장음표시 사용
111쪽
que Protestantium chorus, & ipse sibi idem mei ius, eandemque tribuat libertatem, quam sibi sumendam reliqui Novatores putarunt. Ita fiet, ut nulla sit insania, nulla perversa opinio, quam veluti Christi doctrinam invehere non audeant ae possint hominum ingenia. Continget etiam, ut nulla supersit ratio avocandae ab errore,& convincendae hujusmodi gentis, ubi ingenio, quod est dissicilli.
mum, haec cedere aliis nolit. Et jam vidit Christianus orbis, in quas opiniones teterrimas depraedicatum hoe Rationis lumen trahere facile possit. In Religione Christiana Dogma nullum est, quod ab aliquo homine, aut aliqua Secta negatum, impugnatumque non fumrit. In Atheismum, aut Scepticismum tandem ista opinandi licentia commodissime defert. Denique Lutheranis Calvinistas evertere nondum licuit; Remonstrantes nihili duxere minuς, & Synodos Calubnianas; & inter tot Sectas interaecinum odium, aut aeque abomi
nandum Syncretismum vigere adhuc cernimus . . . .
Heie rogandi sinceri veritatis investigatores & rem amantes, quid eorum Ratio suggerat, quum haec & alia plura, quae hanc iurem adferri possunt, serio & affectibus tacentibus expendunt. Omnibus utique illa respondere deberet, fieri non posse, ut per hanc pe riculissam methodum ad Veritatem sine dubitatione perveniatur. Fieari itidem non posse, ut Christus, qui veritatem suae doctrinae non solum aput homines aeternum durare, sed etiam in omnem'terram effundi, 3c sacile ab hominibus cognosci posse voluit, hanc unam tradiderit adeo sallacem regulam, qua vera Scripturarum suarum mens mnotescere possit. Nisi aliter ille consuluisset Religioni suae, ac infirmae rationi. qualis in hac misera natura deprehenditur, Voti sui s dicere bona fide liceat nunquam factus fuisset, fieretque comapos. Immo hinc eonsequitur, Religionem Christianam, ejusque a ctorem Deum, deridendum Infidelibus exhiberi ab iis, qui nullum aliud praeter Rationem humanam institutum a Deo tribunal arbutrantur, cujus sit finem imponere controversis quotidie in sacrarum
Litterarum interpretatione exsurgentibus, &icujus sit tum terto pro. ponere, 'uae aut credenda aut neganda sint, tum 'frenum temerariis
Ingeniis injicere. Tandem nullam a Lutheri, puta, & Calvini sectatoribus adserti posse rationem contra ipsis aeque ae nobis detestandum Socinum, quae in ipsorum caput non recidat & tunc ipsos vinci ab Ecclesia Catholica, meritoque damnari. quum Socinum ipsi vincere iadamnare contendunt. Et certe Socinianae pestis, aliorumque hujusmodi monstrorum ortum permisisse Deus videtur, ut Lutherani ti
112쪽
IN RELIGION NEGOTIO. LIB. I. 73Calvinistae hinc etiam discant, quam temere ab Ecclesia Catholica ipsi prius desecerint, quando ipsissima eorum methodus Socinum, Spinosam, & mille alias Haereticorum sectas peperit, & armavit, novasque in dies singulos parere & armare potest, exarmare autem
Auctoritas Eeelesiae Carbolicae in Fidei doctrina a Phereponi obiectionibus vindicata. Et non sene ratione credimus. Fallaci auctoritati Protesantes addicti, in incerta apud eos Veritaris eo equutio Antiquitas doctrinae in Christi schola, oe credentium mulνιιudo, robusta Veritatis argumenta. Novitas oe paucitas, erroris indicium eatra Carbolicam Eceusam. Phereponi in hanc rem anima eris sones confutatae.
