장음표시 사용
351쪽
A du No enim illi legetes scripturam,scire poterant,qui separatim singula eius verba,sententia redderent aut quomodo inter se coneciti & copulari,ad certia alique sensuin eliciendii, leberet. Quod si quis tamen, simpliciter intelligi debere verba Danielis, ideoque illos scriptura le- gere non potuisse,contedat,huic ego non valde repugirabo,dummodo iciat is,admittendu sibi esse nouum miraculum: necesi αn. fuit lapietes illos Babylonios,si nullo modo ea scriptura legere potuerunt, perdidisse eos tunc , nouo quodam miraculo, circa cana scripti iram scientiam linguae Hebraicet aut Chaldaicae, quam proxime ante nouerant. Quod aut illi sapientes,eas cripturam interpretari lion potuerunt,belle significat diuina scripturaiii,sicut Dei spiritu condita est, ita sine eode i piri e . B tu,nec recte iritelligi,nec ut oportet, explicari posse. Verissime igitur' docuit nos princeps Apostoloria,in I. cap. suae posterioris epitiolae,on qnc prophetiam scripturae propria interpa etatione non seri, non. n.vo M
luntate humana allatam esse aliquando prophetiam, sed spiritu sancto 'inspiratos loquutos esse sanctos Dei homines. V 'lum excutiamus. Hanc in- verba in pari e ripta si na
e portetosam illam scripturam,raulums,ne ait D Hieronymus.
tione cuiusq; illorii triti verborum aperiamus. Dicitur De' numerasse regnum Baltasaris, δἰ coplesse illud, luta lepus quo duraturii erat regnuChaldaeoru,spatio septuaginta annorum,pos captiuitateIudaeorum,a Deo definitum &constitutum esse, praedixerat Hieremias .c.23. & 29. o tepore aute haec scriptura saeta est,eo tepore iam terminus illorumnoria proxime aberat. illud aut,quod subditur, appensum fuisse rege
illum in statera,& inuentuin minus habere eam habet sententia: Deum cis a exactissina aequitate,& rectissimo examine iudici j sui, ponderasse om- nia illius regis opera, quasi in statera quadam iustitia tuae: dc in altera D qui de lance,quae depressor erat,apparuisse pod' enorme scelerii & maleficiora illius regis:in altera vero lance,quae leuissima erat, apparuisse minus habere illum re ρm pietatis erga Deum, & iustitiae erga homi-imi, vim pax foret regi,eique potissimuni, quem D us tot regnis po-
352쪽
pulisque praefecerat,& quem exemplo aut sui Nabuchodonosor,ut sua Aperbra fugeret,ix pietatem coleret, tam euidenter ac salutariter praemonuerat,& praedocuerat. Atque hac ex re inquit Theodoretus din. cimus,nihil esse, quod apud Deum non ponderetur, quippe qui, ut in. libro sapientiae scriptu eis c. I in pondereinumero, Cr me ura con- . . Aiuin etiam,illud insinuatur nobis, misericordiam & diutinale . nititem Dei,mensura quadam re pondere hominibus adhiberi. Quan- do itaque transgressus quispiam est diuinae clementiae fines , continuo accipit diuinae iustitiae sententiam. Denique, quod ultimo loco subi iacitur, tu ume, i regnurn tuum, in tu est Medis,2 Pe D. significat,mox periturum regnum Chaldaeorum,& ab ipso Baltasare, atque omni eius progenie,ad Medos & Persas transferendum. Hoc, plus ducentos annos ant),spiritu prophetico praeuiderat,& praenunciauerat Isaias,cum dixit ea. 7. non es βωιmvltra filiae Chaldaeorum,dc ca 3 3. Dcce seperos suscitapo Medos Erc.Similia quoq; vaticinatus est Hieremias c. ID.&3I., Non est silentio praetereundu,Rabinos Hebraeorum, ex occasione ς- huius scripturae,& interpretatione eius a Daniele tradita, ansam acco
