Theologia moralis in 5. libros distributa quibus materiæ omnes practicæ cum ad externum ecclesiasticum, tum internum conscientiæ forum spectantes nova methodo explicantur. Auctore Paulo Laymann societ. Jesu theologo in epitomen redacta, & nunc primum

발행: 1760년

분량: 161페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

Theol. Moral.

-um caluti incumbit . Statum E lesiasticum assumere , nisi in Di. a voeaticinia signa elueeseant . Perversi Cleri mores totam inflaiunt Ecelesam , eum eaeteri , iuxta Ecelesastietiri meetempla vivendo . tuto silatem cons quuturos sibi hiandiantur . Mane Ecclesia ministiorum pravitatem esse veluti quoddam pia ambulum etiam ad novas haereses . non pauci Meuerunt . At dualis est laeulesta se tutim illorum ti lena Ministromam , in uibus non aliud esse dicerem veri Ecclesia Manli ti . nisi in inis thalacterem Non alia utique est nisi . quia non vocati fuerunt a Deo , sed Melasiastieum statum Megerunt ea. erat ex amore sibi victum . 8t necessaria eomparandi , unde imminvideritur Melesastiea ministerra . seu quaeumque alia sordida artificia. quN ex solo sne sibi necessaria aequirendi exereentur . Alios si Mesesiam vocavit amor divitiarum , sau amhitio' di anitatum unde postea ita vitam instituunt . ut apud sdalem populum nil ipsis sit contemptius . A ahiectius, ut catechismus conqueritur . Iam autem antea suas querelas a te extulerat D. Bereardus . seu potius Causidus Abbas IV. Citatevallensis deela.

m. tene in Evangelium 1 Ecra nor ειιιqvilmtia amaι . Postquam I itat obse uauit non pauem ex Ecelesae ministrix non a Domino

,ine, M sed ah amore dilestendi. 1 ambitione honorum, vel et iam .oluntate Parentum, aut Consanguineorum in Moesiam i traim ita subditi se Honora i incedere volunt. placere student. hominibus , delectari . A superbite. & huie saeuio per omniaeensermari . Audi quatelas Domini quid super hae tanta ho. inum temeritate loquatur patiens redditor . pinnitentiam: potivi eupiens quam vindictam r Us c inquit Oseae 8.

auaυ νώisa , ct an ex m. Pν noster extiro MM , re non vi ' L,i .., . Univaefis quidem in ordinibus Ecclesiasticis. eate. iitque ad Sanctuarium pertinentibus, honorem quaerentes pro

' ora.- , avt divitias , seu corporis voluptatem , postremo' eua tua sunt . non quae Iesu Christi , mam ei e prorsus . S: indubitanter , non ea . quae a De H, Charitas , sed arte.

a a Devi , , omnium radiet malorum cupiditas introdueit .

uuid istud temerit,iis . immo quid infamae est Ubi timor: Dei a ubi morata meraciei ubi tehennae metus, & terribilisl ΦΨ θ,tio iii, iudieia 3 Sponsa nee euhieulum , nee eeliam

ri sedi, nisi Rege introdueen e praesumit i tu irreverenter re is tuis nee voeatus . nee int ductus r Teati me peti te . ait: illa Can . r. in odorem Mnasenorum martim c premias. Nune' autem trahit sua quemque voluptas . in odorem tui pis lueti , sectantes . questum aestimant pietatem , quorum ceria est ea

exposcat in Ordinando solumque scienNam pre ratisne ordianum in eo expostat et nih; lominus dissuadeat C seirati iis suo ea .nt, inter Melesae ministros adnumerari . ct maxime aci acerdotium ascendete . si studete nolit et vel si ita rudis sit in cen a . ut etiam studendo haud possit scientiam saltem inedio ciem aequirere . Quidam qui vel studum abhorrent . vel stud niti sunt incapaees , ea ratione etiam ad Ptesbyteratum ad mill ntur . quia dieuatut ean habete voluntatem alim regendi . 2d .ilum tibi vaeaasi . At instituti suntne a Chrato sacerdω ..ti ab Ecelesia ordin,ti, ut tibi solis vaearent Nonne ulo eitur Maiae . i. , lex ex ipso um me requirenda ess di Rim. O .κ ipsorut labiis Certe vetus Ecclesia disciplina otioso M. erdotes nunquam admisit . ae proande nee ipse Cate hismus utili saee dotio initiandos a qui non possint populos initivere .n, io adducta solum aptari posset ita Religio is , qui nullatenus est. Anima eum ineumbunt, 'vales sunt Catthusani Ae . quam. i, a ii ei desectu seientiae possint proprio , 5 aliorum Reliis inlocitum progressui non me iocriter obesse. Ulterius quis spondere poterit, ditentem ante ordinationem velle sibi soli vacare adimpleturum postea premisti h Molos indoctis audaeiores uidi et atque ut obtineant saeuitatem monea saltem audiendi . nullum non movent ' m.

tin qualia latura fini ipsorum eonsilia . 1 responis .. .

reum animarum detrimentum nemo non videt V M, mo ex D. Bemaido , qui exponens illa ver, oin . , vi omnia , ita insuetit in indoctos G, istium in-- ω excusare ignorantia pomi hominem , tetiolam utiquem sanatum . Doctorem ineapientium pron ς .. A iunorari. vi ignorabitur ἔ immo ue multos igno st,t pastu a, igno-- Qui enim perieuli si, ubi non in inini ψoluntatem , rat Dux itineris viam , vicari u s. .hilitat expetitur

homines apprehendunt sile reverentia, s ne confviritione'. 1υ. Quamuis Ministrarum exiguus numerus .aantor Niniflti minui sint idonei , inducere dispensandum in interstitias . id tamen Mondum crederem. ut sumetenter voratio, ti Mores ordinoetum 'hari possint . Minor quidem requiritur eausa pm dispensando an Interstitiit a subdiaconatu ad Diaeonatum . quapropter Teicientinum DF. a3. e. ra. ita adites rpto dispensando ab interstitiis inter Oi dines Minores, ct Subdiaconatum. unde ad hane

dendo a Minotibus ordinibus ad Subdiaconatum . mim misi ive, nee lieeat amplius ad saecularem vita edire. eonuenietis est subdiaconatum mainti cum ponderatione iastipere . pro di Oensando aee.ci ab Ioieritistis a Diaconatu ad sacerdotium ex poscit Concilium coniunctive necessitatem . R utilitatem Eec e sa a eum etenim saeerdotium sit ordo tanta excellentiae. A di. nitatis , expostit longioris temporis praeparatio em. Inter aliasispensandi Interstitia minas ponitur ea uia sudiorum . quae re ducitur ad utilitatem Ecclesiae . Consderandum etiam ex Caninistis est . si stat sit pro ecta . quod tamen inlesligendum ess .s simul eum atate ereverit etiam probitas vita. lnnocent. Ill postquam in sua Constitutione spem,tatores , Ommendavit ita conferendis ordinibus servate Ecclesa disciplinam quoad Inter sitia . Tempora &e. . anter alia hae habri Ante metitum ,, laboris. ante tempus examinis . ame experien iam disciplina. saeerdotalis honor non proba is minime tribuatur et nec um se quam heri saerilega , hodie Saeerdotes , heri profani . hodie , , Sacrorum Antii iter , veteres vatio . virtute rudes recen tes. Discapuli s mul, ae Magistra pietatis creenior: sed ii tanis is tum . iuxta coni ituras a Naioribus leges, ab humili gi 144 s. - delis populi ad laetarum administrationum labiimitatem re is moveantve , qui post mutatum habitum si larem diuturna ,, convellatione inter clericos tuerint comprobati . ae mulici tempore didicerint, quae postinodum alios docete tenentur.

CAPUT X.

De suspensionibus Iare Iulii propter illegitimum ordi

nationem , vel Ordinis executionem.

I Ut ordinantur ab Episeopo qui renuntiavit Episcopatui ) non habente legitimam execu

tionein Ordinis conserendi , Suspensionem , seu potius Irregularitatem , contrahunt 1 Si tamen ignorantia non erassa intercessit . potest Episcopiis cum illis dispensare . idem sentiendum est de ordinatis ab Epia scopis se hismaticis , haereti eis . limoniacis , denuntiaiatis exeommunieatis . Quod si tamen quis a tali Epi scopo ordinatus probabili ignorantia laborans celebret, non incurrit Irregularitatem. a Qui extra Tempora , vel ante legitimam aetatem . vel sine litteris dimissoriis Sacrum 'rdinem acciapiunt , sulp2nsi sunt , donee ab Oidinario absolvan tur . Requiritur autem ad incurrendam hane Suspensionem dolus , aut culpa erassa in ordinato . O ina. tus tamen , existimans , se legitime ordinatum esse , non incurrit Irtegularitatem exercens actum Oidinis rQuia , cum gravis sit sona ,. reo uirit etiam gravem culpam , quae non est in homine bona fide, di igno

ranter agente. - e .

NB 1 legitime ordinatus non est suspensus ab aliis Ordinibus, quos legitime a cepit.

sth, . Censura Suspensonis absolvatur , non ta- , eri potest in suscepto Ordine ministrare , priusquam ieeitimam aetatem consecutus est. Si celebret in Ordi

ne ante requisitam aetatem, peccat mortaliter, sed I tegularitatem non incurrit.

4 Episcopus , qui scienter alienum subditum ordianat, per annum a eollatione Oidinum suspenditur.3 Nemo sne titulo sustentationis ad Ordinem maiorem promoveri debet , alioquin Episeopus illi pr videte cogitur a neque absque poena Suspensionis a Papa absolvenda Neisti potest , ut talis proviso non

exigatur. -

ta smplieia edentes, sae alio titulo sustentationis o dinari debent.

impetrat, Suspensonem ab Ordine incurrit.

fuit , resignati valide non potest , nisi aliunde habeatur sustentatio sussiliens 1 Neque patrimonium , vel pensio , cuius intuitu aliquis ordinatus suit . sne licentia Episcopi ullatenus alienari , vel remitti potest ,

donee sustentatio ex alia causa acquiratur.

y Oui irer saltum ordinari se fecit , suspensus en ab ordinis exercitio ita suseepti , donee per spiseopi

dispensationem Ordinem intermissum accipiat. io mi uno die ouos saetos Cidine, accepit , Suspensonem ineutrisse censetur . . ii Episcopus . in aliena Dicedes s ne licentra Vr dinarii spiseopalia exercens. suspensionem incurrit. ra inii post nuptias , ante matrimonii consummationem, Sacrum ordinem aliter suscepit, quam Sacra Canones permittunt videlicet non cum contentu uxoris Religionem ingredientis , vel votum continentiae edentis ) veluti irregularis essicitur. ra Qui in Excommunicatione ordinem Saerum fin

