장음표시 사용
121쪽
annis a Dis sio San=---ο, Monacho ordinis s. Benedicti e Congregatione S. Mori , multis conquisitis undique monumentis locupletara, pulchreque castigata, se ad nostram usque aet tem producta prodiit in lucem Parisiis an.
D. Gaudeo plurimum, quod Ecclesia Gallic na Saeculo XVII. tot strenuos in extirpandis Iuresibus, in amplificanda Religione doctissimos dederit Cardinales & Episcopos, vindices Catholicae Fidei, custodes antiquae Patrum itraditionis , acerrimos propugnatores Ecclesiae laborantis, eius hostium repreliores, defensores honoris & salutis. Sed alios, si placet, percurramus Scriptores, qui eruditionis prestantia Meulo XVII. in cisali iis
M. Dies prosecto me deficiet, si singulos impraesentiarum aprellare velim Scriptores, qui iam culo XUII. eruditionis fiana celebres in Galliis extiterunt . Illustriores igitur duntaxat, quorum opera aliquam Ecclesiae utilitatem asserte possunt, hie laudabo. & ut sedulo caveas a lini ne quorumdam Galliae Scriptorum , qui , licet
Catholiei. & Clem addicti, est,nis tamen &intemperantis Critices vitio laborantes, male audiunt ; eos in antecessiam breviter indicabo. Primus est Ioan res Lin omus, Constantiae In No mannia, Galliarum Remo Provincia, natus ,
Doctor Sacrae Facultatis par sensis. Vir quietisim tiens, qua nec se, nee alios fiui sinebat, tinativa quadam titillatus prurigine sugillandi , ae iure 'el injuria carpendi viros illustres, calamiam
sile tinctum in plures acuit, receptasque commmni piorum sumapio opiniones lacessivit argumemtis ut plurimum negativis, quae incerta & infidi e luculenter contra eundem L notum
vincit bene longa & eleganti Exercitatione I annes Baptisa Thires . Certe, ut libere dicam, quod olim de morosiori quodam Censore lepide aiebat Tiatius Cisora, illum videlicet Grammati-- - Arisarchum este, sed Phalaridem : in I
amsem LMmοψm, nuperum Criticum, jure optimo detorqueri potest, eum videlicet multarum
risitionum & opinionum non Aristarchum, sed Phalaridem fuisse. Ille quippe est isuperciliosus Censor, qui non serro, sed sermo calamo in plures receptas opinianes. ac traditiones temerario
aula grassatus est, qui iacta omnia insecta Pessertendebat, qui totus stat in vetustissimis quisque Sanetis e Caelo pro virili parte detrudendis, qi a de putandi caeli partes sibi desumpsi List; qui S. Dion=sium Areopagitam. Galliarum Apostolorum Hisse, aperta fronte negavit, Phocemes defiaudavit S. Magdalmae ad Portum Masisti ensem appulsus & apud se aliquot annis vittsanctissimae transas, monumentis, quae cedunt in decus illius gentis sempiternum; qui plura nasteria a jutibus & orivilegiis longa non solum
annorum , sed etiam Leeulorum serie confirmatis, depellere aggressias est; qui Primatus Romani Pontificis iura omni studio elevare molitus est; qui Religiosos Carmelitas deturbare voluit ea quae apud illos obtinet originis suae ex Elia & rasis
repetitae, vel Mapnlaris S mema noti a Virgine para concessi opinione; qui denique, ut cetera alia missa su iam, S. Thoana Agamini, Doctori Angelico , non pepercit, eique Summam The logi eam tripartitam ficulneis conjecturis, quas insuperioribus Colloquiis exsustavimus, abjudicavit multaque id genus in his . quae edidit, operibustra laevit argumenta , a quinus . si illam , qua laborabat, icripturiendi inchoetem, & prurigin iam de omnibus dubitandi libidinem combere potuisset, in integrum supersedere debuisset . Quod eum non secerit , & impotenti suae libidini sinsula quaeque , quae ad ipsius salivam non erant attemperata , in dubium p postere revocandi
absque ullo freno indulserit , indelebilem impo
tuni, morosi, & stiperciliosi Censoris notam n mini suo inussit. Obiit Ioaη- Latinuata die Io. mensis Metrr. an. I 6 S. Alter antemperaritioris Critices Scriptor Gallus est D. iacvis Elias Drepimis patria Parisinus, de Facultatis Parisiensis Dinor, qui Ioannis Latinori cum esset discipulus , ei vestigia ubique pressit, Ac in his quae edidit, in peribus piaesertim in sua Bibliditorea geriminiam
Ecclesiasticoraxm , quae novendecim Tomos com plectitur, de Romanis Pontificibus parum revere
ter loquimr, in Sanctorum Patrum ope in . si tum & doctrinam , quasi pro Tribunxti sedens ,
virgam eensoriam exercet ς Sanctorum Ecelesiae
mesorum Augustini & Hieroumi opera deprimit ; Scriptorum E esiasticorum lucubrationis pro suo gustu & arbitrio aut contemnit, aut e tes: it: Viris Regularibus, quos vulgo ix ἀων ter appellamus , praecipue Fratribus P iratoribus . se se pessim insensam prodit, eorumque opera parvi sicit ; receptas imitiones. & opiniones , quae Fidelium pietatem alere possunt . tanquam vias, supersitiones , & putida commenta irridet, explodit, exsibilat, atque inselicibus coni cturis ala lere conatur a uno verbo Drupistis tactativam nestio quam . sine eruditorum suta
piis . in liberrima Republiea litteraria sibi arrogat, & si quos a se vel minimum dissentientes putat, illico plautino sale illos defricat , 8e -- quam Critices Disciplinae penitus is ros trad
cit ac vellicat. Parisiis nuferrime daem ultimum elausit Dupinus. Inter Gallos intemperalitioris Critices scriptores reponuntur quoque Hatarianux Ballistus, ει Petrus nidit , ambo Sacerdotes . Horum primus, in pago prope ur . a Bellovineum natus , multa opem eonscripsit, sed sub specioso obtentu reeurgandi Vitas sanctorum a fabulis quae in eos irrepserant. & vera Acta aemonumenta secernendi a filsis & spuriis . in aliud extremum impeetit in describendis vitis Sanctorum , quas IV. Tomis in isto complexus est. pinrima si quidem Acta Sanctorum, & truditiones in Ecclesii is receptas, aut in dubium revocavit, aut infitias ivit, multis miraculis, & r velationitas fidem omnem detraxit, totumque opus suum varis Observationibus, eruditis quidem, sed quae severiorem in hoc argumento Criticam olent, fle piorum animos essendere hossunt , implexit. Obiit Parisiis Iaames Baiiταν die 2I.
