장음표시 사용
121쪽
Dei cap. zo.& 2 i.& lib.9. cap. 9. copiose & acutὸ di putauit. A. At enimuero,Christiam & diuina philosophia, sicut unum dunt o Deum in tribus personis diuinis agnoscit & veneratur, ita sentit, 'ch, i ah, ληgςi i Deo factos, initio quidem bonos, sed libera volun--m id ait 'hodum aeque,ac malum mutabiles,& eorum quoslam in acce bl . , --b0mζ te perstitisse, alios vitio suo, ea priuatos, euasisse in perne- ἡ Θ in Illos, p rtim Deo semper assistere,partim in conuersiadis orbibus coelestibus,ut serd theologi arbitrantur,ad diem usque iudicu occupari, multos item in terras dimitti ad exequenda Dei ministeria circa homines,vel singulorum Hominu tutela,vel regnorii atque BProuinciarum curam gerentes. Hos autem couersari cum hominibus, etiam cum nonnullis tam iliarissimE,plurimis diuinae scripturae sententiis,& exemplis manifestum est. Malos porro angelos docet scriptura, Duplex εχ Oxercendo ,probadosque homines versari. His mul- , riM S s ςquens cum homini bus esse commercium, satis supetrque his, tibista compertum est duplici experimento,altero energumenorum,quorum
s . ebis ras. quid plane idiot*,visi sunt LatinE,Graech,&HGraice loqui,& de re tam. Philosephicis, ac Theologicis erudite disputare : quaedam etiam,
humana ratione ipsis incognita, enuntiare. Item constat experimento magorum, quorum nonnulli faciunt subito apparere varias anima lium species,statuas ligneas ambulare,de more humano loqui,& quae Cdisiunctissimis in regionibus aguntur,declarare. Mira haec opera, tamenergumenorum, quam magorum, reuocare ad humore melancholiscum,ut placet medicis,&Aristoteles innuit in 3 o. sectione Problem tum,vel reserre ad vim & potetiam astrore,ut nugantur Astrologi,est prosecto perquὶm ineruditum, d insulsum. Negare vero praedit ese perimenta,extremae impudentiae & contumaciae videtur. Necesse igitur est,ea opera reserre ad substistias quasdam incorporeas & intellia gentes,naturali potentia,& scientia,hominibus superiores ac praestam tiores. Lege quae in hanc sententiam fuse disputat beatus 'Thomas lib. Y 3. aduersus Gentes. cap. Io .& Ios. M.An eο-- Quarta & extrema istorum Chaldaeorum sententia fuit,si rex indi- eno sem- caret eis suum somniii,se quid significaret& portenderet id somnium ni sciri posexplicaturos. Hoc praecise dictum, non est verum:rectinue eos reda sita homi- guit rex. Namsi non poterant scire somnium ipsius regis iam praeteri-sm tum,& quod iam actu uerat, nec poterat non Haisse, qua ratione scire ii significa potuissent res futuras,quae illo somnio praesonificabatur 3 etenim fiseio. tura, nec sunt actu, nec fuere unquam, & ex te incerta sunt, causasque habent
122쪽
A habet indeterminatas.Praeterea, idem rex,ut narratur infra cap.q.pro prio Coierimento deprehendit, istorum professionem& promissio- nem esse inanem & falsam ., cum enim alterum quoddam somnium suum istis ipsis exposuisset, nullam illi significationem& interpret tione eius somni j adinvenire potuerunt. Et vero,si somnia fuerint diuina,quae si eorum significatio,nisi diuinitiis, sciri non potest nec dia bolica, nisi docente daemone nota sunt: & isti negarunt daemones,sive Deos, conuersationem habere cum hominibus. Quotidiana somnia, . quia inordinatὸ, inconstanter, ac temerE contingunt, certam habere B cognitionem, aut interpretationem non possunt. Naturalia vero somnia ex certis & naturalibus causis profecta, significationem faciunt, &. signa continent aliquarum rerum , sed eorum cognitio & interpretatio,ia medicos & pnysicos pertinet,nec Chaldaeorum,arioloium, aut maleficorum artibus continetur.