I vicτεε sunt omnes Haereticorum sectae, ubi una in alteram
insurgit, sed facile vincendae ab Ecclesia Catholica, quoties ipsae tum suam, tum Catholicorum methodum, ambarumque longe diversa consectaria placidissimis mentibus simul conserant. Quum ergo demonstratum fuerit, quam sit fallax, periculosa,& a mente Dei aliena illorum methodus, qui in una vi Rationis seu Ingenii sui, statuunt veram divinarum Litterarum & Christianae doctrinae interpretationem: reliquum est, ut nulli privato homini infallibilitatem tribuamus; sed Ecclesiae verae, hoc est universali, in qua Spiritum sanctum veracem sacrorum Codicum interpretem semper adfuturum Christus pollicitus est. Necessariam autem esse, atque a Deo propterea Catholicae Ecclesiae datam istam auctorit tem, Ratio cognoscit, ut tot absurda evitentur hactenus commemorata. Immo, ut vidimus, sacrae id testantur Scripturae manifestis verbis, & Sancti Patres, & antiquissima Traditio, & usus tot iam culorum apertissime probant. Statuta autem huiusmodi auctoritate, cum dom, tum indocti, iraetermisso etiam examine controversiarum, conquiescere merito posisunt, utpote certi se ab errore ablaturos, quoties id credunt, quod Ecclesia Catholica Spiritu Dei erudita credendum proponit. Atque
113쪽
aiebat, nempe, auctoritari eredere magnum eo endium esse, ct nvLIum laborem , oe animis tardioribus ae imperitioribus uiitissimum esse excellentissimae Auctoritari eredere, oe fecundum hoe agere vitam. Quae tamen verba ita Phereponus in animadversionibus vellicabat: Sed prius ipsa illa Auctoritas evendenda est, quam ei fidem habeamus; ita ut ei per omnia credamus, quia nobis indubitatis argumen. tis constat, eam nee sui, nee fallere. Alioqui stultum esse ei eredu- Iitarem suam addicere, a qua vertim diei nulla ratione constarer . Sin minus, barbari omnes populi, qui Sacerdotibus, aut Maioribus fuistam multa temere ererint, recte facere dicendi essent. Compendiaria via eriam progrediuntur, sed M ad omnis generis errores perveniant, ex quibus numquam se expediunt. Haec quidem bene habent, modo
is persuadere nolit, Catholicam Ecclesiam salii ac fallere posse, &Augustinum in ea fuisse opinione, ut Catholicorum Sacerdotum amctoritati sine conlilio, sine ulla ratione, fidem adjungendam esse censeret. Augustini hac de re sententia aliis in locis, ut vidimus, expressa est. Sed quae heic Censor dicere pergit, non sunt facile dumittenda. Itaque, ait, omnes eaυere oporter, quibus eisdi es Cbr,stiana Religio, ne idem ei fundamentum ponant, quo maximi oe tum pissimi quique eνrores nisuntur. Si Catholicae Ecclesiae sententiam & usum Mic ille carpit, scuti suspicari cogimur, nae Phereponus male collocavit optimum documentum. Nam, ut hactenus ostendimus, ideo Catholici Ecclesiae auctoritati credunt, quia indubitatis argumentis ducti eam vident neque falli, neque fallere posse; & cuicumque poscenti auctoritatis hujus rationes rati sunt illas dare, priusquam exigant, ut Catholicae doctrinae fides habeatur. Tantum autem abest, ut posito hujusmodi fundamento Catholicis errandi periculum immineat, ut sine isto fundamento nemo de veritate sit certus, nemo errandi periculum effugiat. Quod fi Pherepono animus fuit his verbis erindire suam gentem: laudandus est profecto illius Zelus, commendanda prudentia. Ejusmodi enim consilio nemo plus indiget, quam Lutheri Calvinique familia. Ex his plerique omnes, etiamsi reliqum rum hominum, suorumque etiam Pastorum auctoritati in Religionis negotio prorsus renuntiandum, Jc uni Scripturae credendum verbis affirment: re tamen & usu nihil magis sequuntur, quam sui institutoris, suorumve Pastorum Auctoritatem, sive confidentiam. Siquidem quis e minuto rudique popello, quis ne graviora dicam ) . ex semieruditis, id studii, id Linguarum orientalium, id Critices &
114쪽
IN RELIGION NEGOTIO. LIB. I. 77
eruditionis secum attulit, ac affert, quod apprime necessarium est, ut exhauriantur controversiae omnes inter ipsos & Catholicos, &rursus inter ipsos aliosque Haereticos vigentes si non attulerunt quod arbitror sincerus quisque fatebitur , ergo certa minime es eorum Ratio, se veritatem ebibisse, erroresque vitasse. Et quidem quando apud ipsos valere non debet Auctoritas, ratio poscit, ut unusquisque singula dogmata in quaestionem adducta perpendat, &rationes utrimque allatas sedulo examinet: ad quod praestandum incredibile dictu est, quot praesidia, quot anni, & quanta vis mentis
exigatur. Catholicos a tanto labore eximit facile cognita suae Ecclesiae veritas ac veracitas, cum qua sciunt se errare non posse.
