De Aristotelis Politicorum libris dissertatio [microform] : quam...

71쪽

verint. longe antecedere legibiae de eligendia intrariae. . in . portuna autem emtimatium αρμαοαιροπω Carthaginierine quod ad populum s δῆμον si faetiouam foλιγαρχιανλineisu rit, vituperandum est. nolinavit autem ad 'μοκρατέον leg bua de plebiscitis, ad laetions legibus do pontarchii ει Criria Optimatium autem impostium eo proditur, quod magistratu aflecti non moroedo sed ratis smpnblieam rumim aeque omne uno iudicio diiudieantur. Faetiosa hi ἐλμγαρχικον id quoque eano dieit, quod non virtuti solum in eligetidia magistratibus sed etiam divitiarum ratio habilatur. Unde quo reipublicae mala nata sint et quanta diligenter inquirit et exponit. Neque ea lex, qua uni plura munera conoessit, probari ullo modo potest.

Disputationi o diiudieandis robuspublicis quilii stetistium ex vita hominum sumptis philosophus nnem faei cap. XI . Quare uiounquo de repnblio quid pronuntiarunt, eos omnes in duo dividit onera. Qui privati reipublieae sormam fit xerunt legesquo fieripserunt, in ali eo gensre ponendi sunt, in altero ei, qui ad rempublicam aecedentes leges dederunt. Sed qui hoe in genore sunt, item dividuntnr. Alteri sive eivibus sive aliis leges tulerunt, altis ipsam eonstituerunt rempublicam, ut Lycurgus et Solon De Lycurgo quum expositum sit, hoc loco do Solonis legibus dicitur et docivitate Atheniensium Tum de legislatoribus disputatur, o Zaleuco, do Charonda, Philolao. Postremo nonnullae enumerantur leges, quas scripserunt Philolaus, Charondas, Phaloas, Plato, Dracon, Pittacus, Androdaman.

g. 36. Totum ibrum II. Aria tot oleum esse.

Librum II conscriptum eas ab Aristolole, tu laniis demonstrari potest argumontis Looum primina inter ar-

72쪽

gummis obtine finis thieorum Πρωτον μD - ω τι κατα μερος ἐρζται και νς α τῶν προγενεστερων πειρα. Θωρεεν ἐπελθειν, εἶτα κ των σ-πμενων πολιτει- θεωρῆ- α τα πω σώζει καὶ φθειρε - πολεις καὶ τὰ πολ- τας - πολιτειων καὶ δελτένας ἰτέας α μι, καλῶς οἱ δε---αντέον πολιτευονται. Quae verba etiam ah Ari-nistolo abiudicanda essent, si Pol. II. suppositus esset. Item ultima libri I. pars ab Aristotele prosecta Me non pu et Iam quum Aristoteli ea disputandi ratio sit, ut quid alii dixerint anto onsideret, quam suam proferat sententiam is Bandem rationem necutus est, qui Pol ILeomposuit 3 . on solum autem totius libri argumentum sed etiam modus progrediendi ratio copulandarum Senten-liarum, dieendi genus in singulta et verbia et nuntiatis ubique prodit Aristotelem Liber II porro cum sequentibus ita coniunctus in eosqu cita quasi inditus est, ut desiderari prorsus nequeat. Si Suppositus esset qlia ratione tam apte in

alios Politicorum libros insori potuisset Ascribam exemplar Pol. II. s. 'inia περὶ μἐν τουτων de agris dividendisJπῶς οἰομεθυ βέλτιον - χειν, λεκτεον στερον Quae speetant ad Pol. VII. o.

βάλλη περι τῆς τοιαυτης πολeτεέας , σκεφις. Quibus acriptor a significat, qua libro IV. est dicturus. Pol I . . s. f. in γλ μεν ἀφωμεν αυτρο την σκε 'νaλλων γαρ ἐστι καιρῶν duae do Brutandi et tollendis ε'glbus ad Pol. V. s. et . pertinent.

Pol. II. s. Περὶ δὴ βασιλεώς εἰ μ/νυιν βέλτιοii ἐστιν

i Praeclare de hac re pengestus I. c. p. 10. i.

