장음표시 사용
111쪽
qnium, & in tanta rerum dicendarum copia vix
exitum posset rei, erire oratio . At enim. praeter triginta quatuor Concilia Beneventana quae convocavit & publicam in lucem omisit Eminentissimus Vine mitis Maria insinus , S. R. E. Caedinalis, Archiepiscopus Beneventaaus, Ord. I'π- dicatorum , qui vere Pastorali & indefeta geri succensus . amplissimam suam Dioecesim singillis annis perlustrat, Provincialem synodum coqit, ac totus in id incumbit ut Clericis , mpuloque
praeeat ad semctitarern Uitae, atque ut Clerus Sacrorum Canonum pleniore des rana imbutus, Usanctiorum Disciplinae Ecclesiallicae legum no mam mores suos componat ; praeter haec , inquam . triginta quatuor Concilia Beneventana ,
quae Eminentissimus ille, & omni laude sui emor Cardinalis habuit . quaeque ipse tanquam torius Disciplinae Ecelesiasticae promptuarium suspexit , alia quampli rima sunt Contilia Provincixlia &Dioecelana in Italia Saeculo XVII. celebrata ,
inter quae potissim lini numerantur Concilium Mediolanense septimum a Fed NeoCardinali Bo romam S. Carali Borromaei nepote, successore ,& virtutum imitatore , congregatum s Concilium insuper Senense, a Franciscσ Maria Tararu-- Cardinali habitum, duo etiam Neapolitana , tria Sanctae Severinae , Ravennatense , Florentinum , Urbinat ense , Turritanum in SArdinia ,
duae synodi A sinae sub Cardinali Matthaeo Patri-eio, Episcopo lisino, Albi ganensis Synodus, Amerita , suo Antonio Maria Graiiano Episcopo , Synodus Assisiensis sub Cardinali Nertis, Synodus Aversana . Synodus Bononiensis , sub Cardinali Jacopo Boncomp-no , Synodus Caesenat ensis sub Cardinali Den/ιν Synodi Lunenfis, & Sarzanensis sub Cardinati Ben dicto iam uino , Synodus Auxi inana sub Cardinali Antonio Maria salis , Synodus Montis falci sub Cardinali Mareo Antonio Barbarico, Synodus Nolantulae sub Cardina. li de Angelis , Synodus Sybinensis sub Cardinali Ptolomaeo Gaho . Synodus Sutrina sub Cardinali Iulio Spinota. & aliae ejusmodi Synodi, Euptibina, Genirensis , Asculana , Ros sanensis, Venusina fice. quarum omnium Synodorum , quae in
talia Saeculo XVII. habitae sunt , & Acta de
Decreta , quae in eodem argumento vertantur ,
seu ad eadem pro sancienda Eceleliae Disciplina Capita reseruntur, cum hic in medium adducere infinitus pene ili valde inihi operosus, tibi vero. sis idiosus, aut saltem parum nillis labor esset , consilit ius esse duxi , praetermissis omnino hisce
Italiae Conciliis cum Provincialibus tum Diace. sanis, unam duntaxathreviter expendere insignem Italiae Synodum, quam ceteris aliis Italicis Synodis praeferendam esse puto, non solum quia Omnia Capita, Disciplinam Ecclesiasti exm ac Morum Disciplinam spectantia, quae in' aliis Italiae Synodis statuuntur , clarius iuxta ae elegantius complecti rur . sed quia etiam in eius dirinione diligentissimam operam navavit idem ille Ioas nes Frauessetis Aldimias dum adhue in minoribus esset qui postea clavum universae Ecclesiae Rubernavit , Clemens divina providentia Papa XI. appellatus . Haec autem Italiae Synodus . eujus
praeeipua Αει ae Decreta hie breviter, quoad eis
ius fieri poterit, sum descriptiirus . est Synodus Dicec ana insignium Abbatiarum , s. Mariae Faris fensis, & S. sa,atisis Majoris, ordinis S. Beneis dicti, quam Eminentissimus Caresur Barberinus . Presbyter Cardinalis Tituli S. Laurentii in Genna, & Sacro- Sanctae Bassilicae Principis Apostolo. rum Archipresbyter, & Sacrorum Monasteriorii mmmmdem Abbatiarum Abbas & perpetuus Commendator, nec non ei rumden Dιcecesum ac tu.risdictionum ordinarius , celebravit anno I 68I.
Hujus Synodi Farsensis Aella ac Decreta, in v rix Capita distributa , cum summa animi oblectatione perlegi, & in his pretiosum totius Disciplinae Eeel Elias irae thesaurum & sanctioris morum doctrinae regulas ostendi, quarum nonnullas
eo Ilibentius ac sectiri ux hie inseram . quod adealcem huius Synodi haec verba apposita legerim: Smodum bane , seu Farsensem . intementusus eo nestarum illustrissmi , cr Reυerendissioni Domini Franeiseus Gians rotami Episcopus Cis taris meatis , ct Ioannes Franciscus de Laurentiis , Episcopus Venemur suibus accesssJoannes Franciscus Albanus , VPartas in Sare Sancta Vaticana Basilica eiusdem Eminensissimi
Cardinatis Caroli videlicet Balberini illius
Boueae Arebimesbrari, mi etiam ipse in obeun da ab Eminentia Da VHratisne atque maesentis Duodi directis, strenuam ae diligenti mam op rum navaυit. In primis, Synodus Farsensis me. r. admonet Verbi Dei Precones, ut saepius animo reputantes altissimam proprii muneris Vocationem , recte tractent & an nuncient Uerbum
Ueritatis , non semetipsos , sed Iesum. Christum predicantes, non in persuasibilibus humanae S pientiae verbis , sed in ostensione spiritus &virtutis , ac subinde sese in omnibus exhibeant ejusdem Christri Ministros & dispensatores Mysteriorum Dei: ut loca, ad quae diverterint,
no virtutum odore persundant, seque animarum
saluti, non temporalis stipendii lucro inhiare o. sendant e Parentibus praecipue inculcent arcti Dsima in obligationem , qua naturali iure & ex praecepto divino tenentur liberos suos bonis moribus imbuere & in viam Dei d rigere, adeoque illos moneant, ut filios ipsi instruatit, & ad ENelestra Dod rina Christiana erudiendos mittant . Denique, Verbi Dei praeconibus praecepit Synodus Farsensis , ut vitia omnia generatim reprehendant, eaque praesertim , quae ex Parochorum relatione frequentiora & inani selliora esse noverim in locis, ubi conesonantur. Capite nono , quod est de Sacratissmo Eucharistiae Sacramento, Synodus Farsensis injungit Parochis , ut caveant , ne quosvis indiscriminatim ad Sacram Communionis mensam admittant , sed potius excludant publice excommunicatos , concubinarios , meretrices, blasphemos, maleficos, usurarios publicos, itemque publice criminosos & eos praeter- ea , qui in odio proximi eum scandalo perseverant, necnon constiges cohabitare sine inula legitima nolentes, nisi prius ii omnes certum poenitentiae cum vitae emendatione signiam dederint .
Capite x I. quod est de Sacraments Poenitentiae, Synodus
112쪽
nodus parsens s precipit Consetario, ut, si Po,
nitentes ostendem, qtu ad restitistionem rerum, seu teneantur , eos exacte de sua Migatione commoneat, cui si sat-ere expresse noe.
lim , ain alias nolle eam adimplere liquido i dicari possiti eis absolutionem de et, neque eorum pollicitationibus sev ipsi Consessario, sea aliis pluries sectis, & semper essectu carentibin, finite eredat; sed eo casu, nisi ex circumstantiis certa spes siciendae ab eis restitutionis inuiserit, absolutumem tandiu differat. quou iis restitutio. ne ficta, si pi ni, illata damna reparaverint. Eoque diligentiorem in hae materia operam, Pr intos Auctores legendo & justitiam prae oeulis hahendo Consillarius adhibere debet, quod maius
ei periculum imminat, poenitentium in peccatis, atqtie etiam obligationibus irretiendi . si iniusta consilia, etiam per ignorantiam crassam de ineratam, suggerendo, Aieni damni causa extiterit. Praeterea, cum his. qui nee peccata, nec proxi-Has peccandi constaudines relinquere volunt , alablutio tanquam indisnis deneexnda st , prohibet Synodus Farsensis, ne Consessarius absoluti nis beneficium impertiatur Concubinariis. Mer tricibus, Usurariis, blasphemare inter ludendum stlitis & tamen ludere pergentibus, odia & inimicitias exercentibus, nec lamen deponentibus, aut
ignoicere recusantibus, xliisque huiusnodi , nisi rer tantum temporis i patium ab his sceleribus seatis ineant, ut Coia effarius spem moraliter certam habeat . eosdem in posteriam vitam emendandi firmum propositum animo concepisse. Consessarius
autem prosequitur eadem synodus Farsensis
quam maximam emam adhibebit , ut peccatores pravitatem primum peccatorum seorum ac turpitudinem apprehendan , deinde salutari timore con. elissi, sed inconcussa Fide, Spe certa, & Charita.