122쪽
mensis Ianuar. m. I M. Alter vero, seu Poema Faraiae, ex Avernia, Galliae Pruvincia, ortus , .raeter aliqua Historic Critica opuscula, qtis Galliae contra Se istismum Tilismintium sessit , Theologum ame voluit in libro, quem. Gallicetin. 1- edidit de mctionis Trinuine, in quo
probandum isse pit, Caelum non tam distare a terra, quam Sustenis Tneologorum de Sanctissima Trinitate distet a dc ina Sanctorium PP. sed dum Theologos Scholasticos impuniat ille psem
liticus Auctor, lapsus est in Trithoi edimrem, tresque distinctas essentias, seu naturas avi misit in tribus Personis Divinis . Quem errorem eruditus P. FIMO Canonicus Regularis Praemomsitatensium ordinis , perdocta Lucubratione an. 1699. edita confutavit, & temeratium illum Ct, ii eum , tacem in alienam messem mittere sumentem , ad palinodiam coegit . Horum it,
que Scriptorum, quos hactenus indicavi, & aliqrum intemperatae te inordinatae Critices hominum opera lectitare non debes, quia sicut 'nihil utilius est Critices Disciplina , quae temperata est, & ad certas, praescriptasque Regulas exacta, ita nihil perniciosius est mordinata critica, quae nullo fraeno eohibita omnia in dubium revoeat ,& in monumenta , quae pietatem & Religionem spectant , etiam impune grassatur. Qua de re legesis Tristinum ae Au au Crisius Dis νύ-na in iis , quae intinent Religi rem , quem P tet de GAb-, Societatis Iesia, anno IIIo. Gallico idiomate edidit , & librum , quem n
Perrime, seu anno IIII. Parisiis vulaavit P. H noratus a Som Maria, Carmelita Excalceatus ,
Gallico itidem idiomate scriptum, quique hunc praesert titulum sic latine redditum; obsereati nos super Regulis, er Usu Critiora Disciplinae ei
ea opera Sanctinum Pasrum , Acta antiquorum
Atinisum, o Vitas Sanctorum e . His seniel in. dicatis immoderatae Critices Scriptoribus Gallis , quorum opera studiosa iuventus manibus versa. re non debet. de aliis nune nobis disserendum
ineumbit ejusdem Nationis Gallicae scriptoribus, qui Clericali itidem dignitate insigniti Saxulum XVII. eximia eruditione illustrarunt, & libros
non minus Ecclesae , quam Reipublicae Litterariae utilissimos lucubrarnnt. Sed Λuia vitam cujusque prosequi infiniti laboris esset, eorum duntaxat nomina, atque praecipua, quae ediderunt ,
Opera breviter indisitabo. Quod si aliquos ex
his praesertim Scriptoribus, qui etiamnum in Galliis vivunt, praetermisero, excusationem, opinor. merebitur silentium meum apud eos, qliorum per ignorantiam magis , quam ex conten,ptu nullana mentionem fecerim, cum eorum & nomina & Scrima ad me non pervenerint . Inter
Scriptores Gallos, qui Saeculo XVII. in Theolmaia sue Scholastica, sive Dogmatica , vel Pes mira, vel Morali excelluerunt. hi potissimum
numerantur, quos hic continua serie recens . Andreas minauius, insignis Doctor Sorbonicus ,
di Regius Theologia Prosesses in Universitate Parisiensi primarius, scripsit librum contra Ed--ωndum Ricberium . Aut rem libelli do Mel silica er Politisa Porestate; opera etiam Theo-
Iogica vulgavit, obiitque Parisiis ars. IDRotos Uambretur, patria Aurelianensis , in
Summam S. TH- illustravit, & e vivis abiit die I mensis Maii anni I a. Sub initium sinculi et . floruit Philinus Gamae in Doctor Sodibonicus , qui de rebus Theologicis perdoti seripsit, & obiit die et r. mensis Iulii anni I6as. Claruit eodem Saeculo Minnius Amaldus , Dinctor Sorbonicus , qui plura opera Theologica , ω praesertim Polemi; contra haereticos viis
nisias concinrvivit . inter quae duo potissimum Gallice stripta maxime celebrantur, unum vid licet, cui titulus est: de perpetuitare Fidei Emeharis/ae , alteram . cui hic titulus praefigitur :Mdiratis Chrsiana erroribus Calviniflaniam do m-sseatis re omnino prinisata. Obiit Antonitis A
natatis, annos Iratus octoginta tres, die R mensis Augusti anni 16M. Catholicae itidem Religi
ni adversus Calviaianos propugnandae totum se addixit Petrus Ni lius, & ὰeganter atque eradite scriptis opusculis Catholicae Ecelesiae Romanae Fidem adversis Heterodoxos illibatam tui tus est, obiitque Parisiis die i6. Novembris amioque. Inter Calaistas Saxuli XVII. Primas imnere debet Iacobus Sisis itis, Gallice L nimis Beu- , Doctor Soctonicus, qui extremum diem elai t te. mensis Decembris anes l67 Conscientiae Dubiorum & Consilitationum Decisones , quas ad Scripturae Sacrae , Canonum , &doctrinae M. Patrum atque primi subsellii Therulosorum normam exaetata dederat, dum authue in vivis eget , publicam in lucem post eius si tum editae sunt anno io . Is pr. & I o . tribus Tomis in quarto collectae . Duo etiam posti humi Tractatus Latini , quos idem Sob ius
contra pseudo-Ministrum Dialaeum compositerat, prodierunt anno I 686. unus videlicet de Sammmento Confirmarionis, alter de Murma Unctione .
Caseisiarum . seu Doctorum , qui de Morum Disciplina tractarunt, Clam accenseri quoque debet Bonus Mob vir, qui eo innavit Summam Christianam , seu Onoodoxam Moriam Disci Anam, duos in Tomos in silio distributam , quae
tione, quae est in nte primi Tomi Cisini nis omnium Conritiorum Hispaniae ὶ videtur eat na fert continua M alis Christianae, ex Canonibus Conciliorum , re locis Sanctarum patrum mnte ea, a resus Iomes quosliber . Adversus spurios
Mysticos , seu mehaesis Muinosi discipulos, eruditum libriim scripst Ioannes Granco as , Sacrae Facultatis Parisiensis Doctor . aliaque opera dem ina Morali , sed praecipue de rebus Liturpicis , de Ritibus , Ceremoniis , & Disciplina
Ecclesiae publicavit , quae a viris eruditis im , pense latinntiir . Comoedias & Spectacula libro Gallice edito data opera impugnavit Ioannes milesius Doctor Sorbonicus contra P. Cafara Clericum Regularem Theatinum , Italum, P
tria Messanensem , qui Parisiis Latino Seripto . sed postea Gallice verso, Typisque mandato,
Comoediarum. & spectaculorum unam licitum esse docuit; faeli tamen poenitens, palinodiam in Epis m
123쪽
Epistola, quam scripsit ad Illustrissimum Archi
piscopum Parisiensem , decaninuit, & Comoedi rum ac Spectaculorum ilium velut Christianis Omnino illicitum, & a Sanctis Patribus damnatum. reprobavit. Alia eiusdem Ioannia Gembesii de diversis argumentis extant opuscula Gallice seripta, & liber unus Latine exaratus , cui titulus est: de Cassis Maiorib- . Lucubrationes , non minus doctrina, quam argumenti novitate snguis
lates, ediderunt duo Saeculi XVII. Theologi, Io euus scilicet Bostisau , Doctor sorbonicus. &Joannes Baptisa Thires, Sacrae Facultatis Parisientis Hecalaureus, quorum Primus , seu Iae ius Boleati, praeter varia opuscula, quibus Re rublicam Litterariam illustravit, Tractatum edidit in quarto de Antiquis em Mamri s Dis porum C su : insuper D Duψιλ-- Threcti- eam de Sanguine Christi post Resurrectionem. Trinsivum de necessitate Contritionis , seu amoris Dei super omnia dilecti , in Sacramento Paenitentia : Historiam de Confessone Auriculari r Ἀ-ctarum de Adorarisne rimaristia : Historiam rimsollantium : θ Disquisitionem Historicam de re V stiaria Ααminis Deri Vitam communem mine ci-υili tradurentis . Alter vero Scriptor, seu Ioamnes Baptista Thires, Vir rerum reconditatum curiosus investipator , varias Dissertationes , vel Tractatus publici Iuris secit , praelertim de Au
Tractatus de Fesis : de Evossione Soctissimi veramenti : de Superstitionibus : de Iocii Ludii: de Coma asititia , Gallice Perruque. Clericorum,& de aliis id senus argumentis, qliae Lectores singulari voluptate persundunt, & rara eruditio. ne imbuunt . Obiit Ioannes Bamisa Ni ra inense Martio anni 17or. Denique , ut absolvam seriem Scriptorum, qui saeculo XVII. in Clerum Saecularem in Galliis adscripti de rebus Theologicis scripserunt . quinque duntaxat proseram Viros illnstres , qui ad juvanda Clericorum studia Cursum Theologicum , ab inutilibus , frigidis .
spinosis & sutilibus quaestionibus repurgatum , magna cum laude & omnium utilitxte adornarunt . Primus est Franciscus Feu , Sacrae Fa- euitatis Paris ensis Doctor, in antiquitate Eccle-sasica, & in lectione SS. PP. atqtie Scriptoriam Ecclesiasticoruna versatissim , qui Curium Themlogicum in quatuor Tomos distra tum, 'iuxta Scholasticam methodum aggressias, duos tantum Tomos, suorum primus complectitur Tractatus de Deo, M intriburis Divinis , er de n. Trinia eare ; Alter vero continet Tract. de Legibus , do Perearis, o de Gearnatione, Iniblicavit , inopinata morte abreptus die 26. mensis Deo ab. an.
