장음표시 사용
81쪽
Lib. I. Cap. II. Eu . VII. I 3
physicum persectum, & compictum , cum sit pars,
habere tamen aliqualem actum, nempe, aliquem gradum, seu praedicasum persectivum, & determinatiuum rationis communis, & imperfectissimae materiae ad talem rationem & speciem partialem imperfectam materiae in Ordine ad talem modum insorin mandi formae,cum hoc tamen semper manet materia imperfectissima aliorum omnium entium, licet in se habeat species inaequalis perfectionis. Ad secundum iam probauimus ex unitate specifica materiae caeli, & sublunaris tecto inserri, caelum esse corruptibile. Nec nobis contrariatur locus ex primo Genesis , ubi videtur indicari ex communi materia aquae facta fuisse corpora cauestia : nam & si expositorum sensus varius sit, quem expendere nostro instituto alienum est, tamen nihil contra noli ram sententiani inferri essicaciter potest , ut bene adnotat sanctus Thomas I .p.quaest. 68. arr. I. 2. & 3. qui etiam quaest.66.arr.2.ad I .probe docet, aliquos Patres scholae Platonis addictos illius sententiam retulilla, &ideo in hac parte non potiri plusquam Platonica auctoritate.
An materia celem it perfectior sublunari. Via species iuxta Arist. sunt sicut numeri, de
quibus constat, duos aequales dari non possie,ita repugnat dari duas species aequalis persectionis, repropterea si materiae specie distinguuntur, necesse est, unam esse perfectiorem altera , utra autem si perfectior,hoc est,quod quaerit titulus quaestionis.
82쪽
Et quod materia sublunaris sit persectior, videntutessicaciter probare haec argumenta: Primum, quia perfectio essentialis potentiae Iumitur in ordine adactum vi 2.lib.de anima, tractide potentiis animae incommuni scripsimus sed sublunaris materia respieit nobiliorem actum,quam caelestis,nempe,animam maxime rationalem,ergo erit nobilior.Secundum argumentum , quia actus adaequatus sumit suam perfectionem ex maiori extensione ad particulares actus, praesertim perfectiores, qui lassiciunt persectiorem
constituererationem communem ad aequatam eius, Vt ratio adaequata potentiae visivae ex eo solum foret
persectior rationibus adaequatis aliorum sensuum, quia se extendit ad perfectissimam qualitatem, quae est lux: sussicit ergo quod actus adaequatus sublunaris materiae se extendat ad animam rationalem, &caeteras forma caelesti perfectiores, ut perfectior censeatur actus adaequatus,quem respicit per se. acta adaequato caelestis formae, quem respicit per se materia caelestis , de consequenter eadem ipsa materia sublunaris sit persectior. Tertium argumentum: quia si materia caeli esset perfectior, ex eo quod , licet forma in entitate seminus persecta, in modo tamen informandi mamissibiliter; subquo formaliter a materia respicitur,persectior est, ex hoc sequeretur, quod si materia lapidis foret capax solius formae lapidis, & materia sublunaris esset capax aliarum omnium, sicut est modo,nihilomirrus materia lapidis . foret persectior sublunari nunc existenti , quod patet esse absurdum. Sed probatur consequentia, quia materia lapidis in eo case haberet persectiorem modum informandi, cum informaretur modo inseparabili, propriam tantum respicienti formam sicut materia caeli.
