Joannis Devoti ... episcopi olim Ananiensis ... Institutionum canonicarum libri 4 Tomus 1

201쪽

De Putriarchis, Primatibus, Metropolitis.

XXXIII. origo , & . nomen Patriarcharum . XXXIV. Divisio orientis, & Occidentis inter maiores Patriar ehas . XXXV. Nune Patriarchae Orientales tantum titulares sunt. xVI. Patriarcharum ius, & po testas . xxxvi I. Patriarchae minores. xxxv III. Primates. XXXIX. Metropolite, & eorum origo.

XXXX. & XXXXI. Eorum iuri dictio . xxXXII. Pallium . XXXX II l. ad XXXXV. Pius usu di auctoritas.

g. XXVII.

Episcopis ordine pares, jurisdictione tamen, &imperio superiores sunt etiam Patriarchae, Prima tes, Metropolitae. Patriarchas quasi Patrum 'iniscipes interpretatur Isidorus IJ; & jus quidem pa triarchicum Nicaeno concilio antiquius est ab . Sed ejus nominis prima mentio oecurrit in Conzi-IIo Chalcedonensi 3 , illudque primum singulari quadam ratione Summo Pontifici, deinceps etiam Alexandrino, Antiocheno, postque Hierosolymitano, aliisque nonnullis Exarchis imitatione quadam tributum est 4 .

I) Can. I dist. 21 Videndus Svicerus ad Verb. πατρι ρλκ, ubi ea de re disputatur. α Concilium Nicaenum ean. 6 t. χ col. I 733 collea. Tabbai, cujus haec veiba sunt: Antiqui mores serventur, qui sunt in AEgypto, Lybia, er Pentapoli, iat Alexandrinus Episcopus horum omnium habeat potestatem, quandoquidem . Episcopo Romano hoc est cousuetum. Similiter er in Antiochia, er in aliis provinciis sua privilegia, ac sua dignItates , tr auctoritates Ecclesiis

serventur . Verba antiqui mores serventur satis clare

ostendunt, jus patriarchicum , quod habebant Episcopi

202쪽

Poman , Alexandrinus, AntIochenu , ante concilium Nicaenum fuisse institutum . Nimirum treS hasce Sedes, non tantum quod essent locatae in principibus Romani Imperii civitatibus, sed etiam, idque potissimum, quod a D. Petro originem repeterent, semper Ecclesiae Patres praecipue quodam honore sunt prosequutar. Quae Cum ratio sit Patriarchici iuris tribus illis sedibus astixi, haud sane a Nero aberrare videntur, qui in summa primam ejus originem ab ipsis Apostolis repetunt. V. ThomasSinum V t. ετ noυ. eccles. disciplin. par. I lib. I cap. 7 re S t. 1,N Io. Antonium Blanchium delia Potesta, e delia poli-αia della Giesa lib. 1 cap. I pag. 4 π seq. rom. q. Scio equidem quanta, & quam gravis sit de sexto illo canone concilii Nicanii inter eruditos disputatio . Sunt enim, qui eo tantum de jure metropolitico, non vero de iure patriarchico Ecclesiarum Romanae, Alexandrinae, Antiochenae actum fuisse defendunt, atque hanc sententiam

novissime sequitur Dominicus CavallariuS Instit. Iur. Canon. par. I cap. I o g. I in not., ut exinde emcere quis possit, Nicaeno concilio recentiorem esse Patriarchatum Ecclesiae Romanae in Occidentem universum. Sed, uti post Sir-mondum animadvertit Petrus de Marca Concord. Sacerdet.. Imper. lib. I cap. 3 g. 7 , Alexandrini, & Antiocheni Episcoporum jura in Concilio Nicamo patriarchica certe

fuerunt, non metropolitica . Nam Alexandrino Episcopo poteItas conceditur non solum in AEgyptum, sed etiam

