장음표시 사용
211쪽
litate his casibus quis conuenitur, verum aut haereditario jure, aut jure debitoris,aut titulo renaunerationis, aut jure possessis-nis: Atqui regula nostera est de conuentis ex liberalitate. In id igitur quod facere possunt conuenti condemnantur donatores : dc quidem ita , ut licet aliae quoque personae sint, quae spropter χεο ν personarum, vel τει aut loquitur He
mopolites ad hanc ut is t. t L instra) in id quod facere possunt
condemnantur,ut sunt de quibus agi cur l. II tit. l. 63. g. s. απ. pro socior l. 3. de jure dot. l. I1. 6. η soluto matrim. l. l6. II. I 8. 9. g. l. dr l. 2o. m. de re iud. in qua postrema hujus quoque constitutionis Diui Pij mentio fit) puta maritus de dote conuentus, socius omnium bonorum,parenteS, patroni, Corumq; parentes& liberi, miles denique: attamen non tam pleno his consultum fuit, ut consulitur iis qui ex liberalitate Conueniuntur. Nam, ut eleganter ait l. 49. .. de re iud. pinguius donatori succurrere debemus qu1m ei qui verum debitum persolvere tenetur: ne
sui subjicitur sequenti l. so. liberalitate sua inops fieri persectitetur. Quare,cum in caeteris non etiam deducatur aes ali num l. I9. g. I.is . l. 9.- de re tuae t. S . -soluto matrimon. solus donator, qui ex liberalitate conuenitur, etiam aes alienum deducit : Omni demum scilicet aere alieno iueducto donator facere posse intelligitur, Li6. I9. g. l. dictI. 9. dr So. ..de re iudie. G. 4. 4 . soluto matrimonio. quam postremam legem observandum est desumptam esse ex Pauli libro De jure 'gulari r Nam hoc est quod diximus, de jure singulari seu priuilegio & beneficio juris certis personis dato,hac regula agi: de quo priuilegij genere speciatim agitur ι.68.se I96. insta Illoc tit. Ergo donator in quantum facere posse dicitur, in quantum aes alienum patitur : Item, ita ne egear, nam dc hactenus quoque ipsius ratio habenda est, ut ipsi aliquid sufficiens relinquatur LI'. g. l. t. o. . inn-Me quoplura ad M. III. - p c.raf
212쪽
De Vi Tioso ab initio. XXIX. P A v L V s libro octauo ad Sabinum.
Quo D ab initio vitiosum est, non potest tractu
temporis convalescere. VI Tios VM seu inutile ab initio utrum convalescere post ea pollit tractu temporis, quaerituri Et non posse hac r gula definitur,quae proprie spectat ad Tractatum de Tutelis ut recte quoque P. Faber indicauit. Hoc enim libro octauo ad Sabinum Paulum de Tutelis egisse docent ejus libri fragmenta
hanc legem postponi dcbuisse legi proximae,quae ad actionem Rei uxoriae spectat. Species hujus regulae eo pertinet,ut indicetur , auctoritatem Tutoris ST ATIM' IN IPSO NEGOTI
requiri: quam in rem est expressa Gai j lex obtigari 9. g. tutor 6. ηπ.de auctoritutor. Statim in i o negotio,ait Gaius, Lucor initio,ait haec lex. Alioquin post tempus interposita auctoritas nihil git,ut subjicit Gaius, duco: & ut hic dicitur, quod initio viti sum cst non potest tractu temporis convalescere. Et huic tamen d cfinitioni Gaioq; Iurisconsulto opponitur Vlpianus lib. 8. ad Sabinum, in l.si quis hi 23. g jussum 4. - adquimhaeredit. v bi ait,tutoris auctoritatem interponi frecto stilicet, perfecto negotior de in eo non esse simile jussum ejus qui in potestate habet ; quia jussum praecedere debet. Cujacij conciliatio,vel imterpretatao, lib. i . sexu.cap. I. nunquam mihi placuit, qui autumat, si statim atque peractum cst negotium tutor in praesenti auctor fiat, satis esse,nec quidquam nocere si in ipso tractatu Agestu negoti j non interfuerit, atque hanc cilc Vlpiani sente
tiam. Nam imo in ipso negotio &. tractatu tutorem praestentem esse oporici: Quare leui tantum emendatione rem conciliari oportet: restribendum enim in aeg. 4. prouecto negoIio. Scilicet satis est interponi tutoris auctoritatem PROUECTO NEGO Tio: contra jussum ejus qui in potestate habet PRAECEDERE de bot: Opponuntur scilicet praecedere, &Ιr octo negotio intcs-
213쪽
1 o SABINI AN. REGG. PARS VII.
