장음표시 사용
141쪽
9. XXI. Sacerdotes a sacris laciendis appeI- lati sunt. Vocantur etiam Presbyteri latine Senio res ci in magis tamen sapientiae, quam aetatis gratia cub. Omnis eorum potestas vel ex ordine, veI
- i) Quod summo heberetur in pretio, essetque maxime venerandum Aristoteles vocat, & frequenSillud Homeri δια veneranda Dea. α) Eodem Presbyteri, & Sacerdotis nomiae vocabantur etiam Episcopi Cyprianus epist. 83 pag. 47 edit. Rigali. Paris. I 666, Chrysostomus in epist. ad Philipp.
cap. I Homia. I pag. I 9s tom. II edit. Paris. I73 q. Vide Cotelerium in Una t. epist. ad Magnes. n. IO t. 2PP. Apostol. p.r7 edit. Amstendami 171 , & Fabrotum in paratiti. Cujac. lib. I tit. 3 col. 24 tom. L par. Iedit. Mutin. , seu Venet. an. 1718. Sed, ut plurimum sne qui esset errori locus, Episcopi, aut mmi Sacerdo tes , aut Sacerdotes primi ordinis; Presbyteri autem secundi ordinis Sacerdotes, aut Sacerdotes secundi appellati sunt . Tertullianus de Baptism. num. II pag. 23Oed. cin, Ambrosius, sive potius Hilarius in ep. ad Ephes. cap. 4 col. 286 t. oper. ejus . Ambrosii ed. Mauris. Venet. I7s I, Leo M. serm. 48 de Quadrages. tom. Icol. 18I ed. Balter. Venet. I 713. Vide Calmet in epist.
Pauli ad Philipp. n. I pag. 4I6 tom. 8 ed. Luca IT 38, Iacobum Gothostedum in parariti. Cod. Neodos. de Episcis
f. XXII. Ex ordine trahitur infirmorum unctio, consecratio divini corporis, & sanguinis, divini verebi praedicatio, potestas baptizandi, & ligandi atque solvendi in Sacramento paenitentiae. Trahitur ex jurisdictione actus ipse, ct jus exercendi han potestatem, quod ab Episcopo accipitur, & Εpiscopi arbitrio confertur, aufertur, laXatur, Contrahitur, excepto mortis articulo, quo Presbyteris
liberam Ecclesia in morientem attribuit dimitte
142쪽
di peccata potestatem ci . Recte hinc eorum m nera describit Pontificale Romanum a , cum inquit: Sacerdotem oportet offerre , benedicere, prae se , praccare, or bapti re.
f. XXΙΙΙ. Sed non haec omnia a quolibet S cerdote fieri possunt. Quamvis enim Sacerdoti in
ordinatione assignetur titulus, sive Eetclesia, cui inserviat, non omnibus tamen assignatur populus, quem regant, & cui in rebus spiritualibus praeesse debeant. Tituli assignatio facit, ut in eo Mis-Sae sacrificium offerant, panemque Eucharisticum populo distribuant, ct quasdam benedictiones in Pertiant ci). Verum quod attinet ad reliqua munera, quae in Pontificali memorantur, aptum quidem ad e, facit Presbyterum, & idopeum ordinatio, sed cum respectum habeant ad populum, sintque indicia spiritualis in eum jurisdictionis, & p restatis, hinc omnis Presbyter, qui sibi populum
subjectum non habet, facultate eorum jurium exem ndorum , quam in ordinatione accepit, . partim contra canones illicite utitur, partim frustra omnino, & inutilitet -
i) Duplex distinguitur benedictio, altera, quae major, & solemnis dicitur, quaeque Episcopi propria est; altera minus solemnis, quam etiam Presbyteri emittere juS est ean. 96 cap. I quast. I cap. 3 ibit. Glos. depriυ. in 6. Sunt & aliae benedictiones; ut aquae, nOV rum fructuum, & similes; sed in his servandi sunt ritus,& consuetudines Ecclesiarum, ex quibus quaedam benedietiones Episcopis, quaedam Parochis, quaedam aliis ab Episcopo delegatis Presbyteris reSerVantur. χ
143쪽
8. XXIV. Ministrorum duplex est genus, alii
majores, & sacri, alii minores , & non sacri appellantur . Sacri sunt Diaconus , & Subdiaconus , qui sacri dicuntur, quod inter Missarum solemnia ordinibus initiantur, & Suo languntur munere suo Pra gradus altaris. g. XXV. Diaconi ab Apostolis instituti sunt numero septem cr), quem numerum diu Romana Ecclesia retinuit a). Electi autem sunt non tantum ut mensis, sed etiam ut altari ministrarent
c4) his verbis: Diaconum oportet ministrare ad alistare , baptiuare, praedicare.
