장음표시 사용
311쪽
e libris IVLIANI DIGEsTORVM desumptae, totidem legibus comprohensae, puta
IGI ANI Reguia 6.sequuntur, e libris eι- Digestorum: in ιμ-bus sciticer Edietum perpetuum,quod sub Hadriano Imper titulos Digestorum disinxeras, nouisque clausiau adauxeras, brevira Commentario istas, it HAEREDITATIs vis is definitio.
LXII. IvLI AN us librosexto Digestorum. Haereditati nihil aliud est, quam successio in uniue . se in ius quod defunctus habuerit. '
M a reditatis definitionem seu vim continet haec R. cui
L concordant, eodem Iuliani fine inspecto, septem printerea aliae huius rit. Regulae,puta lax, Sq. 9.DO. IAS. g.I. I 3136. 82. I6o. g. 1. Quinimo totidem verbis ea ipsa definitio repetita extat e Gaio Iurisconsulto in M. a . svra de V. S. Neque ideo tamen Culacium vel P. Fabrum audio , qui, ut alias nonnullas, ita & hanc quoque legem , inter fugitivas n merabant: non alios, qui istud inter alia vitium huius tituli in eo notant, quod &finitiones nonnullae, & hanc quidem har aestatis eo conicctae fuerint. Nam prout Iurisconsulti scopus est seu finis,lta & definitio vocis seu rei in Regulam facile migra Proque Regula traditur seu proponitur.Ita definitio laec haere
312쪽
ditatis superiore titulo de V. S. proposita fuit, ut quae esset verbi hariditatis significatio,constarct: hoc vero titulo, in censu Regularum recte locata est, ut ostendatur, quid quantumque Iv-M s ad haeredem perueniat. Quod utique hac definitione effiacitur,quae multis aliis specialioribus R.in hac materia pro vn Nuersiali R. & ratione substcrnitur. Qua causa & Papinianum ipsum libω Desinitionum,i. R. nonnullas rerum definitiones adspersisse comperio: quod docet lex I.dele bin o II. de iustitia. Et vero species quae huic l. aptanda venit,id diserte docet: Nempe Iulianus hoc lib. 6.unde haec R. desumpta est, Edictumis haereat
soles de haere vel ac .vend. Quare dum in eo esset Iulianus , docere inter alia quoque semel voluit, quid iuris ad haeredem p rculiariter, quidque adeo in haereditatis petitionem veniret, ipsius iudicij vi SI potestate: inter alia, V. g. non ea rant lim quae mortis tempore in bonis defuncti fuerunt, Verum ea quoque quae postea augmento haereditati accesserunt. Quae omnia Iulianus veteri hac definitione 5c Regula proposita, firmare institui tmempe id ita fieri. quia Haeredit.u nihιι aliud si quam successio in uniuersum IVS defuncti. Nempe , etsi in bonis defuncti, ea
quae diximus, nondum fuerint,in IV R E tamen eius fuerunt.
Iulianus crgo hanc Reg. seu definitionem eo quo dixi fine
proposuit, seu haereditatis petitionis Occasione. Qua ipsa occasione fines ue Ze Caius eam proposuit iri d.ι. L . de HS. uri Constat ex legibus quae ex eodem lib. 6. ad Edictum prouinciale de sumptae, illi coniungendae lilnt: puta lex M. Io. s. I7.2l. I. '. P.
