장음표시 사용
421쪽
, euram eam esse in statu integritatis. DQuod probat exemplo mortis, quae subsequuta est post peccatum , dicens r is Si.
, cui ergo per peccatum mors in naturamis subintravit humanam , ita di conJugium, , , sua institutione sanctum , erit bescend ,, quaedam turpitudo, ex peccato suborta, ., affecit, 3e dehonestavit, Scriptura attes, nante , dum ait ἔν Et aperti sunt oculi emin, , borum , σ eognoverunt se esse nudos. is Ad IV. S. Thomas, S. navemura, Altisodorensis,aliique plures, dicunt, quod nullum
sit absurdum, si dicatur, in illo statu peractum conjugalem futurum fuisse ut i tegritas feminei eorporis violaretur, &quatenus significat integritatem cormiaris , amitteretur. Attamen Augustinus lib. I . de civ. Dei e. 16. docet; is in illo statu, ut verbis Estii utamur, sic futurum ,, suisse concubitum , ut nulla corruptione,, integritatis infunderetur mariti semen ,, gremio uxoris. Ita nanque tunc potuisse M utero conjugis , salva integritate femineis, genitalis, viriles semen immitti , sicutus nunc potest, eadem integritate salva, ex si utero virginis fluxus menstrui cruoris
M emitti, eadem quippe via posse illud in .s, jici, qua hoc potest ejiei. Ad pariendum
σν vero , inquit , non doloris gemitus , sed ιν maturitatis impulsus seminea viscera re. D laxaret . , , Quae quidem omnia fine miraculo fuissent facta , quatenus viscerum muliebrium apertio, & relaxatio naturais
lis fuisset, & sine dolore, sicuti modo est
naturalis oris apertio, vel alterius mem-hri , quod potest naturaliter contrahi, &laxari. Et hoc in corpore muliebri non fuit amplius post peccatum , in menam quidem precati; Se hinc est , quod modo non potest mulier a viro cognosci sne virginalis claustri effractione,& sine vi
lenta giscerum divulsione, quae grayisismum affert dolorem . meet etiam S. Augustinus lib.de peccato origenis c. II., de S.Thomas, rejecta priori sententia , hanc etiam amplexus est . Sequutus en etiam eandem sementiam Magister sententiarum , Ηaimo , aliique Doctores
Scholastiei passim. Ad V. dicitur , quod vere in eo statu sui Dset laudabilius virlinitate conjugium quatenus in conjugii actu nulla suisset turpitudo , nihil inordinatum , & Per
mansisset integritas carnis . Insuper nulla fuisset in ipla conjugio molestia, quae praesertim ab Apostolo vocatur tribulatio carnis; & in eo quoque fuisset foecunditatis bonum , de quidem perpetuum , &conjugum fides intemerata , de amor c3
si Simus; quod docet S. Thomas in I. q. 98. 2D 2. ad 3. Unde in illo statu nulli filicti ,qui praedictam continentiam coalerent; quia ibi non fuisset virtus, sed vistium; ut afferit Durandus.
Ad VI. dicitur, quod filii erant nascituri,
quales nunc nascuntur , exceptis tamen
peccato, di miseria , quae consequuntur Peccatum primorum parentum . Ut enim ait Estius, natura sequenda est , ubi divina non adest auctoritas . Unde nasci. turi erant filii ci rationis usu praediti, &justitiae dono ornati. Ad hoc autem non est necesse , ut facti fuissent eo modo,
quo factus est primus homo; quia in tantum factus est primus homo modo illo ,
quia non erat alius homo, ex quo nast retur . At in casu nostro erant vir, &mulier , ex quibus nasci poterant, & in super erant innocentes , & sne peccato; unde ex ipsis poterant etiam nasci sinet
peccato, & sne mi stria; ac illis dotibus ornati, quibus fuerant a Deo primi parentas In statu innocentiae praediti.
422쪽
De peccato primorum parentum p quaevam fuerint
causse ipsius Z quae species Θ quae gravitas Θ quae poena P
primorum parentum causis iam non fuisse ; nam etsi Deus sierit auctor naturae , quae peccavit, nullam tamen
eidem mecandi necessitatem imposuit ; quia dedit ei liberum arbitrium , per quod potuisset peccare, de non peccare. Dedit ei insuper gratiam, hoc est auxilium , quo potuissent perseverare in justitia , quam acceperant, si voluissent. Igitur Deus caussa adamici Peceati diei non debet; nee quia Adae naturam condidit, quum secerit illam liberam; nec quia auxilium ei denegavit, per quod in bono potuisset permanerra,
quum eidem cumulate donaverit. Rema net , an possit dici Per hoc , quod crea vit naturam . quam peccaturam praevi indebat; praevisio enim illa nullum habe.bat influxum in voluntatem Primorum hominum ; unde nullam poterat eis pec candi necessitatem imponere. Non reddi dit autem Deus per suam gratiam hominem impeccabilem , quanuis potuisset, eum quia conveniens ruit, ut homo tania quam meritorum suorum praemium im- peccabilitatem consequeretur I tum ctiam , quia maxime decebat, ut prius
esset hominis institutio, & deinde plenissima ipsius beatitudo, in qua impe
cabilitas continetur . Neque etiam pol rat facere hominem impeceabilem per naturam; quia quaelibet creatura, ex hoc
quod creatura est , desectibilis est, mutabilis est , adeoque peccabilis . Undeis
Augustinus lib. I .eOnt. Maximinum c. I 2. Cuicunque ereatura ratronali prassatur , ut
peceare non possit; neu U Me natuνa propria , sed Dei gratia . Cur autem Deus non fecerit hominem , qui re ipsa nollet peccare, qua nuis posset, rationem prae instat ipsemet Augustinus lib.de correp. &grat. C. 12. νι ergo non aceiperet hoc do. num Dei, idest, in bono perseverantiam priamus homo, sed perseverare , veι nos perse