i) Act. VI. Id tamen ab Apostolis Christi mandato
laetiun est. Vid. Theologos, & Salam in not. ad Bonam Oper. Liturg. I. I cap. tom. 2 pag. 3so. 1ὶ Conser Sozomenum lib. 7 es. I9 p. 3O7 ed. Valesii Cantabrigia I 2o, er Auctorem Comm. in I ad Timoth. inter oper. S. Ambrosii eoI. 3 s I tom. edit. Maurin. Venet. I7sI , quem quidam Ambrosium fuisse putant, vere tamen est Hilarius Sardus Ecclesiae Romanae Diaconus, qui IV. saeculo vitae usura seuebatur. Petavius de Ecel. Hierarch. lib. I cap. Ia n. 7 opus illud Hilarii se negat, sed eum refellit Natal. Alexander sae. 4 e. 6
3) Cyprianus in ean. as dist. 93. Diaconos, inquit,
Apostolos sibi constituerunt Episcopatus, ta Ecclesia mi nistros. Quod idem habet Ambrosius de ossic. lib. L e. son. 2ss, π seq. col. 76 cy' seq. t. 3 ed. Maur. V n. I 76 I. Revera Diaconos electos legimus viros plenos Spiritu S., eosque impositis manibus consecratos, quod clare ostendit, Os non tantum mensis, sed etiam altaris ministerio fuisse praepositos. Fuse ea de re disputa. Petavius Diss. Eceles. lib. 2. cap. I t. 6 theolog. dogmat. p. 3s ed. n. I7s 7,Iueninius de sacrament. diss. 9 de ord. in spec. qu. qcap. I , ac Mamachius in dissere. de septem Diaconis, quae edita Romae est anno I 49, atque defensa a Fr. Clemente Ch vhie ieet Ord. Praedic., ubi agitur copiose de institutione, & Ossicio Diaconorum.
144쪽
f. XXVI. Debent igitur Diaconi Episcopo, α
Sacerdoti sacra facientibus ad aram stantes insem
vire ci); olim etiam Eucharistiam populo tribue-hant , sed hodie tribuere non possunt praesente Pre bytero ; & nisi id necessitas flagitet ca). Eorum etiam est baptizare; sed eo jure uti nequeunt, Cum adest Sacerdos, ct cum procul est Causa necessitatis 3 . Denique munus etiam praedicandi prinprium est Diaconorum , atque id non solum respicit Evangelium, quod legunt in Missis solemnibu&, sed veram etiam divini verbi praedicationem, quae Ad institutionem spectat populorum O. Verum munus hoc praedicationis, ut Presbyteri, ita etiam Diaconi, sine Episcopi venia, & auctoritate exe
Cere non Possunt.. si Diaconus , inquit Concit. Chari gInense IV.
