei dandi assertoris necessitas imponatur, sed liber assistat et sta tum suum ipsct tueatur. Calumniantem repellat, redarguat persequentem, ne fluctuet dubius, gi de alieno necesse habebit pondore fastidio . De aliis vero, quos nec honor aliquiS, neC SU
perscriptiones praedicti temporis Privilegium militare defendit, antiqui juris forma servetur Data IV Kalendas Octobris Constantinopolim, Theodosio s est Ahundantio Consulibus. Interpretatio. Qui viginti annos non oculte, sed publice in libertate duraverint et ali
quid officii vel militiae, praesente et tacente petitore, gesserint, assertorem quaerendi COS necessitas non manebit, Sed ipSi per Se, Si voluerint, adversus petitorem, quod libertati eorum Competit, OXSequentur; circu alios vero, qui nescientibus dominis latuerint prioris legis ordo
TIT. IX. DE HIS, OUI A NON DOMINO MANUMISSI SUNT i) IMPERATOR
CONSTANTINUS AUGUSTUS AD BASSUM. Si a non dominis libertas dotur mancipio alieno, si quidem ab his judicibus impetrabitur, quibus dandi jus est, sine ulla trepidatione poenae sa-cilis dissolutio est Si vero jubontibus nobis quicquam Die actum si esse doceatur, et non dominus, ut alienum mancipium manumittorptur, petiisse, tunc eodem, qUi in conspectu noStrolibertatem monstrabitur consecutus, ei protinus, Ad cujuS proprietatem pertinet reStituto, hiS, qui mancipium alienum fallendo principis conscientiam manumisit, mancipia duo cogatur domino eius clare cujusmodi sexus, aetatis Sequitur textus pag. a7
Ahest in Palimpsesto pars hujus interpretationis Extroma: Si quis in libertati positas, ancillam sibi copulapErit in con fingium, si siti ea ipsis aucti fuerint, origo matrem sequatris: simili modo, Si liberta servum duae rit maritum, agnatiose imi sint aluγ, quia ad inferiorem φεrsonam vadis origo. Sed notari oportet hoc interpretationis fragmentum deesse otiam in viginti et novem codicibus quos Haenei consuluit, apud Sichamum et GothoDEdum Et in Proviarii epit'mis, praeter eum qui Monachi nuncupatur. Inde faue Colligi potest omitti verba illa in antidiatoribus braviarii codicibus sicut et lex .R ipsius tituli do qua supra diximuS. Abest Etiam hoe Palimpsesti loco constitutio ah Haenel evulgata est ρY Cinacii Editione sumta; sed quia deeSt etiam in omnibus quos Hapncti examinavit codicibus atque apud Sichardum et Filium, alienam priori Breviarii compositioni set posteriori tempore additam credit. Neque Cuia iug indicavit sontem ex quo eam hausit. Itaque hujus constitutionis absentia Iton Ithrario noStro, neque soliorum defectui tribDimus, Seu antiquitati Breviarii codicis, quom Palimpsestus
60쪽
acque artis constiterit CSSe manumissum et alia tria fisco eademque ratione similia; quae mulcta non semper imponitur, sed potius conquiescit, si sorte manumissus inserent m sibi quaestionem statuS Objecta legitima praescriptione potuerit excludere, cum si hi amissi mancipii damna debeat imputare, qui in perni piem suam gesta taciturnitate firmaverit. Proposita Idus Julii, Constantino Augusto V et Licinio Caesare Consulibus. Inters vetatio. Si aliquis mancipium manumittere praesumSerit alienum et id sub praesentia principis vel in QCClesia se erit, hae poena tenehitur: ut Ct manumiSSUS a domino revocetur, et alia duo man Cipia ejusdem aetatis aut sexus aut certe artificii, quod ille qui est manumissuS, scierit, clare cogatur. Si vero ille, qui manumissus dicitur, repetentem dominum sub hac praescriptione Superaverit, ut jam firmitatem status sui temporibus tueatur, tunc ille qui manumisit non est con Sta in endus ad poenam, dum ille qui repetit praejudicium domini sui incurrerit aut taciturnitate nutrierit
GUSTUS AD CONCILIUM BYZANCENORUM. Libertis ingratis in tantum jura adversa Aunt, ut si quadain jactantia Vel contumacia cervices ereXerint aut levis ollensae controerint culpam a patronis rursus sub imperia ditionemque mittantur. Data VI Kalendas Augustas, Coloniae Agrippinne, Pacatiano et Hilariano Consulibus. In Ers rotatio. Ouaecumque persona Servilis a domino suo sup rit consecuta libertatem, Si postea Superbire Coeperit arat patronum, id QAt, manumissor m Auli in laeserit, amissa ii
ΤΙΤ. XI. AD SENATUM CONSULTUM CLAUDIANUM a. XI. - DE VECTIGALIBUS ET COMMISSIS I IMPERATOR CONATANTINES AL
GESTUS AD IUNIUM RL1-EM CONSULAREM AED1LIAE. PeneS illit m Vectigalia inanere oportet, qui superior in licitatione exstiterit, ita ut non minus quAm triennii fino locatio Conesudatur. Nec ullo modo interrumpatur tempus exigendis Vectigalibus Praestitutum, quo peracto tempore licitAtionum jura con6uptionumque recrear: oportet, hae Simili modo aliis collocari; capi tali sententia subjugando quem plus mequitur textua me. 299
Et eorum lib , is scribitur in nostro textu: sed misibus dicunt onines codicos apud Haenet. Absunt in Palimpsesto constitutiones et et 3 lit his tituli X cie non audiorido libertos in judicio, contra clo. minoR. neque ad militian honores eos admittore pertractanteS. Sed leges istare desunt etiam in Omnibus codicibus ah Haenol inspectis itemque apud Sichardiam et Tilium. Cui aciuου primitus ctas evulgavit in sua priore1 heodosiani Codicis editione, sed ubi reperit celat. Haenet eas retinuit in editione Legis Romanae Wisigothorum Sua, quia interpretat ionem habent, Aicut et aliae quae in vel Atioribus Presviarii codicitius leguntur. Deest otiam in Palimpsesto totus hic titulus, jure fortaSSe merito. In sto Sunt, recensente Haencti, seX Ie-gUS quae de multoribus quae servis vel aliis hominibUS i linguntur pertractant. Seu titulus hic abest quoque ex omnibus quos vidit Haenei Bresviarii codicibuS Et apud Sichardum et Tilium. Cujacius eum edidit Cum Quadus logibus supra recensiti Α, sed Vesmst Et Maiabeuge hunc titulum penitus Breviario alienum putant. UeSumtus a Cujacio fuit ex aliquo Thesodosiani C dici S fragmento hodie in Gognito, aut aliuncte. Ouod autem DX I alimpsesto non depromatur, id quidem huiuS exemplari archetypo, non vero, librarii ancuriaci tribuen-
XI videlicet in Palimpsesti ordine quia titulus Ad Senatum consultum Clui dimium omittitur: sed XΙΙ in edi-tIOmbus Haeneliana ct nitis quibus titulus ille inSertur.