in Pentapolim, & Lybiam ; & Antiocheno Episcopo ab

eadem Synodo non unius, alteriusve provinciae, Sed totius diαcescos Orientalis, hoc est provinciarum quindecim, quae Oriente continebantur, administrationem fuisse commissam diserte tradunt HieronymuS lib. contr. Dan. Hierosolymitan. cap. 37 t. Σ col. 4 7 ed. Vallarsii Verona,& Innocentius I. epist. 2 ad Alexandrum Antiochen. apud Coustantium col. 8y I. Ergo patriarchica etiam esse debuerunt iura Ecclesiae Romanae, ad quorum exemplum illa componuntur patriarchi a jura Episcoporum Alexan- idrini, & Antiocheni, uti ostendunt canonis verba : Quandoquidem Or Episcopo Romano hoc est consuetum. Dissi- Cile est autem sano homini suadere, quod Coallari usputat, Hieronymum, & Innocentium, qui non procul aetate aberant a Concilio Nicamo, quique vim eius canonum ignorare non poterane, erraSSe tam graviter, ut aliam, qu in quae esset revera, Nicaeno canoni sententiam

adscriberent. Quid Z Cum actum de Patriarchatu Consta

203쪽

tInopolitano est, quid aliud adversus eum opposuerum Romani Pontificcs, quam canonem Nicaenum, qui tantum Ecclesiarum Romanae, Alexandrinae, Antiochenae jus p triarchicum agnovit Ergo ius hoc patriarchicum revera agnitum, prQbatumque est Nicaena Synodo, uti late demonstrat Petrus de Marca loc. cit. 3) Concilium Chalcedonense ac . tom. I col. II 67 collec . Labbai de Leone Summo Pontifice haec habet: Leoni multos annos. Et act. 3 col. I 268, 1273 ΤheCdorus,& Ischiron Diaconi Alexandrini: Sanctissimo, π universali Archiepiscopo , S' Patriarcha magna Roma. iit col. 1189 Sophronius Presbyter Alexandrinus : Sanctissimo, D' beatissimo uniυersali magna Roma Patriarcha Leoni. Patriarcham etiam S. Leoncm appellavit Theodosius junior epist. 62 , N 63 inter epist. S. Leonis M. t. I col. 98sta' 989 ed. Ballerin. Venet. Ante Synodum Chalcedonensem Patriarchas memorat Socrates lib. s cap. 8 pag. 27 ed. Valesii Cantabrigia an. I ao; at eos non Veros, &ordinarios Patriarchas, sed extraordinarios fuisse Legatos

ad stabiliendam fidem in singulis dioecesibus a concilio

constitutos obServat Valesius in not. ad eumdemi locum . Quem autem Patriarcham vocat Hadrianus apud Vopiscum in Saturnino inter Script. Histori Ang. tom. 2 pag. 723 Lugdun. Batav. 167I , eum non christianum, sed I

darum fuisse ostendit Bingliamus oris. Ecclesiast. lib. 2 cap. II g. 3 pag. 239 rem. I ed. eit. Diligenter, atque erudite ea de ro disputat Mamachius Orig. ta' antiquit. Christian. lib. 4 cap. 4 g. ς num. 2 tom. 6 pv. sso. Ceterum Patriarchae vocabantur etiam Archiepiscopi, atqae huc spectat Concilium Chalcedonense ac . 16 col. 17sscit. eollec . Labbai ibid. , & Liberatus Breviar. cap. I Tin Reg. Concit. tom. I 2 pag. 476 Paris. I 6 4; itemque Exarchi dioecesis, qui cum Exarchis proυincia confundi non debent . Hi enim erant Metropolitae, uni spilicet provinciae praepositi, atque ad hos pertinet ean. 6 Concit i Sardicensis pag. 66a tom. Σ Concit. Labbai edit. Venet. Coleti; illi autem praeerant dioecesi, quae PlureSprovincias complectebatur.

ψ) Proprie ad praecipuos Exarchos Patriarchae appellatio pertinet, sed interdum etiam ad Exarchos minorum gentium , qualis eX. gr. erat Episcopus Caesariensis ,

204쪽

I9 g. XXXIV. Post Romanum, qui summus Ponisti sex est, atque Ecclesiae praeest universae, mulistoque ceteris auctoritate, ac dignitate praestat I), duos agnovit Nicaena Synodus praecipuos Episcopos , qui recentiori aetate Patriarchae dicti sunt, Alexandrinum, & Antiochenum. Accessit postea Constantinopolitanus, ac demum etiam Patriarcha Hierosolymitanus ca). Itaque quatuor hodie sunt Patriarchae orientales, Constantinopolitanus , Alexandrinus , Antiochenus, Rierosolymitanus ca); regiones vero, quae sunt in Europa, atque in Africae parte Occidentali, & in America Summo Pontifi- ci, tamquam Occidentis Patriarchae subjiciuntur 4 .

i) De potestate, quam semper Summi Pontifices inquatuor maj ores Patriarchas exercuerunt videndus Carolusa S. Paulo Geographia sacro' lib. I num. I ta' seq. p. IO' seq. Paris. I 6 I.