pisse eYcogitandi, vel confirmandi nouit quodda in aeras literas expo-i ρ' RE' -genus,Cabalisticum ab illis appellatu,quo non tantum senten-ήμ ' integras diuinae scripturae orationes explanant,sed etia syllabas,' C 'ς & singulas quasque litteras separatim expendentes, qua si lateat in singulis aliquid mysteri j,examinant:& variis tam historicis quam mysticis sensibus interpretantur: sumpto hinc argumento,quod quemadmodum licuit Danieli singulas dictiones illius scripturae,per integras or tiones explicare , ita ceteris synagogae Rabinis licitum esset,simili r tione etiam syllabas, & ipsas dictionum litteras, altera ab altera diuellendo, & separatim expendendo, interpretari per aliquas dictiones, quas litterae illae siqnificant. De quo genere interpretandi egi possunt Siktus Senentis in libro tertio bibliothecae sanctae, cum elemen- p expositionis methodum tractat,scripta & annotata reliquit.Verii Eb μ' enim uero,quaestionem hoc loco quandam ponit Theodoretus, cur sciosi μη r Deus,Nabuchodonosor castigatum, emendatumque temporario η M supplicio,rursus in regnum reduxerit,hunc vero Baltasarem, statim re- Ut --vitaque priuarit. Affert ille huius rei duplicem causam: alteram, Nabuchodonosor non viderat alium regem, qui ante se,impiet tis& superbiae aduersus Deu poenas luisset, propterea eudignu Venia, MMD μωρ Dei iudicio,esse iudicatum. At Baltasar,cum ante oculos haberet
ξ p domesticu recensque tui sui luculentissimum exemptu, nihilo melior factus
353쪽
factus,superbissimus & maiorem in modum impius,contra Deum suerit. Iure itaque iustus iudex, illum ad tempti certum punivit: hunc autem nulla venia dignum censuit. Adiicit Theodoretus alteram causam, nimirum,Deo sutura omnia prouisa esse,& aeque quam prα terita, esse nota: praecognita igitur Nabuchodonosor poenite tia,eius quoque aniniaduersionena moderatus est: contra vero, prospecta Baltasaris obfirmata & inemendabili impietate, fi niendam morte eius improbitatem iudicauit. Ceterum,tropologicam illius manus de scripturae sententiam atque
interpretationem,ne tacitam omnino transeamus,scicdum est,manum
illam in pariete scribentem,designare seuerissimam Dei iustitiam,omnium quae ab hominibus quoquo modo peccantur, consciam , di iudis ceni simul,ac vindicem. Haec supplicia cuique pro scelerum eius meritis,& ante praescribit,& suo tempore infert.Ac,licet malefacta nonnunquam dissimulet ullum tamen inultum ladem relinquit. Qu n etiam, tarditatem vindictae,ut quidam dixit,supplicij grauitate copensat. Potest etiam illa manus scribens in pariete ante cadelabrum, & ante oculos regis,fignificare syndoresim, describentem sua cuiusque in coicientia eius peccata,&ymnas peccatis constitutas, comminantem: & hoc quide tam clar ot oculus mentis, vel ipso naturali lumine illustratus, non possi novidere.Vnde Iob ait c. I 3. crabis auuersus me ama itudines,
di consimere me vis peccatis adolesientia mea. Tria autem illius scripturae Q. verba,significant tres res nouistimas,quarum rerum memoria,flagitiose uiuentibus, solet esse acerbissima, & maximὰ horrenda: haec autem c sunt,mors,iudiciu Dei,& infernus:quibus rebus illa tria vocabula mirificὲ congruunt. Etenim vocabulum illud, aue,significans numerauit,desisnat numeratos esse a Deo omnes dies vitae hominis,tempusq; mortis tuae cuique praefinitum itaque venturam mortem, certissimum
est,tempus vero aduentus eius,n ime dubium, & incertum est, non tamen longinquum. Recte igitur Iob c. ia .breuessim dies hominis. -- merus melium eius,apa d te eo a stituisti terminos eius, qui praeteriri non possent.Alterum vocabulum, eces,significatu quas appensum in statera, denotat extremum Dei iudicium,quo,taquam iustissima trutina & st tera, omnia hominum facta,dicta,optata,& cogitara,subtilissimE ponderabuntur,atque examinabuturiDe hac statera loquitur Iob, cum di-D xit c. et I .siami laui in vanitare pendat me in Hatera. de in Prouerb. c. et Pindus o ieris udieiadominisent.Quicunque autem in illo Dei examine inuentus fuerit minus habens, id est, non habens opera digna vita
354쪽
aeterna,reiicietur a Deo,& senipiternis in serni suppliciis condemnabi- 'tu' Hac stateram diuini iudici j perhortescebat David,cum in P ci 2.