ni Ibyp. Alter Scriptor est Ioannes Boisa PuHamia Sacerdos , qni non solum eas irato &eleganti stylo eomposuit Cursum Philo μὰ um, cui titulus est : Phitnsophia Vet,s re Nova ia
um Scholae aecommodata, sed et iam concinnavit integrum Cursum Theologicum octo Tomis in octavo eomprehensum, in quo quaestior.es ,
quae in Scholis ventilari solent, puro, tersio , &pene Ciceroniano stylo pertractat , & Theoloriam Sc lassicam simul cum Politiva, seu Do
mat ita. Polemica, & Historia Ecclesinio mitis
artificio, ac pe tuo scedere conjungit . Huius Cursus Theologici Epitomen ad usum Semin riorum consteit Dannes Baptista δε Hames . quam Parisiis anno I M. Typis mandari curavit . Alium Scriptum sacrae studiosis utili stimum edidit librum , cui titulus est : In risisses Biblieae, &integra Biblia sacra eum doctissimis Notis in omnes libros saeros cum Veteris, tum Novi Tmstamenti Parisiis anno I 1. Typis excusa in m. blicam lucem emisit . iit Parisiis e Baptista da Hamia die 5. mensis Augusti anni I M. Te tius scriptor est Martinus Grandis , Doctor Sor. bonicus & Sacrae Facultatis Parisiensis Decanus , ut sese totum Theologiae Scholasticae studio do-it, ae diem extremum obiit die I6. mensis N vembris anno 16ρI. multaque reliquit opera Theologica , quae quinque Voluminibus comprehensa , post eius obitum Caratas do Arista πArgentνὰ , Doctor itidem Sorbonicus , Parisis
praelo commisit an. IIIo. eisque adiecit nonnullas Dispillationes , quas ipse proprio marte lucubravit . Quartus Scriptor est Nicolaus V Arem nter . Sacrae Facultatis Parisiensis Doctor, qui plures edidit Theologiae Tractatus, in quibus clara &expedita methodo Quaestiones non solum ad
Theologiam Scholasticam, sed ad Positivam, seu
Dogmaticam spectantes pertractat . Primus T mus complectitur introductionem ad Scripturam sacram, & Tractatus de Deo, eius Attributis . de Praedestinxtione, de Trinitate, & de Ange. lis . Alter Tomus eontinet Traelatus de Incarn tione . de Gratia, di de Iustitieatione . Tertius Tomus comprehendit I ractatum de Actibus Hu manis , & de Legibus . inartus Tomus unicum habet Tractartim de peccatis . Alios Tractatus Theologicos non abibivit Mestius L' horminio . cui plurimum debet Schola Stati, Doctoris Su tilis , quod illitis opinionem de Distinctione BD mali, actuali, ex natura rei. latino, & Gallico idiomare acriter desenderit, eique novum murac lumen m viribus addere tentaverit . Quintus denique scriptor, est Ludovictis Hiaret, D ctor Sor nitiis, qui integrum Cursum Theol picum ad iistim Seminarii Catalatinensis per breves interrogationes & Responsiones contexuit . atque omnes sere Quaestiones, quae ad Theol piam Seholasticam , Dogmaticam, & Polemieam attinent, accurata mei do, nitido lo , solida doctrina excussit , dilucidavit , praesertim ilis . quae ad Disciplinam morum, ad Sacramenta, e rumque taministrationem periinent , in quibus explanandis plus temporis ac laboris impendisse videtur. Consulto hic praetermitto insinnemque
dam Parisiensem Theologum , qui sub nomina Per νi Aurelii latitare miluit, & cuius eximias Apoloqias, quas in defensionem Episcoporum , scut iam in Colloquio III. observavimus, invicto animo sitscepit, Clerus Gallicanus non solum benigne excepit, sed etiam ad illum. licet inc initum, per norificam scripsit Epistolam; nouit tamen ille Theologus . sub nomine Porri
urelii latitans, solitudinis nimium amans . umquam prodire in publicum , & litteris iugiter
124쪽
intentus , emphira se ipsi opera . Longam eum Simumdo Societatis Iesu circa lectionem &verum sensum Canonis secundi Concilii Aram si eani primi Controversiani habuit , sicut in Colloquio mox laudato ostendimus , & m
riens , numero prope infinita manuscripta reliquit .
D. His relebrioribus, quos hactenns laudasti , Cleri Saecularis Viris illustribus , qui Saeculo XVII. in-Galliis Theologiana scholasticam, Do maticam , Polemicam , & Moralem doctissimis
suis Lucubrationibus illustrarunt , atque Renap blicam Litterariam locupletarunt , optarem ut
in praesentia alios adiungeres ajusdem Cleri Saecularis Viros eruditos , qui in Galliis , uve in Sacrarum Scripturarum intorpretatione , sive in notitia Historiae & doctrinae Sanctorum P, trum , sive in Theologia Ascetica , arteque concionan di prae caeteris aliis scriptoribus excellue.
M. In adornandis Scripturae Sac, in Linguam Vernaculam Versionibus eruditi quidam Viri in Galliis Saeculo XVII. studium , Ooeramque Pinsuerant, videlicet Biblia Sacra ea Editione Vul- .pata Latina vertit Galliee I aeus is Maii re do Sa, cum explicatione sensus litterulis & spiritualis excerpta ex Sanctis Patribus , & Auctoribus Ecclesiasticis. Novum vero Testamentum Gallice transtulerunt AntoniM Go-- , Epist Pus Venciensis , cujus superius meminimus, MAchaia de M us , nanetaciis Veren, Dion MAmelone, Caraias Hure, Theologus Parisiensis , Dominisus Bouhoins, & alii. Sed obiter observare debes , modiisse eodem Saeculo tres Novi Tmnamenti Galli eas Versiones , quae ab Ecclesia suerunt damnatae . Prima est, quae dicitur Da. His inmensis, eo quod Montrum Hannonjae, ubi Typis exelisa est , nomen in sonte gerit . Haec autem GAllica Novi Testamenti Versio , seu Traductio Montensis , prohibita ae damnata suit : Romae a Clemomo IX. Pontisce Maximo , die χo. Aprilis anni 16M. & ab Innu. XI. die Ist. Septem, anni 16 p. Alteram Uersonem Gallicani Novi Testamenti, quam cum litte ibbus de eritieis Observationibus in loea dissicili ra edidit Rie dua siminius, reprobavit Emine tiss. Cardinalis da Maiis, Archiepiscopus Pari- sensis, qi md in ea quaedam essent reprehensione di na , Decretoque tuo dato anno II . prohibuit , ne in sua Dioecesi Parisiens vulsaretur . Idem pariter egit duplici sua risorali Instructione data annis i oet. & I 7. Iacobus Benianus Boguet, Meldensis Episcopus . Tertiam N vi Testamenii Gallicam Versionem, cujus Ruthor est Pas asuis QAUnellus , sub hoc titulo: G-- pendium Moratii Eυangelieae, sis Considerationes Christianae suis Totum ere. hanc , inquam ,
ρε-. QMUnovi Gallieam Novi Testamenti
Versonem , timui cum centum & una Propositionibus ex predictis Quosnelii Considerationibus, seu in quemlibet Versum observationibus , exceriis . Simnavit Summus Pontifex Cremens XI. Constitutiona data dia 8. mensis Septemb. anni
I7ιῖ. Sed missis illis Novi Testamenti Gallicis
Uersionibus , novam Meroram Bibliorem H braicorum, Saaesritanorum, Chaldaicorum, Graecorum, Syriacorum, Arabicorum & Latinorum Editionem do Michaia Io Iam . iuvantibus
P.Πψm Aquino, Ioanno Minino , Congregati innis oratorii Iesu presbytero , Gabriele Sionita , ab Mamo Meheu si , ct HSeron o Parent , aggressus est . eamque magnis sumptibus Parisis anno apsin Antonium intre Typis ex
eudi curavit a unde Biblia Heptagiona , seu Polyglotta Domini Mehaesis Io Io , vel Parisiensia vulgo nuncupantur . Me autem MAAaetis is Iast , Saetorum Bibliorum Editio de.