se mutat tempora aetates: transfert regna et costituit: ipse reuelalprofunda, in nouit in tenebris constituta,
Vtat Deus tepora, vel naturaliter, vicissitudines faciens dierum & noctium,aestatis atque hyemis,temporis serent ae nubili, salubris & pestilentis Vel modo limematurali,aut longios producedo diem quὶm natura fert, sicut euenit tempore Iosue, ac regis Ezechiae:aut mutando naturesem rerum ordinem,atque processum, sicut accidit in eel ipsi Solis tempore passionis Domini nostri.Mutat aetates,vel minuendo in commune vitam hominu quemadmodum post diluuium faetiim est: vel priuatim minuedo vitam alicuius hominis,vel in poenam eius, ut comtigit Moys & Aaroni, vel in eius bonum & utilitatem. Nam de quodam homine electo,& Deo caro scriptum est in libro Sapientiae cap. Δ.raptus est,ne malitia mutaret intellectum eius. Contra vero quibus Gam prorogat vitam, ut regi Ezechiae, annos quindecim,vltra naturaliter ei vitae spacium praefinitum,adiiciens. Dicitur Deus transferre regna, ut intelligatur in manu Dei esse omnem potestatem,& dominatione,quae est in terris, sicut in libro Ecclesiastici capite decimo scriptum est, in manu Dei est potestas terrae, &Dominus dixit non his potestatem ullam in me insesset tibi des perdola. Arguit praetereae transsatio regnorum, breuitatem & instobilitatem humanarum rerum, ne videlicet principes viribus suis, boni'; consis, securos se ac beatos putet.Transfert etia Deus regna ex
123쪽
ra rerum iva omne creata χυι- curae,inte
vi a gente in alias, propter impietatem&iniquitatem. Nam a Chananaeis regnum transtulit ad Iudaeos,a Saule ad Dauidem: a Salomone ad Ieroboam: scriptum enim est in capite decimo libri Ecclesiastici,' sgrum agente ingentem transfertur propter iniustitias ct iniurias, ct contume- ,e diuerses dolos. de paulo tricta eris ducumsuperborum diati xit Dem, siderescit mites pro eis.Constituit autem Deus reges variis modis, &variis de causis:aliquando enim homines improbos euchit ad regnum, quia hoc populi improbitas comeruit,ipse enim,ut ait Iob. 34. regnarefacit hypocritam propterseccatapopuli: cr per IIaiam capite 3. dominus inquit, cibo eis puerosprincipes, ct Haemi ii dominatant Μr eis. Interdum sinit barbaros & crudeles homines dominari populo suo,quo grauissima eius scelera puniat:quemadmodum per regem Assyriorum puniuit decem tribus Israel,quamobrem per Isaiam appellat eum virgam furoris sui:&per regem Nabuchodonosor castigauit peccata tribus Iuda, quam ob causam per Ezechielem nominat eum seruum suum, sicut etiam rex Attila nominabat se flagellum Dei. Nonunquam Deus creat aliquem regem,ut pereunt animaduertat in alium regem,a quo grauiter est offenius,hanc ob causam iussi Deus,Iehu regem Israel ungi, ad delendam posteritatem impij regis Achab. Denique liosdam effert Deus ad regalem dignitatem δε potentiam, propter populi sui, & seruorum suorum utilitatem,& consolationem. Legimus apud Isaiam capite. ue &'principio libri Esdrae,Cyrum euectum esse a Deo ad an plissimum imperium, ut ipse po3ulum Hebraeum seruitute liberatum, in patriam dimitteret, ad instaurandum templum suum. Constantinus quoque, propter utilitatem Ecclesiae, diuina ope debellatis omnibus uiis hostibus,solus