장음표시 사용
421쪽
v x a M a s Solisatae uxori gra- uidae praeceperat, si puellam par
C ret, ut eam statim inteisceret. fuit haec immanitas in uetei u moribus , ut , cum fera nulla sit, cluae fetus siuos non diligat, ipsi, quos alere nollant livrros, eos recens natos aut interficere,aut exponere fas putarent Sostrata puellum enisa, cui est maternus semper ammus clementior θ uitam ei adimere nonsustinuit :βed paliperculae cuidam anui Corinthiae , Philterae nomine , exponendam dedit: etiamque, muliebri quadamsupersitione, anulum de digito detractum suo , is bis, ut una cum puella exponeret . id, rod tum fluite factum uideri poterat, postea puel lae saluti
fuit . eius enim anuli ope tandem agnita et afuis. anus acceptam puellam , Antiphilam nominat, educatque ut suam . eam , cum adoleuisset, a nusq. illius filia putaretur , Menedemi Ilius, Clι-nia perdite amare coepit ; prope iam ut pro uxore baberet . quod ubi resciuit pater, ita uiolenter tulit , ut liu, assiluitate iurgandi, cla, militatum in Apatu abire coegerit. tum uero qui j amorem iniquo ani mo tulerat, multo iniquiore eiusdem absentiam fe
re coepit . itaque ut de se supplicium assienti filio da-BB s rei,
422쪽
ret, qui eum aeuitia sua exegisset ex aedibus, aedes, supellactilem , familiam vendit, praeter, qui serui
ad opus ruri faciundum utiles erant: ingentemq. ybi agrum comparat, ubi a pri ma luce ad noctem non feruos modo exerceret, veru etiam, homo sexagenarius,senectute miseris modis excruciaret με profecto Clinia, Philtere,quae ut,dixi, Antiphilae putabatur mater, extremum vitae diem morte confecit. Clinia , tum iam mensis tres abfuisset, amicae desiderio reuersus , non ausus est patri se in consteisum dare, antiquam illius asperitatem ueritus :sed ad Clitiphonem, Chremetis filium diuertit; quici magna ijsia puero familiaritas intercesserat. Clitipho, sodalis
reditu laetus, Syrum G Dromonem seruos fiam autem advesperascebat 9 in urbem , ad accersiendam utiphilam, mittit . exposiverat eo inb die Mene
demus Chremeti, quanto sibi desiderio esset filius rparum ut abfuerit, quin Chremes, cum primum de reditu Cliniae accepit, mitteret, qui ei nunciarent. rontinuit tamen se in diem posterum, quod ita maris e re illius fore cesseret. Syrus, si ma seruus et audacia, ct anulia, qui Autiphilam tantum accersere iussus esset, etiam Bacchidem adduxit . erat haec ,reretrixprocax, potens ,siumptuosa, nobilis, ciuus sie amore haud ita pridem irretierat Clitipho. quo autem res Chremetem lateret, hoc consilium capiunt, ut Bacchidem quidem amicam Cliniae, Antiphilam
vero unam de illius ancillis esse simularent. postridie mane Chremes ad Menedemum diluculo proficisci-
423쪽
- tur; O rediisse Cliniam nuntiat. ille gaudio amens , flium iamiam uidere , iamiam amplecti iamiameisie suaq. omnia permittere cupiebat . at Chremes , cave, inquit, saxis: istoc enim modo oe te, O et , rem una perdideris tuam . simul et onendit , quot incommoda capturus sit, si tam molli essest, tamq. infracto animo ostenderis. Cliniae amicam eam enim Bacchidem existimabat 9 non iampauperculam esse,
aut paruo contentam, ut antea: sed sumptuosam , gemmis atque auro collucentem, cum familia numerosissima. una, inquit, mihi nox tantum non paupertatem attulit: nedum tu te censias oneri ferundo
fore, si te illi perpetuo sumptibus suppeditare oporteat . quin tu ita potius agito. humane quidem Ocomiter excipito filium: istud tamen tam impotens illius desiderium occultum habeto. tum si ille, quod amicae det, ut habeat, machinam aduersium te aliquam fruet, falli te finito. ita ct eum commodius retinebis apud te, sumptum facies minus. haec Chre .