122쪽

De caluisti sacrorum Missurum. t QAehidotes, & alii Ministri saeri non lege divina, o sed partim proprio voto, partim lege Eeelesiasti-

ea obligantur ad perpetuam eontinentiamr Quandoquidem talis lex nee ex scriptura, nee ex Patrum tradi. tione eolligitur. Nee etiam lege naturali ; eum Altaris ministerium non simpliciter repugnet usui coniugali, quippe per se bono, ae honesto . Quod ex pr prio voto, de scelesiast leo praecepto obligentur, eolias igitur ex e. r.& seqq. distinct. 28. Ratio vero . eur EGclesia id requirat, est, ut sacris Ordinibus initiati in continentiae, statu, quem propriae voluntatis lege , ae Relial i1 vinculo assumpserunt , tanto simius , aeconuantius perseverent. a si Pontifex sne justa eausa dispenset eum initiato Sacris ordinibus, ut uxorem ducere possit, dispensatio irrita est quamvis matrimonium ita celebratum valeat, ita tamen , ut eontrahens debitum a eoniuge non exigat, licet petenti reddere teneatur. N B. Puer ante usum rationis Oidinem saerum ae eipiens , licet characterem accipiae , tamen non obli gatur ad continentiam servandam. 3 Ceelibatus . seu continentia sacerdotum ex Ap stoliea constitutione provenit. Patet ex Coneilio Ca

thaginens Il. e. a. Et constreatur ex Apostolo I. ad Tim. s. Colligitur enim ibi, viduas, quae ex Fecies arsubstantia alebantur, non fuisse receptas , nis conti- mentiam Deo promiserint. Quanto nugis et edibile est, Altarix Ministros, videlicet sacerdotes , ae Levitas ali ter acceptos , de ordinatos non fuisse , nis prius promissa continentia . a plures eausae sunt , eur Sacerdotes , & ruelesae Ninistri continentes esse debeant . I. Quia Sacerdotes Deo, & di inis rebus perpetuo vacare debenti Ah hoe autem studio impediuntur, ae distrahuntur opere, ac redere eo naugali. II. Quia necesse est, honorem . aereverentiam servari saeetaotio; experientia autem e nia stat, populum non tanto in honore habere eos, quos vi/ent vitae instituto pene nihil ab ips1 differte r amobrem saeerdotes Graeci coniugibus a3haerente in parvo honore sunt. III. Oportet Episeopos, aliosque Sacerdotes hospitales esse , 8e in pauperes miseri

cord am exererre 1 Quomo3o autem id praestahunt , fitidiorem , de liberos alere uetivam p ευ- aseae Antisto

ius a. Cot. a. quod parentes filiis thesaurietare opor reat. IV. Reditus Ecelesas ici , quos fideles ad di Vi num euitum offerunt, passim ad causas profanas appli- earentur, Episeopulus, Paroe hiae, de alia henescia De quenter quodam veluti haereditatis iure ad filio, sa eerdotum deferrentur , aut saltem Eeclesa Ministro rum suorum, tanquam bene meritorum, relictam prolem magno suo gravamine ratere teneretur : Qua rati ne proventus Ecclesiae distraherentur . nee lassicerent ad tantum Ministrorum numerum alendum , qui populo Christiano instiuendo , ae pascenda neeessarius est .s In nulla unquam Eeelesa Cathollea permissum uit, ut Presbyter , aut Episeopus uxorem dueeret . Signate loquor de Saeerdotibus I nam Diaeonis quihusdam in locis permissum olim id fuit. 6 Pre1hyteri, de Episeopi confugati lecto, At eella

separati ab uxoribus in continentia virete debebant secundum antiquos Canone . Episcopae, presbyterae , Diaeonissae olim a re ratis suis dicebantur, a quorum tamen consortio eo iugali abstinebant.

8 Falsum est , in Comitio I. Nireno eo uetii usum acerdotibus permissum fuisse 1 Si enim in conellio

Nicaeno, cuius semper tanta aut horitas fuit, tale ali quid decretum fuisset, quomodo fieri potuisset, ut Patres, & Ecelesae id ignorarent, di postea tam in Orien te, quam Uceidente plurimis Conciliis eoniugii usus Sacerdotibus tam severe interdiceretur, & quidem cum protestatione, esse hoe seeuntam priseos Canones λς Introducta ab orientalibus eonsuetudo, ut Pre byteri uxoribus, quas ante duxerant , uti possint ex- ita tempora vieis ministerii sui , neque rationi , neque SS. Canonibus consentanea est: Quia usus eoniugii non satis eonvenit eum Altatis ministerio . Bonum enim et , frequenter. imo quotidie, saeriseium DEO

io Sacerdotes eofieuianarsi suspenss non sunt tosis Iute novo, sed ea nonice puniendi sunt , s post m

nationem non abstinuerint.

CAPUT XII.

De Tonsura clericorum , O Sater tum

unctione. .

I nsura Clerisorum , 8c Monachorum est res

trahens. Lius mysticae significationes plures afferri s ent .. . I. Ι'r pter memoriam Coronae spineae Christi , α aa irrisiones prompto animo ferendas. II. In seu ram Regni Leelesiae. III. Ad relatanda vitia. a Ionsura Clericorum , di Monaehorum olim non novacula, sed sorsee fieri debebat; neque lieitum erat comam nutrire . Sed in omnibus consuetudo o triae servanda est . VI Neglectus tonsurae, & Habitus in Clelieo saeculari non est mortale , si abse contumacia , Ae eon temptus , & non nimius , ae inustatus neglectus M . Spectanda est in hoe etiam cujusque Dioecessconsuetudo. Unctio saeerdotum est aecidentalis quaedam eaer monia, eaque antiquissima i quippe cuius mentionem laciunt S. Dionysius Areopagita , Pacianus , Gremintius, Basilius imperator.

De Sacris aenedictionibus. o Enedictio sprecatio alleuius boni duplex est p PRNi ια Privata . Haee a quovis fideli set

potest, Illa ab Ecclesiae Saeerdotibus . . ' Morem , seu sanctiorem pertinet , alter Mnedictionem privatam impertiri ι eum Deus deprecationem peccatoris pro alio fusam non ita exaudiat,

lacui depretationem sancti, εe justi . a Semper in Ecelesia viguit consuetudo sienandi se figura Crucis. Ita testatur Tertullianus, Lactantius . di Antonius, Cyrillus, Chrysostomis, Hieronymus .

Consuetudinem autem orandi manibus in Crucis forintnam 'pans s leges apud Eusebium.

depretationis . nomine mae Deo 'gittae' ωα-

impetrandi vim habent. S a maximam eonfirmare pota

a Benedictiones Eeelesiastieae aliae sunt personarum

tmimur, ut ad usum profanum siζe 'rem entii an

Nee Summus Pontiis potest licentiam dare ut G Ruοῦ

123쪽

us adhibeatur , eum irreverentia st , rem sacram , dum saera manet, ad usum communem a3hibere. 6 Partes avulsae a te consecrata , destructa erus D ma , saltem eum summi Pontifieis licentia ad urus prosanos adhiberi possunt , v. C. lapides , ligna Eeelesae, flee. Quia tune talis materia desinit esse ia-era . inare idem sentiendum est de aliis rebus , quae piis, te religiosis ustius inservierunt a cuiusmodi lunt, Monasterium, Leeles. utensilia, de e. idque cum x pae dispensatione . Ligna tamen , & lapides pollunt in necessitate de licentia Episcopi ad profanos urus applieari . Iraci in Hispania talia ligna vendita tu uesne sieentia Episcopi, idque dissimulari potuise , alt

7 Agnos cereos solus pontifex eonsecrare Poteli Pr die Dominici in Albis; reliquae consecrationes a cum Chrismate seri solitae, propriae Episeopis sunt.

8 De Leelesiarum . & Altarium consecratione sat uae unctione frequens mentio est apud bd. Iarim ,

maxime Eusebium , Augustinum , Gregorrum , ludorum . o Benedictiones Epistopales, V. C. Altarium, vasorum, Ecclesiae, requirunt, ut Episeopus conlacratussi. Potest tamen Papa dispensare, ut etiam a simplici sacerdote fiant . Et Abbates quidem per praescri

ptionem eonsecrant Calices . . . . - .

o Vestes , de paramenta saera Altaris a simili et sacerdote henedici non possunt sne priuilegio Sed is Apostolieae , quod habent superi rex quidam Regularium. Abbates quoque, qui Pontificalia exercent, talia benedicere solent. . xi Benedictiones, quae nee aure . nee consuetudine Epistopis reservatae sunt, a presbyteris fieri possunt. sed nunquam a Diacono . Quare , si Diae us , quamvis iubente sacerdote , aquam U. C. benediacat , irrita est benedictio , quia non sacta ab haben

te potestatem. - .

ia Benedictio aquae multiplex est . Primo: Aquae . 8e salii pro Altaris eo niseratione a & illa pertinet ad Episcopum . Seeundo : A qudi baptismalis . quae ad Presbyterum pertinet s uti de aqua benedicta diebus Dominicia , qua Benedictio eonstituta est ab Alexa dio, Papa V. a B. Petro , ad conspergendum popu sum . di habitacula eorum . . 33 Si aqua, vel oleum non ber ictum infundatur benedicto, totum benedictum erit , modo id , ruo additur, non si in quantitate notabiliter 'xceat s. Contrarium tamen seutit Angelu, , sed minus pr-

biliter: Quia Regula illa , quod fac lin

iuiti, trahere debeat ad se non sacrum . ou si non laetum copiosius sit; alioqui'ν tori, Icta benedictae sonti , aut puteo eriti quod Ee sdelium M suasoni, αelesae voluntati repugnare videtur s. U M 1 C s s .

sent saeculares , qui Colle atis ει A Bbates alii i:, hium laeulatium , alii Reetu- . . muratum Conuentibus praesunt . Ho lates , qua Nomi . 1 Iosenibus Ponti scalibus ηm δ' u Mὶθ ἡό, ,hsulati, qui solum pastorale pedum

e hi DA,I 3m exempla a jurisdictione Epistopi i

li: Ia Abbatis ereationem tria e eurrunt. I. Et P, c,oltulo , seu Con estu per vota secreta , & i q/ti, debet esse annorum as. 1e sacerdos, vel ino. ,rinum sacerdotium aecepturus . II. Consimatio ,

t ouam im plenum aequiritur administrationis , de

viisdictionis exercendae . Exemptus confirmandus est Papa , vel a Legato a Latere a non exemptus ab

ubi seopo . IIL Benedictio , seu Consecratia , per ouam veluti spirituale matrimonium , quod inter;osum , de Beelesam eius electione inchoatum , ac

constreatione ratum erat, magis adhue eonsummatur. Quare et

6 Abbas eonfirmatus , aut benedictus , iacet ad Epistopatum eligi possit, tamen tiansire illi non licet

duobus Abbati bina quanquam consuetudo pem ttat , ut a tribus Abbatibus benedict1ci conseratur. R Benedictio Abbatis potius ad solemnitatem spectat, quam ad substantiam . adeo , ut quibuleam

easi hu, etiam sine aerepta henedictione . que Oidinis sunt, exercere possit. 18 Abbas nomine Conventus non comprehenditur in odiosis i At in favorabilibus , V. C. privilegiis , comprehenditur a nisi ex ada unctis coatraria mens eo cedentis appareat

CAPUT XIV.

De Exoreis s.

n imperii , & adiurationis contra spiritiam im mundum , ad fugandum illum per virtutem Cruei-sxi. α Exoreismi in veteri Ecclesia usitatissimi Reiunt . Testatui id Iustinus Martyr, Tertullianus. Cyprianus. 3 Res etiam inanimatae quodammodo adiurari posisunt, idque duobus modis. Primo 1 Ut adiutatio directe reseratur ad Deum per modum cibseerationis. ad ereaturam verti per m um imperii, quatenus nec eda

tio subditur motioni Dei Creatoris . Sie Christus Matth. s. imperavit ventis , S mari . seeundo : Ut adiuratio directe tendat ad diabolum per modum impetii, ut ab hae, aut illa creatura, hoe, vel illo i eo abscedat, vel accedere non praefamat. Et iste est proprie dictus Exorcismus, quo utimur V. C. in benedictione aquae, salis, ita . ut eodem opere per Crucem, de merita Christi arceamus diabolum ab omni machia

natione circa tales cieaturas . N per usum earundem Dei ei rea nos auxilium, de protectionem impetremus. Hue etiam spectat Exore sinus tempessatum ; item eo tra animalia venenosa.