Quum igitur e Christianis non Catholi eis plerique Auctoritatis contemtores, & Rationis unius praecones, in Religionis tamen negotiose inconsulto duci sinant auctoritate suorum Pastorum, divinas Scripturas pro suo ingenio interpretantium: prudenter iis auctor est Phe- reponus, ne tali iundamento fidant, quod ex eorum sententia dubium est, ac errori aeque inservit, immo ex nostra quoque sententia fallacissimum est, nisi quum Ecclesiae Catholicae auctoritati creditur, cui divinum Spiritum adesse, semperque adfuturum ostendimus.
Et sane Pherepono liceat hilae consiliis erudire populos sui similes, hoc est Ecclesiae Catholicae rebelles, liceatque illi Remonstrantes ab auctoritate Dord racenae Calvinianae Synodi eximere. Praedicet ille Rationis iura, & pericula explicet iis imminentia, qui Austoritati fallaci suam addicunt credulitatem. Sed vicissim patiatur, ut sibimet ipsi Rationem tantopere commendanti, paucis miniatis sua verba reddantur. Ita Ratio, ejusque vigor prius expendendus est, quam ei fidem habeamus in rebus Fidei, ut ei per omnia deinde credamus, quia nobis indubitatis argumentis constat, Rationem nostram falli non posse. Alioqui stultum esset, eam arbitrari certam veritatis Magistram, quam talem esse minime constaret, iaquam saepe ulli, di in errores turpissimos labi exploratum foret. Atqui Christianae omnes Sectae, a Catholica Religione abhorrentes, Rationem suam privatam constituunt sacrarum Litterarum ceristissimam interpretem, eaque via tuto se progredi singulae opinantur, sed ut ad omnis generis errores perveniant, ex quibus nunquam se expediunt. Ergo cavere omnes oportet, quibus cordi est
Christiana Religio, ne privatum consilium Rationis, hoc est, idem Religioni fundamentum ponant, quo maximi & turpissimi quique
115쪽
errores, & tot Haereticorum deliria nituntur, & ne abitetant C, tholicam Petram, in cujus unius stabilitate humana Ratio fixa sperare potest, se a lapsu immunem semper esse futuram. Quod est ad Catholicos, si luculentissime suis in Libris ostenderunt, & ostendere iterum possunt, ad Auctoritatem minime sallacem Ecclesiae Catho.
