장음표시 사용
141쪽
' MYAMI Doiaen. Primus, seu norimus G-ιε sivi, cujus in aertendis Scriptorum Graecorum operibus , utriusque linguae Latinae , & ω peritiam, diligendiam , eruditionem cum pari fide coniundiam mirantur Omnes Viri eruditi, misdit Basilium maxnum ex integro restisω-: BM Hecae Patrum Grae Latinae natum Assarium: Amtianum novissimum eum Noris 2 Origines Rerum Constantinomitiauarum eum Linina Versione s N ει f. Manue is Catieae o m Latinam interpret
ει onemr Historiae Bmantina Scriptorum post Thesephanem Larinam Vermnem 2 Tratiaruώm S. Chos flami Latinam anterpretationem. Not M in phanem, in Leouem Grammaticum. in Amphia chium, Methoisium, Andream Cretensem, & in s. Maxιmunr, Scriptores Graecos. Scriput etiam Conr-hositis Historiam Monothelitarum. & alia Opustula. Jae tis Gων, in libris & Ritibus Grax dirum versatissimus, vulsavit Euctougium, Rituale Graecorum, doctissimis Notis ae Diuertati nibus illustritum : Notas quoque scripsi in Gnec Scriptores Creo m. Neophanem, & in Geor tum
Ssneellum, cubus Chrono rasthiam Graec Latinam, ab Adamo inuo ad Diocletianum Imperatorem , tina eum Nicephori Fatriarchae Consantinopolitanim lario Chrimaraphiso ad Theophilum Imperar
rem, Parisiis in Tνmgraphia Regia edi curavit . His duobus Familiae Dominicanae Scriptoribus doctrina & linguarum peritia in serior non est eruditi minus P. Michael le Gien , quippe qui e
rum vestigiis hisistens, praeter quaedam opuscula in desentionem Textus Hebraei contra Paulum Metronum , Abbatem Cisterciensem , cuius superius memini. Gallice edita, adornavit insuper novam & emeris aliis longe accuratiorem S.Iοametis Damascent omnium operum, 'im extant, & ejus nomine circumseruntur. Editionem doctissimis naeviis Dissereationibus & Annotationibus illistratam, quae duobus Tomis in Folio coinprehensa piatit Parisiis anno x ra. Aliud, omnium Litteratorum votis experitum , opus , cui Titulus est: Chrsianus orarer, Upis Parisensibus nune mandat Vir ille Clarissimus re toti Orbi Litter, rio notissimus. Virorum Illustrium ordinis Praedi. catorum seriem, Opera, ac res praeclare vestas dinscripserunt ouatuor eiusdem ordinis Scriptores, videlicet Ami sitis Altamura, Italus, insitapheca Domini eam , Vinermius Maria Fontana, It Ius, in suo Therum Dominicam, Ioannes a Marim licti, Italus in opera Italico, quod inscribitur Galleria. Sed his mimuimus eiusdem ordinis Praedicatorum Seriptor & styli elegantia & accuratiori Criretio palmam praeripuit Iarabus gehardus natione Gallus, qui duos Tomos in Folio de Viris Iutistribus Familiae Dominicanae, summo omnium
virorum eruditorum applausa exceptos, publicavit.
Contra Threphilum Ramaudum i Apologias elematissimas adornamni duo ordinis Predicatonim Scriptores, natione Galli, Vincentius Casula in libro, cui titulus est: Candor Litii, & Vinereuius Baronius in libris quinque Apoloeteticis. Edidit
quoque idem Vinrentius Baranius Theologiam Moralem a refus Laxiores Probabitissas: Manuductimnem aci Necogiam moralem labi eam Christianam,
Latinoiam, uinorem Sorbonicum. In Theologiati Polemicae excelluit noster mminicus Gravi , Ita lus, qui Carbolic- Pr ferimiano adversus omne Veteres er uastri temporis minima edidit, & Tr ctatus Polemicos d. Naris EMUM, ω do supremo Commmersiarum Iudiis. Extat ad c ejusdem, Drminita Groinae, liber Apologetietis, qui inscribi tur : Turrinis rix . ubi in desensionem a u rum ordinum Regularium accumte expendit, de solide ac modeste resellit librum a Bellaeminaeditum da Gemitu Columba , adversus Haereticos
Quiridiar, seu impuri metariis do istinos discipi
ius. AHorius Magoisia, rutione Gallus , doctrina & eietate conseicuus . meusque in officia Theologi Casa tensis perillultris decessor, Tracta rum Galliee scripsit de amore D i r Tractarum
de vera oratiano . Latine vero ad defensonem
doctrinae Scholae Sancti Thoma de Gratia se ipsa esticaci , edidit Romae duos Tomos in Folio ,
quorum titulus est e D. Thomas Di Intermes .
Alia etiam Gallice Alaetica opera , praesertim Meditationes Sancti Tho-ae, er Tractatum de V. turibus Retigiosis composuit idem talebris Seti-- , linguae Hebraicae peritus , & Vitae Religiosae adeo amans , ut tum sibi a Serenissumo Magno Etruriae Duce Episcopatum , quod
insilinem Iudaeum ad Christi Fidem adduxisset .
pertinaci modestia recusaret . In recensendis de illustrandis Sac. ind. FF. Praed. Scriptoribus, e
rumque colligendis operibus diu insudavit noster Iacobus Quietis, natione Gallus. O tamen. imopinata morte nablatus , sustepto operi ultimam manum admovere haud potuit, publicavit tamen
opuscula & Epistolas Peria Morini, natione GaDii , Patria Blesensis , euius superius mentionem fecimus , & Epistolas Asteticas . ae Vitam n stri Hieron'. Samonarata . natione Itali , patria Ferrariensis , & singula Acta , Epistolas ., Diplomata, Instrumenta publiea. Apologias,
Scriptorumque monimenta, quae ad eiusdem S vostrarata vitam spectare possint . Pro de sono
Doctrinae Scholae Sancti Tiamis de Gratia se ipsa
emcaci, & praedestinatione gratuita nomen suum celebrarunt, ac serae posteritati consecrarunt quimque illustres Scriptores Dominicani . vides icet Thomas de Lamos , Didaeus Aisarra , Antoniux Reginaldus , Hieraumus Baptista de Lanura .re Ioannes Go m es de Don. Primus , seu ra mas de Lemos, Hispanus , ex illustri Comitum stirpe oriundus, Praedicatorum ordini nomen d dit, & in eo pietatem ac Litteras adeo coluit . ut religiosissimi aeque ae eruditissimi simam apud suos & exteros obtinuerit. Solemnium Di lautationum de Auxiliis eorum Clemente VIII. α patiis V. habitarum pondus pene . omne ma gna eum laude sustinuit . Prae nimia lectionis
defatigatione , provectaque aetate , triennio an te mortem pene caecutiit, adeo ut vix sine miraculo quotidie sacrum saceret. Obiit anno ael
tis suae in IV. die XXIII. mensis Augusti
anni MDC Ix. Composuit radimas de Lems Panopi iam Divina: Gratiae , quae , post eius Obi tum, quatuor Tomis comprehensa typis editin est Leodu
142쪽
Leodii anno MDCLXXVI. Huius Thome deIAE.
mos Panopiis αυinae Grinia Autographum exin etiamnum Romae in Archivio insista Gmneralis ordinis inae icatorum. Praeter hane Diia vinae Gratiae panopoliam scripsit Thomnas de L inos Acta Disputationum coram Summis Pontificibus habitarum ab anno MDCII. ad annum MIQUI. quae Lovanti anno I a. edita sunt
hoc titulo : Acta omnium Congreginis tum, & Dispin uomem, quae curam sanctissimis Clemente GILσμιδο V. Summis Pomolata a celebratae fiant in Causa er eonis resia siti magna de Ametriis αυλnae Gratiae. Ouas Dis utationes ego F. Thomas de Lemos sustinua L auii apud figidium. Denique -- I a. eiusdem Thomae de Lemos Acta leuHisoriam Congregationum de Asinitiis, publica luce donavit doctissimus quidam Canonicus Regularis Congregationis s. Gen Ue in Galliis. Prae. iverat in Constrepationibus de Auxiliis coram G mente VIII. & Patiis V. habitis noster Didaeus Arearer, Hispanus, qui primum in arenam ctim Patribus Societatis dii pluaturus descendit, & ineuius locum postea sutimus est Thomas de Lemos. Ad Archiepiscopatum Tranensem provectus est Didaeus A res, & plura scripsit opera da Amriliis Divinis Grinia, & de his, quae Gratiae necessitatem & concordiam cum divina Praescientia laediant. Instituit etiam disputationes in primam undae S. Thomae. er d. Duamintime Verbi DALM. ac de aliis id senus Theoloelicis argumentis.