83쪽
perfectior citentialiter sublunari, tenet Richard. in a. distinch. ia. quaesta. & quodlibeto . quaest. I. Durandus eadem distinch. ir. quaestione prima , in eamque videtur inclinare Scotus qDetest. χ. in tolutione argumen.quamuis dubius per mancat , Argcntina in I. distin h. q.quaest. prima, articulo secundo, & Abulen sis in ca. 22. Matthaei quaest. χχχ. de est communis in schola, & longe probabilio C. nam in primis colligitur essicaciter ex doctrina Aristotelis 7. libro metaphys cscap. 6. textu 21.ubi expresse docet, materiam sublunarem elle principium corruptionis rerum his verbis:
Cuncta vero,qua aut n.ιtur.ι, aut arte sunt habet materiam
possibiis est enim esse, ct non ese, eorum unum quodque iocautem cuique materia. I x quibus ita arguo , corruptio Ierum , cum tendat ad non esse, est maxima imperfectio earum : sed sublunaris mat cria est quasi principium δε fons eius;ergo est impet factissima,quam imperfectionem, cum non habeat materia caelestis , minus imperfecta erit. Praeterea maxima illa imperfectio prouenit ei ex eo quod , habens unam formam desiderat alias, quas non habet; unde se quitur elle eis priuasam,immo, ut docet Aristo t. i . lib. tex. 8i .infinitis subditur priuationibus, quarum ratione turpi S,& malefica vocatur , & malum . hoc est corruptionem rei, in qua est, machinari dicitur : quibus omnibus imperfectionibus caret materia caelestis, quia unam tantum formam habere potest , nec appetit aliam , immo nec capax eius est, ergo iuxta sententiam Aristotelis essentialiter est perfectior. Probatur deinde ra- .ione. Primo, quia materia ex propria natura est
potentia passiua: sed potentia passiua est imperfectissima quam propterea Deo nullo modo tribuimus in ergo, quo materia fuerit magis passiva, est
84쪽
imperfectior, sed constat, sublimarem elle magis pas. siuam,quam caelestem,tum quia indifferens est, ad recipiendum omnes formas,& aeque potest vilissimam, aenobilissimam recipere,immo & eas,quas senaci liciis buitspotest quantum est ex se,iterum recipero ; vade potentiam passu a quasi infinitam, hoe est, receptis uam sine tetmino habet, caelestis vero mininutili habet de potentia passiua , cum unius dumtaxat formae capax sit, & semel tantum possit eam recipore e ergo lon. minus imperfecta erit. Secundo, di efficacius probatur a priori ι nam perfectio passiua materiae luam iturin ordine ad acthim: sed materia caelestis recipit acturri essentialiter, atque formaliter pellcctioremi ergoissentialiter,ac postiue est perfectior. Probatur minor, quia propria, & formalis ratio actus sumitur ex persectiori modo actuandi potentiam : sed forma
caelestis perfectiori modo actuat materiam , ergo est persectior actus formaliter,quare materia eum respiciens erit perfectior potentia , & materia perfectior. Minorem probo,quia forma cailestis actuat materiam satiando appetitum eius , & totam eius capacitatem complendo. Prςterea actuat se uniendo materiς uniO- ne indiliolubili, & sua natura perpetua, sublunariS V
Io forma nec explet capacitatem materiae, nec unione in dissolubili unitur,sed naturaliter di lubili, illa
ergo erit longe perfectior. Ad primum argumentit,concessa maloti,distigueda est minor, quod materia sublunaris respiciat persectiorem actum,vel forfusi. nam considerado naturam eius,atque essentialia praedicata,verum est, sed sub ratione praecisa ac formali actus,& formae,quae sumitur ex modo informadi, falsum: na licet sorma sublunatis persectiorem naturam habeat ,& perfectius esse tribuat materiae, de composito, modu informandi habet imper
85쪽
imperfectissimum,nempe,separabilem,non explendo Capacitatem materiae , cum tamen caelestis forma, quamuis imperfectiorem naturam habeat, & imperinfectius esse materiae tribuat, persectiori modo ei uni tur, nempe inseparabili. & satiando appetitum eius.
cxplendoque omnem eius capacitatem. Ad secundum respondetur, ut achus adaequatus
formae sublunaris perfectior iit, secundum este , dc quasi materialiter, susticit, quod se extendat ad ansemam rationalem longe perfectiorem sub hac consideratione formae caelesti, non tamen sufficit . ut sit persectior secundum modu informandi,quod est,esse perfectiorem sub formali, ac praecisa ratione formae,
sub qua non est verum, quod eam excedat anima rationalis immo ab ea exceditur,ut probauimus. 1
Ad tertium argumentum, de materia lapidis capaci solius formae lapidis, respondent recentiores qui dam, non ulle casum posIibilem, quia cum forma lapidis corruptibilis sit, repugnat, quod sola rospicia ditur a materia,sed eo ipso, quod eam respicit, caeteras Omnes corruptibiles, ac sublunares respicere debet, cum conueniat cum eis eadem forma in modo insormandi , sed licet hoc verum sit, non satisfacit argumento, quod non solum loquitur de materia lapidisse dc forma eius, ut nunc se habent, sed si per possibile,