ran. 37 apud Labbaum tom. 2 eol. I o edit. Ren. ita se Presbyteri, ut Episcopi ministrum noverit .. Alicubi Diaconi per summam audaciam sacrificium obtulerunt , sed eam compressit Conc. Arelatense I. ean. ς - apud eumdem Labbaeum t. I eod. I ME. Nam ipsi ad ministerium, non ad Sacerdotium consecrantur, ut recte inquit Concit. Carthaginense IV. an. 3 apud diarum Labbaum tom. a. eol. I 37. At enim Diaconos Dominicum etiam sanguinem in Latina Ecclesia consecrasse videtur tradere S. Ambrosius, De osse. l. I cap. 4 I num. 2I4 eol. 64 t. 3ed. mur. Ven. I 7sI ; nam. apud eum LaurentiuS Diaconus ita Sixtum Episcopum suum ad martyrium properantem alloquitur : Quo Sacerdos Sancte , sine Diacono pra-peras tuo t Numquam sacrificium sine ministro osserre consueveras . Quid tu me ergo displicuit, Pater' Cui eommisisti Dominici sanguinis consecrationem, cui
consumandorum consortium sacramentorum, huic san
guinis tui eonsortium negas ρ Verum hoc loco sanguinis Consecratio est sanguis consecratus, ut a Iurisconsultis
thesaurus dicitur pecunia depositio, hoc est recunia de
145쪽
posita, & Ambrosius Laurentis committit sanguInem consecratum , ut eum distribuat, quod Diaconi osscium erat, non ut ipsam Sanguinis consecrationem faciat, quod proprium tantum est Episcopi, & Sacerdotis. Vide Cardin. Bona Rer. Liti rg. lib. I cap. 1 g. 4 p. 3o t. 2 editis Tauri an. I7 9, & Salam in notis . p. 3os, ct eruditos Monachos Congregationis S. Mauri in ipsum Ambrosii
1) Cit. Concit. Carthaginiense IV. ean. 38 tom. Σeol. I 4o, & Cone. Arelatense II. ean. Is t. s col. 4. Diaconos ipsis Presbyteris dare ausos Eucharistiam coercuit Nicaena Synodus ean. 18 tom. 1 col. 42 coli. Labbai
3 S. Cyrillus Hierosolymitanus eathech. XVII. n. 3ς
p. 28 I ed. Mauris. Paris. I ro. Extat ea de re in acto
Apostol. VIII. 38 exemplum Philippi Diaconi; sed tamen
cum id Diaconus praestabat, EpiScopi accedebat auctoritas. Τertullianus de Baptism. num. IT lom. I pag. citis ed. Rigallii, Gelasius P. in Decret. c. 7 apud Pithoeum Codex Canonis. veter. Eccles. Roman. p. 26s Paris. I 687, S. Hieronymus dial. contr. Lucifer. cap. 9 col. I 82 t. Led. Vallarsii Verona, Coec. Eliberi ranum can. 87 col. Ioo Irom. I coli. Labbai edit. Venet. Atque ita intelligendus Auctor Constitutionum Apostolicarum lib. 8 cap. 28 apud tolerium N. Apostol. t. I pag. I 6, cum Diaconum baptizare negat. Consule Martentum de antiquis Eecies.
vum Diaconos, qui ApoStolis Suppares fuerunt, secisse constat ex antis Apostolorum VT. I o VIII. s, tum etiam Origenem, Chrysostomum, atque alios, cum adhuc Diaconi essent, pra dicationis munus obiisse memoriae proditum est. Quod similiter Philostorgius Hist. Ecel. lib. 3es. 17 pag. 699, 2r lib. 4 cap. y pag. so ed. V Iesia Cantabrigia 372o scriptum reliquit de Leontio Antiocheno Episcopo, deque ejus Successore Eudoxio, quorum alter Actium, alter Eunomium designavit ad ordinem Diaconatus, & utrique dedit divinum in Ecclesia verbum nunciandi facultatem . Cujus quoque rei fortasse exempla praebere possunt sermones S. Ephrem Diaconi Syri, quos magnis effert laudibus S.' Hieronymus de Scriptor. Eccles. cap. IIs col. 929 tom. 2 ein edit. Vallarsii . Recte igitur Stephanus Balutius in not. ad epist. 8 S. Salesam
p g. I 6 ed. Pedeponti an. I7 3, illud ejusdem Salviani
146쪽
ae jwυen ibus, qui magistri Ecclesiarum esse caeperant . ad Diaconos arbitratur pertinere , quoniam clerici ad Diaconatum vocati primum ab Episcopo docendi facultatem accipiebant L
3. XXVII. Omnia haec sunt munera , quibus
nunc Diaconi funguntur. Olim & curam gerebant viduarum, Virginum, orphanorum, Pauperum mar tyrum in custodia detentorum, quibus potissimum P videre debebant, ne quid deesset ad vitam ne incessarium IJ; in vitam, moresque populi inquirebant, ae crimina Episcopo nunciabant ca); oblationes accipiebant, nominaque osserentium 3 , ct sacra diptycha m Ecclesia .rezitabant; communes preces indicebant 5); increpabant, ct corrigebant eos, qui aliquid in EccIesia agerent, quod minus decere videretur 6λ; finitis precibus, sacrisque peractis ab Ecclesia discedere jubebant populum , qui ad eam venerat 7 .