O. de haere petit. l.χν pars haereael a.de possess.haerediem. Neque alia est huius Reg. sententia, quam scptem aliarum quas hoc titulo concordare iam dixi. Hoc illud scilicet est quod l. 14. definitur,ne inem plud I V R I S ad aiιum transferre posse quam ipsie haberi. Ire in quodl. 9. dicitur, haeredem eiusdem testiris IURIS VE esse, cuius μιι defunctus. Quod LI2O. statuitur, ne minem pias Co M M o D I haressi suo relinq ere , quam ipse habuit. Quod ι. ia 3. g. i.proponitu Aeos qui in uniuersum IV S μcredunt, αreris loco haberi Quod l.i43. asseritur, quod Vsis qui contraxerunι obseat, o Fuccessoribuου eorum obseabit. Quod ι. I 6.9.2. cum quis in alis locum succuseras, non es aequum es socere, quodadue ud eum nom
313쪽
nocuit, in cuius LOCUM successit. Quod Li6o. g.vit. Absurdam es plus Iu Ri s habere, cui legatu6ὰ βη ου, quim haeredem, aut ipsum testator si viveret. Quare & ad eas leges dicta huc arcessi possitnt. Illud denique pro Triboniani defensione addendum,
hanc haereditatis definitionem, non definitionis modo proponi,verum ceu substratum quid pro ratione & regulae alicui iuris definitioni : Haereditaν NiΗlL ALivD EsT : quomodo& soritis definitio proponit r : NATvRA es cauu Ionis,&c. l. 6 I. Vbi v. adhuc quae dicam. De MORA. deque Pao vo CANTE ad Iu DIC iv Mbonas de .
LXIII. ID E M Iubanusi libro decimosiptimo Digenorum. Qui sine dolo malo ad Iudicium prouocat,non
AD Tractatum de Mora pertinet haec secunda Iuliani Reg.
quo etiam pertinent quoque aliae Regulae huius tituli lex 9. 88.l6M7 .g. I74. i. rine.infra b.tit. Cuius Mora definitio etsi caeteroquin in facto magis quam in iure consistere dicatur,& utrum mora facta intelligatur, neque constitutione ulla, n , que Iuris autorum decisione decidi semel possit l. mora 31-. de usum utpote cum eius aestimatio ex facti qualitate pendeat: Sp cialis tamen haec Reg. in hoc tractatu Morat hic a Iuliano proponitur,dc quidem negatiua,N- videri eum moram facere, i sine dolo malo ad iudicium prouocas. Cui concordat praeterea hoc tit.
ια non potes 9'. infra. Non eo ipso scilicet debitor, quod solutionem detrectat, bc moram facere ilico intelligendus r Quid enim,si iusta ignorantia,quantum soluere debeat,id faciat, M. ys. ixstat Quid si optima ratione, ut ait lex a de any Quid si iustὸ ut loquitur lex si quis solutioni 14. αν. de υβnὰ Quid si Reipubl. causa abesse subito coepit,&c.leg.Lyaei. Quid si sine dolo malo ut hac Reg. diciturin ad iudicium prouocet Iuris utique persecutio iniuriam in se non continet:& ideo haec mora
inculpata est,ut loquitur Papino. D. de U-- α qui alioquin
314쪽
morae sunt este mis) debitorem non siibjici ci usuris, fructibus, interesse, poenae, periculo rei,& expensis seu sumptibus litis: De nique, etsi moram reuera faciat, moram tamen facere NON v I D E T v R , id est non ideo multandus vel puniendus venit: Non vide ati formula in his Regula tralatitia, qua in speciem apparentia remouentur profligantur. Nemo scilicet nactu litis ius suum indefensum relinquere tenetur l. t uda o. in f .c..de haererit. νetit. Neque improbus videri potest, qui ignorat quantum soluere dc beat, d.l.99. infra, hoc tit. Vt haec in genere recte dicuntur, ira quod Glossa recte diuinauit in pertinet laaec Reg. ad eam ipsam speciem quae aptanda venit ae legi 2I.23. 24. -.de urs. Nam sicut Vlpianus lib. 34. ad edictum,& Paulus lib. 37. ad edictum unde eae leges desumptae sunt: de Rei uxoriar actionc ,ac nominatim de Reiemi nibus ex dote egerunt, ita etiam Iulianus hoc ipsum argumentum exsecutus eth lib. II. Digestorum ut ostendunt lex s. l. 9.
donas. Species igitur haec facillima nunc sit in Marito snil enim iam moror eam speciem quam Cui acius libris ad Iulianum prodidit.
