장음표시 사용
61쪽
tatem proficiunt, ct quorum sermo vi caneer I serpit, impune intra regni viscera tolerentur,&foueatur Annon ex hoc intelligimus quam pparum sperandum sit eos bene, & pacifice f*dus seruaturos, quod sint proditores, criminatores, sine pace, sine foedere: &qui omni arr
Ptitio impietatis spiritu agitentur 3 l
Hereticos homines mendaciter nobis Jobycere quod doceamus eis fidem
HI vero qui sine pace & sine foedere sunt.
audent de sua fidelitate, homines aperte . . perfidissimi,gloriari, Somnem perfidia, . inuidiam in nos retorquere. Non tantum iri vepriuatos Doctores.Sed in Universitates, in Co- et , cilia oecum enica, in ipsam Romanam Ecclesi- t: tam . Ab his enim omnibus proficisci dicunt il- hit Iud dogma, haereticis fidem seruandam non efene.Sic illi ex suo prauo ingenio de alijs iudi-u reucant. Qui mendaces sunt, omnes mendaces esse c
arb1trantur. Homines lubrici, & incontinen- . t tres, neminem arbitrantur continenter vivere.
Similitet isti qui in pace&fide vivere nesciui, antex suo ingenio omnes alios de perfidia suspe- dios habent. Et quia magno odio, multaque im tapietate, Ecclesiam Dei oppugnant, ideo mali. tiose mentiri non erubescunt, nostram doctri- nam esse, haereticis nullam fidem se uandam esse. i
62쪽
profanis hominibus fidem Dr. I uiundam esse.
OVod quam falsum sit, breuiter ex sacristi eris explicabo. Primi hac in parte Isguntur peccasse filij Iacob.Cum enim Sichem filius Hemor, Dinam, Iorem eorum,uil stuprasset, saeuietes 'b stuprum, in dolo foedust inierun t. l n hoc valebimus, i liqui un tinaederaris Ois., τolueritis esse miles nostri, is circuncidatur in vobist omnis masiulmisexus, tunc dabimus ct accipiemus mutuo filias vestraι,ac nostras: ct habitabimus vo bisium,erimimque unus populus. Assensique sunt
omnes circuncisis cunctis maribus. Et ecce die tertio,quado grauissimus vulnerum dolor est, arreptis duo filij Iacob,Simeon&Leui, fratres sDina gladijs, ingressi sunt urbem confidenter, interfectisque omnibus masculis, Hemor&Sichem pariter necauerunt, tollentes Dinam de domo Sichem,sororem suam. Quibus egressis irruerunt is per occisos,caeteri filij Iacob,&depopulati sunt urbem in ultionem stupri, ςuncta vastantes,paruulos quoque eorum, & uxores,ducentes captiuos. QuibuS perpetratis au-
dacter Iacob dixit ad Simeon & Levi, rbastis me,ct odiosium feci is me Chananais ct Pherezaeis, habitatoribus terra huius, Moriturus Vero, & fi- Gen. p. lijs suis benedicturus, prophetice exclamauit: Simeon
63쪽
Simeon ct Levi,fratres, vasa iniquitatis bellanti is confisium eorum non veniat anima mea, ct in α- tu illorum nonsit gloria mea, quia in furore syo Occi
derunt virum, ct in voluntate siva siussoderunt mu-
rum.Maledictusfuror eorum, quia pertinax, i udignatio eorum,quia dura. Diuidam eos in Iacob, distergam eos in Israel.
Sed ad alia sacrae Scripturae loca transeamuGallin quibus non minus relucet Dei ira, vindi n-ni is violationem foederis, quod cum profanis ira Pin' si εκ infidelibus est contractum. Sedechias rex, ca lex Hierusalem a Nabuchodonogor in Babylo- la tnem abductus, contra foedus cum eo initiam. di ad regem Aegypti traffugisset, a Domino Deo di
Eceta=. audiuit, Nun uid prosperabitur,vel conisequetur 6- t hlatem,qui fecit hac T ct qui dissoluit pactum, num , quid effuselet ' Vivo e eo dicit Dominus. quomam im ληυimen in quod fretiit. 9 foedus quod praeuaricatus est ponam in caput eius. Et expandam super eum rete meum: ct comerehendetur in Lagena med. V adducam eum in Babylonem se iudicabo eum ibi iti prae OBicat ore,quia destexit me. Et omnes profu i eius. cum uniuerso agmine uo gladio cadent: residui a tetan ominem ventum di stergentur.
