장음표시 사용
31쪽
tomici,quando dentes numerat,sere sempse abificisb ribus incipiunt;hosque primos, molares postrenios faciunt;quorum tum situ,tum generatione ultimi sophronistires appellantur; quia eo tempore, quo moderatos
temperatosque nos esse oportet, Oriuntur : creanteres
etiam ab alijs ac genuini dicuntur : tametsi alios quoq; dentes Rufius creanteres appellat.molares omnes Citicero genuinos .proprium est horum dentium, ut postea dicemus,non selum alijs iam pridem abiblutis erumpere;uerum etiam haud ita raro uel perforatis tantum gin igiuis uix prominere; uel eis adhuc integris in seis c ueis laterciues etiam a natura nulla ex parte creari I s
HIs expositis tempus iam est, ut de molarium radicibus scribamus. de quarum numero & si quaestio . . uidetur pene inextricabilis, tamen quantum ueritas ip ,οsa patitur,& prudentes integrique iudicij homines postulare possunt, conabor & pro uiribus elaborabo , ut eam explicem: & difficultates omnes nodosque eXp diam. Est autem operaeprecium Anatomi studiosos dejquibusdam antea admonere, quae ab alijs praetei missa si ignorentur,facile fieri posset,ut adcipiti contentione, distracti uel de ueritate certarent, uel erroribus inuoluerentur. Scire igitur oportet, maxillarium radices in homine, non eadem perpetua forma fingi & distribui , sicut in simia; ideoque minime posse de eis definite scribi est uero apprime utile,quemadmodum sein simia haribeant,expendere,quo quilibet possit de his, qu* a GMileno
32쪽
leno & alijs scribuntur facile & uere iudicare. Ergo noin ea tantum simiarum specie,quq cauda caret,sedin singulis,ut in sex sceletis nunc obseruo,singuli molares superioris maxillae tres radices habent, inserioris uero duas,quinto excepto,qui altera simia quumsit,
tribus etiam ipse radicibus firmatus est. maximas omnium quartus obtinet,sicut maximus ipse etiam est. magis teretes & tenues atque etiam acutiores in duobus Rantiqui post caninum statim collocatur.OmneS praeterea magno interuallo disiunguntur,non quidem aequabili, sed quemadmodum intriagulo longiori in fine ,
quam in principio . adhaerent autem in maxilla inferio- repropriis alveolis arix secundium ipsius longitudine: in superiore uero duae ex ipsis ad partem exteriore uer gunt, una ad interiorem, e regione spach, quod mediuest inter duas priores. In homine longe secus se res habet. nam, ut 4 numero incipiam , haud raro maxillares plures radices habentiquae tamen intuentibus speciem prae se unius ferunt . Aliquando enim eorum aliquis,ut in secundo ego & quinto maxillae inferioris obseruaui, qui omnium Anatomicorum consensu ob eius magnitudinem multipliciter findi deberet, simplicem tantum radicem obtinet,eamque uno foramine perviam .& tamen quia radix crassa, foramen autem latius etiam est, quam deceat,nemo integri iudicij uir inficietur, sapientissimum opificem,numerum magnitudine compensantem,pro multis exiguis unam in hac detium specie m
gnam essingere. quod Hippocrates uel quisquis ille
fuerit quarti libri de morbis popularibus author, non - ignorans, septimum dentem radicem unam crassem eademque acutam habere scribit.Ηis proximae sunt radie ces
33쪽
ces in medio comprestae. aepe enim earum muLiae hanc ob causam amplam rotunditatem in latitudinEmutant,cuius duae cXtremae partes, quum sic mutuo O cursu tangant, foramen angustum & oblongum ericitur,quod in medio fere obc catum duos partios canaliculos utrinque obtinet . has tu radices tuo arbitrio uel
unius uel plurium loco habeto, modo scias, si duas e se neges,minime posse eum radicum numeru, qui mul- tis molaribus debetur , usque assignari . Aliae praeterea radices,uel aequali uel inaequali superficie sint, quia nullum diuisionis uestigium in exteriori earum sede appuret,unius speciem habet inquibus nihilominus intrinsecus duo triave foramina tenuissimis squamis discreta elegantissime incise sunt,miro naturae artificio fau' mellis qua simillima,ut in quinto molari tria in pluribi aliis duo foramina habetibus quandoque uidi. Saepe intia occurrunt,qui radices aut conatas habent,aut uig inchoat S .conataS eas uocorius undiq;& sine aliquo mς dis iuetae exactam formam habent;disiunctae cotinuo squam interuentu nihilominus coeunt. id quod in ter rotio & quinto max illae superioris sum ego ispius intui- tus. Radices uix inchoatae rudiori linea, uel utrinque, uel in altero tantum latere,aut leuiter designatae conspiciuntur,aut alte siculptae. Aliae nullis disseretς lineis,imstar cornu apice bifariam trifariamve scissis finiuntur . Nec raro reperitur radix una pluribus e X his, quae nav- rauimus,signis praedita. Harum insuper radicum figia' xa,magnitudo ac situs,quae in simia plerunque certa loge constantun homine aeque uariant. nam aliae teretes1 acutae, rectaeve sunt: aliae planae, obtuis, & curuae . pla- φ3nas radiceS obseruauit Hippocrates in Hegesistrato: innexaS
