Terentius, a M. Antonio Mureto locis prope innumerabilibus emendatus. Eiusdem Mureti argumenta in singulas comoedias, & annotationes, quibus tum correctionum, magna ex parte, ratio redditur, tum loci obscuriores explicantur

발행: 1563년

분량: 467페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

391쪽

ludos, qui quotannis communiter Apollini fiant. iis ludis faciendis praesit is praetor , qui ius populo plebiq. dabit summum. Idem confirmat M. Tullius oratione decima in Antonium; ubi,de Bruto loquens, Qui, inquit, cum praetor urbanus esset, urbe caruit, ius non dixit, cum omne ius populi recreperasset .

paullo infra: Qui ne Apollinares quidem ludos , pro sua, populiq. dignitate apparatos, praesens

fecit, ne quam viampatefaceret sceleratorum homi num audaciae. Errat etiam in eo, quod Megalensis magnis dηs consecratos fuisse arbitratur . non enim

Megalensis , sed Circenses , siue Umanos Conso magnis diis, ex Asconio; Megalenses autem magnae deum matri sacros fuisse, ex Liuio est aliis cognoscitur. Nam quod Antonius Goueanus a Megalensibus Megalesia distinguere, Megalesies autem eo dem cum manis facere uoluit; aeque in utroque falsius es. Locus est Ciceronis ex oratione de res odis haruspicum. 2Vam quid ego de illis ludis loquar, quos in Palatio nostri maiores ante templum in ipso Matris magnae cons ectu Megalensibus fieri celebrariq. uoluerunt, qui sunt more institutisq. maxime casti, follemnes ,religiosi: quibus ludis primum ante populi consessumsienatui P. A ricanus iterum consul ille Maior dedit, ut eos ludos haec lues impura polirueret. quos quis liber aut spe tandi, aut etiam religionis caussa accesserat, manus asserebantur: eo matrona nulla adjt propter vim confossumq. feruorum. Ita ludos eos , quorum religio tanta es, ut ex ultimis terris

392쪽

I 6 ris accersita , in hac urbe consederit, qutuni ludi ne verbo quidem appellantur latino, ut uocabulo ipso O appetita religio externa, Magris magnae no mine suscepta declaretur, hos ludos servi fecerunt , seruiste tauerunt , tota denique hoc aedili femorum Megalesia fuerunt . Hunc locum totidem uerbis citat Goueanus , ex eo colligit , a Megalensibus alia eisse Megalesia, quod Cicero Megalesia Megalensibus celebrari solita dicat. deinde tradit ludos Megalen ses eosdem esse, qui circenses , Romani, magni nominantur. quae cum dicit, non animaduertit in quam

discites siese rerum absurdit imarum laqueos induat .

non abutar pluribus argumentis, neque committam, ut mea oratio, hunc uelutipatente alienae reprehensionis nacta campum,iuueniliter in eo exsultare uideatur. tota res uno uerbo conficipotest. nam si ludi Megalen sies committebantur pridie id. Apr. ut ex Liuio

confriat; ludi autem Romani pridie hal. Sept. ut e priore a tione in Verrem cognoscitur: quis es usque eo hebes, qui non videat, ut i dem sint Megalensis OI 'mani, nullo modo fieri po Fe t Ego uero, ne dicam dolo, uocem illam, Megalensibus, e Ciceronis loco, quem paullo supra recitaui,'expungendam puto, O eglossemate aliquo in ordinem Ciceronis uerborsi irrepsisse susticor. Sunt igitur eadem Megalesia cum

Megalensibus, neque dicta sunt απο των σιων, ut hic grammaticus nugatur, sed a Magna matre, cui dicata erant: cumq. initio Megalensia di

393쪽

minata sunt. Itaque Festus, Megalesia, inquit, I

dos Matris magnae appellabant. σιους J antea legebatur coniuncte μεγαλ .σλυς, quam uocem nusquam apud probatos au Io-- res reperiri arbitror.