Ammius Risinat . natione Gallus. Doctrinae Scholae S.I Bomae acerrimus sitit desensor, ediditque Tomum in Folio, citi titulus est.' Mem Gn-
euii Tridentini rixea Gratiam ex seipsa eocacem, ubi sexcenta serme adducit momenta , quibus Gratiam se ipsa efficacem a Tridentinis Patribus agnitam probat. Auctor est quoque idem Reginaldus Quaestionis Historicae, I Messisae, ac Iuris Pontificii, necnon Compendii Doctrinae S. Thomae. Non minus ardenti animo Doctrinam Scho.
lae Thom istieae de Gratia se ipsa enicaci urgendam suscepit Hiem mus Baptisia de la Nut , Hispanus Provinciae Ara oniae ordinis Praedic
torum Provincialis Praeferius, emunctae naris ho. mo, ac non mulio post, pro egregiis meritis ad Albarastinensem Episcopatum assiimptus , cuius etiam, ob eximia virtutum merita , Canonicam
Apotheosim omnes Regni Armoniae ordines ab Innoe. XI. Pontifice Max. postularunt . Is, imquam , Philino II. Hispaniariam Regi, ac Sacris Fidei Quaesitori biis libellum supplicem sit lit, pro defensione Gratiae ex se ipsa esstricis. Qui quidem libellus supplex, publici Norarii fide munitus Romae in Aresivio Magistri Generalis
ordinis Praedicatorum adhue asservatur, eumque integrum exhibet doetis sinus noster HUrinibus Serrν Nq. et r. Amenitas Hi Liniae, quam elega tissimo stylo concinnavit. Gns regationtim de Auxiliis Disinae Grasia, Editionis Antuerpiae anni
MDCClx. Non solum doctissimus Theologus ,
veriam etiam eximius Concionator suit Hi mur Baptista de la Nuda , quippe qui Sanctorum Patrum gravitatem & eloquentiam revocavat, resque divinas Apostolica inajestate pro con-
elenibus tractavit, ut videre est in eius Serm nibus Quadragesimalibus, qui apud aequos rerum aestimatores in magno pretio habentur. Quintus, quem protuli, Doctrinae S. Thomae de Gratia se ipsa efficaci vindex ac defensor, est Ioannes Gonetatis de Leon, natione Hispanus, & olim in Collegio Conventus Minervitant Ordinis Praedicatorum studii Regens , aut eruditum scripsit mr resiarum de Auxiliis librum , qui nuperri- me, seu antio Min CVIII. Leodii typis editus. publicam lucem adsvexit . His quinque clarissimis Doctrinae S. TMmae de Gratia se ipsa emeaci defensoribus adiungam Seraphinum Piscina di, tritione Italum, & in Academia Patavina Theologiae Professorem, qui, praeter Dumaris
quam δε idit Philo hiam , scripsit de Amram
ιιοπε Dubinae S. Thomae : er de notiis opere, quia inseribitur, Praedestiuatus . Inter defensores doctrinae S. TMmae de gratia se ipsa efficaci annumerari non debent duo degeneres Familiae D minicanae Scriptores, Thomas Campaniata, de I sophus a Vita, ambo natione Itali, quorum Primus, licet peritus fuerit Philosius, Astrol,lus, & Medicus, inferioris ramen subsellii extititheologus , ne dicam audacioris ingenii Vir, novitatibus plus aequo indulgens, & Aristotelis primcipiis adeo contrarius, ut Assertiones eius omnes Asinitates vulgo appellaret. A doctrina L IN ma recessisse Campaneliam, ac de Praedesti nati ne gratuita, & de Gratia se ipsa emeaei minus digne sensisse non distiteor. Non desunt tamen, qui ex libris, quos Campanelia senior iactus seripsit, evincunt, Illum, maturiori habita consid ratione, tandem aliquando resipuisse, & praepro-rrani in sentiendo festinationem. qua in iuveni- aetate in peregrinas & a Schola Sancti Thmmae alienas opiniones abreptus si ierat , castigas-s e. Alter domesticus Scriptor, seu Iosephus a Vira, Siculus Calaxibet tentis , praesumptuosus Amctor fidit, qui nimiae singularitatis studio impulsus, & temerariae novitatis marini ne titillatus , librum procudit, quem totius orti. FF. Praedicatorum Magister Generalis Joannes Thomas G R eas erit dieri. mensis Octobris an. MDCLXXIV. tanquam foetum abortivum, insi dum , vanum , atque infusum proscripsit, eius Auctorem, inermditum Scriptorem , refractarium , far rofessionis oblitum, domesticam ordinis Praedicararum Sta iam ineptissimis paradoxis evertere laborantem pronunciavit, juvitque omnibus Religiosis ejus curae ac regimini subimis, ut a praedicti libri lectione omnino abstinerent. Hanc a Reverendi Dsimo P. Jo: Thoma de Ro boni iii librum I sopbi a Vita latam Sententiam legesis apud doctissimum nostrum inaeimbram Serv libro V. HAsiniae cingregarionum de rixiliis Disinae Gratiae Mel. III. Cap. XI. pag. 77s. & seq. His duobus Familiae mininieanae Scriptoribus, qui a Doctrina S. TMmae de Gratia se ipsa emcaci recesserunt, teritum ejusdem Familiae Scriptorem perperam nonnulli adjungunt, Franciscum Ar is, natione Hispaniim, exim rum Theologum primariae Cathedrae Salmantinae Moderatorem, qui ob egregiam doctrinam ad Episcoparum Segovaentem
143쪽
assumpω est, quem tandem ardentiori rim re eis & vitae solitruriae studio abdicavit . Uerum hanc ealumniam filio impactam Frime sis Armuisti ultis momentis depellit noller iam laudatus wMinthus Serv. 'ui libra lU. Hιψωia C--- sationum de rixinis cap. 27. & lib. I. cap. Io. invicte pmbat . Franeiseum Ar is in doctissimis Commentariis quos edidit in Summam S. Tiam. revera admisisse gratiam se ipsa ethcacem, ex voluntaris assensii minime pendulam , a sui ieienti gratia re atque entitate plane distinctam, volum talis assentum in Allibiliter inserentem , nec tamen li rum hominis laedentem athitrium.
D. Fueruntne Saeculo XVII. aliqui e Familia Dominicana seriptores , qui e res C lii Ian- senti, Episcopi I prensis, ab Ecclesia proscriptos, publicis Setinis confutarint λM. Bene multi fuerunt Saeculo XVII. e Familia Domini eam scriptores, qui doctissimas luc brationes ad refellendos Iansenti ermres in lucem ediderunt, quos inter praecipue censentur Alix' der Sνbuia, natione Belga, Ioannes Nimiai, Gabius, sacrae Facultatis Parisiensis Doctor, in sanctorum Patrum operibus exercitatissimus . qui si Doctrinam acriter impugnavit . Edidit etiam doctissimus illa Scriptor Dominicanus varia opuscula contra Jo-η- mnum , mei 'rem sorbonicum , do Piniario mineuia r d. Ieiunii Christari, & Cis ianae assinevitae situ r omnia LThomae opera erudiris Notis ista' is : Seripsit
E. Ritu anι-- ρο modemo Barebanadium , M. ra cum Gallice, tum Latine opuscula, & P-- σέ-ugiam nostri Ra reii, variis Notis & Observationibus auctam ac locupletatam, irpis mam dari curavit . rim indus Guiaia , natione Gallus. & Sacrae Facultatis Parisiensis Doctor , simgularem edidit librum. in quo multa profert discrimina , quibus Schola nostra Thomistica longe lateque discrepat a proscripta sensenti Doctrina. Ioamnes Baptissis Gonetus Gallus , qui qui mque Theologiae Sc nolasticae Tomos in selio eoncinnavit , luculentam adornavit Apolo iam adversus quoslam aemulos Schola Thomisticae obtrectatores , quos Iansenismi notam ei inurere non pudet . Vincentius Contensonus, natione itidem
Gallus , qui Theolosiam Seholastico-positivam duobus Tomis in Blio docto . eleganter iuxta ac pie complexns est, egregiam sub finem primi Tomi instituit dissertationem , in qua magno animi aestu defendit Constitutionem Inum coniis Decimi Pontificis Maximi adversus qui mque Jansenti Propos tiones latam . ibidemque ejusmodi Propositiones a L AMUλο & TN-a Aquinare sitisse praedamnatas, sole clarius demonstrat. Denique . in Jansentiam , ejussiue doctrinam calamum acuerunt e Familia Domini eanx scriptores Galli. quos superius laudavimus, videlices Vineensius Barenius. Vineentias Caiauas , Antonimιν Reaiaiadias. Amoninus MagoAM, H civibus Sero in sua Sehesis Nomistica Vindisina ,& NasisIis Alexandre in sua Torelogia Dumati-- ω Morali. Quo fit . ut ridendi. tius lint , quam consuIandi illi, qui Seholam Tnomissicam
qtae samosas quinque Ianserit Propositiones , a
Summis Pontificibus Innoeentis X. & κυπου δεσVII. fulguritas, detestatur . Iansmismi insimul Mre non verentur. Sed Calumnia ut verbis utae
doctissimi CVinalis I vhi de A Miris in Praes
igitur lanistii sint notam sibi perperam a quibus dam aemulis obtrectatoribus impactam debet Sehola Thomistica ludendo resellere , seria velut
responsione indignam i quia, ut aprisite ait δεν- eultianus, multa sum his indigna reυinci , ne gravitate adoremMr . Vanitati propriae festiυisas redis: nouis O veritati ridere. quιa tatam; de aemula
suis Maere , qtita se ra est. D. Absolve, si placet, seriem illustrium Scriptorum Oes. Praedicatorum , qui saeculo XVII. xliquas lucubrationes ediderunt. M. In immensam excrevit Saeculo mi I. Scrurorum ordinis Praedicatorum numerus , ita ute illis si aliqui singillatim disserere velint, illud
iure merito cum Poeta dicere possint: Ob imis numero . Paucos igitur, ut brevit xti consulam , hic dumtaxat compellabo . In Hispania Commentarios in Sumiam Sancti Thomae adorn runt Ioannes Gnetatis de Aibenda , Petrus Lia sma , Didacus Nunno , Mareus Serra. Vincentias Ferre, quibus addam duos alios Scriptores natio.
