장음표시 사용
401쪽
pariter uti superior) spectat : arg. l. I4.-.de his qua V - quod alterum fragmentum ex lib.3 . Quaestionum papiniani super est) cui gemina etiam germana Reg. ab eodem Papiniano proponitur libro a. definitionum, id est,Regularum, in l.Sanctio. 4I ... de Pam t. Quaestio est,in concursu clausuia seu dispositionis generalis seu uniuersalis, & eius quae directa est ad unicam decertam speciem , seu unicum caput, in eodem videlicci actu, seu in eadem scriptura,in quocunq; Iuresed ramcn diuersis capitibus & locis, utrum generica specialem quoque comprehendat ; ut caeteroquin specialia generalibus insunt, i. i T. ins quae ratio dubitandi hic fingenda est j cum genus nihil aliud si quam specierum omnium sub se positarum complexio comprehensio; sic, ut posito genere nece sic sit quoque species quaslibet poni r An verb specialis dispositio detrahat & det get uniuersali clausulae t Et procliuis est responsio, derogare singularem dispositionem uniuersiali clausulae : Derogare, inquam, quomodo etiam hac in re ipsa dixit Paulus, i. 99.111 f. in. de legat. 9 quomodo legi derogari per alteram dicitur, id est, d trahi aliquid, c xcipi eximi,minui: Quomodo & exeeptio Regia derogare dici potest. Paulus in i speculium Io. ηασ.de manumis res. dinus'eciem EXIMI degenere. Et quidem in TOTO IV RE. Qua ipsa formula & alias utitur Papinianus , magnus regulam
rum arti sex; vellati l.nequaquam 24. My. de excus Tut. Cui respon
dentillae clusiac m,generaliter, L78. Mup. In totum, t. 76sup. semper in Iure Civili ι.79. v. Item in omni Iure filio χ α .deliberio pos=.-aelsa mo I. quae huic gemina germana est. In toto igitur iure, id est, in omnibus partibus & articulis iuris, imis de negotiis, velut in ultimis voluntatibus, ac nominatim in haeredis in stitutionc,l. II. g.qui patrem, .is Vulg. se Pupsebs. In substrututionibus,ut inst. cohariau, I .f. qui patrem. 9 π.de Vulg.o Pup. In legatis qud pertinent innumerae leges,& in his ael si peculum
402쪽
proprie d.l. sanctis 4 I. de paenis. Eodemque referenda est haec ipsa Reg. arg. videlicet d. t. 14. ηπ.de his qua ut indignis. Et quidem ad clauilam generalem sanctioni alicui quo pariter pertinebat lex super.) additam. Vt ita huius Reg. hic sciatus sit,
ultimam legis alicuius, quae plura capita continet, quae Graecis πινηλασόα, ut ex Oecumenio obseruauit Budaeus , &post eum Cui acius,clausulam si uesancticinem ut proprio vocabulo utar
generalem s quae scilicet nouissima parte legis adjici solebat non pertinere ad ea eiusdem scripturae seu eiusdem legis capita, quibus specialis poena illa ipsa lege imposita est : Quae ipsa
sentet tia est di. I. cuius haec verba stant: Sanctio legum, quae nouissime certam poenam irrogat iis, qui praescriptis legis non obtempera uerint,ad eas species pertinere non videtur, quibus ipsa lege poenas'ecialiteraddita es:Nec ambigitur in catero omnι iurespeciem genera δε- rogare. Nec sane verisimile es,delictum unum eadem lege variis aes mationibus coerceri. Et haec quidem genuina est huius R. species.
Aptari nihilominus potest huius Reg. vis, ubi de confitistu seu
antinomia duarum diuersarum & separatarum legum agitur: Nam quae lex in certam rem dc de parte scripta extat, promptius seu propius ad causam accedit,& ad iudicium magis pcitinet. Quare neque haec ultima conciliandarum legum scu a tinomiarum vel enantiophanon in iure ratio est ; quod etiam ex insigni loco Ciceronis lib. 2. de inuentione, patcr. Quo ali
quin hanc Reg. referebat Giphan. lib. I. in I .cap. de Antinom. l I.