te non ficta erecti, praeteritos annos in amaritudine antinae recogitantes vetera commissa detestari, di meliorem vitam inchoare incipiant, atque admissas noxas non solum per humilem iniseriariam hujus vitae perpessionem, verum etiam per suutares paenitentias abolere proponant. Et quia satis. actiones pro peccatis non tantum ad novae vitae
custodiam . & infirmitatis medicamentum, sed ad Praeteritoriam etiam criminum vindictam δι eastis, tionem imponuntur, Consenarius diligentissime cavere debet , ne connivendo & indulgentius cum Poetiitentibus agendo, pro delictis gravissiinis op ta levissima imivinat, & se alienorum criminum puricipem efficiat . Debebit ergo Consessarius, quantum spiritus & prudentia siggesserit, pro qualit, te peccatorum, & poenitentium facultate. inspecta etiam doloris magnitudine , salutares, convenientes, & peccatorum redemptrices satisfactiones iniungere , & quamvis ob refrigescentem fidelium
charitatem, canonum poenitentialium rigor mularim reniissus, multunique retaxatus in Ecclesia reperiatur, poterit tamen Consessarius illam Sanai sesmorum hominum disci et inam poenitentibus, delictis gravioribus obstrictis, ob oi ulos ponere, ut dam lubricis continentiam, tenacibus lamitatem, iracundis mansuetudinem. &superbis praecipit humilitatem ; ii scelerum suorum magnitudinem
menarum gravitate commetientes, & benignius ..cum agi, quam comareretentur, videntes; lib. ter, promine reiunia ad domandam carnis conem piscentiam, eleemosynas ad seMandam Concupi-icentiam oculorum. Orationem denique ad sum biam vitae deprimandam non modo eum injungum tur ι sed ultro etiam & sponte eomplectantur. Ut autem Confessarii, quos a purioris doctrinae --ralis studio ae praxi nunquam recedere oportet, semper prae oculis haberent illos errores, a quibus potissimum in Sacramentorum administratione praecavete & abhorrere dctent; Synodus Far nsis p blieari iussit, 3 inter Acta Sunodalia inseruit Primum Decretum Auxandri VII. Ponti is Maximi,
datum die as. mensis Sept. au. I s. quo vigintio Lis tum Casuillarum Propositiones damnantur; insuper alterum ei utilem Pontificis Decretum, datum 18. mensis Martii anni 1666. quo septemdecim eorumdem mollium Casuillarum infigunturtoptationes; denique Decretum Inno viii XI. uni mi Pontificis, proramlgarima die x mensis
Novembris anni M LXXVII. quo proscribu
tur sexaginta quinque Propositiones novellorum illorum Calaistarum . quι Christianae Moralis doctrinae puritatem, perniciosis inductis corruptelis, infuscarum, et iisque sanctitatem laxissimis opini nibus, & vanissimis distinctionum inphysicarimi nugis inquinarum . Qua in re ut obiter dicam , synodus Farsensis certam: Consessariis praenions r
vit viam , quam in regimine animarum intrepi,
de sectentur, ut videlicet ad Disciplinam Eecimtastieam instaurandam . Morumque Doctrinae puritatem conservandam sedulo incumbentes , sine metu salsoque pudore, Eelum tamen moderante prudentia Christiana, arguant, & in omni pa lientia & doctrina obsecrent , increpem, aedificent , eradicent, invalescentibus corruptelis pro viribus reluctentur , poenitentibus, in momentoso salutis negotio , in quo de summa rerum agiatur, & aeternae mercedis vel poenae iacitur alea , tutiores opiniones instillent, eas ue omnino im- rubent, quae peccatores Llsa spe securos redunt , & latissimam ad omne stagitiorum mnus viam aperiunt. Semper enim improbavit Eoel sia, semper damnat, & in aeternum nuniet Deus quidquid contra leges & statilia, quidquid contra tae disti Minae moralis regulas a Confestariis in toro interno, in quo sunt Iudices, lanavia ac mollitie peccatur. Sta prosequamur alia Sunodi parsensis Statuta, ouae ad conciliandum Disciplinae ει- clesiasticae splendorem, retinendamque Morumctrinae intestitateni plurimum condiκere possunt. Cap. 18. quod est de Festorum obse antia, p diei, Synodus Farsensis onus imponit Parochis soli et te invigilandi , omne nique adhibendi oper im , ut populi sibi coinmissi dies festos rite observent, simulque eos docendi, drerum festo. rum observantiam consistere in persecta & plena applicatione ad Divina. & in reliciosa ab omni opere servili, sive illud mechanicum, sive riatale sit, cessatione; atque adeo totos sacris meditationibus, precibus, alitique charitatis & teligionis operationibus esse 1 inlini elidos. Praecipit insuper Parochis , ut praeeipue doceant ,
113쪽
reneri sub poena mortalis omin fideles
singulis diebus Dominicis & Festinis alsiiltere ea,
uua Par pietate, mentisque arientime, ante.
yrae Missae Sacrificio, ita ut, dum Missa, Olmcia Divina, Saera Concio, Doctrina Christiana, vel qnaecumque alia senelio peragitur , nulli in Ecclesia, vel prope illam strepitiri , clamores,
aut importunae confabulationes permittantur; cam iterae autem, instrumentorum concentus, saltationes, luctae, spectacula, Circulatorum ineptiae, ludive quilibet prope Ecclesam nunquRm , nec etiam alibi per Plateas dierum Fes frum tempore ullatenus tolerentur ir denique intemperantes compotationes, taxillorum de chartarum lusus toto die Festo, etiam per Carni sprivium, omnino prohibeantur, scut ει Comoediae in privatis domibus predictis diebus, ει tempore dum Di. vina officia celebrantur . Capite I p. quod est deIeiunio , volens Synodus Fariensis ut Sacrum. Et maxime acceptabile Quadraretiimae tempus , eo , quo debet, fructu a populis celebretur, imbet Parochis , ut eos efficaciter ει opportii ne praemoneant, illius observantiam licentia atque Intemperantia praecedentium dierum non recte
suscipi , nec in peccatis ieiunando recte peragi , neque sne magno ieiunio . abstinentia scilicet iniquitatum. Paschali caelestis panis situritate licere fimi. Q irea, ut omnis, non solum cul-- , sed etiam culpae occasio caulius tempore
adragesimae quam alias vitari possint. distincte inhibet praedicta Sisodus, ne a Feria IV. Cinmrum usque ad Festum Paschatis fiant spectacula
inania, Comoediae, tripudia, compotationes, convivia, alearum se taxillorum ludi, δι quael, belli. centiosa conventicula sub gravibus poenis tam contra auctores, quam contra Illos, qui eis quomodocumque intersunt. Capite et t. lod est de
Vita er honestate Cleri rum . Sanelissimas leges condidit Synodus Farsensis, quae iit inam 'omnium Clericorum alte insiderent animis , dc ad praximredi peremur. Et Primo quidem praecipit Clericis ut libros pios crebro evolvant, Inanes , sciirriles εe impuras ne nominari quidem apud se permi tant . Secundo, sacerdotibus, tum Cleri.