ne etiam Hispanos, doctrina ili pietate eximios, Joannem a S. Noma , & Perram de Tappia . suorum primus Consessarii Regis Caetholici o Mio incorruetissime per sanctus est, & praeterctrinam Chrisianam , seu Catechismum . quem edidit, utilistimum , & varias in linguas transi tum, composiait quoque subtilissimum Cursum missicum Philosophicum, & Commentarios in Summam S. Noma , in quibus subtilitate, st dio, & eruditione supremum subtilitatis Seholasticae apicem attiuisse videtur . Alter , seu P trus de Tania, ou singularem eruditionem cum solida pietate conjunctam ad Episcopatum Se- sunt inum mestus, eo rato Pastoralia munia obivit , ut Sanctissimos Antistites Ambrosium , &Thomam Cantuariensem in Inribus Ecclesiae d sendendis, Nicolaum, de Murrinam parsimonia &charitate erga pala res, omnique genere sancti,tatis , in se expresserit . Ex quo intelligere potes, Dominicanos, vio peritiores, idest, quo fritiae S. TMma radictiores sunt , eo cinctiores moribus, eo in tractandis negoti s , & ad regimen animarum sapientia eminere, quia Summa
S. Noma non solum est instruelissimu in adve sus omnes Catholicae Ecclesiae hostes armament rium, sed etiam Episcoporum , Consessario m ,&Concionatorum prona huarium pemetuum, Scripturae Sacrae Commentarium . quaestionum, quae
ad mores pertinent . exactissima & tutissima Analysis decretoria. Praetermitto alios Clarissim Scriptores Hispanos, Illustrissimum Dominum μυ-reta , dg Ioannem Baptistam de Morales , qui de Cultu , Ritibus, & Caeremoniis Sinensium fregie admodum scripserunt. P termitto etiam quosdam
144쪽
ouosdam ordinis Praedicatorum scriptores It ιos , qui Cursus Philosophicos, aut Cor rent rios in Summam S. TLianae puros putosque Sch.
Iasticos ediderunt, quos inter censemur Ioa es P Ius Naetarius , Paulus Maria Caminus , &alii, quorum opera, ut candide satear, ne prI-vioribus quidem labiis degustavi. At praetermittere non debeo quatuor Familiae Dominicanae Scriptores, Italos, nimirum Petrum Mariam Passerintim, Franciscum Ghetium, Iulium Merinum,& Dis. Vine. Gotti . Primus, seu Pranu Maria Paserinus, ordinis Praedicatorum Procurator Generalis, utriusque Iuris peritissimus, preteter Commentaria, quae edidit in P. Summae S. N mae , scripsit de Hectione Stimmi Ponti is r de D. diagenitis ; in rimum libram Sexti meretritam :δε Homiatim latibus er ossetis : de Hectione Canonica se. Alter, seu Franciscus Ghetius, utilissimum opus in quatuor Tomos partitum lucubravit, cui titulus est: Thesinus Anima ex Themtigia Morali: & alia opera. Tertius Scriptor ,
seu Julius Motarus, Inquisitor Papiensis, librum edidit de opinionum defectu, quem Basim Thec Asiae Moralis inscripsit, & in eo probabilitatis disrinam , qua minus p abalis & minus tutae
opinionis eligendae venia datur, egregie diruit a que convellit, & quantum inde in mores flagutiorum fluxerit, & fluere in posterum possit, perdocte ostendit. Quartus Scriptor, seu Ludo istis Mneentius Gotti, male consarcinatum libellum , quem Italico Idiomate scripturivit Haereticus PLOninus, tribus Tomis in quarto consutavit. Denique, in Gallia Antonitis Fotidia, Sacrae Facultatis Parisiensis Doctor, Cursiim Philosophiae To. misticum edidit, ob latini sermonis puritatem ,
expeditamque methodum, Uirorum eruditorum
calculo maxime probatum: Cursus itidem Philo. sophiae Thomisticos vulgarunt P. Matthat, P. G-νinois, Alexander Pinm, doctrina, subtilitate, &sanctitatis iam in Galliis notissimus, dil. Nicolatis
Arnu, cuius . extant etiam Commentaria in primam partem S. Thomae, & opus, cui titulus est: Doctis Angelicus Di s Thinas Aquinas Diaυinae Voluntatis er Di ipsius Interpres . Theolo- qiam scholasticam edidit Petras Liabat, Ciursum
Theol giae Thomisticum Theologico. resitivum
nuperrime ag regiis est P. Rafatidi, cujus iam quatuor Tomi in lucem modierunt. Plures libros contra Haereticos scripsit P. Bo equis. Tractatus Morales ediderunt Iacoriis a S. Dominio, P. Manil, Provinciales Tolosae, & novissime P. Larint. Theologiam Scholasticii in in VII. Tomos
distributam compotuit Ludσυicus Bancellus . &alia opera. Scriptorum Alceticoriim, Ord. Praedicatorum, unum duntaxat laudabo Franciscum
Chain mer, Regi Christianissimo sed ira oca Concionibus, & Sacr. Facult. Parisiensis D ctorem Theologum , qui Gallice edidit librum
si malo Conciones perdoctas & elegantes, quas reliquit manuscriptas. Missos sicio plures Scriblitores Gallos Ordin. Praedicatorum, qui e Colegio Parisiensi Sancti Jambi prodierunt, quorum Gra s. Hi p. I m. ι III.
res praeclare gestas Gallice descripsit P. Mallu, ejusdem ordinis, in libro de Viris illustribus Coia legis L Jaecti. De Uiris etiam illustribus Ord.