1) Constantinopolitani Concilii Patres ean. 3 t. 2eoncit. col. II collere. Labbai edit. Venet. ejus Urbis Episcopum dignitate Patriarchatus ornarunt, quod deinceps probavit etiam Concilium Chalcedonense can. 8tom. concit. col. I 69I ejusd. collecI. Noluerunt id initio ratum habere Summi Pontifices, quod esset contra Nicaenum canonem 6; sed postea moti precibus Imperatorum ratum habuerunt . Denique honor etiam Patriarchatus, probante Sede Apostolica, a Theodosio Iuniore datus est Ecclesiae Hierosolymitanae, qua de re cum orta essent dissidia inter Antiochenum, & Hierosolymitanum Episco puta , ea lege composita sunt in Concilio Chalcedonensi, ut tres Palaestinae Hierosolymitano EpiSCopo, utraque autem Phaenicia, & Arabia Antiocheno subjicerentur. 33 Ordinem hunc dignitatis inter quatuor Patriarchas Orientales constituit Innocentius III. in Concilio 'Lateranensi IV. Cap. 2 3 de privit. De quatuor Patriarchis Orientalibus late agit Michael le Quien in opere, cui . titulus oriens Christianus tu quatuor Patria chatus di

gestus .

) De Occidentali Patriarchatu Summi Pontificis

pauca dicenda sunt, quoniam non desunt qui Patriarcha

205쪽

tum ipsum non totum initio Occidentem comprehendisse contendunt, eaque eSt etiaFa opinio Dominici invallarii in Instit. Iur. Canon. par. I cop. Io g. . Sed quisquis id sentit, ignorat profecto celeberrimam, & jam IV. saeculo receptam totius Christiani orbis divisionem in Orientales, & Occidentales Ecclesias, quam divisionem

a veteri consuetudine repetit Pseudo-Synodus Sardicensis a Semi-Arianis habita tu epist. synodic. apud Tabbatim tom. 2 Couc. col. 7 O. Sed ut hoc mittam schismatico rum hominum testimonium, ipsam hanc divisionem compertissimam faciunt S. Ambrosius in gestis Concilii Aqui-lejensis, cui ipse praefuit, col. 166s γ II 66 ram. Σ

II. Concit. Labbai ed. Ven. , S. Hieronymus epist. 9 n . 4 col. s 77 tom. I ed. Vallarsi, Summique Pontisces apud Ccustantium, nimirum Coelestinus I. epist. I 3 ad Nestor. cia. I II 3, LiberiuS epist. II ecl. 4 4, Bonisecius I. epist. Is col. IO39, Praeterea Constantinopolitani Concilii Patres in epist. ad Damas. π Occissi Episc. apud eumdem Coustantium col. ss8. Quibus autem tex- minis Orientales Ecclesiae continerentur, diserte explicat Concilium Constantinopolitanum eam 1 apud Labbaeum rom. 2 col. IIas edit. Ven. Nimirum ejus eoncilii Patres

Ecclesias illas intra Dioeceses Thracicam , Ponticam, Asianam, Orientem, S AEgyptuin Coercuerunt I Ceteras vero dioeceses omnes, scilicet integrum Illyricum, Italiam,

Gallias, Britanias, Hispanias, ae Africam occidenti reliquerunt. Omnes hasce dioeceseS Occidentis Patriarchatus complectebatur, ariae in toto occidente non alius uni- quam Patriarcha, quam Romanus fuit Itaque Patriarchatus Romanus sic tantum loquimur de jure Patriarchim Summi Pontificis, non de Primatu, quem habet in

universa Ecclesia, quique totum Orientem, atque Occidentem complectiturin multo latius patebat, quam singuli paterent Orientales Patriarchatus; nam hi suam singuli in Oriente dioecesim habebant, illi: autem omnes Occidentis dioeceses commissae erant, duae nimirum in Italia, ntegrum Illyricum, quod postea sectum est in dio esea.