73쪽

διασκέννασθαι κοιρος. suae reserenda sunt ad Ῥol. V. Vol maxime autem mirandum esset si ab alio scriptore Iiber IL origiliom duceret, quod quum multa civitatium instituta, linea, disciplinae, descriptiones singulis capitibus

vituperarentur, ne una quidem res noscio quo Brror vituperat esset, quae reperiretur in optima civitate quam finxit Aristoteles uno autem mirum id non est, ' quum ipso quaque de re constanti usus sit iudicio. Sed ut ad summum Pergam, complures qui ol. II. tractantur loci o sunt, ut in libris de republica deesse nullo pacto possint. Explicantur loci do ommunione mulierum, liberum Pol. u. 1-4o, rum omnium L, .), de bonorum aequationes z. do mutandis tollendis elegibus 8. J, aliis do rebus De quibus omnibus aceurates inquiret, qui de republica aeribere constituerit. Quaro liber II. citatur in aequuntibus. Noluti tu Pol. II. Καθάπερ γαρ ειπνεν, ἐνδέχεται καὶ ωντας κοινωνεῖν πάντων καὶ μη πάντας παντων αλλος τινων. Quam non ad Pol. IV. 15. ut putavit Goetilingius, sed ad Pol. II. 1 4o- forenda sunt 3. Et in Pol VII. 10. q. verbo φαμὸν interposito, eorum mentio est quae sunt in Ol. II. 5. 6 al. explicata. Praeterea adscribenda sunt verba haec: Ρol. III. 6. Yψνγται δη καὶ κατὰ τους πρωτους λογους εν οις περὶ οἰκονομέας δωρέσθη καὶ δεσποτείας. Nisi inter tertium ista primum libor II. Intercessisset satis accurato dixisset κατῶ τους προπους λογους nunc Ver quum liber secundus pariter a primus πρῶτοι λογοι vocari possent, Iatius definivit, utrum intelligi librum voluerit. Ao do libri II veritate satis, ut arbitror, dictum est.

Annotati t. In PoI. II. ii Ieguntur verba haec καὶ βελτιον δε τους

l maeo verba Goetilingius retulit ad PoI. VII. 16; non recte Loci Rutein quos adscripsi tres quorsus pertineant, annotare et Goet Iingius omisit e Stahrius.

74쪽

ααφέρον λ τουτων memoὐ μαλλον ἡ καθ' haικίαν, ullius Conringius astoriam apposuit. Sedit mihi minimo mirum. agis mirandum quod sententiam interpretinus omnibus unius I iterae de pravatio obscuravit. Putavit enim orae locum emendari non me, nisi mutatis εἴ τε δι-ερον verbia in αλλα διαμ ν KIugeus )pro oculis r τε scribendum esse dixit εἰ M. Goetilingius coniunctionem ala interposuit, verbum μῆχao eiecit, voculam mmutavit edidit enim hoc modo iris, διαφερον ἐστὶ C. αριστίνδρο και πλουτίνδ' ἐκ τουτων me του ἡ καθ' ἡλικίαν Stahrius seeutus est Behkerum, interpretatus autem ita: Und terras os esser, das die Onige ede immer aus inem und demseIben Ge-sehlechte noth aus edem ellebige und dass, en et a ge- Eeichnetes octanden, si aus essen Ileder durch ah vielmehr, Is nae dem Alter genomme merden. In aliorum sententiis refellendis non immorandum esse censeo, quia una Ilitera mutata, omnia spero fore Ian et perspicua Sic enim seripserim και βέλτιον δὲ του βασιλεις μοτε κατά- αυτ εῖναι μος, μηδετουτο δ τυνν' ἔτα διαφερον - τούτων αἱρετους μαχών ὁ καθ' ἡL- κων h. e. praestae etiam reges neque ex eodem neque ex qualicunque esse genere oris IIud differt et ita quidem, item ut