Praedicatorum legessis egregium opus de anno D mini no, Gallace scriptum a doctissimo P. Tb ma S eges, & a variis ea usdem ordinis Script
ribus continuatum, necnon Monumenta Tolosana, uae accurate collegit eruditus P. Percis, ejus-em Ordinis, quique etiam Auctor est His id AIbit astam. SQ silentio hic praetermittere non debeo insignem quemdam Scriptorem Anonymum, qui de Doctrina Scholae Thomisticae optime meritus, eximium opus paucis abhinc annis Gallico idiomate conscripsit, cui titulus est : de UAction de Dira, seu de Operatione αυina ; ubi
ordine Geometrico tam nervose 5c eleganter, tam
copiose & dilucide evincit omni argumentorum genere, necessariam esse tam in statu naturae innocentis, quam in statu naturae lapsae, ad omnes ,& singulos actus seu naturales, seu supernaturales, Praemotionem, seu Praedeterminationem Physicam,
ut omnibus T, istis, qui eo de arsumento hactenus tractarunt. palmam praeripuisse, & huic implexae satis quaestioni ultimam diem impoluisse videatur. Quocirca, mihi certe temperare haud possiim, quin doctissimo huic Scriptori Anonymo, mihi aliunde prorsus ignoro, iisdem verbis, nomine totius Scholae Thomisticae, grates rependam, quibus Clerus Gallicanus clarissimo cuidam Themimo , sub Petri AArelii nomine latitanti, qui Jura & auctoritarem Episcoporum egregiis publicatis Lucubrationibus contra quosdam aemulos o trectatores strenue defenderat, gratias egit in Epistola, quam ad ipsum . incognitum licet, direxit , & in qua haec habet Illustrissimus ille Cleatus: Verum Dei optimi Maximi providentia, qui
Ecclesiam suam numquam sinit impune violari, extitit repente Hierarcniae dieam ego, SehMae Th miste Vindex acerrimus, Vir omnibus notus, omnibus ignotus, &in ipso verae avitaeque Themlogiae sinu educatus, qui libris praestantissimis editis, errorum monstra gloriosissime iugulavit. Gal
eximio defensionis genere, Patrum dignitatem restitutam, adversariorum errores consutatos, calumnias dilutas, mendacia releela, stultis denique secundum stultitiam illorum, ut Scriptura iubet,
responsum fuisse , gaudet, gratulatur, exultat.
Nescit quid potissmum in sertissimo propugnatore
mirari debeat, an rerum Ecclesiasticarum eruditi nem, Patrum. Conciliorum notitiam, an styli
maiestatem, & pugnae accommodatam eloquentiam ; an in eruendis adversariori im technis solemtiam; an in erroribus refutandis rationum pondus ; an in asserenda veritate candorem; an in explicandis mi steriis liri istoribus ac divinioribus selicitatem ; an spirantem erga Sponsam Christi animrem ; an veram minimeque fucatam mentis humilitatem & gravitatem. Unum est , quod doleat limcompertum sibi adhuc esse, qua manu tot sortissima tela in hostes vibrentur, quaque ipse tam gloriose triumphet : qui occulte uni Deo militaverat, ino culto a Summo Imperatore coronari studuit. Non famam, noti honorem, non gloriam aucupatus est, Κ non
145쪽
non orbi ferrarum praeclaris Lucubratio n i,
inlis innotescere voluit. Magnum est Iot praestam
res libis edidisse, tot secunda praelia decertasse, tot veritatis hostibus altum silentium imposuisse. At longe maximum parta sima stui nolle. Quis-qusi es igitur, quia ser modestiam tuam laborum
tibi praemia reddere non licet, hoc a nobis ami- citiae, gratitudinis, honoris testimonium accipe: si, ut vovemus, adhuc in vivis es, prudi tandem . & omnium oculis uelatissimum vultum exhibe. Sat modestiae dedisti. Noli iis, qui tuis laboribus fiuviatiir, te ipsum invidere, nee diutini triumphi gaudium victoris absentia corrumpi sine. Quia si pin botium certamen pro Ecclesia ceret tum, commm justitiae a justo Iudice accepisti, Se ut aliquis surgat ex ossibus ultor, ut nomen tuum a cumniis in posterum vindicet, & te in prosternendis Hierarchiae dieam ipse, Se tieram misti in hostibus, passibus aequis sequatur. D. Miror sane. Quod in texendo Virorum itulustrinm saeculi XVII. ordinis Praedicatorum Catalogo , nullam promis inieceris meationem religiosissimae Virginis Minu, uuae e nobilissimis parenti s Barcinone nais, Ordini Fr trum praediratorum Avenione in conventu Monialium S. D is nomen dedit, eumque doctri.
& pietate plurimum illustravit. Haec quippa doctissima ae piissima Virgo scut nuperrime I lebam apud Uincemium Bamnisian libro V. Am.
Og. Ordinis Praedicatorum anno aetatis suae duo.
decimo Lugduni in Galliis Philosophiae These,
publice cum omnium admiratione defendit, &1npra sexum . supra aetatem, rerum Philolbphic rum. Iurisprudentiae, de omnium sere linguarum, Hebraicae, Chaldaicae, Syriacae, Graecae, Latinae, Gallicae, Hispanicae, italicae peritia resplenduit.
ordinem Pramcatorum anno aeratis suae decimo sexto professa, multa scripsit, quorum initium fecit anno aetatis suae vigeumo tertio, & ab ipsa invita Superiorum imperium extorsit sed haru
aucissima, & prae insenil ejus tacunditare nula sunt; iteratis enim precibus a Superioribus vi. cissim ipsa obtinuit, ut uni divinarum rerum , quarum amore flagrabat, contemplationi, non librorum scriptiona vacaret, scut fidem sicit mox a me laudatus Vi--- Bammius, qui
testatur, se frequentissime allocutum fuisse hane sacram Virginem Dominicanam, & ab ejus Col. loquio se meliorem semper rediisse. Sed veni mus , nunc ad Scriptores ordinis S. Francisci, quos in octava. Classe Virorum illustrium, qui
Saeculo xv II. floruerunt, reposuisti.
M. Etsi plures fuerint Saeculo XVII. ordinis
Fratrum Minorum scriptores, qui litteras columrunt , Paucos tamen, quorum Opera mihi noti
ra sunt, hic indicabo, illis omnino praetermissis, qui de rebus pure scholasticis, qui de aliis id
genus argumentis, quae Eccleuae, aut Reipublicae Litterariae tam magnam utilitatem inerre rossunt i libros conseri erum. In primis, recem
sebo huius ordinis Theologos, deinde Scriptores
Polemicos, Scripturae Sacrae Interpretes , Comcionatores, ae postremo Historicos . Inter Theologos ordinis Fratrum Minorum praecipuum lo.
cum tenere debent L --r B aminas do ram ωa, Franeis - μυardentisu, Franciseus Marari, Cia itus Frassen, GisHA Bo-m , Baria intimis Durandus , & F ei rata Mariis Assemini. Primus seu Lainmisia Brancinus de Laina , non minus generis nobilitate, quam doctrinae stantia clarus , natione Italus , & ob egreuia in Ecclesiam pror rita Cardinalis creatus . scripsie
in quibus S. Augustini doctrinam de Gratia is ipsa esticaci, & de Gratuita Praedestinatione ad gloriam strenue propugnat. Alles ordinis Fr
trum Minorum Prosessor, seu Francisesu μυ-- , natione Gallus. Constantiae in Normannia natus, & Sac. Facult. Parisiensis Doctor, edidit Commeminium in libros S. Irenaei contra missos, Memmis Scriptis Haereticos exagitavit, eorumque animos vesaementer pupu it, dum pudendos illorum pseudo-Ministrorum inter se conflictus, rabidas dilacerationes, virulentaque vituperia patefecit in libis . eui titulus est et Noomaehia GLυini'ea, ubi mille & quadrinemtos Catinni erumres diligenter excussit, & lolide confutavit. Franeisein Macedo, natione Italus. post mr viginti duos annos in Societate Iesu vixisset, O dinem Fratrum Minorum professus est, ubi er ditionis laude celebris, edidit MMidiam Historio Meis Misae: Sehema sacrae Congrega πιι S. Ossiarii eum elogiis Cardinatium : Coninam Divi a -- sini do Praed inariano er Gratia, in qua do nam S. Augustini de Gratia se ipsa inicaei, &de gratuita ad gloriam Praedestinatione totis impenii sui viribus defendit ae vindieat. Seripsit etiam Uitas SS. Ioannis de Maria, εκ Felieis ni isi, aliaque perdocta Opera. Gauintis nassia, nutione Gallus, & Sacrae Facultatis Parisiensis The logus, auctor est Curius Theologici , cui . titulus est: notus Academicus, seu uniis a Doctoris μειλtis Dogmata. Edidit quc'ue Disquisitismis B ear, in quibus de Saeris scriptoribus Itbmrum Veteris ac novi Testamenti, de primigenio Textu Hebraeo, de variis scripturae Sacrae Versonubus, ac potissimum de auctoritate Editionis Uul-wae late disserit. GadrisI Bomin. natione Gallus concinnavit integrum Philosophiae ae Theol
giae Cursum, qui, ob sicilem methodum. & in tertractandis quaestionibus perspicuitatem, Phil bphiae ae Theolo ae Scoticae studiosis Tymitibus fraud parvo ad intelligendam Subtilis Doctoris
mentem adiumento esse potest. Bartholomaeus Durandiar, natione GaIlus, edidit Cursum Theologicum in quinque Tomos distributum, cui tit
ius est e Ct eau Seoricae Thoologiae contra n oserias impugnatoret. Publicavit etiam nuperrime
idem Seriptor Tomum in Elio, qui hune praeseri titulum e Fides vindieata contra Haeretios M. Novum Neologiae Seboiastico - μ*iυ sum non multis ab hine annis aggressus est Fr-cisus Maria Mermee, natione itidem Gallus ,re Sacrae Faeultatis Parisiensis Doctor, jamque