Diuerbiis & canticis J ita emendaui, coniectura tantum adductus , cim partis librorum, De authent licis , partim, Deuerbiis authenticis, haberent.

Adnotandum sane puellarum &c. J fassum est, quod hoc loco admonet Donatus, puellas liberales nusquam in palliata loqui. loquitur in Heauton timorumeno Antiphila, in Curculione Planesium, in Epidico uirgo illa, Stratiphoclis soror . pluribus ex r-plis nihil opus es. Nihil ergo secus factum est. J In aliis secus, in aliis fecius: exosequius legendum puto. Valet autem sequius, minus bene, aut minus bonum . neque est , cur dubitetur de integritate loci illius apud Liuium lib. II. Inuitus, inquit, quod sequius sit, de meis ciuibus loquor. Sic taesanius apud Sosipatrum. Sin, id quod non sipem, ratio talis sequius ceciderit.

394쪽

ΗREMΕs, est Phania fratresi Atheniensies fuerunt. eorum, Chre-C mes proferiturus in Asiam, Pasibui tam liolam, quam tum unicara ba bebat, fratris Dei credidit. profecto eo, contingit, ut in Graecia magni bellorum motus excitarentur. quos fugiens Phania, cum impositase- cum in nauta puella, ad statrem iter cepisset, ui tempestatis stacta naui, apud Andrum insulam eiectus est. ibi applicat se ad Andrium quendam, hominem haud maraia in re; a quo tamen benigne humaniterq. exceptus, non ita multo post moritur. Hostes Andrius reliciae apudβ puellae commutat nomen, o pro Pasibula Glycerium nominat: cumque per aliqu0t annos

eam cum filia Chryside , pari utramque sudio, educasset, decedit ipse quoque de uita . ChrUs, quae se Oorbam, O inopem uideret, abrepta secum Glycerio, Athenas nauigat: ubi cum aliquandiu uitam lana telaque tolerasset, ad polemum adolescentum bland ti s , O pollicitationibus uincta , quaestum corpore facere incepit. Ventitabat ad eam inter ceteros

Tamphilus , Simonis filius , probus , O liberali praeditus ingenio adolescens; qui non Chrysidis ille quidem, sed ipsius Glyce' mirifico quodam amore percussus, primus,solusq. corpus cum ea commilicuit, fidemq.

395쪽

Memque iam graui dae dedit,eam ibi uxorem fore. Susceperat Oponea Chremes aliam filiam , Philume

nam nomine,eamque iam enim nubilis erat9 Pam- lphilo,bona adolescentis impusus fama, collocare cupiebat. Quid multa in ultro ad Simonem uenit, cum eo negotium conficit . inficio Pamphilo, de communi senum sententia, faciundis nuptiis constituitu dies. Adhuc haec erant: cum Ch sis moritur. ibi primum Simo de iij amore cognouit . nam cum ambo u in

funusprodiissent; accidit, ut, posita in ignem Chrysi de , Glycerium se, prae doloris impatientia, eodem

coniectura uideretur. Accurrit Pamphilus; eamsi emediam amplexus, ita consolari coepit, ut plurimas minimeq. dubias totius rei gnificationes daret. itaque uenit ad Simonem postridie Chremes; condicio nem renuntiat : comperissese, Pamphilum peregrianam illam habere in uxoris loco . nescius, ex sena tam esse eam , quam ita contumeliae calsa peregri

nam nominaret. gaudere, ea re intellecta, Tamphilus: dolere contra, ac ringi Simo . aduenit int

rea dies, qui nuptijs initio fuerat praestitutus. Simo , ueteratoria quadam calliditate , mulandassibi, ad pertentandum iij animum, nuptias statuit: hoc cogitans , si abnueret filius, veram sibi obiurgandi i lius calsam fore ; quae ad eum diem nulla fatis iusta , fuerat: sin annueret; facile sie, quod uellat, a Chrem te impetraturum; atque ita uero nuptias, duis adiuuantibus, factum iri . praeteriens igitur apud forum, securo iam, O nihil tale metuenti filio, Pa bile ,

