장음표시 사용
151쪽
sERVANDA, LIB. III. Iis redituras esse, ni de redimendis iis, qui capti erant, Rier aera. impetrassent: eos omnes Censires,quoad qui ue eo rNi estire ram vixit.quipeierassent in aerarijs reliquerunt: nec q/ς
minus illum qui iurisiurandi fraude culpam inue- f
CVm autem Cicero multis in locis exemplum Reguli, t Caelius Calcagninus scri- . bit, quasi singulare fidei testimonitim exatollat, mirum est hunc Calcagninum, voluisse illud no Hodbin examen, disquisitionemque in De Dif pertrahereis sed etiam multis ex causis impro. bare.Verum audet ille dicere Ciceronis & seri 'i prorum plerorumque morem esse, inseruire ' tempori,&quoque iure, fiaque iniuria, proposito patrocinari. An igitur eadem labemaculabit diuum Augustinum, qui hoc exemplum vocat nobilissi cor 1. demum'qui & alio in loco dicis, Inter omnes si cisii Dei, os laudabiles o virtutum insignibus illustres viros 'in', non proferunt Romani meliorem, quem neque felicia
tas corruperit, nam in tanta ν:ctoria pavcrrimus permansi: nec infelicita fregerit inam ad tara ex riaperuenit: an etiam cum Augustino,& C cerone,omnes doctos ct sapientes, quos sic Uiues sentire scribit,damnabit Quid hoc est aliud, quam insanire
152쪽
sed rationes pro fert :& remitas. Fateor, vera inura ulti l Qquio eius,quo omnibus doctis&Ω- i ςpientibus contradicit, multiplex est peccatum. Quae quidem singulatim pertractare non difficile, sed prolixum foret. Quare ea audiamus quibus eius fidem,quod ad nostrum spectat institutum,oppugnar. Regulus inquit, nΘn mo- db ea parte hostem fallit, quod de reddendis captiuis nihil agit: neque liberum iudicium, Vt par erat, senatui relinquit: sed ipse contra morem patriae,contra date fidei Sacramentum, non modo non suadet sectedum quod suadendum susceperat, sed quantum potest hortatur, ne ne id fiat,cuius causa Legatus aduenerat. Quid est obsecro praeuaricari, si hic non praeuaric in
vas' quiὸ fidem frangere, si hic non frangit 3 Respondeo tibi Cetti, omnia falsa esse,ut tua pace aperte loqui liceat,quae assumpsiti. Dicis, ni i lbit Regulum de reddendis captiuis egisse. Et ri Cicero, quem impugnas,contrarisidicit. It que,ai quid iecit' In Senatum venit: mandata e posivit. Addis neque liberum iudicium, Ut par
erat, reliquisse. Et non aduertis ad id quod seqvitur. Sententiam ne diceret recusuit. Sed ipse, inquis,contra morem patriae suadet ne id fiat, euius causa Legatus aduenerat. Nihil egit contra morem patriae. Sciuits interim dum hosti obstrictus erat, neque ciuem, neq; Senatorem,
esse. Sententiam ne diceret, ait Cicero, rem it Et mox subiecit: uuamdiu iureiurando hostium ' iii teneretur ton esse se Senatore. Dixit proinde Π itentiam suam non contra morem Patriae, Ut c, 'dedi
153쪽
tisis,ut senator, sed cogente roganteq; senatu, reddi captiuos negauit esse tile. Quarto umget eum contra datae fidei sacramentum suasis. sene id fiat cuius causa Legatus aduenerat: Nihil minus: aduenerat Legatus ad proponendum, non ad persuadendum. Multo minus iurauerat se quicqua persuasurum, seiularatrumf.