ιγ Cyprianus ep. 1 p. 9 ed. Rigallii Paris. 1666, Dionysius Alexantinas apud Eusebium Histor. Ecclesia lib. 7 cap. 22 pag. 3q8 ed. Valesia Cantabrigia I ao, Auctor Constis. Apostol. lib. 3 cap. I9 apud Cotelerium m. Apostor. tom. I p. 293 ed. Amsteladami I72q. . Σ) Auctor Const. Apostia. lib. 2 cap. 44 pag. 2 sylaeo indicato. Atque hanc ob causam Diaconi Saepe Epi- Empi oculi, aures, os, dextera, . cor appellantur, uti Patet ex Auctore Constit. Apostol. cit. c. p s. cit. , Clemente epist. ad Iacob. n. I 2 apud eumdem Cotelerium pag. 6 I9 Ioc. cit., Isidoro Pelusiota lib. I ep. 29 p. 5
3ὶ Hieronymus in Exeeb. cap. I 8 lib. 6 tom. ς col. xo9 ed. Vallarsii. Accipiebat autem Diaconus oblationes, quas tradebat Sacerdoti, a quo illae super altari Deo offerebantur. Deinceps Diaconus offerentium nomina publice recitabat, quae recitatio dicebatur offerre nominώ, uti Patet ex Cypriano ep. 9 pag. 2I ed. mgallii Paris. n. 1666, atque ut observant ipse Rigal lius in non ad ep. 6o Cyprian. Iam 97, dc Bona Rer. Liturgicar. lib. a.
147쪽
eap. 8 g. 7 t. 3 pag. I9I ed. Augusta Taur. I s3M Latius de oblationibus agam libro II. Diptycha erant libri, sive tabulae sacrae, In quἰ-bus erant descripta nomina viventium, & mortuorum squi ceteris aut generis nobilitate, aut virtute, aut dignitate praestarent..Hinc alia erant viventium, & alia mortuorum diptycha. Ductum est nomen a ptychis, sive plicis , & ideo tabulae, quae duas habebant plicas, dipvcha,
quae tribus constabant, aut quinque tabulis, tripycha, &pentupveha dicebantur, de quibus agit Tumebus Advers. lib. 9 eap. 23. Diptycha ecclesiastica diversa erant a profanis; nam illa chartacet, aut membrana ei codices erant, haec autem tabulae eburneae, in quibus aureis characteribus novi Consulis nomen quoque anno scribebatur, eaque sunt diptycha, quae Consularia appellantur . Sacra diptycha Diaconus ex ambone, aut pulpito in ecclesia recitabat, uti patet ex Concilio Constantinopolitano an. s 3 ssub Menna habito a L s t. s eou. Iis 4 collecf. Labbaied. Venet. Cavebat autem diligenter Ecclesia, ne sacris diptychis inscripta nomina expungerentur errore, vel calumniis hominum, quoniam haec poena erat, qua plecte bantur, qui propter aliquod crimen ab ecclesiae communione seiuncti fuerant, vel a fide defecerant; atque huc spectant Cyprianus epist. 66 ad Cler. Furnitan. p. I 9ed. Rigaltis Paris. I 666, Augustinus epist. 77 num. 2 I. I 82, er epist. 78 eol. Is tom. 2 odit. Mauris.