supplicans Deo,dicebat,non int es n iudicium c vaso tio ino, quia tun iustia uayitur inco is ecta tuo omnis vinem.Tertium vocabulum, Phare ,significans diuisum,bene adumbrat statum inferni: in quo qui sunt, omnino, di in omnem deinceps aeternitatena diuisi , & 1eparati sunt E societate non modo beatorum,sed etiam viatorum. Siquidem, non possunt illi amplius flecti ad bonu, nec veniam ineleri, nec age. e poenitet iam, denique nihil facere,quod Deo acceptum,& utile ipiis esse queat. De quibus scriptum est in Euagelio, gre aue t aue O. d . Ruperius in lib. - ictoria verbi l ci,aliam huius scriptiuae mysticam interpretatio nem,primis decem capitibus fusissim ξ tractat,hic a me breuitatis causa,praetermissam.
Tunc iubente rege, indutus est Danielpurpura, oe circundata est torques aurea talo elud: ' praeae tum est de eo, quod haberet potenatem tertim in regno Ilio.
tiam iri, im liquit. ita scribit. Hac interi)emtione Danulis ac Vm, rexm' o regi non poterat non dehementer contri, ari : attamen Danielis nunciatis subtraxit, tamari se malor improuncto,sca.
sic interpret tussir,et te at enturam, tametsipa Am latus sequeretur. Diuus autem Hieronymus hunc locum exponens, sic ait, Non intramsi Balta- fraudien tris i jola. At pramium, quoui Oil citus est axi enim longo ostiempore credidis venti O , qtiae ferant praci is , acit au/n Dei prophetam honorat,ste se veniam conse utiturum. 6 amsino' impetrauit maius fuisse creden-d in obis rigium in Deum, piam honorem in h minem. Accipit autem Danieli sigma re hia, torquem ym p ram, ut Darao,qui eratsuccessurus in regnum, terrenotior, di pernor t am honoratior. od autem dicitur,Danielem tertium in regno esse constἱtutum, tribus modis exponitur. Iosephiis interpretatur tertiam partem regni promissam a Baltasare inter-Dμς p ς retanti seripturam,& donatam esse Danieli. Sed hoc nec est verisimi- i m H ' ipsa Verba id significant .Hieronymus igitur duas alias interpre-Vq rationes ponit,vel ut significet, uturum post regem,in toto regno tertium digilitate,auctoritate,potestate:vel suturum uniani de uiuus pri-
355쪽
Α mis principibus,qui prserat omnibus satrapis & recto tibiis,3 ad quos summa guuernationis imperi j pertinebat, sicut in exordio sequentis
capitis declaratur. Et fortasse, inquit Albertus,unus istorum triti principum,praeerat exercitui, secundus aulae regiae, tertius regina: ni terrae de prouinciatu.Priorem tamen interpretatibne sequitur Tlieodo retus. Sed quia hoc loco commemorantur,tanquam maximi honoris A dignitatis ornamenta,purpura,& torques aurea quibus reges afficiebant eos, quibus summum honorem tribui volebant,no fuerit alienu,ex variis scripturae locis ostendere, quae fuerint insignia dignitatis & hsnoris,quibus antiquitus reges eos donabaut & ornabant, quos in regno suo maxime honorare cupiebant.Legimus in lib. Geneseos
raone sic honorasse Iosephum,cuius primam esse volebat in regno suo B dignitatem in . Ioseph: die, tu is eumstola bysixa,in Jo torquem mirea circumposuit
Pe eum ascendere Ter currum suum si xvi, clamante pncccne,ut omnes coram
