Iacobi Pontani de Societate Iesu, Poeticarum institutionum libri 3

발행: 1597년

분량: 278페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

231쪽

LIBER TERTIvs. 397 Libenter etiam, ac saepe claudit exclamatione, o,ut in luctu passeris. Oractum male,3 miseEe passer, caeci Et ad Verannium.

O quantum eis hominum beatrorum Quid me iasi in ect,beatiusve PEt in Furium. O sensum horribilem at pestilentem. Et in Acmen. aeuiam insipiens, s inface um. Gaudet etiam ab eadem particula exordiri.

O Colon , quem cupis ponte ludere longo. O qui sculus es Iuventrorum. O furum optime balnearsorum. O funde noster eu Sab/ne seu TFburno rem Narculam, Cato,cue ιocosam.

Martialis lib. s. epigrammate de Hermete, omnes versus inchoat a nomine Hermes. Et quomodo omnes versus ab eadem voce inchoari: sic in eandem , aut easdem pulchre possunt disinere, aut omnes, aut alterni; figura quae Conuersio dicitur. Pulchrum sane & illud, in quo magnus animi motus, magnEue ct vehemens affectio cernitur, exprimiturque: nempe aut moeror,aut dolor, aut pietas, aut amor, aut commiseratio. Quale est Catulli, quod inscribitur, Inferiae ad fratris tumu

lum.

Multin pergines, ta multa per aquora sectus, caeci

Atque etiam Aus iiij in Didonem.

Infelix Dιdo rum bene nupra marito, me pereunte fugis,hοcfugiente peris. Elegantissimum phaleucium, incerto auctore. Abiatus m/hι Crissus ea amici, Pro quosi precιum Go licerer,

232쪽

Delectat etiam illud Peta dij in Narcissum florem, cuius fabulam persequitur Ouidius Metani orph. lib. 3

Superest energia, Cicero euid etiam nominat quaerem subiicit sub oculos,& eius formam quasi pinsit. Ea partim sita est in verbis,partim in rebus.Exemplum esse poterit Martialis, in Mutium Scaruo- Iam lib.3. Prouidendum tamen, ne cum hanc vi tutem consectamur, inani sonitu verborum turgescat oratio.

Dum peteret Regem decept areote dextris, Iniecis saerasse per eurafocis. Sed G uapνω mιracula non tulis hostis, Et raptu ammu νuὐιι abare sirum. Hrere quam potu i contempto Mur/- igne, Hanesectare manum Porsena non potuit. Maior decepta fama GP, csglorra dextra, G non errasset, fecerat ina min

233쪽

DE SCITA CONCLUSIOVE

ET s I totum epigramma compositum, festivum,artificio quodam ct expoIitione distinctum,ct ingeniosum e sie debet,id quod satis

superque nos docuisse arbitramur,tamen ipse te minus eius praecipuo quodam artificio illuminatus sit oportet, talisque prorsus, qui vel acumine, vel pondere, vel lepore, vel nouitate, vel alia quapiam illecebra legentium mentes sensusque commoueat. Idcirco epigramma quidam cum scorpione contulerunt. Nam scorpius, quanquam minatur undissi, tamen in cauda gerit aculeum , quo

Iethalem plagam infligit. Perinde epigramma venenum , hoc est acumen, admirationem, pondus, risum, dolorem, ct quidquid ad delectationem, varitimque animi motum praeclarum est,ad ulti mum,ultimos Q potissimum versiculos, tanquam in caudam reseruat,quoniam ibi aures, ct animus legentium conquiescit. Conclusione metimur totum epigramma: quod etsi paulo frigidius leuius, insulsius exilius fuerit, eleganti clausula, ct festiua

commendabitur: nec facit E effluet ex animo. Ad- Oiuuant hic plurimum exclamationes, interrogationes rhetoricae, epiphonemata, amarae concessiones quae a quibusdam dicuntur, ironiae cum formis sibi subiectis, inexspectato de sentetiose dicta, apostrophae, ct similes festiuitates, quas, quae adduxi exempla, partem aliquam docebunt. Mar

234쪽

Cur an theatrum Caro seuere sensit An ιdeo tantum semeras si exires 2

In Portiam Bruti vκorem lib. LConiugis audessetfatum cum Portra Brutti Et subtracta sibi quarerer arma dolor: Nondum scitis,ait,mortem non posse negari 'Credideram saris hoe suos docuisse patrem. Dixit,et ardentes auido bibit ore ui M. λ I nunc,Uferrum turba molesia nega.

De Gemello,& Maronilla ibidem

Ausonij quoddam est de uxore Zelotypa, Venen argentum vitium miscente, ut citius virum tolle ret: quod tamen pharmacum praeter opinionem purgauit potius hominem. Eius finis sic habet.