poni: id est, quod jam tractatur, promouetur: ut ita velit Vrupianus, etsi non praecesserit tutoris auctoritas, si tamen ipsi negotio superveniens,, prouecto negotio uctoritatem suam interponar, fatis esse. Prouectum negotium est, quod jam aliquo usque processit,promotum est, nondum tamcn perfectum. Quo sensu passim maelia quaedam dicuntur apud scriptorcs : vide vel Tacitum. Et hunc quidem casum, qui ramen hujus regular g nuinus est,cum varios alios asserat, i sit Glossa. Huic caeteroquin regu l. in summam concordant duae praeterea hujus tiri legcs, puta lex LO. alo. inura, hoc tit. ubi ostcnditur, hanc tigulam in testamentis & in haeredum quoque institutionibus o tinerc,& in Degaris: Quae sententia est Regulae Catonianae. Dmo latissime, si quae alia patet haec juris regula: In cujus applicatione ne labamur,&ut contrariis seu objectionibus non nubiis, quae moueri possunt, satisfiat, unica diltinctio servanda est: Nzmpe,in iis negotiis & actibus,in quibus Ioges pro forma st tuin personae & rei praesentis spectari jubent, dc ex quibus negotium statum seu substantiam capit, denique in quibus semel tantum velle possumus : In his, inquam, omnibus actibus haec regula nostra locum obtinet,sive de contractibus,sive de test mentis agarur,siue de actionibus. In contrambus: ut ecce,in.hac ipsa specie nostra autoritas i toris pro forma & substantia negoti j desideratur: Quare initio, ix.prouecto etiam negorio eam interponi oportet: Rursum ad substantiam de formam contractuum pertiner, ut res de qua agitur, sit in commercio hominum : Quare si initio non fuerit, etsi postea esse coeperit, non ideo negotium sustinetur, g. serrum, in de V. O. dc Icontinuin I T. f. Io. radiit. F. I. Insiit.dein ailsipal. ubi dicitur, non secundum futuri temporis jus, scd s cundum praesentis aestimari debere stipulationem. Tandem ad substantiam contractuum pertinet ; ut qui contrahit, co trahendi jus habeat: Quare in P R Axi, si mulier in Gallia sine consensu mariti contraxerit, soluto quamlibet matrimonio contractus non valet, quam in rem varia sunt Partamenti P risiensis arretia: Et haec de Contractibus. , Teuamentorum par ratio est,quo propriὶ refertur Regula C toniana,siuc ipium testatorem spectes,sive haeredem instituen dum, sius haeredem institutum, siue legata : Testatorem, i quamn
214쪽
quam, initio quippe testamenti conditi testandi jus eum ha buisse oportet, neque ideo quia ex postfacto seu tractu temporis testabilis esse coepit, testamentiim sustinebitur, L8. I9.α. putes faede quo tamen vide quaedam insta adleg. I9I. Haeredem, pariter instituenduin: Quare si pater filium tellainento praeteriit, & postea filius decesserit; non ideo testamentum sisti nebitur, g. i. Insit. de exhauaeliber. Dixi etiam, haeredem is ta- - hinc illud est quod dicitur in l. 2Io. inst. Quae ab initio inutilis fuit institutio, ex postfacto eam convalescere non posse: Dediq; dixi, Legata: Nam Sc eo pertinet decantata illa regula
Catoniana Si te itamenti facti tempore inutile sit legatum, non valere id quandocunque testator decesserit. Tandem claudatii rhoc, regula generali legis ΣΟΙ. infra, Omnia quae ex Testamento proficiscuntur, ita statum capere & euentum, si initium quoque sine vitio acceperint. monum quoque par ratio est ἱ nam & hae nisi initio valeant,ex postfacto non convalescunt. Nempe actiones legitime ab initio ordinatas oporter,ut in specie L 2. g.est... quod ius D. III. in prisc. -.de furtur l. penult. m. de noxal.action. Tandem his omnibus casibus, quae initio sui αύ--m sunt, semel de semper sunt.
