장음표시 사용
61쪽
ιlam Mnevolentium umidam dixerun iatori id ipsum iustum, Mia peraret quisquis superior esset alve virtute, sive divitiis et robore. Attamen utrorumque rati' nibus disiunctis, qui Irtute praeditus est si cum eo qui aliis rebus antecedit non commutatur; nulIn probandi vis Iterorum est rationibus, qui eis qui virtute praestant imperium abiudicarunt. in do hoc Iocora rimas.
agricultura vero possessionis artem . Perspicuum est, quae siteontuncuo inter agri Ituram et τὸν in. Id ipsum vero Aristote- Iem sensisse apparet et ex verbis et E ν μὲν ουν εἰδοι rvria vi ex
62쪽
ἡ γειοπιπι μερος τι se χροματωτικῆς Πτων τι γένος primum es supervaeanen, deinde neque ad ea quae antecedunt quadrat, neque ad ea quae sequuntur. Nam agriculturam et totum quod in vletu quaerendo versatur genus partem esse οἶκονομικῆς , monstratur cap. VIII Quae omnia mecum reputans ita legendum esse eenseo : E rcle ori οὐ χειματωτικω θεωήσαι, ποθεν χώματα καὶ κτῆσις ἔσται, ἡ δὲ κτῆσις noti περιεληρο μεροπω ο πλυτ 'απιτε ι πωτον λ γεωργικὰ ποτερον meo τι τῆς οἰκονομικῆ ς ν ἔτερον τι γεν και καθ OD a περι τον τροφον πιμελεια καὶ κτῆσις Non tollitur idem κολουθία, sed reliqua plana sunt atque aperi omnia. uuaeritur enim quomodo ab ακονομικν distet ἡ χρηματιστική. uum χροματιστικο omnem possessionem acquirere studeat, Possessio nutam diversas habeat partes, easque Singula χρημοσπιτιή com- Parent genera haec genera, quoriam unum est v γεωργική, deinceps cum κονομαχ eonferenda sunt. Emendatae scripturae optime eonvenit quum ea res, quae toto capite tractatur, tum capitis finis: Ἐν μεν οδ ειδος κτλ ικῆς κατ φυσιν ἡ γεωργικὴ τῆς οἰκονομικῆς μέρος ἐστίν.
- ' o. De examinandis rebuspublicis stetis. Πρωτον εῖ τι κατα μερος ειροται καLυς α των προγενε- στερων πειραθυπιεν ἐπελθεῖν Io g. 14o. g. 26. Quam thicorum filio Aristoteles significavit disputandi rationem, ad eam animum reserentes I. Pol libro περὶ οἰκονομμια conscripto, eum satisfecisse intelligimus verbis λεγωμενουν αρξ ιενοι Exordio autem ita sumpto, disputationem in-1 Ωστε defendendum, quum necessarium sit, ut inlevigatur sententiarum coniunctio. Γνωστέον et supervacaneum et prorsus alienum Aristotelis consuetudine. eque argumentand vim habent verba a diuino allata Pol. r. l. 'Eπεὶ δὲ τω πως - γνωσιν
63쪽
gressurus esc, quam primam foro promisit de examinandis rebuspublicis notis Πρωτον ει τι - μέρος ειργνται καλῶς - των προγενεστερων πειρα μεν πελθεῖν. th. io X. 10.). andem vero disputationem futuram esse indicavit in nuo libri superioris αλλον αρχὴν ποιησαμενοι λεγωμεν, καὶ πρωτον ἐπισκεφώμεθα περι των ἀποφηναμένων περὶ τῆς πολιτεέας τῆς αρέστζς. Duas autem initio libri II rationes attulit, cur civitates ab aliis descriptas diiudicaturus
esset ante quam de Optima quaereret. Unam osse, ut quod bonum et utile Sset, perSpiceretur, alteram, ut appareret, quaestionem de optima republica a se inAtitutam esse nou quod σοφέζεσθαι vellet, sed quia omnes reipublicae do- scriptiones non recte se haberent. Hac potissimum ratione quum commotus ESset ad respublicas examinandas, videndum
fuit non tam quid recte alii, quam quid secus dixissent, ne tam quid esset laudandum, quam quid vituperandum. Quod qui secum reputaverit, certe non mirabitur, quod eas qua alii finxerunt civitates ita diiudieavit, ut quae
recte constituta essent aut Omnino non proferret aut leviter attingeret; quae minu recte, exquireret et Vituperaret. Verum enimvero hanc rationem secutus, illud quod sibi proposuerat alterum Ssecutus est, ut quod bonum et utilo esset, cognosceretur resut audi enim erroribus, vera Semper comprobantur Sed haec hactenus.
