장음표시 사용
491쪽
mati sunt, aliqui autem a mente abstrahuntnr. Subindieat di Cebes apud Plato .in Ph do uel de anima, poetarum animos magis ad fabulas,quam ad uertam sermonem animum intendere. Quod& omnes fatentur:uerti aliqui ad mysteria colorquent: ali j ad partem poeseos delectantem. At semper nihilominus uerum rere an et uetus illud prouerbii:,poetas multa trientiri,ut ait Arist. ι .Metaphy. cap. a. sene .li. r . de beneficis,
sic explicat; emadmodii nomenclatori memoriae loco audacia est, & cuicunque non potest nomen reddere , imponit aliud loco nominis proprij;ita poetae non putat ad re pertinere uetu dicere. sed aut necessitate coacti, aut decore corrupti id quemq; uocari iubent. quod belle facit ad uersiim . expri- .nut in arte Horatius, lictoribus atque poetis. Quilibet audendisemper fuit aqua poterias. Plata lib. io. de rep. partem Poeseos rei jcit, & a ciuitate taquam ei noxiam ex plodit eam,quae imitatrix est, id est, quae repraesentat mores aliquorum,quales sunt Tragoediae & Co-n ordiae:alias tamen partes admittir,ob quas poetae utiles putantur a P ut . proprio li. de audi c. poemat. Refert Madiimus tamen Tyrius sermo. 36. Hes odi earmina, & aliorum quae rapi ut animos,pet inde ac tibia tu & storida harmonia,ut argu menta meratu fabulatu plebiscito explodi: cui tame ille non
subscribit,tatus philosophandi semina inde peruenisse ad ipsum quoq; Plat. & alios: & in Homeri & Hesiodi carminita, fabulae speciem poeticen quidem spectare, at latere in his ad
Mirtutis a morem stimulum. & sermo. a I. poeticen dicit, optimam nimirum adolescetis animi minicem,& alumna & sediano. et s. quid est aliud poetica,quam philosophia tempore uetusta, con sonantia metrica,argumcnto fabulosa. hite que postea docet conuertibilia, esse philosophom, & esse poetam. Cicero in eius laudibus multu pro Archia poeta. Cui adstipulatur Strabo libr. i. Geogra. Antiqui inquit, poeticam prima quanda philosophiam perhibet,quae ab ine in te nos aetate ad uiuendi rationes adducit,qus mores, quς affectiones doceat,quae res gerendas cum aucunditate praecipiat &c. Extant di Heraclidis Pontici tiMηγορια Mecταται, κω e δικρτατα
αυτου-T . in uib. tota poesim philosophia naturali pleria docet & Dion Chrys. oratione Graeca de Hom.
Plat. ab eo quoq; sua philolor hia parte maxima hausi me do
492쪽
eet Arist.& Zeno .dc alios, ob re Gr eoru eluitates ab ipso primordio, liberos in poetica educam nt,no utiq; nudquoluptatis, sed castae moderationi gratia Extollit& poeuces ibi partem, quae uerbis ad unita rida uidendi rationem in oraret. Quid auiu ego possiun in horu aut horu conculca ηd ferre, nuprobem,improbemue poetica, explinabo P ibo quidem arte omnino,utpote quae in electione uerboria & sentemiarucinge uia acuat & exerceat,α quae ad optima citia possit e sse cese Dranda instrumentur nec 3 enim fuit usqua ia Dei cgitus, sine aliqua metrica decantatione mo apud barbaros, non apud Iucios, no Christianos. Sunt Sc carmina quaeda, quae merent rperpetuo in ora esse,ut phocylidis,Tyrtei,Theogiridis, Hesiodi opera & dies,& similia, it iudiciu est Isocratis ad Nicocle. Verum cum Plat. & ali is probe sentientibus, Cliti stignis potissimum tabo minor poetas antiquos δέ receles, qui nobis tragice uel comice ues spectra S chim eras proponunt,aut uitiorum ternam, ex qui b. etsi eradiatur lingua & seimo, inficitur
certe anima,ut eo modo i inpios& turpes mores ii uenesco
bibisse appareat postea eum fuco .loquentiae; uixque a facie dis quae legerint, se temperare possint: & si tenera stas dum addiscit , non sentiat quantum uirus hauxiat , similis it. lis qui oblitis melle eantharis, improvide uenena deuorant. Concinna certe multa Martialis habet, sed quam turpia ali si de propinet,quis non uidetὶ Familiariter loquitur Terentius& Plamus:a t quantum noceat pueris didici ue modum scoriadi,quo ibi nihil nequciatius qxiis ii scit.Omitto Ieliquariu*colloquijs pessimis corrumpunt iuuenum m Cres,prL Icienv& dabu ut opera s sapiunt,& ludi magistri & magi liratus ; ne bis in posterum imbuatur & instituatur inuentus. sic enim
opinor, Aug. l .conses uinum erroris dixit poesina, & D mocri tus insaniam. Er,ut est apud Mota in arte. Dumsemel rei imbutat recesseruabis odorem Tota diu.
