장음표시 사용
461쪽
mul omnibus motibus, quibus aguntur aliae sphaerae, quae ab illa media intelligentia impellunt ur,quod inauditum est,& plane fallum. Fateamur igitur necesse est,tot esse intelligentias motrices orbium, quot sunt minores sphaerae inter se distinctς quarum numerum assisnandum astronomis relinquamus, ex quibus ali j
quadraginta septem, alij quinquaginta quinque, alii
aliter enumeranx , dummodo nobiscum tantum 3gnoscant octo maiores orbe ,qui circulariter feran-ru .Quς vero pro opposito modo philosophandi adduximus parum urgent. Propter diuersitatem enim. di distantiam harum sphaerarum necessario exigunt, distinctas virtutes motrices pro diuersis motibus, nprobauimus: nec in hoc dissimilis est ratio de maioribusin minoribus sphaeris, de virtute aurem motri ce animalis alia est ratio, eo quod cuilibet parti mobilis debite est approximata. quod virtuti motrici Q lorum non contingit,ut satis ostendimus. Hic tamen animaduertendum duxi, Christiano Philosopho non lassicere eas tantum intelligentias agnoscere, quae caelestibus sphaeris citcum oluendis assistunt, quarum numero contentus fuit Aristoteles I a.Metaphysicae,rex. 7.& 48.in quo etsi lapsus,venia tamen dignus est,cum ex solis principiis naturalibus,
quibus ipse ducebatur,vix aliud colligi possit. Nobis
vero scholasticorum,& Sanctorum Patrum Consensus, & ipsa fidei veritas contrarium suadet. Quod aperte sumitur ex Iob. 23. ιnquidsn1 erus militum ei Apocalypsis s. ubi dicitur Angelorum numerus esse millia migium.& idem ostenditur ex custodia An. gelorum , singulis enim hominibus singuli Angeli Custodes deputantur, ut constat ex Matth. 8. Angelicorum semper vident faciem Patris mei,adiuncta Sancto- Cum Patrum expositione, & traditione Ecclesiae. Et rativ
462쪽
ratio id ipsum comprobar. Natura enim rerum suo iuve exigere videtur, ne subitantiae spirituales com pittae tam paruo numero claudantur, siquidem eadem mei in rebus materialibus perfectione valde dis-s milibus, maiorem pluralitatem, & numcrumasse, quitur. Sed hoc uberius confirmare caelestis elisciplinae ratio non postulat, & ideo Theologis mi ilum sa-cimus,qui cum Diuus I homas I . parte quaest. o. art.
3. & aliis locis id ex instituto versant. Illud autem silentio praetereundem non est,uidelicet, Angelos caelestium orbium motores esse ex ordine virtutum.
Distinguuntur enim Angeli ex sententia Theolog rum , & Sanctorum Patrum iuxta doctrinam Diui Dionysij cap.6. & 7. caelestis Ierarchiae, in tres Ierarchias,quarum primae proprium est illuminari, & doceri a Deo,ipsique intimius adhaerere cognitione,&amore, partiturque in tres ordines,seu Choros,in Seraphinos scilicet,Cherubinos,&Thronos.Tertiae a tem proprium cst , homines custodire ,& instituere, quae etiam complectitur alios tres ordines,vide icet, Principat us, Archangelos,& Angelos.Secunda den quo est, quae immediate illuminatura prima de uniuersat,bus rebus, quae ad hominum gubernationem pertinent ,& potqstatem babct in Angelos tertiae le-rarchiae,illis iniungens quae ab ipsis executioni man danda sunt, quae similiter amplectirur tres Angelorum ordines. Dominationes nempe, quae nullum immediate ministerium exequuntur,sed dominium , &potestatem exercent circa duos alios ordines esus dem Ierarchiae, & circa omnes tertiae. Tertius ιOrdo est, Potestatum, quae gubernandi potentiam habent, rantum circa Angelos tertiae Ierarchiae:secundus vero Angelorum ordo, & medius huius Ierarchiae est eorum Angelorum, qui ea exequuntur munera, quae