amplissimum a Deo consecutus est imperium. Por-rd illis verbis, se reuelat profunda ct abscondisa, s 'tenebrisco Amtu,significari possent tria genera rerum,quae supra omne sunt naturae creatae cognitionem Vnum est rerum supernaturali ii, cuium odi sunt mysteria nostrae fidei,vtTrinitatis, Incarnationis N Eucharistiae, quae dicuntur hic profunda.Alterum eorum,quae vocatur arcana cordium, uti sunt propriae voluntatis & intellectus actiones,nominantur autem hoc loco abscondita. Tertium est eorum, quae in scholisappellantur futura contingentia,quae nec sunt actu, nec fuere unquam,nec in causis suis determinalc continentur, ob idque certam cognitionem parere non possunt:haec nominantur in praesentia in tenebris constituta. Vt enim se habet ad sensum oculorum lux & tenebrae ic ad cognitionem intellectus,potentia & actus. Atque huius triplicis disii cultatu intelliget ci
124쪽
di similitudinem quandam in visu licet cernere minime alienam , cui Similisuti' quaedam ignotasunt,quia longe distant,alia quia suiu in tenebris: non- nulla, qubd aliquo impedimento ab ipso visu oblitescunt. Circa illa verba inueni hominem de bys transmigrationu Iuta, breuiter adnotandum Nometras duxi, tres sitisse intra viginti annos captiuitates Babylonicas Iudaeotiim,sub eodem rege Nabuchonosor,eisque omnes in scriptura nomi- nu in trinari trasmigrationes.Prima suit sub rege Ioacim, quam vocat transmia I sici capti grationem scriptura hoc loco, illius enim captiuitatis particeos fuit uitate Ba- Daniel.Altera sub rege Ioachin seu Iechonia, quae dicitur traiismigra- bylonica ditio ab Etechiele c. I .& w.di Hieremiaca. 24. a diuo etiam Matthaeo Elin inue-ca. 1 Iertia sub rege Sedechia,quam Hieremias c. I. etiam transmigra- ni .
B tionis vocabulo appellat,licet hoc nomen magis in secunda captiuit te usurpatum,& tritum sit.
V N C locum exponit Gregorius in prima Homilia super D. Greger, Ezechielem: cum enim docuisset prophetiam non esse futurorum,sed etiam praeteritorum & praesentium,ea titit; incratione ut sunt illa homini occulta & incomprehensibi- cremacialia,subdit,prophetiae tepora praeterita, & futura,inuicem sibi concinere ad probationem, ut aliquando ex futuris praeterita,aliquando vero ex praeteritis probentur futura: & cum prius illud,exeplo Moysis ostedisset,de hoc posteriori quod ad rem nostram facit,queadmodum in ipso prophetiae spiritu ex praeteritis probetur futura, exemplum ponis nutus somnii,quod Daniel est interpretatus. Petiit rex B Dylonicus,inquit Gregorius, ex suis sapientibus, non tantii in somni j interpretationem,sed etiam quale suisset somnium, quod ei acciderat, .ec ex memoria effluxerat,vi nimirum ex praeterito colligeret,si quid in corum responsionibus certu teneret:quibus negantibus id scire 1e posse,adductus est Daniel,qui non solio hoc respondit, quod interrogatus est,sed etiam ipsam somnii originem explicauit,dicens, Tis cogitare coepisti instratu tuo riuid esse uturum post haec. & paulo post. Tu rex via
aetasi ecce qua sistatua et nagrandis.cuinas somnij,mox ut ordinem dixit, quicquid ex eode ventum sequebatur, aperuit. Pensemus ergo ordine,pphetiae: a cogitationi b.venit ad somniis,a somnio peruenit ad sutura.