Certe &aeque pueris ae omnibus Cliristianis, illud impiu,
toties Iouem,Appollinem, Baechu,& alia idola gentiu , pro Deo resedare,deos dicere, deos inuocare,& reliquas fabulas comemorare, quas N plerunque pueri ueras credunt, & si pecum hoc ueneno inter Christianos semipagani moriuntur. D.Paulus hoc notat expresse a .ad Timoth .c.'. inept*S N in nes sabulas deuita.Et rursum 1 .ad Timo t.erit emplis, cum ia
493쪽
nam doctrina non sustinebunt, sed ad sua desideria eoaceruabunt sibi magistros prurientes auribus, a ueritate quidem au ditum auertent,ad fabulas autem conuertentur.D. Hierony.
in psal. Io . ad uerba illa,& dedit terra eorum ranas in pen tralibus regnum ipsorum,ait in ranis poetarum carmina designari,qui a catholica regula discrepantes, regnum terreno xum corda deceptionum fabulis replent. Eadem repetit super Psal. 7. ad uerba & xanam & disperdidit eos.Et idem D. Hier. Damasabsit,ut de ore Christiano sonet, Iupiter omnipotens& mehercule,mecastor,&ca tera magis portenta, quam numina &c. Quod si apud Arist. lib. .Polit.c. 17.legimus, poenamtutam his qui publicam statuam,oculis proposuissent multitudinis,per quam libido excitaretur, quanto magis istis pc na imponenda,qui iuuentutis mentem tabulis istis spurcissimis & impijs poetarum imbuunt & suggerunt. Hoc non patitur Iuvenal. etsi poeta,dum ait, Saty. I .ret dictu foedum, visique isc limina tangat, , In;ra quae puer e procul hine procul iiepuella ,
Lenonum o cantus pernoctaniis parasiti, Maxima debetur puero reuerentia, i quid Turpe paras. Hec tu pueri contem siris annos ,
Sed peccaturo obsistat ubi filius insans. ' ritat uerus prouerbium,quae factu turpia sint, eadem de dictu . Sicque praecipit Isocrates Oratione I: προς eiν αισχρον,τἀυτα νομιζε μηδέ λέγειν εινα Gαλόν. Atque barbari Persiae, quaecunque non est fas apud illos facere, eadenee dicere,ut ait Herodotus in I. Imo obscaeni poetae &olidi,sunt peiores perniciosissimis lenonibus: lenones enim perte tuo non audent comparere, pudicitiam aperte non imp gnati trat isti continua lectione libere expugnantiuel corrumpunt. Cecinit uel inuitus Ouidius illud,
Eloquar innitus,teneros ne tange poetas, Summoueo dotes impius ipse meaό. callimachum fugito,non est inimicus amori, D cum Callimacho,tu quoque cie noces a' Me certe Sappho melior m fera amica, ec rigidos mores msa Thalεια dedit.
carmina quas potuit tuto legisse Tibulli e Vel tua,cuius opus cynthia sola fuit eauis potuit lecto curus diffoedera Gallo e
494쪽
Et meansio quid earmina talesnant.
Sed haec hactenus de poetarum censura, de qua non loquemur.sed de arte poetica,qua quis & ad bona, non secus ac gladio uti potest.