Aptari quoque potest haec R contractibus priuatorum, nam dc in his quoque ea obtinet. E. G. Doli clausula,quae stipulationibus subjici solet, non pertinet ad eas partes, ad ea capita stipulationis , de quibus nominatim seu in specie cauetur , ut idem Papinian. scripsit,i. doli clausula li9. e . de WO. Cui addenda est ScIuliani tres uiationes commodissime, S 3. ηπ.eod.tit. ubi dicit, doli clausulam ad incertos casus, de ad ea quae in priscntia occurrere non possunt pertinere. Exemplum quoque in speciali remissione pignoris,ut in s. Lub. aede Reme Pign. Apsari tandem potest haec Reg. Contractibus & pactionibus,scu conuentionibus publicis, reseruationibus quae iis continentur : Nam Sc ibi quoque ex ratione ciuili, regilli' ac iuris Clausulae interpretandae veniunt. E. g. conuention uin publica-xum tabulis singulari capite conuenit inter Piiiicipes, vi dcci-
403쪽
366 COLL. VII. PAPINIANI REGI.
marum reditus ad laicos pertinerent, mox fine siue clausula Conuentionis Capitulationis quae multis capitibus constat additum fui t, Pontificem se sedem Apostolicam resemari' Sane Pri ceps obtentu huius Clausulae generalis aduersus specialem iulam expressionem venire non poterit. Ex his tot exemplis, ut obiectionibus nunc occuramusὶ ι mitanda venit haec Reg.Scilicet scripta est ea de iis actibus quibus, ii ae is merae voluntatis sint , atque ab unius arbitrio pe deant ut sunt leges & testamenta siue duorum voluntate fiant vi suiu contractus) nondum ius alteri quaesitum est ex anteriore aliquo iure: Non criam obtinet ea, ubi ius iam alteri quinsitum est, tum enim unius speciei derogatio, generi derogare non potest. Exemplum ponamus in hypotheca generali, uni iam quaesita, cui per specialem Lypothecam , alij dcineeps f ctam, derogari a debitore non potest , in praeiudicium videt, cet prioris creditoris, quia is alterum tempore praeuenit, ut ab eodem Papin.rcsponsum est l. t. m. qui pol in pign. Cui accedat
Secundo, huic Reg. tantum locus est, ubi genus & species eadunt supcr di ierib iure, id est, quando uni rei vel personae aptatur genus,altcri v. species : Secus si super eodem, veluti si uni dc eidem genus legatum sit,& species, quia tum species via
detur tantum dubitationis toltcndae gratia cxpressa, ut insp. l. AS. 46.π.delegat. . Neque mulat sil bstantiam rei non nece si ria vel borum multiplicatio,de quo ad ι. prox. l. quaesitum, 1.3.ων. in de fund.leg vide dc de eo Menoch. stra . I 4C.num. 6. Et hoc,
nisi certum modum generi dedisse testatorem appareat: par ter ut Lc gislatorem: Vice vcrsa, ex superioribus genuinis speciebus & exemplis . Amplianda venit haec Reg. Obtinet scilicet ea, si uc specialiue e praestio gcneralem praecedat, ut in genuina specie huiusce l. sue sequariir. Textus is i. t S. π. depeculio leg. vs notar quoqtae Bariolus in t praesitums. si quis fundum, π.de funis instructo. Item obtinet, siue in candem persona in iue in duas directa sit gen ratis Se specialis expresso,ut docet LI. -.de Aur.leg. l. loo. g. I . . de legat. x Tandem obtinet, etiamsi tellator vel lex gencralem voluntatem suam derogationis difficultate saepiverit, id est,
etiamsi cauerit, nolle se quicquam postea derogatum: nihilo sinius
404쪽
secius enim speciali expressione a sciente prudente testatore vel etiam legisl Moreὶ facta generi derogabitur, L .inpr. αν de
Ex his igitur tandcm pater,nihil commune habere curu hac Reg. speciem, quam violente Raeuardus huc dctorquebat: exael. M vir. de has quibus ut in V. Nam in ea ipecie genus & spe- cics non opponuntur, verum gen Cratis Regula,& singularis cxceptio: pariter ut in solenni lege,moris. 9. g. lC.π.de Pan. LX ccptio, inquam, cum diserte videlicet S ρητωρ calu, aliquis a Reg. excipitur. At enim in specie huiuS R. non excipitur nominatim species a genere , verum ita inter se collocatae sunt in cademscriptura species, & genus, uti dubitari merito pi sit, tuam species adhuc sub gcncre comprehendatur. Denique, neque ad hanc Reg. pestinet tractatus ae Iurestriviara,etsi eo quoque iure communi derogetur.