verare in eius relinqueretur arbitrio , tales
vires habebat Gas voluntas, qua sine ulla
fuerat instituta merato , ct nihil issi ex stat a concupiscentialiteν resistebat, ut digne tanta bonitati. bene inυendi facilitati
quidem praseiente , quid est facturus injuste sed simIsciente , qvid de illa ipsa taceret Iuste. Dieimus modo duplicem caussam fuisset peccati primorum hominum , externam unam , de haec fuit Diabolus; internam alteram, de haec suit sola hominis volun
tas; occasionem vero fuisse, non caussam,
lignum scientiae boni,& mali. I. Pars Conclusonis probatur. Diabolus ille fuit, qui primos parentes ad divinae legis transgressionem induxit i ergo fule caussa peccati illorum non interna, ut
pateti ergo externa . Probatur ante is dens ex verbis Genes. 3. Dιπιι autem fer pens ad mlιrem equaquam morte mari misi i stit enim Deus, Pod in Pstcunque die co-ederitis ex eo . vertem - cuti vae
stra , ct eritis siem raria scientes bonum, eri malam . mmine autem serpentis nec venit serpentas simulacrum, ut asseruit Cy-itillus lib. I. conti Iulianum ἔ nec meta photicus serpens , hoc est Diabolus, uedixit cum Uri gene Cardinalis Cantanus in Comment. in GeneLad initium mpQ sed verus serpens; quod propugnant P tres fere omnes, de Scripturae verbis in gis aptatur. Ope autem Daemonis, non propria,loquutus est verus serpens sescue i Angelus per asnam deinde loquutus est Balaam Prophetae. Etenim Diabolus per serpentis organa ita aerem movit, ut miscis sanum expresserit. Eva vero , cui loquutus est serpens, illum non exhora ruit , quia sciebat , sibi nocere non posisse , quum in illo iuncipentiae statu Omnia animantia in ejus, & Adae egent potestate . Mirata est quidem, quod praeter usum communem brutum animal loque retur ; sed curiositate pressa hoc discut re noluit, quemadmodum nec observare,ι an spiritus nequam ,: an bonus , sub eo lateret,cupiens videre promtisvinis even. tum; ut d et S.T - 1.P. q.9 . I. uit. Ddd II. Pars ti
423쪽
que peccato tres assignantur caussae, quaa dicuntur internae , ignorantia nimirum, concupiscentia, & voluntas I in peccato primorum parentum non possunt assiis
gnari pro caussis internis ignorantia , &concupiscentia; quum probatum jam sit, in statu innocentiae non fui ta in homine nec ignorantiam a nec concupiscentiam r ergo remanet, quod sola voluntas fuerit interna cauta peccati Primorum
III. Pars Conclusionis probatur. Non movit Evam nes pulcritudo, nec suavitas igni illius,quia reducebantur ad percep, tionem sensibilem ; nulla autem Perceditio rei sensibilis movere poterat in primo statu primos homines ad amorem
sui; & hoc ex eo , quod in illis nullus
motus ad amorem , ad odium , aut ad aliam passionem,oriebatur ex alia caussa, quam ex deliberatione propriae e tum
voluntatis. Igitur lignum scientiae boni ,& mali non fuit caussa - suit autem Occa. sio; quia aperte ex Scripturae verbis hahetur , Diabolum ex ligno illo ad ali ctandum primos parentes, & illos ad
peccatum inducendum , Occas One a sumpsisse. Et quan vill etiam ex verbia Scripturael videatur erui, Evam allectam suisse ex puleritudine fructus ad come
dendum ex illo; attamen ante judicium Evae de pulcritudine , de sapore fructus fuit eum placentia in independentia , quam ei serpens Promiserat. Unde benestri t Rupertus lib. 3. de Trinit. C. s. Non temere victum est , vidit mulier ; quasi
non eam arborem ante vidisset. Et revera nondum eo modo viderat,quia cum hae pra
sumptιone , qua nunc intuita est, nondum
De peccati autem speeie, quod Eva comis misit, de Adam perpetravit, non una est Scriptorum opinio . Loquimur primum de peccato Evae . Primo putarunt Rupertus lib. 3. in Genes e. y. , di I Oaanes Ferus su p. Gen. 3. Evam peccasse an. tequam serpens cum ea loqueretur ; &peccasse, quod corpore vaga, & oculis curiosa, casionem dederit serpenti cum ipsa alloquendi . Secundo Hugo Victo4rinus , de Magister sententiarum voluerunt, primum Evae peccatum fuisse,quod dubitaverit de mortis comminationeis , quae praecepto fuit λ Deo apposita. Teditio S. Ambrosus lib.de paradiso c. Io. docet, primo Evam peccasse, quod addiderit praecepto aliquid , quod Deus non dixerat ἔ scilitat ne tante νemus. Quarto
Chrysostomus ho m. i6. in Genes vult aquod Peccaverit, quia eum serpente sermonem habuit,ab eo interrogata re Onindit, praeceptum manifestavit, te non rejecit illum tentantem , ac contra Dei mandatum falsa suggerentem . Quinto Augustinus lib. D. de Genes. ad lueram c. I .docet, primum Evae peccatum sui DR superbiam . En Augustini verba cit.
l . Guando verbas serpentis erederet mulier , a bona , atque utiti re divi altus se
fuisse prohibitos, nisi aum inesset menti amor ille propria potestatis , ct quadam de se superba prasumptio . Quod etiam docet S.
163. ar. I., of est communis Theologorum sententia . Sexto Sectarii nostrorum temporum dixerunt, suisse infidelitatem; contra quos Pugnat Aueustinus citatis locis , Prosper lib. 2. de vii. contemptat. , cap. 9. Gregorius magnus lib. . morat.