Tu uxor mea, soluto matrimonio dotem reperis: Fgo eius retinendae mihi ius vindico, ex causis iure proditis, bona tamen fide: mox lite cado Non ideo tamen in usuras tenebor: Bona fides moram eluit. Neque in hac tantum specie haec R. specta tur, verum etiam inspec. i. g. I-de .H.73.de leg. 2. l. a. C.
de Uur. σfructιb. leg. nempe & in Herede haec Reg. locum obtinet : Finge enim,Falcidia interueniente seu haerede Falcidiam obiiciente svi d. l. 28. delegat. 2.2 hcredem morari praestationem legatorum Vtique si heres legis falcidiae rationem bona fide iudicio subiecerit,vitio morae non subiacebit. Similes alias species in herede repetere liccbit ex LI9. 1. 99. infra. Addatur tertia species in Reo ex lege I . ηπ. depositi. Finge de persona actoris de eius habilitate, ut loquuntur, dubitare me, atque ideo ad iudicium prouocare Non ideo morae per
Et haec quidem ita obtinent in proseunte ad iudicium, ut hael. dicitur, id est in Rem Quamquam idem obtinet de in Actore
315쪽
seu petitore : Nam dc actor pariter non videtur dolo exequi seu exercere actionem, qui ignorat causam cur non debeat petere, t. ITPs. I. infra h.LSedenim quae limitatio hac l. additur, obtinet tantum haec Reg. in prouocante ad Iudicium He dolo malo. Alia enim ratio est furis c=praedonis. Nam licet fur paratus sit excipere condicti nem , id est, ad iudicium prouocci, attamen non ideo moram purgat. ι.vit.απ.de condie. furt. Praedo seu fur, idemque morator semper est, & moram dolumque facere semper intelligitur, etsi ad iudicium prouocet, etsi iudicio expcciatur, quia dolo malo prouocat, dc experitur : quod firmatur de in sp. d. l. istud quoque o. ius pr. εν. de haereaepetit. RARi casem incogitantiam in negotiis agendis excusari.
EA quae raro accidunt,non temere in agendis
negotiis computantur. DE Raro contingentibus, seu δει - λῶου, --ως, esthaec R.
e Iulianeis tertia: Cui tres calus seu species & exempla vulgo male aptantur. Nolim primum ab Interpretibus ferme omnibus eandem huic Reg. sententiam affingi, quam alioquin prae se ferunt hodie lex 3. . 96.- .is β. Hae leges quippe, Vt hodie positae sunt, sunt de Leginatione Iurisque determinatione: illudque indicant, rarum aut mirabilem aliquem casum & e traordinarium impedire non posse,quo minus Iura aliqua generalia in Repubi constituantur seu leges generales a Legislatoribus sanciantur : Quo pertinet etiam illud Theophrasti, is ια-ξ η ac via ta νειαν οἱ νοι - . Quod etiam ad casum multiplicis puerperii trahunt iurisconsulti ind. t Muiqui, is sipara haereae Nam ut Aristoteles ait 4. Ethic. ad Eudemium c.8. ά άαλμον Γ λαμα- ον. sce Similiterque Ethic. Nicom. L .e.I . Vel ut Heliodorus Prusaeus in Paraphrasi, c. I6.-ωe
gor. Nazianz. Orat. 9. legas vim in Eccles. Ma obtinere ait, quod aras: ου νη- ρκκλησία ατάων : Eiusque rei exempla extant in
316쪽
in Em...de minor. & in Nou. 9 .f. 2. Quamquam & hoc ipse iueo enantiophano percelli vulgo videtur , quod aliquam multa
jura constituta reperiantur de raris & mirabilibus cassibus, puta de Hermaphrodito,i. Io. ηπ. destitu homin. de partu monstruo ιI4.eo tis.se l. lΠ . de WS. item de Caesaribus, id est exsectis utero m uris l. 2.deliber&possum. de matre quinquagenaria, id est, partum edente l. . C. de legit. haeredit. de muliere paticnte vii- decimo menis, Nou. 39. de insula in mari nata, l. .g.insula ηπ.de aquis.rra.dominior tandem de dedito hostibus & non accepto
atque in ciuitatem reuersente, ι.ειι. . de legation .l. . . g. vlt.ς.