Liceat hic etiam recensere, quod Deus ob praeuaricatum a Mesa rege Moab foedus, quod cum rege Israel habebat,tradiderit eum in m nus trium regum,&cum eo ciuitates Moabitarum, omnemque agrum optimum. Et quae fuit
64쪽
ssRVANDA, LIB. I. Astia arietum cur elleribus suis.Moi tuo Achab, successit Ioram, cui soluere ea noluit. Is autem Ioram, etsi non esset tam impius, quam pater suus Achab, non recessit tamen a peccatis Ieroboam. qui peccare fecit Israel. Si au tem Dominus Deus ac puniuit in homine infideli, illius foederis, quod cum impio rege Israel p us erat violationem, an non putamus in ijs qui eum colunt non minus ei displicere, eiuscemodi foederis & iuramenti violationem 3 Idaliunde elucescet. Memorabile est enim foedus cum Gabaoni- tis initum. Illi mentiti erant se de longinquo δ' ' 'venire,ut callide pacem extorquerent. Qua ratio n e feci t Io su e cu m eis pace m, & i n i to foedere pollicitus est, vino occiderentur: Principes quoque multitudinis iurauerunt eis. post dies autem tres initi foederis, audierunt quod in vicino habitarent,& intrauerunt in ciuitates eorum: neminem tamen percusserunt. Murmur
uit itaque omne vulgus contra Principes. Qui res onderunt eis: Iurauimus eis in nomine Dei Israel,O ideo non possinius eos contingere, ne contraxos ira Dei conciretur speieraverimis.Nouerant utique sapientissimi Duces, quantum esset piaculum , data hosti,etsi infideli, fidem infringere, α pacta violare. Vanum autem non fuisso eorum metum,d
euit postmodum diuina in Saulem vindicta. Daqua scriptum est in secundo Regum librorractae Isames in diebus David tribus annis iugiteri. o consuluit Dauid oracatam Domini. Dixit se D
65쪽
minus, Propter Saul ct domum eius sangu num,φθω occidit Gabaonitam ora b Gabaomta non erunt , subdit Scriptura desti s s Esdreliquiae Amorrhaeorum Fili quippe isi ael iuraverant eis. An non ex hi, & huiuscemod exemplis diicimus quantuetiam haereticis fides, si promittitur, seruandast ne cum iis qui ab que sidere sunt, damne.
In noui vero Testamenti libris scriptum estiab A postolo, gentium doctore, Homines pe maiorem sui iurant: ct omnis controuersiae eorum L. ms,ad confirmationem II iuramentum. Sed non video cuius cum haereticis controuersis finis e stepossit iuramentum, aut fide: publica, si haeretiacis fides seruanda non elsci. Valeat igitur impia illa sententia:& ut ver Tab exigit, omne mendacium omnemque perfidiam detestemur Maec attendamus cui, ted per quem, iurauerimus. Et haec est Theologorum de fide haereticis seruanda sententia, tanto certior, quanto veritati sacrarum literarum cIariatis innititur.