eis sub poena suspensionis a Divinis ipso facto
incurrendae vetat, ne taxillis, aleis, seliisque lusoriis ullo pacto ludere, vel domum ad ludendi imcommotire audeant, vel quovis modo ludi participes aut spectatores esse. Tertio, iubet Clericis, ut a venationibus , in quibus Caniam, armo. rum , clamorumque strepitus intervenire solent, omnino abstineant. ut convivia saecularia fugiant,
At ubique victus fingalitati studeant : ut vino , in quo est luxuria . modice utantur e 8t ehoreis , spectaculis scenicis, aliisque cratibus, ubi
amatoria , di turpia obscaenis verbis, atque indecoris eorporis motibus, lascivoque cantu ex- Primuntur , nullo modo intersint ; ut ad comoedias non accedant . nee inruati, seu perso nati in publieum proleant ut vitent seminarum aedes, similiarita es, congressus, fle secreta colloquia, quovis officii aut pietatis praetextu, nullatenus frequentent ut nullum mercatunae ,
aut nagotiationis venus, vel rer se , vel rer
alium exerceant, aliena praesta, redditus, umctigalia non conducant, nullisque saecviaribus re sonis, praecipue s minis, in menrandis negotiis, aut domus gubernatione simulentur ; ut denique domi se , suaque religiosa disciplina componant . raro per publicum , gravique incessu, oculorum , totiusque corporis modesto habitu imteriorem animi moderationem, ostendant; in
Ecclesia sequentes suo 'uisque ministerio de Divino enimi intenti . nihil nis sanctum iaciant
aut cogitent , ubique morum innocentia, tacem
di . loquendi , atque agendi prudentia, in Sup
riores reveremia , ac obedientia , erga alios benignitate, inter se fraterno amore , vocati uis, qua vocati sunt , memores appareant cum
omni humilitate ερ parientia supportantes invi- rem in charitate Ece. Postremo, ut missa iaciam brevitatis ergo, bene multa alia, quae ad relataeiendam celesiae disciplinam , moresque res. mandos saluit praedicta Farsensis Synodus , pauca duntaxat addam, quae eadem Synodus Capite quadragesimo , qum est de Ussinis er meliis
Contractibur , & ad pesti seram V surarum luem, utrilisque Testamenti pagina, Civilibus, de Canonicis Legibus repromtam, radicitus extirpamdam , in his, qui ineuntur, contractibus necessa. rio observanda decrevit . Hortatur qui in hae synodus de obsecrat omnes Parochos, Consess
rios. Concionatores , aliosque curam animarum exercentes , ut Sacros Canones , Summorum
Pontificum Constitutiones, probatosqiae Auct res indefesso studio evolventes , sanam de Contract.bus doctrinam apprime calleant , quam populis sibi commissis, Contrxctus Censuum, S cietatum , aliosque inire volentibus , omnibus denique , maxime Tabellionibus , aut eorum
vice sunς tibus, sequendam Proponam, occasi nemque 1 epe εc libenter arti primi fidelem plehem enucleate docendi atque monefaciendi , ut in prae satis Contractibus faciendis memores charitatis , iustitiae , aequitatis , bonae fidei, spontanei eonsensus , inviolabilis iuramentorum &promissorum religionis, nec non Evangelici M niti Muttiam dantes , nihil inde speranter, proximorum in se aflectum, vitam, iustitiam i leploriana a Deo omnium patre, ει iusto simul iudice cons liantur. Monet praeterea Synodus Parochos , Consessarios, Et Contionatores ut acriter invehantur in eos, qui per vim dc metum, per dolos ac sta idem, per collusiones , deceptiones , pauperuntque, per sis 6c nefas , oppressiones . vias Domini rectas subvertimi, ει elucs in communem utilitatem latis legibus, nulla in proximos amoris aut aequitatis ratione habita, visce. ra naisericordiae claudunt , ει crudeliter obdurant , nefariasque rapinas, aut palam cum impune possunt, aut si sectis elam in pupilloriim, viduarum, operariorum, aliorumque miseria cini retariata Perniciem exercent . Quamobrem ad
pravissimos illos tollendos abusiis, prohibet haἘSynodus Consessariis, ne alienorum bonorum raptores, usurpatores, detentores, Et praecipue usurarios' , debitarumqtie operari is mercedum fiaudatores , atque etiam horum omnium filios, de
114쪽
haeredes erudeli, & iniqua indulgentia palpent ,
eosque nisi faela reali restitutione, aut certo do- teri in ipsis firmo quam primum restituendi pr Posito, a peccatis absis ant, gnari, si secus se. cerint, alienis precatis innecti, de , in desectum suoria in Poenitentium , ad restitutionem obligari. Praecipit quoque eadem Synodus Parochis , ut maxima diligentia invigilant super Censuum ,
Societatum , aliisque fictis , siciendisque Co tractibus, quibus, si laedi aequitatis, & itistitia iura, Summorum Pontificum Pii U. Constituti nem & Sixti U. Constitutionem 4s. instingiliquido cognoverint, quantum possunt, iniri impiatant, iamque initos omni conatu reicindi procurent; suorum monitis, & increpationibus si qui manifeste refragentur . perpetua infamia notati, nee vivi ad sacramenta, nee mortui ad Ecclesiasticam Sequituram admittantur, nasi prius pro illatarum debito solutione reali satissecerint, aut fide iusseribos, pignoribusve legitimam cautionem praestiterint . Haec sunt in summa Syn di Farsensiis praecipua circa disciplinam EGl siae, & doctrinam morum Decreta , quae omnia ferme comulectuntur Capita, quae in aliis superitis a me laudatis Synodis tam Provincialibus , quam Dioeceianis. quae Saeculo XUII. pro Ec- , elesiasticae Disciplinae instauratione, morumque resermatione suerunt in Italia celebratae, a quibus proinde in praesentia referendis, ne in Immensum distundar, & eadem, αiat similia Statuta obtrudere. aut sistidiose inculcare cogar, in integrum sepersedebo. D. Cum Decreta aliorum Conciliorum , qtiae in Italia Meulo XVII. habita suerunt, ad eum. dem finem reseramur, superfluum omnino esset
in illis percensendis diutius hic immorari. de
eamdem occinere cantilenam. Hoc unum tantum
scire percupio, cur laec Italica Diomesana Syno.
dux , cujus Adia ae Decreta sumniatim a is de I bata perlubenti animo Ruscultavi , appelletur
ae reta compendiosa narratione perstrinxi . ideo Famsis nuncupitur, quod fuerit celebrata in elarissimo Ordinis S. Benedicti Monasterio Abbatiς sub titulo S. Mariae Uirginis, quς vulum de Fama dieitur, eo quod in Territorio Di Osis Sabinensis , in motu Spole ano, viginriduobus millibus passuum ab Urbe Roma dium versust boream ad fluviolum . vulgo italicens , sita sit . Hςc autem Abbatia Fatis
sis, quς a iurisdictione Episcopi exempta, & immediate Sedi Apostolicet subiecta est, condita fuita V. Laurentis ineasi Epistopo, sui , relietis Episcopa Iibus Insulis . & Uitam Mon sticam erofessus, primus huius Monasterii Abbassisit, obiitque cirea annum s76. Eumdem S.I-remium brum, antequam Monasterii Farsensis Abbas esser. Spoletanan, rexisso Ecclesiam imstantur sanctus Petrus Damiani Cardinalis lib. I. Epist. ad Nireuum II. Pontificem Maximum ,& Io mos Ma timius Tomo t. Annalium Oes. S. Benedicti pag. I. Barbarorum iurore eversa
Abbatiae Farsensis, x x. Thomae, indinis S. BO
nedieli Monacho , restaurata est . eique praesue' ruiit Abbares regulares usque ad finem Saecul Idecima quarti . hoc est , viqite ad Pontifici.tu in
Bonifarii IX. Pontificis Maximi , qui in totum Abbatis Re uiatis substituiti Abbatem Commendatarium, in quem transtulit dominium & iurisdictionem pradictae Abbatiae Farsensis, quo fit , ut etiamnunt iurisdictio spiritualis ordinaria &omnimoda, & quasi Epistopalis, si penes Abbatem Commendatarium, & per eum tam quoad Clerum, quam quoad populum in foro interno & externo Ecelesiastico exerceatur. Unita
fuit haec Abbatia Farsensis Congregationi Cassinensi, sive s. Iustinae aes Padua, a S. PD V. Pontifice Maximo. sesqua adjunctam habet alterum eiusdem indinis S. B-Micti vicinam Al haliam S. Sa araris Maiisu de Seandrilia, &eam ob rem, utriusque Abbatiae, sive Farsensis, sive S. S. indiris Maioris de Scandrilia , dominium & iurisdictio spiritualis resident nunc penes Eandem Abbatem Commendatarium. Si plura dauiti qua Abbatiae origine, dominio, & divers
