장음표시 사용
131쪽
Dhi disia reddere,per banc enim statuam significii tur regna,vel tune pr sentia,
uerimnsea futura,non uicin praeterita, α lain extincta. Quamobrem hic non m. ia tum comprehenditur monarchia Assyriorum,quippe quae ducentis circiter
PH fuit aliud, ut ii pars q riuii ,& quasi propago monarchiae Assyriorum. s. misi, Dein tu,signit cantur quatuor regna totius terrae florentissima, potet ebriis, .ct tissma, N amplis lima,praeteritis compluribus aliis regnis tunc humili- .ndmisis ibus,obsci iris,& anguitis, sicut erat regnum Sicyoniorum, Athenien-. H. aliis sium, Lacedaemoniorum,& Lydorum. Nec significantur hac inrugine, . hamplori Omnia regna post sutura simpliciter,sed tantum sutura usque ad aduen, uisu tum de regnum Christi. Quocirca, quae post exorta sunt imperia, Go- i , m f. thorum,Saracenorum,& Turcarum, ad huius figurae lignificationem minimE pertinent. Denique, imago haec significabat conuersionem, non quorumlibet resnorum , sed eorum, quorum unum ita proximEsuccessit alteri,ut posterius euerteret prius. 5c prioris ruin , posterioris
imperii origo,& dilatatio esset. Id quod in his quatuor regnis Chaldaeorum,Persarum,Graecorum,& Romanorum euenisse, si quiddce
nimiis: quo fit ut extra huius imaginis significationem sint,antiqua A gyptiorum,Scytharum.& Chartaginiensium imperia,quae nec inter se, nec cum his quatuor regnis, praedictum ordinem de seriem successionis habuerunt. No rectE igitur Prosper in libro de Promissionibus & Praedictionibus Dei,parte secunda.cap. 33. sequutus Paulum Orosium, in- . terpretatus est per ventrem & foemora aerea,figuratum esse Punicum C seu Chartaginjese imperium. Sed quid de Medorum imperio, quod eo tempore stabat,dicemus3respondebimus, vel esse inclusum in mona chia Persarum,cuius conditor Cyrus,eiusq; deinceps successores ala sarum simul ac Medorum reges suEre, quamobre Persicum imperium
figuratur hic per pectus cum duobus brachiis: vel esse omissum, quia io tunc princi satus Medorum valde angustus, di restrictus erat, ut e lohsii sta- infra ostendemus. iii a d sed quia visio quam habuit Daniel anno primo regis Balsasaris, orat ab alia infit narratur capite septimo,eandem significat eor idem quatuor rosin tu visis morum commutationem, lectarandum est,quid inter hanc di illam vine Danie- honem conueniat,& disserat.Conueniunt dupliciter,tum in re figuralis qua in ta & significata,quae est mutatio illorum quatuor regnoru,tum in mo-sta narra- do visionis,utraque namque accidit dormientibus, per somnium. Sed
in capa. pluribus modis differunt,primum temporcinam illa visio capitis septimi
132쪽
A Q euenit post hanc quadraginta annis,tot enim annos reperies ά vigesimo quinto anno Nabuchodonosor, quo avo Gmnium hoc ei contigit,usque ad primum annum regni Balsasaris. Postea, ratione pers naeuiam illa soli Danieli,haec primum regi Nabuchodonosor,tum D Heli etiam obuenit.Deinde,in qualitate figurae,ac sinititudinis. Nam haec sub specie unius statuae expressa est, illa sibiimilitudine quatuor animalium,leaenae,urs,pardi,& quartae bestiae, cuius non e tacetur. Adiis in illa visione quae ad singula praedictorum quatuor regnorii pertinent,subtilius,uberius,& distinctius explicantur.Denique, in hac visione pauca de regno Christi, nihil de regno Antiochi Epiphanis, ves cichristi: illic de Christi regno plura ta sublimiora,multa etiam dev rege Antiochrirc sub eius figura, te ipso Antichristo insinuantur.