duas; Galliae, Britaniae, Hispaniae, Asricae. Atque hae

certe causa rat, propter quam Arelatensis Concilii Patres in epist. ad Silvestrum tom. I colleci. Concilis Labbaieri. 2449 eum Majores Diaecises, tenere dixerint, &vero dioeceses nomine ea tempestate plures provincias CO prehensas fuisse constat, uti ostendit Emanuel Schele- Stratus Antiquit. Eccles. tom. a dis1. 6 eap. 3 uum. 2

206쪽

pag. 424 Ronia I 697. Ad hunc totius Oecidentis Pa.

triarchatum, quem Summus Pontifex obtinebat, spectane S. Basilius epist. 239 pag. 3 6I tom. 3 opp. ed. Mauriu. Paris. 173o cum eum Occidentalium Cor haum appellat; S. Augustinus eontra Iulian. lib. I cap. tom. Io col. sosed. Mauriu. Ven. I 733 Cum S. Innocentium Pontificem Occidentali Ecclesiae praepositum describit; S. Hieronymus epist. ad Marcum II. col. 43 tom. I ed. Vallarsii, qui uti Peim Alexandrino Patriarchae totum Occidentem adscribit, & rursus eoutr. Vigilant. num. 2 coli. 389 ΩΣ ed. ein, ubi in toto Christiano orbe non alias agnoscit Ecclesias, quam Orientis, AEgypti, π Sedis Apostolica, hoc est totius Occidentis. Innocentius ipse, quem toti Occidenti praepositum laudabat Augustinus, non solum earum, quas Supra memoravi, Occidentalium dioeceseon principatum , excepto Illyrico de quo tamen agit epist. I 3 ad Rufum Thessalonis. apud Coastantium col. 8Is, ct in decret. eap. 3ς apud Pithoeum Cod. Can. vet. Ecel. Rom. pag. 2o Paris. I 687ὶ Romanae Sedi vindicat epist. Erad Decent. Episc. Eugubin. num. 2 col. 8s6 apud Cou- stantium, sed etiam hujus institutionis originem ex eo repetit, quod Occidentis Ecclesiae a Petro, ejusve in Sede Romana successoribus fuerint constitutae. Mitto loca

alia sexcenta Patrum, & Conciliorum, ex quibus patet, summum Pontificem occidentis Patriarcham ab omnibus semper habitum, atque appellatum fuisse. Quid autem Occidentis nomine intelligunt Patres, Concilia, Scriptores omnes, nisi illae octo dioeceses, quarum Supra est facta mentio, quaeque totum Occidentem conficiebant pItaque si Summus Pontifex Occidentis Patriarcha est, omnium certe illarum dioeceseon Patriarcha esse debet 3 Vide Leonem Assatium de Eecl. Occident. π orient. perpen consens. lib. I cap. Iap. 188 Colon. Agrippin. I 648, Christianum Lupum ad ean. 6 Concit. Nisan. tom. 1 pag. 2 ed. Ven. an. I 72q, Natalem At andrum ust. Eceles. ad sac. 4 diss. 2o prop. I t. pag. 6 6 seq.ed. Ven. I 776, qui de Nicaeni canonis 5 interpretatione late agunt; & vide Petrum de Marca Concord. Sacerd. Or imper. lib. I cap. s Emanuelem Schelestratum Antiquit. Eccles: tom. 2 diss. 6 per tot. pag. 4o9, Caroluma S. Paulo Geurasia sacra lib. I uum. 8 π seq. p. Iser seq. Paris. I 6 I, Hallier de Sacr. ordinat. pari. χ Ap. 6 sect. s art. 3, Morinum Exercit. eccles. lib. I

excrc. 6 p g. I7 Paris. 1669, qui omnes de jiue Pin.