licae nihil pertinere Phereponi censuram. Neque enim nos Auctori. tati sine ratione credimus, neque Rationem excludimus, sed cum Auctoritate conjunctam volumus: quae concordia tum demum Rationem robustissimam facit, tutoque ad veritatem perducit. Verum quod est ad Protestantes, tunc ostendet Phereponus, eosdem nequaquam abuti Rationis lumine, quum palam fecerit, tot tamque u rias ac oppositas Haereticorum sectas, tot errores, tot monstra opinionum, ex ista Rationis humanae superbia, tanquam ex equo Trojano, nequaquam prodiisse. Multo autem magis Catholicorum Ratio in cognitionem vertitatis, quam amplexa est, confirmabitur, ubi tot notas contemplatur, quae nos docent, Omnium Haereticorum nunc vigentium S dias carere nomine verae ac veracis Ecclesiae. Nempe non originis solum sed etiam doctrinae novitatem, turbas, & humanas artes, per quas invecta plerumque fuerit haec nova doctrina: nulla miracula, nulla signa earum auctoribus fuisse, quanquam necessaria, ut veritatem suae novitiae doctrinae testarentur e caelo venire, ostenderentque, Catholicam Ecclesiam ejusque auctoritatem esse repudianis
dam. Iis auctoribus squippe neque a Deo, neque a legitimis P storibus ad praedicandum missis defuisse legitimam vocationem, legitimamque docendi auctoritatem, quam tamen Apostoli, recta polutia, & Ratio in Ecclesia Dei aperte exigunt, ne cuicumque liceat errores sub specie veritatis disseminare, & idem iidem novas condeis re Religiones, easque incautis eo obtrudere titulo, quod vetus Reis
ligio e suo jure & e veritate exciderit. α Denique nihil simile
habere cum vera Christi Religione inconstantiam Doctrinae, quam inter Protestantes facile est deprehendere. Iuvat etiam addere, quod Catholieis Blatio sit, & reliquis incitamento, ut unam amis plectantur Catholicam Religionem. Quocumque odio in istam Ecclesiam rapiantur praecipui ex recentioribus Haereticis, fateri tamen
non a In praeeedentibus editionibus: De nde a h Ile habere & eetera usque ad verbum deprehendere; post quod verbum, delevit Auctor sequentia r Tandem ab Ec-ctis a vera zbsorrere quaecumque intoleranda absurua sequiantiar, Quando vera esset excogit
ea ab Haereticis Delesse Catholicae in erroris desedito; atque admittenda foret illa mσι αὐr, qvam tantopere praedicans in sequuntur Herem xi. Ioat etiam ori
116쪽
IN RELIGION. NEGOTIO. LIB. I. 79
non dubitarunt, neque dubitant, quin istius quoque sectatores, modo ad Evangelii normam & mandata suos mores componant, aeternam salutem adipisci possint. Id in Libris Lutheranorum, Calvumanorum, Syncretistarum, & Socinianorum legere est. Quum ergo ex consensu vel inimicorum certum sit, veritatem & salutem in Ecclesia Catholica haberi posse: contra vero, quum e Catholicorum sententia, cui Apostolorum, sanctorumque Patrum, & totius Antiquitatis voces consentiunt, certum sit, inter Haereticos, sive Luth ro, sive Calvino, sive Socino, sive aliis addictos, aeternam salutem obtineri non posse: Ratio manifestissima suadet, Auctoritati Ecclesiae Catholicae standum, & non immorandum in Haereticorum comtu, sed in illius sinum esse volandum, a cujus unius communione speranda est communi suffragio salus. Tanti namque momenti salus aeterna est, ut certo perieulo si vera est Catholicorum sententia )exponenda non fit in Haereticorum castris, quando periculum omne in Catholica Schola vitare fas est. Sed nos ad Phere num regredi entes exquiramus, quid sibi alio in loco is velit. Sanctus Augustinus in Lib. de Util. credendi cap. I 6. haec de Christo pronuntiaverat: Ergo illo referens medicinam, uae curru'tissmos mores fanaruνa esses, miraculis conelii ii sibi γauctoritatem, Auctorisate me is fidem His verbis liberaliter adsentitur Phereponus 'at non sequentibus ), fide eontraxis mulδιtudinem ,
multitudine obtinuit vetus atem, vetustate roboravit Religionem. In
nem, Ee linam suam eondiderit, atque eonditam miserite artamen e non Oectavit,. ut aliquando Religionem vetustate roborarer, quas v η's argumentum quandoque futuram esset verisaris. Non adsentimur
iis, qui Christi dogmata sequuntur, quia anxiqua est illorum fides, sed quia eo entanea est veritari eaelesti, eui sidem Christus miraculis suis feeis . Strenue suam caussam heic agit Phereponus, argumen. tum a vetustate petitum expendens, utpote qui toties objici sibi non tantum Catholicis, sed & ab ipsis Calvini asseclis, sententiarum
Arminianarum novitatem meminit. Et revera vetustatem opini
num, ut ut veneratione fere semper digna fit, non esse tamen certum argumentum veritatis, nihil verius est in opinionibus ad Physicam, ad Astronomiam, & ad nonnullas alias Artes spectantibus. Sed miror, Logicum, Criticumque virum aut animadvertem nolle, aut nolle fateri, quantum ponderis sit vetustati in Theologuca M at ut veneratione fere semper dunam.
