장음표시 사용
51쪽
- si nunquam liceat cum profanis foedus, Pelamicitiam
SEd contra lisc recalcitrans animus obijcere
posset, se haec non satis intelligere,cum ali-Deui. ro. M in Deuteronomio Deus permittat foedec - ai. ra cum gentibus:& ex numero captiuorum a cipere uxorem.Nec desine optimorum Princia. Ret. s. exempla.Inter quos sunt David, & Salomon, qui clim Hiram rege Tyri confoederatii. Macb.s fuerunt amici: Iudas quoque Machabaeus, Afratres eius,qui cum Romanis constituerunt mici tiam,& societatem.
sed ad singula haec respondebo. Locus Deuteronomij talis est. Si quandoaccesseris ad expugnandam ciuitatem,cleres ei primum pacem. Si receperit,ctaperierit tibi portas,tancti opulus qui in ea est,saluabitur, eruiet tibi sub tributo. Sin autem foedus inire noluerit, ct ceperit contra te berulam,oppugnabis eam. Cumque tradiderit Dominus Deus tuus illam in manu tua, percuties omne quod in eveneris masi lini HI in oragladj. Haec quidem ibi leguntur: sed attende ad ea quae sequuntur. Sic facies cunctis ciuitatibus qua a te procul valdὸ sunt, O nonsiunt, se urbibu , quas in possessionem
suas .ar. accepturus es. Alicubi enim annotauit Augustiam ι -- nus septem gentibus peculiare fuisse,quod D u. eorum terram populo suo in haereditatem dederit: i
52쪽
dederit: ideoque eos usque ad internecionem deleri volebat,ut non cum eis, sed pro ei , illic habitaret. Alia vero fuit ratio gentium, quae procul ab Israelitis habitabant, quas clivi gentiles ad fidem suscipiendam cogi non possent, non mirum est potuisse populo Dei subdi ias & tributarias vivere. Neque negamus quin tale foedus rcum longe diuitis haereticis, aut profanis populis, inire ex iusta caussa liceat.Semper tamen quo ad omnes cauendum est, quod de septem
populis expressum est: Ne forte doceant vos facere cunctas abominationes quas ipsi operati fiunt dijssus, ct peccetis in Dominum Deum vestrum.Ideoque alia illa foedera quae populorum societatem & amicitias admittui, propter periculum seductionis non sunt admittenda. Hac etiam de caussa non cred0 vlli ex popu Io illo carnali Dominum pei misisse ut capti, Vm δ' uam ex inimicis gentilibus uxorem ducere, nisi illa vel ad veram religionem trasiret, vel saltem absque creatoris contumelia coli bitare vellet.Infidolis enim mulier nimis periculosa est suo marito tentatio. De Hiram autem Tyri rege scriptum est, in tertio libro Ilegum, fuisse amicum David omni tempore, sed ibidem legitur David habuisse
bella imminentia per circuitum. Quare mirari non oportet, uinctum regem, necessitate Vrgente, cum boni nominis, tametsi infideli, rege,in rebus ciuilibus, ijsque paucis, amicitiam fouisse,non in religionis verae dispendium,sed ivt populus Dei minori cum periculo Deo ser-
53쪽
uiret. Attende etiam hanc amicitiam non fuiΩse populorum, quod periculosum fuisset, sed tantum duorum Regum. Idem dicendum videtur de pacifico& sapia entissim st Rege Salomone,Dauidis filio. Etsi enim ille,a mulieribus seductias, quasdam gentes sibi tributarias fecerit, quas iuxta praeceptum Domini delere debuisset, arbitror tameeum non peccasse quando ab Hiram rogatus ut continuaret pacem,quam cum Davide habuerat, id libens fecit. Itaque amicitiam inter se conservarunt,Η iram mittendo pro domo Dei ligna Cedrina,& abiegna: Salomon vero