genus ierent , O p pobsitum e sescirent et nisi se terre ε Enpti. Non dissimili honoris genere,ab Assuero affectum ess Mardocheum,traditur in libro Esther ι .Cu enim Assuerus interrogasset Ama, quid deberet fieri viro,que rex honorare desideraret: ille autem reputans,quod nullum alium rex ni e velis honorare , respondit: homo quem rex honorare cupit debet indui vesti regiis in imponi super equum,qui de se a regis est, accipere ruium diadema super caput suum, Ur primus de regiis principibus aerγυ-s,teneat equum eius,ct fer platea ciuitatis incedens, Hamo ct dicat ehon o abitur, luemc ch rex Voluerit honorare. Cui dixit rexsisti ae,st
C loquuti sciuar ochea IVDo. In lib. 3. Esdraedicet is liber non sit canonicus,in c. 3. scriptum est,tres iuuenes Dari j regis administros, & custo. des corporis,cum inter se disceptarent,quae res esset omniti sortissima, ita esse loquutos. DicaWus et Ahi que nostrum sententiam nostram, e m- 7 esignemus, ct coli I. v I vparuerit sermo Aselior, as i in rex Darius A lan agna ra cooperiri, di in auro bibere,oesuper auru dormire, r u fraeno a reo, m bissina, torque circa collis,e serendo locosedebit a Dariis, ct cognatus Dari' vo bitur. In priori libro Machab. e. 6. narratur,Antiochum Epiphanem mortifero afficiatum morbo, desperataque salute, Philipo vni de intimis amicis,quem preteposuerat uniuerso regno suo, dedisse diadema,& stolam suani,& annulo,ut adduceret Antiochii filiui suum,& nutriet eum, & regnaret. In c. autem Io. eiusdem libri dicitur, Alexandrum Antiochi filium, qui cognominatus est Nobilis , misisse Ionathae fibulam auream, quam consuetudo erat dari cognatis regis, Est
356쪽
Fibula Est autem fibula , proprie ornamentum cinguli ad vestem subligandam, sicut olletidit Virgilius quarto aeneidos. urea furpurea ubn iit Dala tiarem. Eidem Ionaths,iniserat ante rex ille Alexander, purpuram, & coronam auream. In eiusdem l ri c. I I .proditum est,Antiochii praediisti
lexandri filium,misisse Ionathi honoris causa,vasa aurea in ministerita,& dedisse ei potestatem bibendi in auro,& ut purpura indueret, de haberet fibulam auream.Deniq; , in hoc s. c. memorat Daniel,Baltasarem sic dixisse,aesilaumque leger scripturam ha nc, ime; preta knem eius raram mibocerit, urpura vestietur,2 tora7 a: Nam habebit in B, cst ι
tius in regno meo erit. nec solum ista promisit,sed etiam Danieli praestitit. Talsastris In quo, non possum non vehementer admirari stoliditatem & ve- s regis stultis cordiam istius regis , qui audita ex Daniele , seuerissima Dei contra se suumque regnum sentetia,cognitaque tanta sibi imminen is mali mole,non ingemuerit,nihil doluerit, nec peccata sua consessus & detest tus sit: non misericordiam Dei supplex imploraueritmon ipsum Daniecur Da- lem Fud Deum precatorem atque interces rem adhibuerit:denique, niet nonsi- non licui auus eius Nabuchodonosor,confugerit id poenitetiae asylum cui regem &perfugium,quo iram Deio indictamque auerteret: sed contentus fue Nabochο- rit,admirari sapientiam Danielis, eumque promissis praemiis remunedo'sor ita rari,atque honorare. Ex quo intelligitur,quemadmodum sit occurren-huue Ba dum ei dubitationi, quae cuiuspiam fortasse animum subire posset, curtasirem,co scilicet Daniel,sicut regem Nabuchodonosor, ita quoque hunc Balta-hι, arus sit sarem non sit cohortatus ad poenitentiam, & ad elargiendas eleemos P cad i em υe nas,& aliquam ipsi veniae spem iniecerit. Respodendum enim est,proniae,ex