146쪽
aliqnos Tomos in o vo protulit in lucem. Imter scriptores Polemicos ordinis Fratrum Minorum , praeter Francisimn F ardentium, quem superius laudavi, optimo iure recenseri debet Minois Antonim Capeltio, natione Italus, qui, Praeter nonnulla opuscula tum Latine , tum Italice
scripta , lue rationem edidit L Appellarisiasus
sum Primariam Mesesiasti m Regis analiae strenue
impunisit. Duas insuper vulgavit Disputationes, quarum prior est de Summo Poruscasu B. Petri sposterior est de Decessione Episcopi Romani in eundem Pontificatum . Eruditum etiam Tractatum ςomposuit de Suprema Chrisi Domini Carna adversus Hiemvmum nectistri, patria Florentinum, cui, ut superius observavimus, in libro , quem dis Anno primitiis edidit, pertendebat. Christumeelebrasse cum Discipulis suis ultiniam Coeliam Luiri decima tertia a ' secundis Vesperis, ac si, inde illum non in Azymo, sed in Pane sermentato Sacrosan m instituisse Eucharistiam . Hic AIarci Munii Capelii Tractatus omnigena erudi. tione , in rebus presertim . quae Chronologiam irectant, resertus est, & a Viris eruditis inapense laudatur. Scri toribus Polemicis Ordinis Minorum accenseri itidem debent Franciscias Pom-rus, natione Hibernus, qui aliquot scripsit contra Haereticos opuscula , & omnes Bullas , seu Constitutiones 3c Diplomata Romanorum Pontificum , ovibus enatae ad haec usque tempora in Ecclesia Haereses proscriptae suerunt , collegit ac publicavit Tomo in Elio . Extat etiam eiusdem Francisci Ponerii Compendium Annatium Scelesia- Deorum Regni Hiberniae . Inter scripturae Sacrae Interpretes ora. Minorum locum habere debet Ioannes ae la H νε, natione Gallus , qui edidit Biblia Magna Commentariorum Litteralium Ioan-nιs Gaan , Guillelmi via, Emmanuelis Sa , Ioannis Alanuhii & Iacobi Tirini , Prolemmenis Menoehii , Chronico Sacro Tirini & Indicibus loeupletissimis illustrata. Uulgavit etiam Biblia
Maxuma Versionum ex Lin is orientalibus, ex pluribus sacris MM. Codicibus, ex innumerissere Sanctis . & Veleribus Patribus , & Inte pretibus Orthcia is Collectarum, earumque Concordantiam cum Editione Vulgata , cum Annotationibus Nicolai de Lstra, Ioannis Grenaei, GHL
na, additis amplissimis Prolepomenis & Chmnico Sacro. De hoc Joannis de la Haste immenso opere, quod novemdecim Tomos in latio compIectitur, hoc iudicium fert Jacolus de Gna Congregationis oratorii Iesu Presbyter , Tomo r. suae
Butio/hecae Sacrae, pay. o. his verbis: Opus maximum numero Volumintim, er Variantiam Lecti
num stiperflua misitudine incommistum, nee satis
ac ratum, mendisaue refertum ινρographitar. Scripsit quoque ident i nnes de Ia Haste Postillas in opera L Francisei, ordinis Minorum Fundatoris, in opera S. Bernardini Senensis, & Vitam in xandri de Hatis, eiusdem Ordinis. Ex innumeris ordinis L Francisci Concionatoribus , duos potis
simum selisam , qui saeculo XVII. magnam in I
talia eloquentiae laudem sunt consecuti, videlicet Panciscum Panisamiam, & Franci eum Maria Cassim, Quorum prior, Mediolani nobili genere rix Ordinis arctioris Disciplinae Pmlastor , ob eximiam in concionando et quentiam . iactus est Episcopus Astensis, & plura
reliqvit Concionum volumina, necnon librum polemicum in Careinum , quem pestem patriae , flagellum Dei, ac primum Galliae Monstrum recte a liat. Alter , seu Franciscur Maria Cas i , Ordinis Fratrum Minorum, qui Canticeini dicuntur, Prusessor, moribus sanctus, sensibus pmsen- diu , eloquentia clarus ac servidus Concionator lait. Primum a C rete XI. Pontifice Maximo Sacri talatii Apostolici Concionator institutus, &postea S. R. E. Ordinalis creatus, duo in selio edidit Concionum Volumina, in quibus tum a gumenti gravitate, tum styli maiestate, concinnitate, ordine & methodo omnium Lectorum iu- . Denique , ex Historicis Scriptoribus
Omaius Fratrum Minorum quatuor duntaxat lam cura, nimirum Meam II ad natam. Zachaeriam B enum, Antonium Pagium , oe Franciscum P
gium, de quibus hic pauca dicam. Et primo qui-Um natione Hibernus, rerum Ecclesii Icarum peritia clarus , Annales Ordiuis Pratrum Minorum octo Tomis in Blio conscrip t MCCVIII. usque ad anniim
MDCXL edidit etiam Tomum an solio de Sera-μαribus Orssinis Minαrum : Visam Ioannis mus noti. Do is stilis, eiusque operum editionem Lugduni in Galliis adornavat : Amugetieram is praetenso Pnachatu Augustiniano S. Francissi. &ai 'Lilia. B erius, Ordinis Fratrum Minorum, qui Canuerint vulgo nuncupantur, condidit Annales Cappuccinorum. Cumque in Fidei con 'ersiis esset at prime versatus , plura contra Haereticos Polemica scripsit opera, praese
mos distributas: Paraenesim Catholicam ad moetim Antonium de mmicis, antea Archiepiscopum Palatensem , nune ovclaram . O in Angliam transfugam cra:& alia Opera quorum Catalogum t xit Lucas Indinotas in libro de Seriplaribus Oν-Hms Minorum. verum, his Scriptor Histori.
eis ordinis Fratrum Minorum palmam sine con- verita praeripuit Antonius Pagrus , natione Gallus, eiusdem Ordinis Minorum, qui Cο---tuatis vulgo appellantur. Hic quippe illustrandae Historiae cum Ecclesiasticae, tum Prophanae sed lo incumbens, primo protulit in lucem perdoctam Disputationem , quam appellavit Disertationem H aticam , in qua accurate Se copiue disserit se Caesarns Confutibus , & Consulatuum Res las, a se dudum iugeniose, solerterque excogitatas propalam collocavit. Deinde, publicavit grave & ingens Opus lumina cura, multi ue vigilas elaboratum. 3c in quatuor Tomos distinctuni eni
anuales Ecclesiasticos Cardinalis Baranti . In hoc
147쪽
eruditissimo opere elatissimus ille Scriptor Annales Baronianos emendavit, eorum rimas explevit;
qiue Eminentissimi Cardinalis Bar ιι, qui omnia pervadere haud potuit , diliWntiam subterfugerant, selieiter collegit; quae iam ille discusserat,
ad novam crisim revocavit, & Historiam Ecclesiasticam, tam ex veteribus Antiquitatis Mon mentis post Bar xii obitum e tenebris eductis , quam ex propriis animadversionibus, plurimis in locis correxit, illustravit, locupletavit. Hine Ammius Pagius omnibus exteris. & longinquis notus suit magna celebritate famae, non illius quidem popularis, plerumque temerariae, inconsideratae & merarum nugarum laudatricis , sed existimationem hominum Meepit, qui tunc ingenio
praestanti . & absolutissima eruditione florebant non modo in Galliis, sed in Italia & Germania, ipsaque ultima Britannia . De Antonio Rugio plura legesis in ejus Elogio . quod seripsit vir doctissimus, & Linguarum Orientalium peritissimus
Abbas L--ieus da Four de Longueme, natione Gallus, quodque extat in fronte operum Ant
nil Pagis Antue lanae Editionis, quae erodiit amMDCCV. & cujus curam habuit ejus ne Francisim .Pagius, eiusdem ordinis Fratrum Minorum, qui vulgo Gu-ntuales vocitantur. Cl
tissimi Antonii Pagii vestigia premit eius neeos Franciscus Pasius, quippe qui Historiae Ecclesiasticae studiosissimus, vitas Romanorum Pontificum deseribendas sustepit , iamque tres Tomos in quarto, quos summa animi oblectatione herlegi, publica luce donavit . Sed de Franciscanis Scriptoribus plura legesis apud Meam I disgh min libro , quem edidit de Seripidiribus ordinis
P. Eadem, qilaeso, compendiosa narratione deseribe Seriem illustrium Scriptorum, qui e Sch la Ordinis Eremitarum Sancti Aus lini Saeculo XVII. prodierunt, atque perdoctis suis lucubrationibus non minus Catholicae Ecclesiae , quam Reipublicae Litterariae profuerunt. M. Bene multi e Schola ordinis Eremitarum S. Augustini Saeculo XVII. prodierunt eximii Theologi, doctrinae S. Augusini acerrimi desem fores, & Antiquitatis cum Sacrae, tum Ecclesi nicae & prophanae studiosissimi cultores, quorum
pGcipuos hic duntaxat laudabo, videlicet, Gr ginium Coronestam, Angelum Rouam , Christianum Lupum , Henrisum Nini sum . Giailielmum BonDur, Ara intim LMinum , Petrum Lambeditam is Dris, & Friderisum Nicolaum Goardum, quorum opera hic breviter indicabo. In primis, Gregoriur Nunnius Coronestas, natione Lusitanus, sacris litteris excultus . Thisogiae Doctor cel bris, plenus meritis, & integerrimae vitae fuit . Romam vocatus , ibidem multis annis Theolo. giam docuit, Ac a Clemento VIII. Pontifice M ximo, cui charissimus erat, Congregationum δε Auxiliis Secretarius & Consultor ele s est, idque muneris maxima eruditione , diligentia , Befide obivit . Episcopatum sibi a Pausi V. oblatum, omni submissione & modestia suscipere detrectavit. Variis Scriptis Typis editis Rempubli- eam Litterariam ditavit . Congresattoam O
Meiliis Acta universa , Disputationes, Iudicis . .