praestet riuod ex eis reges seIectione potius quam pro aetate constituuntur. Etenim verbum διαφέρον idem valet, quod verba quae praecedunt o χε ν et βώτιον. Annotatio 2 Libri II cap. XII. Goeu ingius I. c. p. 345. ab Aristote e abiudicavit; eiusque ludicium nonnuIIis viris criticis ratum fuit Neque tamen supervacaneum esse putRverim examinare ea quae Goett-linglus attulit argumenta. Est igitur argumentum primum: acui bonop.66 13 - h. e. ln primo capitis XII enunιiato insulsa ista repetitio eorum, quae ab AristoteIe dicta sunt p. 44. 4. h. e. initio capitis VII. 3 At ista repetitio quam vocat non est insulsa. Eiusmodi non dico insulsas repetitiones non rarae apud AristoteIem. αCui bono autem vel potius qua de causa AristoteIes in sap. XII. initio eam potissimum sententiam posuerit, intelligi licet ex g. 35. Alterum argumentum est: Cur amabo repetita est memoria Phaleae 7. Sed idem de Platone quaerendum erat. Si pro ocimi portunitate omnes fere enumerantur Iegum inventores, mentio Phaleae certe facienda est et Platonis. - Sequitur argumentum tertium , quae iidem est interrogatio: Quorsum ista fabula de

Phi Iolao et Diocle spectat'. Illa quidem ex narratione intelligitur,1 De rem Carth.

75쪽

uuid audio tertinae era classis equitum linatio secunda. Sed de

suisas civi Atheniensi, quuin a Solone u bono Iegiatatore Io- queretur. Uerba illa quidem ita compariun nouit, id ipsum ut comprobent, qua, Sseulingi sententiae ea oon artum Aristotelea enim quid ipsa aenιiat, interdum significat potius quam vertest uuur. Nequuntur lineo a Porro διό καὶ μεραρονταί τινες αὐaω et nev - δε ει ινει. Haud ita dubitanter loqui solet AristoteIea, ad hae est ratio compilatoria Sod compilator, quo nemo audacior, haealtans Ioqui seris uti uolet. - Novum nrgumentum adiungitur αὐuam misere haec conglutinavit suo ἐγενετ δεκώα pueriliter repetitor μενετο δὲ - φιλόλαος et '' νετο δὲ καὶ Πι--ἀς et φινετο δὲ - Ἀνδροδωμως. In verbum ἐγένετο repetum non offendo, quum primum ab ultero tota pagina, alterumae tertio uobias enuntiatis diaianetum sit. Repetulo autem si mo-Ioata sist, foetu ingit aeniantium non modo no comprobat, verum et initi refuinti Nam eiusdem verbi repliauisne apud Aristoee emant pede positae sunt. Unum exBmplum adaeribam et Pol. IV. 4.

At quicunque, quod ipse scripsit, sis auctoribus supponere vult, celiusmodi repetitiones diIIgenter vitare soIet. - Additura ivd argumentum a uuam inept ea repentio nominis καὶ ἐν μὲν εν ψει παγω βουέν 'Eφιαλτο ἐ-aουσε και Πορικύjς, τὰ δε δικαστ- μισyo pN κατεστησε Περικλῆς. . Hoc ad argumentum idem pertinet, quod de superiore diximus ceterum sciendum est, veleribus scriptoribus inprimis ab Aristotes perspicuitati saepe postpositam esse Iegantiam. Iam ὀμωρ δομωυπον oeulingi us vituperat quasi legum fabricatorem. Atqui oμων δομα ἀργος α legum fabricator non est sed Iegum Iator vel regum laven-

76쪽

rem gratiae. - 0uod autem ρευδυι τυε- Pro ψευδομαρτυρι eorrupte egitur, id probantium non probat. Neque ex verbo τυπτήσωσι effici quidquam potest. Uerbam e Iicandum est, aut si explicari nequit, pro corrupto habendum. - Sequitur κτάς - τινῶν εἰρημενα πολιτείας Iocullo fere inaudita. In PoI. II. I. Ieguntur haec: κων εἴ τινες ἔτεραι πολτείαι)τυγχάνωσιν υπωτινων εἰρημέναι καὶ δοκουσαι καλῶς χειν. - Dentque ΜaIeo, inquit praeterea me habet πο- διανα MA' Aure 3 1 αν πλω ονστην σποδιδοναι τι δημε δύναμιHet πολέμιος o δῆμος δουλος αν εἴν - πολέμαος et τμεν τοῖς πoiε- μιμοῖς ἄσκησιν. De πολέμιος et ποδιανα cf. Pol IIL I. ubi sedem sententia eisdem fere verbis expressa est et PoI. III. 14. τα