Exo eismi ad pellendos Hrmones ex corporibus obsessorum semper in Beelesia usitati fuerunt a ut vi dere est in Concilio Carthaetinensi s v. Can. r. , Minister sxcircitatis adhibens praeparatus esse de hei. 3e multa observate, ut branus effectus sequatur . I. Anie omnia diligentei examinandum est , an homo Eie a daemone obsessus se . ne sustra remedia Eeele- si a/hibeantur ad alios snes, de essectus , quam O dinata sunt. II. si constet , hominem esse obsessum , Exorcista debet se munite seuto fidei, Ephes o Matth. t . Dein He pura conscientia, orationibus . Ad ieiuniis per aliis quot dies se exereete, sciens, quod sine eiusmodi prae parationibus saepe parum . aut nihil effecturus se , iuxta testimonium Chiisti Mare. s. Noe ιenus in naι lo ootes eatra . nise in oratione, O jetvmio. I u. Personas , quae daemonis infestatione liberaridesderant , aut similiam , in euius domo daem nispraestigiae advertuntur, serio hortetur, ut poenitentiam. de Consessionem peecatorum instituant, orationibus Mpud Deum inii stant, inque eum finem etiam alios pios, ae de Votos Christianos tanquam comprecatores accet sere potest, exclusis tamen iagnotis, risue , qui euri statis gratia adventare videntur.

6 IV. Exoreismos non quoslibet . sed approbatos ab Leeles a usurpare oportet; squidem orationes, pr prio ingenio eompostae, suspectae esse solent , di non tam esseaces, quam s Beelesiae mi holitate , de iussu instituantur . Quod s etiam Exoreissa nihil esse tet . nihil ideo animo eommoveri debet , sed eonsolati a s icto, , eiusmodi molestias . ac detrimenta permitti a Deo, quia secundum sapientis mam eius providentiam non eae pedit tolli, de ideo etiam, ut ad divinum a xilium, a diabolo diutius asilicti, maiore sde. N aniami servore accurrant .

I V. Damon non per modum obseerationis ut allianuid distatur ab illo, sed per imperium pellendus est Eeto et smis; alias est mortale r Quia eum daemone , Ch isti , de humani generi, hoste . nullum foetetatis cuiuscunque colloquium , aut commercium instituerelieitum est , sed tantum ut hcistem eum persequi per modum imperii, eoactionis , expcilsonis . Neque ad vana, aut euriosa edieenda diabolum adiurare oportet, sed solum ad ea, quae ad rem pertinent, videlicet de numero , nomine Obs dentium, de tempore, quo in-giessi sunt , de de eausa ingrediendi, de aliis huiusmodi . Quibus autem sacris verbis , aut signis viderit Exoteista damonem magis urgeri, iis magis , ae ete-hitu, insteti si autem viderit , obsessum aliqua parte eorporis commoveri, pungi , vel tumorem apparere , ibi Crueis signum , & aquam benedictam , qua μα- pei in promptu esse debet, adhibere non intetmittat.

124쪽

xi ebservara: nam faeile eas legere poterat in Ratuali Romano . ad unicuique adamussim in ta mola exciretrandi munere se xercenti quendum suadeo . relictis pluribus aliis libellis . qui si rigo risi Tne morum Censura subiiciantur . forta nunomnia in eis veritati consocia reperientur 1 fieut fit quaedam alia in iis eonsiderare erit, qua non omnem tu exorit udo debitam

decentiam praeseserunt. . ..

Unicam regulam hie appono; nam, ut dixi . Dei Ie m melis Exore ista, qua titare , qua eavere debeat , addileet . Unicam autem hane me uiam desumo ex vat. s. s his ipsi Nem tib. 3. eo. I . num. La. qui di mei liter permittebat sui a Poenitentivus adiurare . idem ex ipsus monitu . Meetuatibus . maxime non dum provecta aetatis, di probatae .irtutis, quantum poni m sua deo. Facillimo hos nimis eredulcis videas , quando et Iratur multa tamina; quas forta se etiam iureiurando assi arent arrepti ias . ex fine non recta tales se esse sim are . uel latra credi ex pessima humorum qualitata Interea frequentissime, .iu eas in Confessionatici alloquuntu a non raro etiam domi m- i sunt a & fi pauperes snt . eoptutis eleemosyni subitum an Mae omnia fovent familiaritatem. 3e quemdam .ffectum saltem sansibilem e quid eieci nun timendum de Sacerdota iuvene , inexpertu , cui nota non sui muliereularum artes . A DR .

num infidia 3 Et quid, si superbia tisfe)ati s o. ticini . R ea vis macerationibus, quibus armis Damon superatur . patum su

addictus l

TRACTATUS

De Matrimonii Sacra mento.

CAPUT PRIMUM

i Cponsalia a sponden/ci dicta sunt, teste Ulpiano io quia inciris erat veteribus Romanis, ut puellamis, sub cujus eura, & potestate erat, sponderet ait

ri uxorem date : Quare ille spissor, haec sponsa a pellata fuit, & is , cui desponsalici iacta , Spo us .

Sunt autem spontalia alia de praesenti, quae non dis-runt a matrimonio rato , di nondum consummato Ialia de stitura. qute definiuntur . Promissa mutua fu

turarum nuptiarum . Quin o aeeὲcie a centio magi x

propria est, ideoque sponsorum nomine ferme in Iure utroque ii intelliguntur , qui matrimonium non contraxerunt , sed promiserunt . In dubiti tamen itisauorabilibus nomine sponsae etiam intelligitur uxor inon autem in materia odiosa . Quod si in aliqua dinpositione Iuris fiat mentio mariti, di uxoris, intelli- ei debet de iis, qui iam matrimonium eontraxerunt . In materia tamen favorabili nomine mariti , S ux ris intelliguntur etiam sponsi de praesenti ante matrimonii eon summationem: non item in materia odiosa,

nisi ex ad unctis aliud eolligi debeat . et Sponsalia non debent numerari inter simplice

promi Iiones, sed inter contractus, qui ultrα, eitroque obligationem pariunt ἰ ut .patet ex infinitione .

Hi ne si Titius animo e trahendi sponsalia promittat nuptias Caiae, hme autem erimissionem aeceptet , sed sne proposito repromittendi , nee Titius , nee Caia ad nuptias obligantur in eonscientiae soro . Quod C

ia cibligationem non contrahat, elatum est , quia actus agentiam non optrosar ultra istentionem ear m. Caja autem , ut dixi . non voluit se obligare Titio , sed tantum Titium promittentem sibi obligatum habere . Neque etiam Titius obligatur ι quia Hua e trahentium aeeipienda sunt secandam naturam contractus . Sponsaliorum autem e tractus respectivus es , At re ei procus, sicut ex ejus infinitione constat; ideo sponsonem continet non gmpliem , sed virtute conditi natam a Promitto , s tu rediremiseris . Quata dicere soleat Doctores , quod o saliorum contremus t audia eari non potes . videlicet ex una tantum parte eo

trahentium obligare . Dixi autem supra r si Titiux promittat anima conrrasendi spons ia . sin veto abs luta, & gratuita promissione se obliget cati ad M. cendam ipsam , si aliquando voluerit . hancque m tmisonem Caia aeeeptet . nihil vicissim promittens , solus Titius Obligatus erit a Sisut si quis alteri in

mittat equum tanto pretio venditorum , quandocunisque intra annum ipsi emere libuerit , non erit quiadem haee pactio reciprocae venditionis, di emptionis.

Lib. V. Tract. X. Ia I

gans promittentem, ut ditam fidem servet.

N B. Si quis promittat puellae , se aliam non dis cturum, nisi ipsam, non est haee obligatio sponsalio.

um ι oritur tamen inde h ligatio conditionalis , ut vel hane dueat , ves nullam e Sicut s quis promisetat, se non alienaturum sondum extra familiam. 3 sponsaliorum eontractus , quamvis privatim . &sne testibus peractus sit , sub peccato mortali obli

gat promittentes; in ordine tamen ad forum extet num

requiritur probatio per testes, aut in desectum plenae probationis iuramentum, si desitatur; ut dixi Lib q. Tract. 3. C. s. Probatur Assertio. Nam omni, obligatio destendens ex meeiproeri eontrisu iustitiae est . ideoque sub mortali eulpa obligans, s materia gravis sit, tantaeque obligationis capax, ut in pro sto.

Iudex Ee lesiastieu, a sponsalibus absque eausa

justa recedere volentem post Canonicam monitionem etiam Censuris ad nuptias compellere debet, iuxta tialude Helia prius momnis, postra cogenda es. Ratior Quia solus rapa, tanquam supiemus spiritualis stir

ceps , per plenitudinem potestatis ex gravi causa dic pensare potest in sponsalibus , non item Episeopus teum talis dispensatio cedat in praeiudicium tertiae personae r Quapropter ad Episcopum tanquam Iudicem ordinarium in huiusmodi causa matrimoniali per tinet, parti postulanti ius dicere, di consequenter au erum, sententia parere pertinaciter renitentem , spiritualibus ponis , seu Censuris eompederer Quae licet maxime locum habeam, eum sponsalia jurata sunt, vel sponsa sub speeie matrimonii corrupta I tamen e

iadi sine his compelli debet ad pactum sponsaliorum

servandum, dum ado Ordinatius hae ratione sponta neum nuptiarum consensum se impetraturum speret hsin minus, satius est, stinus malum violatae promi sionis permittere, ut maius malum eoacti matrimonii

vitetur, atque Censuris supersedere, ubi nulla spes eorrectionis, &fructus affulget . aio modo intelligi , N conciliari potest cap. reoliis vir, de sponsalibus , tibi dicitur: tam libera deserat esse matrimonia, monenda es totias c puella θ ρο- eoginta, eum coactio nes destiles soleant existi, Ire aenter habere. Id etiam observandum est in sponsalibus tutatis. Imci addit sanchere Si ordinariti, post latam in hoe casu Exeommunieationem videat sponsum pertinacem man

re, quod denique eum absoluete debeate quamvis non

petentem

s poster Iora sponsalia eontra otiritem Mem inἰta,

tametri iurata. valorem nullum haben t Quia iura. mcntum non es Mutil- isse tristis; spontalia autem polumus inita an quam promimionem ecini inent: Ergo non firmantur iuramento . . Idemque sentiendum est, . etsi poller ora sponsalia eopulam annexam habeant.

Exciper Si Concilium Tridentinum in tali loco non fiat receptum. Nam secundum Ius antiquum , si quis sponsam carnaliter eognostat, censetur id agere aει- tu non fornicario, sed maritali, ideoque matrimonium clam consummare melle. Porro, s priora sponsalia cIam, Posteriora autem eotam Patoeho, 8e testibus celebrata fuerunt, et si , per se loquendo,, prioribus flandum sit, per aceidens tamen, si sponsus intelligat, liba, & priori sponsae omni probatione destitutis , etiam oblato iuramento , sdem in Consistorio habendam non estis, sed Censuri, eompellendum ad pus ricrem sponsam inu, fui intimatione dici tali ea suprior sponsa rationabiliter eontenta esse , & suo iuri cedere debebit. Deniqile, si ex violatione priorum sponsaliorum exiguum incommodum futurum sit, ut uia clam celebi ata sunt; contra vero grave infamiae amnum timeatur heundae sponsae , quae priorum sponsaliorum ignara in eopulam consensit spe matrimonii, proe sertim si etiam prolem emeepit . Nam tali casa deceptor ex iustitia oblitatus est , damnum mulieris avertere , quod alia ratione non potest , quam docendo illam r Et cum haee obligatio gravior si , alteriusque rationis. , ouam obligatio priorum sponsaliorum , praeferenda sunt pol eriora sponsalia propter

Regulami si duo visisti dissiparis potentia incompossinhil a contrahiantur, fortius repellit minus forte. Quamobrem ad Iudicem pertinebit, cognito periculo gravis damni , interdum compellete deceptorem ad secundam ducendam. Cum autem Iudex per sententiam non ponsi priorem iure suo private , sed solum declarare , rus erus in tali easti per naturalem aequitatem cessare, consequens est, si talis eausa manifesta sit , deceptorem id ipsum exequi posse in eonseientiae foro, etiam ante Iudicis sententiam declaratoriam .