Euam pia cura DeumZ rodest crudelior sexor, G etim fata solunt όma senena suuant. .

Martialis lib. .de vipera electro inclusa.

Flentosus Heliadum ramis dum sipe serpit, Fluxit νn osseante ueranagemma feram. Qua dum miratur pinguine rore tenera, Concreto riguis fulta repente gelu.Ne rabi regali placeas Cleopatrasepulchro, V σω si tumulo nobiliore racet.

DE EPI

235쪽

DE EPITAPHIO, SEU FUNE

BRI POESI.

RVID SIT ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΛΟΓΟΣ, Epitaphium, Epicedium,mnia. CAPUT XIV. DEFUNCTORVM imagines & simulacra

domi per atria disposita seruabantur,in foro atq; alibi eorundem statuae collocabantur, quibus cum viroru foeminarum illustrium erga patriam beneficia, virtutes s ad immortalitatem consecrarentur: tum iis aspectandis ad si mile decus sibi parandum ciues inflammarentur. Eorundem facta α hanc ob caussam, S. ad sedandum cognatoru, affinium* luctu public E laudabantur. Quae oratio,quod initio ad tumulos eoru , quos laudabant, pronuntiabatur, nomen adepta est. Constabat haec epitaphica oratio aliquando versibus: poetae enim in defuncti laudibus praedicandis concertabant. Nobis epitaphium hoc loco ea metricum quod .

dam epetramma,quod se delicet 1nscrib/posne defunctorum sepulchro, siue tumuis, raeorum plerunque nomen, atatem, merita ,siatum, dignitates, laudes tum ansms tum corpo

Hs,mortis genuσ , aba, huiusmodi grauiter, sapim cum quadam comm serat orae , ac interdum ingentis doloris sngm Dasione breuiter indieam. Plato breuitatem ama

uit in epitaphio, & sepulchra fieri sumptuosa vetuit. Sic enim eius sententiam retulit Cicero. Extrui autem vetat sepulchrum altius, quam quod

di s quin p

236쪽

aορ POETICA R. INsTITU T. quinq; diebus homines quino absoluerint: nee δIapide excitari plus, nec inponi, quam quod capiat Iaudem mortui , incisam quatuor heroicis versi bus: quos longos appelIat Ennius. Aptid Virgilium in Daphnide, cum Mopsus ita dixisset.

mox sequitur epitaphium, duobus versibus com- , Prehensum: Daphnis ego m luis hine frique ad ri dera ποσαν, Formos ecoris custis,formosior ipsi . Epitaphia ad exornationem maxime referuntur. Quod si in ista tractatione videbo paulo uberior, quam res postularet, intelligant studiosi, me vo-Iuisse caeteris etiam carminibus funebribus materiam conquirere ac suggerere, det illorum fimul artificio naturali; una opera disputare: qualia sunt epicedia, naeniae, monodiae, atq; adeo elegiae, item threni. Idcirco quoties per haec capita vocem epitaphij legent, simul omne genus poeseos funebris accipiant. Tenendum porris,metonymia quadam epitaphia frequenter a poetis vocari tumulos. Quidam, propterea quod querelas, naenias, funebres lamentationes epitaphiis permiscent, malue-xunt suis libris nomen indere Funerum. Epice diu graecὁa κηδευω, ut Eusthatius deducit, recitabatur, dum iusta mortuo soluebantur, seu ante humationem cadaueris: quasi dicas, ad exequias, in ipso funere, dum curatur funus. Eusthatius definit ε πανον του μετExempla vestiges licet ecloga ς.

237쪽

. LIBER TERTI vs. 2o; ubi mater Euryalum a Rutulis vita spoliatu plorat: Ec ii. in quo lugetur Pallas Euandri filius. In supplemento Μaphaei Daunus Turni,ab AEnea interfecti pater in hunc modum. Nate patru dolor, cs fessa miserande senecta Rapta qu es: ta quae sequunt r. iEt quidem Epicedium non repetebatur: orationes quas cet φω λογους appellatas ostendi, siue metris constarent,siue solutae e sient, in annos singulos ad extincti monumentum iterabantur. Consuetudo tamen, quae ut aliarum rerum, sic verborum do mina est , Epicedij nomen ad carmen funebre quodcunq; indicandum transtulit. Nam i a carmen erat, quod ad rogum, seu in funere concinebatur ad tibiam , in quo ea prodebantur, quae ad mortui laudem declarandam , luctumq; astantibus incutiendum faciebant. Huiu

modi cantionem sibi Dido Regina Carthaginis apud Maronem, constructa iam pyra in gladium in cubitura effundit.

tum funebrium generibus lugubria fer- mi explicantur, non sunt tamen omnia unius eiusdemm rationis: sicuti nec ipsae personae, de quibus scribuntur. Alia quippe est persona Caesarum, Regum, Principum,alia mediocriter nobilium,alia sapientum, alia xultoxum, alia magist ra-

238쪽

xo POETICA R. INSTITU T. tuum,alia priuatorum. Rursum alia puerorum, Mlia adolescentum .alia mulierum nuptarum,innuptarum,alia opificum. Reliqua discrimina,ne longus sim, praeteribo. Generatim autem haec & Gmilia epitaphio, seu genere aliquo funebriu poematum persequemur. Significabimus nostrum aliorum dolorem ex obitu hominis acceptum.