Atenim si non pro forma & substantia quid negotio substernatur, & prohibitionis causa temporaria sit, tum sanὸ quod vitiosum initio erat , etsi non solo temporis tractu , attamen ex nouo quodammodo consensu MVoluntate convalescere incipit, siue de contractibus quotatur, siue de quasi contractibus, nuptiis, testamentis, legatis. De contractibin, inquam, ideo si rem alienam obligauero pignori, ejusq; postea dominium consecutus fuero, obligatio utiliter confirmatur, LAI. π de pignor. action. L .m.de pignor. LDCstres alienestri. Pariter, si rem dotalem uxoris meae Constante matrimonio inutiliter aliena uero, postea* Conjugi haeres extitero, alienatio coiIValescit, i. 12...de Uuca'. Pariter,si unus ex secras initio servitutem inutili ter constituerit, secuta sociorum Ccisione servitus confii matur. l.υII.c .communineae Idem obtinet & in Donationibu Nam uRectori prouinciae quid in ossicio donauero , deposito ossicio donatio jam confirmata valci, LI.C.de contractjudic. Idem obiatinet in do tionibuου inter conjuges, quae initio invalidae tracta
215쪽
temporis in eadem voluntate decedente Conjuge convaleserunt: Eadem ratio quarundam Nuptiarum e Nuptiae quippe ab initio vitiosae inter minorem XLI. vel XIV. annis justa postea aetate confirmantur,l. 4. π.de ritu nupt. Item nuptiae Contractae inter Se natorem Sc libertinam, S sic vitiosae, amissa dignitate convalescunt, ι. . π.de Senator. l. 27.αν. de ritu nupt. Nuptiae pariter inter mulierem prouincialem & ossicium in prouincia gerentem contractae, deposito officio convalescunt, l. 6 I. g. I. αν. de' ritu nupt. Quorum omnium haec unica ratio est, quia his casi- hus prohibitionis causa temporaria fuit, neque rcs quae negotio
intercessit, seu ncgotium impediebat, substantiam aut forma negoti j afficiebat. Addatur,neque in his hanc regulam obtinere, in quibus non ex praesenti negotium perficitur, sed in futurum, aut a lege auta testatore, aut a contrahentibus, negotium Consertur,ut in specie legis yer . π.de Reg. ton. t. I. g. Σ.-.de legatis. In speciebus totius tituli, ctuando Hes legatorum, in sipec. l. . g.libertatEm, C. de caduc.tollinae l. 2...de excu tutor. In his quippe omnibus casibus totius negotij vis a fine Sc euentu pendet, de tamdiu in sus penso est. Quanquam Sc in his ferme omnibus speciebus non tam res ab initio V I T l o S A est, de quo est haec rogula,quam in effectum deduci non potest. Denique perpetua est haec regula, suos intra fines coarctata : Qua causa formula illa NoN ro-TE sT peremptoria hic eodem sensu posita,quo alibi saepe.
NupTIAs quidsectat. XXX. VLPIANV s libro irinfimosexto ad Sabinum. NuPΤIAs non concubitus, sed consensus facit.
NV p τ i AE unde aestimari, & a quo tempore computari de beant , hac regula quae superiorem antevertere debuit, servato materiarum ordine) definitumad eum videsicci finem, uti liqueat, quinam coniugum, maritorum & uxorum iure censeri debeant. Porrb, quemadmodum haec regula ex eodem trigesimo sexto ad Sabiaum libro,unde desti mpta cst lex 28. sev petita est : ita Sc ad eundem juris articulum spectat, ad actio
216쪽
nes, inquam , soluto matrimonio inter coniuges utrimque competentes; at ostendit lex Ia. I9. stat .matrim. l. 9...de dones.
inter υir. ct uxor. quae ex codem Vlpiani libro 36. ad Sabinum huic coniungendae sunt. Qui nimb haec ipsa regula continetur in I.cum fueris I S. υ. de condit. odem. quae tamen inscriptum habet Vlpiani librum 33. ad Sabinum, cum hic habeatur 36. Unde Antovius Augustinus lib. I. Emend. c. 7l. H. 6c ex eo Labilius, alterutrubi mendam irrepsisse putabat. Quod etsi cui veruiti videri possit, ego tamen mi mutem : potuit enim Vlpianus hanc regulam usurpasse,utroque libro ,3 .de 36 : ambo quippe libri illi
occupati fuere circa rei uxom acriones una cum O.