396쪽

I66 inquit, abi domum, ac deos comprecare: uxor tibi ducenda hodie en . hoc dicto, uelut improuisio qκοdam iaculo, sauciatus adolescens, quid ageret, aut quid consitus caperet , uesciebat: cum ad eum Davus, vasto admodum, acueisito ingenio seruus, animaduer asinis astutia, accurrit. Erat tum ulia cum Tam philo Charinus, qui adolescens miro qIodam amore Philumenae incensius, runlrasaepe tentatis illius nupti s , ad pHbremum audito eam eo die nupturam Pamphilo,insummam desperationem addu tus, eum orabat , sie salum vellet, ni uel eam ne duceret, uel saltem nuptiis dies aliquot produceret. Pamphi lus eum sua quidem caussa bono esse animo, atque omnia ad impediendas nuptias moliri iubebat: se,quantum in se efflet, esse Iurum, ea ut ne daretur sibi. aduenies, ut dixi, Dauus Charinum, iamsteiplenum, abire ad ambiedos senis amicos iubet: deinde feosum Tamphilo coniecturas suas aperit , persuadetqΗe, ut patri dicat ,se paratum esse uxorem ducere : nam eo pacto, inquit, patri omnem iurgandi occasionem praecideris, O non erit tamen verendum, ne nuptiae fant: numquam enim Chremes tibi , semel repudiato, liam suam iterum comm purus est. Haec ita deserui consilio acta, longe aliter cecidere, ac putabantur. exorat enim Chremetem Simo. ita res in MerarΗm nuptiarum discrimen adducitur. Forte eo ipso die Glycerium,exactis temporibus, puerum peperit . eum puerum Davus, cum aliter nuptias disturbare non posset ,pro foribus aedium Simonis ab ancilla collocandu

carat.

397쪽

curat . in eum cum incidisset Chremes, e e Pamphilo natum esse cognosset, ruinum abducit animum a nuptiss.turbae maximae concitantur: donec aduenit Crito Andrius, qui, quod Chrysidigenere proximus fuisset , ad cernendam illius hereditatem Athenas uen rat . eius interuentu Chremes filia agnoscit . ita, βω-ma omnium laetitia, arino Philumena, Glycerium Pamphilo nubit.

lijs, quos quidem uiderim, omnibus , FLACCUS

CLAUDII FILIVS, quod equidem concoquere non possum. neque enim cum pater alicuius notandus erat, nomine eum, siedpraenomine,aut certe cognomine notabant. uerbi caussa, non ita ut dicerent, M . Τ V L-LIVs CICERO TVLLII F. certe enIm, si Tullius est, Tullii filius sit, cesse est,aut iure naturae,aut iure ciuili. Sed hoc modo , M. TVLLIVS, M. F. CICERO . quomodo igitur retineri potes scriptura

haec, FI. ACCUS CLAUDII.FII. IV se nonduenim adduci possum, ut a sentiar homini doctissimo , Antonio Augustino, qui Claudirem ueteribus non nomen modo , sed praenomen quoque fuisse ait. deinde, ut in gente Valeria, edi Horatia Flacci cognomen suis se notissimum est: ita in Claudia fuisse non puto. postremo hunc Flaccum , quisquis est, ciuem l manum ratum fuisse, non es credibile, cum ignomimos esset a-

398쪽

a ΤιI67pud Ilymanos scenicorum artificio m tota fere tra--.ἱtatio: fled amiseruum alicuius ciuis R. aut certe liberitum: quorum utrouis posito, illud, CLAUDII FILI v s Hare non potes .Deleui igitur vocem FI L i us, eo Mentius, quo in ceterarum fabularum insicriptionibus, nullus omnino es, qui eam habeat, antiquus