Censuras digessit , iuxta sibi demandarum Secreta iii osticium. Privatas etiam de quaestionibus controversis trialationes elucubravit, quibus, ut Conia sultoris officium postulabat, sententiam dixit. Aiactorum, quae Congregationes Auxiliis si emia.& quae a Gregorio Nunnio Comnello deseriola sunt, originalis Codex adhuc Romae extat in Bibliotheo Angelica Patrum Augustinianouam . Consundi non debet hic Gregorius munius Cor
nolim cum Vincentio Maria Comnelio, natione Italo , patria Ravennate , ordinis Fratrum Minorum , qui Conventuales appellantur, Proseia
fore, ac Ministro Generali , qui saeeulo XVII. eelebris Geogrcthus titit, & plura pulcherrima ,
atque accuratissim x edidit Cosm'graphica Oe in . Angelus Rocea , Augiistinianae Familiae praeclara proles , Apostolici sacrarii Custos de Episeopus Tegassensis a Gemmio VIII. Pontifice Maximo creatus , Philosophiae ae Theologiae peritissimus fuit , Graecis ac Latinis Litteris pereruditus omnem callebat Ecclesiasteae
Antiquitatis doctrinam , sacroriamque Rituum cognitionem exqui litam habebat . Bibliotheram Romae apud Patres A ligustinianos fundavit ae dot vit Angelias Roeea , dictam a Fundatoris nomine Angelieam . Scripsit eleqanti calamo Commentarium de Ccimmunis, Romani Pontificis .e inue pedum ineuiarione : Bibliae eam Theolo. aia , or Scriminae Sacra, & singillares Tra tus de Canonidatione Sanctorum : de Campanis edo Irudis, Be alia id genus perdocta opust ita , quae simul collecta prodierunt in lueem iurecenti omnium eius O rum Editione , quam secundis curis nuperrime Patres Augusti nixni R mae adornarunt. Henricus Nisi tar, natione It
lus, praeclarum Familiae , & scholae Audus in ianae decus atque ornamentum, S. R. E. Cardina
iis, fuit omni disciplinarum genere cumulatissime instructus : Theologus absolutissimus . Criticus , Historicus, sui Saeculi primus . Quantum in vera Theologia , seu doctrina S. A,sustini versatus esset Eminentissimus ille Cardinalis, liquido adinaret ex ea. quam edidit, Historia PHama,a .& ex Vindisiis Augusinianis , in quibus doctrianam S. rigustini pro aris ac focis tutatur , iusque , velut alter Tuuias Ciram pro domo sua disertissimus, contra quosdam aemillos obtrectat res asserit ac vindieat auctoritatem. Suam fingi
Iarem Antiquitatis Ecclesiasticae peritiam prodidit idem Cardinalis in e , quam concinnavit, Differtaris, Histisiea de quinta Synodo generali. SUsianimam ejus in rebus Historicis , Criticis, &Chronologicis eruditionem suspiciunt omnes ad unum Uiti periti in his operibus, quae seripsit -ctissimus ille Cardinalis, cujusmodi sunt: Dista Consularis: Duplex Disonario do Hisbus Nummis Dises tiani er Liciniit ciam Aiactario Chrono risu de
taphia Pisana Cati s Lucii Caesarum Dissertatio nibus
illustrata eum parergo de Annis Regni Herodis: da Praesitabas lariis, ae Romanis in Asia Pro uinetis: Annus 9 Emeba Dro . Macedonum in Dria nummis
148쪽
' bus omnia , quae ad Historiam, Criticam, aut Chronolosiam attinent, tanta eruditione, & styli elisantia illustravit Cardinalis Nyisius, ut ceteris harumce disciplinarum imidiosis facem prae plerit, quam secuti a recta vetitatis semita nun.
quam deflectent. Alia erudita opiis cula edidit ille immortali laude dignus Cardinalis, sed pra, sertim Dissertationem Histoicam de Uno ex Trini- rate eme passo , initatu Hisciria Pelagianae ab Anovmi serti His Vindiciis. A Cardinati Norisio sejungi non debent Giam us Boni r, & FALgentius Bellam, quoriam primus Noris doctrinae ibit addictissimus, & eiusdem Familiae Augusti. nianae Alumnus , doctrina & candore morum eximius, & omnibus amabilis. Natione qaidem Gallus suit, sed diu in Italia mansit, ubi sum. ma eum laude in Seminario Montis Falisci S
eras Litteras docuit. Dein, Romam vocatus, Bi-hliothecae Angelicae apud suos Augustinianos Cu- nos sitit, ac tandem a Clemente XI. Pontifice Maximo ad sinarum Imperium , ad gravissima peragenda ne tia, missus, ibi praematura mor. te e vivis sublatus est. Perdocta scripsit opera, videlicet Dissertationem de nomine, quod Phineis Rex aegyptiorum imposuit Patriarchae Ios pho, eum appellando Salvatorem Mundi , sicut. legitur in Editione Vulgata: Dissertariora etiam
selectas in Seripturam Sacram e ct Calondarium Romantim eum Dactis er μυiluniis; ex quorum
librorum lectione sicile quisque intelligere potest,
millielmum Boniων Linguarum Hebraicaeci Graecae peritum, & Chronologiae cum Sacrae . tum Prophanae, atque Astronomiae notitia haud vulgari praedituin Misse. Alter vero, qui in doctrica Sancti Augustini Cardinalis Norisii vestigia
pressit, est dodiissimus P. Glentius Belletii, nunc ordinis Eremitarum S. Aunustini Procurator Generalis, qui anno MDCCXI. librum edidit ad explicandam mentem Sancti Augustini circa flatum Creaturae Riationalis ante peccatum . Christia
a Dpur, natione Belga, patria I prensis, plures libros ad illustrandam Historiam ae disciplinam Ecclesiae lucubravit, praesertim quinque Tm mos in quarto, quibus complexus est Synodorum Gem ratium & Provincialium Decreta & Canones cum doctissimis Notis. Scholiis ae Disserta.
tionibus. Collegit etiam ac publicavit Epistolas& Vitari Sancti Trimi Maroris, & Archiepi-
sccm Cantuariensis, necnon Alexandri
III. Pontificis Maximi, LiaΔυiei VII. Galli rem Regis, Henrici II. Angliae Regis, & alio. rum. Item publici Juris secit Epistolas variorum Patrum ad Concilium Ephesinum , & aliquas edidit Dissertationes is Sanctissimi Sacramentι publica expinsione; Θ de neris Praeeoonibus: de
Appellarionibus ad Romanam Sedem e de Consecratione Dis pcirum : G sensu Sanctorum Parrum circa Contritionem oe Attritionem: Naar in librum
Tenuuiani do Praescriptionibus, & alias , moriens, manu scriptas reliquit Dissertationes, quas post eius obitum P. I inantitis, ejusdem ordinis Eremitarum Sincti.Angustini Proserar, Bruxellis anno Graves. Hi f. m. VIII.