463쪽
Lib. II. CF. V. Quaest. IX. 43 I
ad totius uniuersi ordinem, & commvn m omnium caularum di spoiuionem pertinent, ad quae magna virtus rcquiritui,& ideo hi Angeli virtutes appellantur: ex hoc igitur ordine dicimus , t ne intelligentias rotantes ca los,vr probabile visium est Diuo I homae .contra Gentcs cap. 8o.& opuscul. I O.artic.IT.& sumitur ex Diony sio supra cap. 8.dicente:Virtutum nomen diuinam quandam , & inconcutiam vim ad caelestes operationes obeundas prae se ferre:& ratio est, quia motus orbium caste stium maxime pertincnt ad communem mundi ordinem,& gubernationem,quq Angelis huius ordinis a Dco committi dicitur. Idem colligitur ex illo Praefatii, Caeli caelorumque virtutes , &ex 24. Mati I lirtutes calorum mouetaintur, quo loco virtutum nomine Angelos caelorum motore s significari dicit D.Thomas ibi. Argumenta autem adducta pro sententia negante pluralitatem intelligentiarum monentium caelestes orbes,facilem habent soliuionem. Ad primum fatemur ingenue intelligentias caelorum motrices perfectioris unge naturae essic,quam anima rationalem, &hanc etiam sunctiones perfectiores,& magis inter se dissidentes,quam sint calorum motus habere. Infi- Ciamur tamen eandem intelligentiam posse simul rotare omnes caelestes sphaeras, non est enim eadem proportio Angeli ad caelestia corpora, &animae rationalis ad suum corpus nam anima rationalis eade id indivisibilis immediate informat totum corpus, scsingulas eius partes , unde recte dc absque ulla confusione potest in diuersis partibus,& per diuersas potentias , Omnia illa munera quantumuis divorsa praestare. Angelus vero nequit esse praesens loci indum . substantiam omnibus caelestibus sphaeris , sed insitu quodam determinato, ex lio si diuerse modo addiuersos
464쪽
uersos motus caelos impelleret, non motus , sed tumultus potius caelestium orbium sequeretur. Ad secundum distinguendum est antecedens,luxta doctrinam Sancti Thomae de potentia quaestione 3.art. .ad I 6. quia et si caelum non resistat virtuti m uenti per aliquam qualitatem in contrarium impel-- lentem sicut lapis resistit proiicienti sursum : obsistietamen quadam resistentia, quae in improportion: consistit,quia scilicet corpus,aut corpora pro sua magnitudinein distantia maiorem impetum, & maiorem approximationem virtutis impellentis exigunt,& hac ratione concedendum est, Omnes cauestes Orbes simul uni Angelo resistere, si omnes simul rotare tentaret.Ex hac tamen resistentia nulla sequeretur defatigatio intelligenriae, cum sit omnino corporis expers,defatigatio enim,aut lassitudo prouenit ex xesi lutione membrorum,&spirituum, quorum minist Tio motus exercetur. Plura hic supererant explicanda , quae quaestionibus sequentibus examiuanda
Evi semitate caelestis orbes ab intestigentiu
ΕXplicuimus in superioribus, quaenam, & quo
virtutes caelorum motrices sint,explicandumsaperest,qua ratione, id est , qua facultate, seu virtute hoc munus exequantur, id quod in prςsentiarum enodare conabimur :ι Et in prςsenti controuersia mima sententia ad-: struit, potentiam, qua Angelus localiter mouet cm-lum,aut aliud corpus esse idem cum intellectu,& vo- ' tanta
465쪽
luntate ipsus, quatenus ad motum reseruntur. Hanc amplectitur Averroes Ia. Metaphysicae comment rio 36.Argentina distinct.8. quaest. r. art. I. Baital .disputatione i 4.quaest. 1. Capreolus distinct7. quaest. 2.