rependedo triticum & oleum. Quare foedus hoc quod non inter populos & regna, sed tantum inter Reges fuit,Scriptur probare videtur,duala. Dedit Dominussapientiam Salomoni, sicut loci tus e II ei: ct erat pax inter Hiram ct Salomonem, O percusserunt ambo foedus. Quod vero attinet ad optimos Principes alisiensis Machabatos, Petrus Blesensis & alii nonnullit a. considerarunt eis nihil foeliciter cessisse, post- .Macb.3. quam cum Romanis amicitiam & societatem constituerunt. Ego tamen factum illorum damnare non ausim. Romanos enim socios & amicos essς voluerunt, urgente necessitate, ut auferrent iugum Graecorum, quod regnum IL, rael in seruitutem premebat.Praeterea, considerabant nomen Romanorum: eosque multa r
Ena & insulas,& metalla auri,atque argenti, in suam potestatem redegisse. Quae omnia fuse capita octauo in libro primo Machabaeorum recense
54쪽
sERVANDA LIB. I. DCensentur.Τertio attendebant exterminari ab ieis illos, qui aliquando rest iterant. Quarto,audiebant eos acquiescere ad omnia quae postulabantur, multosque statuere cum eis amicitias, . quas amicis suis, qui in ipsis requiem habebat, conseruabant. Quinto,considerabant quas vim itutes bonas fecerat in Galatia,&in regione Hispaniae: quodque suo consilio & patientia obtinuerant regna,quae erant proxima, & quae e-gant longe. His omnibus consideratis iudicarunt Principes viri necessariam es eamicitiam '& societatem cum Romanis,ut& praesens Graecorum iugum excuterent: & prudenter sese praemunirent contra alia pericula, quae porro a Romanis subsecutura videbantur.
Cunerus Antistes attendit quoque mysterij Qq praefigurationem .Legimus, inquit, Machabaeos Princi' viros fideles & sanctos, Romanorum infideli s um amicitiam &societatem ambiui me,&recepisse: sed in eo quod bonum, iustum, & honestum erat,sine aliqua religionis commixtione,c5fusione,vel societate, Spiritu sancto per hoc factum praefigurante, aliquado futurum,quod omnis Israel, hoc est, tota fidelium multitudo& Ecclesia Christi in unius Romanae Ecclesiae sommunione&societate Deo militaret.
Liberam renetionem a nullo Priniscipe admittenaam esse.
QVidam autem sunt usque adeo in proprii segni sui viscer impij& crudeles, vicit
55쪽
nihil adeo frangat & euertat regna ac prouincias,atque falsa religio, audeant, nulla adacti necessitate, non solii na cum profanis vicinis foem dera& amicitias inire, sed etiam sub specioso titulo liberae religionis, diuersas & pugnantes religiones impune in sua ditione permittere. Perdidit &attriuit hoc scelus populum Israeliticum, ut ostendit series eorum, qui inde em tribubus regnantes non recesserunt a pe 3. Reg. i . catiβ Ieroboam. De quo inter alia in tertio RG
gnorum libro legitur.-nonfuisti Amiseruit meus Daui qui custodiuit mandata mea, sed operatus es malesuper omnes qui fuerunt ante te,ctfeci sti tibi deos alienos, ct conflatiles,me autemproιecisi post tergum tuum,idcirco ecce ego inducam mala super domum Ieroboam, opercutiam de Ieroboam mingentem ad parietem,ct c lausium, O nou imum in Israel, ct mundabo reliquias domus teroboam, γut mundari solet smus usique ad purum. um mortui fuerint de Ieroboam in ciuitate, medent eos canes: qui autem mortuisuerint in Agro, vorabunt eos aues caeli, quia Dominus locutus est. Et euellet Israel de terra bona hac,quam dedit patribu3 eorum,o ventilabit eos trans flumen,quia fecerunt sibi lucos, ut iraritarent Dominum. E r tradet Dominns Deus Israel, propter peccata Ieroboam,qui peccauit,stpeccarese. fio I . . uncisA9- Simili legqntur de multis regibus I uda. Dicit enim Sapiens, Prater David, o fetoechiam,o Iosiam,omnesReges peccatum commiserunt'. nam roti σμα legem Alti imi Reges Iuda, ct contempse mi