rem Voluminibus in Folio maiori comprehensa est , quorum quatuor priora complectuntur Ueteris Testamenti Textum Hebraicum , Chaldaicum . Ac Graecum , addita triplici Versione
Latina .' Quatuor vero sequentia Volumina continent Textum Syriacum & Arabicum cum suis Latinis Translationibus , geminumque Pentateuchum Hebraeo. Samari ranum , & Chaldae Samaritanum cum una interpretatione Latina ;Duo denique postrema Volumina exhibent N vum Testamentum Graecum , Syriacum , Arab cum . & Latinum . Hoc opus praestantissivium . At magnis curis elaboratum , Viri rum omnium eruditorum approtationibus ruit commendatum , si tamen excipias Valeriorem
de Hamuni, Sacrae Facultatis Parisiensis Doctorem , qui anno MDCXLVI. contra hanc BAbhinum, seu Polyglottorum Parisiensitum Editi nem aliquot seripiit Epistolas , quas AMMamus Echellosis, linguarum orientalium peritissimus . paulo acerbiori stylo confutavit . Praeter has ver Dones, & Sacrorum Bibliorum Editiones, in quiabus concinnandis Saeculi XVII. in Galliis insu. darunt Viri eruditi , alia quaedam in Scripturam Sacram opera lucubrarunt Scriptores Galli , quorum mentionem hic breviter fictam . Me ι- Toinardus . litisuarum orientalium , Et relantiquariae callemin mus . Harmoniam Grae Latinam quatuor Evangeliorem cum quibusdam Notis ει Prolemmenis contexuit , ει obiit anno MDCCVI. Petrin Merimis , linguarum Graecurrum εα orientalium aprrime doctus, Vaticanae
Typographiae Praesectus, in Bibliis tam Graecis , quam Latinis, iussu Staii V. Pontificis Maximi
excusis, multum laborem insumpsit, veterumque Interpretum fragmenta ex plurimis manuscriptis
Codicibus primus collegit obiitque an. MDCCUIII. -υiem Ferean latine scripsit Comment rium in Psalmos : Institiaianos Biblieas e Gallice vero edidit librum Considerariamon δερον R Iliona Christiana, quae complestiuntur explicati nem Prophetiarum Iambi : Non auferetur Sc pirum do Iuda e . N LXX. Danistis Hebdom
dum de adventu Messiae. Denique Philippias C iam , in linguarum orientalium notitia versati Lsimus, erudirum composuit librum in Iob C-mantarium , dc Dissertationem de Genealogia Christi μmini. Alios pene innumeros Scrinium Sacrae Interpretes . qui Μonasticam , vel Res Iarem vitam profitentes Saeculo XVII. in Galliis stor ruat, hic de industria praetermitto, qui
125쪽
in qnas stiperius illos disposuim L . Uenio nunc ad illos Cleri Saeciliaris Scriptores Gallos, qui de rebus Historii s , Criticis , Liturgicis , Alceticis opera ediderunt. vel vitas Sanelorum descripserent . Et primo quidem Iosephus Anislmus Coticas composuit Dissertationes do Veria operi-hua S. Leonis Magni , Peri Aquitani :Novam Di ii istionem A Symbolo Athanasiano ,
qtiod ribuit moremio Urinensi : Distertati rex de aetato S. Martini r da initiis Foetisne Fo. νε iuliensis & Epistolam de cultu re arria S. Maximae . qtiae extat apud Bollandum in Acti Stictorem mensis Maji Tomo R. pag. 2p. Ludo visias Sebastianus se Naia de Tillem γηι scripsit Gallice Historiam Imper tortim , qui hie Tmmis comprehensam, & Historiam rielesiasticam in plures Tomos distributam . Henrietas inissius,
Antiquitatis Ecclesiasticae studiosissimus, Eusebii, Socratis, sotomoni, Neodoreri, Evagrii , ΗΠ 'rxii , & Theodori Lectoris Historiam Eccle. salii eant cum doctissimis Dissertationibus & Notis GraeωLatinam edidit. Excerpta quoque ex Collectaneis Constantini Porph ruenire cum N iis Graeci Latina publici iuris fecit. Eius starer, Andreas missius, Historiam Francorum Gallico ad romate constri Ut , & plum monumenta ad eam attinentia publicavit. Ior Baptista CGeloius, Sacrae Facultatis Parisiensis Bacca latareus, & l1n
uariim Hebraicae & Graecae peritissimus , ediit Monumenta G-ca.Latina n. Patrum , qMire inribus Apostolarum v xistine , eum docti itimis Notis inlii per tria Volumina in P olici a Monumentorum Ecclesiae Graecae 2 Θ tuin etiam Homitia. T. Cluto'mi rax Psalmost, eum inte metationν ον dem S. Dinoris in Danielem, in v lumine in quarto . Luis istis Gerardias de Cord
mεν scripsit Gallice Historiam Franeorum, necnon aliquot opuscula contra Haereticos Calvinistas . Godefridus Hormantias deicripsit Gallice Viris
alia jam edita , alia in ita fiant . Si phianua Bausus novam adornavit Collectionem Conciliorum e edidit etiam Conialia Galilae N nensis e Vitas Romanorum Fontificum, qu. Av nione fisone cum amplissimis Commentariis &Actorum Ueterum Couectione. Compomis printerea Balutius Miscellanea, hoc est. Gialectionem Veterum Monumentorem. Aliquot posthi ima Periri
de Marea , Archiepiscopi Parisiens s . opustula vulgavit ; eruditis Notis illii stravit Vine niti L rinensis, Salviani , Rumonis. Arbata. Opera, &Capitularia Regum Franeiae . quae publica luc donavit . His doctissimis Cleri Saeciliaris Scriptoribus Gallis quatuor alim duntaxat adiungam , quorum primus erit Claudias Ioli , qut praetet alta inuinula, edidit Distertationem do Verbis PMardi , quin in Mare3mugis Mele Parisiensis reseruntur in Festo Aoumptionis B. M. Virginis : o mis- ΗδGH-- - Seholis
Dis palibus er Ecelesiastris . Alter Seriptor . in Cia ius Π π, qui Gallisae scripsit diversos Tractuus. videlicet do Delem et M t. o studi
: - , do RIoribus Isra litarunt, de inri r Christianorum , er Historiam Getesiasti m in plures Tomos distributam , quorum decimus septimus prodiit anno i i*. Vivit adhuc illustrissimus illo Abbas, ae propediem , votis omnium Vir rum eruditorum facturus satis, suam elegantissimam absolvet Historiam Ecclisasticam . Tertius Scriptor, est Eusebius Re udotius, qui linguariim
OrientaIium notitia excultus, texuit Hifiniam Patriarcharum Alexandrinorum a S. Marco Evam
selista , qui fuit primus Sedis Alexandrinae Episcopiis usque ad finem Saeculi XIII. Edidit quoque idem doctissimus Scriptor Coli Sirenem omni a Liturgiaram Orientalium . & tribus Tomis perpotuitare Fidei Eucharistiae, duos alios, qna tum videlicet de quintum, Hamma cum eruditi ne a so lucubratos . addidit . Vivit etiamnunt eruditissimus ille scriptor, & Ecclesiam , ar- qne Rena publicam Litterariam suis immortali laude operibus illustrare, ac Iocupla are ingit rQuartus denique Scriptor, es Franciseres de Choι- is, qui praeter multa, qt1ae Gallico idiomate edi. dir , Opera Ascetiea; Historia in Ecclesiae Gallice describere aggressus est, jamqite Tomum se tum , complectentem Historiam Saeculi XII. p blicavit anno I 13. Alii vero Tomi, quos er ditus ille Hastoricus prilo Eriasse mandavit, nomdum ad manus meas perveneruntia Praetermitto innumeros pena Cleri iacularis Scriptores , quido a heolostia Alcet a scripserum . & in arte eo iacionandi Saenio XVII. in Galliis excellum runt, quos inter principem locum obtinere debent Iulius Majeamn , Episcotius Avinnensis . Disitus Flexerius, Episcopus Nemausensis , P. Massilisu, nunc Episcopus Claromontaniis; Cl-Hus Ioia, cujus mox mentionem fecimus , NAetiiatis is Temetix, cte Auctor innonymus Serm
