장음표시 사용
451쪽
de e loea p. l. Omitto persequi reliquos numeros, nam de illis fuse iam tractarunt Martia. Capell. lib. 7. Boer. Agrippa lib. 1.de Occul. philo p. cap. 3 o. Philost. de uita Apollonij li. 3, cap.9. QVare Ractenus de numeris dicta sint.
V mensuris etiam dice dum esse numerus nos admonet;
nam in illis, numerus obseruatur. Mensura apud Euclide,est quicquid pondere,capacitate, longitudine,latitudine, altitudine,animoque finitur. Quamobrem secundum Geor. gium Agric. lia . de mensur. mensurae expetaduntur capacitate vasculi,& est mensura liquidorum aridorum .aut strauitate id eli, pondere: aut interuallo,ut apud geometras. Mensuret liquidorum vasculoruin sunt, ra ione diuersarum regio uu ua. xiae,& a locis etiam uomi natet, id ab arte, ut Romanet, AtticaeMedi 2Georgicae, externet, Persicae,Syriae, Hebraicet, A Dptit, Arabic , Romanae,ut culeus 2 o. amplior, amphora, Σ .ur Nar,urna .eongiorum, congius fi sextarioruri': lextarius 2.heminar.hemina 2. quartarum: quartarius 2 acetabulorum: ace.
tabulum sesquicyathi:cyathu. .cochlearum: cochlear uel linllua, drachmarum 3.&scrupuli unius. Αridoru Romanae mεsuret, modius a sim i modiorum; semimodius sextariorum 8. sextarius heminata 2.hemina, acetabulorum 4. acetabulu cyathi unius te sesquicyathi cyathus linguilarum 4. Atticet uel medicet liquidorum, metiites habens choas I x. ehus sextarios s. sextarius cotylas a. cotyle quartarios 2. quartarius Oxybapha 2. oxybaphum. sesquicyathum et cyathus, conchas 2. aut chemas s . aut myltra . Myttrram capit che nicem unam, Cheme cochlearia 1. cochlearium dractimam
Aridorum Atticae,medimnus Labet chenicas 68. chaenixeotylas 3.seu sesquisestarium,sextarius,cotylas 2. cotyle,oxybapha 4. oxybaphum, sesquicyathum cyathus cochlearia i oeoehlear drachmam. Georgicet me surae liquidorum, metretes qui habet amphoras. 1. amphora choas. .chus cothytas i a .cotyle Oxybapha oxybaphus sesquicyathum: cyathus mystra . Mystrum dra-ghmas .cum. dimidia. Aridorum, medimnus habet semiiuedimaos: semimedi
452쪽
Ve. erinariorti:n, cotyle habet oxybapha t. oxybaphus cyathos 4. cyathus mystra q. mystrum, cochlearia Io. cochlearia
Persicae mensi rae, r.ehana, uuae habet medimnos Atticos 4s . i. Artabo qn e capit unam atti cu m medimnum,& 3.chmnicas Atticas:sed illa etiam est alterius mensurae, Nam si mi nor uel media, habet tantum unum modimnum; si est AEgyptia & minima, est quinque capax. At alia mensera modiora Capitha, habet r. choenicas Atracas. Menserae ἈEgyptiae, Artaba,de qua si pra: A porrhymae, I I. sextariorum, Cephin-.choenicum. Inium quae & sextarius, Syriae, Metreta, habet sextarios 3 2 .collathum sextarios 2 ς Sabitha sextar Σ2.elice nix sextarios A. Liquidae Hebraicae Ba h. habet amphoram Atticam, id est sex hinas. Hua habet 1. congios. est & log. sextarius. Aridorum mensurς Hebraica,Corus habet Io. medimnos Atticos,in prophetis dicitur homer: Lethec sue letheca,ca. s. medimnos Atticos,Epha capit medimnum Atticu, fat .con gios uel cohas;oiner capit 7. sextarios Atticos,& .partem. Interpretes 7O. reddun t gomer, Iosephus assaronem. Ob ea. 41otarios.