56쪽
SERVANDA, LIB. I. r tunt timorem Dei.Deder ῆt enim regnum tuum aliis. 9 gloriam siuam alienigenae genti
Nolo autem Lectorem sequentium temporum exemplis,ab Arianis incipiendo onerare, cum hodie satis multa nobis tristia exempla edant haereticorum factiones, qui cum perpetuo clament se liberam religionem habere veste,nihil minus quam unicae ac verae religionis libert*tem permittunt. Quare nuper pulchreeΘS Vnus e nostris,paucis carminibus depinxit, IV
sui main πι-- Libera relligio, seu voce licentia dici Dignior, ut primum protulit orbe caput, Pax ab)t,probitas mullietasque, desque, oucquid 2 in prisco semper honorefuit. Ipsa quidem vultu primum Munditur amico inibicias prostitu , Hua tyrannis ineII. iSi quis erit nostra qui nolit credere voci, Et quem non satis hoc tempora lapsa docent. Obstruet clades qua Belgica terra recenter Pertulit, ct fluctus Gallia cura tuos. Protinus inueniet, meritὸ cur dicerepost
Libertas procul hinc infidiosi fuge.
Et alius in prolixiore etesia: Libera relligio, quam o ,piera 1, pudorque, Defugit,ctsancta pax,comitata fide,
Cui comes impietas, sicelerum1 tot agmina circi , Et dominam vocitant,ostatuere ducem, Principe qua, bona cuncta grauem traxere ruina,
In quorum pestes tot subiere lacum,
57쪽
cum neque relligio,n que libera, iure vocetur, Discite quamose nomen utrumque gerat. Certe cum summum,& primum, Reipublicae bonum', sit sana SI vera velligio: falsa vero quaecunque religio, qua Diuina Maiestas laedi. tur, omnium bonorum ruinam, omniumque malorum colluuiem, Ec ipsiusa egni eversione adducat: quis non intelligat ab omni Rege, qui& se, & sua sceptra, Deo subiecit, primo adi borandum esse,ut honorem Dei, ne ei infideli sit, tueatur lNunc enim impletum est quod praedixit Daniel, In diebus regnorum istorum sit irabit Deus regnum,quod consumet omnia regna hac. Consitum cino euert edo, sed per religionem, fidem,& obedientiam, sibi sub ij ciendo. Ideoque Christiani Principes,& Magistratus, non tantum soliciti sunt, ut tranquillam vitam agamus, hoc est, ut pacem temporalem ha bstamus, quod, Augustino teste, ad terrenam per in et ei itatem, quae Babylonia dicitur: sed ut tranquillam vitam agamus in omni castitate & pietate. Sciunt R egos illud Isaiae, Et erunt Reges nutriti, tui. Et iterum, Reges eorum ministrabunt tibi. Gens enim,O regnum ,quod nonseruierit tibi per bit. Vnde Unus ex eorum numero scripsit. Nos omni prouidentia curam Ecclesiarum gerimus,
per quas ct imperium nostrum 'tineri, o publico
res per clemetiam D ei, ac gratiam muniri credimus. Et Leo Pontifex ad Leonem Augustum, Debes incunctanter aduertere regiam petestatem tibi non
58쪽
selum ad mundi regimen, sed maxime ad Ecclesia praesidium, esse collatam. Ideoque orthodoxi Principes nihil usque adeo oderunt,cta luis rei. gnis ac prouincijs exulare volunt, quam pesti- ό lentissimum haereseos venenum.