κ. . . ReIIquum est, ut de uno argumento dicatur, quod probandi vim sane hahere videtur. Petitum autem ex eo est, quod Atheniensium equites in tertia classe reponuntur. Hac in re haesitarunt omnes interpretes neque ego habeo, quo eam expediam. Nec tamen uno hoc argumento demonstrari potest caput XII esse suppositum codicum enim scriptura potuit depravari Totum enuntiatum potuit ex margine in scriptoris verba irrepere. Sed alia fortasse indagari possunt argumenta. uid igitur, quod Cicero de Legg. II. . contra Timaeum, qui Taleucum ullum fuisse negavit testem adhibet Theophrastum PoI. II. 2. Iegisset, nonne magis oeupIe m testem protulisset ipsum Aristote- Iem Sed hac quidem in re iuris ducenda est Theophrasti auctoritas qui accurate eges conscripsi legumque inventorum vitam

narravit. -υuum nihi repertum sit, unde suppositum esse caput XII coIligi ullo modo possit deinceps quaeramus, ecquid sit, quo non Suppositum esse efficiatur. Primum igitur ex Pol. II. s. Περὶ δὲ τῆς Ἀκεδαιμονίων πOLζείας και τῆς κρητικῆς σχεδο, δε καὶ περι ων λλωνα χιτ ειων υ εἰσὶν αἱ κενεις . . . Aristotelem videmus eo suisse consilio, ut civitate Cretum examinata, diiudicaret Carthaginiensem et unam certe aut duas Ita respublicas. Nam de una Carthaginiensium republica dici nequit καὶ τῶν ahis πολιτεusiri Itaquo caput Ilud vi Aristoteletu esse negamus, affirmandum est, aliquam deesse Iibri II partem at si dicimus scriptum id esse ab Aristotele, recι se habent omni Et profecto sententiae hoc capite explicatae omni ex parte cum eis Congruunt, quae eisdem de

rebus aliis locis proseruntur; . . quae di euntur de populi ο-

77쪽

ι inis Massaria et tu Pol. III. II et VI. 4. - Genus autem dicendi prorsus est Artainte eum J.

g. 37.

De Iibri II capitum ordine.

Libri II capita suum conservasse ordii em, Iegari omnino non potest. Nam caput I. si exceperis, ii reliquis omnibus ita ad ea quae praece&int respicitur, ut commutari capitum ordo et serie nullo modo possit. Ad Aristotelis consilium ut iteruin auimum reseramus, id quod voIuit, omnino asseeutus est. Primitim enim edocuit, rerumpublicarum, quae essent fictae, aut in vitam hominum inductae, nullam esse persectam; qui ergo praeter eas ο- nam quaereret, haud nimia um quaerere es. Ol. II. 1.).

Deindo quid recte se habeat, quid non differevit, et quae leges, instituta, disciplinae apta sint ad civitatem optimam, et quaenam ad quamque reipublica descriptionem non sint idonea. Quibus rebus cognitis, quum accuratius perspiciatur, quale sit optimum reipublicae genus probanda Sane sunt Aristotesim verba Eth. Nic. m. 10.)D νεωρηθέντων

78쪽

γαρ --ων me αν μαλλον--έδοιμεν και οἱ πολιτεία αρωτ' . M'. Ex his quidem verbis supra ollegimus Aristotelem ibi proposuisse, ut primum de optima disputaret republica, deinde de reliquis erumpublicarum formis, legibus, inniitutis. Est igitur exspectatio, fore ut de optima republica dicere ingrediatur..Quae quidem exspectatio libri II. exordio oonfirmatur ' M δἐ προαιρουμελ θεωρῆσαι περὶ τῆς κοινωνέας τῆς πολιτιγής, - κρατέστη πασων τοῖς δ α- μένοις ζο τι μαδεστα - ευχήν. Sed oeconomici quidem

pertractatis, examinatisque rebuspublicis probabilibus, non eo tamen perducta disputatio est, ut iam de optimo re publicae genere exponi possit. Etenim alia prius instituendae Sunt quaestiones necessarias, quae ut libri I. et II. ad reliquas civitates atque ad optimam aeque pertinent . Sunt autem quaestione illa quidem tres, una de civitate et de civibus, de rerumpublicarum generibus altera, tertia de eis, qui rebvspublicis praeficiendi sunti βρο ' M. De tribus quaestionibus, suibias Aristorales dicere cinyreia tir de optima iuuat ac de reliquis reipublicae seneribus.