rum locorum Ecclesiis, ad quas sa se disti indit ipsarum spiritu lis tutudictio, scire aveas, legesis
Notitiam Abbasiarum Italiae mirum ab Augustino Lubino, ordinis Ereinitarum S. AE sustini, εe librum cui Titulus este Dimodui ridensis eois cru
D. Obtinuitne in Hispania saeculo Ecclesiae XVII. antiqua illa & lxudabilis Episcoporam
ejusdem Regili consuetudo, qua pro sancienda Ecclesiae Disciplina. & promovenaa Morum rescit matione saeptiis Concilia celebrare soletant M. Pervolvi ina na cum diligentia Couecti
No i Orbis, quam Romae anno MDCXCIII. publica luce donavit Eminent issimus Cardinalis Iosephus d. Axiane, & aegre vidi in Hispania
Saeculo Ecclesiae decimo septimo unam duntaxat Synodum Dioecesanam . videlicet oriolanam, in Regno Valentiae. celebratam fuisse, tres vero a
lias Synodos in Novo inbe, seu in Civitate
Lima, habitas esse, a qic biis breviter hic nos expedire necesse est, ne in eodem argument longius, 'uam par sit , versari videamur . Et primo quidem, oriolana Synodus ineunte Saeculo XVII. seu anno i o. indicta est a Ioseph. Sufano Oriolano Antistite, cujus piet Mem , d
ctrinan , ac ceteras praeclaras dotes magno elosio
sequitii e Cl. Vir Nirelatis Ausonius in Bibl: theca His niae Tomo I. p. 62r. Tribus Sessi nibus avituta est haec Oriolana Synodus, . & in ea condita sunt septuaginta Capita, Disciplinam Ecelesiae spectantia . ea quibus quatum ramum seligam, quae singulari observatione pro morum reis alione digna esse videntur. Primum Caput, quod in ea otiolana Synodo est ordine viis pesimum quarium, & Sessionis primae ultimum iubet, ut in Ecclesiis nihil inhonestum, aut im cens fiat. Cum enim domum Dei deceat tam ctitudo, eius veneratio debet esse pacifica, nempe humilis de devotus ingressus, rauieta conversario,
tranquillus avitus. Nihil in Relesia fieti debet,
115쪽
Divitiae Maiestatis Mendat, ne, ubi peccatorum est venia i unda. ibi peccatorum detur occasio. Hine oriolana Synodus p cipit, ut mala Constitutionem Inmeentia Ill. quae incipit: Cum demrem, a Sanctuario Dei arceantur Histriones, Mimi, Comoediarum Repraesentat ros, aut alia, qui insolitis, ridi lis Be monis rosis inmis , ac ludibriorum larvis induuntur. Cantilenas quoque vulsares, ridiculas, aethrimica . & barbara limgua conscriptas, ab Eccistiasti eis locis & officiis arceri mandat a seni ει cantus omnes vulgares , qui ad lyrae, vel parvae testudinis sonum profana modulatione adaptari solent, ne animi horninum in laseiviam. ει turpitudinem propensi, hujusmodi vocibus, & cantu stan alitur. Debet enim cantus , qui in Ecclesiis admittuntur , modesta Psallendi gravitate , honesta. gratMiis modulatim
ne ita componi, ut auditorum animi ad devoti nem, non ad risum Be cachinnos excitenturia Albimm Caput, quod in synodo oriolana est ordine Vigesimum quin lim, spectat Clericos, & Chri
ii Sacerdotes , quos hic Synodus vehementer in Domino adhortatur, ut in omnibus suis actioni. ε sint compositi, & eircumspecti m nihil agis re , vel loqui audeant, maxime in locis divi aciministerio destinxtis. quod grave non sit, mMe -τum , ει Religiona plenum , evnctis e asterenς Venerationem et ut fugiant in Ecclesia cumores ,
strepitus, vociferationes, rixas, conventicula, in Sacrario aηtem abstineant omnino a mutuis colu
loquiis , otiosis eontibulationibus , & dicteriis . quibus siem animi aeriori saloe ringuntur ἔ tum quod ille locus servitio Dei addicius sit. & in eo
Sacerdotes se ipsas ad divinorum celebrationem Mysteriorum. vi tantae Religionis cultus ac z verentia est agitat, praeparare debeam p tom ne sexularibus personis exempli sui pravitate Occa sonem praeseant miscendi vana atque prosina colloquia, sed potius ea silentii, modestiae , ω-nmite compositae vitae exempla omnium oculis
ad imitandum obiiciant, quae domui Dei, & mui orationis conveniant. III. Caput, quod in oriolana Synodo est crdine Quadragesimum s cundum . praefigit disciplinam , quae in Choro observari debet, omnibusque Viris Ecclesiasticis, Quacumque dignitate sillisant , praecipit Syn dus , ut simmopere studeant, ne in eo loco , ubi An los testes, inspectores, & socios sit
rum precum habent, ipsorum mens divagetur .animus levibus & turpibus pascatur, ne tepescat neglectu , aut desidia languescat sed ante mrationein praeparent animam siram , qtio de sude viva , & eharitate non ficta, pro populo Dei, tanquam veri Iesi, Christi Ministri, ure. nua legatione fungantur . Sit igitur in C in
corpuς modestia di moderatione compositum ,
manus modestae, ac temperatae, mens ad ora.
tionem intentior , voluntas in Dei studium is veris , memoria a d pietatem erectior, os plenu rae redundans hirudibus , i eamus distinctus vocibus , non murmure , aut intereepta dictione confusus . In Choro nihil seculare legendum , scribendum , agendum , narrandum 4 ridendam, jocandum , cachinnandum , rixandum,
obloquendum, nihil faciendum, quod mentem a Dei studin & oratione iubducat. Quae omnia, ut executioni mandari possent , stati it Niciem Synodiis, ut in principalioribus Ecclesiis institueretur Magister Caeremoniarum, qui, tanquam Censor modestiae ac disciplinae, omnes , etiam quavis dignitate illustres benigno ex officio admoneret . ne incomPosito, laxo, prono, vel in dex reram Iti fini liram flexo , aut resupino eo oris hisi tu stent , sedeant, genuflectant . sed decoro. gravi & modesto: ita ut quicumque huic monitioni parare detrectaverit, aut ve ce, clamore , torvo vultu & aspectu sibi ini etiam iIIaram significaverit , si admonitus a Superiore obtemperare noluerit , tanquam indisciplinatus . 8ι loco indignus expellatur . quam
tum denique Caput , quod in synodo oriaana
est sexagesimum primum, resec t restilentem
ramum abusum inductum a mulierisus, quae,
percalium tempore, solebant interdiu , ne non multa iam nocte , operimento velatae , dctotam faciem tegentes, privatav donios, inpamatoria eanebantur, & choreae cilcebantuν. ad
saltandum introire, ut cum his, qum gratiores sibi. aut asiliores, & ad choreas docendas magix expediros videbant , taliarent ac tripudiarent ἀQuam pestem , & mimarum exitium pro Dei honore. & illarim mulierum spirituali saluto prorsus avertere. & extirpare cupiens Me Syn dus , sub aeter es inaledictionis reatu vetat -- reotibus omnibus, maritis & heris, ne post na patiantur , vel pernilitant , filias suas, uxores , & ancillas hisce velaminibus contectas M.
ii modi turpissimis spectaculis, & impudicis sautati talibus interesse, in quibus omnia vitia una eum impudentia , impudicitia, atque luxuria. contrahunturia HO tur quoque Saeculares M sistratus, quorum citrie γ pubernationi Reipu-όliae tranquillitas commissa est, ut gravibus p
nis eiusmiai spemcula prohibiant. si morum
eorruptelam extermi mayam e Reptiblica cupiant iadi suae conscientiae integritati consultum velint.
Sed haec satis de synodo otiolana. Quod vero attinet ad alia tria Concilia quae in novo orbe. seu in Civitate Lama, alias Civitate Requm . ineunte Saeculo decimo septimo seu ad. MDCI MDCII & MDCIU. habita sunt, quaeque Cardinatis ae rivim ad ealcem Collectionis Mirimae inmitian C inlimis Hispaniae , re nomi Orbis adjecit; cum nihil singillare contineant, & aliundo ad editidem scopum, seu Cleri populique Morum re mationem spectent, de his nihil in praesentia dicam, sed solum breviter observabo, haec tria Camilia celebrata fuisse a B. Toribis -- ινο-M , A chiepiscopo Limensi in Peruvia, qui aelo salutis animarum, austeritate Uitast, &pretiosissimis hemitarum virtutum gemmis, P ruviam illustravit, locupletavit, variasque Syn dos coe it , in quibus . ut jam diximus , in Collaquio quarto in Historiam Smuli XUI Peruvianos, ne e in Christianismo neophytos, P euliaribus quibusdam decretis ae documentis , eorum ruditati m conditioni infirmae adaptatis . ad religionem de pietatem instituit, inBrmavitque Ad.