de captius Verum ita res concilianda est: Quemadmodum rarus casus facere non potest , quin lex generalis publice statu tur: quo pertinet etiam d. Novella ' ae. 2. ita neque lex gen ratis facere potest, quin raro casu emergente lex super eo iam constitui possit: Nempe,quemadmodum cum de Leginatione tractatur, inspicienda est frequentia & uniueisitas : ita sine o dinatione politica nihil quamlibet rarum aut singulare resim quendum est. Verum haec,uti dixi,ab hac R. aliena sunt. Nolo etiam hanc R. misceri cum l. lI . infra h. . ubi dicitur,
In obscuris insicisolere quod emnquefieri solet : Quia haec Reg.
nostra non est, ut illa, de obscura voluntate, verum de aperta. quae non eo minus valida esse adsignificatur, quod rarum C sum non praeuiderit is qui negotium aliquod egit, veluti qui testamentum condidit. Nolo tertio hanc Reg. accipi de C sibus fortuitis,& euentu seu successu,quod Accursius in secun do casu tentabat, &Hottomannus putauir, quos mandatarius exempli gratia non praestat: est enim haec Reg. de raro continis
gentibus, non de fortuitis & insperatis casibus, & succc ssu seu
euentu Contrario. Quare apagesis mihi interpietationem A cursij, qui vocem raro de fortuito casu accipit. Non igitur ad publicam Legislationem, non ad Obscurae v luntatis interpretationem, non ad casum & euentum fortuitum,pertinet haec lex,uerum ad Negotia agenda, quae ob insoliti Casus incogitantiam non ideo irritantur. In Negotiis agendis,aielex: uti lex s. supra, in Negotio cistrahendis r Inter quae tamen
subtilis haec differentia est , quod negotia contrahi dicuntur , in contractibus,vel quasi, Negotium vero agi in actu etiam μεοοί veluti testamento: Nam eo pertinet species huius R. non ad
317쪽
ont actus,seu quomodo Graeci perperam h. cR. interpretati sunt. Quaerebatur in specie huius Reg. nostrae virum in his negotiis agendis casus rari praeuideri debuerint ab his qui ncgotium aliquod agerent tractarent,& quia non prinuiderunt,ideo negotium corruat, quia,aliquid sit quod eis im- utari possiti Quod hac R. negatur: quia scit . ea quae raro acci-unt,non temerς in ageoris negotiis computantur Non computari ait lex, i. non pr uideri sol cre, non animo cuiusquam obuersari,
& ideo nec imputari negotium aliquod agenti si id non praeui- dat: non imputari inquam, hic cnim este dius est huius Reg. non quali computari , hic pro imputari accipiendum siti, quod Placentino plasiuit, etsi alicubi apud Plautum eo scnsu esse itur. Non umere computara ait lex : non abscissa negatione : possim tenim computari 3 praeuideri, vcrum non facile ; hoc sensu: pauco admodum mortalium esse qui in negotiis agendis eos Casus Aaros computent animoque volutent: Haec vis est istius formulae, Mn emere, id est, non facile. Ioculare cnim est quod Gloss .iniprimo cassi tentabat, quasi id indicetur, temerarium esse.sitgles causae in legabus enumerentur. Sic passim Sueto-ntu un Aadiso c. I 3.7s. 77. in Claudio, c. l. in Nerone c. I S. Vespasiano c. I hip Tato , 6.8. in Domatiano, c. I9. Liuius quoque
hb. umen incerta caseum R E P V Τ ΑΤ, quem sonuna nun-qνam decepit rybi habes, nνn temere ructare , ut hic non temere computara. Qui athipnus tib. I. c. . Istud ingentorum veluιpraecox g ηὐ non temere unquam pemenit ad frugem. Omitto sexcenta his similia : Iure nostro nunc contenti simus , occurrit haec ipsa formula non uno loco : Vt ι. ancistam π. -. de ροιιι. hered.
