장음표시 사용
181쪽
tate Comoediarum, quas detestandas assumit P. Segneri notionem exponat, ct qualitatem circumscribat. Ego inquit in Exordio bilias damno Comoedias, quae aut naturasua, aut per accidenI ad malum concitant Auditorer . 'Natura sua ejusmodisum, quae continentaui argumentum obcaenum, aut verba immodesa, aut propositiones irreligi as, out repr Uentationem turpium a ionum. Per accidens tales Iuni tuae, quae consant quidem argumento honesto; at nutum n ut inquinanIur immixtione intermediorum, quas Iucunda PocIta
tur , Ieae turpia sunt aut opparitione Mimarum laseive ornatarum,quc recitantes aut saltantes )sua Ventia, aut ιoquela assectus honestati adversos excitant. Haec es Comoediarum qualitas nimium catris hodiernis communis, quam profligandam suscipio.
in hac causae expositione verbum justae obnoxium censurae sit 8 Immo ipsius caustae status tam perspicue expositus est, ut omnes ad veri iorum cavillos , tricas , sbphismata eludat , S effugia p cludatis Natura sua sive Comoediae , sive Tragoediae ad malum movent , quae
obscoenum argumentum continent. Continent autem argumentum
obscoenum , dum tricis amatoriis immixtum est, tametsi Poetico Drammate honestissimo expressum sit. Quae enim demulcendam concupiscentiam spectant, turpia, & obscoena omnino sunt- Idquae adeo certum est, ut inficiari nemo queat, nisi qui S communi tensa careat, & qui turpe, honestum ;& obscoenum , pudicum Appellaret delirans velit. Sunt quoque natura sua turpes Comoediae, aut Tragoediae , quae honesto argumento conflatae, verbis immodestis reprae-lantantur , aut immodesta acta referunt ia Sunt per accidens, seu praeter institutum Comoediae,& Tragoediae obscoenae, quae argumento nota Opposito bonis moribus constant: at inquinantur Exodios vulgo intermeaeo ) quod aut expudoratae saltata ices, aut infame&saniones, ct impudentissimi scurrae agunt . In medium veniant omnes sive Comoediae , sive Tragoediae hactenus editae,& in Theatro
repraesentatae ; nec una Occurret, quae aliquo ex capite eorum, qua nunc recensui, turpis , ct obscoena non sit
Dra inmata honesta esse, quia recognita a publicis Ministris sunt ἀNumquid Exodia, lascivus muliercularum Ornatus, gestus, suspi
182쪽
ria, oculorum ictus, ct jacula, motus, gestus, corporis inflexiones, positurae, & innumera alia Diabolica praestigia, quae Mimi, aut Mimae agunt probantur λ Neque hic, neque ille miles, sed omnes conjunctim, viribusque mutuo collatis arcean expugnant , praeeunte Duce. Daemon quoque animae arcem obsidet, ingrediturque, universo recensito exercitu stipatus. VI. Caussae statum tam nitide, & enucleate expositum Iuculentissimis rationibus a Scriptura Sancta, a Patribus, a Conciliis , dc ab ipsa rerum natura arcessitis uberrima eloquentiae vi, & mirabili o dine , atque solidiore Rhetoricae artis quaesito subsidio evincit, roborat , confirmatque laudatus praestantissimus Orator, quin aliquid per exaggerationem pronunciet. Theatrorum turpissima consectaria ob oculos ponit. In adversarios irruit: illorum obiectiunculas infringit, comminuit, penitusque convellit. Jure & merito maleficio vanitatis , ct voluptatis mentem obscurantis excantatos declarat Theatrorum aetatis nostrae defensores. Enim vero quaenam fascinatio concipi funestior illa potest, qua excantatus Christianus, post repudiatas in Baptismo Satanae,& Mundi pompas, licitam asserere Theatrorum frequentiam ausit 8 Caetera vitia, ut sapienter cum Patribus P. Segneri advertit, unum corporis, animaeque nostrae sunsum , unam adoriuntur veluti partem: Theatra vero castra sunt infernalia, ubi Mundus, Caro, Daemon usquequaque Christi Evangelia Iabefactant: castitatem, poenitentiam, humilitatem, Carit tem , caeli stium bonorum meditationem caeterasque Christianas vi tutes recta adoriuntur: ibi vexilla explicant, ct triumphos canunt