las plerea id non secisse Daniesem, quia nouerat obfirmatum esse in malositione Me illius regis animum,& ad poenitentiam minimὸ flexibilemouerat prae m I naris. terea sententiam Dei de exitio illius regis, non fuisse tantum comminatoriam,sed planE absolutam, atque omnino immutabilem. Verum- Dpeccat tamen,simillime illi regi faciunt,hodieque permulti,qui cum maximis resis ni se sceleribus cooperti sint, libenter tamen & frequenter adeunt ad consuenter au esonatores: qui quo vehementius inuehuntiir in scelera, eo magis il-Hunt dier- li eorum laudant eloquentiam, suscipiunt doctrinam, etiam ardorem biam Dei, spiritus in vitiis insectandis admirantur: neque tamen, vel tantillum ne octo ta- ὶpsi commouentur ad poenitentiam, nihilooue meliores quam ven
vim poem- rant, e concione discedunt. Aptissime quadrat in istos , quod apud Ure tiar Du- Ezechielem capite 33. dixisse dominum legimus prophetae it si tu. tui dicunt τημ δε Micra γcnuci cr a diamur, rui sermo e re i a D
357쪽
' missat rinia, ad te, sident coram audiunt sermones tuos, ct non Ν-ciunt eos,pDa in eanticum ori sui vertunt istis, er auaritiam *am sequi ur rerectum Et adis quasicarmen musicum 'o Miuiduis re fimo canitur: --tant verba tua ct non faciunt ea.
Eadem nocte interfectus est Baltasar rex Chaldaei:
O Darius Medussuccessit in regnum: annos natus sexaginta duos.
c est clausula historiae,quae narratur in hoc quinto capite,tragicum cotinens illius regis,& totius Babylonici imperi j exitum,&exitium.Sed mirum dictu,viq; eo improuisum &subitum, tantulum de regi,& urbi accidere potuisse,ut qua nocte rex secutissimus, lae- Utissimusque,conuiuia cum suis ageret,eade ipsa nocte, & urbs caperetur,& rex ab hostibus occideretur.Diuus H ieronymus,ne quod hic tra re P. ditur,id ibrtasse cui pii incredbile accideret,explanas hunc locum, it ρς isi scribit. to hi, frikt in decimo Iudaicae antiquitati, libro obesa 6lone a Daris cst Cyro,Baltasarem regem Bahlonis, tu tantam teni se obliuisηὶ isi, ispho
et celeberrimu iniret conuiuium, in vasis templi bderet, or ob esus vacaret ρ ς V
epulis' de is stare historia,quod earim notio sit captus atque i gulatus dum
ts,aut visionis interpretation si pavore terrentur, aut occupatisntfHAH-c late ebrietate eo utar. Sic Hieronymus. Verum, praedictaDanielis ver-b ut pauca sunt,de in speciem non dissicilia intellectu, ita secu implicatas habet,nec paucas nec faciles explicatu quaestiones,quas nos hoc loco minime conuenit dissimulare,& prorsus inexplicatas omittere: quin potius enitamur,quantum possumus, eas enodare & expedire, noram incursuri doctorum & prudentum hominum reprehesionem,quod res disticissimas, si non absolutE persecteque, certξ pro nostra facultate cum diligetia& cura tractauerimus,quam si eas propter disii cultatem, penitus intactas uliquissemus. Prima quaestio. An Baltasar rex Chaldaeorum , tunc fuerit occisus. De veritate huius historix, nequaquam dubitare nobis licet : quippe sariane equam scripsit Daniel,qui praeterqua quda veracissimus Dei vates fuit, rii occisis. etiam rebus iis interfuit,quas scripto prodidit. Sed in eo nonnulla est dissicultas,quod externi quidam striptὀres,nec sanὰ obscuri, videntur ead re alii r sensisse,& tradidisse. Etenim apu4 Iosephum libro deci- .