mes, nescius ut sunt humana oculatum foris essest, caecum domi. interea enim meditabatur Syrus , decem minas. quas Bacchidi pollicitus erat dare, eas quomodo illi a Chremete ipso conficeret . iamq. inibi crat, cum eum Chremes arreptum blande compellat, hortaturque,aliquam ad Menedemum fallaciam mo- liatur. iniecit insermone Syrus mendacium a se pro tempore connium ; anum Corinthiam , Antiphilaec ita enimputabatur 9 matrem, mille drachmarum mutuo accepisse a Bμchide. et ea mortua , puellam
424쪽
pro pecunia illa arrhaboni relictam. dum haec agm-tur , anulum suum etnouit Sobata , eiusq. indi- cio, Antiphilam filiam suam esse cognouit, gaudio exsiliens, omne rem defert ad uirum; qui,ea l euiter Obiurgata, repertam tamen fidiam, ipsi quoque gauisus est . iam omnia in tranquillo erant; absque Bac chide fuisset .sedo illi quoquo modo decem excudeudae erant argenti minae; periculum erat, ne aliqua eam Chremes sis amicam esse rescisceret . ibi Syrus audax consilium init, quo modo O utrique senirem, ut erat, patefaceret, O commode se e tam impedito negotio expediret . primum igitur Chremeti, 'peri, inquit, quo modo argentum a Mened mo eripiam . dicemus ei, Bacchidem hanc tui Clitiphonis amicam esse: orabimusque, ut eam domi suae dies aliquot esse patiatur, teq. id celatum uelit . porro Clinia filiae tuae, quae modo reperta est, formam mi complacitam esse dicet , eamq. petet uxorem . Quid tuis φ pecuniam, inquit, petet a patre βο ,
qui nouae nuptae ornamenta coemat:eam pecuniam numeraturus est Bacchidi. iam autem ad Menedemum, Syri hortatu,transierat Bacchis; O ebpompa omnem suam transduxerat. Chremes primo non satis consilium illudprobare. at illam certe, inqNit' Syrus, pecuniam, pro qua filia tua opposita erat pignori , quin difluas ,facere bonesse non potes. Ego uero, inquit Chremes, O tib ter quidem. Immo vero, insit Syrus, dato eam Clitiphoni ,, qui ad Ba chidem deferat. ita enim facilius credet Menedemus,
425쪽
18 I eam illius esse . Sit ita sane.nt meratur apatre Clitia phoni pecunia, quam ad meretricem perferret. interea tota res detegitur. indi ri Chremes, est merre, ct minitari se omnia atrocissima exempla ed turum. tandem,cum priusAntiphilam Cliniae collo-' casset,partim Menedemi,partim uxoris precibus d . lenitus, ignosiit. Clitipho sie, relictis meretriciis amoribus,uxorem ductuarumpollicetur. Cum autem ceterarum fabularu argumentum uno die continerisoleat;
huius, non nisi biduo explicari potest.
Fodere, aut arare, aut aliquid ferre denique Jin alijs illud, denique, cum sequentibus coniungitur ,
hoc modo: Fodere, aut arare, aut aliquid ferre . denique Nullum remittis tempus . .
ego fidem habeo Ciceroni, qui in primo de Finibus e tans hunc locum facile ostendit,denique, in modi esse. O alioquificis,aliis quoque locis hac uoce ita
Terentium. At enim me, quantum hic operis fiat, paenite impressi, ut opinor, omnes, praeter eos , quos, at quot abhinc annos, ediderat Manutius r t enim,dices,ne quantum hic operis fiat paenitet. miror autem,ne Goueanum quidem ipsum uidisse, tracto uerbo, dices, multis partibus uenustiorem omi. tionem feri recepto autem, uersium connaine no posse.
426쪽
38. Si quid laboris est , nollena i sed istuc quid in ali est' j que constat uersus,neque sententia mihi qui ldem satis aperta est. cum aliud, hoc quidem tempore , nihil possem, quod in ueteribus libris erat, cu fide pro ponere alis habui. Sunt qui putent legendum, Si cui ι- labori est,nollem. hoc siensiu. Si quem tibi laborem, ac imolisiam affert huius rei explicatio, ac patefa tio , nollem equidem urgere te,ac tibi molenus esse. , li 39: . , at Aetate me putauit,&sapientia, J in aliis , iEt aetate putauit me, O beneuolentia: iquae lectio neque inconclama es, O ueterum librorum ltestimonio adiuuatur: in quibus tamen perpetuo stria i bitur beἡiuolentia. ego Petri Bembi auctoritatem, - :ac tenimonium sequi malui.
Victum exercerent suum J Dionysius Lambinus , lychomo commemorabili dodirinalariq. probitate praeditus', censit hoc loco legendum, victum ex sarcirent suum . Sed in libro Petri Bembi, non tantum, ut in aluis,exercerent, legitur, uerum etiam adscripta est lad latus explicatio quaedam huius uocis,quaescripturae illius integritatem confirmet.multlim alitem eius . libri ualere debet austoritas . in enim ita antiquus, ut Angelus Politianus,qui multos ueteres libros uiderat,testatus sit,omnium cuiusquegeneris librorum,
quos ipse umquam uidisset, eum sti antiquissimum
427쪽
am iniqui sunt patres J Miror, quid sibi uoluerint,qui actus principium hoc loco fecerunt.cu enim , Chremete solo ingresso domum, Clitipho inproficeniorem seris,nemoprofecto non uidet,eorum dumtaxat quibus comica ratio non penitus ignota est, non modo nouum actum, sed ne nouam quidem si ita loquen
dum es 9 scenam hoc loco esstposse.