L X X λ I IDEM DPapiniamι J libro tertio Res ponsorum. Quae dubitationis tollendae causa contractibus ins
runtur, ius commune non laedunt. Libris RΕspo NsORVM Papiniani duae tantum Regulae fcquuntur, quarum prior haec; scd si Papiniani Regulas
omnes lu)c iitulo numeres Octaua, e libro tertio Rey-sorum eius desimi pia cit: Quam quidem man in stissime ausc-rractus peltinere etsi ipsa sata, per se arguat ait enun quae contractibus instru tur) id infit per tamen arguunt reliquae leges ex eodem Papiniani libro te itio Responsorum desumptae t. quae Ostendunt, totum hunc librum tertium Responsorum Papiniani occupatum fuisse In maccria conI acyuum.
405쪽
Speciatim tamen pertinet haec Regula ad contractum M--λιι, siue ad Mandatores de Fideiussores : de quibus eodem li
desidet fontui.ι. 1 l...de fideiuss ct mand. Et sane repetita seu e scripta est haec lex ex LI.quι mutuam I 6. in pn επ.mauriti, ubi Catotidem vel bis extat: Quod criam Antonius Augustinus iammianuit, Emendat. libra .e. e. H. Vt proinde in specie huius I. p nenda,nullus labor sit, nullus coniecturae locus. .
Et tamen, ut genuinam speciem lucide fingere possimus,figodus prius pes,praesupponendumq, adeo nobis est, i. olim, ante Iustinianum, eiust Novellam 4.de Dei sor.ct mandas. potuisse mandatores & fideiussores a creditoribus eligi, lea prius Conueniri, quam reos principales, vel etiam pignoribus non distractis . 2.3.C.desideiussor. ct t. sε. Fuit haec olim electionis potestas non etiam nouo iure. t. Item praesupponendum est, etiam reo principali conuento vel pignoribus distractis, rediri posse ad mandatores & fideiussores, t. nuis. Coae de sileiussor. semend. Hoc utrumque ius commane fuit, id est ius,quod i plo iure competebat,ex legis prouidentia, citra hominis prouisionem. His ita praesuppositis, nunc fingamus, creditorem,cum m tuam pecuniam alterius mandato daret,liseris, id est chirographo, exprimi curasse , uti liceret sibi mandatorem sid est eum qui
mutuam pecuniam dari mandauerar prius conuenire seu eligere, quam aut reum principalem, vel ante pignora diseram e consuleb tur Papinianus , utrum ob hanc, sic ut dicam, inserram, i. cla sulam,& conuentionem, posset creditor iure communi pign ribus etiam distractis ad mandatorem redire: an vero ea Onuentione electionis tantum ius sibi reseruasset, at non etiam
redeundi ius ex postfacto Resipondet Papinianus d. ι. . non ideo ius eligendi titeris, id est chirographo, expressum fuisse,
uti ius commune laederetur seu tolleretur, velum dubitationis tantum tollendae gratia, ἀς αύηρεmν Saraesurat hac regula pro ratione subjecta. Vnde appareat, creditorem noluisse sibi ius commune praeripere, verum ad cautelam tantum, ut solent se me cati cauti Creditores ex abundanti ea contractibus ins xere, quae etiam non expresia iure communi satis per se, tacN
406쪽
tem continentur & supplentur; ideo scilicet ne qua dubitatio superesse possu ; ut docent leges aliae, puta lsictim fundum 6 s. g.