Arabum mensurae liquidorum, Dorael, amphora,eongi S.Iohein, id est, congius. habet 6. sextarios, eius media pars Graedri dicitur 1 μυ σν, Arabes dicunt missi chaus apud Sera Pionem. Κist. de pr..tiatum , ξετης, Avicennae aciac & euis, Serapioni aben; Latinis sextarius. habet heminas a. Corbo nuid est,hemina. Rabi Hali dicit mena; Rhaete calicem; Auicem Narde media cotyla, quae quartarios a. capit. ceci hali. id est, quartarius , acetabula x. Κasfus Avicennet anec me. Andreae Aspago hac su nec, si interpreti Serapionis actasse, latine acetabulum,capit sesquicyathum.Cuarum,uel alcuatum Raeti a cyatho, interpreti Auleen. briata, habet cochlearia 4. Digerin, Serapioni fahaliel & eochlanarium, latine cochleare, habet libram metviralem; apud Rhasim interpres uerti
453쪽
s. ais drans '. dextans o deunx t I. as libra. Vncia corin et uel potest diuidi in v. semiuncias, in quatuor ficilicos, uel 7. de narios ,aut uiginti scrupula. Libra continet uncias I 2,semiu-cias a 4 Duellas 36 sic liquos a sextulas 1. denarios sextantes 8 4. denarii sui choriatos l6 8. ruptula 288. Pondera Ciarcorum. Attica, Talentum mimis Atticum equod habet minas 6o. mina facit drachmas ioo. sic Talen tum habet tantum drachmas 6Ooo. bolos 3 6ooo. semiobo Ios 72 OOraereola 2 rso .Mina habet obolos 6oo. obolus aereola 6 pareolum habet minuta 7.Talentum maias est taminarum tib Romana 83. & 4. unciarum. Mina Attica du plex, maioI seu Solonis. Ioo. drachmar. minor seu uetus,os drachmarum.
Mina medio habet uncias i6. libra uncias ra. uncia dra- Climas 8. drachma serupula 3. scrupulum obolos 2. obolus ien ;obolos i. semiobolus siliquam unam, & dimidiam grana
ε. siliqua grana . medici libras si e norant. lib. mediam. S. Q. Pro quadrante xae a quarta. unciam , drach. scrupulum . med. granum. a. uel G Veterinatiorum pondera.Mma habet I s. uncias;libra drachmas so .uncia drach mas 7. & dimidia:dra chma, scrupula 3.denarius,scrupula 4. scrupulum,Obolos 2. Pondera eaterna AEgyptia,Talentum librar. 8o. mina Aleaandrina,vnciarum uiginti,uel drachmarum I . Mina Pro 'Iomaica, unciarum i 8. drachmarum I 4 Drachma aut obolum pendet.
Pondera Hebraica. Clear sanctuarij, ues talentum maius.
Iosepho Cnichares minarum ioo.librarum asoxicarcon gregationis, uel talentum uulgare,uel minus, minarum s lib. sso schelhes stater uel si esus, drach marum 4.uulgaris autem fictus teste Rabi Salomone duarum drachamarum. ma nes unde Graecis mina, pendit siclos so. id est. libras a. cum
dimidia. Gerali, obolum Atticum pendit, siesi pars uicesima. Mabua pondera medica, Manes, uel mina Romana, Sc
454쪽
sapioni,& Avicennae unciarum a o. mina alica ie , de Basaria Serapioni, alati thallia.& .ctgypria, Aulcennae uncι-aim m. Rotulus, idest, libra. uciarum ιλ SAc Ros,ideii,uiicia:sextarii, se munera Serapui Di Aureus, ide st, denarius sepia ma unciae
rata. Darchvni α aiki Serapioni,eii dracbata Garme sculpalam,& Κeomet etiam Onolossat eli obolus. Dameli,hoc eis, Iupinus pendit duas oboli tertias partes, Avicenuae grana Ordei 8 Κιra ,seu siliqua,di.uidia lupini pars . iacuis, id est,aegeolum pendit grana duo et grauum Arabibus, minima parvponderis Talentum Vitiuuio x xo.librarum est: Hesie hio libratum Oo.si libiam pro mina maloie hebraica aceipias: At hebraiem minus talentum, constat ris. libr. si pxo utara Romana ccipiat. Utuntur,x nostri medici manipulo,pugillo, uantum manus pr Eheudere potest. Porro qui haec Omnia i tius desicler uerit uidere explicat consulat Georgium Agricolam,lib.da ponder.& mensur & eius epitomatorem Pni mdrum ad L. nem Vitruvis,Volosium Metianum in libi de distriha. tione,i iocabulis, & notis partium in rebus pee niarias,ponderibu3,& mensuris. de menturisse ometricis non addemus quicquam, cum de ii iis M' satis in geo . metria doeii-/ mus.