num Moeralium , qui in plures Tomos sunt distributi . Sed pntermittere non debeo illustrem Scriptorem Gallum, qui in Ritibus Ecclesiasticis versatissimus fuit , Andream de Saψυ , qui plum edidit O ra, inter quς pKcipua sunt τ
dinalis Beliarmini libri de Seriptoribus Melisiastia
D Ut tandem finiamus seriem aliorum Seris
promim Gallorum, necesse est, ut nunc eos Pt
seras Viros illustres , qtir nec Clem Saeculari, ne Regular, adscripti, in Litteris, seu Artibus liberalibus, & humanis Diseiplinis Siculo XUII. ita
M. Cum immensit pene sir eiusmodi GalIorum Scriptorum copia; ahunde sumetet hic eoriim indieare nomina , & liberales Artes, feci hum nas Disciplinas . in quibus illustre sibi pepererunt nomenia In Chronol ia, seu Doctrina temporum, primas tenet Iosephus Maligerus , filius 3ιμtit Caesaris natigera In Mathematicis Disciplianis parem non habuit Blasitis P. Iisi . In Historia insi nes seerunt Andreas mehe nius , qui
edidit uuinque Umos de Rerum Franei misSeripiornua , publicavit etiam Rerum Nae indi
126쪽
mm Summoriam Pontificum a S. Petro usque ad M. XI. adornavit. Cantiu D Unius D. meo. ge concinnavit Historiam & edidit Glossarium mediae se infimae Latinitatis I Gugarisiminedia o infima Graecitaris: Omiem PaseMe eum NMis . Historiam Francorum scripserunt μυ- reus, Dupletatas, Pinus Matthaeus , Vari usus ,
Iacobus rigUUs NM-ω, Auctor Historiae Comcilii Trident. necnon Historiae sui temporis ab amIs p. usque ad annum iso . & alii Historici . Jo. Iaratus C. urtas scripsit de Antiquitinibus MDη-rmis . Sed observare debes , hunc Io. Iacobi mChreeitam tres fratres habuisse, quorum unus mi iss Chi ius, Canonicus Bisuntinus, mul-t, Galliee ει Latine edidit opuscula Ascetica . Alter, seu Laurentius Chissetius, ερ tertius Pe. trus Franeisus Chimerius, ambo vitam rem in Societate leses prolemi , praeclara ediis
runt opera, quae comm ius releremus in und
cima Classe Virorum illustrium XVII. Saeculi , tibi agenius de Scriptoribus Scelet. Jelu. In Iure Canonico, & Civili maximam laudem promeriti
Eux , P. Antonii Amaldi Doctoris Sothonici ,
uretus, Antonius Dadiuus Ahoena , Franciscusae Ropa , Io. D istius , Franciscus Pins ius , Emeneus Bisotius, Io. Daretis, Francibus FI rens, Ni laus Rigaltius, qui etiam edidit Notas in s. Q prianum &' rutilanum, alii bene multi, qui utriusque Iuris peritissimi fuerunt. In re Antiquaria , seu Numismatum notitia , unum instar omnium laudabo, Vallantium, cuius Vestigia pressit Ignatius Amar de Graυ son, si
ter meus Sermanus, quem, ceu Uirum politio-tis litteraturae, Sc cum sacrae, tum prophaia ae antiquitatis studiosum R. P. Bernardus de Mo -- con, doctissimus Congregationis s. Mauri Benedictinus, & solidae eruditionis aestimator mavissimus, laudat in primo suo Tomo Antistiiratum Pag. I . quemque hoc anno millesimo septingentesimo vigesimo primo Civitatis Arelatensis in Galliis, ubi pestis grassatur, Repimini Praesectum, pelli lenti lue, quam ab aliis 'vertere cum incredibili solicitudine, & charitate satagebat, assidictum, atque praematura morte e vivis suisse lata latum , nuperii me cum acerbissimo animi meii 4oerore accepi. In perpolienda lingua Gallicae regiam operam navarunt Vareelsus, VNIurius, Sarramus, Bassarius, Menarius, Fureterius, Ric
Ditas, & alii. In Gallieis Traductionibus . seu
Versionibus operum M. Patrum cum Graecinrum, tum Latinorum ceteris palmam praeripuit
Amatitis Anssiliatis, fiater Antonii Amaldi Uoectoris Sorbonici , eiqite Gallicam Versionem Historiae Iosedihi Hebraei, de Antiquitatibus Iudaicis, di do Bello JAdales acceptam referre debemus . In Philosophicis Disciplinis nomen suum cel
remius m mn, & alii complures . De Poetis , de Grammaticis, de oratoribus. & de Viris illustribus Acadentiae Franciae, qui Saeeulo XVII.
somerunt, cum pene innumeri extiterint, in praesentia silebo; hoc unum duntaxat dicam , in Gxiliis Saeculo XVII. Oratoriae Artis & Poeseos majestatem pristino nitori restitutam suisse , humaniores Litteras , musices , ceterarumque liberalium Aritum supra omnem aetatem cumulatissimam notitiam viguisse & solertissimum usum: nullum sitisse tam arduum Philosophrae Axioma, nullum tam abditum Medicinae theorema , nubium adeo obscuriam , qua numeris, qua sp ris Matheseos Problema , quod a Scriptoribus Gallis non acute perfreelum , subtiliter exami. natum . recte tandem di apposte solutum , explieatunive si, uno verbo , O sinauranio, doctrinanim Disciplinas &- j.
Nuinem is adm, tamque taciti exponendi - ... NO , & amaeno dicendi sisto traditas suisse. ut in illis pervini gandis , si quis impraesemilarum non Profecerit , ingenium illi, non libro. rum copiam , & Div. nigenae eruditionis appara tum defuisse pensandum si . Mirari autem non
debes , quod in serie illustrium Scriptorum qui Saeculo Ecclesiae XVII. in Galliis nonierunt , quosdam non constituerim eiusdem Saeculi Scriptoris Gallos , videlicet Philippum Meaemaeum
Messaeum , I aeum Ggati num , Samuelem Eociaraum , Ioannem Clericum , Samu lem Basnagium , Claudium Salmasiam , Da idem Bur delium, Joannem DB um, Averrinum , iam
quium, Pereum Alirium, di alios ejusdem si inaescriptores, qui, licet apud Haereticos Calvinitas
magni nominis fiat, nullum tamen in Caralogo
illustrium & Ecclesiasticorum Scriptorum iocum
habere debent, quantacumque Saeculari eruditione& linguarum notitia praediti fuerint . Habes itaque seriem praecipuorum Scriptorum, qui nee Monasticam nec Regularem Vitam proselli Saeculo XUII. Galliam illustrarunt , de quibus si plura seire desideres , legesis Supplementum , quod nuperrime adiectum est ad Diction riam Hist, ricum a Lud ita Moreris Saeculi XUII. seriprore Gallo, editum, & elegantissimam Academiae Franciae Historiam , quam seripsit muttis Peliis. sin Fontanire, ejusdem Saeculi Scriptor Gallus ;qui eiurata Calviniana Haeres, qua et arantea insectus, eam doctissimis Scriptis debellavit, obiitque die VII. mensis Febr. anni MDCxCIII. D. Ex hae Gallorum SMuli XVII. Seripto.
rum, quos hactentis laudasti. immensa pene eopia facile intelliqo, meli 'rum Litterarum, praeserit in Sacrae de Ecelesiasticae Antiquitatis , studium fausto successit in Galliis floruisse , remque ii te rariam , novo adiecto splendore , ad silmmum honoris sistisium pervenisse . At cum Ceraus sim, hunc Litterarum proqressim non se Galliarii m snibus cohibuisse , & Rempublicam Lirim ariam in . aliis nationibus eodem Saeculo decimo septimo, dequisis ignorantiae tenebris, maximum decus, pristinamque maiestatem suam postliminio recuperasse , gratissimum mihi esset , si in ista secunda Virorum Illustrium Classe eos pedicenseres scriptores Italos , qui nec Statui M nastico , nee Regulari addiAi, plus orname ti & lueis divinis & humanis Disciplinis contulerunt ;
127쪽
lerunt de aliis vero scriptoribus Italis, qui e dem Saeculo Vitam vel Monasticam, vel Resularem amplexi, doctrina & pietate ceteris ante. steteriunt, opportunius dicturus in aliis eruditirum Virorum Classibus, in quas illos , majoris claritatis causa, ordinate disposuisti.