358쪽
libro nono de praeparatione Euangelicae. vlti. Alexand Pol diistor, a Megasthenes,& Alphaeus tradunt,rege Babylonis Baltasarem, qde ipsi nominant Nabonidum, cum a Cyro fuisset obsessus, tandem ei se a didisse,& obtinuisse ab eo,no vitam modo,sed commoda etiam in pro uincia Carmaniae habitatione,ubi aliquanto tempore uiuens, naturali morie defunctus est. Herodotus libro primo narrans Babylone a Cyro captam, de resis qui tuc regnabat, & quem ipse vocat Lab initum,aut morte aut coleruatione,nullum verbum facit.Verumtame Xenophon in libro septimo de Cyri institutione, apertissimis verbis scribit, rege Babylonis capta urbe,in suo palatio districto acinace strenue dimicatem a militibus Cyri esse interemptum. Hoc nempe ii millimum vero est: si enim Cyrus tanta erga hostem suum clementia & indulgetia usus fuisset,nequaquam Graeci cerum Cyri effusissimi laudatores,praesertim se autem Xenophon, qui de virtutibus, & rebus gestis Cyri octo libros scripsit,non vera tantum narrans,sed multa quoque, quo illustriorem Cyri laudationem faceret,narrationi aisngens mendacia, tam inligne ac memorabile c yri clemetitiae exemplum tacuissent.Sed profecto supradicti auctores,quod Cyrum erga auum suum Astyagem bello a se victum,egisse memorant Herodotus & Iustinus,id fesso in regem B bylonis transtulerunt. Et vero minime fit credibile, Cyrum acerrimo hosti S potentillimo regi parcere voluisse, nimirum eo uiuo , sperare non poterat tuto se Chaldaeonina imperio potiturum : praesertim com exploratum haberet,iam semel eum regem pullum resno, aliquot annos exulasse,eundem tamen postea regnum recuperaste. CSecunda quaestio An Baltasar sit occisus Babylone in scriptura, nihil de ea re traditur explicatE,& manifeste Auctores illi,quos supra diximus prodidisse rege Babylonis,seruatu ibisse a Cyro,etia tradiit,cum rex Babylonis intellexisset, Cyrum magno & valido cuni exercitu venire oppugnatu Babylone,cu paucis fugisse Borsippu,locu natura,scia, de artis prouidentia,instructuque munitissimu: sed cum eodem C rus admotuisset exercitum,regemq; arctis lima premeret obsidione, ille desperata loci desens 4ne,ie totu fidei de clemetiae Cyri permisit. Cesentigitur isti ,rege Chaldaeorum non Babylone, sed Borsippi esse captum. At vero Xenophon lib. 7.perspicuἡ &asirmatd scribit,eum rege Babylone captum fuisse,ac trucidatum. Atq; hoc videtur magis c5gruens hi- storiae Danielis. NUicet in hoc capite nulla fiat expli ta metio Babylonis,altariae ex ipsa narratione Danielis apparet,hunc regem Babylone esse captum.Namque Daniel scribit, eum secisse mille optimatibus suis
359쪽
suis munificetitissimum conuiuium,tantun autem comitu turri,totque eonuiuis facere Borsippi non potuisset,videlicet eo rex cum paucis,ut ipsi tradunt,confugerat. Deinde,pertubatus rex portento illius manus
in pariete scribetis,acciri iussit omnes pictes Babylonis,eosque venis se narrat Daniel. Atqui si rex sui siet Borsippi,no potuissent sapientes a
omnia circumquaque vicina loca , exercitu Cyri obsessa tenebantur. f riza se Tertia quaestio. An eadem ipsa nocte rex Baltasar sit occisus,quano nocte nincte Danies scripturam illius portentosae manus regi,interpretatus est, sit occia Cum id manifestὰ hoc loco affirmet Daniel,non est ulla ratione de eo dubitandum.Quocirca demiror Ioannem Zonaram, Christianii nem-- pe scriptorem,qui in primo tomo annalium,non est veritus scribere, Zorari re opinionem suisse quorundam,regem Chaldaeorum Baltasarem,illa idi preheiams' sanocte,qua Daniel scripturam in pariete diuinitus exaratam ipsi exposuerat,suisse interfectum,in quam tamen opinionem non admodum ipse videtur propenderedosephus lib. Io. antiquit. ait, non multo tempore pos interpretationem illius scripturae, Baltabiona esse occisum. Q - sententia Iosephi ambigua est,nam si per illud, itan mulio post te nim =rpe Iosephus intellexit vel annos,vel menses,vel etiani dies, alius est, te jaθρη& scripturae contradicit,sin autem intellexit pauculas noras,verus est, Est 'ti saerae historiae consentiens .Xenothon quidem certe lib.7.tradit eodem illo die,quo Babylonii diem festum agentes,ludis de conuiuiis
vacabant,urbem esse captam, sumque neci datum. Mirum tamen est,qua ratione tam repente tanta, tam munita urbs capi potuerit. D.