Quibus constant poemat o de r0tiso. cap. 2.OMne poema,ex syllabarum ratione & ordine,& tempore constat. Syllabarum diuisito, in primas, medias, & finales: quae inter plimam & finalem dictionis syllabam sunt,
mediae dicuntur.Et cum suis numeris quodam odo cursu continuato currere uideatur metrica oratio,ideo syllabarum conexione, pedes fieri dicuntur,ut ex pedibus uersus seu carme . Quamobrem in poetica arte & metrica, tria considera, syllabarum tempora,seu quantitatem, num breuis, longa aut anceps.Secundo, pedum diuersas structiiras.Tertio, pedum commixtiones, unde diuersistas carminum nascitur. Obseruanduta mea non fuisse adhibitam rationem quantitatisin poetica apud omnes nationes, sicuti nec perpetuo apud Hebraeos, in Gallicis & Italicis metris & Germanicis, in quibus pro arte, est certus is umerus syllabarum & rhythmus. Rhythmus, eliconuenientia syllabarum in fine duorum uersuum, quos miscent pro arbitrio praescripto. Scio tamen quosdam uoluisse Gallicum,idioma, legibus syllabarum latinarum constringere,uerum nulla ineli uersibus in hoc idiomate gratia,& oporteret orthographiam Gallicam, quae uaria est prius certis &conuenientibus legibus coercere, qua ad teporu & quantita. tis obseruatione reuocare.Rhythmia Hebreti doctiores trium literaru posterioru uersuta duoro vel pluriu faciunt:uocantq; illud earmen maUE 'n'I stir messuba, id est, carmen excellens. Indoctiores,non semper easdem tres in rhytmo ponunt, Iiteras, sed aliqn quae prolatione assinitate habent.Qn autem rhythmus una litera consonat,dicunt ' a 'n' I scir gober. i. carmen trasilens seu uulgare. Si in duab. V stir raui .i. carmen elegas. Sed & isti habet in rhythmis duas sedes, in medio uersus,& in fine. Primam parte uersus, dicunt nUr dalethostiu:secunda dari segor.i.clausura,diuisioneseoru, pse tZim. r. distinctiones, pausas uocant. uersum aut includute utranque parte,uocant m bait domu. Eterii non semper bait seu uer
sus hel rhy thmu in medio uel i Pestra, qua uis diuisione heat
495쪽
se uti in uersibus G illicis & Italicis & Germanis, Alexandrini& heroici dicti,& decanici, h ibent quidem peste, sed no rhythmiim nisi in fine. Habent quoque Hebraei formam aliam uersus componendi, per quantitatem syllabarum, ut uidebi. mus proximo capite. De ollabarum quamliate. cs: 3.sYllabarum aliae long r,aliae breues,aliae ancipites seu eo
munes, quae & breues & longae esse possunt. Graecis & L hiuis long dc breues syllabae, cognoscuntur octo modis,pau-ςis distinc s. i. Positione, cum anae eontonan tec literae.uel muta cum liquida,vel duplex consonans sequutitur uocalem, quae autem sint mutae liquidae & duplices, diximus in grammatica. a. Cognoscuntur diphthongo, omnis diolithongus longa est,apud omnes, nisi sequatur uocalis apud Latinos, apud Grae
dis,&,pro, nisi, paucis exceptis, quas notant omnes pro sodia Iongae liuit,nisi sequatur uocalis.
ceptis in Epographia Franc. inintiani Stoae capit. t 2. 13. I apud alios.
ris exceptis. 7. Reguli ; quaeaantur ae dissultabis,praeteritis longis, exceptis, scidi, fidi, tuli, steti, dedi; de prima corripienda geminari praeteriti; te prima producenda supini dissyllabi; decrementis uerborum & inflexionum nominum de quibus late De--spaul. Pantaleon,& ali j. 3 Exemplo,quia ita usi antiqui sint, & di eunt aliquas nais tura longas uel breues syllabas, potissimum Graeci & Hebreti. Gr xci quippe habent,ut diximus, natura longas,' & ω bi eum & O. Ancipites, α. i. q. Et Hebraei habent septem motiori eς, seu uocales, longas, nempe quinque motiones magnas, α pathan,& segol.de quibus tia grammatica imus. Traduntur autem regalae particalares de pr imis, mediis, & finalibus ab
496쪽
LIBER XIX. - 2 ornibus prosodicis,apud Latinos a Franc. Quintiano, Despaul.
Pantaleone, & aliis quorum capita collegit uersibus Glare tius libello de syllabarum ratione. Vt uocales longae sint ante literas, quae in his uersibus ponuntur, ante alias breues .
De ultimis. Garie οι Dares dans tibi tingas. De quantitate syllab. apud Graecos, tractat Franc.Vergara, I.ε.Grammat.& Rhenatus Guillonius in Gnomone & alij.
De pedum diuersa nomenclatura. cap. q.
EX syllabarum quantitate diuersa, pedes diuersi compo
nuntur. Simplices alij,alij ex illis compositi. Simplices,dissyllabi A. trisyllabi 8. disti l labi, pyrrichius duab. breui. υ υ. Spondeus, duabus longis- . Iambus, breui prima & longa tic.
Graecis communes ; at Hebraei iambum habent dictum. Ialed,clauum,fitque Ialed ex scera mobili, seu haleph segol, α una syllaba.Cum autem alia m addunt syllabam,quam uocant nymmennach, id e th modum, uocant nazma mur-cheber,id est,compositum, Latinis potest dici Bacchius, postea namque per syllabas computant uersus. De cstinctione o nomine carminum. cap. s.
