장음표시 사용
101쪽
pe maximum; cum sit quasi faex, ac purioris, seu Vtilioris sanguinis reetemetum , ab ipso fixtu prius
attracti,& longa mors mox corruptum. Quis igitur non credet, morbos 1 ta effera ,ac maligna cauc a germinatos,maximum in se periculum non con- interitum non minariZ Iteru eadedo rinam firmat Dictator summus lib. t. Prorrhet. Im- - sen. 8. qua rursus, ceu ratam repetit & Iib. Coacaru Prqnot. nu.3. circa finε. Hippocratis modbVtar verbis, Vmbus expartu prodeat alba, his vers
febr .rditas, dolor acutus ad latuse, nete mouentur pernicisse. habent, ct lethaliter. Viden amabb,qita ratione colligat,ab eadem caussa desumpto indicio,ex restricto videlicet lochio,qualethales, ac funesti enixarum snt morbi .Catholica hanc eade sententia praebet Galenus,comentario in altera Prorrheticu oraculu,dicens, i Io enim in albis Istrum,si eorum, qua a partu vacuantur, retentio fiat,
P st tu caussa,tu nota,veru quoque in biliosis, cti et-ne ipsemepe λοχιαpurgatio est,atque etia ex nominis rationepurgatio alienoru, quagestationis uteri; tempore in venis araruata sisnt: absumpto quidem insuetus alimentum vidi, qui in ipsis erant, sanguine, dpermanente vitiosiore, qui singulis mensibus autea per uterum excernebatur. O sententia tanto ingenio dignat Hollerius com .in ii .a.Coac. praenot. seel. .sen.
17. illud alba sic interpretatur,quod pue peris alba primum, mox rubra prodeant. & si ante iustam purgationem alba illa substiterint, in corpus refluunt,putresciunt,& commota imbecilliores partes inuadut. Rurs' a putredine febris, surditas,le delirium, quia rapitur in caput lochion lateris dolor , quia aliquid viiij eb transfluxit. Et ex his
102쪽
idarit Probabilitatem , illa tamen quae Galenorensetur lib. Prorrhet. tract. 3. sen. IS. lib. Oac.3. IIam unaDuretus doctissimus amplect itur interelationem) ceu uniuersaliora,ac veriora retinen-ι Censemus.Fulcitur hoc prognosticum oraculumio Hippocratis axiomate libri 1. Prothet. quod 'eteriores multo sint vacuationes omnes quae c*erunt,& prorsus mox cesIarunt , quam quae nullo acto aliquandiu apparuerint. Si igitur deteriores,rgo affectus,ex lochiorum acci sione vacuari priusceptorum,exorti, & lethaliores, qtiam qui ex om, ii moda restrictione,nullatenus expulitone tentata. Iinc alba illa a partu prodeuntia, moxque statirn Iccultata deteriores,ac saeuiores germinabunt aste-chus. Illud porro accedit, quod omnis palindromes,quam praua & maligna concitat cacochymia, funestior: & inde nata anectio grauius multo ins rat matu, qua primigenia. Praeterea, quod de prima illa alba vacuatione , partu nequeat intelligi, vel ollerius sentit,ex eo fit euidens,quia hec tum exigua & parui mometati,tum secundum naturam,in. . itantaneum fere perduras temptis,statim a nixu ap
pares, ut idem scribit Hollerius.Vnde,ceu pauca,&instantanea , sub illarum potius genere vacuationum aestimanda, quae nullo morbo apparent.Quid 'quod & haec excrementa,quam Primum nixu consequentia, falso appellat alba, cum potius cruenta quaedam sanies sit,ex Hipp. lib.de nat.pueri, nu. I 2. Longe igitur distat Hollerius a diastatoris mente, si attete perpendamus Jerba, Quibus. M partuprodeutalia dcc. quasi certo statuat,quib. fluere per aliquod
103쪽
tempus sanies aliqua solet cruda, ac pituitosa, mox supprimatur &c.&ut Hippoc. per cundem interpretemur,altera sequens fidem fidei alterius struit, Sa suginose, in latens, ingrauidis, molestias posspartum denuntiant ab albis purgationibis moriaribus &C. Hollerius de salsa interpretatur pituita, ac sCrio, res quidem longe diuersa ab illo altero excrC-mento albo, seu cruento potius, quam primum se cundum naturam a partu apparente. Infirmat itaque in his oraculis summus distator, salsuginosiam pituitam scuius fluxionem, purgationem albam in utraque vocat sententia) si a partu producta Circuncidatur, mox febrem accendere, sui caput repat surditatem, aut dementiam, sin pectus pleurit idem germinare. qui morbi,iuxta Praeceptoris di notam
ab illa suppressione consequuti, funesti haud dubie,& ad interitum fatales. Prςdicenda igitur mors, quotiescunque hoc album excrementum, seu falsi ginosus iste num or pituitosus, in grauidis coacer' uatus quamprimum a partu emanans statim accidatur: tanquam epiphor nomenon signum sinistrio minis,comitans pariter perniciosos illos affectus, a praua illa germinatos materi C. Deprognostico morborum iuxta peculiarem puer- peri' ideam.