uuando cum b. ereticis liceat foedus aliquod, aut pa Ectum
AIc videor mihi audire quosdam, qui dicant ex hoc meo consito, atque iudicio, nullam unquam pacem, aut concordiae ratione, iniri posse, cum ijs qui religionis cauLsa contra suos Reges, & Magistratus, arma in manibus habent, quantumcunque illi prqualeant,& maiora in dies incrementa accipiat.Rem claram esse,cum iam iam doctum sit,cum haereticis nec foedera, nec amicitias, ineundas esse:& liberam religionem a nullo Principe admittendam esse. Haec quidem verissima sunt, sed ut regulae generales, quae aliquando nonnullam exceptionem patiuntur,accipienda. Quamuis enim libera religio non si a MoPrincipe admittenda, cogitur tamen aliquando cat nolicus Princeps MaSistratus, inqui biadam locἰs,quae haeretici v Iolenta manu retinent, non quidem omnibus, sed unius tantum,
aut alterius generis, sectariis libertatem, sub cortis
59쪽
DE FIDE HAERETICI scertis conditionibus concedere: aut potius notam eis dare quod non habent, quam tolerare in eis quod iam eo nolente occuparunt, ne si minus malum tolerare nolit, maiora in Republica sua perpethcogatur. Sed in his rebus maxima opus est prudentia, eo quod res longe omnium grauissima & periculosissima tractetur. Cum enim primo loco Prae omnibus alijs,ab omnibus,&singulis Christianis,religio sit coseruanda: & sarcularis principatus, atque potestas, nullum foedus inire, aut saluum conductum dare possit, in praeiudicium Ecclesiae,aut Ecclesiasticae potestatis: facile hic,au t per ignauiam & tepiditatem,aut per timorem,ubi non foret timor, aut per imperitiam,& imprudentiamiquaedam tractarentur, quae postmodum nullius roboris esse iudic aeli
It que nihil tutius est,quam si furore haer ticorum Respubliea gliqua cogatur ad aliquas iniquas & bonis hominibus praeduras conditiones, Ut omnia Rutequam foedus perficiatur, diligentissime dc prudentissime sint examinata & discussa. At qua in re tam ardua, ad secure conquiescedum etiam Apostolicae sedis inte
stuam periculo tum sit quodcunque
OV m autem sit periculis plenum quodcunque cum haereticis initur foedus, ex destru spa
60쪽
SERVANDA LIB. I. 4s de se iptione,moribus,& ingenio,eorum cognosci potest. Is resis,omnis erroris,& omnium vitiorum ianua est,&mater. Hinc iuxta Gregorij magni expositionem catholici de haereticorum vexationibus conqueruntur, apud Iob, uuastru--3..pto muro,ct aperra ianua, irruerunt Der me. Et de haeresi Hieronymus exponit verba Salomonis, Mulier ulta, ct clamos, plenaque illece- 'οη. bris, ct nihil omninosiciens. Vnde merito FeliX, Felix r.e- Pontifex & martyr, ad Paternum episcopum pistolati
scrip sit i mre sis est nimis impia,ct angelica veritatis inimica : qua non portionem aliquam laedere,
sed ipsa Christiana religionis conatur jundameta conuellere: uusunque enim ad se rapit,non filum in hoc vitium , sed in multa alia vitia ruere facit: ct ipse suadente antiquo hoste non filum persecutores Ecclem,sed etiamsacerdotum eius, uni. Hoe est quod in Apostolicis literis clarius se 1.παι. gitur. In noui semis diebus instabunt tempora peric Isa,ct erunt homines seipsis amantes, cupidi, elati, superbi,bi 'hemi arentibus m obedientes, ingrati,
'Isi,me allectione, sine stare,criminatores incomtinetes,immites nitam nitate roditores ratemui,tumidi,caci, ct voluptatii magis amatores quam Dei:habentes speciem quidem pietatis, virtutem a tem eius abnegantes. ged quis esset scribendi fita inis,si ex sacris literis & Ecclesiasticis historijs, imo ex solis haereticorum nostri temporis moribus, describendum esset, quanta sit Reipublicae pestis quod haeretici,qui multum ad impie. a. ram. a.