Venet. I 29, Evagrius lib. 4 eap. 38 p. 4 I9 edit. Valesii
Cantabris. 172o, Socrates lib. 7 pag. 393 t. 2 eit. ed. Valerii, Cyrillus in ep. 9nodie. ad Domn. in act. I Concit. Chalced. tom. 4 col. I 646, Iustinianus epist. ineoliat. Concil. Constantinopolitani an. 1 3 3 t. 6 aol. 2scolle t. Labbai. Et notae sunt disputationes de S. Ioann. Chrysostomi nomine in diptycha reserendo, cum multi id facere recusarent, quoniam ipse a Theophilo Alexa drino, tametsi iniqua sententia, exauctoratus, & non absolutus ex hac vita migraverat. Interdum in homines vel viventes, usi mortuos excommunicatio injuste serebatur,& tunc eorum nomina iterum scribebantur in sacris di-Ptychis , unde pridem expuncta fuerant, ut ecclesiasticae communioni restituerentur. Ita Alexaentium Antiochenum Episcopum Chrysostomi nomen scripsisse in tabulis ecclesiasticis, in quibus plures annos omissum fuerat, narrat Theodoritus lib. s cap. 3 s pag. 13 s eit. ed. Valesii Cantabrig. , & ita Ioannes Episcopus Constantinopolit
148쪽
quae deleta suerant fraude Anastasii Imperatoris, qui Eutychianam i resim sequebatur, uti patet ex act. 3 Concilii Constantinopolitani sub Menna habiti t. s col. IIsseolire . Labbai ed. Ren. De diptychis, praeter Card. Bona
Rer. Litur . lib. 2 cap. I 2. g. I , . 2 , & Rr. Salain notis ad eumdem pag. 26O S seq. t. 3 ed. Augusta Taurin. an. 171 3, late, atque erudite. disputat Cata. Notisius in Dissert. Historie. de θnodo V. cap. s.
s) Communes preces Diaconus indicebat, non tantum quod est populum fundere jubebat, sed etiam quod ei praeibat Ierborum formula, quam in his praecibus adhibere oportebat : S. Augustinus epist. yy ad Ianuar.
cap. 18 col. I qa t. 2 edit. Mauris. Ven. 1729. Can. 23
dist. 93 6) Auctor. Constit. Apostol. lib. 2 cap. 17 apud Cotelerium PP. Apostol. tom. I pag. I 63 S' 266 edit. Amsteiadami I 724, S. Ioan. Chrysostomus homil. 24iu Act. num. 4 pag. I93 t. 9 edit. Monifauconia Paris. ) Primum Iudaeos, ethnicos, catechumenoS, poenitentes, postea vero fideles Diaconus dimittebat . Nam omnibus hominibus, si protervos quosdam peccatores cxcipias, quique in imo erant poenitentium gradu, ac flentes dicebantur, in Ecclesia adesse licebat, cum Sacrae Conciones habebantur, ac psalmodia, lectioque Scupturarum Aperficiebatur, uti patet ex Patrum homiliis, praesertim
ex Chrysostomo hom. I in Pelag. num. 4 pag. y9O t. a, tu Phocam num. 2 pag. 7o7 tom. 2, in Psalm. qq n. Icol. I 6o tom. ς ed. Montrauconii Paris. , locisque aliis compluribus. Nam Ecclesiae Patres catechumenoS, pCenit entcs , & omnes, qui ex diverso erant, uti lCquitur Synodus Valentina can. I apud Labbaeum Conc. tom. seol. 739 ed. Vera. , eVangelia, Sacrasque conciones audire volcbant, quoniam, ut ipsa inquit Synodus Ualentina loc. citi, sic Ponti cum praedicatione audita nonnullas ad fidem attractos evidenter scimus, quo etiam spectat Concilium Arausicanum I. ean. I 8 apud eumdem Labbaeum rom. 6 col. 7 6 ed. Uusd. ς ubi Sancitum cst, ut catechumenis evangelia legantur . Illa vero pubblici cultus Pars, quae peragcbatur praesentibus Catechumenis, diccbatur missa catec umeuorum, cujus mentio est in Concit. Carthagin. IV. can. 84 tom. 2 col. I qq, Valenti. . ean. I loco mox citato. Ilerdensi can. 4 col. Tya t. s.
Ea velo- finita Diaconus dimittebat ethnicos, haereticob,
149쪽
et qui in altero erant poenitentium gradu, re audiant, dicebantur, dimittebat inquam ea formula, quam habet Auctor Apostol. Constit. lib. 8 cap. y pag. 3 96 loc. eit. Ne quis audientium, ne quis insedelium . Tum fundebantur preces pro catechumeniS, qui substrati vocabantur, pro energumentS, pro competentibus, qui scilicet brevi Baptismum erant Suscepturi, denique pro illis, qui in aummo poenitentium gradu venabantur. His peractis Diaconus exire jubebat omnes, qui mysteriis interesse non poterant, ac denique, missa fidelium incohabatur, in qua
nonnisi communicantes praesenteS eSSe poterant . Ea Vero absoluta Diaconus universum conventum dimittebat ea
sormula in paee discedite . S. Io. Chrys tomus Hom. 3 9 in eos qui pascha je nant pag. 6I tom. I ed. Mont- faueonii Paris. III 8; sed de his omnibus opportunior erit disserendi locus in II. Libro, cum da. Sacramentis disputabimus 3 ubi etiam videbimus, num haec . quae certe fuit Ecclesiae Graecae, fuerit etiam Ecclebiae Latinae dissciplina .