455쪽
LIBER XVI. ira quo agitur de grammatu .
De grammatices necessita te. cap. I.
Rammatica est bene scribendi, & loquendi stiεtia:sine arte antea Vt facile si e coni j cere, ueruillud esse quod tradit Suet. Tranquillus de Illustrib. Grammat.ol in nec in usu, nec in honore ullo fuisse. Semper. n.a rudioribus exorsa est humana inuentio. Vt & natura paulatim perficit a lineamentis ea quae producit exorsa: et si quod perfectum homo initio accepit, paulatim corrumpi id ipsiam permisit, ut&pro inuentorum conseruatione,& inueniendorum ratione, ruerit ob seruatione opus,& praeceptis. Sed eo magis ad obseritation εcoacta natura, quo pressit illam necessitas. Et quia in sori rate ciuili,nulla magis pars necesi tria, quam diligentia in estexendis,& insinuandis mentis conceptibus & informet da uoce, quae sine errore posset candide uoluntatem repta sentare Ioquentis:idcirco magnum quoddam suit opus significantihus cancellos praescribere, & pronunciatis errorem adIme. xe: ess cit autem id grammatica , quae ab elementis uocis incipiens ad conuenientem dictionum coniunctionem , Secertam sententiae significationem , per gradus animum ducit, secundum propriam cuiusque nationis mentem, leusum , &idioma: usitata, ut cognita, facile emendando: uel u' lata, & consueta, in artem reducendo. Neriri
456쪽
leges datae sunt, oportuit uel potuerunt eonstitui noua .Quo fit iit pro diu ei sitate i dio matum, fit & grammaticae diu ei sa & dissimilis, non secus aediuersarum gentium, dissimilis conse n sus. Penes con sensem autem & usum, uis est Mnorma loquendi,ut ait Horat. in arte Poet. Retinent autem illum qualemcunque notae & figurae literarum,uocem perpetuam di penE immortalem reddentes , ut expressit Lucan. lias uersib. Phoenices primi,fama si credimus,ausi Massuram rudisus uocemsionare Ruris. D. nomine, O quid pertractesur in grammatica. cap. I r.
FVit certe subtile ingenium et,qui ad leges sermonem rouocauit, quibus ueluti frenis, ne in uicinas loquendi foemulas evagaretur, compescuit: ut non in merito apud Hobraeos nerit Grammati ea dicta, p ira di Edilh, id est,subtilo inuetum.Cornet quoque Nepos,in eo lib.quo distinguit literatum ab erudi to, literatos seu grammaticos eos uulgo appellari serabit,qui aliquid diligenter & acute, scienterq; possint aut dicere aut scribere,ut refert Sueton. de claris gramma t.ca. 4. Porro illa Omnia,a literarum cognitione,dum natura aliarum perpenditiir,prcci dunt: unde ut a materia gra-matica dicta: Neque enim aliud est l. quam γραφώ scribo,nec scriptura aliunde q am per literas. Vt faber lignarius, aerarius,&c. a materia Quam pertractat, dicitur. Atque extiteris fiunt syllabae:ea sy llabis, dictiones: ex dictionibus, oratio, literas ea Ornat Orthographia,svllabas,prosodia,dictione probat eum ologia,Orationem syn taxis. De Iureis. cap. 3
T Item sunt isna pron sitiationis, inde Hebreis si imito olioth signa: ali js literae, quasi liturae, uel lectioni iter
457쪽
Elementa quippE sunt, quae principia aliorum, &in qua
alia eorpora diuiduntur,uel potentia uel actu, ut ait Aristo t. 3 .de caelo. Et Plistiano, elementa ideo literae, quod illae coii. iunctae uocem componant, &Tertuli. lib. s contra Marciavi apud Romanos quoque,titeras elementa dioi tradit. In lit .ra quinque consideramus,figuram,ri Q n,prolationem, r-dine in cognationem. Iu figura uario modo differunt. Namuel differunt inter se,ut a,a u,uel a seipsis, ut a parvum,a ma no A Item aliae figurae secundum mores notionum diuerisat, ut Gallic ς, Italico Longobardet,seu Insubrum, Hspanicet, Romanς, Hebraicr,Chaldaicet, Arabicet, Armenicet , rete Dianq,Sclauonicet Sarracenicet, Samaritanae, Graecu, M simi-Ies,quarum characteres Guillel. Postellus lib. de duodecim Iinguis expressit. Et Ioannes Baptista Palati . lib.proprio inscripto, ιιb. nuouo per imparare da riuε re tu: te sorte de leuore.
