De Aristotelis Politicorum libris dissertatio [microform] : quam...

121쪽

lioreni Eiusdem os igitur doctrinae investigare et a qui sit reipublicae status optimus et qualis, et b qui sit ad singulas civitate aptus Sunt enim respublicae , quae quum neceSsaria χορηγί conditionibusque υποθέσεσι careant, optimum Statum conSequi haudquaquam possunt eis ergo accommodandus Si S, qui pro υπαρχουσιν Sta Optimus).C. iam Nero civitas si χοργηγέα necesSaria deΝtituta, optima quidem Ornia constitui non poteSt, nonnunquam sit, ut reiecta ea qua uti possit, deteriorem Sibi assumat suare haec quidem forma doterior quomodo et riatur ab initio et propagetur, Sciendum est OLT κ0. d. equo vero qui est rerum civilium studiosus ignorabit, quinam status plerisque sit civitatibus maximo aptus. e. Commutandus est autem Status deterior in meliorem, c. ita tamen ut eius retineatur forma. Quod quum efficere em O OSSit, nisi exploratum habeat, quot in specie rerum publicarum et quales enucleandum est, et quot

sint ζ1 οκρατίας et λαγαρχέας Species, et quibus inter se rationibus disserant. s. Denique quod de civitatium formis dictum est, idem ad logos etiam pertinet. Lege enim Suae cuique reipublicae statui accommodandae sunt. Quare tot legum, quot rerumpublicarum discrepantiae Pol. II . .). Iam vero de optima republica, quod regnum est aut Gριστοκρατέα, quum disputatum Sit reliquum est, ut de ceteris dicatur reipublicae generibus quattuor, de imperi populi, tyranni, saetionis, a simu De quibus quomodo disserere eoni Verba εξ ρ ῆς τε πῶς αν γένοιτο καὶ γενoυενο ι, τροπον ν ω- ζοιτο πλεῖστον χρονον non iusta de causa offensioni fuisse videntur Spengeliis. Conferenda erant, quae supra posita sunt Erior λάντις ιν τῆς ἱκνουμερο ὲπιγυρκῆ παραμεν σαι τε και -- μ

122쪽

stituerit Aristoteles, ut accurate dispiciatur verba eiuStranscribam integra: Ι. IV ιν δε πρωτον με διαιρετεον ποσαι διαφοραὶ των notiτειων, εἱπερ σειν ειδη πλεέονα τῆς τε ζμοκρατίας καὶ τῆς Ουγαρχίας cs. e.J

ρα καὶ τίνες coetζρέα των πολιτειcυν καὶ κοινῆ καὶ χυλρις εκαστης, καὶ δια τένας αἰτέας αυτ 3 αλιστα γένεσθαι πεμφυκεν cf. b. c. d. e. f. . Quinquepartita est igitur trium librorum dispositio. Duam Si Sequemur, a veritate aberrare non poterimus. Iam explicandus est locus

τγῆς τε ζμ0κρατίας καὶ τῆς λιγαρχίας Pol. U. 3-7.). g. 58.

Primum Aristoteles indagare studet, cur Sint plures rerum publicarum species et diversae. Quae quidem causa in eo cernitur, quod civitas multas habet partes, quarum alia alii potest antecedere et imperare, neque omni easdem. Quare tot rerum publicarum SpecieS, quot τάξεις κατα τὰς περοχὰς καὶ κατα τα δρα- φορα των ιοριων Plerisque autem esse duo potissimum