116쪽
Addun etiam hie ex Cardinali De Axianis in sua
brae sitione Tomi quarti ad Capitulum Ee iaHispalensis, B. Tortatum, Limensem Archiepiscopum, nomen indidisse S. Rofae de Sancta Maria, Tertii ordinis S. Patris Dominita, saerae Vir ini,
dum ipsi Sacramentum Confirmationis administi ret. Lltercantibus enim Avia & matre illius. quo nomine donanda esset; Gribitis, Archiepiscopus Limensis, controversam diremit, & RO,AM diei voluit, juxta roseam speciem, quae in nascentis infantulae vultu apparuerat. Unde illud disti.
ehon in utriusque lamina expressum. Litem Aisa, ct Mater remmam, qui virgo
Praeter haec mox a me laudata Concilia , nul- um aliud in Hispania suit eonvocatum . Hinc doctissimus Cardinalis De 'uirro in eo , quod quarto Tomo Maximo μιitiae Conciliorum H Ipania praefixit, Monito ad Lectorem , haec habet singulari certe observatione die nar Dolendum sane es , quod in florentissimis Hispaniarum regnis , ubi olim tam frequentia , tam κωυia , oereti Feriesu veneranda Concilia celebrabantum , iam ab aliquor Metilis parum frequentata, aώt er- iam fere praetermissa f.erint .... Da frequenter euebantur Sssori in Hispania olim . non modo Diaee fine , Ied s Pronrincia r. Quin quam-
plura Generatia totius νι.rri mis Concιlia a tempore
Coneilii Elibrittani sesque ad derimum septimum
Glerasum intra quintuor Saecula fuerant relebrata in Hispania. Cumqtie circa annum oebae CMi
praetorea subit : Dellimus litteras ad fratres &Coepiscopos nostros Tarraconenses. Carthaginen-- , Lxilitanos, atque Gallicanos, eisque Concilium Synodi Generalis cindiximus . In ordine vero M id congregandum adiutores dis Marium ae Cestonium Ddevos eidem ribis , qui in qua
dam ad utrumqtio F sola diutumisarem eius ρ
stis in Hiisimia aristantis tribuit omisoni Me --gι esui celebrandi Concilia e Quod quidem per
mala temporis nostri, Synodorum Conventibus, decretiique cessantibus , libere crevit, Hoc
ivlum accidit circa relaxarionem morum , &Discipliae Ecclesiasticae , in omnibus Remisae Provinciis , labi nec Nationalia , nec I, vincialia Concilia , immo nec Dioeesiana, nisi
sorte raro, aut perstinctorie, celebrantur , quibus Prasules apsi , Sacerdotes , Clerici, 4e tandem subditi omnes regantur , ae se in officio contineant . Eam ipsatu Conciliorum frequentiam indicunt Saeri Canones , & exigit necessitas atque utilitas . Quot mala, quot peccata, Mot animarum detrimenta ex eorum neglectu
Huamur , experientia ipsa ubique passim docet. Utinam Illustrissimi quique Primates, Mintropolitani, & Episcopi, id prae oeulis habeant, Gravos. H A Gm. UIL
ne sene in tremendo iudicio princeps Pastorum
sanguinem animarum de manibus ipsesum requirat Deserviant exemplo tot Concilia Hispaniaeae. Novi Orbis, tum Provincialia, tum Diore sana, Saeculo praecedenti, seu decimo sexto, e
lebrata, emue doctissima, ac saluberrima &α - , His doctissimi Cardinxiis Iosephi de Arrimo verba hie eonsulto exscripsi, ut inde intelligas . quam utilis Ecclesiae sit , & in dum necessa.
ria frequens Conciliorum celebratio, ae subinde quanta animi eum & contentione salaxeis debeas , ut eorum, quae hactenus in Ecclesia habita sunt, Conciliorum persectam notitiam a
sequaris, ne serte contingat aliquando tibi quod passim accidit etiam hodie nonnullis sciolis , qui passi in t 3idis faucibus, & anhelis pulmonibus Concilia citant , quae sorte nunquam legerunt , Partes laudant . & grandia quaeque a ctorum nomina crepitantibus ruiccis declamant, quorum libros ne primoribus quidem labris des liarunt. sed duntaxat titulos, frontem & Indices
D. Hunc abusum cavebo, quam diligentissime potero, saepiusque revolvam omnia, quae de Conciliis Generat bus, Nationalibus , Provincialibus , di Diceceianis hactenus in praecedentibus nostris Colloquiis expendimus . Nova quippe Concilia , in quibus matura ac sedula deliberatione ea decernuntur, quae & fidem ab Haer
tieis impetitam desendere, & labentem Ecclesi sticam Discipli m eriine, quaeque vigentem confirmare possunt, esse Glesiae utilissima. Sunt enim Sacra haec Comitia Antidota adversus venena mortifera , iis radicitus evellendis , quae pleruinque labuntur in abusiones & scandalum. sunt inurumenta, quibus & aegris, & bene valentibus opportuna paranda sunt pharmaca, qua apta suo quaeque tum tempori, tum personis adhibeatur medicina . Sunt denique media, quibus de esita requiruntur , abieri reducuntur, confracta alligantur , consolidantur infirma , desertia custodiuntur . Flos , inquam . uberrimos fructus , quos ex frequenti Conciliorum celebratione abunde peremt Ecclesia, apprime n vi , ae deincres pro viribus conabor mores meos ad normam Canonum, seu San tissimarum illa. rum legum. quas de vita & honestate Clerie rum prestripserunt Concilia, exigere; pro certo habens , omnem tum Disciplinae Ecclesiasticae. tam Morum Doctrinae relaxationem ex Can num malectu suam ori inem habuisse. Uerum
de Conciliis Saeculo XVII. habitis eum nihil siud tibi dicendum suppetat, praesenti Colloquio nostro finem imponamus, & ad diem lunae p-xime sequentem aliud remittamus Colloquium, in quo de Viris illustribus, qui Saeculo xv i. flo. ruerunt, & de operibus, quae lucubrarimi , sermonem anilituemus. -
117쪽
M. TIRodienant Saeculo XVII. innumeri penet. Scriptores , si 1 non solum Art ac Disciplinas tib es pristino suo splendori restitum
runt . & lingiuilam exoticarum , praesertim Hebraicae & Grecae, notitiam usumque rev canint . .enim etiam Merae Vetustitis amamres , indesesis labore Ecclesiarum scrinia, Monasteriorem Archiva, Principum Chartophylacia
Pervestigarunt, indeque in lucem pmduxerunt antiquoriam Patrum cum Graecorum , tum L
tinorum monumenta; Ecclesiae politiam, & Di. sciplinam, & Ritus lato ae diserto cesamo explicarunt ; Gomiliorum Decreta Martyrum, Samctorumque Acta, Imperatorum Edidia, Regum , Prineipumque Diplomata publica luce donarunt ;antiqua Glesiae Dogmata contra Haereticos invicte pn gnarunt ; Meram scri murum , se , manam Ineologiam , Histori Em Melasiasticam,
Critices, & Chronologiae Disciplinas diligentissime ex .uerunt , quorum subinde Hii dicti sunt Exegetiri, quod Scripturas Meras perdoctis ibis Commentariis exposuerint Alii Dogmatici,qum Catholicae Fidei Dogmata pertraciarint ;Alii Potimita , quod Romanae vilesiae Causam in Controversiis ex Saeculo agitatis adversus Iudaeos, Gentiles, & Haereticos strenue d Enderint; Alii Neolosi, quod de rebus ad Them ogiam spectantibus litum . Tractatus de Commentarios ediderint ; Alii HUMici, od res in Ecclesia quolii ' Saeculo gestas pollemrum memoriae commendarint et Alii initiei, quod de obscuris , dubiis At Duriis operibus , nec--. do Auctorum stylo & aetate iudicium tui rint ; Alit Chinnos raphi, quod quaelibet Historiae Gesta v. . certas periodos , vel ad singulos annos , h: biis ac rati temporis ratisne,
redegerint; Alii licer quod de rebus Diritu
libus ac Moralibus scripterint; Alii Iurisae, seum ni , quod de iure tam civili, quam Canonico I nterpretationes, ac Lue rationes vulgarim; alii denique appellati sent Bima hi, quod