Primum autem Adami peccatum quodnam fuerit, nec pariter eadem est Doctorum
sententia. Conveniunt autem Omnes
non unum fuisse illiust peceatum , sed
multa , quae revocantur ad octo; scilicetr superbiam, amorem uxoris inordinais tum , curiositatem experiendi fructum
vetitum , dubitationem de intellectu praecepti divini, opinionem, quod transgressio ejus esset venialis, peccatum g lae , peccatum inobedientiae, fic excusa tionem peccati , quod commiserat, di in hoc continetur etiam aceu satio Dei. In primo autem assignando primo sunt qui volunt, fuisse infidelitatem , ut sunt aliis qui nostrorum temporum haeretici, ut tueantur, sola infidelitate amithi Dei graditiam . Secundo S. Bonaventuta , de Sc tus , defendunt fuisse amorem inordina.
uin erga uxorem non quidem amorem
carnalis concupiscentiae, quae in illo statu non erat in ipso, sed amorem socialis vitae . Ac humanae amicitiae . Tertio alii dixerunt, fulta inobedientiam . Quarto communior opinio asserit, fuisse superisbiam ς quam tradunt Augustinus lib. 8.de Gen. ad lit. c. II. S I ., ilia II. c. s. 3 .dc εα, lib. I de civ.Dei II δει F., in Enchiridio c. s. Chrysostomus hom. M. in Genesi, & hora. Σ. ad popul . an tioch. , de lib. I. de providentia, Basiliushum. quod Deus non est auctor mal rum , Ambrosus in Luc. 4., Leo magnusser. . de nativit. Domini, Prosper lib. 2.
de vii. contemptat. c. I p. a Fulgentius
424쪽
lib. 2. de in earnat. & grat. Christi c. 22. , Eucherius lib. r. in Genes, Gregorius
magnus lib. . morat. c.9. lib. I. c. I 7., ω lib. I . c. T. , Damascenus lib. a. de lid. Orth. c. I ., Bernardus ser. I. de adven-' tu, Rupertus lib. I. in Gen. di lib. Io. in Matth. 26. . Magister sententiarum II.
jeranus, alique Scholastici communi,
Dicimus , primum primorum hominum peceatum fuisse superbiam. I. Hobatur a S. Thoma . In actibus malis priores sunt interni, quam externi; quod nemo negabit. Inter actus internos pri Tes sunt , qui a Deo avertunt, quam qui ad bonum sensibile convertunt, qui nequit esse in animo inordinata cupiditas boni sensibilis, nisi prius fit animus a Deci aversus; si enim animus tacti Deo subiectus, fuisset quoque sub ecta in se. rior portio superiori; adeoque non fui se set cupiditas in Ordinata. Ulterius, in actibus internis circa obiecta spiritualia prior est ille, qui tendit ad finem , illis, qui tendunt ad media; media entia propter finem appetuntur . Sed finis h minis est excelIentia propria , quae est proprium ob ectum superbiae t ergo superbia suit primum primorum Paren um
II. Probatur. Illud fuit primum peccatum in primis hominibus, ad quod fuerunt illi a Daemone primo tentati; sed ad peccatum superbiae fuerunt primo tentat Irergo peccatum superbiae fuit primum illorum peccatum. Probatur minor. Pec catum , ad quod suerunt primo tentati fuit illud, quos continebatur in verbis, quibus primo illos tentavit; hoc suit peccatum superbiae δε ergo ad peccatum su- .perbiae fuerunt primo tentati . Proba tur minor ex verbis Gen. I. s. Emis sicut Dii se.
III. Probatur . Credibile est , quod Diab
Ius in illud peccatum voluerit primo Ira hete hominem, S per illud humanae naturae perditionem inducere, per quod
perditi sunt ipse , &socii ejus; sed hoc
fuit peccatum supelbiae, ut suo loco prinhatum esti ergo Sc. Hanc rationem adis hibent Basilius in homil. quod Deus non sit auctor malorum,& Gregorius magnus lib. I . moralium c. I T.
IV. Probatur. Per illud peccatum perditus est primo homo , quod est directe contrarium virtuti, per quam fuit maxime a Christo reparatum; sed humilitas fuit PAR. II.
haec virtus, quae direete est superbiae Op posita i ergo per superbiam suit primo. perditus homo . Utitur etiam hac ratio ne Augustinus lib. I .de civit. Dei c. II.,& plures Patres minorem propositionem idocent; immo ipsam et Ecclesia in quadam oratione dieite Deus , qui per Filii . tui humilitatem jacentem mundum erexisti & Apostolus demum innuere videtur sta Rom. s. ad Philip a. , Salibi.
haec scribente di Primi bomines per serpen tem decepti, in dejecti non fuissent, nil plusquam acreperant, habere , ct plusquam facti fuerant, esse, voluissent. Et lib. 2. de . Genes contri Manichaeos c I s .ad verba
illai Seit enim Deus , quod in quocumque die comederitie ex eo perrentur oculi vestri, ire eritis sicut Dui haec habente ἔν me hs ergo , quod ptrsuasum vi , ut propriam p
testatem nimis amarent, oe cam Deo esse pares vellent . . . atque ita quod aee rean*amitterent, dum id, quod non aeceperant, usurpare voluerunt. Non mam accepit hominis natura , ut per suam potestatem Deo non regente beata sit, quia nulla regente per suam potestatem beatus esse solus Deus p test . Et lib. 8. de Gen. c. I r. Ab homine peceante nihil aliud appeιitum est, nisi novi σε sub dominatione Dei, quando illud adis spum est , iη quo , ne iam ture uν , sola
deberet jusio domi Mnσι s attendi. Et lib. 2. de peccat. merit. c. I s. Praecedit in Mianistate hominis appetitus qui am propria potestatis , ut fiat inobediens per superliam. Arguunt l. Serpens primo sonatus est hominibus persuadere infidelitatem ἐν ergo hae e fuit primum peccatum . Probatur antecedens. Persuadere conatus est,quod non essent moriturit Non moriemini: ergo
die. II. Fides est initium justitiaei e re infidelitas est initium peccati tergo fuit primum peccatum hominum . III. Augustinus lib. II.de Genes. ad lit. cia a.da cet, quod Adam nondum senserat ilia membris suis concupiscentiam , quando consensit uxori ad usum fructus vetiti te reo erat adhuc in statu innocentiaer erisgo nondum pecc/verat t ergo primo pere sum pomi, vel per conseo sum ad esum pomi peccavit. IV. Idem Augustinui lib. a. de Gen.ad lit. c. a. favet opinioni de inordinato amore Adami erga Evam hiaverbis r Noluit Adam Mam contristare . , non quidem cara is vactus concupiscentra , quam nondum tu membris suis senserat, sed amicati quadam benevolentia, qua scrumissae fit , ut ossendatur Deus, ne homo ex
425쪽
batuν Deo , lania maiore impietaιν dere liquit Deum, factus es malo dignus meruo . Quarto exeminenti dignitate ,
ea qua praecipitatus est; de qua dicit