34쪽
sexas ad internam partem, seu hamatas & aduncas in
quodam alio. nos plures incumatas uidimus, aut cuspide inuicem occurretes, aut aduerse tramite inclinatas aut instar S literae hinc inde dupliciter flexas . Magnitudo non modo in singulis molarium radicibus eadem non est, uerum neque in unaquaque semper tanta,quantam ipserum dentium moles postulat, inspicitur, nec dens superior inferiori oppositus aeque magnus est,nec dexter sinistro perpetuo aequalis . cerneS enim radices Io tum in diuersis molaribus , tum in altero tantum nunc crassissimas, nunc angustissimas, alias breues alias longas: honnullas latissimas & tenues: nec raro accidit, ut. extrema pars peruerse ordine crassior trunco sit,& Ioco acutae cuspidis rotundum tumorem habeat. interdum i iuxta basim dentis radix uix inchoata instar surculi a trum paetulat,plerunque tame stiperiores longiores fiunt, inferiores autem breuiores. Postremo situs harum radicum non minus uariat, quam figura & magnitudo :neque enim aequali spacio, ut in simijs, inter se distant ;sed Aliae se mutuo tangunt: Aliae uicinae sunt; Alite longo interuallo disiunguntur. quod quidem tertiorum detium , praecipueque superiorum proprium es , & secur,dorum,qui initio creantur,& septennio peracto cadunt. Aliae distant quidem,quum nastutur, sed incurvae sunt , sibique inuicem ita occurrunt; ut extremae partes uel se mutuo tangany, uel aduersa euntes via , magis magis. que usque disiungantur. hae si quando ferro eruere dentes oportet,sraIagiatur mediae, & hominem maxime cruciant. Demum molarium radiceS, quum tres sunt, de tot in superiori praecipuemaXilla, non aliter atque in mmiis una ad interjor uae ad exteriorem parte vergiat:
35쪽
quum duae tantum, in maxilla inferiori secundum eius longitudinem foramina,in quae figuntur,incisa habent, in superiore uero concauitati, quae extrinsecus & intrita, secus exculpta est, adhaerescunt.
ARbitror ex ijs, quae de radicibus molarium sum Iomatim diximus,unicuique patere in homine non, aeque,ut in simia,facile esse de eis definire.& quemlibet intelligere, quam ob rem Anatomici uarie de illis scribentes,controuersias non paucas introducant . nunc sigillatim de ij sdem disserendum est. Galenus hac de re
agens, inseriores molares una semper radice a super oribus sibi oppositis superari, hos que plerunque ternis rillos binis constar hisce uerbis pronunciauit. Ex maxillaribus , qui maxillae superiori infixi sunt ternis, qui inferiori binis radicibus adhaerescunt; nonnullis tamen 2ο exceptis, qui supra saepe cum quaternis, infra cum ternis radicibus deprehenduntur: praesertim duo omnium primi interiores e tertius perraro eiusmodi esse inuenitur. hactenus Galenus. quae oratio perplexa est, & neque inli omine, neque in simia uera en usquequaque i potest. nam,ut duo primi molares ternis radicibus in se perior duabus in inferiori maxilla firmati sint,simis n5 hominisproprium est . quemadmodum, ut quarto &quinto quatuor interdum insint, ei magis quam simiae conuenit, ueluti seis hione facillime percipitur. iccirco 30 Galenus dignus reprehensione uideretur , si in libris de usu
36쪽
usu partium in quibus se de homine tractare profitetur, eandem sententiam confirmaret. Verum quia in illis, nulla stiperioris inferiorisve maxilis habita ration paruis unam radicem, duas tresve maioribus,quatuor maximis inesse scribit, aut excusandus est, aut certe, nec tam grauiter,nec tam seuere accusandus . quum praese
tim, qui eum calumniantushac ipsi in re multo foedius labantur. quae quidem cuncta fiant a nobis, ut ueritas magis elucescat,diligenter expendenda. Itaque si pa I o ui dentes hoc a magnis differunt, quod illi una radice, hi pluribus continentur : duosque primos molares imtex parvos a Galeno numerari concedimus, cur ex ijs aliqui unam, duas, tresve radices interdum habeant, alij uero perpetuo unam, explicari profecto facile non
potest. Praeterea quum idem author alibi statuat, cunctos molares in magnorum dentium classem refere dos, ex eisque medios omnium maximos , alios uero
utrinque colloc tos minores esse scribat, sibi ipse parum const*t.& quavis id, quod asserit, in hominibus uerum,in simijs falsum esse obseruetur in quibus quartus& quintus magnitudine tertio non cedunt tamen ipse permanere in sententia non uidetur,quum naturae aequitatem Hippocrate duce ispe laudans, dentibus pro ip- serum magnitudine , quam oris latitudine uel angustia metitur, aut unam aut plures radices tribuit. ita siquiadem ait, quia media eiusdem oris sedes amplissima est , interior uero quemadmodum anterior contracta, angustis maxillarum partibus exiguos, latissimς magnos detes infixit. quod sane, si, ut aequum eidem Galeno uidetur,ita quoque uerum esset, ex situ magnitudine dentiudimensa, duo postremi mollares, duobus prioribus mi