MDCXC. Typis edi curavit. Geographiae tam
Sacrae, quam Prophanae perfectam notitiam ii buit Augus utis ratainus, natione Gallus, patraa
Parisinus. & praeter aliqua, quae icripsit opera Geographica, Martyrolo tum Romanum Tabula Alphabetica Cosmographica illustravit, atque adpetitionem Cardinalis Ciauredo, edidit, dum Romae degerer, & Praesecti Generalis sui Augustuniani ordinis Assistens esset, brevem Abbatiarum
Italiae Notitiam, quae indicat situs, proventus,
iura, privilegia, & Viros illustres A tiarum Italiae. Petras Lambertus is μου, Facultatis Lo-vaniensis Doctor, Sacrarii Apostolici Praefectus
de Episcopus Porphyriensis, quatuor concinnavit Dissertationes, Romae anno IIo7. editas, de Comtritibus er Attritione, in quinus omni argumem torum genere evincit, Contritionem imperfectam conceptam ex initiali amore Dei super omnia dialecti esse necessariam in Sacramento Poenitentiae ad consequendam remissionem peccatorum, eam demqtie doctrinam lolide vindicavit in Confutatione Dis omis Theologis , quam Augustures MAHael, canonicus Regularis in Germania, contra quatuor Dissertationes de Contritione & Attritione vultavit. Postremo, Frideri miratius vaQus, Romae in Archigyinnasio Sap. entiae publicus Theologiae professor, Philosophiam vindieavit ab erroribus Philolbphorum Gentilium , iuxta doctrinam Sancti Areustini, & Beati γ'
dii Columnae. Typis etiam mandavit sex Tomos in solio, hune ptiae serentes titulum : Theologia exoriquata, iuxta Sancti Augustini doctrinam as Dimo Columna expositam &c. Missos ficio, bre. vitatis causa, alios clarissimos ordinis Eremitarum S. Augustini Theologos, qui Saeculo XVII. perdocta scripserunt opera ad tuenda, saliciendaque Sancti Augustini de Gratia se ipsa efficaci, c de Gratuita Praedestinatiohe inconcussa D smata, quae uti Aquilinus Doctor discipulis suis, velut ex asse haeredibus reliquit, ita religiosissimus Eremitarum Sancti Augustini ordo filiis suis haereditaria esse voluit. Sic enim in Generalibus Comitiis an. MDCLXXXI x. hxbitis Definitione XIII. statutum legimus : Pro feliciri Studiorum ordinis nostri progressu aeolen bre, definitum fuit, sis quilibet ex nostris Religiosis tum privatim ,
tum publice discens, vel Gerus, teneat vir in omnibus seqtii oe tueri in uetissam doctrinam si Patris nostri Augustini, Maesertim in materia de Gratia primi H minis , ct Angelorum, quod a primo insauri fuerint a Deo creati recti, proinde bonae voluntatis 2 Item de nostra Gratuita Vinione o Praedestinati no in Christo etiam aes gloriam independenter a prae visione nostrorum meritorrem ; necnon de Grinia per se meaci, qua Deus operarar in nobis velis erperferre. Huic publico ac generali totius ordinis
Statuto sanciendo Draesulsit Capitulum Provinciale, quod an. MDCLXXVII. Francopoli in Gallia celebratum est, ubi pii ac reliciosi Viti hoc Statutum promulgarunt: Nos in irascripti Definit rii Patres Duimus, definimus, ordinamur, titquisque in Prουincia πυra Theiauiae aut Philosophiario sessor immaculatam ct inconcussam nubii simi
149쪽
Parentis doctrinam, iuxta interpretati
nem fundarissimi Doctoris mini N. figidii Romani , sequatur , doceas, o defendis . Eisdem Profestoribut inhibemus ae mohibemus , - sequan-
ur opinionem Ludovies Molinae, circa contro eritarde Selemia Maedia , ct Cone dia Uberraris eum Graria, M ore adversantem, sicis ipse Mosina te- ων, Disi rigustini Aoctrinae inque sententiae. scio facienter, privamus in perpetu- radu D Horrum in Pr incia nos,a m Aegiatorum. Da mm Franevola in Comitiis ProvincialibM die xxx.
Maii am i N. Haec Sancti Areastini de Gratia seipsa estieaci. & de Praedestinaciono Gratnita dogmata bene multi gravissimi Saeculi xv II. The logi ordinis Eremitarum Sancti Augustini, ermestis in lucem emissis lucubrationibus , magnis
animis propugnarunt, quos tamen consulto, ne longior sim . silentio praetermitto.
D. Non solum praeclarissima Augustiniana Familia illustres dedit Ecclesiae saecuso XVII. d Orinae S. Augustini de Gratia se ipsa eslieaei&de
Praedestinatione statui in assertores ac vindices; sed etiam, ut mihi nuperrime narratat Vir eruditus, & Scholae Augustino-Thomisticae addictissimus, quamplurimi Theolvi ex inclyto ordine
Carmel irarum, eorii ni praesertim , qui arctioris sunt instituti. & S. Thomam tanquam Magistrum, se habere gloriantur, eamdem doctrinam, de Gri ita se ipsa emcaei & de Dedestinatione gratuita multis Saeculo XVII. editis lucubrationibus, ma*no animorum aestu propugnarunt; qui & quales suerint, breviter nune indicare debes. M. Innumeros sane hie proferre possem egre-η: os Philosophos ac Theolosos, qui e religiosis sino Carmel irarum praesertim Dilcalceatorum, ordine, in doctrina Sancti Thomae illustranda ac vindicanda insudarunt, de quibus non habuit Angelicus Doctor istiores pugiles, nec acriores vindices adversarii persenserunt . Norunt siqui dem Omnes , quantum in eo scribendi senere laudis consecuti sint Complutentes Philosophi, quibus non alii puriorem Sancti TMmae Aquina is doctrinam tradiderunt. Quid dicam de Salmanticensibus eiusdem Familiae Theologis , qui
tot erudita volumina ad permanam Sanin rammae explanandam doctrinam, magno Reipublicae Litterariae emesumento, ediderunt. qirosque elegisse ipsemet Sanctus Thomas ut Fidelissimos Interpretes, quorum ore & calamo genuinam memtem suam, & reconditos sensus pateficeret, videri potest . Sed quid de Philippo a Sanctis. GAnitare dicam . viro undecumque doctissimo , in quo pietas, & scientia de palma contendebam,
quique editis Philosophia , utraque Theologia , Scholastica, & Mystica, Historia, aliisque cedro dignis operibus , nomen suum sene posteritati consecravit λ Sed vid de Dominita a Sancti na initare, & de P. Uberio λ quorum primus , septem, quos edidit, tomis in Folio, omnis, qua late patet , Theologica , Thetica , Polemica,
Mystica comprehensa, nillil ceteris in re Themlogica reliquum secite Alter vero Romae in Collegio da Propaganda Fide Theologiae Proseor ,
pietatis eximiae, inseritique selieissimi, empI
ra de rebus Theologicis, & Polemicis volumina edidit, quae ad debellandos Haereticos, schis in ticos, aliosque Fidei Catholicae hostes invicti arima subministrare pomini. Praetereo ceteros ejusdem Theresiani ordinis Uitos doctissimos, qui
tanto studio in illustrando S. Thoma Doctore Ampelico laborarunt, ut nihil ceteris ejusdem Doctoris Discipulis, Familiae Dominicanae alumnis, eruditione Oe in communem Magistrum observa tia concedxnt, immo, illos in hoc praesertim vineant, quod Dominicani insicae S. Thomae Aquia natis Theologia tractationem pene intactam reliqueriant. quam Carmelitae Discalceari, precipue Ioannes a Crueo, Joannes a Iesa Maria, s M. ineus a S. Theresa perdoctis libris ira illustrariint. ut tantorum Uirorum ore nune S. Thomam, The logiam Mysticam edocentem. audiamus, nihil-
, post tot lutulentissima horumce illustrium criptorum opera, de Theologia Mystio seti-bendum sumesse videatur. Non desuerunt etiam Saeculo XVII. inter Carmelitas Discalceatos periti Critici, quorum unum superius laudavi, videlicet Honoratum a Samsa Maria, qui nuperrime eruditum librum Gallice scripsit de Rinliser inti Critices Disciplina: Alter veru, seli Chermhina Sancto Joseph, immensum opus ageremus est,
cui hunc praefixis titulum: Bibliotheee Cristeas reae Threluiam Positivam undecim Voluministis sumia ea fere methciso re limus. His Clarissimis Scriptoribus Carmelitis Discalceatis duos adjumsam Carmelitas, quos vulgo Calceatos appellant. scilicet Henricum a Saucto Ignario. & Ambrosium Gardebine, quorum prior grande opus de doctrina naOrali In tres Tomos in Elio distributum pmtulit in lucem, cui titulus est : Ethica am ris, με Theologia Sanctorum, praesertim Augus
ni er Aquininis , eirca universam amoris m rum doctrinam a resus novitiar opiniones strenue
propugnara . Nonnulla etiam edidit opulcula .& paucis abhine annis obiit in Belgio , unde oriundus erat. Quamvis bene multi insignes Uiri Hilloriam & Annales Ecclesiae See. XVII. litteris mandarim, nihilosecius Ambrosim G M. bos, natione Gallus, aliorum , qui illustra diatque ornandae huic spartae industriam omnem imitti j atque eruditionis vires , quibus pollent maximas , contulerant , laboribus minime deterritus, Historiam Eeelestiasticam oroprio marte describendam suscepit, duo ne tomos in sotro. quorum Mimns Historiam Ecclesiae Saeculi I. alter Saec illi II. Historiam complectitur, publicavit, sed inopinata morte Tolosae e vivis se,
latus, ulterius progredi. & inchoatum rapus maturare, atque ad umbilicum perducere non potuit .