Tiues rex regum, sed ditione tua uniuersi connituit
Deus tu et aureum.1 INcεps particularim interpretatur Daniel,quid singulaei Llius statuae nartes propriE signi carent.His autem v brati- να bitur prun re uiri Chilleorunt.Diciuir utem Ni cho
nosor rex regum, vel quia maximus erat omnium regum siti temporis cr
gentes , magn5sque regesta quin teste Isaia capite 7. Babylon regnorum domina vocab ruri Mira unt autem quae de huius regis magnitudine,potentia di ditionis amplitudine, cum hoc,tum aliis locis diuina praescat scriptura,
diminsta cap . huic ipsi regi dicit
propter magnificentiam huius regis, ait, o G populos & linguas timuisse ipsum,quia quos volebat cuti bat,&interficiebat, quos volebat, ex sabai aut humilia, i eo ranter multae, via ne semieris ei, nono no mis N buchodonosor, capite primo sc vaticina-c meam. Ne his quidem minora, de hoc--
133쪽
ge δε ethnicis seriptoribus prodita sunt, veluti a Beroso, Megasthene, A Philostrato, Abydeno,Alphaeo,& Alexandro Polyhistore, quos Iose-rbus pr ori libro contra Appionem, & Eusebius libro f. de Praepar
tione Euangelica capite ultimo commς morant Berosus certe in nistoria de rebus Chaldaicis,cunctis superioribus regibus,imperij & flori magnitudine, eum anteponit. Megal benes libro . de rebus Indicis, tiadit hunc praeter Orientis prouincias, Aesyptum quoque & Africam Hispaniamque subiugaise,eumque confirmat Virtute animi,& rerutri gestarum praestantia Herculem superasse. Strabo libro decimo quinto tuae Gezgraphiae scribit hunc regem omnium potentissimum,& ipso Hercule praestantiorem fuisse naldaeis existimatum. Tertu, Blianus in libro aduersus Iudaeos bi agit de resno christi,ait,hun et gem imperijsui terminos habuisse ab India vique ad Aethiopiam. , Sed nihilominus tamen,videtur supra veritatem esse, quod hic dici-- tur,vniuersa quae homines & bestiae inhabitabant, sub eius regis impe-I tum fuisse subiecta.
te salomonis suisse tanta cor ' ut liphrasis est haec,peculiaris dum 4 icut contra multos pro omnibus. Prioris exemplum babes Geneleps
t m stentium constitui te. Posteriqxis exemplum op es in . . Cist. a Roman. quo loco Paulus axit, propter inobedientiam Adami constitiitos esse peccatores. multos,idcst omnesuram. di inration nes peccaste in Adanao. Vel nique D et haec dixit , secundum ruinationem morem loquendi Chaldaeorum , qui regem suum, eius e tollerent,ves quo in gii
134쪽
rentur,regem regum,& dominum uniuersae terrae appellare ipsum solebant. Sic beatus Ioseph in euangelio simpliciter dicitur pater Christi, quialte vulgo existimabatur & appellabatur:& apud Hieretnianti. cap.:8. Hananias pseudopropheta,vocatur simpliciterpropheta,quia vulgi existimatione N appellatione,propheta erat. In illis porro verbis,tura caput reum,triplex latet figura:nam primo
ponitur rex pro regno, tu es caput aureum,i. tuu regnu eii caput aureum:
non enim hic agitur de regibus, sed de regnis: id quod patet eo quod proxime sequitur,ps te consUrt aliud regnum, quibus verbis non signi ficatur resnum Persarum surrecturum post obitum Nabuchodonosor, sed post regnum Chaldaeorum,cui tunc ipse praeerat. Altera figura est B in eo,quod rex seu regnum Chaldaeorum dicitur esse caput aureum, pro eo quod est,significari, seu figurari capite aureo,res enim signiscata & figurat nominatur vocabulo signi & figurae: qua figura orationis utitur 1criptura,cunt Ecclesiam Christi appellat Syon, vel Hierusalem, N ipsum Christum nominat Dauidem: iicut interdum contra fit, ut quod est figura,appelletur vocabulo rei figuratae: quemadmodum Paulus primae ad Corint Iola tHetra autem erat Christus, id est,petra figurabat Christum:& in scriptura veteris testamenti imagines boum, leonum , cherubin, dc serpentium, appellantur boues, leones, cherubin,& serpentes. Lege Augustinum in quaestionibus super Leviticum, uaestione ue 7.Tertia figura est in illis verbis, continens C relicem metaphoram ,' alteram capitis , qua significatur principatas antiquitatis,& sapientiae:qiho duplici nomine,Chaldaeos olim gloriari solito sacris litteris testatum est. Erat enim regnum Chaldaeorum antiquissimum,& primum omnium t liquet ex Io. cap. lib.Genes.