Illud

125쪽

ra a Theol. Mor.

Illud vero timem est, quia spensilia de praesenti,

seu matrimonium ratum , quamvis iniuste contraciumst, deto et prioribus sponsalibus de fututo . Ratira eQuia contractus matrimonii fortioris .ineuli est , Muippe corporis traditionem continens , quae in sponsalibus non est . Etenim , s quis hodie uni equum vendidit, sed non tradidit, eras alteri non tantum vendidit, sed etiam tradidit , qliamvis iniuste , rata est posterior venditio . tribuitque possessori dominium :Ita similiter , si post sponsalia cum una contrahatur

matrimonium cum altera , posterior contractus, quam

uis iniquus, tamen validus est , quo per traditionem quasi dominium eorporis coniugis aequiritur, ut proinde Regula Iuris . Qui prior es tempore , poli essere, intelligi debeat inter eos, qui smili jure , seu

titulo nituntur, ut prior tempore posteriori praeseratur.

timeri non continet, iuxta l inter. ubi dicitur, adaia

aerium proprie in napta dommitti; cum si alieni th xi violatior Unde proles, ex tali sponsa nata, non spuria, sed naturali 1 eenseri debet. Imo neque talis sornieatio sottasse motialem malitiam sub genere ii iustitiae , sed solum sub genere luxuriae eontinet: Quia injuria, licet aliqua st, non tamen tam gravis vid si alicui potest, praesertim si sponsus eum altera soriaricetur, ut ad mortale crimen adversus iustitiam pem rideat i Meus est, si fornicatio in publicam notitiam ventura . aut periculum si prolis generandae, cum deindecore, Ae contristatione sponsae, quae fortasse idcir co a sponsalibus restite cogetur. Quod si fornieatio eulta si, potest talis circumstantia reticeri propter authoritatem Doctorum, di etiam ideo, quia, ut di

xi , iniuria aravis non est .r Contractus sponsaliorum magnam animi libertatem requirit. Rarior inia sponsalia sunt via , seu praeparatio ad matrimonium I ideo sicut Iura omnia matri amnii libertatem requirunt ceum alioquin inse-lice, extitis sequi soleant θ ita de sponsaliorum .s l cena adiecta ei, qui a sponsalibus tecessciit, soluenda non est, si sponsus justam causam resiliendi ha . heati Secus esse videtur, si s ne iusta causa recesserit.

Nam unica ratio, cur scena, sponsaliorum contiae ui

adjecta, irrita censeri debeat, tum Civili, tum Caianonico Iure hete afferri solet, ne matrimonii liberias impediatur; si autem aliquis nullam iuilam causam, siliendi ha at, imo mortaliter peccaturus sit, sir

stiat, tune minime censendus est , libertatem matrimonii contrahendi retinere. ouam leges Christian

tiam tueri debeant 1 Ergo hodierno Iure non obllat

Iibertati matrimonii, s pcena conventionali eompellatur I cum etiam gravioribus poenis, ae Censuris Ecelesiasticis eompelli possit, ut stipia dictum est . Adde, quod ad maiorem firmitatem etiam arrhae inteo venire possint, ut restiens sine ea usa etiam duplicatas testituere eogatur; sn vero iusta causa a nuptiis re siliendi subsit, sussciat reddete arrhasi Arthar a etem habent rationem Doenae in ea, qui sne causa resilit. si quis iusse testiat, tune adsectio poenae

irrita censenda est ς Pactum lucrativum sponso ab altero contrahente thctum , scum ipso matrimonium contraxerit, tanquam jure invalidum testindi debeti seuti habetur άii l. s ita stipulatus, s. si tibi, ε de Oerborum oblig. si tibi ηι cro, decem dure o des ρ causa cognita de

negandem actionem puto. Quia non, ut par est, mu tuo spontaneo amore, sed ex libidine, ae turpi quae siti matrimonia tali modo eomparati cententuri axe promissio tanquam contra honos mores rescinditur.

Valet tamen talis promissio, si nomine dotis promis sum videatur. Deinde irrita est tantum promissio, si sat ab ipso contrahenter feeus . si ab alio quocuniaque i ut si Caius Titiae promittat, vel leget a si

eum sempronio contraxerit. Talis enim non turpis quaellus, sed liberalis donatio sub conditione cens rur, per quam neque libertas matrimonii aufertur, cum non agatur de poena damni, cuius metu aliquis

ad eontrahendum contra voluntatem induet posset, sed solum de non aequirendo lucro, per quod aliquis ad

matrimonium allicitur.

Io mi smulato animo matrimonium promisit, per se loquendo non est obligatus ad nuptias contrahendas : Quia promissioni dc fuit consensus. Debet tamen

pellae deceptae, si damnum passa fuit, secundum ju-itiae aequalitatem sacere compensationem vel per Deine uniam , vel ducendo eam in matrimonium, deposita

famulatione, si persona gravem infamiam passuta sit,

quae alio modo aboleia non possit, ii Qui scta promtisone puellam ad eo iam Induxit

libet illam ducere: Quia mulier copiam sui corporis

saetendo instituit contractum innominatum: Do tibi corpus metim eu lige, ut postea meitim matrim iam contrabas. Quare, si mulier ex sua parte promissum Impleat, alter aceeptare non potest, nisi ex naturali

aequitate . di iustitia contrahendo obligationem impleniadi etiam id ipsum, cuius causa altera pars impleverat Quamobrem deceptor in mni sero ad id com .pelli potest. Limitant autem Dociorcs: Nis tales pro . mittentis . vel promissionis circumstantiae scit, ut mi lier deceptionem advertere debeat. Alioquin . s mulier non habeat oceasonem suspieandae deceptionis, sola satus, seu conditionis disparitas deeeptorem non liberat a matrimonio. Ratio 1 Nam , s talis promisisset ex animo puellae inferioris conditionis, ueheretei sdem latrare, per se loquendor Ergo etiam tene tur, quamvis sae promiserit, s eonditionem copulae carnalis acceptavit; H enim sacere non potuit, nisi contrahendo obligationem vieissim implendi id, eu.jus causa mulier promissum suum implevit 1 eis enim talis apud animum suum protelietur , nolle se sponsonem sacete a tamen externa illa spontanea aeceptatio copulae, tali, de non alia conditione oblatae , eliconitaria protestationi , eamque morali aequitatis ra. tione elidit. Alioquin in quovis eneroso eontractu li-

heia deeipiendi saeuitas daretur Ut si quis bona Gde permutanti va eam pro decem ovibus, posteaquam vaecam tali ccinditione datam ae epit. & absumpsit , nolit deinde dare oves c quia non ex animo promise iit sed aliam damni compensationem saeere 1 Prose- 'o is neque in externo, neque in interno conscientiae solo audiri debet , quando vaccam , tali , di non alia eonditione datam, libere aecepit , di absumpsi sideoque alteri semper damnum inausum inseri , nisi ei det ipsum , euius causa promissum suum impleve

Notant tamen Lessius , Λ Vasqueet . si fictus matrimonii promissor deprehendat , mulierem virginem non esse , quae virgo videbatur, non obligari ad nu.ptias , aut ullam aliam compensationem saetendam , per se loquendo . Si tamen sciebat . puellam corruptam esse , de nihilominu 1 ei ficte mali imonium pro misit sub eonditione eripulae, ea impleta obliuatus est

i a Liberi a parentibus neque ad eontrahendum e gi , neque a etintrahendo impediri pollunt. Est eomia

retinis Doctorum Sententia , sumpta ex e si meiat , a . q. a. uri Mertim habea νιιινitim in electione pro positi , se, ut parentam non euitur voluntatem . N B. Leges civiles contrarium docentes a jure Ca nonieci correctae sunt . Unde etiam colligitur , quod

irrita si desponsatio , quam pater Leit nomine filii puberis , aut impuberis absque libero eius consensu expresso , vel tacito . Quod pater stium impubetem matrimonio tradere possit , & filius adepta pube, tale implete debeat, ut dicitur e. I. s. potest de desponsi impub. id intelligitur ita, ut necesse si, filium post aetatis pubeitatem consensu suo illud ratificate. ia si pater pro stio , aut filia praesente , Ae non

eontradicente spondeat , censetur is eonsentire . Insero tamen conscientiae non attenditur haee praesumptio , s puella dicat , sbi non fuisse animum con sentiendi, sed ob reverentiam , M. C. non fuisse a

sam contradicere . At in sero externo probationibus, aut saltem conjecturis puella ostendere debet. se consensum liberum non praestitisse a alioquin eoetetur matrimonium eontrahete, ipsaque iustae Iudiei, sententiae

obtemperare debebit . Cavendum tamen est , ne ex matrimonio eoacto infelices exitus sequantur. N B. Quod ad Tutorem attinet , pio puella Prae

sente, & non eontradicente spondente . arbitror , etiam ad loeum habere , si talis persona st , quae ineommodum , ct favorem puellae spondete videatur . ut . s ipsa eontradicere nollet i aperte exprimere de beret , iuxta ea , quae dixi Liti. I. Tract. a. Cap. 3.

num. 3.

14 Liberi quidem peceant , s parentibu in seiis ,

di non consultis matrimonium spondeant et Quia parentum cura, de potestas postulat, ut sne eorum eo silio nihil statuatur in re tanti momenti . Non ta

men semper obligantur ad consilium , vel iussum s

quendum i eum in eontrahendo matrimonio sui iuris , ae libertatis exillant. Si parentes filios ab omni matrimonio avocate , vel impedire conentur cum periculo incontinentiae , aut ad certum matrimonium cogere velint , tunc sequendi non sunt , nisi in ea suspeciali, V. C. ad graves inimicitias tollendas, dum

126쪽

Lita V. Tiact. X. pars I. Ias

strigo t natrimnnium honestum si , Ee situs .elit sta tum eo niugalem amplecti . Quod si filii invitis parentibu s ccintraxerint , nihilominus obligantur ad se vanda ni fidem , de patentes, quia obligatio graris est s vel irat impedire , peccant mortaliter . Excipe: Nisi ex tali matrimonio scandala essent oritura , Ee dede eus familiae . idque etiam imum habet post contra iacta spransalia : Quia promisso non obligat, quae versatur etrea rem. illicitam, vi/elicet matrimonium eum scandrato, de peccato contrahendum. Quate locum habet I uris Regula εν. in 6. In maris promiss fidem

nou e.xpedit servari. is Filia inconsultis , aut invitis parentibus nubens exhaeruditari non potest , spectato eo muni Caureo ure , cum non sit ηna ex causs quatuordeeim . Sed imitat ut primo : Nisi parentibus molentibus , Ee non differentibus usque ad annum aetatis as. Itia mariatum dare , O dotem secundum vires sub vitia , illa non consenserit , sed ludiariosam vitam degere elegerit . Secundo i Nisi absque parentum consensu manet pici nubat . Deinde per eonsuetudinem , vel statutum m Iia inconsultis parentibus nubens ex haereditari potest iidque in eommissi climinis poenam. Ratio elii Quod

delicta, quae in eontrahendo matrimonio eommitti solent, etiam ad saecularem Nagili ratum pertineat prohibere , de punire . Contrariam Sententiam amplexus eli Sancher propterea. quod talis mena libertati ma-t imonii repugnare videatur . Sed respondetur , talem libertatem, quae ad peceatum tendit , a factis Canonibus minime defendi. 6 Canonico Iure tam mas. quam scemina ante ex pletum aetatis septennium ad sponsalia inhabiles censentur . Causa est : Quia ea terme aetate rationis, aeliberi arbitrii usum eon siqnuntur , ut voluntariam in se citilitationem suscipere possint . Quapropter , si eertis insiciis ostendatur , desectum aetatis malitia .EE ptaecoci ingenio suppleri . valida sponsalia censeri ebent 1 si ii & vice versa invalida sponsalia censemur , quae post legitimam septennii aetatem celeia blata suerunt, si sussieientem rationis diseretionem tune ab suisse ollendi possit . Ratio eth i mi a , cum de veritate constat, praesumptio , quae ex aetate secundu in Iuris praesumptionem sumitur . merito cedere debet . Sponsalia tamen irrita propter desectum aetatis superveniente rationis diseretione per ratifieationem exples se in , vel tacitam eonvalescunt.1 Spransalia ah unci . vel utroque impubere e n

e tacta partim rata sunt, part m - rata, μὰ sospeω-

. . Rata sunt e Quia fle inpedimentum publies h nestatis inducunt, & durante minore illa aetate a spon salibus restite non possunt . Suspensa autem sutit e ita , quamprimum impubes annos pubertatis ammistus fuit . datur ei optio uel restiendi , vel sponsalia ratificandi , seu explesti , seu tacito : Pubex autem , qui eum impubere eontraxit , neque ante , neque post huius pubertatem resilire potest , nisi alter pubes sa-cttis dissolutioni e sentiat. Exeipe tamen : Nisi ante legitimam aetatem se eamaliter e gnoverint , tuae enim spectatci Jure antiquo matri nium eonsummare censentur 3 Iute autem novo sponsalia. siquidem Caanranico Iure pubes eensetur, qui generare potest, etsi annorum numerum nondum impleue, it . praeterea , si impubes pubertati propinquus sponsalia iuramento ecinia simavit , resilire non potest adepta pubertate. 18 Matrimonium clandestine enni faciunt post Co tilium Tridentinum videtur habere vim sponsaliorum Ae futuro 3 cum ad horum valorem nulla testium s