Acta Sanetoriim , vel vitas doctrina ει pietate Vimrum ilhistrium collegerint, litterisque man. darint . Ne igitur tot Serietorum , qui Sinculum decimum septimum maxime illustrarunt , numem obruamur , hanc , quam tibi gratam fore existimo , methodum inibimus , ut in recensendis Seriptoribus cuiuscumque aratimnis , vel in proferendis Monachorum , vel Regularium ordinum Viris Illustribus , eos duntaxat in medium producamus , qui maioricum laude in tractandis hisce argumentis , quae mox indicavimus, studium Dperamque posuerunt;
alioqui infinitiim pene laborem, iusticilem prinvinciam, vastumque as rederer opus, si de omnibus Scriptoribus universim dicere vellem, meque prosiindo & immenso mafi committerem, ex quo
emergere non possem , nescius ubi mihi vadum
tantandum esset. Ρnecipam latim di nobiliolis
duntaxat Saeculi XUII. Scriptores , sui semunt vel Metelisi i seu Scripturae Sacrae Interpretes,
vel mematici , vel Polesci , vel Trumlogi , vel Hiuotici, vel Critici, vel Chronologi , vel Astetiei. vel Iuris Civilis Se Canonici retiti ,
vel qui denique in Actis sanctorum, & Virurum Illustrium Vitis eoiligendis . ac conscribendis siselicitet insudarent, ad duodecim Classes reum obo , in quarum prima agam de Scriptoribus Gallis. In Altera de Italis. In tertia de Ger manis, Belgis, & Batavis. In quarta de Hiii nis. In quinta de Audiis. In sexta de Monachis. In septima de Viris Illustribus ordinis π. Prindicatorum. In octava de scriptoribus ordinis S Fristisei. In nona de Augustinianis. In decima de Carmelitanis. In undecima de eximiis ac d ctissimis Viris Meletatis Iesu. Postremam Classem elai qent celebriores Congregationis Oratorii Iesu Scriptores. Haec immensa eruditorum Saec ii XUII. Scriptorum in omni scientiarum genere pia tibi ob oculos ponet praestantiam ejusdem Saeculi , quod cetera Ecclesiae Saecula omnigenae doctrinae apearatu & ubertate aequavit, aut se lasse superavit , . tibique, ut spero, stimulos subdet ad legenda identidem horumce curissimorum scriptorum opera, ut his armis munitus, Haereticorum nostri temporis tela retundere, sophismata diluere,& Romanae , seu Catholicae Ecclesiae causam a versus eos feliciter propugnare possis. D. Jam probe novi, nullum saeculum praesta tissimorum hominum, praesertim in Galliis, sera- eius unquam iuisse Saeculo Ecclesiae decimo septimo , quo re nante Christianissimo Rem LME
vico XIV. Litteratorum incenate munificentissimo, liberales Artes, Scientiae , ae Disciplinae
reflorescere coeperunt, & maximum suscepere i crementu, . A Gallis itaque Scriptoribus exo
dium ducamus, & primo rece se Cardinales &Epistoma dein eos , qni Clero saeculari sum runt addicti, potissimum Sacrae Facultatis Parisiensis D ores, vel Theolo it Proseslares e deuique doctiores Laicos, qui in variis Disciplin rum seneribus, quς praecipue in notitia Iuris Civilis & Canonici excelluerunt . De Gallis v ro Scriptoribus, qui vel Monastieam, vel Regmlarem vitam amplexi, eodem Saeeulo XVII. ii ruerunt, commodius disseremus in his classibus inquan illos Ordinasti.
M. Duo insignes Cardinales saeculo XVII. magna nominis celebritata iti GHliis claruerunt, videlicet Iacobiis D id, vel, ut alii dicunt , D vitiar , aut minus . Pemnius, & Armandus
M ais Riobelias, qui ad debellandos Calvinistis
P m e res, eorumque Haeresim in Galliis se Pentem radicitus extir-ndam totis ingenii &eloquentiae viribus allaborarunt , atque omnem curam , industriam ac laborem contulerunt . Primus , seu Cardinalis Per ius, e parentibus
nobilitate quidem cisis sed Calvinianae Sectae addictis, in No annia insistiori ortus est. Adol scens sectus , cognitis, atque abiuratis, divina
assulgente gratia. Parentum erinibus, quos cum iacte suxerat , Clericalem amplexus est Statum,& egre
118쪽
& egi egius evast Catholicae Fidei defensor. malleusque Haereticorum . Ingenio sublimi & ac to, iudicio excuta, eruditiona solida, & mem'ria teriacissima admirandus, Theologus nemini ieeundus Latino ae Vulgari sermone elegantissimus, in Antiquitate cum Ecclesiastica, tum prophana, in lectione Ss. Patrum, Conciliorum &Neriptorum Ecclesiasticorum versatissimus, omnes sui Saeculi scrietores facile superavit . Ebroicem fis primum Episcopus, deinde Archiepiscopus Senonensis, tandem S. R. E. Cardinalis, magnusque Franciae Eleemosynarius fuit. Plures ad Ca- Dolicae Religionis gremium reduxit . Desti sima , cedique digna in Haereticos scripsit opera, in quibus eorum errores prostmvit, indeque
dictus Haereticorum sui temporis tactum . Ineelebri Disputatione, q in anno MDC. yraesente Christianissimo Gastiarum Rere muneo IV. habuit, Philippum inmaeum P amm . iam sum id aetatis in Galliis Haereticum Calvinistam , turpissimo sustisdit pudore , & eorum deputatis Rege hine inde, idest, tam pro varie Catholicorum, quam Haereticorum iudicibus, adeo lucis. lenter demonstravit, hune Haereticum reum esse infinitarum insitatum & in citandis Sanctorum Patrnm testimoniis, vel in reserendis Theologo. rum Scholasticorum opinionibus multarum inte polationum , depravationum, & corruptelarum ,
Ribus a capite ad calcem scalmi liber, quem allico idiomate de Missa abusi o , ω antiscio Marsis Usu scripturierat , ut ille Haereti spatam eonvictus , vehementissimo lapsuum sum rum dedecore perculsus, ae gravissimo inde morisbo correPlus, Saemurum, cujus Urhis Praefectus erat, sese confestim recepetit, sicut jam observavimus in Colloquio quarto in Historiam Saeculi XUI. E vivis excessit doctissimus Cardinalis Pe renius die V. mensis septemta aen. MDCXVIII. Oet is suae LXIII. Reliquit Vir ilie eximiae eruditionis & multarum aciversus vireticos palm rum complura in enii sui monumenta, inter quae reperitur eruditi uima illa Repilea , seu responsio ad Iacobum I. Massae Britanniae Regem, in qua Ecclesiae Romanae Doctrinam ab Haereticis impetitam ea eloquentiae & eruditionis copia . vi argumentorum emacia adstruit, defendit, ae deo monstrat, ut Da id Bh-elius, magni licet apud Uereticos nominis, in refellen s duobus solis e
pili,n, seu visesimo quinto & vigesimo sexto li-hri primi praedictae ad Maioris Britanniae Regem
Remis , inodecim annos impendarit, seu potius oleum & operam perdiderit. Omnia Ο-ra, quae Iucubravit Cardinalis Pemnius, tribus Tomis in lio comprehensa Parisiis sublicam in lucem prodierunt annis MDCXX. A XXII. Extat etiam aliud volumen complectens Legationes ac negotiationes summi momenti, quas maxima cum lxiae obivit Cardinalis Pe-mus, quodque
Parisiis anno MMXXIII. a CUM Lirnm , qui
eidem Cardinali fuerat a Secretis , pumicatumen . Plura de Doctissimo illo Cardinest tmesis
in libro eui titulus est Gallia Purpurata . In reducendis ia gremium Ecclesiae Haereti is sui temporis egregiam itidem operam navavit alter
Card. Armandus Joannes P rus , Dux Risetius, natione Gallus, Par Franciae & totius Gauliarum Regni pristius Minister Regius, Lucionen. sis Episcopus. & tandem S. R. E. Cardinalis a Grucinio XV. Pontifice Maximo erratus, qui non solum in gerendis Regni negotiis, sed in prom vendis Litteris, Artibus & Scientiis, ingenii pu-santia magaus . nihil antiquam habuit, quam ut Calvinianam Haeresim, quae tum temporis Gallias infestabat . penitus exterminaret, & eos qui hae pestifera Haeresi erant insecti, ad Catholicae Romanae Ecclesiae sinum, sicut devias & errantes
fiam Romanam eos, qui a, ea sunt separati ; &Tractatum Alaeticum do P ectione Christiani .