Metaphysicς quaest. 33.dc hanc sementiam valde probabilem indicant Patres Conimbricenses a. de caelo Capite s. quaest. T. arr. 2. & tutatur Pater VaZqueae a. Parre disputatione Ioχ. capit. 3. & 4. & disputatione 2I8.cap. 3.in sine,& Zumel I .parte. Fauet Pater Molina I .Par quaest. in arr.s.fauem ali , qui cum se . to , Ferrara , & Canar. existimant in Deo potentiam non distingui ab intellectu,& voluntate, quos refer & sequitur Pater Vaaque et primo loco citato. Fauet denique Diuus Thomas locis infra citandis , cum aliquibus recentioribus. .
Quae sententia suaderi potest his rationibus prum vivia iuxta commune proloquium, ea, quae t o im serioribus dispersa sunt ,colliguntur in superioribus, cum hoc ad perfectionem pertineat, ut constat in sensibus externis comparatione interni, & in his omnibus comparatione unius intellectus. Igitur vis m
riua , quae in nobis distincta est ab intellectu , de voluntate in Angelis ut pote superioribus, & pers
ctioribus cum intellectu , & voluntate coincide maxime, cum non videatur assignabilis aha potentia naturalis operativa in rebus spiritualibus praetex. intellectum ,& voluntatem , & ideo Aristoteles r. Et hicorum has duas tantum potentias intellactuales constituit, per intellectitates idem intelligens, ac spia rituales, & hae certe sufficere videmur ad motum, si enim intellectus imperet,& voluntas exequatur illius imperium,plane sequitur effectus: rustra ergo quaeritur alia facultas motrix praeter istas. Praeterea arguit
466쪽
Pater Vaetqueet,disputatione Ioa. capite 3. quia inseparatis a materia frustra ponitur alia potentia motiua praeter eam, quae es .in corpore mobili: ergo tantum illis superest intellectus,& voluntas. Antecedens probatur ex Aristo rete 3.de anima, ubi definiens, quae sit potentia secundum locum in anima , sic ait: Haec igitur ambo tedecias, se appetitus mouendi, motu dicis principia sunt, & statim ad unum haec duo reducens subiungit:vnum igitur est id,quod mouet,18sium, ιnquam, appetitum: Et circa finem capitis addit: Id vero, quod mouet,atque moueturHuia Usum frincipium appetendi, id
autem,quod mouetur, est animal fyum,at, quo mouet, appetitus,ut instrumento id iam corpori tribuitur. Ex mente ergo Aristo t.in separatis a materia non est aliud principium motus praeter appetitum,& voluntatem, licet quando corpori adiunguntur, exigant in ipso Corpore instrumentum aliquod motus.Rursius facultas exequens ab intellectu, & appetitu, distincta ideo ponitur , ut illis parcat, & non nisi ad nutum appetitus operetur,sed haec subiectio nequit intelligi in simplicissima subst1tia, qualis est Angelus,quamuis incomposita, ut homine, bene intelligatur: ergo non est ponenda talis potentia distincta. Denique in Deo non est talis potentia distincta formaliter ab intellectu,& voluntare, sed his praecise coalescit omnipotentia , ut cum multis docet Pater MazqueZ supra:ergo non est necessario ponenda haec distinctio realis
potentiarum in Angelo. Antecedens praeter dicta probatur, quia talis distinctio Omnipotentiae a voluntate imperfectionem Deo affert. Fit enim inde concipi voluntatem diuinam a nobis sne virtute perfecta, cum alia facultas nostro modo concipiendi superaddatur, qua ut instrumento operetur,& sane perfectior conciperetur voluntas Dei, ita ut quidquid velit
467쪽