g. 27. Platonis civitatem ita examinat, ut simul inquirat, quid civibus commvno esse porteat in opublica bene constituta η μελλουσα οἰκrσεσθαι πολις καλως' . Nam nihil ut commune sit, fieri nequit quum respublica sit communitas. Civem enim. necesSm est unum eundemque locum incolant. Sed utrum omnes res attineat in promiscuo esse, an alias quidem AESSO, alias non esse, magna quaestio est am
64쪽
vel uxorum, liberum bonorum communio et institui potest, et instituta a Platone est in Πολιτεέρ. Tum ad Platonis institutum de mulieribus et Iiberis progreSSus, primum Comprobat, quod Plato silcore studuerit, ut quam maxime una esset civitas, id civitati non modo non prodesse, Sed eam aut minus sufficientem αὐταρκνὶθ reddere aut penitus tollere. Dein demonstrat, quod illo Voluerit, etiamsi reipublicae utilitatem afferat, tamen id ea haudquaquam ei fici lege quum accidat, ut omnes una quidem voco dicant το ἐμον καὶ τοριν ἐμον, nec tamen ita, ut aliquam rem suam quisque voeitet. Tum alias difficultates patefacit, quae Sint ut mulierum liberumque societate quam appellant ICti.)coniunctactne possint aut removeri aut vitari. Nam itum cives ignorent, cuius is filius sit qui peccavit, fieri non OSSe, quin cura et de liberis educandis minuatur et Communibus do rebus omnibus. Praetore nominibus pater, filius, rater, ο-gitatus mnom detractum iri vim et significationem. equo vitari posse, quin nonnulli fratres liberosve sibi similes non internoscant. Huc accedero, quod cognatione ignorata, eognatus in cognatum crimen perpetraro possit et expiarcto mittat. Idem pertinere ad cognatorum amores illicitamquo consuetudinem. Denique caritatem, qua inter cives et cognatos bonis legibus augeatur, iAta lego minui paenequo extingui. ΡοStrem magna difficultate ex eo oriri, quod ex agricolis et opificibus nati in custodum numerum transferantur et retrorSum vicissim. Haec de liberum uxorumque communione Pol. II. 1-4.). Sequitur quaestio de consortio quod vocant bonorum. Disceptatur igitur, ex tribus quid sit praestantiSSimum. Quorum unum id est, ut agri omneSque res Sua cuique sint et propria, communia Diage et usuη alterum huic contrarium, ut agri CommuneS, ruges propria et Suae cuique dentur; tertium, ut communia sint et posseASi et suffructus.
Quod ad alterum pertinet, fieri non potest, quin nonnulli, labore suscepto maiori, minorem ibi frugum partem tribu-
65쪽
tat eas querantur, commul - auten habero res omnes dimotis est et in icum id quod multis eomprobatur exomplis. Bonorum autem omnium ommunis quum alias etiam dimfleuitate afferat, dubitari non potest, quin ea ratio, nuhomines vulgo utuntur, a longe praestantissima, modo leges accedant incorruptique mores Cives enim bene morati rebus propriis et privatis utuntur quasi communibus duanta est enim animi delectatio, a rebus propriis pom mi ferre possumus At Platonem si emti dirimus, testetur omnis illa deleotatio, tolletur liberalitas a tomperantia. Sod quum Plato arbitretur, querelarum ae sationum, dissidiarum numerum illa quidem lege minutum iri, refellitur haec opinio. Denique fons, unde manavit omnis Platonis error indagatur et monstratur. Hae de civitatis legibus. Iam ad reipublicae statum diiudicandum pergit. Primum igitur Plato reprehendendus, quod de ustodibus solis disputans de aliis civibus, de eorum vivendi genero, institu tionibus, legibus nihil exhibet. N am liberi, uxores, bona
nive 'mmunes sunt, sive privati, tot oriuntur et tantae
difficultatos, ut vix snperari possint. Praeterea respublica facillimo in perioulum adducitur, quum agricolis agri om- missi sint pensitandis vectigalibus, numque semper penes eosdem vos sit imperii summa De quo a custodes -- tam vitam non ogunt, B tota quidem civitas beata esse
potest. maeo fere Aristoteles do Platonia Πολαεέρ.
De ea et vitate, quam dem Into temperavit in Legum ilheis.