C A p. X X III. CV m omne praesagium praeteritorum , atque prς sentium indigeat cognitione; cum ab ipsis signa desumantur,atque indicia: dsi praesentium co- gnitio, nihil aliud , quam affectuunt inuentio , uti
104쪽
PER VEN. SECT. IN ENixis. Li B. III. 76s praeteritorum , caussarum affectus inducentium
praecedunt enim hae ipsos assectus, & ab ipsis saepe
recedunt θ: hinc & haturorum tantum est praei
gium,& a praeteritis, atque praesentibus illud elwitur. De ipsis morbis tria Medicis potissimum prae
sentire mens est , an ad exitium, vel ad salutem cinrumpat: cursus quo tempore eueniat: denique qui ianam mortis vel salutis modus. Nunc, reliquae partes neglectae, tantum priorem replicabimus, ceu
magis ad nostri consilii rationem spectatem, idquaiuxta variam puerpeiij ideam , quod morborum c - , mnium caussam constituimus emcientem. Itaque ex asse tibus praeiagiuntur illa omnia, &ex ipsis morbi genus facultatis imbecillitas, vel robur dignoscitur quae si conserantur inuicem,futura os time praesentientur. Morbus igitur cognosci- lux εx loco affecto , & eius affectu, uti facultas ex commodo temperamento , vel intempe-xie corporum solidorum.. nam si imbecillitates quaedam ob spiritum animalem accidant, breues sunt illae , & symptomatum ratione consequuntur. qtiae itidem si conferantur, & faculta. vigoru mOIbi sustinere valeat, oportet hominem esse superstitem , si nullum sit extrinsecus erratum : sin vero stim par,moriatur necesse est. Quare cui mensura facultatis ad unguem perspecta , locusque affectus,& cius affectus, cum tua caussa, hic naud dubie ad futura praesagienda peritissimus. Haec mutuata a clarissimo.Galeno lib. 4. de praefas. ca. ΙΙ expulsibus. Rem ordiamur modo. Varia cum sit puerperi, idea, potis varias,& 'ecie distinctas e lare morbos; ex cuiusque harum, peculiate nihilominus elicietur praesagium. cum
105쪽
ctos hos explorabimus, nunquam 1 summi Praec pioris latere recedentes. Hic itaque de utroque bio
hoso puerperio huiusmodi sanxit praesagium lib. I.
de morb. mul. mam. 43.Ρrimis diebus,dum haec muliebria fluxerint leuius feret mulier, quia noxia hςC materies foras expurgatur. Nam Vacuatione Oppo tuna , & tempestiua rei noxae, semper Natura leu tur. Verum si parca postea reddatur vacuatio,quam e re illius sufficiens fuerit copia, deterius necessa tib se habebit enixa , commoto, ac rursus retento
humore illo detestabili. Hoc proculdubib innuere voluitHippocrates verbis illis,posteagravi',2 mine . purgaturi. cui hauddubie,ex eo quod miri ' purgatur, grauiuslhabeat:& rursus ex eo quod grauius habet, iteru disponatur corpus, ad hoc ut purgamera haec,&pauciora sint,&deteriora:ὶ quib.,biliosa,ac deteriora cum fuerint, & morbi exorientur acuti, cete res,ac breues: cum effectus semper naturam imitatentur essicientis caussae.Ex morbis igitur his vehementibus,atque saeuissimis,aut mortem citam , aut saltem sterilitatem praedicemus, si praesertim ab huiusmodi acribus excrementis in utero gignentur ulcera. Caeterum,cum secundum naturam foeminis partu & latiores fuerint viae, patentioresve cana Ies,quam in toto reliquo tempore, hinc si enixis,ex voto puerperia respondeant, inoffenso cursu, ac citra molestiam,hae citius a morbis vindicantur, qua reliquae : cum maior sit puerperis opportunitas commutationis in meliorem statum.Verum si contra, aut penitus retineantur accisa, aut parcius ipsa repurgentur,citius itidem multd ab eisdem morie- tur. ratio, quia saeuiores sunt morbi, & grauiora