123쪽

rerumpublicarum genera videntur, ὀλιγαρχία et δηγμοκροαῖα;

eisque subiectum esse dicunt statum optimatium et popularem. Sed praestat civitates ita dividere, ut perniciosa quae respondeat optimae regno aut αριστοκρατί C sit λιγαρχία, ζμοκρατία autem appelletur ea quae sit imperio populari Opposita. Deinde λιγαρχίας et δηι ιοκρατως definitionem iam in III 8 propo itam uberius explicat. His

quidem ita expositin, accedere ad rem quam sibi tractandam Sumpsit nondum potest. Dinumerandae ante sunt rivitatium partes, qui sunt agricolae, pinces, mercatores, θῆτες, milites, opiosi, magistratus το περ ι τας αρχας λειτουργουν μερος), iuris disceptatores, concilii nocii το βουλευομενον ). Horum quidem niunera in unum plura conserri possunt; divites autem ut sint eidem et pauperes, fieri nunquam potest. Quare ea ipsae praecipuae osse videntur eivitatis partes, eamque ob causam rerum publicarum duo potissimum genera, dyis ιοκρατία et λιγαρχία. Iam capite V., quot sintdζφιοκρατίαι et υγαρχίαι, exponitur et qua ratione inter se differant. Sunt autem δηι ιοκρατίας specie quinquo, quarum tamen una, in qua non leges imperant, sed per plebem geruntur omnia πολιτεία est non re, sed nomine. Oλιγαρχέας vero sunt speetes quattuor, quarum in deterrimam quae vera est factio 'υναστε. idem cadit, quod in istam ζιιοκρατίαν. Denique quibus ausis quibusque rationibus fiat, ut diversae oriantur species Οιγαρχίας et dris ιοκρατίας, nucleatur capite VI.

124쪽

quibus accommodatae sint populis et qua ratione constituantur. At vero disputatio de eo statu, qui plerisque eivitatibus convenit, quum hae potissimum Politicorum parte tractaretur, quamprimum sui et instituenda et ad finem

perducenda. am autem nullo modo suscipi ante potuime,

quam de generibus λιγαρχιας et δημοκραζέας dictum esset, et ex eiu ipsius natura liquet et ex verbis quae sunt in Pol. IV. 8. Φανερεωτερα γαρ ξ δυναs ις αυτῆς γης καλουιώνης πολιτεέας διωρισι ενων ων περὶ λιγαρχέας καὶ δν73ιοκρατίας. Unus igitur de ζιιοκρατέρ et λιγαρχέε locus

portractandus fuit ante quaestionem de Statu communiore. Dua item ante instituenda fuit, quam iuste explicari posset, ζμοκρατέα et λιγαρχέα quibus aptae essent et quomodo conderentur. Haec de rerum ordine et di- Sponitione. Iam accedamus ad disputationem de statu communiore. Quaerere igitur Aristoteli propositum est, primum et potissimum quae Sit respublica maxime communis, et quaenam optima praeter Vere praestanti SSimam, deinde etiam ecquae aliae sint civitates αριστοκρατικα cf. Pol IU. 2.3.

Hanc igitur disputationem ita instituit, ut id quod huius

libri in eap. II. promiserat etiam dicat de tyrannide. Quare ab initio enumerat quinque rerumpublicarum onera, imperium singulare, λιγαρχέαν, αριστοκρατίαν, πολιτείαν. Iam ad αριστοκρατέαν propius accedens praeter optimam rempublicam esse ait αριστοκρατέας tres unam, quum non Virtutis solum in eligendis magistratibus, verum et divitiarum et populi rationem habent; alteram, quum non divitia Spectant sed virtutem et populum tertiam eam, quae ad λιγαρχέαν magis inclinat. Πολι τεἱαν vero esse statum ex Lγαρχέ 7 conflatum et ex αριστοκρατί s. mixtum ex divitibus t e pauperibus. Talem igitur esse rempublicam communiorem, eamque optimgm praeter eram ρωτωροπέαν, in qua neque VirtuS