velit facere, per se ipsa auequatur: ergo non est ponenda alia facultas in Deo , ac proinde, nec in λngelo , eadem namque videtur ratio. Et huic sententiae videtur fauere Diuus Thomas, quatenus I .parta quaeae 21. artic. . ad 4. post quam etiamsi oppositum primo docuerit , statim subiungit : Vel dicendum scientiam , vel voluntatem diuinam, secundum quod est principium effectivum, habere rationem potentia. Et quaestione 1 . artic. s. sic, unde de viribus anima non possunt eis id est, Angelio competere, nisi intellistus, ct voluntaι,& quaestione 79. articulo i. ad 3. Dicendum, quod in Angelis non est alia vis,quam natura intellectiva,ct voluntas, qua ad inteωlum consiquitur. Et clarius quaestione I 6.de malo, articulo I .ad I . his verbis: Ad decimum quartum dicendum, quod in Angelo, aut Daemone non est alia potentia neque operatio, nisi intellia lus, ct voluntas, de statim' Vnde nulla virtus,seu potentia in Angelo potest esse, nisi pertinens ad apprehensionem, vel appetitum intest tua
lem. non autem est inconueniens, quod Angeli aliqua corpora solo imperio voluntatis moueant motu dumtaxat locali. Uidemus enim quod anima humana solo inuinctu, ct voluntate mouet corpus'iunitum. Denique de spiritualibus creationibus articulo s. ad 8. sic habet: Probabiliter dicitur, quod imperio voluntatis subflantialis mouet corpus caeli te. Et statim, Quod ei obedire ad nutum possit secundum transimulationem localem, ct in nobis apparet, in quibus statim ad imperium voluntatis sequitur motus corporalium membrorum.
Quamuis relata sententia, mihi satis probabilis videatur, probabilior tamen apparet opposita, qt aepotentiam motivam Angeli ab intelle ictu, & voluntate ipsius realiter distinctam agnoscit. vi certum diximus tractatu de anima separata quaestione Octaua. Eam sustinent Henricus Quod libeto a . quae-- E e 2
468쪽
stione sexta, Aureolus apud Capreolum in secunda distinctione septima, quaestione secunda, articulo r. Macrou. in I. distinctione 43. quaestiones. Godo-phredus Quodlibeto t. quaestione 6. Pater Suareatomo 2. Metaphysicae , disputatione 33. Sectione 6.
numero χχ. Patres Con imbricenises 2. de caelo, capite s. quaestione 7. articulo 1 .cum Caietano I. parte , quaestione 14. articulo s. illam veriorem, & probabiliorem censet, etsi Caietanus iudicauerit, potentiam in Deo non differre sormaliter ab intellectu,& voluntate diuina. Quam sentiam facilius amplectuntur plures, qui cum Durando in 1. distinctione
38. quaestione I.& Patre SuareΣ supra disputatione. 3o. Sectione II. numero s.constituit in Deo potentiam formaliter, aut ex natura rei ab intellectu,& voluntate diuersam ; quibus multum fauet Diuus Thomas I. parte quaestione I9. articulo Α.ad 4.&expressius quaestione et s. articulo I .ad . ubi sic scribit: Potentia non ponitur in Deo, ut aliquid disserens ascientia, ct voluntate, fecundum rem, sed silum fecundum rationem , in quantum potentia importat rationem principi exequentis id, quod voluntas imperat, ct ad quod scientia dirigit. Et idem repetit ibidem articulo s. ad I .si enim in Deo potetia distinguitur ab intellectu,& voluntate, quia licet haec sit infinitas efficacitatis, non intelligitur operari ad extra eo ipso, quod vult, nisi nostro modo concipiendi applicet potentiam quasi
executricem, potiori iure denegandum erit voluntari creatae Angeli posse per suum velle immutare res alias, & expresse docet nostram sententiam, quaest. 6. de potentia,articulo 7.ad I 2.quod argumentum contendebat, Angelum solo suae imperio voIuntatis posse corpus mouere. Et D. Thom .respondet his verbis:
Ad duodecimum dicendum, quod imperium Angeli requirit
469쪽