I cum in tes mento 28. αν. de an . leg. ιρsideiussores 4 l. ηαν. demetas toxia. i. 7. g. sedos quis . ηπ. de inium ι. non ignoras 9. Cod. de his qui accusare. Denique non computari ait lex, id est, si de actibus priuatorum quaeratur, non praeuideri: si de Iudice,non attendi in iudiciis & causarum decisionibus : Denique,ubi interpretatio facienda est de validitate negotii vel actus alicuius , rara
Euiusmodi in computationem non veniunt: ut ideo inualida
lint negotia si ptaevisa non fuerint. Quare inanis prorsus est eorum interpretatio, qui huic I. hunc sensum aflingunt, quod
contrahentes in negotiis agendis non inconsulte eos quoque casus qui rarissime eueniunt, scd Lamen euenire possunt, prae uidere
318쪽
uidere debeatit, ut ita lites p caueant quasi hac Reg. laudet ut
prouidentia contrahemium,oc vox temere significciti reo .lto non temere,Non inconsultor nam imo hac R. incogitaritia eorum; qui rarum Casiim non praeuiderant,excusatur: non vero eo tuniqui praeuiderunt prouidentia laudatur. Et vero genuina species, quae huic R. aptanda venit, hanc interpretatio item magisnaagisque profligat, nostram contra egregie firmat. Venit scit. aptanda ea quaestioni seu tractatui de iniusto Iesamento, ut docet lex IL,. de liberct post. l. 4. g. F. l. 7.de haere in . 26. επ.de vulgarior pup. l. i. de condis. o demonstri quae omnes ex eodem Iuliani lib. 19. Digestorum desumptae huic coniungendae sunt: Et quidem aptanda venit tractatui de iniusti testamento, ex causa praeteritionis postumi, M.t diJT .ael. 26. Quare nunc tu th fin amus. Pater testamento suo squod quiden Negotium est actu sique πιν ρMfilium postumum haeredem instituit:&sic unico filio pollumo instituto decessit: mox uxoraduplicem vel trigeminum partum edidit, vel etiam quinque,quod idem Iulianus. ut omittam alios,fieri posse testatur M6. de solui. De quo multiplici partu sunt solemnes leges: puta l. antiqui L .F pars haereae l.υιrum 7.de reb.dub.lsedes 28.de iudiciis, t. v. g. Io. de suis o legit. ldo. 3.6.de adquinhaer. Non ideo patris testamentum iniustum erit, nulliusque momenti, quasi filio Mi filii postumis praeteritis: quia rarum est, ut non uni parie sint mulieres : imo rara πολυτρκια est, rarus multiplex partus : et smon rarum A D M
D v M , d. l. antiqui raro trigmini navi tur: & quia rarum est, ideo nec in condendo testamento, m negotio hoc agendo, id testator computauit: neque hunc casum praeuidere debuit. Computare est,ut dixi,animo suo supputare, volutare, colligere,& sic ad id actus suos componere: ac nominatim ea quae innumero consistunt, futuraque. Sic , rationes computare passim: computare annos. Sic Sc illa apud Sciaccam. Si bene computes. Sic dc Tacitus, i .Historiaram L I. ubi de Mathemtici cuiusdam praedictione: Cum superfuturum eum Othonem) Neroni, promistiset, postquam ex eventu fides coniectura lim se rumore senium Galbae, su uentam Othonis computast tum, persuaserat fore ut in imperium ascis
Quanquam vero species huius o g. propriδ pertineat ad
319쪽
men eadem traduci seu porrigi potest ad actus Iudiciales, pr cessum,inquam iudicialem,& adiudicis officium instrue dum quo sane pertinet species d. legἡ 3. mysi pars haeredit. pet. quae tamen huius legis species non est j unde transscripta est I. 6.-. de legibus: Item species l. 9. ψ. de probat. tandem spec. l. .de Hu p.
De So RIT I C A caui statione, elusique natura.