ambitio, luxus, fastus , voluptas carnalis, insidiae, fraudes, turpia solatia, irae, vindictae , cupiditas, omniaque Mundi, Carnis, &Diaboli arma evaginata universas Christianas virtutes impetunt,
183쪽
spectatores Comaediarum turpium peccare mortaliter, quod
probabili uI minus periculo gravis culpae se se
exponant. I. T T Actenus invictis rationum momentis demonstratum est, C I 1 incedias hodiernas, quae communiter repraesentantur in Theatris publicis turpes atque obscoenas , suaque natura criminosas esse , quod periculum moraliter certum, proximumque plurium flagitiorum annexum habeant. Ostensum est similiter, Actores, de Actrices omnium criminum, quae inde consequuntur, sontes esse . Nunc , ut undiqueversum sententiam nostram communiamus, disputationis gratia permittere volumus,istiusmodi peccandi periculum non esse moraliter certum, sed tantum probabile . IL Periculum moraliter certum , & proximum illud appellatur , inquit Doctor eximius P. Franciscus SuareΣ tom.4 in s. p. Disp.32. sec.2-π.4., quod exsuo genere tale est, ut frequenter inducat Eomines ad tale peceaIum. Theatra obscoena, quae descripsi, spectata hominum extrema imbecillitate, & intima connexione materiae, seu objecti repraesentati cum appetitu senstivo , frequenter impellunt homines in delectationes venereas , ct carnalia desideria. Periculo itaque moraliter certo , & proximo se supponunt, qui deliberato animo Theatra ista frequentant . Ergo juxta omnes Theologos mortaliter peccant istiusmodi Theatrorum spectatores.
III. Periculum probabile illud appellant vel ipsi Probabilistae ,
quod probabiliter, non certo, ad malum inducit. Siquidem rationes non leves, sed probabiles occurrunt, dc graves, quae probabilem suturi peccati eventum suadent. Leve periculum, leu remotum, levibus rationibus nixum , periculum nullum reputatur, ut P. Car- denaSDIθ. I 8.c.2.ον c. 7.n.77.,inter Probabilistas doctus & moder tissimus, & Iaxarum opinionum hostis insensus docet. Periculum probabile in civili commercio onaues prudentes verentur, S tem meritatis notam non declinat, qui illud absque gravi necessitate sponte suscipi: . Mercatores, qui aut navigationi maritimae , piratis a
184쪽
tis, maris tempestati, naviumque fragilitati subjectae; aut terrestri itineri, grassatoribus, aliisque casibus obnoxio merces suas fidunt, tametsi periculum istud non sit moraliter certum , ct evidens; quia octo, vel decem in centum de ejusmodi negotiis pereunt, nihilominus,quia prudenter periculum timetur , rationes non leves, sed graves occurrunt, quae periculum istud suadent. Idcirco Mercatores prudentes pro assecuratione, S indemnitate ab istiusmodi periculo sex,octo, decem,& amplius juxta periculorum diversitatem solvunt. Quamvis igitur hoc periculum non sit moraliter certum si enim
esset tale, neque mercator sic merces exponeret, neque assecuratores reperirentur, qui a tanto periculo immunes reddere merces vel
lent ) sed tantum probabile, tamen viri prudentes pro istius periculi
redemptione pretium solvunt, illudque verentur. Hanc doctrinam, inquit Cardenas, omnes Theologi defendunt, & viri prudentes omnes executioni mandant in quolibet temporaneo negotio. Quis est, qui necessitate sublata probabili periculo exponere vitam suam, suum honorem, suas merces, suum patrimonium sponte velitὸ Si argumentatio a minori ad majus, a rebus caducis ad aeternam animae salutem, S ad infinitas divinae gratiae divitias valeat, illatione evidentissima consequitur, imprudentes stultosque esse Christianos omnes, qui Theatrorum periculum , etiamsi tantum probabile esset, sponte subeunt, omni gravi necessitate sublata. IV. Triplicem necessitatem Theologi distinguunt. Primam