Astutus,nae ille haud scit, quam mihi nunc si1rdo narret sebulam' Contemptum hunc paternarum admonitionum mirifice exprest Theocritus; ud quem pastor quidam,cum,aestatem a se non metui,indicare uellet,ait tanti rara ast fieri, quantia liberis patrum matrumque uerba fiunt.uersus hi sunt,
Nam Clinia hic, etsi is suarum rerum satagit, attamen J scio quo modo factum es, ut hic versus meam diligentiam fugerit. ita enim emendandus DGras, ut en in quibusdam impressis, ct in omnibus calamo notatis:
hic Clinia, etsi is quoque suarum rerum Ia
428쪽
Non oportuit relictas . portant quid rerum λJIta saepe loquebantur ueteres, cum magnam rei alicuius uim,aut copiam indicare uellent.Sic in Andria:
Di boni, boni quid porto ἰ in hac ipsa fabula, Modo pitigando quid uini absumpsit mihi ζ
Plautus in Epidico. Tum captiuorum quid ducunt 'um pueros, uir gines s Binos, ternos alius quisique: fit concumsus mT uias. Cicero in Verrem: Quid lacrymarumputatis ipsum ,
profudisse Neronem ἐNam disciplina est iiisdem,numerarier Ancillas primum, ad dominas qui affectant uia dpraeceptum hoc ita complexus est Ouid.in arte: Adprius ancillam captatae nospuellae Cura sit. accessus molliet illa tuos . Hanc tu pollicitis,hanc tu corrumpe rogando: Quod cupis, ex facili, si uolet illa, feres. Enimuero reticere nequeo .cmultimodis iniuriusJ Hic quoque, multimodis ut legas, ipsa uersis ratio cogit. quod nemiuem antea animaduertisse ,πιμrum est. CLIT. Quid ago nunc λ CLIN. tune quod boni In ali s omnibus .is ne ἰ quod boni est.mirumque, quam siuo more, idest, quam inepte, quamque ridicule locum hunc interpretentur litteratores. illius stratur nobis sintentia,. quam ante nos nemo tradidit,aperienda
429쪽
perienda est. dicturus erat Clinia continuata orationet tu ne ζ quod boni datur modo, fruere , dum licet. nam nescias,Eius sit potestas posthac, an numquam, tibi. Sed cum,eo loqui exorsio,pergeret abire Syrus,interm pit illius orationem Clitipho, Syrim inclamauit: deinde ad Cliniam conuersus, dic modo uerum, inquit. at Syrus indignabundus, age, inquit, modo: hodie β-ro,ac neqκidquam uoles . tum demum Clinia interruptam orationem persecutus est.
Tibi erunt parata uerba, huic homini uerbera Juenuste, huic homini, dixit, cum stipsum designaret, scapud Plautum in Epidico. Qid uerba facimus bomini huic opust quadraginta minis. Sic Demea Adelphis: Vin tu huicseni auscultare ζ
O apud Euripidem Edmeti pater:
Luciscit hoc iam: cesta pultare ostium J In om
nibus libris , praeter Manicianis,locus hic inepte oescriptus, ct interpundius erat, hoc modo: Lucescir: hoc iam cesopultare ostium Oc. quae sit autem uis huius orationis, Luciscit hoc iam,dixi quodam loco in com mentario in Catullum. Quam ea nunc instructa pulchre ad perniciem siet,J loquendi ratis a Plauto, ut uidetur, accepta
430쪽
cuius est uersus ille, Bacchidibus omnium ad perniciem instructa domus opime, atque opipare.
. Consilia adolestentes: & tibi perdereJ Versus consare non uidetur.suspicor legendum,adulestentes: et itastri se ueteres,cum uellent secundam huius nominii syllabam producere.
Somnum hercle ego hac nocte oculis non uidi meisJ busticor ,fuisse in graeco Menandri, υπνονέωρακα. se quidem υπνονοῶν, eodem sinsu, pure admotam ac proprie dicitur. Aristophanes Vestis:
68: Ne nos inter nos congruere sentiat.J Claudeo pro, claudo,di Ium a ueteribus legimus. βd et uiueo, pro, uiso ', diceo, pro, dico , usitata aliquando Dif-ρ , consat ex Vonio , apud quem citatur illud ex Naeuio: tibi, dum uiuebo, fidelis ero. ubi tamen vulgo male legitur,uidebo .et item illud ex eodem: Primum quod dicebo, recte secundum quod dicebo, eo melius. ita necesse es, congrueo, hoc loco, non, congruo, dictumfuisse a Teremio, intelligamus. nam, nis congruere legas , syllaba , quae proai' me ultrinam es , proaucta , ut uersus constet , non sequeris. Disi Oluinae, otiosus operam ut tibi darem J inal is