Augustinus lib. o. ope r. imper se l. e.22. Iulianum consutans r Frustra peccato Ada peccata sitiorum ejus , quamlιbes magna , π borrenda, vel aquare , vel etiam apraferre conaris; illius quippe natura, quanta magis sublimior flabat. tanto magis graviter cecidit. Quinto ex gravitate supplicii , quo Adn peccatum a Deo punitum; de quo pariter Augustinus lib. 6. Oper. imperstet. c. 23. scribebat , Pomum Ieremi vetitum maηdueare leve videtur esse
peccatum ἔ sed quanti Me astimaverit qui non potest falli, satis apparet tranditate supplicii. Sexto ex Dei contemptu , deo quo idem Augustinus lib. I . de civ. Dele. I s. dixit i tauia ergo contemptus es
Deus jubens, qui 1 ominem cremerat , qui ad suam imaginem eum fecerat, qui catl-νis animalibus praposuerat , qui in paradiso eonstituerat, qui rerum omnium espiam, salutisque prastiteνat,qui praeceptis nee pluribus , nec grandibus , nee discitibus, ou -υerat .... justa damnatio subsecuta est, talisque damnatio, ut homo, qui eustodiendo mandatum futurui fuerat etiam carne spiritalis, fieret etiam mente earn alit . Septiis mo ex eo , quod multa alia peceata in Adami praevaricatione contenta sunt; de
quibus quoque inquit Augustinus Enchi rid. c. 6,. Et Iuperbia est illic , quia homo in sua potius esse , quam in Dei potestate is,
dilexit. Et sacrilegium , quia Deo non cre
didit . Et homicidium , quia semetipsum
pracipitaυit in mortem . Et fornicatio spia ritualis, quia integritas mentis humana serpentina suasione corrupta est. Et furtum, quia cibus probibitus usurpatus est. Et aυ
ritia , quia plusquam illi sugisere debuit,
urρουι t. octavo suit peccatum gravius in viro, quam in muliere; tum quia in a. gis in vitia ratio vigebat,unde sortius reis sistere debuisset um etiam, quia fortior fuit hostis mulieris, quam viriuetum quoque , quia vir a Deo immediate legem
acceperat, mulier vero a viro; tum in suisper, quia vir qua caput debebat esse i nisexemplum mulieris; rum pariter, quivi vir , se excusando , culpam visus est retorquere in Deum, quan vis retorserit in mulierem; quia dixi ii mulier quam dedisti mihi; mulier vero absolute retorsit in serpentem tum denique , quia vir gravius punitus a Deo suit, quam mulier ;quaa vis aliter in hoc sentiant Ambro. sui. Ruper tua, Magister, S. Thomas,
Demum ad poenam peccati primorum p rentum descendimus. Sed antequar shanc videamus, advertimus ante illos
etiam suisse a Deo serpentem sua mena mulctatum . Quod Ostendunt verba illa Gen. I. I . riuia fecisti bae , maledictus
eris intis omnia animantia i suster pectus tuum gradieris, terram eomedes cunctis diebus vita tua. Inimcitias ponam interte , o mulierem, σ semen tuum, s semem illius r ipsa conteret caput tuum, oe tu lassia diaberis calcaneo ejus. Ex quibus colligunt quinque pinnas in serpentem a Deo inflictas; quarum prima est mal dictio , de qua Chrysostomus hOm. II. Pusa tali malitia ministrasi , ut i Omera
illa opere compleretur , malam est Uitium
offerendo ; propterea quia te in his ut inis strumento est usus , perpetuam poenam ima pono , ut per ea , qua tibi fiunt, futuri homines erudiantur , non accedendum ad Di
boti consilia , neque illius frauses accipiendas , ut ne in easdem incidant poenas . Seis eunda est grellas super terram; ante enim ' tentationem etiam serpens gradiebatur per naturam,sed postea habuit in poenam ut graderetur super terram. Tertia e Ii
inimicitia inter ipsum , & mulierem, &inter semen ipsius; hoc est genus huma. num . Unde scripsit Damascenus lib. E.
de fid. orthod. c. Io. Serpens plus cateris animalibus familiaris erat bomini, ad ipsam frequentur accedens , eique placitis motibus
corporis blandiens r unde per ipsum prineeprmali Diabolus primis nostris parentibus imis pietatis sua υenenum instillavit. Quarta est contritio serpentis a muliere I testatur nanque Rupertus apud Frasen, quod si pes nudus mulieris caput serpentis
presserit, praeveniendo ejus dentem, totum corpus eum capite perit. Quinta est comestio terrae,de qua pinna Grego gorius magnus, pinnas Omnes serpenti
irrogatas, intelligens de Daemone, haec apud citatum Framen scribit r Antiquus
binis terram comedit, quia peccatores quose e in Denι rem sua malitia asscondit,oquastminum perditionem desicerans , quodam in modo reficitur, dum pravis eorum operati nibus delectatur.
Α serpentis poena devenientes modo ad
poenas primorum hominum, primo enuis
meramus illas, quae viro, & mulieri fuerunt communes, & deinde illas, quae fuerunt viro propriae, & alias, quae mulieri
peculiares exta terunta afferemus.
426쪽
Prima poena fuit utrique communis, ac posteris ejus , concupiscentia carnis adversus spiritum ; fit ratio est . quia statim ac peccaverunt, inordinatos concupiscentiae motus experti sunt. Ita Augustinus lιia r de civ. Deie. II. Postea quam pracvιi facta in transire o , cons stim traria desere a te divina . de corporum suorum nuditate canos sunt ande etιam Distiis ficulneis , qua forta a per urbatis prima comperta sunt, pudenda toeruat , quantus eadem membra erant, sed padenda non erana. Senserunt ergo novam motum inobedientis earniνsua, tanquam reciprο-
eam poenam inobedientia sua. Secunda poena suit si ea,& elongatio a Deo. Postquam enim peccaverunt, Deus v eavit Adam ἔ at illi audientes Vocem a Domini, absconderunt se a facie lua- , ut narrat Scriptura. Augustinus ser. I 8. de verti Domini haec de hujusmodi me. na scribit, Sicat enim oculus factus ad banc iacem temporalem ludendam, tamen si inlectum aliquid fuerit, vel irruerit, unde ν-- letur , secluditur ab Me luce ἔ quaa vis eum lux sua prasentia tircumfundat, rite tamen avertit, atque absens est a non solum autem absens sit perturbatione sua a lacepraesente , sed etiam poenalit illi est lux , ad quam videndam factata est . Sιc o Oculus cordis, perturbatus atque sauciatas, araotirsa a laee iustitia , nee audet eam contempla ris nec valet. . . . Nam re in paradiso pe cavit Adam , in abscondit δε a fecie Domini . Cum haberet erro cor sanum pura conscientιa , gaudebat ad prasentiam Deir ροβ- quam per peccatum sauciatus est oculus ille, coepit ιucem for daνe divinam , refugit iurenebras , atque in devia , ιenorum veri. ratem fugiens, umbras appetens.