vocant caritatis, vel justitiae, qua tenetur Chirurgus ad medendum feminae gravi morbo in pudendis laboranti, quaeque alio medente caret. Altera physica dicitur, qualis est detentio hostis in carcere una cum suo inimico cum periculo illum percutiendi , aut necandi . Tertia illa est, qua filius familias obstringitur ad domum Paternam inhabitandam , in qua moratur Demina , quae juvenis castitati graviter periculosa est. V. Communiter Auctores Probabilistae adfirmant urgente aliqua harum trium necessitatum posse Christianum virum tuta conscientia permittere ,& pati, seu subire periculum istud probabile, non certum . Sublata vero omni istiusmodi necessitate afferunt, peccare illum , qui sponte huic periculo probabili se exponit. Aliqui Probabili stat laxiores, ut Gobat, Leander, Hurtado, Busembaum nece stitatem hanc extendunt ad animi recreationem , solatium, & curiositatem
185쪽
tatem explendam. Caeterum communiter omnes negant, necessita.
te gravi non urgente, licitum esse periculum adire probabile peccandi mortaliter. - VI. Advertendum tamen, & quidem serio est, nos in praesentia loqui de solo periculo probabili labendi in luxuriae crimen , vel delectationis impudicae, aut desiderii pravi Sc. Ab hoc enim dumtaxat periculo subeundo excusare gravis necessitas valet. Caeterum nulla in Mundo necessitas excusare aut Histriones repraesentantes Comoedias obscoenas, aut spectatores a peccato cooperationis, seu consensus, ut 1ζupra demonstratum est, ct infra clarius fiet. His praemissis hanc formo argumentationem , ad ipsius Probabilismi anuissim
Vll. Qui absque gravi necessitate probabili periculo peccandi
mortaliter se exponit, peccat mortaliter. Sed omnes qui assistunt Comoediis obscoenis ad venerem provocantibus, nulla pressi necessitate , & ob solam animi recreationem, S sensuum solatium proba hili periculo peccandi mortaliter se exponunt: ergo peccant mortaliter. Primam propositionem admittunt omnes veri Theologi , di communiter ipsi Probabilistae benigniores. Secunda, ratione, aucto ritate Scripturae Sanctae,& experientia quotidiana, constat. Quia tamen hanc 1 olam cavillari quis posset, ideo paucis eam confirmare expedit: Comoedia obscoena ea est, quae Poetarum fabulis, tricis amatoriis, &actibus intermediis scurrilibus constat: quam mimi,& mimae fornicatorio cantu, S meretricia musica, ct motibus, saltationibus numericis, & gestibus tenerrimum amorem praeferentibus repraesentant. Hae sunt Comoediae obscoenae aetatis nostrae ..Istius-uiodi autem Comoediae natura sua titillant concupiscentiam , eam que accendunt, irritant, inflammant. Ergo consentiendi periculum , ut minus, probabile est. Cedo: Negabis ne,musicam harmonicam cantu suavissimo demulcere aures, mirificos impudentissimae
saltatricis motus, gesticulationes delectare oculos Θ Cur hoc λ Quia quilibet sensus suo delectatur objecto, ut omnes testantur Philosophi. Ergo S concupiscentia natura sua delectatur proprio amoris obscoeni objecto descripto in fabula, ct voce gestuque a mimo, dc mima repraesentato Θ Quid hiscis Θ Pressius te urgeo . Distinguas
186쪽
munita sensus,& concupiscentiam tuam expugnare aggreditur. Agingressio , & obsidio haec arcis animae tuae sua natura gravis est, eique probabiliter haeret victoria. Nisi fatuus sis,hoc inficiari nequis . Ergo quamvis strenuus esses miles, tuaeque concupiscentiae absolutus d minus , tamen mortaliter peccas, quod huic exteriori occasioni pe in riculorum plenistimae te exponis. VIII. Occasio haec exterior respectu mei, reponis, nullam vim habet. Homo honestus & ingenuus sum; & experientia edoctus testor, me nec tantillum commoveri Inhonestus & morosus ipse es sem, si tib i honesto viro fidem denegarem . Mo tamen, te nihὶlominus peccare, quod