Iemnitas requiratur. Ru is in prari elso marida. . Cum inter sponsalia , R Matrimonium multum temporia

aliquando iniereetat, Coosessarius . seu parochus moneant Spon interim vaeate debere orationi . aliisque pretatis operibus , ut ita dispositi aeeedant ad Me saeramentum reeipiendum . ac Deum prepitium habeant in oneribus matrimonia tolerandis radiando insuper matrimonia . quihut via peccatis para ut , in. seriem exitu non raro habere . id autem eo magis maestare deis hent quo magis tempux e trahenda matrimonii approximatur 4 unda s. Carolus in Instructionibui de Matrimo ici haec hahet i , Parochus agat omni e oriatione eum smosis . ut ad Matri. vi momi celebraticinem non aerarint priua . quam peccata eis, vi geti er consessi , saeramentum Communiores sumpserint , sal. . tem triduo an e Matrimonii consummationem 1 omnino au

,, tem A ieiunio. & aliis piis oraparati ibus ad huiusmodiis saeramentum pura mente aecidant.

ii. Notet Consessarius. queo si aliquis ex sp sit ficte premi st , vel nestisset ex promissone sponsititia oriri gravem obliga. tionem . vel noluisset se oblimia sub traui , sed tantum ex quadam honestate , seu decentia . fi postEa emeretur in iudiei dare sponsalibus , posset etiam iuramea a fissimare se sponsalia non contraxisse . nam quodia qua e prael sit modis interest nerit pmmisso . non eit vera prodii so , adeoque nee e et eat usurgere potuerunt vera spontili. . inter figua, quibus digno statur aliquem ntiluisse se sub grasi Mi,g. . . non solum eit. nresponderet negati.e . intermeatus , an uallet sub gravi Miaga ri , sed etiam si renueret promissoru addare iuramentum , pia laudo ita eludere trauem obligationem. iv. Ut Sponsi removeantur 1b insimul pereanda . ia nostra

autem istam rese uatienem neeesse primo est copulam tuisse consumma am , hoe est, eum inuali pollutione intra uas sponis . Deinde necisse .st in ervemire vera sponsalia , naque sat est talia salum fuisse reputat. , nam .et sponsalibus solum Puta live veris . non sequitur dari .eros sponsos . Demum oportetoponsatia esse absoluta. non eondationata a nam non dantve ve ri sponsi . nisi post adventum eo ditionis . Hi ne non incurrere e reservaticinem , qui eognosceret sinit m , quam promisi ducet r. sub conditione , quod eonsentiat in eopulam . Ratio est .via ante eopulam ex desectu conditionis non erant adhue ab

alute sponsi , A Dium tales facti sunt post ipsam copulam .

CAPUT II.

M .hsolatione Sponsatiorum .i Cponsalia mutuo eontrahentium consensu dissolvio possunt , etiams tutata suerint . Prius probatur : Quia omnis res a per quas causas nascitur , per easdem dissolvitur . Et s. ult. tit. de Instit. Quibit modis tollitur obligatio . Obi stationes , qua consensu contrahantiar , conrraria volantate issolvamur . Exerum contractum matrimonii propter rationem Sacra me ti . Posterius prohatur . Quia iuramentum sortitur conditiones actus , cui apponitur i sponsalibus autems seut di aliis promissionibus θ haeeitae ita conditici

inest a Nisi postea remissa , aut mutuo consensu scitu ta suerint . inare tutamentum , in savorem alleuius praestitum , ab eodem remitti potest. a Sponsalia solvuntur per Religionis ingressum se-etita Proseis ne r. Cum enim matrimonium ratum it solvatur, multo magis sponsalia a Si unus sponsorum Religionem 'greditur, cens tur renuntiate sponsalibus, ut alteri restite statim liaceat . Ratio et auia sponsus ingrediendo Religionem ipso octo signifieat, se voluntatem mutasse, Ee sponsalibus renuntia e . Quod si exspectare malle, & alter, non secuta Prosessione, e Religione egrediator, tunc egressus e Novitiatu eogendus est . ut sponsaliorum fidem olim datam praestet volenti sponsae, & hue uia

que edi spectanti

Sponsalia per votum ingrediendae, fle profitendae

Heligionis penitus solvuntur. Ratio 1 Cum enim spon- us licate Heligionem quameunque prosteri possit, sequitur, quod sicite etiam Religionem. rescissis sponsalibus, vovere possit. Excipe: Nisi sponsa gravida facta sit; tune enim votum, quatenus in sponsae in-aullum detrimentum cedit, Deo gratum, atque obligatorium non es s Post votum Religionis sponsalia valide eelebrari non ponunt e Cum Deo prius ius aequisitum in hominem transferri nequeat; unde per dispensationem Episeopi remitti potest votum. Moriente tamen spon

sa vomens tenetur implete votum .

per subsequens continentiar votum simplex r Cum tale votum Deo natum non se, quod in hominis i iuriam cediti scut si quis. Deo voveat equum, quem

ante promiserat Sempronici, non valet votum, qu

tenus injuriosum est sempronio . Dissolutis tamen sponia salibus viniim Deo servandum est.

qui a sponsalibus, inaesertim elam celebratis , sine ro animo amplectendi statum persectiorem eontinentiae, restierit ι idque propter gravium Doctorum a thoritatem.

N B. s sponsalia palam eelebrata suerint, non potest sponsus propria authoritate tessire 1 Iudex tamen debet esse contentus, si velit ordinem Sacrum

suscipere

Bonsa Religionem insteditur, vel ordinem saerum suscipit, obligatus esse videtur ad resareienda illa da mna, quae ob eam causam passa fuit sponsa, V. C.

in nuptiarum praeparatione.

cite , vel illicite contraxit , a petitione debiti abstianere debet , prius itam ab Episcopo dispensationem impetret, quae in hoc casu ob periculum incontine tiae saei te eoncedenda est . Quod si vovens dispens tiorem ante matrimonium non impetret , alter spo a sus a

127쪽

, intellocto eius voto estntinentiae, resiste potest icum conditione illa , ut coniux erus eo utii Θebitum nunquam petat, gravis videri misit. io Si sponsus, vel spissa sornicationem committat, alter sponsus resilire potest i Quia sponsus sub ea eonia ditione matrimonium promisse eensetur. s & alteraeontra sdem sponsaliorum non egerit . Nam alioquin fidὸm stangent, fides servanda non est. N R. Sponsalia issa solvuntur ex parte . innocentis

videlicet, non nocentis , ne ex iniquitate sua commodum ferat. Quare sponsus fornicarius ad nuptias comis

pelli potest , ii alter velit : Quia . quod in gratiam alitu ui conciditur , non es in ejus dispend um reto

1i si sponsa ciscula , vel smiles tactos impudiem ab altero vito admittat , possunt sponsalia re seindi i

quia censetur vivete impudice . a quo proinde virmetito abhorrere incipit a sed non vice versa ob s la spons ostula, vel tactus impudieos alterius seemians sponsa restire potest a quia non propterea vito aliqua impudieitiae infamia apud homines aspergi s let . Laeipe r Nis snt tactus frequentes , ut merit timeri possit , he sponsam minus se amaturus , aut fidem non servaturus. Quod si etiam sponsa post sponsalia vim passa st ab altero , merito repudiatur Quia sponsa notabiliter fit vilior , ut ab ea sponsus merito ad horrere incipiat, ne te ipse in simiam subire debeat . Seeus , si in somno sit oppressa sne omni culpa ι nam exinde sponsa tam magnum dedecus non

eontrahit.

Ia si uterque sponsorum fornieatus fuerit , n neompensatur delictum delicto : Quia turpior censetur sornicatio sponsae , quam sponsi . Et colligit ut ex

eo . quod filia luxuriose vivens ante aetatis annum

decimum quintum ex haereditati possit non a matre . quae in pari tubpitudine et sed a patre , eis is impudice vivat 1 inia turpitudo utriusque non eense tur aequalis . Neque his obstat , quod de adulteriis dicitur , paria sornicationis delisa inter eoniuge mutua compensatione tolli a Nam sponsalicitum lotu.tio saeilius permittitur, videlicet ob quamvis notabi

lem terum mutationem; matrimonium non item.

NH. si spons , aut sponsae fornicatio Oeculta se . Ad sponsalia coram Parocho , de teli ibus contracta , tune sponsa privatim debet monere sponsum, adhibitis etiam parentibus , s opus sit . ut ipsam liberam pronuntiet a sponsalibus , & quidem putilice eoram rarocho latione seandali vitandi , suppressa tamen causa dissoluendi . Quod s sponsus monitus nolit sponsalibus renuntiare, Ae sponsa habeat oculatum te sem fornicationis sponsi , propria auctoritate alpon salibus restite potest quando putat , ob delectum plenae probationi, se in iudiei, nihil obtenturam et se . si tamen erimen sponsi ad iudicium celeratur , de semiplene , videt ieet per unum testem , prodetu , ordinarie non potest Iudex sponsalia distatuere. inii a unicus testis non suifὸit , si agatur es alterius praem-

dicio . Si tamen sponsa ita comparata sit , ut dim- culter a se ipsa eonsensum liberum in nuptias Impetrare possit , ideoque infelices exitus , ae scandala timeantur . ad Iudicis ossicium pertinebit , pro ditio Iulione sponsaliorum pronuntiare t Quia minus malum . quale est praeiudicium aliquod sponsi non plene a te i , permitti potest, ut evitetur malus malum ,

enod ex coacto matrimonici timetur.