negligitur in eligendis magistratibus neque divitiae neque

125쪽

populus J. Constituendam esse autem πολιτειαν miscendis dημοκροπέας legibus et λιγαρχιας, capite IX. edocet. Duibus explicati Ν, etiam apparot qua ratione tres illa quidem describetidae sint αριστοκραTέαι πολιτεία finitim ap. Tum capite X. locu de tyrannide eiusque generibus inSeritur et perStringitur. Iam ad eum locum quem sibi proposuit tertium pergere posset, nisi de πολιτεiqe ut de αριστοκρατέαις aliquid adiungendum Sset. Quemadmodum enim quaesti de republicavere optima erat tripartita ita etiam communior civitas postquam per quo regenda et qua ratione constituenda sit, Sati superque patet, dicendum est eadem ex quibus componatur. Quum non virtu reipublica communiori, sed liberalitas et divitiae propositae Sint in ea qui cive Suni, non omnibus virtutibu instructi Sint oportet, sed ad liberalitatem comparati. Ita autem plerum quo assecti sunt ei,

qui modicas sibi compararunt divitias. Deinceps dicendum est de loco

αναγκαέα δν73 ιοκραχέα ιαλλον λιγαρχίας, τοῖς '--ν φιαλλον ἐκείνης Pol. IV. 12 et 13.J. f. 60. Qui quidem locus de λιγαρχέ 3 et 17s οκρατί cur proxime postes disputationem equi non potuerit, dictum

est in . 59 Superiore autum cum quaeStione connectitur

126쪽

aptisainae. am quaerer πολιτεέα ex quibus componenda sit civibus, et dicere quibus conveniat, idem St. Hanc autem de δηγμοκρατέ et ὀλιγαρχία disputationem Aristotelesiam est suscepturus. Primum igitur legem profert in omnibus comprobatam civitatibus. Necesse es' ait, ibi salvum reipublicae statum esse velint, opibus vel poteritia vel numero plus valeant, quam qui commutare aveant. Deinde vero explicat, quibu populis quaeque Sit r. 1 ιοκρατίας et ολιγαρχιας species accommodanda. Sunt autem in civitatem Semper recipiendi modice locupletes. Qui si divites vel paupere Vel utrosque numero Superant, immutabilis et firma erit πολιτεία. Firmissima aut om optime moderata et permixta. Tum OLγαρχικα quaedani, quae sucum faciunt populo, enumerat Gogimi ατα. a quidem in πουζεία pariter vitanda ac r/ιοκρατικα quibus alluntur divites Falsis enim ex boni mala existunt vera. Quibus ita explicatis, Aristoteles loco pertractavit tres.

Quod se focisse his quidem Significat verbis fi liu):

expectemus. Erat autem S de constituendis Dis oκρατίαις et ιγαρχίαις.

ειδος καὶ παLν ουγαρχίας. g. 61. Neque tamen solum ad hunc locum tractandum accedit, sed de reliquis locis ita se disputaturum ait, ut iterum de

127쪽

rebvspublicis in universum exponat et de unaquaque separatim sed aptui saciendum ante esse exordium. Pol.

IV. 14. Mia δε καὶ κοινῆ καὶ χωρις περὶ κάστης λέγωμεν περὶ των ἐφεξῆς Mβοντες αρχὴν τῆν προσηκουσα αυτων. J. g. 62.

Rerum naturae conveniens aptumquo exordium Se praepositurum pollicitus, ristoteles quaestionem instituit de tribus civitatis partibus. Qua si recte se habent, tota neceSse est recte se habeat respublica quae si inter Sodiscrepant, discrepabunt etiam reipublicae formae. Sunt autem concilium το βουλευos ιενον , magistratus αρχαι),

iudicium Dro δικαζον De quibus deinceps disputabitur. Est igitur concilii, deliberare de bello, pace, de laederibus, legibus, iudicare de civibus morio mulctandis aut exilio, rationem reposcere a magistratibuS. Qua re omnes aut ab omnibus discerni possunt aut a quibusdam, aut aliae ab omnibus, a quibusdam aliae Quum Omnium rerum deliberatio transfertur ad omnes, est is quidem modus ζ-μοτικος per Singulos autem quum geruntur omnia, λιγαρχικος. Qui quidem modi ipsi quum varii esse possint, Suus cuique distribuitur reipublica generi. Si autem domini aliarum rerum singuli, aliarum omnes sunt, modus ad Optimatium et ad populi statum est aptus. Deniquo Aristoteles quaedam alia edocet, quae singulis expediunt rerumpublicarum conformationibus.