g. 38. Haec quidem quaestio de civitate et de civibus tripartita est. Primum civitas quid sit, et quis civis simpliciter deinde viri boni aitne eadem virtus ac civis probi σπου- δαέου ' denique num opifices βάναυσοι civium in numero ponendi sint.1 Id quod iam ex Iibri III exordio intelligi potest Tia περι πολιτείας

79쪽

Primum igitur quum da erilist o de civibus di n-dtim me exesullis Ela qui pro civibus almplieiter habendilion sint, civem an definit, qui hin lino imperii ni ita partieeps, ut comitia aut obeat ismαησιαστης aut obire

posuit. Civitataem oro illorum suo Coetum ommodum et

apium ad vitas αμάργαμ . Dei roprehendit eam quas in progeni sumitur civium donnitionem. Qui autem mutata reipublicae forma in imum uinorum recepti iant, vi nitram cives in an non in minimo quaerendum est, Red trum iusto in cives an iniuria. Doniniis dubitat nom, quas estius civitati actione, rediro oo dicit, ut lex constituatur et ratio, qua ivita eadem maneat aut mutetur. Qua quidem iii re non loci et hominum, o generin rui piiblicae ratioli onda est Pol. III. 1-4.3. Iam vero viri boni virtus distat a virtute eivis boniaimpliciter, congruit cum eius virtuto, qui in optima republica bonu est rivis, civilitvrius γῆν πολιτικὴν αρχήν, τῆν τῶν ἐλευθερων αρχὴν potest tum imperare tum parero POL III. . f. IV. .

Opifices denique, quamvis eorum operis civitas carere non possit, tamen, neque eius pars neque in civium numero

sunt. In quibusdam rebus publicis fieri aliquando potest, ut cives sint opifices, in optima nunquam cap. V.3.

s. s. Postquam civitas et civis quia sit, definitum est, quum de eis, qui civitati praesunt quaerendum est tum de eius statu τάξει). Itaque primum investigat Aristoteles, sint noplura reipublicae genera ala unum deinde, si plura, quaenam sint et quot et quomodo inter se differant. --ntea autem eam rem, quae civitatem genuit civitatisque finem

ita constituit, ut sit το κοινῆχυμφυον et το ζην καλεος. Duo

80쪽

Riterum Οἰκονομακον, patrisfamilias, qui spectet id, quod eis qui pureant conducat. Distribuit autem ita etiam respublicas in probabiles, tu quibus magistratu omnia reserunt ad eam causam, quae genuit ivitatem, o in perniciosa θ μαροζ- ιένας, παρεκβασεις ων ορθῶν in quibus, qui imperant, ad suam quisquo utilitatem refert omnia. Sunt vero probabilia reipublicae genera tria, inperium unius h. e. regis, Singulorum . . optimatium, populi h. e. Populare, et totidem pervietosa illis contraria, dominatus tyranni, factionis

Iam do tribiis perniciosi rerumpublicarum modis accuratius dicit Tyrannis est despoticus in civos dominatu unius. Quum autem divites et copiosi resipublicae praesunt, λιγαρχίαν vocamus eum reipublicae alatum. Ea autem est βλπιοκρατέα, ii qua penes pauperes est omnium Summa rerum. equo enim quot Sint qui imperant, tam quaerendum est quam divi-wane Sint an pauperes. Nam quum divites imperant, quamvis sint numero superiores reliquis, tamen hoc genu vocandum est οιγαρχέα contra pene pauperes Si imperii Summa est, quamvis minu multi sint quam divites, tamen eorum

imperium ιγαρχιta non est sed dζιιοκρατέα. Sequitur caput IX. quod viam munit ad quaestionem de eis, qui reipublicae praeficiendi sunt. Quum enim imperare velint pauci quidam, quod ditiores sint, multitudo δῆμος quod omnes sint liberi, qtiaestio oritur de iusto onyγαρχικέ et δο/μοκρατικέ.

Hoc quidem ualum et iustum simpliciter quale Sit, ut pervietatur, uberius disserendum at o civitatis causa i. e. cur eivea coeant deque eius fine. Ad assequendum autem

eivitatis finem qui magis conserant, eos diei et aequalibus libertate anteponendos esse et eis, qui progenio Superiores sint vel divitiis. Quibus verbis adiungitur quaestio tertia de eis, qui reipublicae praeficiendi sunti