CArmina nominantur uarie, uel a praedominanti pede, uela numero eorande lictab inuentore, ab eo quos
497쪽
canitur ,&instrumento cum quo canitur. A praedominanti pede,ut carmen iambicum, trochaicum, dactylicum, anapisticum,choriambicum. Λ numero pedum, monometrum scilicet 2. pedum, dimetrum, . trimem m,6 tetrametrum, 8.qua
dratum catalecticum,& a catalecticum e quae intelligenda de sambicis, trochaicis Sanapaesticis, in quibus duo pedes pro
Uno numerantur, non autem in hexametro & petametro carmine. Penta metriim quod habet s. pedes vel 4. & duas caduinras:hexametrum quod habet 6. pedes. Ab inuentoribus , Pyndaricum,glyconici na, sapphicum, seu penta metrum & hendecasyllabum,asclepiadeum, archilochium &c. A materia decatara,heroic rin, eroticum,georgicum,olympicum,nemaeum,prthium, i sthmurin,ado meum,elegi, naeniae, eclogae, epinicia oec.Iulius Pollux in I. pr an proprie,dixit esse uersus de Apolline:hymnum Dianae .utritisque prosodiam, Bacchi,dythyrambum,Caeteris,Iulum: Linum & Littersem fossorum & rusticorum .in lib.3 .cap. 3 . hymen uel hymenariis,catus nuptialis, alia que addit, lib. . c. 7 Ab instrumento,ut lyricu. Α numero ue suum, ut disticha. Apud Gallos:αι tinx,baladest mi , chamRIO Iauxin alia genera, quae numeratos habent uersus,& apud Italos. De generibus pedum & metrorum,sere omnes supra cit ii anthores agunt, tum in Hellinica,tum in Latina lingua. Re Hebraei decem&octo genera metrorum alia habeant, de quibus Gaspar Haluonius,sacrae theologiae professor primus scri-rsiit Latine,& post eum Muncterus, in fine utriusque suae grammatices Hebreae. Primum est iners pascut i. carmen simplex, ubi Dullum scheu arsecundum compositum, ex iathed x quatuor syllabis: tertium copositum ex lathea & .syllabri & alio iathed & 1.sylla iii M. compositum ex iathed & 1 syllab .Reli- ua postea compos in uarie ex iathed & syllaba , uel syllauis antecedentibus uel sequentibusae apud Latinos&Graecos ex spondeis& iambis & trochaeis fiunt uersus uatij.
De Ofremate uario carminum. Pap. 6.sYstemata & complexiones carminu apud Latinos &Gr
cos,ad ι Da genera reducuntur. Nam uel suit dramatica, vel exegematica,uel mixta. δραυατικὰ ποιηuατα dicrantur,
ab imitatione eorum quae repra sentantur citius Praecipi et ibeetes,Tragoedia α Comoedia. De Tragoedia, di unde dicta, nua prazmio
498쪽
LIBER XIX. 2 sa praemio hirci,uel aliunde tractat Ant. Mancinet. in Horat.
tus in his, quae in prologo Terent ij Afri affer utur.Τrag diar partes apud Arist. 4.Prologus usque ad ingressiim chori, ab histrionibus agitur chorus - ,σ οδιον, exodus.Chori officium; supplere quicquid eatra argumenta ad ij citur apud Horat .in arte, atque ita agit partes aut horis, defendit ossicium uirile, bonis fauet,regit iratos, laudat laudanda, contrariavituperat. Sunt & alia chori ossicia,d e quibus & plura de strophe, antia strophe,& epodo, consulat Iacobum Micillum in fine annotationum in Euripidem,commentarium in Pindarum.Cho-1us tragicus differebat a comico, quod esset Is . perso narum, comicus 24. Differuntque in choris,& multis alijs Com diadi Tragoedia; quia illa de rebiis popularibus, haec de heroicis agit; illa, Letos habeat exitus,T tagaedia tristes; illa uerbis coinmunibus, haec sublimibus utatur Exegematica poemata, illa quae eae contextu authoris nulla personarum interpositione consistit. Mixta autem, quae cum illo contextu,interdum peL sonas loquentes inducunt,ut Hom.& Virg.in An. De tributis eamminibus. cap. T. TRibuuntur carminibus,scansio,caesura,figura, permixtio. Scandere, est distinguere,& percurrere per pedes carmina.Caesura,est lectio pedis, uel post duos pedes sy llabam relinquendo,ut pentemimeris,uel hepta mimeris, uel trochai ca. De figuris tractant grammatici aliunde. At mixtio carminum habet propria nomina,ut si constat duobus generibus , hexametro,& pentametro dicitur di colon distrophon , caris Inm,di colon tetrastrophon, eum post tres eiusdem generis uersus, quartum alterius modi sequitur, & ad primu sit reuersio, ut in Sapphico cum Adonro.Tricolo tetrastrophon, qua-do post trium generum quaternos uersus, ad Primum reue sim fit,ut in Vib Ma. Hora.