Et haec quidem genuina est huiusce Reg. species, & genuina mens. Cum hac ipsa commune aliquid habet, neque tamen ideo confundi velim , quod de testamentariis dispositionibus, seu legatis dicitur : Veritatis substantiam non mutare non necessseriam verborum multiplicationem, se ex abundanti res per imperitiam enumeraI- generali legato non derogare, legatum non minuere I. periculis 3 et Labeo 6 ae auro arg.leg. Item, t.quaesitum I 2. g pen. ια.
de in v. legi.legata ' inpr. de sumeris, i Cuius utriusque legis
alioquin sententia ex eodem Papiniano,cuius haec Reg. nostra est, desumpta est in Ergo creditoris ius superuacua huiusmodi clauila non laeditur , pariter Vt in se. ι. quaesium 9. g. I. ψ.de disraresti N. Caeterum, ut creditoris ius commune abundanti multiplic tione SI cautela non laeditur,quae propria huius i. species est ita retro neque Debitoris , ut in duabus speciebus icquentibus. Prima sumatur ex leg 4.C. de pignor.act. Finger pactum fuisse, Vi s ad diem pecunia soluta non huisset, liceret creditori pignora vendere t quod utique citra conuentionem iure Communi licet, quaeritur, An ideo debitoris ius commune laedatuci quo scilicet perachae superfluae seu excurrcntis pecuniae modum dcbiti repetitio ei datur Quod negandum est, superflui quippc preti j seu hyperochar peritionem debitor non id c d minus habet: Item finge, in eadem fideiussionis materia,ex ι.3.C.desideiussori in obligatione ad te elum , ut singuli fidciussores in solidum te nerentur, quod ipso iure cauetur, etsi hoc non adjiciatur : An ideo fideiussores beneficium diuisionis , quod ex epistola D. Hadriam habent,amiit cm8MinimE: nam licet a dieinim illud
sit in obligatione, tamen nihil haec res mutat conditionem iuris& constitutioiu m, ut dicitur l. . Et ita quidem haec Reg. accipienda est de supe1 flua cautione, seu multip licatione cautelae, quae lamen secundum naturam contractus fit, & iuris communis est, dubitationisque tantum tollenda gratia i xprimitur videlicet,cum id exprimitur,quod
alioquin , satis vi ipsa taciteque negotio inest : Quare ab hac Reg. iam remoueantur tres aliae superfui species,quas cum hac
407쪽
3 o COLL. VII. PAPINIANI REGG.
miscent Interpretes, etsi in iis quoque verum sit, ius commune non lardi ea superfluitate. Primum scilicet, Alienum saepe atque Absonum & ν - γν quid pro rius a Contractu dc extrim secus stipulationibus a ijici superflue potest, nihil ad prae se tem actum pertinens , dctum obligatio quoque non vitiatur, veluti si dicatur,Arma virumque cavo, pondeo.l. qua extrinsec. 6 S. 4s de V.O. sed de eo non est haec Rc g. Secundo Praeter negotyNecessitMem abundans aliquid emoσον addi negotio potest: Quod ic ipsum contractibus vel testamentis non obest, i testa- memum l7.C.de resam .ubi eleganter Arcadius,Necessaria praetem missa imminuunt contractus,ct testatoris of sciunt voluntati, non abundans cautela. Ad quam speciem pertinet proprie lex 9 . inst.h.t. quae cum hac perperam commiscetur : Pariter ut species leg.si pupilla s.f. l. infrar.de negotgesis: ubi cautio, ad promissio succedanea εα - ουσίας, ut pluribus munimentis quis insistat, ex abundanti, non nouat principalem obligationem, pariter vi L
Denique est 3c tertia superfluitatis, imo viiij cuiusdam a testatore proficiscentis, species,clim videlicet, contra Naturam n goti, dies adjicitur,quod de ipsum Negotio necquicquam obest, vitio enim sublato manet negotium, ut in J. leg. 4. ηαν. de haereaei l. quae de ipsis Papiniani est.)Ilcm in sip. leg. I7.dr-..de manum siesam. Finge, haereditatem vel libertatem ad diem ceriatum usque relictam Z Temporis haec adiectio superuacua est, de ideo vitio temporis sublato manet institutio, manet manumis. sio : Idemque dicendum , in Conditione impossibili vel quasi impossibili adiecta,aliove quo mendo. Verum neque haec species ad hanc Reg. pertinet. Ex his tamen omnibus summa haec conficiatur: Quodcunque tandem super i seu abundaniis genus, negotio, contractibus,inquam, vel ultimis Voluntatibus interueniat; siue,secundum ius commune, naturamque rei, hae i. siue alienum prorsus l. 6s vir de MO. siue praeter naturam L 94.i h f. 'LII Co de te s. siue contra naturam negotij l. 4. .de haere iustitia. I .s . de manum.test.ius Commune non laedere. Aliud vero fuerit, sui enai