Qui ergo ipsem,ut ita dica, radice somnij protulit, profecto ex praei titis probauit,quod vera essent,quae de suturis diceret. Prophetiaeaute praesentis
125쪽
praesentis temporis,nec praetcriti attestatione indiget, nec suturi: quia Acum ias occulia per prophetiae verba detegitur, veritati illius , res ipsa,quae ostenditur,attestatur.Haec ibi Gregorius. Idem in .lib. Dialogorum cap. 8. sex causas memorat sonata torsi,aut enim, inquit,ex plenitudine,vel inanitate corporis somnia existunt,aut ex praecedentibus
ni vigilia cogitationibus & curis,aut ex illusione damonis,aut ex cogitatione hominis simul & daemonis illusione, aut ex reuelatione Dei, aut deniq; ex cogitatione, & reuelatione Dei.In hoc autem postremo genere somni ouim,reponendum est somnium hoc Nabuchodonosor. somniu Ne quem autem subeat suspicari, proptetea somnium hoc natur, 3ν ris liter illi regi potuisse accidere, quod somnium fuerit congruens cumstichiaono antecedentibus eius cogitationibus & curismaturale autem sit,ut quasor ex cau- lia quisque vigilans diu multumque cogitauerit, talia frequenter dorso natura- miens somniet: nequens enim,aut vehemens in vigilia phantasiae comissis ei as motio,naturaliter ii miles in somno eiusdem phantasiae motus & phanciderepoto lasmata excitat,ne quis,inquam,id forte de hoc somnio suspicetur,sciaris. re conuenit,cogitationem & curam vigilantis, aliquando esse causam
subsequentis somni j,cum illud ipsum somniatur, quod in vigilia su
rat animo agitatum tunc autem somnium est signum, non quidem futuri: sed praeteriti,similiter ut effectus,naturaliter signum quoddam est suae causae. Nonnunquam vero praecedens in vigilia cogitatio, non est C causa cosequentis somnu,sed tantum praeparatio quae animi ad iulud accipiendum, vel potius idonea quaedam occasio atque opportunitas, ut somnium tunc homini detur, sic beato Iosepho deliberanti sponsam suam beatissimam Mariam dimittere , dormienti somnium a Deo datum est, ad eius cogitationes pertinens , quo scilicet vetabat dimittere sponsam,& unde illa praegnans esset,docebatur.Simili ratio' ne huic regi,de suturo regni sui statu anxiE cogitati, apth & opportune missumesi somnium,& rui,& aliorum regnorum comtersiones signis eans:scilicet, ut ex conuenientia significationis somnu cum praegressa cogitatione sua, agnosceret rex, interpretationem Danielis, non esse ui a confidiam,sed veram,fideque dignam.
'tietas Verimi quid dicturi sumus de multis somniis futura hominu euenta Vis somniis, significantibus, hominibus ethnicis , atque impiis, nec a Deo,ut crequae sientia dere par est , datis , in quibus colligendis Cicero in libro de Diuiales t vera natione,& Valerius Maximus libro primo cap. 7.copiosi ac diligentes Haina fueruntῖResp5debimus,pleram istiusmodi somniorum c5ficta esse,ves
dira luerui. ab ipsisnet,quibus accidisse sertur , quo maiore illi apud homines sibi obser
126쪽
A' obserirantiam & venerationem acquirerent: vel ab ipsis scriptoribus, quo mirabiliora essent,quae narraban , ea supra verum magnificatibus. Sed esto, alia somnia nonnunquam acciderint,& vera euaserint,id tamen quia rarissimE contigit, casu ac fortuito accidit se putandum est. Quid enim mirum, ex innumerabilibita somniis fallis, unum aut alteriuri cecidisse λ Quod si nos urgere insistant, multa eius generis contigisse, etiam id facile expediemus, a firmantes ea somnia potuisse a daemone mitti,& ingeri dormientibus,quo videlicet homines in superstitiosam omnium somniorum obseruationem induceret. Potest autem . daemon in dormientibus exprimere somnia praelignificantia res sitim
ras,eas dico,quae, vel ex certis eausis naturaliter eueturae sunt,uel quas,
mon ipse aliquanto post tempore Adturus est, vel quas, si non certis argumentis,probabilibus tamen signis futuras coniediat.
reuelat mysteria, ostendit tibi rex, quae. ventur uni.