uuid Hermas Lelmatius de sideretico eruanda, ex consideratione
QVid vero Hermas Lelmatius, Theologiis' at issensi . de proposita quaestione exc5 deratione legum ciuuιu scripserit, , ri
66쪽
importune ex eius secundo de instaurandar
ligione libro huc adscribam. Sed freques qua- cap. issio est,ait,an haeretico seruandastis. Cuivi explicatio ex ista qrastione pendet, Sitne hosti seruanda P des Cum autem hostem dico,publicum intelligo, que
perduellem Vocant, hoc est, qui aduersius Rempubliacam hostilem animum habet. Cui perduellionis crimimium aliν alias ob causu obnoxi' reperiantur, huic tamen maxime obnoxiim ess haereticus, quod religione upremum Reipublica bonum qua tota vita humanae serietvi conseruatur 9 in disidium vocet, hos
lique animo concordiam religionis, omnium gaudi rum fontem, pugnet. Attamen cum is nondum sit communibus commerciorum commoditatibus exutus,quas aut natura comstituit,aut iuuentium adiecit, videtur non esse retitum eornm, quae ad natura aut gentium ius attinent.
habere cum haretico commercium, praesertim quod incolumi religione haberi possti: nihilque minus illi quam religionis sedali fidem seruariam, praesertim quam illi prius addixeras,quam in haeresen incidi et aut si in eam iam svsis, nondum talis fuerat declara tus: ita tamen νt it in re non vetita Ioc est,quam exclus hares obligatus esses prastare. Et quod ad se erra leges attinet, haud dubium en ita plane rem se
Secus per i placita confideremus legum ciuilimis. Et enimsi verum est vulgatum verbum, In ravi promisso re sitndendam fidem: ct alterum nihilominus celebratam,Turpis Hi omnis pars, qua non congrest i D a sus
67쪽
s, DE FIDE HAERETICI scuo toti: profectὸ quamquam ei qui tibi priuatim h sis' certum e It debere reseruaro em,quae nullam secum fer. t turpitudinem, nκllam tamen et quem ciuilis secietas cuius tu pars es 4 per Lellem declara- sivit. nec promittere debes, vel promiseris, prsare opem aut usium,quodpabui a illa promulgatione tibi ι, atque adeo o n bus eiusdem s. ietatis confinibus, qtie ob haberi publiι us J- est Xuiuersorum,o pr inde gulorum ho is: ira videlicet traditus in ma- pravi ovin uino fingi lorumAt illum queat uni quis
que dare internecetoni. Nec alia ratione tractandus, .
cuiui haeresim, siue ob contagionis vehemens periculu, me alia ex caussa, uilii etiam pol sas instar perduellionis condemnauit. EContra vero qVamcunquefiem,cuiuis homini da ii Eerit j a publica vel potest VJel authoritas eandem udebei illi si qYantumuis etiam bar tico, aut perdu- helli exuete non filum immer seriet a s ct bcunque eius pars seruare: si Moab quod a dixit, non qμ de illurn re rerum,quis aut lex in ' rata, aut naturalis Netar praestare. Publica namque authoritas a
nullius partis sit sue magna, siue parua, sed a Dei hvoluntate imperioque dep ndet. Contra,ab istius ira se perio pendent omnium ct singularum ,quisub ea compreben uni r,voluntates. Hac de haretico leges c, ii uiles statu ni. Hactenus Hermanus Lelm ut ius, Goudanm, Decanus Ecclesiae sanctae Mariae,oppidi Vt traiectensis. Ex cuius verbis ani- maduertere licet, I iris consulto,cum Theolo- drgis docere, fidem publicam, si promittitur, hae- iretico,seruandam estis. Γμ' s
68쪽
stuo sensu hiereticus sit pera
OVia autem ex eo capite quod haereticussi thost is publicus, perduellionis crimini
obnoxius, docet fidem priuatam ei se uandam non es e, nos eadem paulo clarius consideremus,&explicemus. Perduel lio crime est laesae maiestati , aut Reia
pubi icae, Nam pirata non ess ex perduellium mιmero definitus, ait Cicero, si scomum hostis omηitim. DE CIM' Et definitio eius extat apud iuriscola Itos 1cri Iib. ni bente Vlpiano, Qui pi duellionis reus est, hostili animo aduersus Rempublicam, vel Princ pem animal tus est. Eundem in modum Cicero. Equidem Lib i. ofavimaduerto, quod qui proprio nomine perduellis es fusti m fit, is Hostis vocaretur, lenitate verbi trittiam rei tigante. Hostis enim apud maiores nostros is dicebatur,quεm nunc peregrinum dicimus. lndicant enim duodecim tabulae. Ou laxam id nomen dur ivi iam effecit veristas; a peregrino enim tarn rec it , ct pro prie in eo qui arma contra ferret, rema' r.