Tertia poena fuit servitus sub libidine , seu
Concupiscenta a,atque etiam sub peccato; immo sub peccatorum omnium cumulo.
Amissa enim iustitia originali, factus est homo ad omne peccatum pronus; de nisi eum divina gratia adiuvaret, non esset peccatum, quod non patraret . . Quarta poena fuit impotentia ad bonum opera dum; nam nisi intellectus, & v iuntas a medicinali gratia sanentur,. nul Ium potest homo lapsus honum operari. Et haec est necessitas gratiae , quam h Minus ; & quam tam sortiter Catholiei Doctores , praesertim Augustinus, Pr pugnarunt , & quam haeretici, & prm-cipue Pelagiam , evertere conati sunt. Quinta poena fuit ejectio a paradiso, ami L. sio beatitudinis, di vitae hu/M Masura rum acquisitio. Statim enim advenerunt omnia mala, infirmitates, aerumnae, perturbationes, bella, intemperies, di alia . hujusmodi. Sexta poena suit mors, sive prima , sive socunda. De utraque debere intelligi mortem, quam primis parentibus cominatus est Deus, plerique volunt; de de utraque etiam dixit Augustinus, quod prima animam nolentem pellit e corpore ; s cunda vero animam nolentem tenet irracorpore; quatenus Damnati voeabunt in inferno mortem , & mors non veniet sim mo fugiet ab eis; quod refert de Λuguilino lueninus. Dicimus modo de poena Evae , triplicem ipsi, & posteris eius poenam fuisse Deo inflicum; scilicet in multitudineis
conceptuum multiplicationem aerumnamnarum ἱ dolorem in partu , & subjectionem sub potestate viri. De his tribus p nis Evae Rupertus lib. 3. de Trinit. c. 22. haec scribit i Trimet autem poena punitur mulier , quia triplo ma us fuit peccatum ejus , quam Adami. Primo , quia credenda serpenti plusquam Deo , seducta est. Deinde, quia ligni vetiti puleritudinem, re suavita. tem dilactabiliter eoneupivit. Tertio , qui non contenta transire ne propria , virum quoque ad transgresonem induxit . Neritauitum triplici peceato triplex tandicta, prater eommunem mi eum viro mortem,reddi ta es . Nam quia sementi credidit dicenti risitis sicut Dii r iuste ipsa tantra hoc, quod
Deus Mimrum est , ct non mortuorum, no vivorum,sed mortuorum mater esse meruit, dicente Deo i multipticabo conceptus tuos. Omnes enim conceptus ejus anima , ct cor pore in peccato moriuntur , o nemo eorum
vivit, nisi vivificetur peν Chrsum . Item uia visa illius arboris puleritudine intemperanter fructum ejus expetivit ἔ pro tuo
visas delectamento contrarius redditur uter doloν. In dolori , inquit, paries . Tertio νquia virum importunitate muliebrι ad c
medendum illexit i ideires , sub viri pat stare potestate, inquit, eris, ct ipse domina. bilin tri. Ita pro seductione , coaceptuum multiplicitas; pro gula oblectamento, uteri dolor ν pro temeraria imperio, re scandalo , quod viro ex ibis3, servitutis viri poena reddita es . Affertur etiam Alexander de Alea a Frasen, qui q. Ios. ar. p. haec habet, , t Pon uno,, ur tres ροα ae ex parte mulieris.I. mul ,, tiplicatio aerumnarum in multitudiniis conceptuum . II. dolor in partu . III.
is subjectio sub potestate viri. Est enim dul
427쪽
G2. idem docet i medendum est illam virum sua foemna , .m unum , hstminem ho--ιui , coniugem conjugi , ad Dei legentis
transgrediendam, usu tanquam verum Iovi
senti credississe seduct- , sed sociali -- cesta sine paruisse. U. Eva de morio,
quam Deus comminatus fuerat Adae, du-hit mi ; dixit enim a ne forte moriamur ;quando Deus absolute dixit i moriemini retici hujusmodi dubitatio fuit primum Evae peccatum. UI. Eva dixit mendacium serpenti , quando dixi tr ne tangeremus i Iad; hoc enim Deus non praeceperat: erisgo primum ejus peccatum fuit mendacium. UII. Alloquutio Evae cum serpen
te suit oceasio ad peccatum; sed occasio est peceaminosa , quando ad peccatum inducit: ergo alloquutio illa fuit primum
Evae peccatum. UIlI. S. Thomas I. 2. q. 39. ar. I. ad 2. docet , Evam ad uerba,
illar Cur praeepit, in elationem erupisserergo non ad verba illa i Eritis put Dii 1 ergo non fuit superbia primum peccartum, sed inobedientia. Respondemus ad I. Serpentem usum sui se
verbis illis r non martemiuir tanquam me
dio, ut induceret homines ad illudi eritisse ut Dii r quod respiciebat ut finem; unis de illa verba fuerunt quidem priora in sexequutione , sed posteriora in intenti ne . Ulterius dicitur. quod tune homo credidit. se non moriturum , quando insuperbiam se elevavit per posteriora verba ; tunc enim excaecata est mens ejus . se ut Se mulieris, ut crederet Omne,quod
Ad II. Quin vis sit fides initium, radix, defundamentum 1uilitiae , non per hoc tamen sit, quod in justitiae destructione
fides fit prima, sic non potius postreaea, quae destruatur. Cor in homine est primum , quod vivit, dc est ultimum, quod moritur . Fundamentum in domo est primum in aedificatione , fit ultimum in destructione. Primum in generatione est
pariter ultimum in resolutione . Quod s ultimo fides m Iritur, non igitur primo infidelitas naseitur. Docet hoc Au.
gustinus lib. de Pastoribus, te civibus , qui eli genuinum ejus opus,quum in Pos. sdi indiculo inveniatur, ubi habet e. 8.nos superbiam ex infidelitate nasci , sed ipsius infidelitatis matrem esse superbiam . Ad III. Non dixit Augustinus, quod tune temporis fidam concupiscentiam in membris suis non habebat,sed quod non .
dum senserλt. Ut enim ait Eibus, ines hconcupiscentia etiam quando non seditiatur. Ulterius dici potest , quod dato ,
quod fuerit concupiscentia , non fuerietamen ri bellio illa in membris ejus,quam poli consummatam transgressionem ex Pertus est. Tune enim aperti sunt oculi eorum, de cognoverunt, se esse nudos ut habetur Gen. I.7.