Α-pud Chaldaeos item diu multumque viguit studium sapientiae,unde per Isaiam ci .dixit Dominus Babylonis sapient a tua decepit te. Mera metaphora continetur in vocabulo,aure: vn,quo denotatur maxim uius regis opulentia et mi a selicitas,quippe breuissimo tempore amplissimum imperium ρdeptus est. Non tamen putandum est,quiappium Chaldaeorum comparatur auro, Persarum autem argento,dcexandri Magni atque Graecorum aeri,denique Romanoru ferro,pron terea regnum haldaeorum his tribus regnis titisse florentius , ac magnificentius: non enim appellatur aureum comparatione sequentium regnorum, sed comparatione eorum,quae tunc exant,regnante Nabu-el 'donosor. Quamobrem Hieremias cap. si .Babylonem appellai aureum calicem inebriantem omnes gentes.
135쪽
. regni Sed enim,contra exquae de huius regis magnitudine unperii,&pia AD Na - tentia dicta iunt, quispiam fortasse illud obiicere nobis posset, quo
choac Fr tempore regnabat Nauuchodonoso eo tempore stetiste monarchiam mona cista Medoruin,multis annis ante eum regem exortam,multiique item post cacrum eum annis,tempore Cyri extinctam. Erat igitur tunc maior Medorum
maior esset quim Childaeorum potentia. Quin hoc iprum confirmari posset auctoi cris ritate Herodoti,qui primo libro,Cyaxarem Medorum regem affirmat vis G. suisse potentissimum,eum namque ait toti Asiae dominatum esse,om-nόsque Assyrios,exceptis Babyloniis,sub imperium suum subiunxisse. Cyaxarem autem, chronographia Herodoti demonstat aequalem ibis se regis Nabuchodonosor: cum enim ab exordio regni Cyaxaris usq; ad primum annum Dri recenseat ipse annos septuaginta quinque,sci- licet quadraginta ipsius Cyaxaris, ta triginta quinque. Ralyagi, cu- ius diriperium Cyrus bello obtinuit: ex sacris autem litteris, ab anno decimo nono Nabuchodonosor usque ad primum annum Curi, septuaginta anni captiuitatis Iudsorum colligantur,necesse proiecto est, principium regni Cyaxaris, in decimum quartum regni Nabuchod nosor annum incidisse.Ex his videbitur concludi, Medos eo tempore, Chaldaeis fuisse potentiores.Venim hanc obieetionem diluere no est difficile,si animaduertamus eo tempore suisse monarchiam Medorum valde coangustatam, lepressam, & affictam: tum ob insignem cladem qua aliquot ante annis,superior Nabuchodonosor,cuius metio sit in lubro Iudith,Medos affixerat,victo rege Meduxunt Arphaxad,profliga-tόque omni exercitu,& captis Ecbatanis regia Medorum ciuitate: tum Cetiam ob immensam vim Scytharum, qui uniuersam Asiam tanquam inundantes,& per viginti odio annos praedati ac depopulati,Medos intra suam regionem manere compulerunt. Quapropter Cyaxares,qui, ut diximus, anno decimo quarto Nabuchodonosor regnare coeperat,
per illos viginti octo annos scilicer,dominantibus Asiae Scythis, in regno suo se c5tinuit,hoc est,usque ad mortem Nabuchodonosor,quem supra ostendimus,ues & quadraginta re asse annos. Postremis igitur duodecim annis,quibus Cymares superiles Nabuch onosor, regnauit,dolo intersectis sere Scythis, imperium proferre, atque, ut narrat Herodotus, florere coepit. Quocirca Daniel cui somnium hoc inte . Upretatus est, anno vietesimoquinto regni Nabuchodonosor , ut si
pra diximus , verissinie dixit, fuisse eum tunc potentissimum M in Ninum regem.