M. Italiam Saeculo XVII. doctrina & pietate
-. Franciscus Maria Cassini. & alii, qui tamen Monasticam , vel Regularem Vitam eum
2ET fgerim, locum in Fae secunda Virorum
eruditorum Classe habet. 222 debent . sed eos suo loco, idest in sequentibus Illuitnuri, talpi
rum Monachorum, vel Regularium Classibus commodius reseremus. Celebriores igitur duntaxat Proseram hic Scriptores, qui nee Statui Monastico nec Resulari addim, magnum in Italia Saeculo xvii. Litteris splendorem conciliarunt , &ab his auspicabor, qui Antiquitatem Ecclesiasti. eam perdoctis suis lucubrationibus illustrandam
susceperunt , qtrales sunt Petrus Mareeuinus Co radisus , Ioannes Clampinus , Franciyeias Maria Niseurimo, ἀνυicus Antonias Amatorius, Laurentius Alexamder Zacagnius. Franciseus BianehLnus, & JUM Amaninus. quorum Opera inesca. re sat siperque sulticiet. In primis, Petras Ma e uinus Corradissu, quem primum, honoris causa, nomino. utpote a Clemente XI. Pontifice
Maximo paucis abhine annis in Cardinali iam Collegium, ob singularem Antiquitatis Ecclesiasticae, ει utriusque Iuris peritiam, cooptatum scripsit librum de iure Praelatianis : Librum De Cilis σε er Messa Setina: de Iraesu Latium sacrtim σpro phanum. Huic doctissimo Cardinali, qui Romae adhuc vivit, nectoreos precor annos. Joannes
Cia intis Apostolicorum Brevium Magi sar ,ed: dit Consectμras de perpetuo A morum usu in
Ecelesia Latina vel saltem Romana : Vetera M a timenta in quibus Musiva opera ili ramur'. D-κ sim insoricam do Sacris AEdificiis Constantini
Maeni eum Figωris : Dissertationem Hi tineam de ZAbreviatorum Pontificum Diplomatum, qui vulpo dicebantur de pares mas τι dignitate re misi. ι riis: Examen tiuri Pontificatis: Catalogum Βι-blisheeariorum Sanctae Romanis rael sit: Ac Di.
Regem Franciae, au Haereticis depravaram . θ' a unofana calumnia vindiciaram. Franciscus Ma .rix Florentinus vulgavit Vetustias geriesiae Oeeidentatis Mart iacvium Noris ει Exerellarionibus explicatum . Scripsit etiam Divinisitionem de an. Dquo Qu fermemini panis O Aet smi r Druseae
pietatis Origines. serve de prima Tnyeiae Christiani
rate . Ludovicus Antonius Muratorius , I Hor. Collegii Anibrosiani. Publicavit Amerita ex Am- sirinianae Bibtiothoeae Codicibus primum eruta, N ris o Di tisti thus aucta , o duobus rimis comprehenssa . Laurentius Alexander Zicagnius .
Bibliothecae Vaticanae Custos, publici Iuris ficit
Cialectanea Amumentorum Veterum GHesia Cris.cae ae Latinae, quae hactenus in Bibliothisa Varieaena deliruerant. Franeisetis Bianebinus, qui Jae III.
Angliae Regi. eiusque lectissimae Conjugi meis
Clementinae, εκ Viris omnibus eruditis charissimus Romae etiamnum vivit, multa singularis suae o ditionis specimina dedit , prauertim G timem Probismaria Pasiasiis: Di am de Lapiri Anti . tio texuit quoque Italico issior elin Uriam Uubversalem, probatam monumentis, figuris 3e sim- iis antiquis. Iussu Fontanistis, quem, ob praeclara in Sedem Apostolicam promerita, Clemens XI. Pontifex Maximus, paucis abhine annis inter suos Cubicularios ab honore adlegerat, vivit adhuc Romae, toti Reipublieae Litterariae notissim P .
Scripsit Vindicias antistioriam Diplomatum contra Barthol- m Grem tum e librum de Antiquit
D;ω Harae Coloniae Druso me Dissertatiuncu-jam do Coinre Veneso Esaagini S. Maria: librum de Corona ferrea, δι alia opera Italico idiomaete
quibus Jura de dominium Sedis Apostolicae magno
animi aestu asserit , vindicat ac tutatur. His implem Clarissimis Scriptoribus Italis, qui illustrandae Antiquitati Ecclesiasticae egregiam operam navarunt, quinque alios, Antiquitatis itidem Eeclesiasticae cultores eximios , ad jungam, qui licet Itali non fuerint, in Italia tamen suam Sedem fixerunt, thiqire docti minis editis operibus m gna nominis sui in Orbe Litterario celebritate claruerunt. Hi autem sunt Prems Areudius, Lmeas Hiapenitis, Leo Avarius , Emmanuet Sehe fratres, oe Abrahamtis Meheliensis, quorum opinra brevi Ier reseremus. Petrus AreMiuus , Graecus
Insulae Corcyrae, vulgo dictae Cinu , Romae in Collegio Graecorum Philosophiae ει Theoloetiae operam dedit. Ecclesiae Latinae Doctrinae ae ritibus addictissimus perdes x scripsit opera pro ejusdem Ecclesiae Latinae dogmatum detensione .
praesertim duos Tr.1 flatus de Pursatoris adversurBaruam , videlicet utrum det Ar rimas striam, rean illud sis per ignem ' insuper, opuscula aurea Theologio eirea praeessonem spiritus Sancti : M.tinam Interpreturionem M Gogii Graecorum e Beutilissimum librum. cui Titutus est e Concordia Feriinae occidentalis o Orientalis , ubi invictis molirentis probat Ac adstruit, summam esse iitrius uite Ecclesiae , Latinae & Graecae . in septem sacramentorum administratione consen. sionen ς recentiores Gnaecos Sthismaticos nihil circa septem S xcramentorum Doctrinam , seu
circa eorum essetitiam , numerum , virtu em Zc
efficaciam immurasse ; Graecorum ritus in Sucramentorum administratione ab' Ecclesia Latina tolerari; ac denique Doctrinam , qnam de Sacramentis invexerunt moderni Haeretici , & m dum , quem in eorum administratione observant, longe lat ne a perpetua utriusque Ecclesiae, Larinae de Graecae, Doctrina At praxi distre pare. Lucias inissenitis, patria Hainburgensis &Vaticaliae Bibliothecae Ciillos, aliquot Scriptorum Graecorum opera lati ire redda dit , plura etiam reliquit ingenii sui egregia monumenta , inter quae eminent C ex Regularum eoue ius a S.
128쪽
vererum Monumentorem Mesesiinlimrum i m- inter caecitaris incommoda terspicacissimo prae- mea Dis natas Ee Sacramento Confirmationis apud dirus in ento , absolutissima in quinque tabras Graecos . Extant et inm plures I meae Hulsemι do. De Natium Commentaria emisit in lucem. , qu
etisminae Epistolae in Collertione Epistolarum , bus roerepta in Italia Iura , sive Ius Conam
cinas una cum Uita P. Isannis Morini rubliea- ne Canonicum. erudite ac subtiliter exposui .stos itidem fuit Loo Auarius , Graecus Insulae nus esset, in Italia tamen floruit, & Episc Chios, qui Romam, natus annos tantum novem, pus ita. t Ugeminus in Renni Neapolitani Pro.