207쪽

triarchico summi Pontificis in totum Occidentem late,

ac nervose disputant.

g. XXXV. Nunc orientalium Patriarcharum sedibus Barbarorum tyrannide oppreSsis, tamen Sedes Apostolica Patriarchas creat, qui Romae coinmorantur solo insigniti titulo, & nulla praediti jurisdictione, ne insignium Ecclesiarum memoria oblivione deleatur. Quae eadem Causa est, propter quam creantur etiam Episcopi Titulares quos Episcopos in pretibus appellemus ci , ct quorum est Episcopis opem ferre in iis, quae sunt ordinis Episcopalis, praesertim Cum dioecesis tam late patet, ut unus Episcopus omnibus ubique muneribus obeundis idoneus non sit ca). 1ὶ De Episcopis Titularibus videnda in primis cuΗomilia plena eloquentiar, elegantiar, & doctrinae, quam

habuit PIUS SEXTUS in Basilica S. Pauli die 4 octobris

M. I 778 in consecratione Hieronymi Crivelli Episcopi Nepesini, & Sutrini, ac Petri Aloysii Galletti Episcopi Cyrenens. , & videndus etiam Andreuccius Hierarch. Ecel.

tradi. I.

13 Erant olim ει Episcopi gentium, ex quibus h

rum titularium Episcoporum origo repetenda videtur . Eos ordinabat Sedes Apostolica, ut mitteret ad gentes, quae ad Christianam Religionem essent instituendae. Vide Petrum Coustantium epist. Roman. Pontifici pag. 3 S' G& Franciscum Blanchinum tom. 2 Anastasii in not. advit. S. Eleutherii pa M. I 42.

b. XXXVI. Potestatem , quam Metropolitae habent in Suffraganeos, eamdem sere a Sacris Canonibus habent Patriarchae in Metropolitis. Praecipua eorum jura, ct privilegia sunt, ut post Sum inum Pontificem, & Cardinales sedeant ordine dignitatis; ut Metropolitis pallium Concedaut, posteaquam ipsi a Pontifice acceperunt; ut crucem

208쪽

praeseserant per universum tractum sui Patriarchaiatus, nisi ocCurrat Summus Pontifex, aut ejus a

latere Legatus IJ; ut a suis Μetropolitis ad eos

appelletur ca .

1 Concilium Lateranense IV. eap. s Cone. Labbai

α) C p. 23 de privileg. f. XXXVII. Reliqui Patriarchae minores diricuntur, uti sunt Patriarcha Venetus, Indiarum, Ulisiponensis. Hi non procul distant a Primatibus, ac medium tenent locum inter maiores Patriarchas, ac Metropolitas. Eorum potestas trahitur in omnes Certi regni, ac nationis Metropolitas , ct Episcopos, ipsi vero Majori Patriarchae subjiciuntur, cujus intra fines Episcopatum tenent. g. XXXVIII. Proximus post eos locus est Primatum, & Metropolitarum; sed illi his antecellunt. Nam Primates omnibus praesunt Metropolitis , atque provinciis regni, aut nationis, ubi Privmatum habent. Hujusmodi sunt Antistites Bituri-Censis, Lugdunensis, Toletanus, Salisburgensis , Pisanus, alique, quibus a Metropolitis ConCessae appellationes, & jus anteferendae crucis datum. Sed hodie tantum Primati Lugdunensi 'reliquum est jus appellationum, ceteri solam honoris praerogatuvam retinent ci).

i) De antiqua Primatum d Ignitate , ac potestat:

magna inter eruditos disputatio est . Sunt enim qui eos Patriarchas, sunt qui Metropolitas fuisse putant, & Sunt qui ab utrisque distinguunt. Sane apud Afros, uti Patet ex Concilio Africano cap. 6s apud Pithoeum Codex can. ex. Eccles. Roman. pag. I 6o Paris. I 687. Primates Metrinpolitae erant; atque hinc Numidue Μetropolitam Prima-gem Augustinus vocat epist. 219 nmn. 6 col. IOI3 t. 2

209쪽

eap. 8 col. 262 tom. Io opp. August. Primas, in Concilio Ephesino a t. I tom. I col. I I9 eoll. Harduini Metropolita appellatur . Ex quo confici videtur posse, nullum inter Primatem, & Metropolitam discrimen intercedere. Accedit quod Cap. 3 de For. est eten. cautum est, ut orta lite inter Episcopos diversarum provinciarum dentur iudices a Primate, cujus in provincia sedet locus, de quo disputatur. Cum autem propius Episcoporum Iudex Metropolita ' sit, ccrte Primas Metropolita videtur. At vero Innocentius III. apud Bosquetum in ejus gestis pag. 6o inquit: apud nos hac duo nomina Primas, es

Patriarcha pene penitus idem sonant, cum Patriarcha , Primates teneant unam formam, licet eorum nomina

sint diversa. Eadem occurrunt in apocryphis literis Clementis , Aniceti, Anacleti, Lucii PP., quae apud Gratianum extant can. I π a. dist. 8o, π ean. I m et dist. 99.