.L L v o quod in Evangelio legimus, ait hoc loco Hier nymus Solem situm oriri acu super bonos ct malos, etiam super Nabuchodonosor intelligamus esse completum. Tanta est enim clementia Dei, ut etiam regi impio &barbaro,dispensationis suae, qua mundum regit,mysteria U . reuelaret. Sed eius rei tres possumus afferre causas, praeter alias supra postas. Primo quidem id fecit Dcus ut rex superbus & Gidelis,agno-icens instabilitatem e breuitatem regni sui , non musti, post ad aliam sentem transferendi, spiritus suos deponeret, seque submitteret vero Ismnio H-λeo, in cuius potestate esse disceret, regna quibuscunqiae vellet dare, vel auferre:nec superbe insultaret Hebraeis,tuc sub ipso captiuis,e6sue
inhumaniter tractaret,cum animo suo reputans, eandem,quae illis con- Vchca tigerat,sibi quoq; paratam esse regni mutationem,& eue: sionem. Deinde t scirent homines, qui terrenorum rcgnorum amplitudine Spo- -
tentia subnixi,se in summa felicitate esse putant esse aliud quoddam re-
P gnum diuinum,&aeternum Christi domini de seruolum eius, tanto ceteris omnibus praestantius,quanto caelu terrae,aeternitas tempori, Deus homini praestat: & sic iam ex eo tempore cognitio quaedam ventuti Christi,& regni eius,in animis mortalium sereretur. Postremo,ut cun- ctis mundi huius principibus manisci una feret,omnelia eorum poteratiam& lorian caducam, fluxam,&instar somnia atque imagi ais esse. Lege piat. a.dc cap. zo. Iob.
Sed quia locum hune Philo Iudaeus disertissinh grauissimeque tra
127쪽
ista uit,verba eius ex libro qui inscribitur,QuodDeus sit immutabilis, Anec me piguit hic adscribere,nec lectorem taedebit legere.Sic autem P, 'isIm scribit. An putas rem ullam mortalem verE esse,& non tanquam in sugie - V quodam,ab inani & incerta opinione sustineri, non aliter quam Vi tomniorum ludum od si non libet singulorum fortunas perquire- regionum integrarunt,& gentium mutationes. Floruit quoi bilis N Graecia, sed Macedones potentiam ei abstulerunt.Postea Mac 'η donia praeualuit opibus, sed diuisa in plures portiones,sic debilitata M , in tandem omnino interiret. te Macedonum imperium, inclyta fuerat Persarum felicitas, sed una dies tam ingenti regno finem attulit:& nunc Persae, penes quos paulo antὸ fuerat imperium,sunt Par- Biliorum prouincia. Fuit Aegypti olim perampla, & magnifica pote tia,sed nubis in modum praeteriit eius felicitas. Quid Aethiores,quid. carthago in Africa, Quid Pontici reges, quid Europa, Asiaque, ut
compendio dicam,totusque orbis habitabilisλ nonne more nauis sitiaque aeque iactatet marinis fluctibus,nunc secundis ventis,nunc aduerris utitur Nam verbum diuinuin choreas in orbem ducit, quod vulgus hominu sortuna nominat,& omnes gentes circumlustrando,nunc his, nuc illis imperia,vel tribuit,vel adimit. Nihil igitur est in humanis r
bus praeter umbra, auramque leuissimam, sine mora praeteruolantem: eunt enim ultro citr6que,tanquam aestuaria. Nam & marini aestus,nuc
cum magno impetu sonituque accedunt, &longὸ latetque per littora diffunduturondis stagnantibus:nunc refluunt retro, nec solum terram sed maris etiam partem aquis nudatam, in similitudinem continentis
redigunt.Simile quiddam accidit,quando fortuna,postquam popul iam aliquam gentem inundauit magnis felicitatibus, fluxu auerso,ne guttam quidem sinit reliquam,deletis etiam pristinae opulentiae vestigiis. Hactenus sunt Philonis verba.