1 Si sponsus post sponsalia in longi aquam terram

abeat , ut brevi tempore rediturus non censeatur

sponsa liberatur obligatione et Quia sponsus tam lonia e discedens iuri suo renuntiare censetur . Excipe INisi ob iustam causam necessariam discesserat , nullumque sponsae incontinenta ae Periculum . aliave maia trimonii necessitas immineat 3 tunc enim gravis mutatio lupervenit, ad quam sponsa non censetur se obli

φ 14 Si sponsus ob eausam voluntariam iustam di

Legit , hiennio exspectanJus est, s intra provinciam, triennio , s extra Provinetam moretur . Quae iuris Caelates deciso etiam in foro eonscientiae locum habet , hae tamen limitatione , quod Judex Ecclesia sicus , si incontinentiae periculum sponsae imminere videat , tempus moderari possi , eo quod interdum mon expediat mulieri , ut tamdiu sponsum exspectet,

ideoque , quia Canones ad salutem animae attendunt,

civiles vero leges praecipue ad publicam politiam, Ju.dex Gelesasticus illud athittari debet.

is si sponsus in alienam terram cnon studiorum causa ' domicidium mutatutus se conserat , sponsa sponsalibus siberatur aut, spoditi de sutur, vim ,

alio commigiantem . . vel vagabundum sequi l. a .c qitur . eum ad hune eventum non se obligate cen

seatur .

t 6 Sponsalia soluuntur, s elapsus est terminiis temporis , qui statutus erat ad obligationem finiendum ita ut . nis intia tale tempus nuptiae celebregatur 4 resilire liceat. ir si unda sponsorum paratui fuit nuptias ame

elapsum terminum celebrare . alter vero non paratus.

tune contractus sponsalitum e laudicat de manet Obligatio tantum ex parte ejus . per quem stetit . Neque refert . tametsi is culpa vacet , s terminus I niendae obligationis per modum conditionis . Ae non

per modum poenae adiemis suit. Regula illa Iuris M. in s. sumpta ex l. in Jure civili , K. eod. tit. cum

non sat per eam , ad quem pertinet , quo minus con

cito impleatur . haseri ribet perinde . de si impleta esset loeum habet in libet late promissa . in legatis.

aliisque institutionibus , quibus favoris eausa ita spe. eialiter constitutum est , ideoque extendi non debet

ad contractus .

Regula eti m illa 4 i. in s. Impaturi non diletes , per quem non sat , si non fariae , quod pcν tum Itierat faetendam θ intelli itur de poena e ventiona. ii , item de Iuris . seu saeuitatis alicuius privati

ne , quae per legem decreta ea . nisi aliquid intra tale tempus fiat . U. C. Parochus. si iusta causa impediatur , quo minus ad Ordinem Pre,hyteratus accedat . Patrichia non privitur . Item tt tis ad eli Rendum . agendum dee. leae definitum , non currit legitime impedita . Quamobrem , s ex verbis appareat , nuptiarum tempus in sponsalibus non ut puram conditionem adjectum suisse , sed in poenam ejus , per quem steterit, ut alter ideireti res lire posiast . tum locus non erit dissolutioni , si nulla culpa

intervenerit.

sam sponsalia iisl vendi , V. C. si sponsus, aut sponsa morbum ineutabilem , V. C. lepiam . dee. cci trahat , s oculi . aut rasi amissonem , 8ee. ircuriatat , praesertim sponsa i item . si alteruter sponscitum notabilem famae , vel gravi tranam bonotum iacturam

patiatur . vel f graves in: er spons s , aut eoruin parentes inimicitiae incidant 1 orate ea . si sp r a do tem promissam adserae non possi , Ede. Ratio a Quia

sponsalibus , quae suapte natuta , le Eceles ae pia, i

magnam animi libertatem postulant , ea tacita ecin

ditio inesse censetur a s res in eodem statu persta neant , seu notabilis rerum mutatio non incidae . Neque restit , et si sponsalia tutata suerint ; nam is ramentum sortitur naturam , de conditionem actus , i adiungitur.

ty Tamet si tempore sponsaliolum extiterit causa , ob quam sponsalia displicetent s V. C. morbi eon tagios , aeris alieni . infamiae , violatae pudicitiae in sponsa , magnae saevitiae . erebiae ebrietatis in sponso θ sed proba hi liter ignorata ala altero sponso , ea cognita tu, datur sponsalia te se indendi i Cum enim

sponsaliorum tempore desecius non apparebat , perinde erat . ac si non esset a cum vero postea apparere incipit , perinde est, aesi de novo existat 1 Nam pdria censentur κon esse, O non apparere. Argum. l. in lege landi, ff. de contrahe . empti M. ao Si sponsus cognita causa a sponsalibus testim iadi sponsam earnaliter cognoscat , censetur renuntiare

iuri suo , I sponsalia ratificare . Quamobrem ctiam sponsa non nisi sub tali conditione in copulam com sentite censenda est , ideoque non audiendus sponsus, s postea restite velit ; scut neque conjux , s c gnito adulterio coniugis suae ad eam accedat , di votiatium instituere permittitur . Necesse tamen est , ut dixi , sponsam leti e , sbi ius resiliendi competere asi enim nesciat , non potest ei renuntiare , aut sponsaliorum valorem rati stare velle praeterquam eo casu. si sponsus elate signis et, tali anima se ad sponasam accedere , ut , tametsi jus sponsalia sol Gai ha

beret . tamen ea rata esse vel et .

dii Sponsalia solvuntur per sumi venientem assinit tem , spiritualem eognationem, vel simile impedime tum dirimens. 2I Si uxor , cum qua Titius contra fidem primorum sponsaliorum sonitarit, moriatur, & ptior sponsa in proposito suo permaneat , non videtur Titius obligatus ad eam dueendam e Cum obligatio semel extincta non reviviseat . Sponsalia autem per matrimonium cum alieta contralium solxunt uti Quia MIL

128쪽

gatio sortior supervenien I extineuit obligationem proe eedentem minus fortem , si obligationes ejusdem rationis , & ordinis sint . Qiod dicitur propter vo. tum simplex Religionis ingrediendae , quod per subsequens matrimonium non dissolvitur , sed dissertur invia diversae rationis est . obligatus tamen est Ti lius ad compensandum damnum Caiae , quod illi intulit violan/o sponsaliorum sdem i quos inter3um

alia ratione fieri non poterit , quam eandem in matrimonium ducendo, ut si eam violaverat.

II Licet spectato aure eommuni , si eausa dissalia

vendi sponsalia manifesta st, ordinarii eonsensus non requiratur; tamen ratione scandali, p aesettim si ima salia publiea sint . in multis Dioecesibus observatur , ut neque lieeat sponss a sponsalibus publice notis re cedere, nisi eausa prius ad ordinarium delata. Quam consuetudinem approbat D. Thomas in . dist. 27.

qu. a. art. 3. RettiI in praxi obstreansa. I. Obsemet consessarἰus Ideo quandoque sponsum . vel spon

sponsalibus conmmi renuntiare . quia ad la adiguntur preciaus non raro importunii, vel factas a persona e indu cat timorem te. tenta alem . si hae ratione una pars inducatur ad renuntiandum iuri in sponsalibut aequatito , utique alteranis non potest in eonseientia aliam , vel alium dueere ; nam iusmodi renuneiatio non fuit sussilienter libera . Id noti tam raro in praxi euenit, adeoque bene notandum est. l. solet etiam accidere sponsum aliquanda pertaesum sponsadiacenda. vel in longinquM regiones abire , ae reditum ex in austria differre . vel irrationabiles dilationes appanere ad con trahendum matrimonium . ita Mendo intendit indurare span. sum ad renunciandum 1 nsalibus , ut ita ipsis in sua libertate Permaneat. At id omnino illieita seri elatum est, neque reve Tu an foro conscient i sponsum assequi propriam libertatem . Ulterius tenetur ad quodeumque damnum . quod ex hie agendi ratione sponsa pateretur. lis. Conseratius semper vigilet , ne diuturnum sit tempus Pon alium, Ac quod eito matrimonium celehretur. perietilosim aria est sponsorum eonuersatio, ae sine peeeato lime illime erit.

ctavi iam πιιν . Alii item praesules decrevere , ne mi eontracta musalia Oovistia ad domum sponsae a te at. Alii coneessere scia ummodo per tres vicis tempore spontalium possa sponsos se in mure , ac alloqui , de id per modaeum tempqs , parentibus ta Een, seu consanguineis praesentibus . Alii voluerunt inita sis hebd madas ad matrimonii Glebrationem procedendum. Videa.

re m. mariam. e. I. q. s.

IV Quandoque etiam e.enit in praxi sponsum eum altera sor stur ipti qua etiam matri motum promittere. Ia hcie casu Con senari ut ramper suadeat prioli sponsae iuri suci renuneiate . ac

Permittere sponso, - - - . . eam qua p. avit sponsust qui ta is gerie , pessimam demonstrat ineat eloti m . - .mino a

mores, unde gratum debet en a sponsa illam in plena tiberiat. dimittere: quad si gravis di flamatio Remina vicitata immineat. puta ob impraemnationem , tune ego sne absolutione dimitterem ritam, quae sine grasi luo incommoda m et erdere tuti suo. nolleti ita etenim, ni mea me fallat opinio, certissme obli gam ι ges Charitatis . v. Frequenter Oh moti sum disso istendi eontracta spontal a a, ducuntur graves . A eapitales inimieitiae die. oritura inter P rentes, ct Consanguineos spontatum , multi m nitantes ob tale

impediandum matrimonium. M. omnibus camoenia i personae

Prudentes iudicent vere nugna Ddia , 3e glauia scandala posse miti . certe talia spontalia essent dissolvenda . At hene aduerarendum in praxi ut plurimum g asia minitari , fle seandala pariter magni seri, ut sponsi desinant a matri moenici contrahendo; at . idemus mi mala de Octo oriri , si hix non obstantibus in tramonium contrahatur . Ob hae igitur perieula standa intum , di seordiarum . Ae. non Deile pari. quae non contradieit certo iure , ouoa habet, privanda est . H. Neut hene Munt Oidinarii dispensando a denuneiationi. hus , quando Parentra . vel Consanguinei iniuste eontradieunt me malitiose impediant matrimonium,ita male agerent ab et viilpensando, dum iuste eontradicura. Ratio est , quia eum in tali casu Parentet ius habaane impediendi tale matrimonium .improtare etiam Iudieis authoritatem, iam dispentando a de

nuntiationabus, ut ata matrimoatum oeculte contrahatur. retur ius eorumdem parentum.

vii. Cum pro certo teneam debere rest re a spissilibus, nul'Eultum defee tim . ex quti matrimonium redaendum si valde iuvie itis deberent ex hoe capite quaerere da ablutionem spontalium sponsa laborantes lepra , paratusi . morbo Rallaeo , vel alao eontagioso; habentes perditos mores sne animn se cor rigendi et laborantes ex aliquo delicto, vel alia ratione graeti in- amia , quae finite detegi pomi ponsa sterilis. magnans ex copula cum alio habita . Quod fi altera pars ins et uto sponsa. tium mecurione , ct quae habet aliquem ex his desectibus . alia via non posset a monialibus testire, nisi illos manifestando. Aealiunde manifestare non possit fine grauissimo perieulo . ut si sponsa sine perieulo vitae manifestare non posset se laborare moristio gallim. vel eme prae nantem . tune ratione iuris sortioris conservandi vitam videtur pom dissimulare . de eontrahere ma

. cuin e e Mura spons non teneantur res lire a lacinia lilius prim

P er oe eetias non reddento . d. dissicile matrimonium , neu ter sponsorum tenebitur maniti stare mortium gallieum . fi talis it , ut pomne persecte sanari , antequam contrahant matrim nlum a nee pravot mores . s animum socerae emendationis ha. an . seut ignoialitatem . seu infamiam leviter tantum detur