Igitur hac regula definitur, unde aestimari matrimonium, S a quo tempore computata debeat: atque adeo unde in genere matrimonij probatio petatur. Et ait Vlpianus generaliter & indefinite : Nuptias non concubitumsed consensium facere. Quomodo Iustinianus in πουesti m. c. s. -νωΘεως ψιλου - ψυις ια, et o Quomodo idem Vlpianus, in l. cum hic satus 32.3 si mulier I de donat. inter viro uxor, non coitus, inquit, matrimonium facit, sed maritalis asscctio:Quomodo Papinianus, in l. donationes 3I. de donationibus: maritalis nonor & assectio,si vide l. quod idem ait,in l. cum tabulis I 6. g. I .de his qu.e uI indignis, honore pleno quis mulierem diligat : Quo sensu SI sola dignitate uxor a concubina separatur , ι. 9. g. . de legat. Id vide S l. 8. d. de operis liberi. l. Cod deposliminio. Non igitur de concubitu aestimantur nuptiae, vel inde computantur , neque ex concubitu nuptiae satis probantur. Sicuti & retro secubitu matrimonium non ditacia tur, seu separatione thori aut habitationis : imo solo consensu retinentur nuptiae, El.cum luc fatus 32 v. g. II. Ex solo igitur consensu nuptiae aestimantur, solaque animi destinatione : quomodo dc rcti b , concubinam ex sola animi destinatione aestimari Oporici, Lien. π. de concubinis. Alia verb iam quaestio est & ulterior, quomodo haec animi destinatio, haec maritalis assectio seu honor, plenus honor, consensu hic declaretur, qui biisque adeo conjecturis matrimonium contractum censeatur : de quo lato Mcnochius, i. praesum . l. 2. Papinianus sane has probationes Mconiecturas suppeditat in diJI. de Mnai. puni, I. ex comparati ne personarum: cuius exemplum vi clere est in l.io liberae et . deriIs nupt. 2. Ex vitae conjunctione, cujας etiam excin plurKcx-
217쪽
stat in cup.isiud, extra de praesiμmptionibus. I. Ex vicinorum opinione , i se vicinis 9. Coaede nuptiis : istium, απ. de his qui huntsui. 4. Item regulariter ex deductione in domum consensus declarabatur, Sc matrimonium Persicicbatur,l.cum in te 6. d. de donat .ante nupt. t. . de ritu nupt. l. pen. viae. de Gnal inter vir. 9 axonet si linc ea matrimonium Contrahi poterat, acllen. in domum,
inquam , deductione , quamvis nondum in cubiculum mariti mulier venerit, dict.ι. II de condit. se riman . s. Aquae item Mignis acceptione, ael. peniat. 6. Dotalibus instrumentis seu tabulis nuptialibus quomodo oc apud Turcas sola dote uxor a concubina differt,tcste Busbequio) seu Testatione: quae tam ea&ipsa necessaria non fuere, in domum, inquam, deductio, tabulaeque dotales : ut ostendit lex . απ.de side in . t. . e pignorib.