symptomata a restricto puerperio, quaa vestriet'
106쪽
mensurno sanguine , ob deteriorem qualitatem caussae efficientis, absumpto frugi anguine ad steatus nutricatum:& praesertim,si accisum lochion bi liosum silerit, qualitate calidum cum sit, mordax, ac effraenatum. Quod si,iuxta terminum Hippocratis, a nobis supra statu tu m circuncidatur lochion istud,mortem portendit: sin verb ulterius fluxerit,
aut in morbos incidet enixa incurabiles, aut cotumaces,aut sterilis fiet ipsa. Deterius aute dicitur lochion , quotiescunque ultra modum,Vel parca manu fluxerit , vel etiam ex natura sira prauae suerit qualitatis,& cum molestia,ac dolore una reddatur. quae Omnia atram quamprimum insequuntur bilem , mox efferam flavam, cuius in atram facilis
Pituitosum mox sequitur lochion. huius praesagium elicitur ex eodem Hippocrate, eodem pariter lib. I. de morb. mul. num. 4J.dc est huiusmodi, In purgatione pituitosa anixu , parturiens patietur ea omnia, uti cui pituitosi prodeunt menses. verum breuiori illa aegrotabit tempore, per rationem supra asgnaram,quia puerperis latiores ac patenti tiores sunt viae. praeterea eadem pericula, & signa, & transmutationes morbus habebit, ac in pituit sis accidunt mensibus. de quibus ubere Hippocrates eodem libro num. ai. loquutus est. Dependent
enim eodem modo partus purgamenta , ac men- .ses pituitosi , cum eiusdem ut naturae efficiens, caussa, & eadem affecta pars. hinc dc eadem induset pericula , eadem & fgna, ac transmutationes.Sed cum in enixis patentiores fuerint riai, breuiori etiam tempore laborabunt : dc e conuerso si
107쪽
accidatur lochion, seu moram diu traxerit, mori tur,itaquit,in quadraginta quinque diebus, etsi hi iusmodi pituitosum purgamentum prodi orit CDixae mox. qui terminus vltirnus fere in foemineo nixu . quasi velit innuere Hippocrates, quod pituitosa haec lochia, ut plurimum contingunt in parrione foetus foeminei: quati sequantur lexum hunc frigidum,& humidum uti biliosa partum masculinum, calidioris naturae, ad bilis qualitatem hic, quam
maxime acccdens. Proinde utriusque humoris prinmiscue,eundem purgationis ac mortuis statuit car
Offert se modo leuis dissicultas,cur tib de morb. mul. num. Ιχ. dictator distinctos statuit lochiorum ' carceres, 1 libro de Natura pueri,num. 3. cum ibi inmasculino partu alterum diem supra tricesimum, in foemineo autem tres supra quadragesimum secundum solem addiderit. . Verum hanc controuersiam sic rescindendam . sentio, quod hauddubie error fuerit in codice Graeco,cum legendum lit in priori numero li.de morta
mul. est, moritur triginta dieb-,oeglecto illo,i s i M tvvna. rursus numerum
alterum sic habendum, θνησκει is τεσGράκοντα id est,moritur in quadraginta diebuι, omisso illo mino quinque. innotescit palam error iste , cum manI-fetio alter: loco reluctetur eiusdem libri , num. 98. in quo dilucide illos cosdem utriusque puerperij assignat fines , quos & in altero legitimo opere de Natura pueri idem descripserat Hippocrates. Qua
re ne imparem: tantum virum admittamus, potius errorem in t xru concedemus, dc redundare sane
illa vcrba.Sed ad diuerticulum redeundum.