136쪽
Is verbis significatur,regnum Persarum,quod proximEh post regnum Chaldaeorum efformit.De quo, quae hic di dicaturr
cuntur,tres habent quaestiones .Prima quaestio est,curre-g mPer gnum Persarum dieatur minus regno Chaldaeorum,cuni serum mia ex scriptura constet,ditionem Persarum mulio suisse ampliorem,quam Chaldaeorum: si quidem in libro Esther,primo & io. c. Chain Assuerus ille Persarum rex, imperium habuisse dicitur ab India usque ad Aethiopiam super centum viginti septem prouincias, cunctasque
maris insulas tantum autem non fuisse Chaldaeorum imperium, per se manifestum est.Quid3si Cyrus primus Persarum rex,regnum Chaldaeorum bello captum adiunxit suo, nonne quod ex utroque conflatum est imperium aius fuisse necesse est λ Responderi potest, dictum esse regnum Persarum minus regno Chaldaeorum, non potentia vclopule ii sed antiquitate, ac diuturnitate . stetit enim regnum Chaldaeorum vel Assyriorum, ab ortu suo sub primo rege Nino, usque ad interitum sub Balsas e ultimo rege, quinsentos & mille annos: cum monarchia Persarum intra ducentos & quadraginta annos, & codita,& euersa su rit,sed illud dictu verius est, Danielem hoc dixisse de regno Persarum, non prout postea suturum erat,sed prout erat tunc regnante Nabuchodonosor, quo tempore multo angustius & obscurius erat, quam tunc erat regnum Chaldaeorum: ut haec sit eorum verborum sententia, post Mira Urite,coniurget aliud regnum,quod nunc est minus tuo. Hoc autent ideo situdo νι- dixit Daniel, ut rex ille praesenti selicitate nimis elatus ac superbus, a- grorum. gnosceret miram regnorum vicissitudinem, qua fit,ut resna, quae multo tempore latissi E & gloriosissimὰ imperauerant, postea exiguis r stricta finibus,magna in obscuritate, & humilitate iaceant: contrὶ voxb,quae diu parua,& ignobilia fuerant, deinde amplissimum & nobilis- sinum imperium consequantur:tam instabili & praecipiti gradu est resum felicitas, quae vulgo maxima aestimatur, tamque volubili orbe,
imperiorum vices circumaguntur.
Altera aestio est,cur regnum Persarum comparatum sit argento . si cur Persia quidem in illa statu per cius & brachia argentea praefiguratum est. Gimperiis Respondeo,coparatum fuisse argento, propter immensam Persici im- paretur rij opulentiam atque incredibilem vim de copiam diuitiarum: huius argento, or opulentiae multa & illustria extant argumenta: primo Cyrus conditor de opulista
imperia P suruin, victo Croeso Lydorum rege, totius Asiae ditissimo, Persa rum.