37쪽
nores essent; eisque aut una radix, quemadm0dum cisioribus in alia extrerna maxillarum parte positis , inesset , aut saltem pauciores, quam duobus illis, qui caninis contigui sunt ; quum hi non longe a medio tringitudiuis ductu utrique maxillae adhaereant f iis in alitio in tremo sedem habeant . Eiusdem itern niuirallis inuitillis ratione habita , superiore maxilla es j oppoως ih a feriores,qui in magnitudine,aut'nihil ,aut uix praestant; una radice non superarent . Iam igitur liquido apparo,
quam difficilis & lubrica sit haec quaestio; quum quocunque te uertas labi necesse βt,& omenderem rum sex situ dentium ut magnitudo , ita radicumnumerus mi-- mandus est ; duobus postremis neque Anta moleS ,' neque tot radices debentur . siri ex radicum numero . magnitudo dentium , expenditur , tantum abest , ut duos praedictos interiores duobus , qui caninis sentcontigui minores esse deceat ; ut etiam tertium magni- tudine interdum mperare oporteat. Verum cum Galeno benigne agendum est, non tam Bbtiliter & austere reorum,quae dixit ratio poscenda. siquidem dum uarios Ι - particularum usus explicare studet, ut summam cunctis in rebus naturae aequitatem patefaciat, ad aequilibrit item sane ita si lubet appellemus pe conm 4git i probabilibusque argumentis & rationibus utitur.
tium radicibus tractare e simulqueuidere num Ga leno
38쪽
Ieno infensi de eis recte explicauerint . putant hi duos molares superiores,canino denti proximos,duabus tantum inniti radicibus,tres reliquos tribus sicut etia duos 4nferiorin canino contiguos uitastres reliquos duabus i. nequcianimaduertunt coditionem duorum molarium, qui post canitiuna statim occurrunt, longe diuersam esse, quam aliorum: sblique primo inferiori multas radi Ces negatas esse na scilicet tantum ei concesse illaque semper feret implici raro bicoret,aut lineis sculpta,quutamen superiorum multiformes sint, primum non u- .nam tautum, sed et in duas nunc uicinas nunc distan resummo tres; oqucialiquando habeat. Secunduro molarem in prima creatione cum alijs oriri , ac post is prennium decidere,altero in eius locum subrogato,qui radicum numero ab eo plurimum distrepat,omnes pro pemodum anatomici ignorant, ideoque de illisminus iret, decernurit . quietam initio oritur in inferiori m la duas,in superiori tres radices longointeruallo disiu cius perpetuo habet,inter quas dens suseipitur,qui post: se septennium renaseitur,& in eius locum substituitur. atque is dens in utraq; mala una pleruque & simplici quidemilla radice nititur,uix unquam lineis stulpta,aut in Parte e trema proceritatibuS cornubusve ornata. Vtruaute Author quinti libri de morbis uulgaribus huc quatuor radices habere uiderit , an illum, qui decidit, se quens te anatomes tractatio docere poterit. Τertius omnibus maior insigniores radices in inferiore quidem maxilla duas , insuperiore uero treS, maxime omnium distretas , secundo,qui decidit excepto, plerianque Obio tinet. quamuis enim earu numerus minus in hoc,quam
in aliquo molari uariet: id tame in homine, ut in simia ,
39쪽
perpetuum non est; sed interdum aut utraque maxilla tres radices,aut mutata conditione, duas in superiore, tres in inferiore obseruamus: quatuor ego adhuc nun quam uidi. caeterum huius dentis radices hinc inde copressae latiores fiunt , idque in inferiore , quam in superiore mala clarius inspicitur. quod si tertia radix adsit, quae in partem interiorem vergit, non a lateribus, sed praeter morem ante & retro depressa amplior euadit. Quartus & quintus molaris saepe tertiu imitantur: breuioribus tamen minusque discretis radicibus fulcium iatur, sed minime, ut multi putant paucioribus. quam iuis enim natura in eis formandis maximeuari et, ueruntamen non duas tantum tresve eis radices tribuit, sed
etiam quatuor: quas mihi ustu uenit ut in his solis uid rem, & potissimum in quinto. Neque uero ignoram dum est tres radices bene discretas & aequabilis magnitudinis in aliis, quam in tertio & secundo, qui decidit,
raro cerni& adhuc rarius quatuor eiusdem conditionis in quinto: accidit enim plerunque, ut una aut altera ips rum ue1 exigua de obscura sit,ita ut quasi surculus Diuxta basim inchoata pululet, uel alijs uario modo iungatur. Sunt sane haec de radicibus molarium satis mulita , quae sequens Elenchus breui silmma complectitur, congruoque ordine disponit.
superior . Μ. I. γati circuς Inferiorem.
40쪽
Varius radicu numerus in molaribus dentibus quot modis obseruatus.