108쪽
forte, praeter spem, mulier hoc supprei 3apituitoso lochio, ab Orco liberetur, tamen sana non fiet,cum a principio tumeat,& me laus hic iugi ex erit illi grauis: minatur namque ipsam haud- dubie in aliquam hydropis speciem incidere, eam
praesertim, quam vocant leucophlegmatiam,1 copia & qualitate itidem humoris exortam, calorem uniuersi corporis obruentis, iecoris praesertim, uius oeconomia vitiatur, & inde mali cosistit origo. Caeterum si restricta fuerit salsa pituita, aut desian derit potius, mordax cum sit, Sc acris, idem quod de bilioso humore iudicium feremus, cu θί ulcera/α febres,dc alia valeat ipsa concitare damna. Omnia igitur haec incomoda a qualitate peccate puerperio germinatur, si aut omnino accidatur,aut parce fluat. Ex quibus praedicere lubet, quavis ratione illud vitiosum existat,tum nec fana esse puerperam, nec de futuro talem:tum nec cum sint cuncta preter naturam moderata puerperia,sed aut imminuta,aut supra modum emanatia, dc specie qui dem amplius deteriora, neque ullatenus citb co crescere,uti optimus sanguis citb concrescere solet Ab inculpato vero puerperio nihil ex his pr dicendum est,quia ceu secundum naturam, nequit quidpiam vitiosum per se scurare,etsi per occidens potis, ut quando a partus violentia,ac immorigero labora in utero phlegmone excitatur, aut ubere ruens, dein culcatum synochae febris auctor fit. Primum il- lud sub uniuersali prognostico videtur accuratὸν Praeceptor includere , dum lib. de Nat.pueri nu.Ia dicat miater quo tempore vie gerit, morbo ali quo no cogenito labor et a puerperio purgarumperit.Qnat
uteria pala videtur demostrare,grauidas a prauoru
109쪽
o DE 'MORB. Acu T. CVR. excrementorum retentione laborare; quae mox si
puerperi j tempore diminute,ac parce prosiliant, si
mota quidem , dc detcriori qualitate contra ista, s talis quidem interitus auctores fient. Et quod magis est , nec ista valent opportune, ac commode in partu repurgari, quia a copia, ac illorum vitio natura grauata, nequit amplius illa vincere , ac sup rare. 1mpeditur namque natura semper,prohibetura suis functionibus , tum dc ab ordinatis ac typicis
motibus una perturbatur, quotiescuque ab eadem, non fuerit victa officiens materies. irritara verti, ut in symptomaticis cunctis excretionibus videre estinintempestiue, ac inordinate mouetur semper.hinc,
quae hac arte procedit purgatio, funestum quid pia praedicit, ut plurimum. Ratio in promptu. qui in intempestiua, imperfecta, ac imminuta purgatione tantopere agitantur humores, quod alibi refluxi, ad partes videlicet principes grauissimos ibi, ac funestos pariant morbos. contra vero optime habent puerperae, quando lochia naturae, reguntur imp rio,exitum una habent,citissimum, liberalem, liberum,ut ne quicquam supersit reliquiarum. restatur istud dictator summus libr. Coac.praenor. dicens, Salinare est,muliebria non cohiberi. Idem lustrat exe-plis libr. I. Epidem. co m. I. sen. 68.dum describat aegrotantes plurimos,qui larga,ac profusa intercedete vacuatione, ac potissimum sanguinis ab epid micis, & aliis grauissi itiis , atque lanesiis moris bis fuere liberati. tandem tertia Thasi tempestate, de enixis sic eloquitur, autemgrauem a tu habuerunt, ct a patriu in aegritudinem inciderunt,
quidem pora um moriebantur , ut Telebis sitia. quae sexto a partu die destincta est. Huius effectus nulla
110쪽
PER VEN. SECT. IN ENIXI s. LIB. III. 77 in ulla alia sane potest as ignari caussa, quam quod
coaceruata plurimorum , ac prauorum humorum copia, nullaque mox a partu, eorumdem larga subsequente profusione,aut per uterum , quod enixis, ceu secundum naturam commodius multo accidit: aut saltem per secelsum, aut hamoirhoidas, aut a liam quamcunqIlc conferentem partem, necellaribipsis retentis, plurima insequantur incommoda, ut morbis mortiteris, ac funestis defungantur. De praesa io morborum in Mortierigvis, iuxta peculia rem Achiorum ideam, ac deprimiparis. CAP. XXIV.
AB soluta puerperarum progito si , aliqua nutic
de abortientibus praesagire ius. Et ut ab Hippocrate ductore optimo non recedamus, nullam intactam relinquonte Medicinae parte , de abortietibus sic fatur libr. i. de morb. mul. numer. 98. Ea dem veropunt assectiones ex puerpery purgamentis, ct ei qua foetum corrupit, legitimeparienti. Si menstruum corruperit foetum, sty qmcorruperui magis periclitantur. corruptiones enim grauiores sunt, quam partus. quia vi aliqua sit, ct omne violentum maluis, est natura inimicum. in his enim periculum est ne uteri exulcerentur,aut infamentur. Hoc autem estpericulacte.Ex hoc amplimmo quidem Hippocratis orac lo plurima eliciuntur scitu digna,quaprimum ma- ioth cu periculo abortientes laborare,quam quae legitime,ac secundum naturam,iuxta mensu terminos a natura stat6s partui:& inter reliquas,illae prς- serrim periculose agunt, quae quarto , aut octauo C c a