Ad lv. Augustinus intelligendus est in illis
locis , quod amor viri erga uxorem suit prior inobedientia aperta , qua vi e divinum praeceptum transgressus est . Hoc etiam dicit Scriptura Gen. r. II. auia audisti vocem uxoris tua, ct eomedi si da; ιeuo . At non per hoc fit, quod inordinatus ille amor fuerit peccatum omnium
primum . Quod hae e fuerit Augustini meas,ab Augustino ipso discamus lib. I . de civ. Dei c. t 3. Nili enim adsibi plaeendum aυe teretur a superiori immutabili cano, non Dei mandato uxoris praeponeret υ luntatem , putaretque se venialiter esse
transgresorem pracepti, si vita suae Deiam
non desereret etiam in societatem peeeati .
Unde secundum Augustinum dicitur,quod amor inordinatus in Adamo praeceim externam inobedientiam Adami, non vero praecessit internam ; quae consiste inhat in eo, quod delectatus fuerit suae exiscellentiae contemplatione, de desiderio independentiae, praeter rectum ordinem; quod est superbiae constitutivum .
Ad U. Non semper vox forte in Scriptura dubitationem significat; aliter dubitassee
etiam Deus, quando dixit Gen. I. 2 L. Ne foru mittat manum suam ; quod noris est dicendum. Insuperet si dubitatio admittatur in verbo illo , attamen dubita. tio pertinere potest non ad comminati nem , sed ad eventum rei comminatae propter transgressionis incertitulinem ;ut ait Eslius . Caeterum Septuaginta Interpretes , quorum versione usi sunt Bassius, Ambrosius , Chrysostomus, Au. gustinus , verbum illud forte non po
Ad UI. dieit Estius, quod Eva addendo ver
bum illud ; ne tangeremas ; nihil immutavit de sensu praecepti, immo magis illud confirmavit. Et ratio est, quia intellexit tactum illum, quo tangitur fructus, quando ex arbore decerpitur , di ori apponitur ad manducandum ; qui quidem tactus eodem praecepto intelligitur vetitus, quo prohibita est comestio . Ad Ull. Eva tunc temporis adhuc erat in innocens , adeoque non ita fragilis, ut potuerit cum serpente colloquium formi
428쪽
dare . Quod si postea serpenti ressit, hoc
ipsa praevidere non poterat, adeoque per hoc praecise , quod cum serpe me alioquuta suerit , non videtur dicendum, graviter illam pecca Te . Imprudens qui dem fuit non respondendo serpenti, nouei resistendo ; at hoc ab eventu dependentiam habuit; quia si re ondisset , si restitisset, non imprudens, sed sapiens
Ad UIII. Elatam quidem se sensit Eva ad
illa verba r eur praeepit; sed nondum tentationi consenserat; eonsensit postmodum, quando audiviti eritis sicut Dii ι& hae e est mens S. Thomae; quum praecipue hae e fuerit Augustini, quem ipseo an hae re sequutua est . Quod ut elarius videat ut distinguendi sunt gradus tentationis Evae , de Adami . Primo suit suggestio serpentis r eur prae ιι quae ali quatenus Evam commovit deinde successit serpentis promissio ε eritis sicut Dii; quae sortius eJus animo adhaesita postmodum venit de laetatio Evae ad serpentis promissionem dein accessit appetiistus Evae promissionis serpentis , de qua
sibi complacuerat, si possibilis effeti post
hunc venit deceptio , quia veram credi.
dit serpentis promissionem i postea Q. Pervenit consideratio ligni, de comestio, denique complevit opus porrectio laeta Adae de fructu , de quo ipsa gustaverat. In Adamo vero hi distinguuntur gradus. Primo audivit ab Eva promissionem ser Pentis i deinde delectatus est de illa proomissione, Si de propriae excellentiae contemplatione ; postmodum appetivit similitudinem cum Deo, fi esset possibili si
denique qua uvis non crederet, sicut crediderat Eva, tamen ne contristaret Evam comedit , credens inobedientiam non fore mortalem , sed venialem . Per quae
verificatur quod dixit Apostolus , Evam scilicet fuisse seductam , non vero Adaismum ; quan vis nonnulli sint patres,qui
dicunt Adamum quoque fuisse seductum; et ad verba Apolioli respondent , quod ideo dixerit, λ lam non fuisse seductum, vel quia non fuit primus seductus, quum fuerit Eva se aucta prius, de posterius Ream ; vel quia non fuit a serpente . sed
ab Eva seductus. At nos putamus, AP stoli verba intelligenda eta quemadm dum Augustinus intellexit , quando dixit non stinet, vere Evam suisse seductam,
De gravitate modo peccati primorum pareatum scribentes, prius explica adu volumus , quaenam fuerit primorum p tentum superbia r In qua re nec eonve . niunt metores ἰ quidam enim ponuntio superbia tres gradus , nimirum ini. tium , quod est inordinata consideratio propriae excellentiae ; progressum , qui est rebellio contra Deum; de consummationem appetitus aequalitatis eum De non quod fimpliciter appetatur ege
Deum, sed esse similem Deo in hoe quod nulli sub fit, de si sui tantum arbitrii cAlii vero arbitrati sunt, ut proprie que ex preta primi homines divinitatem appetiverint , ac voluerint este Dii; seque idem fuerit peccatum hominum , de Angelorum. Attamen communis senatentia Theologorum est , quod superbia primorum hominum in eo fuerit, quoauolueri ut esse Dii, scilicet quandam custi Deo similitudinem appetiverint . nian qualemcunque, quae potest etiam in no
bis esse , quando est per virtutis imita otionem , sed homitii indebitam , de impossibilem; qualiter nimirum sicut Deus omnium habet scientiam, nec ulli subest, ita ipsi omnia scirent, de nulli subetam.