rit executione virtutis, unde oportet,quodsit quidam tali iustiritualis ad corpus, quod mouet. Idem habet quodlibe- Iia 9.art. I O. ad 2. Dicendum, quod Angelus agit in hac corpora, mouendo ea localiter per imperium e sed imperium non dicitur Ho e virtute ribua. . Probatur efficaciter nostra sententia ratione. Primo, quia nulla potentia valet naturaliter , immo ne
que lege absoluta Dei et vagari extra suum propriues Obiectum,& modum proprium versandi,& attinget di illud: sed motus localis non continetur intra Obiectum intellectus, & voluntatis Angeli, nes intra modos operandi harum potentiarum : ergo nequitvlla ratione fieri ab his facultatibus, sed alia distincta necessario constituenda est. Maior syllogismi per se est manifesta, & recepta ab omnibus; unica enim ratio constituendi, & distinguendi potentias emendicatur ex diuerso modo attingendi obiectum , seu quod idem est, ex distincto obiecto formali: hoc siquidem dat speciem, & distinctionem, quamlibet vero rem persectione propriae speciei circunscribi necesse est. Unde nec visus sonum, neque auditus colorem ullatenus percipere valent: Minor vero non minus perspicue demonstratur. Quia ratio motus in nobis constituit, & dat speciem potentiae motricis essentialiter, & genere diuersae ab intellectu, & voluntate.Et ideo non continetur, nec contineri potest intra limites obiecti intellectus nostri, & voluntat is ut omnes pleno ore fatentur. Ar intellectus,& volu Ω-tas intelligentiae sunt eiusdem rationis specificae, auit saltem genericae cum nostris,quandoquidem eandem veritatem,& bonitatem eodem modo saltem generico respiciunt. igitur intelligi nequit, motum contineri intra cancellos harum facultatum Angeli, ac
470쪽
stione sexta, Aureolus apud Capreolum in secunda distinctione septima, quaestione secunda, articulo I. Macrou. in I. distinctione 43. quaestiones. Godo-phredus Quodlibeto r. quaestione 4. Pater Suareatomo 2. Metaphysicae , disputatione 31. Sectione 6.
numero χχ. Patres Con imbricenses 2. de caelo, capite s. quaestione T. articulo 2.cum Caietano I. parte , quaestione 14. articulo F. illam veriorςm, & probabiliorem censet, etsi Caietanus iudicauerit, po
tentiam in Deo non differre Armaliter ab intellectu,& voluntate diuina. Quam sentiam facilius amplectuntur plures, qui cum Durando in i . distinctione 3 8. quaestione c. & Patre Suarez supra disputatione.
3o. Sectione I . numero s.constituit in Deo potentiam formaliter, aut ex natura rei ab intellectu.& voluntate diuersam ε, quibus multum fauet Diuus Thomas I. parte quaestione I9. articulo .ad 4.&expressius quaestione as. articulo I .ad . ubi sic scribit: Potentia non ponitur in Deo, ut asiquid disserens a scientia, ct voluntate, secundum rem , sed Forum secundum rationem , in quantum potentia importat rationem principi
exequentis id, quod voluntas imperat, ct ad quod scientia dirigit. Et idem repetit ibidem articulo s. ad I .si enim in Deo potetia distinguitur ab intellectu,& voluntate, quia licet haec sit infinitas efficacitatis, non intelligitur operari ad extra eo ipso, quod vult, nisi nostro modo concipiendi applicet potentiam quasi
executricem, potiori iure denegandum erit voluntari creatae Angeli posse per suum velle immutare res alias, & expresse docet nostram sentςntiam, quaest. 6. de potentia,articulo 7.ad I 2.quod argumentum contendebat, Angelum solo suae imperio voluntatis posse corpus mouere. Et D. Thom respondet his verbis: Ad duodecimam dicendum, quia imperium Angeli requiris