sis en ad Senatuinat rigi redditi essent Poenis cuti ut nobiles qu/dam,rediret ipse Carthaginem. Ρergit Caesius. Quid quod neque suum, neq;
suorum,commodum videtur satis intellexisse, quum patriam tanto cive, ampi lininum ordinem tam eximio Senatore, totam denique Rem. publicam tam foeti Imperatore orbavit. Imbi intellexit. Sed iusiiurandum consertiandum pura bat. Itaque cum vigilando necabatur erat in meliori causea,quam si domi senex captium,periurus, ct cm-sularis retransisset. Haec est, non Ciceronis tantum, sed omnium bonorum &sapientum sente tia. Et si Cicero animaduerterit quosdam imprudentes fore, qui ad tempora Ita tantum commoda attendentes, eius factu damnarent. Contra quos paulo ante exclamat. Atque illudem
iam o stultum hominem, dixerit quistiam, o repugnantem utilitatisiuri reddi captiuo negarit esse ratile. At tu mihi fidem, iusiurandum, promic
larum constantiam ingeris, ait Caelius, quasi Vero ego aduersus haec non possim va oris, deliberorum,& totius familiae, amicorumque, b neuolentiam, tum etiam patriae charitatem, &caetera necessitudinum pignora, regerere. Adde amoris vinculum, quo quisque sbi naturae
instinctu deuincitur. Turpe enim ςst, & propo
154쪽
implum eum non se tanti facere, quanti virtv i tes&splendor animi, & rerum a se gestarunt gloria postulat. Recte monet Caelius id turpe esse: sed Regulus tanti se fecit. Vnde Cicero in Paradoxis scribit: Nec ego Marcum Bezaeum se 'mynosium nec infelicem,nec miseerum, unquam puta iui. Non enim magnitudo animi eius cruciabatur a Poe m, nongravitas, nou fides, noti constantia. non vir virtus non denique anzmim ipsi, qui tot virtutum pra dio munitus,tantoque comitatu virtutis septimcuncorpus eius carperetur, carpi certe ipse non potuit. Quod vero Caelius regerat contra fidem, VXoris, liberorum, familiar, amiuorum, patriae, &, sui ipsius, amoris vinculum, id inconsiderate facit homo Christianus,cum a Christo Saluato
LM.t.. re nostro dicteum si t: Si quis venit ad me, ct num odit patrem suum, ct matrem, ct uxorem, 2 uos, lo fratres, ct serores, adhuc autem ct animam i am,nonpotest meus esse di ipulus. Dei enim ho
norem omnibus alijs praeponendum esse etiam gentiles nobiscum agnouerunt. Ideoque Reguli exemplum est apud omnes memorabile.
Ar umenta dissoluatur qQbus quidam
ut tur, Pt commicant, nori posse eam esseta eipublicae nece altatem, Pt reli.
gionis libertas expas Io tolerari possit. Caput XVI L.
Porris sicut licet aliquando iustis & grauibus de causis religionis libertatu aliquam
155쪽
haereticis concedere, non quidem probadonialum, sed tolerando: ita licet quoq; de tolerando pactu in inire. Potest enim in pactum deduci, quicquid facere licet. sed contra hanc sententiam varia proponuntur hoc tempore argumenta, quae paucis di sibi uenda restant.
obiectio 1. Princeps iure naturali & diuino tenetur impedire religionis libertatem , & h reticos
Recte.sed ut scholae loquuntur, affirmativa
praecepta obligant semper,& non ad semper. . Hinc Dau id tempore regni sui tolerauit, homit eidamtoab, nec tolerando eum peccauit con-riistra Domini praeceptum,Malelisos non patieris vivere o quia subintelligitur, quantum in te
est,& quantum Reipublicae pax & tranquillitas postulat. Et proinde quando ex punitione maleficorum maiora mala exorirentur, cogutur Princeps ad tempus habere patientiam. Obiectio II. Affirmativum illud praeceptum tunc maxI- me obligat quando necessitas Reipublicae id requirit. Responsio. 'Sed publica utilitas interdum exigit ne id fiat,& ut libertas aliqua toleretur. Obiectio II I. . Quantacunque sit Reipublicae necessitas, non potest cum latronibus iniri pactum, vilibere latrocinentur: ergo neque ut haeresis grassetur tolerari,& in palium deduci potest. 1 Respo
156쪽
Responso, Latrones plerunq; pauci sunt, qui tolli pocsunt. qed alia ratio foret si latrone, manu hostili D militari pat iam inuaderent, sicut faciebant latrunculi S3 riae. Obiectio IIII. Princeps aut potest libertatem impedire,&tenetur: aut non potest, & tunc frustra paci
Resprin sio. Fieri potest ut possit impedire libertatem
religionis, quia vires ad eam impediendam nodesunt: quomodo prostibula, & usurarios publicos tollere potest: sed tamen bene intelligi.tur id non posse, quod sine consecutione grauioris mali non potest. Ideoque adhiberi debet hic distinctio inter simplicem patientiam & tolerantiam, quia toleramus ea quae possemus, quia vires no desunt tollere: patientiam autem habemus in
bus, quae corrigere aut inutare non valemus . Id
igitur recte dicimur non posse, quod expedit
obiettio . V. Tolerare malum quod impediri potest , est malum. Ergo Princeps si id promisit, debet promissum suum,quia malum est, rescindere. Responsio. Sed iam dictum est, quod possit impedire; quia vires non desunt:& quod no possit, qua
obiectio VI. Nullum potest esse grauius malum, quant quod
157쪽
quod animae infertur igitur potius Princeps
permittat omnes occidi,quam haeresim praeualere.