Quanto autem studio ει asteriu viros Litteratos, ac Praesertim Theologos prosequeretur Cardinalis Ri ius, probant ac praealcant ea , qnae adhuc supersunt, profusae ipsius erga eos liberalitatis m
numenta, quorum unum instar omnium esse debet amplissimum illud ae sumptuosum aedificium Collegii & Ecclesae domus Sorbonae, cujus erat Doctor ae Provisor, quodque magnificis Archit
diurae operibus adornatum omnibust maximam a
mirationem movet . Obiit Parisiis die IV. mensis Decembris anni MDCLII. eiusmis Mau leum visitur etiamnum in Ecclesia Domus Som nae magno artificio elaboratum . His duobus Cardinalibus , qui in consutandis Haereticorum erroribus strenuam operam adhibuerunt, alios adis.
iungere possem Ecclesiae Gallicanae Purpuratos . videlicet Henrisum Purum de G. . Archiepiscopum Parisiansem, Amaldum Dusas , nam risum do S rdis , Ar hiepiscopum Burdegale sem , Franciseum Rusiacistam Gallice is lam Uaueauo , Joanmm Franciscum de Gemodo RHὐκ Archipraesulem Parisiensem & alios , qui omnes, ut videre est in libis Petri FHiemnii, Doctoris Parisiensis , Uti titulus est o Gaiatia Purpurata, non tam Cardinalitiae dignitatis splendore, quam virtutum, & omnigenae eruditionis fulgore saeculo XVII. emicuerunt . Umrum , ne to ioe sim , de his doctissimis Cardinalibus nihil in praesentia dicam . Consulto e iam hic praetermittam p. iuxta ae erudit in Cardinalem Petrum Breialum. Congregationis Oratorii Iesu in Galliis Institutorem, quia de illo in ultima Classe Scriptorum Saeculi XVII. in qua
viros illustres Congregationis oratorii Iesu reposuimus, opportunius sermonem habituri sumus . Venio nune is chirissimos Episcopos, qui m sna nominis celebritate, & eximiae Doctrinae iam
de in Galliis Saeculo XVII. pretaserunt, & ex his novem duntaxati ut brevitari si eam , hie
laudabo, quos maiori prae ceteris aliis commemdatione dignos iudico, videlicet Perrum doea, Archielii scisum Parisiensem, Gabriolem ALbas nisum Epis um Aurelianensem, Amaldum
Pontaeum , Episcopum Vasarensem, Henri mymndanum, Eoiscopum Apamiensem, Frisi emis G -- . Episcopum Uavonensem, & μα-τοι- B querum, Episcopum Monspeliensem, de
119쪽
quibus singillatim pauca dicemus. In primis,
rrus do Marea ex clarissima similia in Beneatni Principatu in Aquitania ortus, prinium Conser
nensis Episcopus, deinde Archiisiscopus Tolosanus. ac aemum Archipraesul Parisiensis suit, in Amtiquitate Ecclesiastica, & in controversis Fidei quaestionibus ex assidua Seriptura: Sacrae, & o. mnaum Patrum , pluriumque Scholae Doctorum lectione eruditus, multa scripsit opera. Histo. etiam Patriae suae, & adjunctariam Pruvinciarum , antea ipsis quoque indigenis incognitam , sum. ina cura & diligentia ex veterum Actorum Fide , insertis passim perdoctis observationibus , descriptit. Opus de Coa iam Sacerdοιῶ ο IN mi idit . volumen quoque Cataimmia informrae, seu Marcae Hispanuae. in quatuor libros tri.
rum, concinnavit, in quibus Hispaniae int grae, sed praecipue Tarraconensis Proviliciae veteris modiae & recentioris geographica veterum t stimonia vix a quoquam antehac intellecta Et instim
Ptiones antiquae accurate explicantur . Commemtarium litteralem in Psalmos lucubravit , & disismationem de Primaru Ludunensi oe L relisisP--ribus publicavit cum tis ad Concilium
Clammontanum . Uarsa etiam euant ejusdemia rexi do Marea opuscula post ma , vae post eius obitum Suphanus BahHisu publica luce donavit, & extant in eiusdem Baliaetii Miseell, neis. Obiit Peartis de Marcis anno MDCLXXII.
piscopus Aurelianensis ex illustrissima in Galliis milia oriundus. vir fisit totius Antiquitati; E clesiasticae peritissimus, quemadmodum ibri, quoruin Iucem Adit , testantur , videlicet Eo Veteri-Lis Melisia Risibin' Obsematisaera ad Tertιδά mi , er Omati Mia vi ni opera : Traefatus dem Marsis , in quibus antiquae Disciplinae mmmmenta studiose pervestigau, illustrat , de erudi. ete pertractat . Migravit e Vita Gabrita Al OLnera Gratianopoli die xv. inensis Augusti anni MDCXXIX. postquam Episcopatui praesuisset amnis xxxiv. Inter Eniscopos Galliae Doctrina inis sanes jure optimo locum obtinere debet Arminavis Pontactis, Gallice G Pontae ex illustri stirpe Burdegalensi genus suum ducens, quippe qui ad Episcopatum Vasatensem provectus probitate vitae, eruditione, & solicitudinis Palloralis laude
Praestans, atque Hebraicaraim, & Graecarum Linguarum notitia preditus egregios edidit Commentariis in Abdiam Prophetam, Chronicon Eusebii eruditis Notis illust vu, & Opus Polemicumscripsit contra Piectaeum Myrmecim , Haereticum Callainistam. Hune Episcopum in tanto honore hahebat GA - Gei rarduo, Archiepiscopus Α- qnensis, ut suam Chronologiam ei nuncupaverit. Evivis excessit Amaltavis Pontaeus die XIV. Februarii an. I 3. Ejus Elogium texit Amonius ris vindis in Apparatu Sacro. In refellendis Haeretic rima Saeculi xv II. erroribus primas inter Episcopos Galliae tenet Iaciatis Benignus Bustiet, Meldensis Episcopus Divione in Burqui id ia claris natalibus orius , Parisiensis Facultatis Doctor eximius, S
renissimi Galliarum Delphini Lud ita MV. Christianissim Resis filii, praeceptor eraditi
ne nulli secundus, qui toto Vitae suae temporae in Haereticos desudans pu vit scripto , verbo ω& exemplo, eosque, in Ecclesia Romana extorres, ut in rectam veritatis semitam revocaret .
scripsit Gallice varia opuscula erudita . & inter illa praeseri ina , perdoeiam ae mirabilem Fidia Catholita edidit tuosionem; quae ubique gentium summo cum applausu illico recepta fuit, Druditorum omnium calculo probata , laudata , & in diversas linguas, Halicam, Germanicam, Angliacam. Hibernicam, Latinam. ει Belgicam, ver sa iaripsit etiam idem Episcopus adversus Haereticos aureum opus, seu Historiam dis Variari ἀ- Eeelesiarum Pr esuntium . duobus Tomiti in quarto comprehensam , in qua Haereticoriam. Lutneranorum & Calvinis arum multiplices in Fide Variationes aperit, Solaquo clarius evincit eiusmodi Haereticos non Evangelii, sed Doctrinam tempqrum lactari ia Calamum quoque acuit idem.