Perdurius , & in Graecorum Collegio educatus , vincia Hydruntina. inplura de utroque Jure tantos in Litterarum studio progressus secit . ut ingentia Volumina scriptit Angu tinus Bars ina, Antiquitatis Sacrae , Ecclesiasticae , & prophanae quorum praecipua sunt: Itirii Melesiastici uniυersi peritissimus evaserit. Complura Scriptoriim Grae- libri tres , in quibus de Dersonis . de locis , dccorum opera Graece & Latine edidit Do Au- de rebus Ecclesiallicis plenissime agit : Traei titis, sed praecipue Eus hi, , Patriarchae Antio. Dus de O sirio oe potestate Episcopi : de Canonicucheni, Commentarium in He merou , cui Notas oe Dignitatibus e G o scio er ρυι line Parochi; uberiores, & Collectanea addidit, nee non eius- & Plaeterea Cinemnea Dociorum in Ius Canon dem Eustathii Dissertationem de rigorim ita , -m , quod quidem Opus plurimorum Interpre- seu de Priansa , quam consuluit Dia , Graece tum in Decretales Gregoria IX. in Sextum, alias- de Latine vulgavit cum eruditiismo ejusdem ar- que Collectiones , atque in Meretum Grinia sumenti Syntagmate . Scripsit etiam idem Leo Annotationes compleetitur. Edidit etiam Auam Avarius libros tres de perpetua Oeci malis, er pinus Barbosa Cialectanea in Concilium Tridenti- Orientalis Ecclesiae eonsensiona: Digestationes duas num. Jurilprudentiae etiam meritissimus suit I mri labris Mesesiasticis Graeπα- : Diatribam de nes Paulus uineinditus, qui edidit InuisurionesJ- Simeonibus , ω eorum Scriptis o Atieram Diarri. ris Canonici cum doctissimis Notis . Quod in ham de Georgiis eisum Scriptis: Teniam Dia- etiit alios Scriptores , qui Saeculo XVII. liverribam de Psuis , c eorum Seriptis: stiariam in Historia prophana, sive in Arte Poetica, matribam de Nilii . e umq- Seripiis . Tomos sive in notitia Legum Civilium, sive in hum duos Graeciae Orthodoxae. Librum de Melisiae Oe. nioribus Litteris , dc aliis Disciplinis in Italiactaeusaeis oe Oriemalis consensione in dumare δε praesulserunt , ii de his in praesentia singulatim
Purgatoris . Librum in quo Hottingerum frauis mentionem iacere vellem , finem dicendi nui ct impotirae Onυiucit. Librum de Octa Dnodo quam iacerem . Ne tamen illos omnes Praete
Phoriana. Librum cui titulus et s Urbiaui, mittere videar, aliquos ex his seligam , quorum seu de Viris illuseribus: lammicta . sive Optis la Opera vel apte legi . vel saltein certam cie illis Graeco Larina . Sacrae & Ecclesiasticae Antiquita notitiam habere possum . In primis , Oct iuriis studiosissimus itidem fuit Emmanuel Sehὸlpri Ferrarius Mediolanensis l:bros leptem de Rerur, natione Belga. Datria Antueri'iensis, & V, Vestiaria scripsit , oc Dissertationem de Vetera ioticanae Bibliothecae Custos , ae plura lucubravit Lineernis Sepularesitas. Franciscus Ferrarius, i ut opera , inter quae praecipua habemur : AMiqui. diolanen iis , libros edidit de antiquo Eeci ras Ecclesiis tuti irata Dio natiouisus , Munum n- sia liciarum Epimiarum genere, dc de Rιι is Sacraris . oe Notis o Asia Con lamiensis Concilii eum rum Ecclesiae Contioniam . Hilippus Ferrarius, Ni Disi narioue : Trasiartis de sensu er Atictorita- diolanentis, texuit Catalogum Sanctorum Itatiae, te Decretor. Seg. Iv. ιν v. Cinea. C,nstansien. & Caresutim sanct rum . qui ιn Mart ologiosis eirea potestarem Gesesiasticam : Libis do Disci. Romano nou sunt . Iosephus Vise mes , Italice plinia Arcanι: Traiatias iso Authoritiae Patriaria Vibonii , Mediolanensis , plures lucubravit lichari er Metropolitana: Ecclesia Asrieana sub PH- bros de antiquis Caeremoniis Sacramentorum Baptimare Cara ginensi : sacrum Antiochentim Conci- Imi, Confirmationis, o de R tistis Missae. Frantium cum Commentaria. Dum etiam Tractatiis im- cibus Conius, uruis e Doctoribus Collegii An, pertinos reliquit Enimanuel Schesiarus, unum do brosiani, Mediolanentis. Oinis edidit de salute. Basilica Varieuua, alienim, cui titulus est: AL. aut damnatione plurium illustriorum Virorum,dus dignoseni ex forma Cha fierum , sivi Grae- cui titulum iecit : De An altis Paganorum . Gucorum, sive Larinorum, Scripttirae Vetustinem .Flω rentius Pignoratis , Patavinus , totius Antiquitaruit etiam Romae Abrahamus Metiliensis, nationa tis indagator acerrimus, dc in Veterum Numi LMaronita , Sacrae Antiquitatis , & Lingitarum malibus interpretandis oculati inmus , varia Orientalium.peritissimus, qui varia edidit Op Ialme, & Italicet scripsit Opera, inter quae Plura, quorum praecipua haec sunt: Cοπ rdia Naiam ris acti inuintur haec fluo Latine e rata, unum num Cὀristianarum in Fidei Catholicae dumatutis : videlicet, cui titulus est : Mense Maea Granicon Orientale Latinitare donatum : Lini. rum de Semis , eorumqtie apua VMerra misis δυ .
129쪽
In deseribenta Simiae Gentis Histori, celabres
. simini duo scripto Siculi, quorum primus , est ROGHis Pimus, qui Typis mandavit Ch IViam Regum, penes quos Sirilia Imperium fias exactos Saracenos , ct Sitaliam Samum Dif-siti libus, ct Naris ii 'aram , ct quatuor li-vris coi renensam , in quibus notitiam mmnium Episcopamum Siciliae, inin illorum, qui Perierunt, quam eorum , qui adhuc florent f mnium Aboatiarum, Prioramum dec. Huim Au- ctoris fit culi meminerunt hellus in Datia Sacra m. a. pag. I 4. & Hii, quos profert in sua Biblicitiaea Simia Antistas Movit e . Alter scriptor Siculus, est Augusti s I eges, uui Amnales Urbis Panormitanae in tres partes destrib
'tos emisit in lueem, & alia sive edita, sive ashue inedita seripsit opera , ni videre est in BAbliothera Si L. Hujus Setiptoris Sieuli menti irem. sicit Philip s LMb M A Bibliae ea Nummaria pag. I. Cumulatissimam Linguae Grecae , ae rei Antiquariae notitiam auleptus est L απα πι--ψ, Wolsinensis . ediditque librum do AH dia Vetori , ae multa Graeco- Latina reliquit
opera adhuc inedita, praematura morte, ma- Reipublieae Litterariae damno, annum aetatis inaeavens xxv II I. nuperrime e vivis Romae sublatus.
Magnum qumue Unguarum, & res Antiquariae seritia sibi in Italia nomen pepererunt tres alliberi mores, quomm primus . est Phitim a Tu re, Episcopm Adriense , qui adidit Monti nentia oris Antii : Dissonarionem do Deo Baismo, orainis Di Aquis si s r Diomarionem de Coi nia Foreiuliensi m. Alter Scriptor, est Ioanmes Vignatus, Bibliothecae Vaticariae Custos i Romae adhuc vivens , qui publicavit Anti lares
Nificum Romanorum Denarias Naris in fraus . Sempsit etiam epistolam ad Anmniam Gasiandum G --- Imporimis Pii, & dupliem Dissertatio. hem de Anna primo Imperii Alexantari risum . Tertius Scriptor, est Bia ι moto, qui Romae etiamnum vivit . & Auctor est observari ritim in Artem meseos Hebraearum er Graecorum ,
quas re Ravit & eastigavit ; aliasque Miscellaneas insidit Dissertationes doctissimas . Illustrium Sareuli XVII. Italiae Virorum Classi non accen-lebo duos . Scriptores Florentinos , Inoram Pr, mus es meridi sis nisisti, qui, licet intumaticis Diseisinis, Linginarum notitia instrinctus, Ec Chronologiae peritissimus esset, opus t men compo'it Cnmnologicum, cui titulus : de Anno Primitiis, a Creatione Mundi usque ad annum primum Iullanum in octo libo distributum, in quo novas. & peregrinas opiniones do. t, asseritque, Christum Dominum Pascha an. suo mortuus est, celebrasse Luna deeima tertia in secundis vespias, ae subinde illum in institutione Sacrosanetae Eucharistiae non pane A mo , ω fermentam usum Risse. quo fictum eis, ut eius opus flammis saetit addi etiam, ipsa vem in carceres S. fieri eonjectus sit, ubi diem extremum Chiit . Alim Scripmr Florentinus est Gmasaetis Galil i. qui Patavii Disciplinas Mathema. docvit, eoiuiditque libram sab titulo N-cii Siderei, S. Dialisum G D'mare Mundi, in
sententiam de Teme cnca Solem nullo avitatis in motu eonversione prepugnans, a misi oribus F dei Romam evocatus , pali iam γ'lice cane re jussus est. vis inquam . duos Scriptores Fim rentinos in Catalogum illustrium Italiae virorum
non reseram, sed eraetermiriere non possiam inim brem, qui Plorentiae claruit, Antanium Manti sectum , eo in promovendis lirieris ardore suecta. sum, ut de omnium gentium Litteratis Viris bene mereri summopere studeret, ea praeditum si Deitate , nihil ut ipsum lateret, ea memoria pollentem , ut libros omnes haberet in numer
ro, vereque appellari posset Musaeum inambulans.& viva qnaresam Bibliotheca . Hi sunt praeeipui
Italiae Seriptores, qui nee Statui Monastico, nec
Regulari addicti, soctrina & pietate litteris fi
merunt . Sed ingratus iure optimo audirem , si inter illustres Iradiae Uiros locum non darem mminentissimo Cardinali Hisrom πνο Cafanato , quidum vixit, omnium Litreratorum filii Moecenas
muni Mentissenus . & Scholae momisticae splendidissimnm decus & ornamentum. Huius in se . lam S. TMmae propensissime volanmtis, & emi. sis imae in seros usque latentiarum madiosos nes
res munificentiae perenne monumentum relim
quere volens pius ille iuxta ac litteratus Cares.