Mihi quoque,non in sapientia,quae vi in mepb se
quam in cunctis Υiuentibi. oc sacramentum reuelatum est. DVpra etiam dixerat Danielmne tum quia rex interrogat, saphntes, atriosi, gi,est a rurices neque inor arere 6, est Deus in caelo reu Lim mile . Ex utroque loco satis apparet, significationem& interpretationem huius som- iiij,nulla hominum ratione,&artificio cognosci de adiuueniri potuisse. Et rectὸ sanE: m si Deus voluit persuasum, & certumi esse re-
128쪽
esse regi,illud somnium non naturaliter, aut humanitus, sed diuinitus ipsi accidisse,conuenies profecto fuit,ut ei uisiodi daretur, cuius intes. ligentia no posset . quoqua mortaliu humana ratione coprehedi. De inde,somnium illud significabat sutura hominu euenta, quin etia Dei
consilia& decreta, quam rerum certa cognitio,humanae metis vim &captum exuperat. Ad hoc, mnium illud,cum esset signum suturorum aut erat signum naturale,aut voluntariti. Non naturale,nam quod naturale signu est alicuius rei,vel causa est eius rei,vel effectus ei cu causa effectuve naturaliter & necessario c5iunictu, denique naturale signum connexione quandam naturalem conuenientiam cum re signincata habeat neceste est. Horu aute nihil conuenit in illud somniu complar Uone eam rem,quas significabat. Neque enim itatua illa,vel secudum materiam,vel secundu figura,habebat naturalem couenientia cum re- gnom conuersionibus & euersionibus, quas significabat. Si aute erat Iagnu voluntariu,& ut patet,non ex voluntate hominii, sed ex sola Dei
voluntate profectu,costat nemini potuisse significatione eius esse iam tam, nisi cui volutas Dei esset patefacta. Adiice,quod illa statua per se
considerata, remotaque Dei reuelatione,multa & varia significare poterat, scilicet, vel varia mutatione euentura circa persona ipsius regis, vel circa successores ipsius, vel circa regna, & reges alios, qua qui reuera significati sunt. Patet hoc ipsum argumeto nostroru concionatorum,qui illa statua di imagine variE usurpant,&ad innumeras prope- modii res significandas applicare,dc accomodare solent.Sed enim,o iiciet aliquis,suisse olim apud Gentiles,somnioru coiectores & inter- Pretes,qui multa somniansnificati a res futuras, verὸ interpretabatur. V Vm Atqui, tanto plura illos falio interpretatos esse c5stat,ut quorum veridici interpretes suerunt,aut casu & temerὸ,aut sagacitate quada,& --Iq 'μ' Iertia humanae metis ibisse existina adii sit. ins enumero illi,idem somni contrarie interpretabantur Narrat Qu. Curtius ii 3.somnium quod Dario regi,paulo ante praeliu quo primu ab Alexadro superatus
est,acciderat,vates cotrarias in partes esse interpretatos: alios enim,id
somnij victoriam Dario,alios contra,Alex adro portendere, spodi se . Accipe aliud exemptu a Cicerone in libro secundo de Diui natione positum: cursor ad Olympia proficisci cogitans, vidit in somno actu sana se esse factum, consuluit vates: unus dixit,ipsum procul dubio via
Eium,aquila enim cunctas aves sublimitate antecellit: alter contra iactuiti iri respondit, aquila nanque ceteras aves insectans & agitans, semper postrema est.Vides sutilitate& vanitate huiusce diuinationis.