celebris Episcopus Meldensis in pseud Mysticis dictos Quis sar. impuri ΛωMolis Molinosi discipulos, & librum Franeisei de Sesignae Fene-Ion, Archiepiscopi Camaracensis, qui illis pse d Mysticis naud parum si vehat, multix editis
lucubrationibus egreste confutavit L Expositi oram
in Apocal sin Gallico idiomate exaravit, δέ libros Psalmorum , Proverbiorum . Ecclesialles .& Cantici Canticorum Notis Latinis illustravit ἀSub finem Vitae suae acerbis dolocis ix cruciatus Evosistonam edidit huius Maiae Prophetiae t Eece
Viuo, concipier m. de ut mone in qua ni sibi imminere sentiebat. erecto anima, hi laetiqiae vultu adspicere posset , interpretarus est Psal. vigesimum primum , in qlio Passio Christi Domini Noliri a Regis Pronuetae Maphice describitur iasitque scribendi simul, & vavendi finem fecit die XII. mensis Aprilis an. MDCCIU Magnum xpud Uims eruditos sibi nomen pererit Antonitis God avi, Episcopus Uenciensis, qui improbo labo. re multa opera publici iuris secit, quae styli et
amia & Doctrinae puritate eum summa obieci tione leguntur &ab omnibus expetuntur. Scripsit patrio, seu Gallico qermone, Para rases in mari S. Pauli Epimias , septem Cainonicas, o Psilmor D idis: Hisoriam Ecclesiasticam , quatuor priora complectentem Feclesia Meuia; orati nes funebres: duor libros C istianis Poefres: Infintusionem Primipis pro Rege Christianismo. Dia vico XIV. Visas Sanctorum Pauli, AN stini, Graia Borramaei ; Elog Disco'rum σαι in omnibus Erelisiae saeuias Doctrinae s Vitae Ianctimonia μ- errant, Constitutiones Soenodatis, de alia plura opuscula. Interfuit Comitiis Generalibus Cleri
Gallicani habitis an. MDCXLV. & MDC cin
bus Episcopalis auctoritatis iura, nec non ristianae Doctrinae moralis puritatem contra laxiores Calaistas, qui eam nefandis cor Helis adulterabant, acerrime de sendit. Tandem meritis & finia ubique clarus obiit die xxv. Mensis Maii anni MDCLXXII. Danielem metium, Dpisco in Abrincensem . Latini sermonis elega
tia, linguarum Hebrates & Grtit peritia. Histoti Sacri Ecclesiastice ae Prostans exquisita de amplissima cognitio illustremia Ecclesia, &in Rep bli
120쪽
bliea litteraria reddiderunt . P peter Cessuram quam iaidit adiersus Philosophiam Carte anam,
M libram ciuem eomposuit, ae Ciam Interpretι-εω, Editionem G m Ora nila Graeco Latinam adornavit, doctissimis Notis illii stravit, eique M- exuit Tractatum, cui Titulus: Ora meis, ubi
Vitam Origenis, accuratum Omnium e3uS Op
rum Criterium, & Historiam Controversiarum , quae in Eeclesia occasione 'et librorum, vel Uin
nae, vel prisonae Orismis fuerunt excitatae, inseruit . Librum etiam de loco, in quo sit erat Paradisus Terrestris, scripsit, & ad Eusebii Episeopi Caesariensis imitationem opus edidit ,
quo omni argumentorum genere contra Innaelesymbat antiquitarem, revelationem, Inspiratimnem , & auctoritatem sacrorum librorum, contra vero Iudaeos demonstrat, omnia Propheta. Tum Oraculx de venturo Messia tasse in letu Christo Salvatore Nostro adamussim impleta . Hoc opus omnigena eruditione lac propn na resertum , longe praestat aliis operibus quae vulgavit clarissimus ille Episcopus, qui paucis tunc annis e vivis sublatus magnum sui viris eruditis reliquit desiderium . In digerendas, atque illustrandis Ecclesiae Annalibus diu multum. que itis avit Henricus S ndanos, cui in Regno Navanae natus, & in Calviniana haereu edueatus, divina tamen adspirante gratia , ex c-tinua Cardinalium Pemnis er Bella minν Ur xum lectione sicut ipsemet utetur, immo gloriatur, in libis do Cmereriis saeris a se vernacula , seu Gallica lingua edito γ ex errorum tenebris emetiit, & Catholicam Fidem amplexus est . Ob suam eximiam eruditionem cum singulari pietare coniunctim ad Episcopatum A- Pacinensem promotus, populum sol commimim qua verbo, qua exemplo docuit, ad pietatem insermavit, isuresque libros conscripsit, quos inter censentur iam laudatus liber de sacris, Gallico primum, deinde latino idiotnate donatus, multisciue auctus : 'natium EeHUω- suorum Carusinam Barenti Direme duobus To.
atini MDCXL. in duos Tomos dii libuta . Si is minim Θοndivo plura scire desideres, legesis eius vitam a Him Fin is Theologo Parisiensi descriptam , quae extat in siqnte primi TNi
ejusdem Spandani eontinuationis Annalium G-clesiasticorum Baronii . Ad repurg ndam doctrinam moralem a corruptelis, quas. nonnulli laxi ves Casuistar inuexerant , animum appulit nam
riseus Genetur . patria Aventonensis, de eiusdem Urbis Academiae in Saera Theologia . & in u- roque jure Doctor . Ab Eminentissimo Camnati Hioren o Crinialdo, quisextiarum Archidi riscopo, ad instituendum Seminarium accitusast, ibique per quinquennium Doctrinam min lem docuit : Deinde, ab Innuentis Undecimo Pantitae Maximo, Vasionensis Epistopus Me
tus , omnia Episcopalia munia ineredibili etelo
obivit. Doctrinam moralem ad norinam scripturae Sacrae , Sacrorum Canonum , Doctrinae
Sanctoriam Patrum , praesertim SL Noma &Antonini, idiomate Gallico composuit , munique, promovente Doctrina & pietate celebri Cardividi is Camus. Episcopo Gratianopolitano , typis commisit, suae ita omnibus probata est, ut multis Editionibus pervulgata, Parisiis, mox Venetiis in Latinam Linguam Aersa prodierit. Obiit Franciseus Gen tur Episcopus Vasionensis, die XVII. mensis Octobris amni MDCCII. aquis sus catus , dum torrentem
lectica vectus trajiceret , vix aetatis annum s xagesimum tertium ingressiis . Hic praetermiti
re non debeo Josephum Mariam Suarem in Sede Episcopali Vasenensi nancisci G nisi i Ilustremptaresecessorem, qui patria fuit itidem Avenionensis . Graece ac Latine doctis , Antiquitatis sectae & prophanae studiosissimus, & Urbano O-Haυο Pontifici Maximo gratissimus . Nili AN baetis opera e Graecorati ne versa typis Barberinis Romae excusa publici iuris fecit, multaque dodlissima in lucem edidit opuscula , quorum Catalogum texit Leo Auaritis in Aribus Urbanis, ii do Viris tu ribus. Vita sincius est Iosephus Maria nares, Episcopus Vasionensis anno MDCLXXIII. Denique inter Episcopos Ecclesiae Gallicanae Doctrina ec pietate saeculo XVII. insignis si it Franciscus Bos ti tur, patria Nar nensis, Latinae Graecaeque & Hebraicae linquarum notitia praeditus , ii trisprudentiae peritia maxime claruit . Primum Lutevensis Episcopus
anno MDCXLVIII. a Christianissimo Rege Lu--ico XIV. deliqnatus est, deinde an. M LV. translmis ad Episcopatum Montis Pessislani, obiit anno MDCLXXVI. Plura perdocta cum Historica , tum Canonica scripsit opem . DAstolas Innoeensii III. Pontificis Max. Comment riis Historicis illustravit. Iritas Pontificum nione sedentium praeclaris Notis Auxit: Smo mugum Graecam Michaelis Pselli elucidav1t Iutis Annotationibus; Eeclesiae GAIisanae H istarum exordia quatuor libris, a mimo Christi in Gal. lias Evangelio ad datam Ecclesiae pacem publici Iuris secit, sed earum eontinuatio desideratur ,& necdum prodiit in Ilicen , quamvis a Viris Litteratis multum expetita, licui& alia eiusdem
Auctoris Opera Mn. quae adhue in Bibliothecis asservantur. Sed hactenus suis dictum si de
Gallicanae Ecclest Episcopis , qui sciuio XVII.
Catholicam Fidem ab 'retieis impetitam sermnue vindicarunt, doctissimis libris illustrarunt,&viis lanctioris exemelo, tanquam sala optimo ,
in populorum corvitas incorruptam eondierunt
atque conservarunt a de quibus si plura. s remeas . adire poteris Galliam Christianam, quς primum a Scaevola, A Lud ira uatribus marthanis . Gallice δε nime Martha, edita est r
Sammarthani, pluribus accessionibus, & adiectae etiam Historia Gallis Abbatum aucta, inquatuor Volumina exemuit , ac demum paucis abbam