Dianam tenerae dicite virgines, θαConcinniores dicuntur uersis, in quihus adiectivum subinsan tiuum antecedit,& interea quaedam interiniscentur, ut Bella per Hamarios plo inm ciuilia campos.
Item si heroicumseu hexametrum diuidatur, uel dissylla
. ba dictione,uel inssyllaba, & si fieri possit pentametrum sola dissiliata. Tom. 1 ' O De
499쪽
De quibusdam essembus earminum. cast. 8.OViapo erae furore aguntur &spiritu quodam concitato , & carmina alios concitare dubium non est, ut aieAcin. in poetica: unde uates idolorum, non prius reddebant Mersibus oracula, nec si oylla, ni 'i furore agerentur,ut constat ex Callimacho in hymno Apollini & aliis. Quamobre incantationes & ueneficia olim,persuasum est fieri carmini b.&uerbis cantione conceptis Sie scribit Virgi. 8.eclo. carmine uel caelo possunt de sere lunam. carminibus circes socios mutauit Vlysi. Li. Frigidus in campu camanuo rumpi ur anguis. Atque Horatius a epillo. carmina αν seperi placamur, carmιne manes. Et ouidius in opusculis. carmine laesa Ceres, Herilem uanesiit in herbam. Desiciunt lasi,carmine fontis aquae. IIuibus glandes, cantataque umbm uua Decidit, O nullo poma manemes M m.cte Non tamen haec omnibus carminibus uis inest, &' nisi illi quae ex impressione altissima mentis, per uocem exprimuntur. Sicuti nec omnia dicta uel audita, audientes mo uent, sed quae ex intentione animi proferuntur, & a concitato, irato, trepido, amante, &c. merito enim, ut ait Dionys. Halicar. in princ. omnes putant orationem suam cuius.
que animi esse imaginem,& habent carmina & scripta,suum quodammodo genium & uim eductam ab authore, qua uiuant & operentur, unde dicebat psal. 7. de in calatore, quod sapienter incantent, ibi, tanquam aspidis surdae, quς non exaudit uocem uenefici incantantas sapienter. Itaque eluditEdum excantationes adsert Medeae Ouidius Metamor. illam concitatam, minacem, commotam singit, ut & Appol. Rhodius.lib. . Argonaut.Talem& Canidiam Horatius lib. Epo. ode. s. ibi,
uid ut nouerca me intueris, aut uti
Petita ferro bellua Oc. Et ut ait idem Horat. in arte. Non satis est pulchra esse poemata, dulcia sumo.
Er quocunque uolent animum auditor/s agunts.
500쪽
IIumina uultus, i uis me fere,dolendum est Primum ipsit ibi, tunc tua me infortunia laedent Telephe vel Peleur,male si mandata loqueris a Aut dormitabo aut ridebo,tristia moestum Vulιum uerba decent, iratum plena minarum , Ludentem lasciuia euerum erra dictu. Format enim naiura prius nos intus,ad omnem Fortunarum habitum,inuas, aut ampellit ad iram ; 'Aut aa humum marore graui deau ir,ct angit, Post effert animi motus,interprete lingua.
Narrat Suidas Tyrtaeum Archimbroti filium, poetam &tibicinem, carminibus suis Lacedaemoniis cum aduersus Messenios bellum gererent authorem uictoriae fuisse, eo quod animos eorum,carminibus ad bellum incenderit, laudando eos qui in bellicis excelluerunt, ut tradit Plato a. de legibus, de
Horatius in arte, Tyrtaeusique mares aliamos ,in Martia bella γVersibus exacuiι.
Narrant,& Archilochum,ea ui & ira in Lyeambem seripsis se,ut ipse impotens ferre contumeliam, laqueo se suspende.
Tit. Sic in eadem arte meminit Horatius, Archilochum murιο rabies armauis iamba.
Et Ouid .in Ibin, Porimodo si pergas in te mihi libis iambus
Tincta creambeo sangmne tela dabis. Ideo idem Horatius libro primo,epistol.epist.2o. ad Micenatem a pentinuerba Archilochi dixit, hoc est ad agendum impellentia. Parios ego primus iambos OAendi Laris, numeros, an mosque sicutus inrchilochi,non res,o agenua Mna Lycambem. - . . sYN.