tiophano nunc Occurram, quaeque super i species no tanda est) si contra substantiam negoti j quial addatur, veluti siquis baptiret, In nomine Patris, Fιών ct Spiritus Sancti, o omnium
408쪽
soctorum: de quo vide Alciatum,adl. 2. & ibi Molin)π.de 'O. haec enim adiectio,o omniumsnctorum, proculdubio vitiat baptismum, ut nullus sit. Vt ad speciem legis nostrae redeamus,necquicquam etiam ei
ret pro silia, pepigit, Vi dos a se profecta,adsie in casum monis rediret; vel pepigit, fio Assibi resilueretur defunctasia sine liberis in
matrimonio: Quaeritur,virum hac pactione ius commune laed tur, id est utrum non priore casu etiam diuortio soluto matrimonio dos profectitia ad patrem redeat, posteriore virum non etiam liberis superstitibus defuncta filia dos ad patrem redeat, quod utique utrumque de iure communi obtinet Et definitur , hoc casu ius commune laedi, cum tamen Contrarium haec Reg. suadere videatur, quasi pater dubitationis tantum tollendae causa id addidisset. Verum dicendum est, in proposita specie, satis apparere ς αἰ-ωςολης, siue a contrario sensu. mutua conuentione id actum , ut a iure communi recederetur, sic ut unius casus expressio , alterius exclusio esset, atque adeo in casum diuorti j liberorumque superstitum dos ei non redderetur : Nempe quia per modum conditionis unicus casus conuentione comprehensus fuit, sifilia mea decesseris in matrimonio , si fia mea in matrimonio decesserit nudiis sinperstitibus liberas , ut proinde hic casus ad contrarium casum trahi non possit. Eodemque argumento in legibus interpretandis utendum est, uti utuntur Iurisconsulti,&quidem Papinianus ipse in I. I. is . de Us eius cui mand dc Vlpianus ini. ZO. g. mulier, π. qui tesam.
Postremo loco obseruandum, ne id quoque omittatur, ut maxime superflua Cautione Ius Commune non laedatur, saepe tamen fraudis suspicionem induci, ex nimia & superflua eautela,& insolita clausula, Nimia cautela dolin es: ut not. per Glossint.s quis sub. ..de condicI. in eb. dc Baldus ibi , de quo plura
409쪽
LXXXII. IDEM DPapinia 3J libro nono RcJ onsorum. DONARI videtur, quod nullo iure cogente
conceditur. DE OON Aτio N E est haec Regula : quae repetita extat in ι.donari 29. - de donationib. quanquam inscriptio ibi v riat : tribuitur enim ea libro Papiniani det mo , vel duodecimo Responsorum. Verum hinc omnino emendanda videtur illius legis inseriptio : Cui acium enim non audio , cum aliquando credidit,in utraque lege M hac & illa legendum octauo Resonsorum ut ita his societur lex vir urins exr.de Ponat. im. vir. σφνου. Rectiu3 idem recitaι ad Papiπianum, dictam lcgem 19. hinc
emendandam scripsis. Ad rem. Quaeritur hac Reg. quidnam propriE donatam dici debeat vel possis Nempe id demum quod
quis nullo iure cogente concessit. Quod quidem apertum ha-bct sensum : eique plures aliae leges concordant: ipsa etiam donationis dc finitio Li.de donat. item lex 2I . de HS. Donatio scilicet ex mera voluntate , libertate & liberalitate proficisciatur,aela.de donat. contra nccesssias omnis de coactio ei aduersatur. Exempla seu species effectusque huius rei passim obuii in
quoque dicitur, non donare eum qui necessarias oneris. succurrit in tig. m. de ad .leg. bi dicitur , neminem in necessitatibin iis ratem existereὶ in Lunum 67. f. l. .. de legat. 2. svbi id cm Papinianus,non enim facultas necessaria electionis proprie liberalitatu bene com es in & in ι. 34 . de haeredissit. Omitto alias. Atenim species huius i. eruenda nobis venit: & quo nam ea proprie spectet, videndum cst.