rem lsi vicinis 9. l. lyct i. xi. aede nuptiu. Novella in .c4. N veil. 4. Nov. IIT. dc Quintilianus tib. borat. Instit. p. a. Quanquam in nonnullis matximoniis scriptura necessaria fuit, Nov. D . M l. Nuptiae, Authsed nouo iure, Auth.maximis,C.de nuptiis. g.vit. Insit .de nuptiis. Haec, inquam, Omnia ad nuptiarum probati nem pertinebant, non ad substantiam matrimonij seu nuptiatum contrahendarum: exceptis,ut dixi,casibus singularibus,ubi scriptura de substantia erat. At Christiana hodie Iurisprudentia sola ferme lisio, α nuptias fieri vult: cujus sane usus in prissca Ecclesia antiquistimus fuit,secundo jam,tertio quartoq; Ecelesiae Christianae seculo, Ignati j jam, Tertulliani, lib. 2. adox
rem o lib.de pudicitiae Ambrosij lib. 9.e pii l. Nagianeteni seculis: Hanc ad rem videaturic posterior Novella Leonis 89. item No.eli. Alexij Comneni,&Scholiastes Harmenopuli lib. q. tit. . de Theod. Hermopol. hic,& HOttomannus,I M.quaesi. et
Et ita quidem etiam satisfactum jam iis quae vulgo objici Glent adversus hanc regulam. Vno verbo : de conssensus sub κυ-ιia haec lex est,cui opponitur concubitus: non de modis quibus consensus declaratur : Item de legitimo consensu cst haec regula. Quare neque huic regulae obitat lex pen. .quaia odest gat.l. 9. g. l.dejure dotium. Denique, quod dicitur de concubitu, eum non facere nuptias, id accipiendum de εργω ip dummodo potentia ad sit, alioquin nuptiae non consistitiat.
218쪽
pertinet, uti liqueat, quando jam nuptiae contractae censeantur, uri quis nuptiarum commodis potiri possi, δc e contra, iis quae conjugibus prohibita sunt,abstinendum sibi norit. I. Hinc
ad c d dos, dech dote actio mulieri competit, si post consensum
adhibitum maritus subita forte morte, antequam vXorem cognosceret, moriatur , t.6.T. de ritu nupt. 2. Hinc legato alicui relicto, si nuptias contraxerit, contracto statim matrimonio conia ditio impicta videtur, & legatum debetur : quamvis mulier nondum in cubiculum mariti venerit,i. siuerit IJ.de condition. or demonstrationibuου. 3. Hinc maritus exinde, a tempore consensus, in id quod facere potest, condemnabitur, de quo iure singulari ii let.28supr. De eo sane egit Vlpianus hoc ipso libro
36. ad Sabinum , uti constat ex t. maritum iΣ. soluIo matrim. scutex eodem lihro desumpta est d. l. 18. 4: Hinc donatio inter aliquos constabir, prout in concubinam, vel conjugem collata crit, ι. II. de δε bonIb.: l. f. I.vers. DIvus: isti praedia I 8. de An tionsi. inter vino uxor. S. Hinc praemiis quae maritis seu conjugibus lege tributa sunt,jam inde ut consensus intercessit,conjuges potiuntur: retro poenas coeli bibus propositas jam inde cultant. 6. Exinde bonorum possessio unde viro uxor his competer. T. Eodem pertinent dc Arresta Partamenti Par siensis, quibus judicatum eli, communionem bonorum inter conjuges, moribus Gallicas receptam, & doarium mulieri asquiri a die benedictionis, etsi maritus opus mariti nondum impleuerit. Ex his jam patet,quam alieno plane Ioco, extraque aleam hic Interpretes, & saepe quidem prolixe, tractent de consensu parentum in nuptiis requisito. Haec enim rig. est tantum de ipsarum mei partium seu conjugum consensu. Ad extremum,nc illud praetereundum, adversus hanc rigulam similesve certis legum conditoribus aliquando placuisse, si corpore non conuenissent conjuges, nuptias non videri contractas ς ut memorallZeno in quadam specie de AEgyptiis,ilenulι.C.de inces.nuptis
219쪽
P Rs VIII. Regularum Sabinianarum. DE NOXIS SERUORUM,
seu de Nox ALI Bus actionibus. De IM possini LiTATE facti.
XXXI. IDEM DUlpianwJ libro quadragesimo ecunds
VERUM est, neque pacta,neque stipulatim es factum poste tollere: Quod enim impossibile est,neque pa- neque stipulatione potest comprehendi, ut utilem actionem aut factum essicere possit.
conceilentis sormula haec est.