Pantes honessam iamiliam . item sponsa non tenetur restite a lacn talibus, quia ab alio fuit Afrudita Id tamen limitatem

in duplici casu , quanda nempe tuite timeret pa.t in triuio nrum de egendum suum .itium . di et hae gravia i. retia , ct odia Deitiata ἰ nam tuae ratione eharitatis deberet quaerere re

scissionem sponsalium . item quando sponsa te tingenax virginei induxi stet imosum saeni matrimonialem 1 u eleami tua eoaetre vellet ad matrimonium , continuaret injuriavi illi ta

clam

vis l. inter excommunieatianes . quae in hostia Dacerasi Archiepascopo refersantur , hae otiam habetur e Imas de fistula IMo eo. m aerio p/ν eluuiri s.. no. O , ,es ι Graι Genera ra ι/aemia. Finis huius exeommunieationis es temovete , quod da sua natura arri perieuluin pectandi quia de sua natur4 aie perieulum est in pernoctatione hie prohiΛita, sequitur, et uper accidens respectu aliquorum eesset . nihiloimnus adhue vi get et hanc prohibitionem , ut dieimus alibi . ita an etenim hane eensuram sponsi , qui simul pernoctarent . sed eum

amitentia domesti eorum ad pὸhieulum temooendam . I lx niueidunt in eenturam sponsi in te, tia lomo pernoctantes . qui semper verificatur seri , quod sub censura probi tu . idem di cas de sponso, qui inscia sponsa in . dedi domo persollat. Quod si etiam si Gnia sciat . 3e ncin possit sponsum eiicere . vel det center , aut sne aravi ineommodo ad aliam domum pergere . immunis erit a censura , ut de se patet . Debet tamen tacq quantum potest , ut removeat peccandi periculum. ceterum ille in praesenti perocietate dieeretur , qui in domo ponsa veluti per totam norum cohabitaret , non vero qui ibi degeret choreat dueenuo , seu .aeando iudis , aut e fabulati

natius il ita etenim pernes ire ut sapa etiam evenit inter non

sponsos ex consuetudine optima legum internite, non censetuean praesenti prohibitum . item pernoctare lignisc t fere totam

noctem in domo sponsae habitata, unde non incideret in hanc reservationem , qui duobu , vel tribus horis in nise eum immia cohatiit1sset , bene vero qui eum ea ita pernoctasset . ut is tum discessi mea duabus . aut trihux hor Is ante auroram ; nam ii te perno tire motat ter diceretur. Addendum demum in lite

ra textus sub censura prohiberi perea titionem sub eodem tecta, pro quo intellige domum destinatam habitationi eiusdem fama. , non vera si sponsus e. g. pernoctaret in Superioribus eius dem .F. alitia . di sponsa inseriorihus , quanta ea quod diversae similiae iis iocis h.bitent . nulla est inter eas eommunicat Io . Et ratio est . quia si nulla adsit intet huiusmodi habitationes communieatio . non adest illud perieulum . quod prasenti cenia sura intendatu e probi,eti , adeoque dicenaum est sub ea hutietasum non eomprehendi . Demum advertendum hane censuram non habere loeum , quoties ex eausa vere iusta sponsus in domo spontae pernoctaret, 3x e contra ; ut ii ibi moreo torripere

tui . unde non posset sue graui ineommodo ad suam domum redire, vel si anilenti pluvia domum redite impeditetur . quod accidere posset rure, dum spons domus non essit valde propinqua domui sponsa. me omnia de se patent. Quia tamen in synoM p. a. eap. 4. num. 16. eone itur Pa .raehit alterutrius spons audientis ipsorum canitimonem pridie . vel ipsa die, oua celebrandum est matrimonium . absolvere ab hae tensura . hine eonsurgere potest dubium , an sub nomine Parochi veniat in praesenti timiosus Parochus , cui nempe ex titulo beneficii eompetat habitu . 3e actu exereete euram ansematum. I vero e iam Cappellamis curatus , cui etiam de ii. centia sui prineipalis eompetit r/nera later admirustrare curam anima um. ci autem omnino puto huiusmodi facultatem residete etiam apud Cappellatim eoiatos. Ratio mihi est . quia et quadam senificata ne dieuntiae Parachia se eum Synodus praefatam iacentiam concesserit in favorem sponsorum . crent'r sum censura contrahere matrimonium . talis dilostio venit late interpretanda . adeoque in elliam-rii. IN ILta octos qui milius proprie se talis , ei di

elis alibi Praeterea . dum eoni at de mente Leuislatoris .raeeaeoclum est ab omnimoda rigorosa fiam scatione νει rum atque de eius mente hie potissimum conuat ex motivo , seu ratione promulgandae legis , quae ipsius legis anima dieitur ut constat ex dictis alibi . Cum igitur ratio impetrienda Parocho facultatem sponsos a eensara istas vendi . ea fuerit, ne deberent euntrahere matrimonium Cum tali eensura inportet die re talem saeuitatem etiam Cappetiano Curato eo misperere : eum etiam A coram ipso frequenter eontrahantur ma trimonia; vel quia parochut non vult interesse. vel quia abest.

Fadiecto antonuenienti . nisi etiam Cappellanci Curato intellexitifent lieentiam, praelatam absolvendi coneedere . Aceedit quod eum eo editur Paracha praefata licentia, non e reditur aliquod, quod specialiter exigat industriam personae et qua ratione nonnua rigorosa Parocho possit competere ι unde non habemus funda menaum dicendi eamdem lieetitiam non extenda ad quemcumque curam animarum exercentem .

Ρ ARS SECUNDA .

De Matrimonio secundum se . 'CAPUT PRIMUM. 'Quid , O -tuMeae Matrimonium sit et ' 4 Attimonium a praecipuo fine . qui est prolis. 10 generatio, nomen accepit: Dictnm est enim, aἱt Clom institui. de patr. potesate lit. o. Quia

retitio nait, ut mater fur . Definitur vero , mar s , O 1 minis rarivinctio , individuam vita se etarem re tiaras . Sensus est . quod matrimonium si perpetua . di indissolubilis coniunctio , seu mutua obligatio viari , & mulieris , orta ex e nsensu eorum , verbis ,

aliisve fignis expressis. Liusdem obligationis meminit Apostolus I. Cor. 7. Uxori vir debita reddat ; sim Mer

129쪽

Iitre auram o urar ira. euius rationem subiungite Multis sui corporis potestatim non habet , sed ruir ; si--iliteν uatem o vir sui corporis sol salem mn D let, sed mulier. Ubi notandum es , hane potestatem' in corpus conjugis esse quidem ius in tem . . sed non utoprie dominium; ne fateri e amne , alterum alteri ut mancipium, seu servum esse . Est igitur ius utendi eorpore coniugis ad opus generationis ad eum m dum , quo alicui ius utendi alieno horto ad certum finem eoneedi solet. Dieitur vero in Des nitione: In

disidua ,stae seieras . id est, indissoluhilis; id me ob

commodum prolis generandae, meliusque educandae. a Triplex est matrimonium. I. Legitimum , quod ieeitimo consensu inter personas non impeditas con si tutum est; quale etiam inter infideles esse solet. II. Ratum, quod in se includit legitimum, & addit ra etionem sacramenti, per quam maiorem smitatem, Randissolubilitatem acquirit: Unde infidelium matrimo rium dissolvi potest. III. Consummatum, seu carnalieopula persectum. ., B. virgo verum eum B. Iosepho matrimonium eontraxit, iuxta Matth. I. Nos timere accipere Ma xiam con nem tuum . Nam licet B. Virgo continen tiae voto obi ricta fuerit, tamen , cum eonsensus , fleobligatio ad copulam si de essentia matrimonii . di citur B. virgo consensisse in eopulam carnis quoad potestatem, sive actum primum , non autem eonsen si se quoad actum secundum , seu actualem usum eius potestatis. Etenim licet, quatenus erat ex parte eon tractus matrimonialis , quem vere eum B. Iosepho inierat , obligata suetit ad reddendum debitum eat. ni, , s ille exigeret οῦ ex altera tamen parte ex certa Dei revelationi cognovit . B. Iosephum huiusce debitum nunquam exactutum esse. Quare castissima Vir vici, a .riti sui violatione secura , volente , ae pruci

viente DEQ an coniugium consensit 1 sed in actua. rem eius usum smplieiter, ae directe non consensit 4 Si coniuae, post legitimam in Religione Proses

sionem carnaliter copulantur, sacrilegium committunt, sed non fornieationem . Hine , s per dispensationematisolvantur a votis eontinentiae . sine ulla noua pactione matrimonio uti possunt i Nam obligatio , suevi Mulum matrimonii permansit radie aliter. live quoad

actum primum I licet per accidios impeditum starit

quoad actum sucundum C Ap UT II.

De Matrim io, quatenus es Sacramentum.

Ieg nova . Lie et enim in veteri fuerit figura erum signum, ecteax tamen, ex opere curatos ' sicantem gratiam coni QR 'φ' o, si

leae: Nain tralia, oe 'ritas per Iesum ci m D.

Ha est. Ioan. I. Porro dixi: Inter Meles . Nam , qui fidem in Baptismo professi non sunt , nullius Saera

i opta sunt . Unde sequitur , si baptizatus

eum Catechumena ex dispensatione Papae matrim α eontrahat , neutra parte Sacramentum scire :cum enim contractus matrimonii inter vixorem unicus sit. le Sacramentum unicum , signitiaeam unam e niunctionem Chri lii cum Ecclesia , e

quitur , utramque personam Sacramenti capace. Oporiere 3 quemadmodum de utraque persona ad eon

habilis esse debet Nune prob: u Asserintio primo ex Apotholo ad Ephes. s pium est ; ego autem diιη,'

euendum , liueros te cestu Dei edueandos, Le. Ter rio probatur ex Apostolo , qui I. Cor. 7. Mimittitia certo easu ditatutionem matrimonii fideli, eo mi doli. Sed εdelibus ita loquitur: ID, qui matrius nis uncti sunt, praecipio non ego, Ita Dominus , dia rem a viro non dis edere sine iusta eaus. 3 1 ias discesserit sex quacunque eausab minere ian tum , aue viro stivi Nesaeeiliari. Huius .ero discriminis n alia rario afferri potest , nisi quod matrimonium sdelium rati ne Sacramenti maiorem ex Cheisti institutione firmitatem obtineat. Deinde probatur ex testimoniis SS. Patrum, Ambrosii, Augustini, Cyrilli. a ipsi coniuges sunt ruitus saeramenti ministri , flenon sacerdotes. Probatur . Minister euiusque Sacramenti dicitur is, qui verborum sormam profert, Qui bus Sacramentum perscitur 1 verba autem, quibus matrimonii Saetamentum perseitur, conjuges proserunt,sve per se, sue per procuratorem, nuntium, epist lami Ergo. Confrmatur . Nam ante Conei lium Tridentinum ad matrimonium non requirebatur Sacerdos: Ergn Sacerdos non est minister .

N R. Ratio Sacramenti ex Christi institutione adeo annexa est matrimonio, ut ab eo separari non possit tmare , quicunque ex baprietatis matrimonium eon trahere volunt, etiam viriualiter Sacramentum accipere intendunt. Contra veto , si nollent , absolute i quendo, Saeramentum reeipere , consequens esset, ut neque matrimonium contrahere intenderent , ideoque eontractus irritus esset . Die o : Si assiste nollent a Propter haereticos , qui nolunt Sacramentum suseipere ex hvpothesi erratis speculativi, quia falso existimant, non esse Sacramentum, interim tamen volentes matrimonium eontrahere, scuti fideles solent, & in Eceles a Christi consuetum est.

3 Materia saeramenti matrimonii sunt ecirpora eoniugum invicem tradenda i sorma verci sunt verba e trahentium coniugum . probatur . Cuiusque eontractus materia dicitur ea res, quae in commotationem venit, sive de qua eontractus instituitur ι atqui matrimonii eontractus est de e rporibus viii, ae sceminae inter se tradendis : Ergo baee sunt maletia contractus matri naonii. 4 Matrimonium non tantum est satramentum, eumst , sed etiam factum manet ; quemadmodum Saera

mentum S. Eucharistiae . Nam scut peracta verborum diseeratione circa materiam panis ipsae 1ps ' nent externum symbolum saltum thiernae spirituaras resectionis . ideoque pala Saeta erat; maletialis 1 De

etiam peracta vettiorum conventione circa coro ra

eoniugum ipsi eoniuges inter se in perpetuum copulati manent externum spies tuale symbolum perpetuae - - isti eum Ecelesia . e iugum sunt pars saeramenti, non quatenus est in fieri , sed quatenus est in sacto esse .. Nee diei mus, corpora coningum esse partem conti

titi, matrimonii. r. . . . ia .