Denique qui alium a Patriarcha, & Metropolita Primatem iaciunt, nituntur canone 9 Concilii Chalcedonensi apud

Labbarum tom. 4 col. I 686 ed. Ven. , quo habentur haec; Si autem cum ipsius pro υincia Metropolitano Episcopus, vel elericus controversiam habeat, diacosis Exarchum adeat, vel Imperialis Urbis Constantinopolis thronum. Primas igitur alius est a Metropolita, & alius a Constantinopolitano Episcopo, hoc est Patriarcha. Pauca de hac controversia dicam. Cum primum Ecclesia Primatis vocabulum usurpare coepit, eo significavit Metropolitam .

Episcopis Arelatensi, & Viennensi de Primatus honore

contendentibus Τaurinense Concilium ann. 397 can. 2 apud eumdem Labbarum tom. 2 col. II 8s ita respondit: qui ex iis approba υerit, suam civitatem esse metropolim, is totius provincia honoνem Primatus obtineat. Ita Asrbcani Primates Metropolitae erant, & ita Primas Metropolita est in Cap. 3 de For. competen. , quod ex Africanis Concilio desumptum est. Sed postea Primatis vox traducta est ad Patriarchas, & novo hoc sensu vox haec mut-

pari primum coepit in falsis decretalibus Clementis, Ani-eeti , Anacleti, Lucii, quae sunt in eam I π 2 dist. Sota' ean. I es' 2 dist. 99; sorte quod Auctor earum decretalium nullum discrimen secit inter Exarcham, ausPrimatem dioecesis, qui Patriarcha est, interque Primarem procineia, qui est Met polita. Mirum autem videri

non debet, quod aliquis a Μetropolitae iudicio provocare posset vel ad Primatem dioecesu, hoc eat Patriarcham,

210쪽

vel ad Constantinopolitanum Antistitem, uti sancitum est canone 9 Concilii Chalcedonensis. Nam id peculiari jure,& extra ordinem datum erat Episcopo Constantinopolitano, ut in causis non suorum Metropolitarum per Orientem primo judicio decerneret; quod patet exemplo Flaviani Patriarchae Constantinopolitani, qui judices dedit in causa Ibae Metropolitae Edessent, qui suberat Patriarchae Anti cheno, uti constat ex Concilio Chalcedonensi arit. 1 ocol. I s 4ς π seq. tom. 4 collect. Labbai.

f. XXXIX. Metropolita uni praeest provinciae , & Episcopis, qui ea comprehenduntur . Dignitatem halic ante Concilium Nicaenum visuisse Compertum est I , multique sunt viri docti, &graves, qui ejus originem repetunt ab Apostolis, a quibus hujusce dignitatis, & juris non obscura

relicta sunt monumenta, ut recte status Ecclesiasticae Hierarchiae constitueretur a . Μetropolitae nomen a metropoli procedit, quae cst urbs provinciae caput. Qui in ea civitate Episcopatum gerebant, dicti sunt Μetropolitae, ac deinceps etiam Archiepiscopi, quod postremum vorabulum etsi olim latius pateret, tamen lapsu temporum tran latum est ad eos, qui provinciae uni essent prae positi, quales Metropolitae sunt. Itaque ratio, &mos hominum iacit, ut Metropolitica dignitas hastis reret Civitati, quae in provincia habebat principatum , & ad quam omnes confluebant, postea a sacris canonibus jura, & privilegia dignitati consentanea fuere attributa 3 .

i) Fuisse Metropolitas ante Concilium Nicamum,

perspicuum est ex ipsius Concilii eam 6 π 7 tom. 2colt. 3 s collec . Labbai . Idem colligitur ex Epiphano Advers. Hares. lib. 2 tom. 2 har. 48 n. I ed. Petavi Paris. 1622, Athanasio de Senten. Dionysii n. 1 tom. Ipv, ed. Patav. ann. 1777, atque ex Concilio Ilib