voluntarie , ct nulla cogente necestitate , sed ob solam curiositatem, vanuinque solatium occasioni te exponas, quae natura sua probabile peccati mortalis periculum absolute con junctum habet. Ratiocinatio haec valida utique apparet: at experientia manifesta contradicit. Ego saepius , iterum insistis, Comoedias praefatas spectavi, nul Iamque sive delectationem, sive tentationem, sive concupiscentiae stimulos passiis sum. Bene habet. Gaudeo, de congratulor fortunae tuae, quod inter Canicolae aestus solis radios non persentias. Sed respondet S.Basilius Const. Monas. cap. 4. te esse admirabili mum pecus. Respondet Hieronymus, ut S. Antoninus testatur ita Summ.p.2. DI.σ. c.6. quod non credit viro, si dicat se
illaesum evasisse . Respondet Chysostomus Hom. I. in Val. s o. te non
hominem esse communi imbecillitati obnoxium, sed saxum, aut ferruin is Augustinus confitetur, se laesum abiisse : hoc idem confitetur vel ipse Seneca . Sed ego te pressius urgeo - Cedo is Castus ne revera es, an impudicus ξ Si castus;ergo tentationibus obnoxius. Ergo dum occasioni probabili periculo labendi annexae te objicis, graviter
pecca3. Praeterea tua ne virtute , an Dei gratia gravissimarum tentationum , S Theatralium illecebrarum victor evades e Si primum asseris, haereticus Pelagianus esia Si gratiae Dei eges; numquid gratiam hanc , & auxilia sua tibi Deus impertiet, dum sponte te in gravia periculae conjicis E Nn eavens periculum , inquit Augustinus, quamum cavere poses, magis tentat Deum, qua peret in eo. Prima
gratia , quam Deus confert, ab occasione libera tentationis praeservat. Viam iniquitatis amove a me ia H ne nos indueas in tentationemdvigiιate,o orate ne intretis in tentationem . Aut tu liber es a concupiscentiae stimulis , Daemonis tentationibus , aut secus . Primum
187쪽
asserere, quinte fatuum praeferas , non vales . Secundum ergo ve rum est . Ergo si concupiscentiae colaphis, & Diaboli tentationibus obnoxius es, tum profecto concupiscentia, & Daemones te aggredientur , & in te toto impetu irruent: spectra, larvas, praestigia impudicitiae in tuae animae arcem immittent, cum te inter Theatrales insidias involutum, & excantatum reperient. Porro in conflictu praesertim venereo gratia Dei fugam, non aggressum tentationis inspirat. Gratiae fugam inspiranti restitisti Ergo in conflictu succum-hes. Quid plura Numquid tu robustior Davide, Salomone , Satn-pine, Paulo Numquid Antonio, Hilarione , Augustino, Hier nymo, Benedicto, ceterisque sanctis omnibus valentior,quorum alii in spinas se coniecere, alii ferarum socii, S scorpionum , jejuniis, &sagellis carnis minutos retundebant3Τu vero inter ipsa libidinis si hellan incendia saginatus.& exquisitis epulis saturatus intus & foris undique a veneris satellitibus obsessus, victor intaminatus evades Neque insistas,aliquos reipsa castos evasisse e Theatro. Unde hoc tibi constat Quis judex est ξ Adde eventum extraordinarium, &insolitum regulam universalem non infringere . Praeterquamquod castitas vulnera recipit, quae sensibus non patent: & tandem peccatum temeritatis adeundi pericula, peccatum consensionis in scelera Histrionum , ct scandali, quo tua praesentia corruptelam so Ves, nCn decIinasti. Hinc enim alii argumentantur et Ille optime moratus Theatra frequentat. Ergo frequentia isthaec honesta est. Ultimo, vaferrima versutia quandoque diabolus concupiscentiae seram non irritat, non accendit, ut securius temporis tractu suis laqueis animas jugulet. Quamvis ergo casti homines in nullum delectationis venereae flagitium laberentur : delictum tamen consensionis in corruptelam Plistrionum, saltatricium , psaltriarum seminarum declinare nullo modo possint, cum illam sua praesentia foveant. Quocumque te rotes, non evades.