Ex quibus verbis apparet haereticum,qtram diu arma cotra Rempublicam, aut Principem, nec gerit, nec ad gerendum commouet, non eia se perduellem,aut publicum hoste n. Csterum I cum ille religionem, supremu Reipublicae bonum, qua tota vitae humanae societas conle
uatur in diisidium vocer, hostiirii; animo con
69쪽
cordiam religionis,omnium gaudiorum fontem,nondum quidem armis, ted tamen haeresi, oppugnet, certum est cum plus quam perduel- lem peccare. Perduellis enim laedit humanam maiestatem: haereticus ver b incidit in crimen latis diuinae maiestatis. Perduellis contra Rem-
publicam aliquam arma fert, Haereticus vero 'etsi non semper gladios aut sustes, semper tamearma nequitiae, multo nocentiora, fert contra totam Rempublicam Christianam.Ideoque rei quidem veritate perduellis est, eo quod hostili animo oppugnet Ecclesiam : quia tam zn Id . armis non facit, ideo, excommuni loquetium phrasi non est perduellis. Caeterum tam enor- line est eius crimen, ut non solum instar pei duellionis, ted multo leuerius puniri mereatur: quanto grauior est in re grauiori,& maic statis, di totius Reipublicae offensio. Superat enim horum impietas,etiam si ab armis abstineant,Turcarum impietatem. Nam hi obsequiu & tribu- , xa exposcunt, neque semper ad suam sectamini iti pellunt: illi vero animorum exitium quaerunt, sicut Antonius Bonfinius libro xx xl l .retum vngaricarum, eleganter dispuxδx- . . . t i Quanquam etiam ex suo ingenio haeretici, udum exiguo sunt numero, maxime se simulare
soleant esse pacificos,sed,quod etiam eis diu's Audustinus ob ijcit, mox ubi in iustu aliquem 'numerum exci Euerint,vi se posse aliquid ima- sinentur, seditiones&bella mouent. . . Ideoque etsi in numero perduellium,qui ar ibit ma cotra Rempublicam sum ur, non sunt,quam
tu nullam ciuilem liqstilitatem produut, in- liii
70쪽
NERVANDA . LI B. I. Nstar paruorum luporum, qui mordere non poLsunt, quia dentes non habent: quia tamen actu glauius in Dei Ecclesiam peccant quam si seposita haeres Rempi blica aliquam hostiliter inuaderent:&quia in animo gerunt S conceperunt plus quam hostiliter Rein publicam Citrisii, ubi maiore, vires acc epem nt, oppugnare rela Erare,ac an nihilare, merito a ciuili potestate initar perduelliu ,& multo acrius, damnari possunt. Sed loge alia est ratio. quoad ciuilem obligationem, eorum qui instar perduellium damnati sunt, ct eorum qui non sunt tales d mmciati.
ood vero eum quem publica promulgatio
publicum hostem de nunclauit, unusquisq; da-xς postit internecioni, hoc intelligendum est de unoquoque,qui contra hostem ius belli haber, Uteriam pagani cognouerunt. Quod ex Ciceronis sequentibus verbis cognoscitur Pom- Lib. i. of pilius Imperator tenebat proinciam: in cuius exeri,fς ρ is Catonis filius tiro militabat. Cum autem Pompilio videretur unam dimittere legionem Catonis quo
que plium , qui in eadem legione militabat , dimisit. d ed cum amore pugnandi in exercitu remansi et, Caro ad Pompiliumsi ipsit,ut sit eum pateretur in eractu rem is , secundo eum obligaret militia sacra-ν ento, uia priore amissio, iure cum hostibus pugnare non pol erat. Adeo siumma erat ob m. trio in bello ni
pendo. Nani quidem Catonis sinis epistola est ad Manum silium,in qua friMissi audi se, eum mistum L