Legum libros Aristoteles brevius diiudieat, quod eorum quam in libris de Republica eonstituit lato non multa
mutaverit. Nam ad hominum vitam civitatem aecommodare in Logibus Mutua quidem Platonem sed paucis mutatis
66쪽
reversum ad eadem esse, quae in Republiea protulumst, Communione nim liberum, uxorum, rerum omnium sublata, plano eandem instituit civium disciplinam; misi quod mulioribus Ἀyssilia esse iuusit, civiumque auxit numerum, quorum utrumque probari haud possit. inlita dein quibusdam vituperatis rebus aut correctis, Aristoteles de eis dis- 'serit, qui in Platonis civitate copias augent areasque dividunt. Totam autem civitati consormationem Platoni placuit asone ολ αρχ- eo δημοκρατιοπ Eiusmodi statum quod putavit magis communem eas et vulgarem, non erravit: at quod eum superaro unum duxit nisi primum, a vero abfuit Nam praestant ea rerum publiearum generu, quae o pluribus conflata ad optimatum imperium αριστοκρατέαν propius accedunt Quamvis autem Flato civitatem suamox δημοκρατές tomperare voluit et ex tyrannide, nihil tamen in eo est βασιLκον regale , Sed ολψαρχικά aut δημιοκροαικα omnia. Neque tamen haec aequabiliter intur so mixta, sed ad λιγαρχέαν respublica inclinat, id quod intelligi ex ea ratione potest, qua magiStratu αρχοντας creari, consiliumque βουλην eligi iussit Pol. II 60. Haec sero sunt omnia, quae de eis quas finxerat Plato civitatum formis Aristoteles disputavit. Atqui quod sibi pro- poauit, id certe assecutus est Νω praetor civitates PIatovicas qui aliam quaereret Optimam, eum non esiae sophistam plane edocuit significavit autem, quid recte et utiliterio optima republica institueretur. Remotis enim peruiuiosia legibus institutisque, quae bona Sunt et salutaria dispiciuntur.
g. 29. Ut antea Aristotelea inprimis de mulierum, liberum, bouorum communione quaesivit ita hoc loco id potissimum iit, ut leges de ro familiari quanti aint in civitato --
67쪽
muti perpendat. Bonorum enim, vel agrorum potius ae- Q quatibni Phaleas ad vitalidas seditiones maximam tribuit vim et efficaciam. Sed quum agros aequabiliter distribui
Iuberet, ei etiam civium nmerus definiendus erat, log quo danda do liberis. equo vero Aristoteles bonorum quandam aequa bilitatem ad pacem pertinere negat. At non Solum bona aequanda sunt, sed etiam cupiditates id quod fieri nequit nisi octa educatione. Qua cives etiam nimia honoris cupiditat liberantur, unde multae oriuntur discordiae. Eterum Phaleana illa quidem lego ea tantum prohiberi iniurias, quae inserantur ad necesSarias res consequendas. Plerumque autem homines niuste agunt, ut cupiditates expleant omnium rerum abundantia. Quibus ita explicatis, legislatori non solum Videndum esse dicit, respublica ut intus en administretur, Sed etiam, ut sortitudine, potentia, copiis par sit vicinis civitatibus. Soquitur
quaestio de aerario. m. De ippodami, i Iesi civitate opι ima.
g. 30. De Hippodam civitate ita instituta disputatio est, ut quattuor potissimum de robus dicatur. Quarum prima est civium divisio Civos enim omnes Hippodamus distribuit
in classes tres, opificum, agricolarum, armatotum. Altera partitio est agrorum Agros item tres divisit in partes unam fecit privatam, alteram publicam, Sacram tertiam. Quae civium agrorumque partitio quot et quantas
asserat difficultates, uberrimo docet Aristoteles. - Tertia est lex de iure dicendo. Ad sententiam enim ferendam non suffragia Hippodamus sed tabellas adhiberi iussit, ut iudex si damnaret quidem, nec tamen impliciter, haberet quo
Sententiam aperiret, neve quum reus omnino ASet aut absolvendus aut damnandus cogeretur ad periurium. At Senrientiae a ita seruntur, vel maxime discrepabunt; quo fiet,
68쪽
donauretur. ua quum eis praesidio sit, qui leges abrogare totumque reipublieae statum commutare conentur, Ari
Motelea de mutandis tollendiaque legibus aucurate disserit. Quod in Ethicorum fine primum s bi pro auit ces. LILJAristoteles, id ita perfecit, ut aeriter diiudioore iuviislom Platonis utramque, Phaeleae, Hippodami iam videamus, quod alterum sibi propositum osse dixit, qua id rationo praestiterit. πιον Raa.