IX. Venio ad alteram dilemmatis partem . Si castus non es, sed lasciviae vulneribus plagosus, in Theatra, seu in certamina Veneris dimicaturus prodibis Z Undique vulneratus de validissimis hostibus victoriam obtinebis ρ Audies plurimos sic fantes: Nos Theatra frequentamus, quin ullam patiamur commotionem, immo nectentationem quidem . Illuc convenimus, ut amicos , Samicas alloquamur, ut interdum quidpiam aut musicae, aut cantus audiamus. CC-
188쪽
terum ad illas amoris fabulas, quas Mimi, aut mimae recitant, nec aurem quidem damus. Ita res se habet. Isti Babylonis calicem potarunt usque ad tacem : sunt veluti boves lasIi in luto libidinis revolvendo : sunt de vino prostitutionis ebrii, & temulenti. Sunt sicuti illi helluones, qui epulis saturi, ct ingurgitati aliqua bellaria tantum extremis labiis deguastant sub mensae finem . Similiter istorum concupiscentia sordidis lascivis epulis exsaturata, expleta, & Veluti concussa est, atque adeo impura fercula quodammodo fastidit, ct dedignatur. Adhuc tamen isti gustant libidinis bellaria. Gustant
suavitatem cantus, concentum musicae, oculos demulcent vestium
scenarumque splendore, ct saltatricium agilitate . Ipsi, si Christi
ni veri essent, agere pamitentiam deberent patratae luxuriae. Sed contra eo quo valent modo titillare sensus suos pergunt. Hos Diabolus ne tentat quidem , quia suos; sed eos adhibet ut ministros, &Concionatores in serni, qui in circulis, ct conversationibus smilia eructant. Τheatra, ct Comoediae appetitiones acuunt solitariorum, Ecclesiasticorum, & illorum concupiscentiam inflammant, qui in libidinis patastra exercitati minime sunt. Continua asuet do strenuos, invictosque nos reddidit. Talia concionantes Veluti Diaboli Apostoli alios ad frequentanda Theatra inducunt, & doctri. na peltifera de aure in aurem non interrupta traditione latius in dies manat. Illi similes sunt Mago Balaam Num. χχ., qui ex Asinae ore erudelitatis suae reprehensionem audiens, nihil obstupuit 3, quia Di holi excantationibus, & horrendis Daemonum spectris intendens,
alluerus det Uiris erat, inquit Augustinus . Similiter isti in medio
Theatralis lasciviae nullam sentiunt flammam , quia nihil novi experiuntur, cum in fornace Babylonis semper ardeant, ct comburantur, ut eloquenter S. Joannes Chrysostomus Howil. 8. de Poenis. descripto Theatrali incendio, concludit: Et quod nρeentius es, ncque ipsi qui comburuntur , idipsem sentium . Si enim sentirent, non jam est usum litam risum eMitterent. Igitur id vel pessimum es
malum, cum quis infirmatur , neque id sum quo infirmaIur novit: O misere ardens aerumnosum nonsentis incendium. X. Denique ut multa paucis perstringam, hosque Castitatis post
expletam concupiscentiam heroes pressius urgeam, sciant velim, cassitatem vulnera suscipere, quin sensibus & menti nostrae pateant. QEi cogitationes suas voluntarie defixas tenet, nulla urgente nece D
189쪽
state in aliquo objecto venereo, gravi pulsante tentatione, morta liter peccat vel ob consensum , vel ob consentiendi periculum. Illam enim voluntariam impuram meditationem , consensum inter pretatisum Theologi omnes reputant. Ergo idem dicendum, cum
in occasiones externas , quae suapte natura ad venerem irritant, pr