129쪽
intuitus eius erat terribilas. V K Deus sub specie statuae et imaginis humanae,somnium illud signiticans suturam regnorum conuersionem, figurari di exprimi voluerit , quo planius intelligatur, sciendum est, quatuor esse genera signorii, quibus Deus ad significandas res futuras uti solet. Primum est eorum,
Im quae tantummodo suiu signa, nec ad aliud quam ad significandum a Vomm instituta: huiusmovi sunt omnia signa quae prophetis, vel dor- Bίφίης ' intentibus per somnia, vel vigilantibus per imaginarias similitudines,
siue in raptu ,siue in ecstasi dabantur. Alterum genus suit eorum, quae, et res quaedam erant ad aliquem certum usum comparatae, & praeterea erant ligna ad aliud quidpiam significandum constituta. Huius generis fitere Mosaicae legis ceremoniae,ium propter Dei cultum Illo tempore ab Hebraeis custodiendum, tirna propter significationem mysteriorum nouae legis I Deo institutae. Tertium eorum suit, quae significabant id, quod fiebat, quemadmodum septuplex lolio Naaman Syri in Iordane, significabat lotionem eius a lepra, quam tunc in eo diuina virtus operabatur.In hoc item genere signorum reponenda sunt sacra- C menta nouae legis, quae faciunt id, quod significant. Quartum ci viti- ω πρ εἰς ni uni genus signorum eorum est , quae significabant non tam id quod fiebat, quam aliud quiddam multo praestantius, olim futurum: ci ot '' eausa iussit Deus ad euertendos muros Iericho, sacerdotes s fg urbem circumire tubis clangentes: quod non tam euersionem Ps illius urbis significabat, quam omnem idololatriae potenti per euangelij praedicationem toto orbe personantem, omnino destructum iri portendebat. Ad hoc genus signorum,pertinebat etiam serpens ille ae- μ' - deserto erectus , Mole, quem aspicientes sanabantur a morsibus serpetium: ille enim non tam signum fuit illius corporalis & tem. Dporariae sanitatis, quam spiritimiis N aeternae salutis, quam Deus pecerucem filij sui, humano generi daturus erat: sicut ipsemet Christus a 'pud Ioannem capi e tertio, interpretatus est. In primo autem sigi - . ama rum genere, commetur somnium hoc,quod propterea sub similitudires.rὸbat si ne imaginis de statuae hominis est figuratum,quia significabat conuersiones regnorum: ratio autem regni, potissimiim in hominibus consa m. st t,hoc est, in rege N subditas, regni quoque splendor, nobilitas, potentia,antiquitas magnascentia,&fortitudo, praecipvE in hominibus
130쪽
A posta in , quin commutatio iegnorum ob in reiij ex una gente in
aliam transsationem axime fieri let. Erat autem intuitus illius statuae terribilis: primo quidem, ob inusi- Cur stati Miarum corporis molem proceritate,& quia minaci & terrifico vultu erat te regem aspiciebat, i quodammodo immines:augebat etiam terrorem, . tam multiplex & diuersa statuae materia, insignem aliquam rerii Vatiationem portendens:maximε verb tata dissimilitudo & discrepantia in- . ter caput aureum dc di itos terreos,quo significari videbatur lapsus ex optimo de felicissimo stitu in vilis sinum & miserrimum. Super Oni- 8 nia vero terribilis erat tantae imaginis costactio,&vsque in puluerem resolutio facta ab illo lapide, in quo tria erant valde mira & portento quod sine manibus abicistus estet ex monte', quod primo paruulus, mox instar magni montis uniuersam terram occupasset, denique,quod e . illisus de impactus illi statuae, eam contriuisset, & usque ad pulverem commuisset. Sed in priniis terrifica erat eius imaginis significatio. Etenim magnorum imperiorum commutatio, fieri non poterat sine magno terrore bellorii, sine se a pri cipum caede, sine depopulatione,& vastatione regionum & populoria, sine multa hominum internecione.
I instatuae caput, ex auro optimo erat pectas brachia, te ς argento venter o foemora, ex aere:tibi erreae:
E s c Ri B IT'v R his verbis quadruplex illius 3
statuae materia urum,argentum,aesierrii: nam ia
si ctilem seu testaceam materiam, senὶ monet Theodoretus non esse hic positam, quasi prin- άcipalem statuae materiam, sed tanquam ferro commixtam. Sicut enim quatuor resnorum mutationes significantur,ita quatuor sunt principales materis, quarum unaquaeque naturali sua qualitate,& proprietate , eius regni, cuius in signum,conditionem, proprietatem mirificἡ declarat. Quatuor autem regna,quae quadruplicis materiae varietate significantur,conses sione fere omni unt,manis est uni est esse regnum Chaldaeorii,Persarum, Graeconim,di Romanorum.Cur autem haecquatuor , potissimum riant significata,prpermissis aliis quamplurimis,in promptu est causani iam tui, F