N B. 1. Praeterea eon suges sunt ministri saeramenta, quatenus verbis expressis inter se dant eorporum potestatem; suscipientes veto, . quatenus corporum potes a-tem inter se accipiunt . maiei ia deniciue sint eorundem eoniugum e t ta .inter se tradenda. Cum enim Sacramentum matrimonii in eontractu naturali fundatum sit, mirum non est , multa peculiaria habete , quae in aliis Sacramentis smili modo non reperiun-

'I Muttii, Ad si des, , nativitate , si rationis eo in

ἔ. ierit , ut per matrimonium propter mutuam: dilectionem si glutieaditur spiri inalis unio

atque dilectio, quaeli inter Christum , 8c Ecclesiam, Iri endenter sequitur, eum etiam instituisse , ut ma-:rimonium contrahentibus spiritualis gratia eonferre inur , line qua recta , & debita animorum e uinctio consistere nequit. Probatur secundo . Nam Chraltus

Natth. s. & Is. matrimonium ad primaevam 'rigiis mem revoeans , unius eum una perpetuum , α indissolubile eor potum, atque animorum vinculumpit: Esset autem hoe iugum in nova lege indir silendicum conjuge etiam sterili, morbida , dcc. valde grave , nisi idem Chrillus Dominus gratiae promissionem annexuisset ad onera matrimonii sustinenda mutuum morem fovendum , concupi mae lamitem exti pos sit . a matrimonii saetamento prohiberi non potest i Quia, quia molis non sotta, Mnis declamare

let. Quod. si simul etiam caecus sit, matrimonium c nia trahere non potest, nisi, antequam caetus factus ellet, noverit, quid esset matrimonium. N B. Fatui . seu perpetuo amentes admittendi non sunt, nisi lucida intervalla rationis habeant . Quamvis etiam tune a matrimonio contrahendo arcendi

et unt , si petieulum sit , ne sumtis tempore prolem

eo eptam, vel matrem enecent. Ruaia iis piis; asservanda. I. Adsertae Parothus , quod etsi Natri novilum nutilan eum

des nantibus eonsensum contrahi posset , nihilominus a Ritu HRomano praeserabitur. v fi contrahentes muti non sis detieat ab ipsis Exigere. ut vertis suum consensum mani essent . nuniae enim refert, ut clarissme coastet de ipsus auditate , in nucontra ipsum opponi valeat.

130쪽

Lib. U. Trael. X. Pars II.

ut eo niux ad Fidcm conversus cohabitet cum conitiqe insidcli. si is sine Creatoris contumelia, &inducitote at peccatum echabitate ut ita postea lair en crescente Fide. 3 numero fidelium visum fuit Lees sae , ad

cavenda pii versonis pelicula, aliaque incommoda, uni ersm prohibere cohabitatione ira coniugis si telis clim; risideli, ii ii ad Fidem pariter se convertcre recussit . Quate testantur lanctores, cum Romae Iudaeus, vel Judi, ad Fidem Christianam convellitur , quadraginta die ais mari esus coniugi ad deliberandum et iis ela-plis, si conversionem respuat . etsi absque Fidei iniuria cohahitate vellet. scpatationem inititui quoad thorum, & cohabitarionem.

a Non ideo statim matrimonii vinculum solvitur , quod unus ad Fidem Chiilii convertatur . di alter converti , aut sine Creatoris eontumelia cohabitate reeii set . probatur ex e. saudemus, de divo iliis, tibi deli nitur: si in alito id Fidem. crinus post ca ei iam uxor convertatur, cogendum esse virum , qui ad alias nuutias non transierat, recipeie uxorem suam: Non polias et autem cogi, si matrimonii vinculum ante solutum

, , dicti XIV. Tostro mrose Bullar. t II. n. ig. in qua , , declaratur coniugium inlidelium in infidelitate crin- , , t tactum non statim resolvi, ex quo alteruter eoniu-- sum bapti et ut , di alter nolit , sed tune cum ba-

is pii ratus ad altera vota transit.

ΛΗ. i. si ureor insdelis, marito ad Fidem converso. alias nuptias celebi avit, ille autem pollea ad ins-dclitatem revertatur, testituenda est ipsi ux 4r sua , si aliam post s ip:ismum non duxit . Quia ali crum matrimonium, nondum soluto priore, ab uxore invalide

contractum cli, propterea quod faculta, ni vendi matii. monium per transium ad alias nuptias a Ckrisio Domino coneessa si in gratiam coniugi, fideli . non infidelis. amuis in hoe casu di intitatio seti rotcsti

.cum maletharon tu in in insidelitate eom tactum pei icetam sacramenti rationem non participet.

verso separata, cum alio tarn ieetur, p si ea ipsa qtiniaque convertatur , lamcisi h e casu vir eam repeti te

non prahibeatur propter vi latam coniueii fidem, tamen neuter ad alia, nuptias traiis re porclt.

3 si it fidelis eo niux sponte tecedat . vel sne Iniu

tia Creatoris ei habitare non vult, alier ad Fidem conversus alias nuptias contrahere iure suo notest, quibus

prius mattimonium renitus ditatuitur. Ita habitur in

c. quanto . de divortiis .

4 Si infidelis eum fideli coniuge e babitare cupiat

s ne fidei eoniumelia , quamvis Ecclesia propter irer versonis periculum non permittat, ideoque pr babilest, conjugem conversum ad alias nuptias nihilominus transire posse, eo quod ratio, cur Apollotus in t idei favorem permittat coniugi conversae aliud matrimonium contrahere, re scilieet conjux tide. is irruituti subieciussit, si a cor utio non sine incontinentiae periculo abstinete debeat, etiam lorum habeat, quoties uno ue inia fidelis post convenientem a monitionem ad Fidem se convcreto e rceusat; tamen in hoc casu prius sed , A nolica eor sulcnda erit, quam fideli permittatur tiantia itus ad aliud matrimonium ι)... sho latine ipsum eas ina exeutlans vcne J XIV deis Synodo dicte. lib. Xlll. c. XXI. I. i. docti sacram, , Congregationcm cn de ie consultam de levisse nonis pollu conversu in ad sidcm aliam sibi coniug in a3M iciscere. Monet ilii tam en cum Cabasiatio huius dii. ,, hii solutioncm petendam esse ex muribus regionum, ri & rerum circumstantiis.s Si alter coniugum in apostasiam sabatur , neque nocenti, ncque innocenti unquam si ei tum est , aliud

matrimonium contrahete a Quia matrimonium intersiteles est ratum , ae indissolubile propter rationem

Sacramenti.

o Si ambo eoniugis infideles Christi Fidem . 3e Baptismum suscipiant, eorum matrimonium iit ratum , fletudissolubile . Ratior Quia hoc ipso, quod post Ba

ptismum consent Iant inter se cohabitare , cuinque cori senium fgno suncunque declarent, eontrarium antece et . Inmun T. N.

deni cm motrimonii eorsrmant, D ratiscant , ipsique modo incipiunt esse sacrum symbrisum conjunctionis Cluilii cum Eeelcsa. Neque timeti assentior Mirimae Sanct et , dicenti. . o iris, ha Dauem, confini re eo, in mari morium , si si ii soli fili, sanesque ye

nori cli, quia pratcit coniux bapti ari elim pi posito discedendi a conjuge suo fideli per dis pcnlationem Summi Pontis eis.

Nn. si insideles matr/mnii um contraverunt cum ima pedimento V. C. eon an qu initatis, aut assinitatis , Iure tantum Ecelesallico di i mente, ucrum , ae ratum censeti debet post eorum ad Fidem cre vers neni s uuia in insidesitate contrahenti Canonicis Constitutioitibus non obstringebantur. Si is vero est. si impedimentum matrimonii ex Jure naturaii fuit ; V. C. si pater s-liain, vel stater soro te in dυxctat.

CAPUT IV.

De Mati Minio clandi stino: 'Landestinum matrimonium dicitur , quod sine

Parotho, tessibus, & publieationibus celebratur. illud olim icvete prohibitum , S illicitum propter multa damna de peceata , quae plerumqtie ex eo Veneti, potius Quam DEI causa contrahi solito orie. bantur, validum tamen erat : Li inlide: s etiam clamita eonirahentes , cum a ceresiastieis se ibus non ad stringantur, de peccato damnari non pollunt , per se loqvcndo. a Jute autem novo Conei l. Trident. RT. et q. e. d. de resor m. matrina irrita sunt matrim nia clandestina: Nam scelesia potest formam contraei ut natrimonii p aeseribere, qua non servata illitum sit. sidui qu:exis Rc spu-hliea ob ilistam caulam coitum pei sonarum pini: V.C. pupillos, prodigos. Sc. ad contrahendum inhabi. te, teddere, re contractiis aliquos, vel ultimas voluntates certa solemnitate destitutas ipso iure infirmare potest . Unde seqttitur, quod Respubliea r cclesiastiea etiam infirmare primi clandestinum matri incinium proin

prer annexam rationem Saeramenti ob publieam animarum uti;itatem . Ncque tamen rade concluditur ,

quod Eeciosa stateriam . 1 Dimam sacramenti matrimonii mutaverit per se, di direcie . sed solum indire tu, & per accidens mutat , vel potius impedit Sacramentum, s immutet, ves desiniat ipsam materiam, in qua Sacramentum fundiitie. Quema Emodum si quis

vinum physice corninapat, V. C. mu tam a aliam in undendo , ut dam nran sit materia Meramenti Lucii

tu irae 3, ita etiarn Ecclusia mutavit, S in si mavit contra tum naturalem matrim nil clandestini , & eonse-

u er Iationcm abstulit, qilippe quod ex

Cliritii institutione in legitima viri, ae loeminae conis iunctione , seu contractu sundatur . I raiochus, alliisve cardinarius matrimonio a Isten dedit esse propitus vel uti iusque , vel saltem alterius spora rum , ctiam uagabundorum in liκo, ubi mora tur. Quod verum cli, si loquamur de matrimonii vaia Icare. At vcro licile nran poteli paroelius quilibet vaporum matrimonii, allistere . nisi ptius ab tardinario licentiam obtinuitit. Inio Parochus exit a Parochiam valide allistit matrimonio suorum; V. C. si cum ei ve Augiittana ei vas Monacenss praesente Par cho Mona. centi matrimonium contrahat Augustae, vel Ratisboneranam lex eouectoria striistae interpictationis esse deis hel; I ridentina autem Constitutio correct ita est 1 ris antiqui: Ergo ncin extendenda , sci potius stricte interpretanda eu , salva propriutate vertiorum , quae lue servatur 3 quandoquitem Concilium rantum requirit proprii l'at hi prasciat iam , quae in hoc casu et iam exita ea us parochram bene consistit, cum non aratur de exercenda iurisdietione contentiosa. Pcccat tamen rarothus, s in aliena Parochia sponsis suis i lemniter, ae publice asnrat 4 Parochus matrimonio assistere potest, liect sacerdos non lit; sed alteri, quam Sacerdoti , asstcndi saeuitatem committere nequit. palet ex verbis Concilii .s Parochus matrimonio valide assctit, licci excommunicatus non tot cratus si a modo titulum , ae possessionem Daiochiae obtineat. Ratior Quia alpsteie matrimonia non est actus iurisdictioni, . uri administrationis, eum etiam ab invito . scii coacito validc pia stari

possit , sed eis actus listimonii in Iuri, dispositione ad

matrinronii. substantiam requisitus. Deinde, etii s t c

communicatus, tamen, ut ponimus, xcie manet Parmchas; quod Concilium requiti t. volunt taciten aliqui,

a quod

SEARCH

MENU NAVIGATION