f. XXVIII. Diaconis veluti subsidiarii accesis
serunt Subdiaconi, qui diu fuerunt minorum clericorum numero, sed postea in Latina Ecclesia majoribus adscripti sunt, quod factum videtur unis
decimo Ecclesiae saeculo Urbano II. Pontifice et .
Μunus eorum est Diacono in at aris ministerio opem ferre, parare vinum, panem, Sacra lintea, di cetera ad sacrificium necessaria, Episcopo, & Sacerdoti manus in Sacrificio abluentibus aquam effun
dere, in Missa epistolam legere ca).
1 Subdiaconatum inter sacros ordines ab Urbano II.
fuisse relatum evidenter, meo judicio, ostendit Innocentius III. in cap. 9 de erat. . qualit. Er ord. pra c. Porro dubitari non potest, quin Urbano II. Pontifice Subdiaconatus esset inter minores ordines; cum id constet ex ejus decreto, quod refert Innocentius, & quod est apud Gratianum in ean. dist. 6o. Eius verba sunth dc : nullus in Episcopum, nisi in sacris ordinibus religiose vitaens inυentus fuerit, eligatur ; sacros ordines dirimus Diaconatum, Or Presbteratum, hos siquidem
150쪽
istis ργἰ tisa reelesia luitur habuisse. Memorat dein ,
de Innoc. decretum alterum ejusdem Urbani, quo Subdiaconatus inter majores ordines relatus est. Cum hodie , inquit, Subdiaconatus inter sacros ordines computetur sicut Urbanus Papa II. expressit, erubescant σα Duo igitur sunt inter se pugnantia Urbani II. decreta, quorum alterum inter milaores, & alterum inter majores ordines Subdiaconatum refert. Quod recte intelligi, explia Carique non potest, nisi dicamus, fuisse Subdiaconatum inter minores ordines, cum Urbanus II. Pontilicatum o tinuit, ab eo vero deinceps fuisse relatum inter majores ordines, quo spectat alterum Urbani decretum, quod se lasse editum est post .Synodum BeneVentanam ann. IΟ9I. . Thomassinus p. I lib. 2 cap. 33 n. 2 Cr 3 , cum quo sentit Um-Espenius jus Eccl. par. tit. I cap. 3 n. 2 sduo haec inter se pugnaentia Uibani decreta admiratur, inquit tamen, revera ab Innocentis III. Subdiaconatum majoribus ordinibus adscriptum fuisse . Sed non video, quomodo id componi possit cum auctoritate ipsius In centii , qui Urbano tribuit decretum, qu Subdiaconatus inter Sacros Ordines telatus est . Antequam vero Subdio coni inter majores clericos recenserentur, jam ipsis imposita fuerat lex perpetuae continentiae, uti constat ex S. Leone M. epist. I cap. 4 eol. 687 r. I ed. Balter. , ex S. Gregorio lib. I epist. 44 eu. y3 8, Or lib. 4 epis. 36 col. 7I6 ecm. 2 edit. Maum. Paris., 17ον, atque e Concilio Romano sub S. Silvestro cap. 8. eol. Is 84 t. Icolle L Labbai ed. Venet. , & Τoletano VIII. can. 6 t. Icol. 62 a n. eteros dist. 2I, ean. non lἰceat dist. 23 ,ean. perlectis dist. Σ . Subdiaconi ossicia describit Pontificale Romanum pag. I tit. XI. g. 8 pag. Io I ed. ω- 'ralani Rom. his verbis : Subdiaconum oportet aquam administerium altaris preparare s Diacono ministrare ;pallas altaris, Or 'eorporalia inbluere; calicem , π pHrenam in usum sacrificii eidem Ostierre.
f. XXIX. Majoribus succedunt minores ordines Ministrorum; atque hi sunt Acoly illi , Exor- Cistae, Lectores, Ostiarii. Nomina haec, & officia, quae his nominibus designantur, ad ipsum Eccle