D. EG Religiosa Societas Iesu modeste deis is scriptoribus. Be pnaeclarius de aliis sentire noverit, audivi tamen nudiustertius, a Clarissimo Vim , huic Societati addictissimo, namimeros prodiisse ex ea Saeeulo XVII. Scriptores , qui
in omni scientiariim genere excellneriint . Quod quidem an verum sit, a te nunc Perdiscere cupio
150쪽
pio, quem probe scio, nihil inter scribendum
fratrae, aut odio tribuere, & ab omni humanoa et u alienum nullo partium studio laborare , rut Historicum decet , qui, abdicatis omnibus praejudiciis, singula diligentillime excutere debet, eamque veri & aequi rerum scribendaruin curam habere, ut ea expungere paratus sit, si velim
nimum sit oratus sierit aliquid actinibus sitis indulsisse. Age ereo , describe , o dicro te, i riem Scriptorum societatis Iesii , quibus in hae undecima illustriuin Smuli XVII. Virorum classe locum dedisti . M. Turnis adulator optimo jure audirem , si Scriptores Societatis Iesa Saxuli XVII. siora cae-
eros omnes , quos hacteirus laudavi, & sep mne quod doetum eii ambitiosus attollere , elique in omni scient inrum Senere prim/s partes aut si, las vindicare vellem . Vere tamen, dc citra ullum assentationis Periculum dicam , celebrem Societatem Jetia motulisse Saxulo XVII.
Scriptores numero & doctrina non iniseriores his,
quos eruditione insignes ceteri Religiosi indines eodem Saeculo dederunt Ecclesiae , videlicet Scriptura: Sacrae Interpretes , Theolo , Polembcos, Criticos, Chronologos, Historicos, & aliis sciplinas cum divinis , tum humanis exercitatissim A. A Sac Scripturae: Interpretibus , quos Saeculo decimo septimo peperit Societas Jesu , exordium ducam , quos inter potissmum commendatur Ioannes Baptista H 0antatis, B nedictus Iustinianus , Joannes Mariana , Lisimis, Iacobus Tir M. Cometius a Lapide , Joamira Pine IMobur no reriM , Stephantis Menochιus, Iacolura murrin, B tim Pererius , ct Ioannes mira , quorum O. rera, quantum permittere potest Colloquiorum nostrorum brevitas, extremis, ut aiunt , digitis attingemus . In Primis , Ioanues Bapti Ja Vim pan- , nationu Hispaniis , doctissimum edidit Commentarium in Prophetam Eerchielem,
in quo elegantissimam Urbis & Templi Hi
rosolymitani descriptionem contexuit . Ben Bimi lotione Italus, Comment rium adornavit in epistolas S. Pauli, de in Epusiolas Canonicas. I risu Auriama, natione Huspanus , praeter m qinta Annatium Hi pania libbias. seu praeter Historiam de rebus Hispaniae in libros tri sint a partitam. alios ue varios Traii, tus, tum Historicos , tum Theologiem , quos erudite scripsit, plures, ut exempli eratia Trin
ventu : de Hieriam Tractatum m editione vulgata
SS. Bibliorum; scripsit insuper Sehesia in unis msam Scriptiaram Sacram , quae ad Sacra Textus intelligentiam lectori haud naodicam lucem assundere possitiit. Ji nnnes Lorinus, patria Aveni en- ει, scripsit Commentarios in Lemtιeum, in Num res, in Deuteranomium, in Psalmos, in Getesia-sem , in librum Sapientiae . in Acta Am itium
rum , & in Dissuas Cavonios, cumque linguaram Hebraicae , & Gnecae , hecnon Criticae esset peritus , multas didicultates , quae ad Hebrae rum, G raecorumve vocabulorum notitiam , vel
ad Historiam, Dogmata, atque Disciplinam E
clesiae attinent, dilucide exposuit. Inter celebres Scripturae sacrae Interpretes reponunt Viri eruditi Jacobum Tirintim, natione Belgam . qui ed:dit Commentarium in totam Scripturam Veteris ac novi Testamenti tribus Tomis comprehensiim,
calculis Chronologiae diligentissitate subductum ,
fc variarum materiarum accuratis Indicibus illustratum . Cornelius a Lapide . natione
itidem Belga , linguas Hebraicam & Graecam ita didicit , ut Sacram Linguam Lovanti, de Divinas Scripturas per viginti annos publice docuerit , indeque Romam accersitns, easdem summa eum laude Herit interpretatus. Commentaria in omnes fere Scripturae sacrae libros texuit,
Commentarium tamen in libros Iob, or Psalmo. rum non absolvit, sed imperfectuin reliquitnes Pinoda , Natione Hispanus , vir excellenti ingenio , magno iudicio . varia eruditione , scripsit C mestarium in Libras Iob , ct Mel si astra e Praelectionem Sacrum in Cantica, Ac alia erudita opera , quorum Catalossum texit Phili' pus Aletambe in Bibliotheca Scriptorum Soci talis Jesu . Iacobus Bon ius . natione Bel. D , insigne lucubravit Opus, videlicet Pentat ebum Moy sis Commentario iam barum , praemissis
quae ad totius Scripturae intelligentiam mauuau- eum Praeloquiis perutilibus t Commensaria in U-
Γmmmon: O masticon Urbium γ' Deorum Seripturae Sacrae . Paratum etiam , teste Philippo ADtambo, in Sacra Bibilia reliquit Tomum , in quo explicabat ceteros libros Sacros Historicos .
Uriam , Nehemiam, Tobiam, Iudith, F herem,
Machabaeor : item Commentarios in Evaraelia,
Actias Amstuorum, er Di stolas S. Pauli , eum-iae , dum librum Psalmorum Commentario ill raret, Bc iam ad Psal. pervenisset , Caelo
maturum mori occupavit. Joannes nephanuh Menoehirer, natione Italus, Hierapolitiem , seu Institutionis Politicae, e Sacris Scripturis depromptae, tres contexuit libros, & Institutionis si es micae,
e Sacris Scripturis pariter delumptae . edidit libros, δε insuper se em sensus litteratis terius Seri-
trerae sacrae anterpretationem . In exponendis Scripturis Sacr. totus similiter incubuit Gyd nus, natione Scottis , qui scripsit opus Chrenes glaum duobus Tomis comprehensum , Regnorum mutationes, & rerimi toto Ort,e gestarum nam morabilium ab exordio mundi seriem comple-
lira veritate: de Biblia Sacra eum Commentariis ad sensum Litterae , o Explicarimem rem orum , er Arerum omnium, quae an neris oreris habeor obscuritatem. Non minus Saerorum librorum accuratus interpres fuit Benedictus Pere a , seu Per .rius, natione Hispanus, qui elaboravit Comm-