Ex hoc autem volunt inserri ex cons quenti , quod primi homines ppetive rint divinitatem ; quatenus videlicet illa dona divinitatis sunt propria. dc non potIunt ilia appeti, quin divinitas etiam, saltem implicite , de ex consequenti, a petatur . Et pro hac explicatione ais runt Augustinum multis in Iocis, quae
apud Estium videri poterunt; aliosque Patres , oc Scholasticos, qui citantur ab
Ex his habemus gravitatem maximam in primorum parentum peccato . Primo
enim fuit ex parte obieeti gravissima ἔquia complectebatur attributa Dei propria , de Praecipue independentiam . Secundo fuit ex facilitate praecepti ; quia facillimum erat ab uno ligno se abstinere , quando caetera in eorum erant potestate . Unde Augustinus lib. I . de ei v.
Dei c. m. Hoc itaque de una tibι genere non edenda , ubi aliorum tanta copia subjacebar,ram leve prueptum ad observandum , tam breve ad memoria retinendum , ubi praser ιim nondum υoluntati cupiditas resistebat ,
quod de parna traula resonis postea subsecutam est, tanto ma ore in .stιtia υιolatum est,
quanto faciliore posset obstruantia encto tiri . Tertio ex bono , quod possidebat Adam antequam peccaret , 6c post peccatum aini sit . Idem Augustinus lib. 2I. de civ. Dei c. ia. Istuanto enim magis homo fruebatur
429쪽
batuo Deo , tanta majore impietata der tiquit Deum, σ factus est malo dignus aterest . Quarto ex eminenti dignitate ,
ex qua praecipitatus est ; de qua dicit
Augustinus lib. 6. Oper. impersech. c. 21. Iulianum consutans t Frustra peceato Ada peccata filiorum ejus , quamlibet mingua , s borrenda, Uel aequare , vel etiam praferre conaris; illius quippe natura,qua u. ea n gis sublimior flabat, tanto magis ira
viteν eeerdit. Quinto ex gravitate supplicii , quo Adae peccatum a Deo punitum; de quo pariter Augustinus lib. 6. Oper. impersect. c. 23. scribebat Pomum lege
Dei vetitum manducare lave Udetur esse
peccatum ; sed quanti hae astimaverit qui non potest falsi, satis apparet rνanditate supplicii. Sexto ex Dei contemptu , de quo idem Augustinus lib. I . de civ. Dei
C. Iy. dixit et Izλuia eνgo contemptus es Deus , qui nominem creaυeνaι , qui ad suam imaginem eum feeeνat, qui cet νis animatibus prvosuerat , qui in paradiso eonstituerat, qui rerum omnium eopiam, salutisque prassiterat,qui praeeptis nec ρω- νibus , nec grandibus , nee discilibus, on raυerat .... justa damnatio subsecuta est,tatisque damnatio, ut homo, qui eustodiendo mandatum futurus fuerat etiam carne θι-ritalis, fieret etiam mente eam alis . Septi mo ex eo , quod multa alia peceat a tria Adami praevaricatione contenta sunt; de
quibus quoque inquit Augustinus Enchi rid. c. 4y. Et superbia est illic , quia homo
in sua potius esse , quam in Dei potestate , dilexit. Et sacrilegium , quia Deo non erodidit . Et homicidium , quia semetipsum pracipitaυit in mortem . Et fornicatio spia ritualis , quia integritas mentis humana serpentina suasione corrupta est. Et furtam, quia cibus probibitur usurpatus est. Et aυ ritia , quia plusquam illi fugitere debuit, iampatii t. octavo fuit peccatum gravius in viro, quam in muliere; tum quia magis in viro ratio vigebat,unde fortius res stete debuissentum etiam, quia sortior fuit hostis mulieris, quam viridum quoque , quia vir a Deo immediate legem acceperat, mulier vero a viro; tum in suisper, quia vir qua caput debebat esse inis exempIum mulieris, tum pariter, qui Lia vir , sit excusando , culpam visus est retorquere in Deum, quan vis retorserit in mulierem; quia dixit; mulier, quam dedisti mibi; mulier vero absolute retorsit in serpentem ; tum denique , quia vir gravius punitus a Deo fuit, quam mulier; quaa vis aliter in hoc sentiant Ambr
sui, Rupertus, Magister, S. Thomas ,
Demum ad poenam peccati primorum p rentum descendimus. Sed antequam hanc videamus, advertimus ante illos etiam suisse a Deo serpentem sua poenamuleratum . Quod ostendunt verba illa Gen. I. r . Euia fecisti hoe , maledictus
eνir intεν omnia animantiar super pectus tuum gradierit, ct terram comedes eunctis diebus vita tua. Ialmeitias ponam x uterte , et mulierem, σ semen tuum, s semen illiust ipsa eonteret caput tuum, s tu in diabe νis calcaneo ejus. Ex quibus colligunt quinque menas in serpentem vi Deo inflictas; quarum prima est mal dictio , de qua Chrysostomus hom. II. uia tali malitia ministroi , ut i Uura
illa opere compleretur , malum eonsilium erendo I propterea quia te in bit ut inis frumenta est usus, perp tuam poenam imia pono , ut per ea , qua tibi fiunt, futuri homines erudiantur , non accedendum ad Dia. boli consilia , neque illius fraudes accipiendas , uo ne in easdem incidant parnas . Se cunda est grellas super terram; ante enim 'tentationem etiam serpens gradiebatur per naturam,sed Postea habuit in poenam ut graderetur super terram . Tertia est
inimicitia inter ipsum , te mulierem, &inter semen ipsius; h est genus huma. num . Unde scripsit Damascenus lib. E.
de fid. orthod. c. IO. Serpens plus cateris animalibus familiaris erat bomini,ad ipsum frequentur accedens, eique placitis motibus
orporis blandienti unde per ipsum princeps mali Diabolus primis nostris parentibus imis pietatis sua venenum instillavit. Quartia est contritio serpentis a muliere ; testatur nanque Rupertus apud Basen, quod si pes nudus mulieris caput serpentis presserit, praeveniendo ejus dentem, totum corpus eum capite perit. Quinta est comestici terrae e qua pinna Grego gorius munus, pinnas omnes serpenti irrogatas, intelligens de Daemone, haeca puci citatum Fra ista scribiti Antiquus
binis terram comedi , quia pcceatores quos Me in Denι rem sua malitia abscondit,isquaontinum perditionem desiderans , quodammoda reficitur, dum pravis eorum operati nibus delictatur.