137쪽
adebui prouerbii loco diceretur, ditior Croeso, superato item rege AChaldaeorum,omnes Lydorum & Chaldaeorum opes in suam potest 'hil 'tia tem redegit. Quantum vero auri & argenti Cyrus Gebellata Asia repo corim tauerit,ostendit Plinius lib. c. 3. bis verbis, Cyru deuicta ondo
auri iramia quatuor midia i r ut praeter aurea, a rum quefactum in eo soliis, cpiat se,uitemque. 2 vidior .argenti quingenta miltia talentr- Ali' leg i rum repor inuit, hoc est si ad rationem atticorum talentorum, & ad vulf -- garem nostram computationem redigantur, trecenti milliones, ct in- suser craterem Semiramidis , cuiu ponduι quindecim talenta e 1 Dacic gebat.Talintum autem e rapti pondo odi ista capere, Varro tradit Tantam futuram Cyri opulentiam vaticinatus suerat Isaias,apud quem ca- Ω piteque. Deus promittit se daturum Cyro,thesauros absconditos: quasi diceret,inani sessos & parabiles thesauros, ipse sibi comparabit, sed praeter hos,ego illi absconditos & abstrusos eruam,& dabo. Eandem Persarum opulentiam satis declarauit Assuerus ille maritus Esther in illo sumptuosissimo conuiuio , quod in exordio libri Esther desistibia turised multo magis , ante illum Xerxes in illo suo innumerabili exercitu, quo uniuersam Graeciam debellare voluit. Narrat Athenaeus sub initium lib. I 2. de opulentia & luxu Darij regis Persarum scribes,tempore Daria ultimi Persarum regis, in eas iam delitias & luxu Persarum reges esse prolapsos,ut ad caput cubilis regi j, coctauo esset pariete uno Dintersinna,ea magnitudine, quae quinque lectos caperet,in quo semper essent codita talenta auri quini millia,quq treceties centenis millibus o Pal. coronatorum aestimariu/ὁcq; coclaue ceruical regis appellabatur. EScabe rum, regione vero huius, aliud erat conclave, ad quod cubilis regii pedes Pergula re vergebant,capax trium dumtaxat lectorum, in quo talenta argenti triaskm Persa milita condebantur,&scamnum suppedaneum dicebatur. In ipsoaurum. tem cubiculo regio vitis erat aurea,gemmis inclusis locupletata , quae velut pergula regio cubili obtendebatur,quam vitem, Amyntas in li- bro de Mansionibus regiis prodidit, racemos etiam pensiles habuisse ex linilis pretiosissimis. Ad extremum, demonstrat hoc, praeda gazae Persicae, qua potitus est Alexander Magnus,quam Curtius ibisse ait ad Nuda Ter centum & quinquaginta septem millia talentorum, absque Babyloni-sPa -k- ca pecuni Strabo autem omnia complexus,centum&octoginta miliarii Ma lia posuit. summa ad rationem nostratis pecuniae redacta, confi-gni cento e cit millies,Nocties centena millia aureorum elint ItalicEdicam,cem toti iο- to & otio missioni. Ergo, aptissimEPersarum imperium, propter ins-nitam eius opulentiam,suit argento comparatum. Tertia
138쪽
A Tertia quaestio cur comparatum suerit Persicum imperium pectori per tam & drachusλMultas ob cautus. Principio,sicut pectus&brachia pro ci- re ραν, sta' inccri rei collo&capiti,ita regnum Persarum, regno Chaldaeorum elorior ei proximE mccst. Deinde regnum Chaldaeorum 1 duobus velut bra- chiis Oresiet vunculo, & ab ipso Cyicydestructum compa brachia,significatur Cyrus iandator impe- tum. Pelo,nam ut in pectore coniunguntur duo brachia: sic primum in D Cyro, tuo regna,Medorum & Persarum,quae antea fuerant diuis sunt
x coniuncta. Ad ho significatur Cyrum pectore, idest, singulari pru-
itia&anmat magnitudine ac vigore: brachiis item, id est tota vita Iabo do & bellando,tantum sibi imperium comparasse.Pulchre au- Monatu B tem,secundum moralem sensum,pectus & brachia argente designanis in. ingenium auari ut toto pector id est,omni solertia,cogitatione,stu- o minatque affectu: utroque etiam brachio,id est,omni labore & im stria ad comparandam, augendam, & conseruandam pecuniam ii ςumbit. Nec , similitudine abhorret, quod auaritia per idolum & sta- tuam designatur, cum D. Paulus auaritiam appellet idolorum serui- Glicti
Et regnum tertium alis aereumrquod 3 rabit uniuers terrae.