vocantque, se se libere, nullaque urgente necessitate quis conjicit. Veri Castitatis, S strenui cultores spectris impuris exagitantur. Ambigui sunt,consenserint,nec ne. Conflictum aperiunt Consessario dolore summo, ignorantes graviter , an leviter deliquerint, & rem , ut est apud Deum,confitentur . Confessarius tum judicat venialem
esse culpam, cum poenitens tentationum occasiones, nempe mulierum familiaritatem , Theatrorum, S Comoediarum, & caetera id genus pericula revera declinat. Si e contrario poenitens nulla coactus necessitate, sed ob sua in curiositatem , vanumque solatium adit tentationum occasiones , & praestigia, tum licet ignoret, se expresse consensum praestitisse, immo tametsi asserat se non consensisse, quanis do praesertim lucta ista longa est , ct frequentia occasionum repetita, Confessarius judicat, illum consensisse, & nisi occasiones tenta. tionum evitaverit, absolutionem denegabit. Haec est Patrum, &Τheologorum, & Calaistaruin communis doctrina. Recogitent ergo omnes in libidinis palaestra exercitati, castitatem delicatissimam esse, & saepe vulnera pati, quin eadem sentiantur. Postremo negare isti nequeunt, Comicos , Minias, Saltatrices mortaliter peccare, sicuti S plurimi spectatores: ergo licet non peccarent se delectando de re venerea, peccant tamen mortaliter , quod Comicorum peccatis consentiant, S. in concilio peccatorum sedeant, ut mox
190쪽
Auctoritate benigniorum Theologorum improbatur exessatio HIorum , qui se spectare obscaenai Comoediar innoxie Hunt. Pereant isti morialiter, inquiunt benigni Cassisae, ex hoc solo ea te, quod approbant, =jus praesentia eonsentium in
peccata Morialia Hyblanum. I. Omoediae obscoenae, ut alias dictum est, illae sunt, quas repraesentant viri , ct seminae amatorum , Samasiarum cauiasam agentes , ut communiter hodie fit. Istae prorsus obscoenae sunt, quamvis modesta essent Drammata Poetarum, quae a Comoedis recitantur. Porro quamvis supra patefecerim, S quidem, ut mihi videtur, evidenter,peccare mortaliter Comoediarum turpium Spe elatores ex hoc solo capite, quod sua praesentia consentiant histrio num sceletibus; nihilominus Iubet hanc eamdem veritatem benigniorum Theologorum confirmare auctoritate. II. P. Hieronymus Florentinus Ioc. cit. Disc. 8. pag. I 82. hanc
statuit Conclusionem. ri A sentes Comoediis notabiliter obseaenir,, peccant mortaliter ex eo praccis, quod cooperantur peccato morta- ii Hisrionum .... Nam ut dixi in prima Editione hujus meae Cois M incedi o-Crisis Conclus s. peccant consensu juxta doctrinam Apori stoli C. i. ad Rom. Euoniam qui talia agunt dignisunt morte: O. M non solum qui ea facium, sed etiam qui consentiunt Deientibus.
,, Cusus auctoritas adeo probat intentum, ut Diana p. s. tr. II.,, res. SI. me citato, cum Hurtado de MendOZZa, ct p. II. tr. s.
M rec 31. licet P. Nicolai Baldelli, & Turriani, & Ferrantiniis contrariam sententiam attulerit, nihil tamen, ut solet, pro ea ,, aedixit, quo vel probabilem sibi videri declararet : immo pati. II.,, rogatus ab amicis per litteras, ut si Auctores aliquos pro illa ha- ,, beret, afferret illis, ut morem gereret allegavit praeter Ferranis tinum, etiam P. Bardi. Sed non solum hujus sententiae probabiis litatem dissimulavit, verum semper magis in meam sententiam ,, propensus, concludit sententiam Turriani, Baldelli, & Ferran-
,, tini esse perismosam. is Dicunt enim praedicti Auctores, quod ideo Spectitores, qui . R a D pr Diuili od by Corale