A CT Us p RIMI sc ENA PRIMA. J Scena quid si, notum es omnibus. quod autem astus fabularum partimur instreas, aliamque primam Aenam, aliam secundam , O sic deinceps dicimus ; quam perite est intelligenter id fiat, quaerendum puto. equidem, tiabere ut dicam,grammaticorum hanc, non poetarum, esse partitionem arbitror: neque credo sienampropore actus, apud ullum probatum scriptorem, sigram malicos excipias egi. itaque neque apud Plautum ulla scenarum mentio est; H in Terentis fabulis aliter ab ali s distinguuntur: in ulteribus Terentis libris, etiam impress , neque prima, neque secunda, neque ulla omnino siena nominatur. Sed iis quas semper, Sc. J Donatus annotat dem Otaciturnitatem artes uocari. recte;artes enim antiquio uitia bes uirtutes uocabant. Terentius Adelphis: - Primarum artium magi principem . Salludius rQ'ae utraque Vs artibus auxerat, quas sit pra memoraui. plures locos congerere me memini ad hanc rem, in scholiis, quas olim Lutet hie in hunc poetam edidi. aut maduerto autem, Mi istotelem quoque nonnunqNam, 'των τε χνων nomine, uirtutes etiam ampliati,ut cum ait

399쪽

Nam i staec commemoratio J Demosthenes

Liberius uiuendi fuit potestas . nam antea JFuit, in hoc uersu monosyllabum G - -iet quarta sedepes ille, qui creticus dicitur . Sico autem super hoc pede,ecquid in iambicum carinyn reciperetur, an minus, uarias eruditorum hominum fuisse , ct essse sententias. ego. , antequam bacilen statuam, quid in quaestione uersanr ,. etiam atque etiam considerandum pato. Nam si hoc quaeritur, data quibusdam hominibus in Terentis, Plauto addendi, detrahendi, inuertendi, mutandiqIe licentia, possint ne omnes illorum poetarum iambici uersus ita componi, ut nusquam in eis creticus reperiatur: facilis oe expedita res en . ipse mehercules iambus , si hoc concedatur, ex eo ipso, cui nomen dedit, uersuum genere moueri queat. Sin hoc agitur, nulla importuna O temeraria mutatione concessa, multinesent in utroque horum poetarum uersus: quorum dimenso explicari sine crerico non queato ego uero dinumerabiles posse proferri arbitror . proferam paucos, ex quibus de ceteris coniectura capiatur. Ex Andria.. Futuras esse audiuit, sed ipse exit foras. Goueanus particulam , sua, uetere ausus s. parum con-

400쪽

I 6 siderate. poterat aliὸ confugere, O dicere, prono men , ipse , interdum priore correpta enuntiari.

Ex eadem

Nihil opter hanc rem e sed est, quod succenset tibi. Quidnam es ἐpuerile est . quid en ς nihil. quin dic ,

quid eri . Bonum ingenium narras adolescentis . optumum. - Elius morte ea ad me lege redierunt bona. Adeon impotenti elpe animo, ut praeter ciuium . .

Piget plura, uel ex hac ipsa, uel ex alijs fabulis colligere : sunt autem innumera: nunc pauca ponam ex autoc 2 'nomnespossunt olere unguenta exotica. Tu tibi istos habeas turtures , pifices, aues. uuiscis, avi tibi istuc eueniatprius, quam 'ibi ζ utio modo occepi is, bibite , pergraecamini . hi j Tace, atque abi tu rus. ego ire in Piraeeum uolo. male autem in hoc uersu uulgo legitur, abiturus . porro uerbum abi , posteriore correpta enunciatur , ut Oati s apud eundem, crapud hunc quoque petetam sat multis locis .atque haec e principio Mostellariae depropia sunt omnia. quodsi quis ceteras fabulas excuti at, non dici potes , quam multa sit deprehensiurus, quae sine uiolentis, ut ita dixerim, mutationibus creticum effugere non pupunt ouuleo oe Anacreontem hoc pede in uersibus uis usum. cuius illud est: ,

SEARCH

MENU NAVIGATION