Α serpentis poena devenientes modo ad poenas primorum hominum, primo enumeramus illas, quae viro, de mulieri De. runt communes, & deinde illas,quae sue. runt viro propriae, & alias, quae mulieri peculiar extiterunt, afferemus.
430쪽
Prima poena fuit utrique communis , ac posteris ejus , concupiscentia carnis ad versus spiritum ; de ratio est, quia statim ae peccaverunt, inordinatos concupiscentiae motus experti sunt. Ita Augustinus lib. ar. de civ. Dei e. II. Postea uam praecepti fati a est transtrispo , cons im gratia deserente divina, de corporum suorum nuditate confusi sunt tunde etiam Dintiis ficulneis , qua forta a perturbatis prima comperta sunt, pudenda texerunι , qua
prius eadem membra erant, sed padenda nen erant. Senserunt ergo noυum motum inobedientis earm ua, tanquam recipr
eam poenam inobedientia sua . Secunda poena fuit fuga, de elongatio a Deo. Postquam enim peccaverunt, Deus vo cavit Adam ; at illi audientes vocem Domini, absconderunt se a facie tua , ut narrat scriptura. Augusti nux ser. I 8. de ver b. Domini haec de hujusmodi pin. na scribiti sient enim oculus factus ad hanc lucem temporalem Ddendam, tamen si injectum aliquid fuerit . vel irruerιι, unde turissetur , secluditur ab bac luce ἰ quanditreum tuae sua pνasentia tircumfundat, ille ramen avertit, atque absens es 1 non solum autem absens sit perturbatione sua a luce Pr ente , sed etiam poenalis illi est lux , ad quam videndam factus es . sic o oculus cordis, perturbatus atque sauciatas, avertit se a late justitia, nee audet eam contemplari a nec valet. . . . Nam σ in paradiso peccavit Adam, o abscondit se a ferae Domini . Cum haberes erga cor sanum pura con scientia , gaudebat ad praesentiam Deir postquam per peccatum sauciatus est sculus ille, σπιι ιucem formidare di Dinam , refugis iurenebras , atque in devia , tignorum veritatem fugiens, umbras appetens.
Tertia poena fuit servitus sub libidine . seu
concupiscentia,atque etiam sub peccato; immo sub peccatorum Omnium cumulo. Amissa enim justitia originali, factus est homo ad omne peccatum pronus; & nisi eum divina gratia adjuvaret, non esset peccatum, quod non P traret . . Quarta poena fuit impotentia ad bonum opera dum; nam nisi intellectua, di v Iunias a medicinali gratia sanentur,. nullum potest homo lapsus bonum operari. Et haec est necessitas gratiae, quam ha
bamus & quam tam sortiter Catholici Doctores , praesertim Augustinus, Pr pugn runt , dc quam haeretici, & praecipue Pelagiam , evertere conati sunt. Quinta poena sint ejectio a paradiis, amissio beatitudinis, de vitae huju seri
rum acquisitio. Statim enim advenerunt omnia mala, infirmitates, aerumnae, perturbationes, bella, intemperies, dc aluia hujusmodi. Sexta poena fuit mors ,sτe prima , sive socunda. De utraque debere intelligi mortem, quam primis parentibus cominatus est Deus, plerique volunt; di de utraque etiam dixit Augustinus , quod primi animam nolentem pellit e corpore ; s
cunda vero animam nolentem tenet irracorpore; quatenus Damnati voeabunt in inferno mortem , et mors non veniet,
immo fugiet ab eis; quod refert de nu-guilino Jueninus . Dicimus modo de poena Evae , triplicem ipsi, & posteris eo us poenam fuisse GDeo inflicitam ; scilicet in multitudine
conceptuum multiplicationem aerumn Mnarum I dolorem in partu . 6e subjecti nem sub potestate viri .in his tribus p nis Evae Rupertus lib. r. de Trinit. c. 22. haec scribiti Tν0liei autem parua punitur mulio , quia triplo ma Ius fuit peccatum cur, quam Adami. Primo , quia eredenda serpenti plusquam Deo, seducta est. Deinde, quia ligni vetiti puleritudinem, σsuavita.
tem delectabitι ter concupitat. Tertio , quia nyn contenta transtresone propria , virum quoque ad transgressionem induxit. Meritatastur triplici peeeato triplo vindicta, prater communem sibi eum viro mortem, reddiata est. Nam quia serpenti credidit dicenti rentis scut Dii a iuste ipsa contra hoc, quod
Dem --rum est, ct non mortuorum, non vivorum, sed mortastrum mater esse meruit, dicente Deo r multiplιcabo conceptus tuos. G-es enim conceptas ehu anima , ct cor pore in puc to moriuntur , ct nemo eorum
vivis, insi vivificetur peν Chrissum . Item uia visa illius arboris pularitudine intemperanter fructum ejus expetivit ; pro illo visus delectamenta contrarius redditur ater dolον. In colora , inquit, paries. Tertio νquia virum inportunitale muliebri ad c medendum illexiti idcirco, sub viri potesare potestin, inqait, eris, ct ipse dominabitur mi. Ita pro se sisne , eonceptuum mustiplicitas; pro gula oblectamento, uteri dolor , pro temeraria imperio, oe scandala , uia viro exbibuit, servitutis viri poena reddita es.
Affertur etiam Alexander de Alea a Frasen,
qui q. IO . ar. s. haec habet is r Pon uno is tur tres pomae ex arte mulieris. I. mulinis tiplicatio aerumnarum In multitudinea is conceptuum . U. dolor in partu . III.