Si princeps ne corona eius minuatur, pe mittat animas in terfici, non bene facit. Sed potest aliquando tolerari minus malum, ut vitetur maius.Recte enim tot antur haeretici,h bere in ciuitate unam Ecclesiam , ne Occupent omnes.Nonne melius est, ut Catholicis sit alia
qua libertas, quam nulla λ Malles ne illum sta tum ubi minus est mali, quam ubi totum est malum λ Licitum ergo erit pactum, quod pertinet ad mali imminutionem.
Impostibile est in eadem ciuitate varias religiones cotineri. Vnde Moyses ad Pharaonem
ait: Si mactauerinnueaqzae colunt Aegyptiy coram eis lapidibus nos obruent. Responsio'. Melius est pati lapides haereticorum quam illis annuere in haeresi sua omnem libertatem. Obiectio VIII. Non oportet fidere hqreticis,ergo nec pacis
. Respon so. Responsum est hoc libro, capite IT. Obiectio IX. Aliquid aut horitatis additur haeresibus, perpact una, quando pubi ica lege tolerantur. Responsio. Quemadmodum nihil aut horitatis additus usuris &prostibulis,& Iudaeorum ceremoni js, I a dum
158쪽
D1 DE FIDE HAERETICI sdum ea tolerantur,i ta nec haeres aut schismati,
paci u in de tolerando,au thori tatem addi t. Nec hic est lex proprie,sed promissio tolerantiae. Obiectio X.
occupatio haereticorum est contra religionem,ergo & eorum permissio. Responsio. Non sequitur. Nam turpitudo prostibuloruest contra pudicitiam. α tamen eam tolerare non est contra turpitudinem.
Obiectio XI. Tolerare libertatem aut est bonum, aut est malum.Si est bonum,licet semper. Si est matu. nunqu m,& nusquam licet. Responsio. Tolerare malum si esset bonum sinis iciter
scut opera virtutis,tunc omni tepore liceret: sicu i semper licet amare Deum. sed m ii ita se ne bona ad aliquid,pro tempore & loco, & aliquibus.qualia sunt ieiunare & iurare. Sic tolerare malum,Yrgente neces state ct adhὶbita prudelia, bonum esse potest. Quare propositum arguarientum non plus efficaciae habet, quam istud, Bibere vinum aut est bonum, aut est malum. si est malum, nunquam licet. Si est bonum, semper licet. Et febrientibus
159쪽
V Μ tribus libris tractatum de fide haereticis seruada, quar- libro nonnulla sub ijciam de fide rebellibus seruanda. Nam& hic quaedam occurrunt, quae videntur aduersarios qui Ca- a fide,& a Catholici Principis obedientia defecerunt,retrahere posse,ac retardare,neclementiae eius aequissimas conditiones acc plent. Qualia sunt, quod nonnulli scribere vide tu conuentiones, quas subditi per rebellionem extorquent,seruandas non esse: si praedonibus pactum pro capite pretium non attuleris, nullam fraudem esse, ne si iuratus quidς id no feceris:pactum perpetuae securitatis cum haereticis i ni tum,non obligare: su bdi tos ad seruada pacta ςum Principe inita obligari, etiam si Princeps ea non seruet:regem esse dominum terrae,quodque populus iure pati debeat,& noresistere,si Rex eorum bona occupet. De quibus sententijs quid sit sentiendum ut deinceps scribam, amor me & Christianae Reipublicae,&eorum qui inde extu uerunt. propellit.
160쪽
M Onubile in Gregorio Magno obedientia exemplum, qui iniquam
st autem memorabile in Gregorio Magno lanctissimo Pontifice. obedientiae exem-
ptu. Sub eo Pontifice, Mauritius Augustus Imperator lege tulit, ne ei qui in terrena militia sig n at' fu er i r,l iceat ii isi a ut ex pt eta in i l i t i a, aut pro debili late corporis repti l so, ad militia' monasticam transire. Qua 1 legem,antea a Iuliano apostata latam. & postea a praedicto Mau- ritio Imperatore post victoriam qua de Persis obtinuit, repetitam. Gregorius duram &inbquam esse non dubitauit. Et tame scribit de ea Iib. a. v. ad Mauritium. Ego is ' i sidit has u ean em l indi gem per diuersas terraram partes tres imittifeci, dist V ih qtita lex On n: potens 1 Deo minime con ordet,ec
ceperAggestionis 'leae paginam siet en si imis domi: is1Mη misi. Vtrobique ergo quae dei ui exolsi,qui ct imperatori obedientiam praebui, ct pro Γι ρ ρ ω sensi
zmme tacui. Hic videri posset optimus Pontifex neccasse in illud, Nortis obedire Deo magis quam homini J ue. Sed consi derauit sanctitas sua, lesum in te lata imad tempus modicum citra Dei omen sana proelicari posse. Itaque iussioni subicctus,