V' sunt in his verbis explicada:vnsi est, eur r gnu Alexiari & Gretcoru,quod his verbis signi - ὸ- ficatur,figuratu sit in illa statua enue & semo rium sis
ribus alterii est, cur coparatu sit aeri. Ac primo xtari Ma quee, cu ratu est vetri,quia sicut veter subest gni Gra pectori,sic regnii Alexandri & Graecorii proxi- - - commE successit regno Perisu. Et sicut veter ad se paratiusve trahit omnem cibum, eumq; subigit,atq; con-riet Em, O L . . ,- in se retinet, sed ad alia me ora transmittit:sic Alexander plurima regna sibi vendicauit,&suo im- potiri non potuit,sed ea ducibus suis posi . . 'D udenda,& fruenda reliquit. Denique,figura ventris significatur inimo dica vini cupiditas,& intemperantia, qua infamis fuit Alexander: hoe vitium in eo admodum insigne, ac notabile fuisse, qui res eius
implerunt,non inficiantur. Curtius libro quinto, ita scribit, crum inteperam 'Tua uni bona,i m :mil aomnesreges antecessit - :i ubeundis i: Dipeo ducori fiam in re -ben ue istasque licitatem, inde is f- dri a
139쪽
dem in captiuis clementiam n -uptati vermisis quo iis, ira flra ilia molati di vini cupiditates Luit. Saepissime totas noctes comes sabatur,ac potabat,noctibusque dies iii ebat,quin nonnunquam ibituri vini hausit,ut totum triduum mero soninoque sepultus iaceret,donec vinum edormisceret.Instituebat etiam in exercitu, potationum certamina, plo ceteros vincenti constituto praemio. Ceria Protat clius qui quatuor congios ebiberat,tanquam victor talentum ab eo culicised intra triduum ex ebrietate extinctus est: aliique unus & quadrisima,eandem ob causam exanimati. In conuiuio temulentus, sua-- su Thaidis procacissimae meretricis,ut refert Curtius libro qninto, in- et cetidio conci ςmauit clarissimam&nobilissimam Orientis vrbem,ob qida Persis nominatam Persepolim. Iterum ex temulentia in suroremi qς Versu ,Clytum sibi familiarissimum lucent: strenuum , fratrem eius, b quo fuerat nutritus & educatus,denique vitae suae coseruatorem,quod res gestas Philippi patris rebus ab ipso gestis petulanter anteponeret, lancea transfodit: cuius facti adeo mox eum poenituit, ut aegrE,ne sibi mortem conscisceret,ab amicis prohiberi potuerit. Hinc vulgatum fuit,Alexandrum mitiorem fuisse in bellis aduersi hostes,quam in co- uiuiis erga amicos. Nemesinaadem ob intemperiem ebrietatis, int Dii multi veneno eum occidisse prodiderint. Scitὸ igitur Veli letus Paterculus libro et dixit Iulium Caesarem alterum fuisse Alexan-' druna, brium tamen,nec iracundum. Arbitratur Plutarchus in Vita D IV Alexandri,fuisse eum auidissimum vini,propterea quod erat temper mento corporis praeseruido & igneo. Ex eadem causa Plutarchus exi- Ce ' stimat euenisse,ut ex cute & membris Alexandri, iucundissurius essi
AT 040x-Gignitur enim suauitas odoris ut Theophrasti opinio est,co' coctis,1 calore humoribus:vnde aridi &seritidi tractus terrarum opti morum odorum sunt feracissimi.Per femora vero eius statuae,signincatur lasciuia & veneris intemperantia ton tam Alexandri,qui,ut in ill aetate & potentia,eius voluptatis satis continens filisse dicitur,sed sus