SIM eos si si LiτAτε facti est haec regula, quae συμχα metu quandam primis statim verbis continctin utiquatuor aliae sunt hoc eodem titulo, puta lex Is S. I 82.181.188. g. I. de impossibilitate rei dandiq;: quanquam M ad v-tramque speciem referri possit ael. i8s.er i 88.6. I. Et haec quidem nostra est de impossibili deducto collato in pactum contra stui scilicet adjectum, nam ita accipienda est hoc loco pacti vox: vel in stipulationcm. Quo ipso sensu pachiones Sc stipulationes junguntur ι. .de usustuctu: dc exinde g. I. In .eod. virumque cadem in re complexus est Imperator, voluntan contractinappellatione. Ac nominatim pertinet haem regula ad nox- sci uorum & nexales actiones servorum nomine : de lus cnim egit Vlpianus hoc libro 42. ad Sabinum ; ut ostendunt cxinde l.non impossibile So. is pactis: t. to. . ad IN.Aquil. l. IS.de orae Sri .verb.
l. si ita quis 3 i. de euictionibus: l. aliud est I74. de V. S. Pertinet de ad Edictum aedilium curulium de venditione mancipiorum: de speciatini quod etiam recte diuinauit Glossa ad id siue pMctum stipulationem in servi venditione, rem eum non esse, vespellionem non esse : quod docent ex hoc ipso libro a. ad Sabinum
220쪽
Sabinum tres leges, quaeq, adeo huic coassandae veniunt, put,aelex So. de pactis: ubi etiam eadem quaestio ab eodem Vlpiano . tractatur lyiisa quis II. et . de mimon. quam hic recte adfert Gl.)l.alludere II . αν .de V. S. Quo etiam ipso libro r. ad Sabinum Vlpianus egit inter alia de pacto seu de decisione super furto, ut docet ex eodem libro lexsi pro fure 7. . de condi I. sun. lgeneraliter 26. min. de V. O. l. inter omnes 46. g. vsique adeo S. επ. de urtis.
Vel etiam pertinet haec regula ad id pactum , servum 'gismum
non esse : quod ut aliunde patet, ita praebet argumentum dicta lex IS. de praesicri .veo. quae ex eodem pariter Vlpiani libro desumpta huic conjungenda est. Haec scit. pacta & stipulationes in mancipiorum venditione adjiciebantur, de praestandis sciI. his Se sit milibus servorum viti A noxisq;: unde & illa AEdilitii Edicti verba, Si adversitu quod DICTUM PROMIssu MUEfuerit cum veniret,&c. i. e. pacto vel stipulatione adjectum fuerit. Hoc in tractatu cum versaretur Sabinus,duas has generales regulas proposuisse videtur, occasione actionis noxalis ex furto servi: Quarum prior haec fuit,Turpes stipulationes nullius esse momenti, ael. generaliter 26. de P. O. turpem porro non esse stipulationem,qua de furto jam admisso decisum est,ael si pro Iure T. π.de condi I furtiuae 9 d. l.inter omnes 46. g. s. de furtis. Alteram hanc regulam obiter, dc pro dubitandi ratione proposuerat, Pactum S: stipulationem quid impossibile continentem non valer , ael. O .de pactis, ct ael. l.de euictioni,inr in stipulatione vel Pacto, Furem vel Fugitiυum non esse, nil impossibile contis neri h.co l. o. Nempe ibi tractabat siue Sabinus, siue Vlpi nus, utrum hoc pactum, haec stipulatio, in servo vendendo,μ- rem vel fugitivum eum non esse , impossibile quid contineret 2 Quod utique videbatur, ex ea dubitandi ratione, quae hic pro regula affertur, & per mi :η- proponitur, nempe, Neque
pactum, nes stipulationem factum posse ioPere; quod enim impossbile es, neque pacio , neque stipulatione posse comprehendi, ut utilem actionem aut fictum efficere posiι : Quemadmodum & venditor, qui
non vitiosum etiam in posterum servum futurum promita, nourantum tumere promittis, verum etiam impossibile promittere videtur, L .Coide adιlιI. action. Et vero nonnullis veterum ita visum fuisse aiisael. si . de euictionib. Nempe enim,si servus in hac
caussit, id est, si scrvus venditus fur ut, impossibile esse quod