Iam quum sit do altera rivitatis parte dicendum, primum magistratus αρχαi qui sint definit, deindo quot sint creandi in magnis, quot in parvis civitatibus, tum quales singulis apti sint rerumpublicarum generibus, poStremo in ουγαρχέ 7, in ζ1 ιοκρατέg, in πολιτει s. ἀριστοκρατic perquon, ex quibus et qua ratione deligantur. Deniquo eodem modo dicit, et quot sint iudiciorum species, et ex quibus sint iuris disceptatores et quomodo

128쪽

eligendi in siligulis civitatibus, et quibus de rebus eis iudicium sit committendum. Iam ad disputationem 4psam progrediemur; Sed ante aliis do rebus dicendum eat et primum quidem g. 63.

De libri IV. integritate.

Libri IV caput VII in quo de ἀριστοκρατίας generibuS disseritur, integrum esse negavit Conringius. am enim disputationem breviorem esse dixit. At vero ad eam accedunt, quae de πολιτεiqe disputantur capp. IX. et t. Quae eadem ad αριστοκρατέας pertinere, argumento Sunt Pol. IV.s. Tis μεν ουν τροπον δεῖ καθισταναι πολιτειαν os οιως δεκα τας νομαζομενα ἀριστοκρατιας , νυν ιρνται. t Ol. IV. 11. καὶ γαρ ς καλουσι αριστοκρατιας, περ ἐων νυνειπο/ιεν, τα 3 D ἐξωτερω πίπτουσι ταις πλείσταις os πολεων, τα δε γειτνιωσι τῆ καλουμενν πουτεψ' δι περ asιφοιν ως sua λεκτεον. In promptu sunt loci alii. Idem Conringius capitibus XV et XVI. existimavit de-eSSe sinem Etenim cap. XU. mutilum SSO comprobari Verbis, quae eius sub finem legantur: τένα δε τίσι συφιφερει καὶ πῶς δεῖ γίνεσθαι τὰς καταστάσεις ἄμα ταῖς δυνas εσι τῶν αρχάδν καὶ τίνες εἰσὶν, σται φανερον De quibuSJOAtea. Tenendum est autem, illo quidem in capite nihil omnino desiderari. Iam vero ut cap. XVI. pro mutilo haberet, duabus potissimum adductus est rationibus. Quarum una St, quod isAriStoteles non disseruerit, quae iudicia singulis convenirent rerumpublicarum formis. At quae apta sint ad δημοκρατέαν iudicia, quae ad λιγαρχέαν, ἀριστοκραχίαν, πουτεέαν, ipso ultimo commemorat huius apitis nuntiato Conringius autem Si Speravit, ore ut sua cuique iudicia attribuerentur δημοκρατίας generi et tiγαρχίας et ἀριστοκρατέας, nimius fuit. Alteram rationem esse dixit, quod non Olenni eolophone Aristoteles orationem concluderet. Hoc Conrin-

129쪽

gius recte quidem; sed quod ex eo caput illud mutilum

esse coniecit, id ion recte. Aliud enim ea ex re colligendum esse puto. De quo mox disputabimus. Iam quum in libro IV. is teneatur rerum ordo, quem in cap. II. Aristo totos ipse descripsit pergamus ad reliqua. Et primum quidem dicetidum est de magna illa controverSia,

quae est o librorum . et VI ordine et ConSecutione. Sed ante pauca annotanda Sunt.