.id si ςgum Aegypti. Cur autem imperiunis, *ς0 m Wrς figur tum iit, causa quam reddit beatu,
- Hieronymu ,mihi quidem v ld probatur. Est,inquit,aes vocalissinu, D
di sonantissunum,eἀit sonum magnum & clarum,eumque long lat que diffundit:qua re denotatur magna imperij Graecoru fama &gloriam onsolam ob potentiam,sed etiam ob sapientiam, di eloquentia, quae apud Graecos maximὶ soruit. PraecipuE Verd significatur, famam Alexandri Magni super omnes rege atque imperatores omni aeuo s
140쪽
A te clarissimam,ac celebratissimana. -- Ceterum,decem res nomen Alexandri omnibus seculis, cunctisque gentibus admodum memorabile, & mirabile reddiderunt. Quas res nos hie paulo longi iis solita breuitate tractabimus,ob eas cautas,quas infra reddemus.Prima res,suit aetas qua res tantas gessit: suscepit enim bregnum defuncto patre Philippo,annum agens vigesimum,& anno ae- tatis trigesimo tertio extinctus est.Quae aetas , cum per se soleat esse consilu,prudentiae,experientiae,auctoritatis,patientiae,constantiae, castitatis,& notestatis expers,tantis rebus gerendis immatura,& infirma 'esse videbatur. Narrat Suetonius,Iulium Caesarem,Gadibus, clim in
- templo Herculis simulacrum Alexandri Magni aspexisset, quasi igna 'μ' ' uiam suam pertaesem,ingemuisse, quod, qua aetate Alexander totum orbem subegerat,ea ipse aetate nihil dum memorabile gessisset. Secun
tenuitas a aratus,& paruitas exercitus,quo uniuergum orbem subiugare aggremis est:numerus enim copiam,quas in Asiam trasmisit ad deuellandum oriente, ut Plutarchus optimis auctoribus confirmat, minus quadrastinis millia militum habuit, nec in stipendium,amphus septuaginta talenta,nec nisi ad triginta diescommeatus tulit. Tanta ap 'paratus exiguitate, incertu est,inquit Iustinus, utrum sit admirabilius, Alexandrum vicisse orbem,an vincere aggressum esse.Tertia, felicitas eius in praelus: quae tanta fuit,ut tribus praelijs victor,vno ad GranicuC sumen stero ad Issum Ciliciae,tortio ad Arbella i tradunt multi, vel p. secundum Plutarchum,& Strabonem initio libri decimisexti, ad Gausamela vel Gangamela,imperiit Asiae rapuerit:cum tantae essent hostiu es .m copiae t Darius decies celena millia militum haberet ideoqu iacta- re se pro uno milite Alexandri,denos in suo exercitu habere. His addi t Iuttinus,tantam fuisse Alexandri felicitatem,ut nullo unquam cum hoste congressus sit,quin eum deuicerit,nullam ciuitatem obsederit, quin eam expugnauerit ullam gentem adierit,quin eam calcauerit, denique, praesente Alexandro tantam suisse militum eius fiduciam, ut armatos nolles, vel inermes ipsi adoriri non dubitarent, semper
que certam animo praesumerent victoriam. Quarta , fortuna eius, Eim vi Vt more Gentilium loquar, quae plurimis in rnus secundissima ei H inias rasuit, maximὶ vero in euadendo ex innumeris periculis , in quibus μ' a. famissim praesentissimo vitae discrimine versatus, mirabiliter tameneu seruatus. ocirca cum extincto Alexandro, mors eius deuictis gentibu nuntiata est primum illae fidem nuntio no habuere,ut narrat