Sunt & ali j characteres a forma uario nomine dicti, ut quadrati,pendentes, dentati,curti,&c. Alij a locis & rebus,quet illis scribuntur, uel olim scriptum est, ut apud typographos
Ciceroniani, &c. apud alios cacellari j, mercatoru,bullaru a...pud alios cancellarij, mercatorum, bullarum apostolicarum, trapezitarum &c. At Sc in omnibus istis differentiae characte rum adhue constituuntur, ut sunt literae capitales seu maiores, quς maximae sunt, & quibus inscribunt libros uel titu-Ios.Versales quae incipiunt clausulas uersus,uel caput c. uoddam faciunt nominis proprij,aut Dei, aliae minores, aliae nates, quet in fine tantum, quemadmodum intacographia ,
R , apud Graecos ν& ς, apud Hebraeos. DII M Fuerunt& signa AEgypti js,quq totam sententiam exprimerent,dicta Hie . roglyphic liter ,seu sanct , de quibus borus Apollo volumεeonscripsit,aliet iugatet & eoiunctet, ut duplices,ut duo
si,duo ss, in titulatς, quia afferunt duas literas,ut a e,&c. Infractet,ut pPque&c, &c.Et in his rursum, qui incidunt uel fundunt lucras,uel incographia scribui, obseruat proportio Nesin eo ore literaria, interuallis earum, & in linearu subdistinctionς,ut spatia qualia sint dictionis, liter qu lesi linea recta,hastet illaru corpus no excedanti sint inter duas lineas interualla duo corporis literae,ne eocurretes hastς lit raru sese expugnar,ut spatiu inter dictiones si salte uniuRo. ne colanda ira dictiones, Figuri litetaru tot Sur, quot literae nationu. Sum & idiomata,qus exprimui,charactetribus, palatiorab M ,
458쪽
ctoribus,uel pluribus noti ,mentis placita. Ita 1 Nebriisl teret sunt uiginti duς, Latinis totidem,Gra cis 2 . de aliis naloquat, quia non ad sunt prae manibus char; cteres uel figuret illariam. A lferra autem Hebraeas, de hinc Latinas,postea&Gr cas: subinde Latinas & Graecas ex latere sinistro Hae. braicarum, quet exprimere uidentur illas Nomina harum sint appellationes, ut ale plia alpha,bevb,bitha,&e. in quibus
hoc annotatum uelim, nomenclaturam c mnem ab Hebr is& Chaldaeis fluxisse, literarum, ut ex collatione trium inferiorum linguaium liquet; monuit & id Canidius, in sua gra . Inatim Syriaca. Et Plin. lib.7. cap. s6. ubi de inuentione lia terarum agit, literas, inquit, albitror semper Assyrias sui me.&alii apud Syios repertas uolunt, alii apud AEgyptios. Sic Eupolemus Historicus, lib. de resibus Iu deae. Mosem ait priamum suisse sapientem , R grammaticam tradidisse primum eam qualis tunc Labs batur. Phoenices uero ab his possedisset scientiam, ut pote ionterminos Iudatis. Meminit & Cle.
mens in lib. Stromaton, & Siryll. Alexand. lib. 7. contra I lia. apost. Qui uoluerit significationem appellationis nomianum literarum Hebraicorum cognostere , cou se lar Euse Pamph. lib. Io. de praepar. euangel.cap. r. At in Graecis era minandis, suadeo , ut caute quis sentiat , ne labatur id , haeresim Marci cuiusdam & Colarbas, qui nouam ea alphabeto Graecorum fingerunt haeresima
de qua Septi. Tertullia, libr. de pr scrirto eontra haeret. Prolationem et tiam in margine se qaentis schematis coniunximu . nil lingulis, ordinem rariter