LXV. IDEM LIulianusJ libro quinquagesimoquarto Digestorum. Ea est natura cauillationis, quam Graeci ΣορAlis appellant,ut ab euidenter veris, per breuissimas Rutationes ', disputatio ad ea; quae euidenter falsa sunt,
Sonticae Guintianu icon & character a Iuliano hac quartai css. exprimituri: quae ante Pandectas Florentinas nullo sensu legebatur, voce ἀφισὸκ posita, loco σωρista: de quo vi-dcndus est Anton. 1ugustinus, ob. 4. emendat. c. Iol. 266. Neque tamen audio interpretes, qui ad Philosophos hanc Reg. ablegatam, deque censu Regularum expunctam vellent: ut maxime etiam ab Vlpiano cIuliant sequace totidem verbis repetita ea cxtet in L Iura I77. .. de O. Multum scilicet interest,quo animo,quo fine,quidque dicatur,aut inculcetur,nam pro scopi diuersitate eadem lex non unius, verum huius modo illius tituli vel tractatus finibus recte includitur. Quod etiam supra iam ostendimus ad L .sup ubi haereditatis pariter definitio , superiore quoque titulo inculcata, reponilur : Quare S hac ratione ipsemet Iustinianus inculcationis ac repetiti nis veniam deprecatur, Πι. de Vetera Iure enucleando , M prafat. Pandectis praefixa. Ad rem. Cautionis igitur siue Cautelae ut loquuntur) vico, denique ceu I υι quoddam salutare hunc inlidulum haec sententia seu mentis Reg. coniecta fuit, aduersus
320쪽
animo fineque primitus a Iuliano haec Reg. concepta fuit, vitta iconio eius expresso , ab ea sibi contrahentes, aliique dili
Hoc uti liqueat, sciendum est, Iulianum egisse libro s4. Digestorum , unde haec R. desumpta est , de Modia disrahendae OLugationis e primo quidem, de modo naturali tollendae obligationis , i. de solutione, tum de Acceptilatione sui docet vel lex I7. i. de Acceptilat. quae indidem desumpta huic conjungenda est) id est, de actu legitimo, ut vocatur ι.77. inst. h. r. seu imaginario, quo obligatio tollitur, cuiusmodi est Acceptilatio. Ad hanc u
ro accepti lationem haec R. pertinet, arg. d. l. II. quomodo &candem Regul. ex Vlpiano relatam in l. IT . de HS. accepi, lationis pariter occasione propositam, colligere certo licet ex coniunctione i an inusilis 8...de acceptu. Caeterum,cum accepti latio ista verbis per interrogationes & responsiones perageretur, quandoque etiam stipulatione Aquiliana praecedente, ita quidem aliquando, ut una accepti latione plura debita ex diuersis causis tollerentur, hinc reo stipulandi interrogante, inde reo debendi spondente ; mox , hinc accepto rogante reo debendi, inde accepto ferente reo stipulandi, & quidem conceptis, typicis , formalibus verbis sui docet lex I.C. e acceptu.
gri. Ins.qurb.mo tost. oblig. pl. l. m. de accepti 2 denique vel bis solutio perficeretur, ut Sciaeca 6. de benesic. loquitur, necessarium duxit Iulianus , contrahentes praemunire aduersus huiusmodi soriten scuius meminit cliam Cicero in Horrensio, nodos vetemnosissimi artifici j, ut Senec. ep. 82. seu cavillationesdras & viti sum Sc captiosis limum interrogationu genus sus Soritem Cicerom Lucusio vocabad interrogationum laqueos, ut idem lib. I.ri Oratore, ac captiosas, lubricas dc vaferrimas interrogationes idequibus Seneca ep. I. 48.49. 82.ὶ seu fallaciam plurium in terr
gationum , quae subtilissima collectione per breuissim, mutariones, id est, per gradus, minutias , adiectiones, ' ιώκειν ἐραν ve ipsi Stoici vocabant) paulatim, sensim, sine sensu surrepunt, & serpere non desinunt, donec ad absiardum rem de ducant, quibusque difficile est modum imponere,ut Seneca loquitur : imo interrogatus ad confestionem perductus aliud