Palis, publicam & amplissimam Romae in Comventu Mineri itano ordinis Praedicatorum Bibli thecam selectissimis & innumeris , quarine iacies irrequieto pene sumptu adiiciuntur , volo minibus , in omni prorsus attium ac scientia. rum senere resertissimam excitavit. Conmium
insuper instimit sex Theologorum eiusdem o nis Praedicatoriam . qui frudibus in celebriori morbis Aeadem iis insignita , & ex omnibus M. gnis, Italia, Gallia, Germania, Hispania, Amisia, ae Belgio delecti , in asserendis Ridei C,
tholicae contra Haereticos Dogmatibus, & in vindicanda Christianae Moralis puritate ab investimorum corruptela indefessis vigiliis atque lueu-hrationibus occuparentur. Postremo, duas itidem
Romae sindavit Cathedras, sui s duos ejusdem Oidinis Praediratoriam praefici voluit doctissimos Prose res , eisque hane legem indixit, ut uni T. Thoma Summae Theologieae textui perlegem do . di explanando incum rent , 'uod probe seiret , M saepius direre soleret destissimus illa Carditialis: Felirem inbem fore, si una S. Thmnae
d iis: Nisuae essent, inquiebat, in Orbe haereses,
an wssea Threicitia, quae Lanctitari viam flemit,
exinaris , aut inusio sed ubique in Sehesis verm Parrum mnaret Theologia ; eu/us beneficio
facile reprimi possent ordires ac n-itnen, quibus oppugnari Fidem ae Religisnem Catholisam nom
mm ruam afflictis ingemibis Ecclesia. Plura de Eminentissimo Cardinali Hi mo Casanare , immortali laude digno , & mans memoria toti
Praediratorum ordini semper in benedictione dirit, impraesentianam diemem, si ulterius progredi
130쪽
stmmtii Colloquionam brevitas permitteret illius tinaue elogium paucis hisce verbis , quae
lib. a. Machabaeorum cV. a. v. Igis leguntur arusolvam : Co diem IMMAcbecam, congregois Grationibus ii s. D. In hae tertia Virorum Illustrium ci uelocuna habere debent Scrie res , qui in Gemurania , Belgio , & Batavia celebriores sierunt,
quique nec Monasticam , nec Regularem vitam.professi , magnum praeclaris editis Op ribus Reipublicae Utterariae splendorem com
terunt . fige ergo , de iliis breviter nunc disse M. & praecipi Ia , quaς publicam in lucem
emiserunt, cira Per Ris - , M. Vitas Theologorum , Iure-Consultorum , Politicorum, Medicorum, atque Philosophorum,
qui Saeculo XVI. & ineunte Saeculo XvII. in
Germania litteras coluerunt , aut aliquas luc
brationes ediderunt, lato calamo duobus To-is in Blio deser. psit haereticus Ainor Melchivir ManuuSilesius, qui ut Haereticorum sectis aliquent splendorem conciliaret, eos Scriptores Germaniae, pintissimum Theologos haereticos . laudandos iust rit, quorum Opera a capite ad calcem erroribus de contumeliis adversus Ecclesiam Romaenam
istent, quae subinde in sesciculum colligenda ipse censeo, ut flammis ultricibus addicantur, alia certe luce prorsus indigna . De his erF Gem niae Scriptoribus omnino in Praesentia silebo . & liquos duntaxat Germaniae tae indicabo Auctores Historicos, Antiquarios, Matheseos peritos , di Philologos , quorum opera addiscendis atque illus randis Disciplinis humanis novum aliquod subsiditim suppeditare nossunt. Asmen illorum Germaniae Scriptorum ducet lamberius ,
nepos Meae Hessenii , Vaticanae Bibliothecae Praesecti , cuius superius meminimus , qui tabdit Prodromum Historiae Litteraria e octo Tomos in silio Commentariarum δε Bibliotheca Cae rea , dc alia erudiri opem . Mamuarias Fre ris publica luce donavit Germanicarum ,
multa alia opera . M lehivir Gia 'ui publicavit Dinuia er Riscripta Imperialia: Collectionem Co-sistisionum Imperialium : Cauectionem Consuet imum, ct Letum Imperialium, de alia id penus ad idem argumentum spectantia opera . Philippus
Cluverius olovit Datiam antiquam ; Sardiniam; Corseam; Germaniam antiquam ; t, Introducti nem aes Geographiam . Fertur . illum denis ma.
una eum sicilitate Lireuis fuisse locutum, vide. licet Graeca, Latina, Germanica, Gallica, An iglica, Hollandica, Hungarica, polonica , Bolle. mica, & Italica . Excelluit in re Antiquaria Tetriotes Dan mius, qui , praeter alia Opera , edidit librum is praefantia ρο usu Numismatum .
Graecarum ac Latinarum artium cognitione excultissimus si it Gaspar Farthius, qui concinnavit opus Adversario iam in sexaginta sibros divisum Commentaria in Clauaianum . satium , ει,-nium, GHionum, Britonem, Mamertum, Ac alios
Auctores . De rebus Grammaticis scripsit Gaisar Seio pius, qui tamen ingenii maligni & orisn ledicentissimi, Zoilo quovis cum esset moret
dacior, & Grammaticorum nemini parceret , merito Canis Grammati ins app.ritur. Hideri in Panhemius scripsit Dubia Gangeliea duobus Tomis comprehensa, & alia opera. Praetermitistere non deum duos recentiores eiusdem cognominis Germaniin Scriptores, q*orum unus, Ioamvs scili t mo fui, Bibliothecam Hebraeam amno MDCCXV. Typis mansuvit . Alter, seu
D, anno MDCCXVII. publici iuris isit. Civruerunt denique in Germania Saeculo XVII. Ioannes Fri ictis Granovius, qui multa scripsit , sed praeserit m plurimos Classicos Auctores reis censuit, emendaritque, M Plautum, Sausistitim , Senecam , Plinium , Quintisianum , Agellam 8M. Marcus Velserus , qui octo libros edidit ,
Rerum Areu narum , libros quinque Rerum Boisarum , er antiquas Inseriniones la tres partes tributas Notis illustravit . Ioannes B-1Orfitis , qui in litteris Hebraicis , & in Rα,
binicis atque Talnaudicis traditionibus sexercit tus condi sit Lexiem Hebraicum . Chaldaieum , --ictim , Rabbinicum : Grammarisam Chaldaico - Syriacam, Θω3ogam Iudaicam, de alia opera, quae eius eximiam in Hebraica litteratura heritiam produnt . Denique Io: Aurelias Fabricius , qui vulgavit Bibliothecam Graecam , seu notitiam Scriptorum Graecoriam , octo Tomis comprehensam : item Bibliothecam Larisam, seu notitiam scriptorum Latinorum: & BAItur phiam Antiquariam , seu Introductionem ad notitiam Scriptorum , qui antiquitates Hebraicas , Graecas & Romanas scriptis illustrarunt . His
Saeculi XVII. Germaniae scriptoribus , quosdam Belgii & Bataviae.Theologos, aut Philologos
Scriptores aditangere necesse est, quo plenam in perum , quae ea aetate Prodierunt, quaeque aliis
quam Reipublicae Litterariae utilitatem asserre possunt . notitiam coni equi valeas . In Belgio quinque illustres Theologi Saeculo XVII. florum runt , videlicet Franciscus Disius, Ioannes ορ-
pua opera hic breviter indicabimus . Francis a Disius, Academiae macensis celeberrimus Proesestar , egregios adornavit Commentarios in summam tripartitam sancti Thomae , & alia lueubravit doctissima opera. Ioannes opstrare, Facultatis Lovaniensia nactor, edidit InstitutionisThsoluteas ad omnes: Discussionem Theologicam δε Co ersione precinoris, Clericum Belgam , &alia opera Theologica . comarus Hugens, F euitatis Lovaniensiis Doctor , Typis mandavit , Conferentias Τ Metiear : Obsereationes do Sanctissima Trinitate, de Avelis, ct de Homine immiser lays: Observatioues de Verbo Dearnator De Diaerifeιο Assa: Da satramentis Poenitentia, extro me Unctionis, oe Oiainis et os emationes do C-- tractistis: Methodiam retinendi ct dimittenditi cata: Compendium Thet aia, dc alia opera Theologica , in quibus doririnae Sanctorum Ausu.