Igitur, c um de legatis desideicommisiis hoc libro s. egerit Papinianus , minde species huc aptanda venit : & vero aptanda est,quod Cujacius etiam voluit,primum ex l.Cerdonem 42. - deoperis liberi. quae ex hoc ipso libro desumpta huic conjungenda est. Finge, testator haerede extraneo instituto, ab eo,libertatem fidei-
410쪽
fidei commissariam servo reliquit, sub hoc modo; IIa τι ope asharedi promittat ' Non potest haeres huiusniodi liberto operas imponere, neque potuit testator juri publico renuntiarc,inquit Papinianus : jus enim publicum hoc est, xet is demum munus operas imponere possit,qui propria liberalitate, nullo videlicet
iure cogente, libertatem donauit, conccssir, contulit, non qui debitam praestitit t. o. iar. de ritu nupI. ι . d l. 1. er t. CampaN
7. de operis liberi. Aliud est in suo haerede : quia tunc quasi Patroni filius operas imponere potest,quia dc i pie quodam mindo donasse videtur , propter fictionem sui talis Sc identitatis personae, i. φ. απ.desideicomm. libera. Et haec quidem prima species huic regulae aptari potest. Sed fingamus retro, eidem speciei inhaerendo , libcrtum ex fidei commisso ita manumissum heredi operas proniasisse, concessisse ξ Sane,si sciens consultam opera, cum sciret se operas recusare posse non si inscius,non licoactus eas promisit, tenebitur ae l. I. ct d.l. 2. de operis lIberi. uia inquit Iurisconsultus dl. 7. donasse videtur: Donasse autem ideo quod hac regula dicitur quia nuEo iure cogente concessit, id est, nullo iuris vinculo coactus. Possit & haec tertia species aptari ex l.eo quod 92.ear. de condit.
o demons. quae & ipsa ex eodem Papiniani libro 9. Responsorum refertur : Finge : legatarius rogatus est emancipare filios suos Ne accepto quidem legato eos emancipare cogitur,iure scilicet ordinario, vel secundum vulgarem formulam , ael. 9 2. ιν ι Diussumit. g. sicundum, απ.de legat. l. At quid si ultro mancipauerit, an eis donasse videbitur libertatem Ita videbatur: sed tamen non ita est, quia eXtra ordinem, saltem extraord mario iure seu autoritate Principis emancipare cogi Iur, atque si sub ea conditione ei legatum fuisset, d.l.92. Non videtur scilicet donare . qui vel extraordinario iure cogente concedit donatue : is contra demum donat, qui NULLO iure Cogente concedit. Atque hactenus genuinae species quae ex eius libri, unde haec lex desumpta est argumento peti possunt. Addamus hanc extra Legatorum iam materiam speciem : Seruo quis pecuniam credidit: deinde is liber factus eam ex pronusit Z Non erit donatio,sed debiti solutio: l.hoc iure I9. g. . π. de donatiouo. Quia scilicet soluit quod debet aliquo iure , nempe naturali. Tandem igitur ita colligamus, cum demum donare videri,