Inuehemur in mortem, quae nos tam constantibus amicis, tam iucundis sodalibus, tam charis fratribus tam dilectis sororibus,dulcissimis paretibus, consanguineis, affinibus: nostram patriam tam bonis ciuibus. Rempub. tam sapiente gubernatore,regnum tam bono Principe spoliarit. Detestabimur ipsam caussam,quq interitum inuexit, bellum, pestilentiam, famem, morbum,tempestatem, subitos oc improuisos casus, qui hic enarrari non possunt, quippe innumerabiles: oc nunquam homini satis prouisum est, quid vesper serus apportet. Fas item est deflere miseriam humanae vitet

conditionem, quae nunquam longε abest a termino. Hic vero incredibilem optimarum sententiarum ubertatem utrius. linguae scriptores suppeditabunt. Hortamur quom ad luctum, non homines solum, sed etiam res inanimas, ct eas ipsas.

sicuti bestias quoi squalere,afflictari,iugere dicimus. Ut Virgil. eclog.

Et postea.

239쪽

Liagά TERYIvs. aos Comparamus nos cum iis, qui ob patrum, filio, rum,coniugum,necessariorum interitum inlumiac moerore non vulgari iacuerunt, nostrumque moerorem dc incommoda exaggeramus. Est qua-do consolamur propinquos di familiares defunctorum, dicentes, cum illis bene actum, multis malis ereptos , pro excellentibus eorum meritis aeuum securum agere in caelis: quin apud superstites quom celebre nomen, illustrem famam adeptos. Ita Martiat. lib. 6. Priscum de patre Solonino in Hispania mortuo consolans, fama ct storia virtutis eum Viuere affirmat.

Sanctis Saloniara terris regu esu ueris, . Euia metior Syg1as non videt sombra domos. Sed lugere ne ι: nam qui te, Prisce rel/quit, Duit, qua seoluιt seiuere parte magis.

Defunctis placidam quietem, ct gaudia sempiterna precamur. Pium praeterea , ct Catholicum foret, si viatorem poeta hortaretur ad preces deo adhibendas pro anima demortui expianda: id p etiam ipsum ε tumulo defunctum flagitantem poterit inducere. Sicut item pro nostrae religionis mysterio saepius resurrectionis corporum meminisse poterimus, ct illius vitae beatissimae, qua nobis diuinae literae pollieentur. Quod ad laudes attinet, efferemus eas, modicὶ tamen: in epitaphio. inquam: nam in epicediis, naeniis, ct c. licebit esto longiores, & cum pondere, animi atque corporis ornamenta,egregia facinora,auctoritatem, genus, sc alia demum, quae deinceps omnia

distincte distributela exponentur , commendaro .

240쪽

DE EPITAPHIO IMPERATO-rum, Regum, Principum, Nobilium,

rum auctoritas,amplitudo, maiestas, ct nobilitatis reueretia postulat, tum verborum, tum sententiarum luminibus debet esse grauissimum,le istorum Q animis multam admirationem parere: siquidem ut nullorum hominum potentia maior,vita splendidior, fama peruagatior ita nullorum occasus vulgatior: addo etiam mirabilior, insperatior,ct saepenumero calamitosior. Celsae enim grauiore casu decidunt turres,ait Lyricus. Α-

lexandro magno si quis faciet epitaphium, dicet

horum similia .Heri orbis terrarum spatia no suta fecerunt Alexandro: nunc trium quatuorue cubitorum latitudo illi plane sufficit. Paulo antἡ Ale- Nander multas gentes morte prohibere potuit: hodie seipsum non potuit. Nuper Alexander te ram oppressit:nunc a terra opprimitur. Eiusmodi γγα χου haud mediocre materiae vim his epitaphiis creabunt. Nec vero silebitur eorum felicitas in propagandis imperiis, sapientia, iustitia in administrandis regnis, prouinciis, clementia in ignoscendis subiectorum peccatis,comitas in confretam, fortitudo ct prudentia militaris: haec enim sunt decora Principum. Maximε aute proferetur pietas in benefactis erga homines, in templis conditia ersa deum,in tuenda ct propasanda religione

SEARCH

MENU NAVIGATION