vel impossibile talis materia respiceret talem formam solum,& non alteram,nec eius capax foret, & forma eadem solam hanc materiam posset informare, renon alieyam, tunc enim non foret eiusdem rationis cum caeteris materiis sublunaribus , nec cliam formacum caeteris formis .Quo supposito, respondeo in e casu materiam lapidis fore eiusdem conditionis , &ordinis cum caelesti,atque etiam forma eius cum c
lcstibus formaliter,quia eodem modo inseparabili in-
86쪽
formaret, explendo capacitatem tuae materiae, & sev mendo illi modo , ac modo indiliolubili, & mediis dispositionibus contrario carentibus, atque constituendo lapidom naturaliter incorruptibilem : haec enim omnia sequuntur per locum ab intrinseco ex casu sic proposito in argumento. Quod vero dicitur formam lapidis cile infimae sortis secundum esse verum est,non secundum modum informandi perfectissimum,quem haberet,& ex quo sumitur formalis, ac praecisa ratio formae ut forma est. Si autem aliquis dubitet, an materia sublunaris non
solum sit imperfectior caelesti , sed impersectissima
omnium, quas potest Deus creare, ita nec per potentiam Dei absolutam creabilis sit alia inferior, aut imperfectior.Respondeo,valde probabile esse,quod non sit creabilis altera imperfectior, quia non vidctur CXeogitabilis altera potentia magis passiua, cum possit
recipere Omnes formas corrupribiles : nam de incor-ptibilibus euidens est, nullam esse possibilem materiam , quae possit utrasque recipere, ita ut tam corruptibilium , quam incorruptibilium naturaliter sit capax, quia incorruptibiles sua natura inseparabiliter
informant: quare unam tantum earum respicit mare-ria,ita ut plurium non sit capax,cum eo ipso quod capax plurium seret,non posset ab aliqua modo iii separabili informari,nec satiari potentia eius: sed constat eo esse materiam imperfectiorem, quo magis passiua est, & eo magis passivam, quo ad plures formas respiciendas indifferens est , dc plures recipere potest. Ergo sublunari si materia a Deo creata Omnium est imperfectissima, quae creari potiunt per potentiam Dei absolutam. Quod satis clare docuit D. Augustin. dicens , esse prope nihil, hoc est, nihil minus a nihilo distare, quod est, dari non posIς aliud
87쪽
Lib. I. Cap. II. Eu . VIII. 19
aliud intra genus substantiae impersectioris entitatis.
An materia cielorum sint diuersaestueret in tersis, velsolo numreo distin
PRςsupponimus plures cstos dari specie distinctos.
vel solo numero,ut ostendetur inferius , dc de eorum materiis controuersiam instituimus,an specie inter sese distinguantur,vel solo numero. Et prima opinio non specie, sed solo numero di. stingui docet,quam sequuntur Capreolus in a. distin. . quaest. 3. Hispalensis, ibidem Soncinas I 2.Met physicae quaest. Io.labellus,quaest. i I .lib.8.& unica rario eorum est,quia materiae non distinguuntur specie per ordinem ad formas specie distinctas, secundum gradus essentiales,sed secundum modum informandi: sed formae caelorum, etiam si specie distinguantur secundum gradus essentiales, habent eundem modum informandi materiam , quia omnes insormant eam modo inseparabili,satiantes appetitum eius:ergo Om nes sunt eiusdem speciei, in ratione praecisa formarum ζ ergo omnes etiam materiae erunt eiusdem speciei,cum respiciant actum eiusdem speciei formaliter; Quod argumentum sic urgeo,formae sublunares ut elementorum in distinguuntur specie secundum pro priam naturam, & nihilominus non distinguunt specie proprias materias, sed eiusdem speciei censemur, quia sermae habent eundem modum inlamandi modo separabili non satiantes appetitum materiae: vrg nec casestes quantumlibet specie distinctae secundum' propri m
88쪽
propriam naturam distinguent specie materias pru-prias, quia habent eundem modum informandi 1eparabilem. Quod facilius apparet iuxta aliquorum opinionem , existimantium formas caelorum adhuc secundum se,& corpora ipsa caelestia non distingui inter sospecie, sed solo numero, de quo infra. Si enim formae secundum gradum essentialem sunt eiusdem speciei, non possunt habere modum informandi specie diuersum , quia per eundem gradum essentialem non potest non satiari eodem modo appetitus ma
Secunda opinio distinguit specie materias cael stes inter se, atque etiam formas in modo informandi inseparabiliter speciali cuiuslibet, δc videtur mihi Vera, quam sequuntur Albertus Magnus tractatu de