117쪽
cis, atque Historicis rebus. Primi generis sententias nulla antiquitagopinantium veras esse persuadere potest ' nulli quippe ex antiquis magister aliquis fuit salii nescius, qui eos de veritate hujusmodi opunionum certissimos emceret. Ingenism suum euique pro magistro erat. Quum autem antiquis Philolaphis interdum ingenio recenti res non cedant, immo isti illis nonnumquam antecellere possint, majore nempe studio, pluribusque quam antea adminiculis iussulti: quis on videt, aeque in recentiorum, quam in veterum placitis
veritatem haberi posse, nihilque esse, quod supra nos Majores no stri sibi tribuere possint in hujusmodi veritatum inquisitione, nisi quod ante nos inquisierint, nobisque faciliorem straverint viam ad
veritatem ipsam invesendam ξι i, . . . . 1
At longe aliter se habent secundi generis sententiae . Si sit qua stio, utri ex duobus Historicis in re quapiam discordibus adhibendast fides, & par sit utriusque fidelitas, judicium, ae eruditio, & u
trimque verisimilia narrentur: nemo inter Criticos futurus' est, qui non judicet, antiquiori potius quam recenti credendum, mulioque magis antiquissimo in comparatione admodum novitii scriptoris . Ac uidit id quoque in Theologicis rebus. Disputatur inter Christianos, quaenam sit vera Christi Ecclesia, & uerane, an salsa sint Dogm eta quaedam. Litem dirimere non licet, affirmantibus Pagulis, suam doetrinam, ideω veram esse, quod consentanea sit veritati caelesti, cui fidem Christus miraculis suis fecit. Potentissima ratio monet, secundum illos judicandum esse, qui vetustatem sententiae, & Ecclesiae suae, . ad Apostolos usque & ad. Christum perducunt; ' reliquos
vero longe a veritate recedere, quibus cum Ecclesiae, tum dogm
tum novitas exprobrari potest. Quis enim melius 'quam Antiqui, dc Apostolorum aequales, sive Discipuli audire, aut rescire potue sunt, quae Christi mens & doctrina fuerit, quidve credendum, genduinue ipse proposuerit, quum haec ea sint; quas talon ex inge. o hominum, sed ex revelatione Dei & Christi pendeant 8. Eoque magis valere id omnes . intelligenr , quum de aliqua Dogmate- sive Scripturarum sensu, lis est interi quosdam recentio. res, quindecim aut sexdecim saeculis ab Apostolorum temporibus diu sitos, & alios uno, duobus, . aut tribus saeculis tabi fisdem temporubus remotos; & potissimum si Ecclesia tota, dc sanctorum Patrum consensus, & immemorabilis Traditici.militet contra paucitatem &novitatem recenuorum .. Elli inciveros Micraeon. agi uir de constituenda
Religioni secundum arbitrium nostrum, aut de intelligendis atque
118쪽
IN RELIGION NEGOTIO. LIB. I. grexplieandis Christi dogmatis δc Litteris sacris, prout ingenio nostro magis arridet: quod ne ipsum quidem Phereponum velle arbitror, quanquam ipsa ejus dicta & facta nihil aliud velle preseserant. Seό agitur de retinenda Religione, quam Christus, certissimus veritatis Magister, revelavit, & de intelligendis atque explicandis Codicibus sacris, quemadmodum a Christo ejusque Apostolis intes lecti sunt ataque explicati. Nemo autem credendus est heic magis scire, quam qui aut Apostolos praedicantes, aut Apostolorum successores audire,& quae falsa, quae vera forent, probe callere potuerunt atque debuerunt . Contra nemo in hujusmodi controversiis minus audiendus est, quam qui tot saeculis ab Apostolorum aetate remoti unum suum