An notatio. In OI. IV. 4. ubi de civitatis partibus disseritur, milites τό γε,ος προnoi junook quinto ponuntur loco. De militibus deinde disputatione interposita, proxini sequuntur haee βδομον

uuae quidem ad verba recte annotavit Conringius praetermissan esse partem VI. Num iudices et consilium commemorantur quidem ante locum septimum, sed argumentandi causa. Praeterea si ex VII S. recte iudicari potest collocandi sunt ilIi quidem Ioco ultimo

Duae quum ita se haberent, Conringius in eam sententiam deductus est, ut putaret Iocum VI quo positi essent sacerdotes excidi se. 0uod si verum est, illud nescio quam habeat admirationem, quod in eis quae sequuntur capitibus de recerdotibus nusquam mentio est. Facilius mea quidem sententia et probabiliva, difficultates OII entur, si βδομον et γλον numeros id quod saepius factum esse scimus corruptosisSS dixerimus, scribendum autem rκτον et νβδομον. Conringius asteriscos alum in isto capite VIII disposuit, tum ver eius in enuntiato primo, cuius quidem sententiam minime assecuti is esse videtur. Sed eam satis neque Goetilingi umi neque Stahrium intellexisse video. Est autem enuntiatum hoc: Aomo ν

1 GoeitIingius eius sententiam assequi nullo modo potuit, quum quinam esset optimae reipublicae status ignoraret, falsamque sibi finxisset verbi ἀριστοκρατια vim Rc significaetionem, cf. eius praes. P. XVul.

130쪽

ται παρεκβάσεις, mrερ ἐν τοις κατ αρχὴν Τπομεν. Sciendum est Rutenι, Aristotelem, quanquam πολιτείαν numerii verit in civitatibus pro blibilibus de ea in ine disputationem protulisse in ea Politicorum Parte, une est de re hias publicis perniciosis. Duo cur secerit illo quidem quod supra posuimus explicat nuntiato. Cuius sententia haec est: uanquam πολιτεία et illae eis rOκρατίαι civitates non sunt perniciosae, tumen de eis disputatio ad tunc locum qui est de perniciosis civitati hus reservata est, quod eae omnes ab optima republica sectoriar, πολιτεια deflectunt. Nihil Oininus tamen επειτα habentur in probabilibus oe' at noli τεμις revera Rutem Sunt probabilium παρεκβάσεις, ut ab initio dictum est. f. huius libri

preti hus auteni tenebras offudit verbum πειτα ni inus usitatum

Ingeniosius de hac re pengeIius in utraque dissertatione, quam Verius: ,Ueber πολιτεία IV. . sag er er tabe si absichtlicii hie-her gestelli, ei si de besten tua nichi errei che n ge-wohnlicli mi der Demolirati undo ligarchie verbunden erde Aberwarum ut e si oben ais in oeyn πολιτεω argestelli twn Aetner rei theilun κ Ileb I et was in de Wirklieli ei nichtode hochst fellen erscheint, die Theorie nichi ab halte dar an -κunelimen E is mogIich, das in inem taute nichi los iner, Oder in Geschlectit, te in de βασ.χεία, de mehrere, te in derαριστοκρarta, Onder ut Ie line Ausnah me ilire Thatigkei aus dio Austibun de gesammte Tugende ab Elelen dan ware es die ei genitiche notιτεία und si e urde mi de sese roseo ιτεία usam-men fullen Theoretisch Isu ars es nichi um gangen ercle n. Heu auch pralitisc dieses nichi erscheint, und die o ιεεία nuri de Gestat austriit, te si imo Buch erscheint.' Sed quomodo factum est, ut apud Aristotelem huius sententiae ne verbum quidem legeretur At ver negandum est nullam esse civitatem probabilem, nisi magistratus habeat virtutibus praeditos omnibus. Nam quum magistratus omnia ad utilitatem communem reserunt, tutu is vocatur octoς. f. M. II. . uare OLrεία, in qua Per populum omnia et geruntur comiti unemque ad utilita-ιom Oferuntur, equo iure ac regnum et ἀριστομαται, in numero

라틴어 텍스트