31. Verba ita intolligonda sunt Deinde exeoliscis rebus- publicis rebas Mis neque eis geogitatis a philosophisae ex is hominum sumptis dispieer eonabimur, et quid
conservet, quid corrumpat elotates, et quid singulas rei publicae formas, et quibus de causis aliae belle, coiitra aliae gubernentur. Ita interpretati sumus . 15. Et Aristoteles reapso quidem non om uos, sed probabiles diiudicat rerum publicarum formas. Duod ita se facturum, vel libri II initio promisit: δεῖ καὶ τα αλλα επισκεφασθαι πολιτεέας, αἷς τε χρῶντα τινες τῶν Ουων των ε υνομεῖσθαι λεγο/ιένων. xaminat autem ivitates Lacedaemoniorum, Cretum, Carthaginiensium
mina ipso quidam laudat in eap. XI. Sed qua sit ratione in eis diindieandia vereatus quaeramus. Ita fortasse intel
69쪽
s. haeos Περὶ ἡ τῆς Θακεδαιμον ν πολιτεια καὶ τῆς ντικῆς, σχεδο ει κυν περὶ τῶν αλλων πολιτεων δυο εἰσὶν οἱ σκεφεις, sulci μἐν ε τι καλῶς ν μὴ καλῶς προς
corum eum verbis conouere non videntur. Sed videntur tantum Vere enim eadem diversia Verbis subest sententia. Ad optimam enim civitatem quidquid est idoneum, id conservat civitates simpliciter; et contra quidquid eivitates omnino corrumpit, ad optimam certo non est aptum Sequuntur in Ethicis καὶ - ποῖα σώζει καὶ φθεέρει κάστας των πολιτει is καὶ διὰ τίνας αἰτέας α με καλῶς, δε του-
ναντέον πολιτευονται in Politicis haec: τέρα δὲ σκέφις εῖαι
προς τὴν ποθεσιν καὶ τον τροπον πεναντίως τῆς προκει ιενος αυτ οις πολιτειας. tenim rerumpubliearum genus omne si ei contrarium et ineptum quid inest pervertitur praveque administratur et regitur. Praeterea
quis civitates simpliciter depravet s. quid id optimam
civitatem mainum sit accommodatum et qui1 iacedaemoniorum, Cretum, Carthaginiensium respublicas perdiderit s. eis quid insuerit χontrariumJ. Pol. II. s. 10 i . expositum esse dicet, qui ea capita ipsa perlegere vo luem Vel eam quae sequitur epitomen.
s. 32. In Lacedaemonia republica primum leges do elotia non fuisse probabiles, Aristoteles ex eo olligit quod -- cunque occasion data rebellaverint. Deindo Lacaenarum incontinontiam ess enatamque lieontiam vituperat. Νam quum voluptatibus frui nemo possit nisi dives, Muniam La -
70쪽
daemonii pluria iseerunt. Unde saetum est, ut feminae,n lectis robus domesticia bello autem male gesto, magnum reipublica afferrent detrimentum. Tum reprehendit o sessionis partitionem minus aequabilem legesque de ro familiari loganda ac do procreandis liberis. Deinde laudatis nonnulli reipublicae institutis, disputat de ephorin senibus, regibus, a sitiis, nauarmis. Denique Lacedaemoniis id laudi dandum esse negat, quod posthabitis reliquis virtutibus, omne in una sortitudine studium posuerint.
g. 33. Cretum civitatem, leges, instituta, disciplinam confert
Aristoteles eum Lacedaemoniis. Respondent enim elotis περέοικοι, ephoris κοσμοι, senibus Senes, quorum consilium Cretes βουλήν vocant. Coena autem communes Cretum propriae sunt, syssitiisque praestant. equo enim collatis civium symbolis, sed publice et ita comparantur, ut publice et uxores alantur et liberi Leges utem do eligendis κοσμοις postponendae eis, qua Lacedaemoni sunt do ephoris. Denique vituperandum, quod κοσμοι vi aut actione expolIobantur. Conservatn autem civitas loci opportunitate.
De civitate Carthaginiensi iam.
g. 34. Multa Carthaginiensibus instituta sunt non contemnenda.
Id ex eo intelligi licet, quod quamvis plebs δ0ιος, fuit
reipublicae, tamen nec Sediti unquam orta est nec tyrannus Oxstitit. Ut Cretum, ita etiam Carthaginiensium magistratus cum Lacedaemoniis composuit. Qua comparatione elucet lego quibus Carthaginienses CIV. virorum imperium crea-