iugenium judieem faciunt in tanti momenti rebus, & sibi nuperis potius creὸi postulant, quam Antiquis, quibuscum Ecclesia Catholica consentit, semperque consensit. Quapropter nihil certe ideo verum est, quia antiquum: Sed in controversiis inter Christianos agutatis robustum Veritatis argumentum, sive ut melius dicam, indicium, Antiquitas est. Et si alia accedant Veritatis indicia, qualia habet una Catholica Ecclesia, certos homines efficere potest ac debet de veritate doctrinae. Injicium contra atque argumentum saliblatis est Novitas; atque ab ista cavere quam maxime oportere, &hine etiam discerni Haereses & Pseudoprophetas Apostoli monuerunt. Haec autem adeo certa sunt, ut quicumque pejora etiam &falsissima Dogmata duobus proxime praeteritis saeculis commentus fuit, non nova se tradere, sed antiqua, & Apostolis eorumque successo. ribus probata, persuadere necessum duxerit. Qua in re quantum eos fallat sua eruὸitio atque conatus, apertissime patet ex Catholicorum libris. Itaque non est, cur Phereponus in Theologicis inanem putet esse vim & auctoritatem Antiquitatis, non secus ac si de Philosophicis ageretur. Telum hoc omnium consensu acutissimum est, sed tantummodo in Catholicorum manibus vim suam exercet. Multo minus fuit, cur Phereponus Augustino non adsentiretur, pronuntianti, Christum vetustate roborasse Religionem. Tuebatur Augustinus adversus Haereticos veritatem ejusdem doctrinae ejusdemque Eccle. sae, quam & nos commendamus & pro viribus tuemur, hoc est, agebat contra illorum Christianorum genus, qui novitatem cum originis, tum doctrinae, & Ecclesiae praeferentes, ab Antiquitate Catholicam Ecclesiam atque doctrinam roborante, vincuntur. Prinpterea de Christo, inquit: Vetusate roboravi3 Religionem, quam non solum mereticorum in rissima novitas fraudibus agens, sed nec. Tom. X. P. I. L gen-
119쪽
genrium quidem veterninus error violenter adversans, aliqua ex par
Agnoscit hoc Phereponus, & tamen dicere pergit: Sed Augu-
sino commodum reas talibus argumentis uti in Haereticos ae Sebi μνicos, quibus passim noυitatem, oe paucitatem exprobro, quas olim Christianis exprobraυerant Ethnici. Utrum a Vetuitate petitum assi mentum vim habeat in Haereticos ac Novatores, jam vidimus. At
nescio cur heic producendos sibi putet Ethnicos, eorumque exemplum Augustino objiciat. Si par fuisset Gentilium, & Christianorum caussa, hoc est, si rationibus utrimque pugnatum aeque fuisset, & Christianis nullum succurrisset evidens Ueritatis argumentum, excusatione
dignum fuisset hominum judicium, si Christianae Religionis Ethnicam praetulissent, quam nimirum neque ulla gravior adversae partis ratio vinceret, & contra vetustas ac amplitudo evidentius commendarent, quam Christi Fidem. Sed hinc Miraculorum splendor, Pro. phetarum oracula evidentissime completa, & sanctitas Legis Christi,nae; inde vero vel ipsi Ethnico vulgo facile noscenda, atque eruditis sere omnibus certe nota Religionis Idolatricae impietas ac ins nia, tantum roboris addebant rationibus Christianorum, tantum detrahebant Religioni Gentilium, ut ipsa novitas & paucitas Christi nae gentis minime obstare deberet, quin doctus quisque & indoctus ad castra Christianorum transiret. Quod autem est ad Catholicos MHaereticos, inter se pugnantes, utraque pars rationes & Scripturas pro sua sententia adferebat. Rationibus certe Catholici praestabant. Verum id negantibus adversariis, par videri multis potuisset caussa, & anceps istius contentionis exitus, nisi