66.arric. 2.ε. Ad euidentiam, Aquilinus lib. i.de orbibus, quaest.2.P.Suarez I .lom.suae Metaphysicae disputatione I 3.sectione II. num. 2O.Patres Colaimbricenses I .lib.de caelo cap. 2.quaest.6.artic. I.&est iam fere Communis inter recentiores, quam in primis colligo ex D.Thom. I .pari.quaest. 66.artic. a. in fine corporis,& quaest.2 .artic. II.quibus locis docet, formam corporis caelestis, ita replere totam capacitatem materiae, ut nulla in ea remaneat potentia ad aliam formam : si autem omnes materiae caelorum essent eiusdem speciei,quaelibet esset capax formae alterius, nam ubi eadem est natura materiae eadem est capacitas: quaelibet ergo esset capax non solum propriae formae, sed aliatum, Mideo non satiaretur appetitus eius ab una.Sed ciuione essicaci probatur, non potest saluarii oztuptibilitas caelorum, si Omnes materiae eorum totusdem speciei:sed corpora caelestia sunt incorruptibilia , ut concedit opposita sententia: ergo erit
89쪽
Lib. I. Cap. II. Ei . VIII. 61
falsa ponens materias caelorum esse eitalem speciei. Maiorem sic probo. Omnes istae materiae sunt eiusiani speciei;ergo habent capacitate, potentiam & appetitum eiu idena rationis : consequentia euidens Ost, quia capacitas, potentia, & appetitus cadem ipsa materia sunt. sola ratione ab ea distincta, ut I. Physicorum,tractatu de materia ostendimuς sed materia Lunae capax est tuae formae,ac dispositionum,quibus mediis eam in torta: ergo eiusdem formae, & earund caudispositionum capax erit materia Solis,& in eius potvntia contineri necelse est , cum sit eiusdem rationis cum potentia sormae Lunae: sed forma, quae contine. Iur in poIentia naturali materiae , potest naturalitur educi ex ea; ergo poterit educi Grma Lunae de potentia materiae Solis, & ita poterit Sol ex materia Lunae generari, & ecit generabilis , & ex consequcnti Luna ipsa corruptibilis. Et urgeo argumentum hoc modo: in materia Solis, est potentia passiua naturalis ad sommam Luu Stalis positiones eius:ergo necesse est possedari agens naturale. a quo possit per dispositiones
conuenientes tali formae disponii, S per eductionem eiusdem formae reduci in actum,quod non potest fieri sine,corruptione compositi; probatur cosequentia; quicunque enim potentiae passiuς naturali correspondere potest ac debet naturalis activa, , qua possit reseduci in actuin, vel frustra erit talis potentia. Et si dicatur,talem potentiam pasi uam esse Temotam,nihil reseri, quia ex iam si remota sit . dicit ordinem ad agulis naturale,a quo potest fieti proxima; nulla est enim potentia passiua naturalis remota . quae non possit fieri proxima ab agente naturali per dispo sitionesmam eo ipso,quod non pollet fieri proxima,elset frustra', cum non posset perduci ad actu. Secundo .probatur, quia sim maceria Solistin capaci tas,& potentia naturalii ad. V formam
90쪽
si De Cis,o Mundo. . formam Lunae, & dispositionum eius s ergo sicut a principio educta suit de potentia eius forma Solis, pollet educi naturaliter Mima Lunae; di induci dispoisutiones eius, ad quas etiam recipiendas habuit, & habet naturalem potentiam , & modo educi poterit naturaliter eadem forma,& eaede dispositiones, & si eadem sorma educi potuit tunc,ac modo potest,impossibile est capacitatem eiusdem materiae satiatam esse per formam,quam haber,cum potuerit habere aliam. Et yrgeo argumentum, quia potentia materiae sublunatis habentis unam formam, ad recipiendam aliam
2 mcunque, nondum tamen habentis dispostiones erius,sed eius tantum,quam habet,est porta tia, seu capacitas remota,ae radicalis;& tamen est principium sufficiens corruptionis com positi per illam e ergo
quaelibet materia caelestis, habens eandem capacitarem licet radicalem, atque remotamin respectu cuius-eunque alterius formae caelestis sui concedit opposita sententia , & conuincitur vi argumenti eam concede
re) ergo erit principium corruptionis eiusdem caeli.
Quare euidenter conuincitur contra eam, per locum
ab intrinseco omnia corpora caelestia habere principium radicate corruptionis , esseque corruptibilia ex suis iprincipiis essentialibus, si materiae sunt eiusdem speciei: falsum igitur reputandum hoc est. t . Ad primum argum. respondetur cum distinctione minoris: omnes enim sormς caelorum habent eundem modum inamissibilitet informandi genericum, per quem distinguanturii sublunaribus . inon specificum, per quem inter se formaliter distinguuntur, aeptoinde earum materiae,ut ex di his constat.
-Αd aliud respondet Formas elementorum habe re eundem modum speeificum, amissibiliter in t- mandi : formae vero caelorum licet habeam eundem modum