Catholicorum rationes evidenter iuvisset sententiarum vetustas, & Ecclesiae amplitudo. Iure ergo ad Catholicos inclinare debuit victoria; nam ii mentem Christi, verumque sensum Scripturarum melius ac certius novisse credendi erant, qui propius ad ipsum, ejusque Apostolos, antiquitate accedebant. Quanquam quid Phereponus ait de novitate Christianae Religionis prae vetustate Ethnicae superstitionis λ Ne hoc quidem habebant Gentiles, quo se Christianis in ea controversia praeserrent, immo heic etiam evidentissime vincebantur. Et prosecto ignorare non potuit ipsemet Phere nus, quod cuivis eruditorum patet: neminpe Christianam Religionem eandem eum Iudaica esse, & propterea ad Adamum usque contingere, & Religionibus reliquis antiquitate praeire. Quid in hanc rem scripserint Clemens Alexandrinus, Eus bius Caesariensis, ipse Augustinus, aliique sancti Patres, & recenti
120쪽
IN RELIGION NEGOTIO. LIB. I. 83
res non pauci, prae omnium manibus est, & sat erit meminisse. Parum igitur opportune, parumque erudite Phereponus huc adfert Ethnicorum exemplum, ut jura vetustatis, hoc est, Catholicorum
Ceterum non heic tantum, sed & alibi Augustinum Pherem. nus irridet objicientem paucitati Haereticorum Catholicae Ecclesiae amplitudinem. Non esse hoc Veritatis argumentum, ille monet; alio. qui Ethnicorum multitudine considerata, Christiana Religio falsi cov. vincetur. Et sane fatendum est, ab Ethnicorum multitudine victos olim fuisse Christianos, & adhuc vinei. At nos in Ethnicos aliis evidentibus argumentis pugnamus, facimusque, ut frustra suam nobis amplitudinem objiciant. Quum vero controversia est inter Catholiacos & Haereticos, dicimus validissimum semper fuisse, ac fore indicium veritatis, credentium multitudinem, cum aliis indiciis & adigumentis conjunctam. Ab ipso Religionis sanctissimae exordio ad nostra usque tempora insurrexere lupi rapaces, o viri loquentes pediversa, ut Apostolus praedixerat. Schismata etiam, & Haereses invaluere. Quaesitum est utrum a Catholicis, an ab adversariis vera Christi Ecclesia & doctrina staret. Ea autem perpetuo sententia se dit, non alibi stare, quam apud illos, qui Ecclesiae & doctrinae antiquitatem atque constantiam, multitudine quoque, successione, & Oncordia credentium, probarent: quod de solis Catholicis dici olim potuit, & dici adhuc potest. Propterea in Concilio Nicaeno statutum est, ut ea haberetur Ecclesia Dei vera, cui praeter alia signa nomen Catholicae, seu Universalis, re conveniret. Quae appellatio non tunc nata, sed Ecclesiae verae jam indita est vel ab ipsis Apostolo.
rum successoribus, quum υς αγἰας καθολικῆς εκκλησιας, sanctae C
tholicae Eecloae mentionem secerint Smyrnaei in Epistola de Mari tyrio Beati Polycarpi, & Ignatius Martyr in Epistola ad Smyrnaeos. Sed quid haec ad veritatem Θ iterum inquiat aliquis.
Primo sunt nonnulla cum veteris, tum novi Testamenti oracula, quibus palam fit, Christi Religionem praedicandam esse in omnes
gentes, incipiendo ab Hierosostma, in omnem terram exivisse AEpψοιονum Ionum oe in fines orbis terrae verba eorum. Haec autem
non de falsa, sed de nova Christi Religione praedicta sunt, & Pr
phetiam comprobavit effectus. Legitimum igitur verae Ecclesiae &orthodoxae doctrinae indicium esse debuit amplitudo Catholicae Eeclesiae cum ejus antiquitate, concordia opinionum, & successione Episcoporum conjuncta. Hujusmodi praerogativam ipsi verae Ecclesiae,