di Thomas lib. 3. de regimine principum cap. 7. significare videtur,id esse factum non humano conlilio,& viribus,sed planE diuina ratione &pote tia deὀque miraculi loco esse habendum. Erenim cum Deus, inquit , ocrrere velut regnum Chal eorMm, trita re Cyro, qui Lbera urus
erat captiuitie IAddo; feci fibito*cari Tigremst Euphratem Diui uiuis' sonem inter km,ea 3ue rationefacilem dedis coro aditum ad m: ad n a b. m. Hoc autem censet B Thomas colligi posse ex s. cap. Isaiae,quo o loco promittitDeus se affuturum Cyro,&ianuas,ac propugnacula hostium sui uel surum,& intrόitum ipsi ad expugnandas vroes, quamuis munitissimas patefacturum . Verum & Tigris fluuius longissime abest Ba bylone , nec tale tantumque miraculum,in ulla ori intra veterum sit seria reperi ur , nequaquam tacituris id Graecis, alia, etia miraEuia fingere selitis. Propior vero est,& credibilior cau flon casain intio,qu m Xenophon & Herodotus afferunt Cyru cum animad piendam. Mnisset,aut nullo modo,aut no nisi longillimo tus ore, Babylone ex
360쪽
i urnari,& capi po:ic:conuersum ad strata gemata ,hoc usium esse consilio:prope Babylonem,quo scilicet loco Euphrates urbem ingreditur, multasse cille latas,dc illas fossas, igia orantibus Babyloniis eius consi- liu & propositu: eo aute die,quo Babyloni j omnis periculi securissimi,. ludis & conuiuiis intentissimi erant,deriuasse Cyrum in eas fossas Euphratem,intantum eius inanito alueo,ut a militibus c5mode transmeari posset. Itaque urbem ingressis facillimum ibit, & ciuitatem capere, , R Babylonios vino somnoque fatigatos,& incautos, inopinatoq; ho- . sium ingressu consternatos stiperare. Tradunt alijiabylonios, auditoi creditoque Danielis vaticinio,quod statim diuulgatum fuerat,non au sos esse hostibus repugnare,scque,& urbem, regumque in potestatem hostium dedisse. Illud quoque proditum est a nonnullis , regem Babylonis,a suis satellitibus, & ab aulicis esse necatum , scilicet quo malo rem inirent gratiam a rege Persarum & Medorum, ad quem vaticinso Danielis cognouerant,imperium Chaldaeorum esse deuoluendum . .Qliarta quaestio:Αquo rege capta sit Babylon, di rex Baltasar inter- pro ca' sectus. Omnes se E Graeci scriptores,hanc vi Aoriam ubi dumtaxat psa Cyro assignant,nulla Darij medi tacta metione. Vnum tamen exti pio Ducto M Xenophontem,qui ait,Cvaxarem Medorum rege,& Cyri auunculum, sus Naua- principem,& auctorem fuisse inserendi belli Babyloniis, ad id autemser. bellum consciendum acciuisse in auxilium Curum,eo tempore Persis praefectum,quo magna cum parte exercitus ad expugnandam Babylo- . nem missis,ipsum Cyaxarem ad custodiam regni, cum aliquanta parte exercitus,in Media remansisse.Babylonis igitur expugnationem, om- nemque eius victoriae gloriam,soli tribuit Cyro. Iolephus lib. Io. a
liquit. sequitur autem Iosephum in explanatione huius loci Danielis D. Hieronymus confirmat,bellum hoc Babylonicu,ὶ duobus esse ge- stum confectumque,a Dario Medorum rege,de Persarum principe Cy- ro. Atque hoc verisimilius fit,rem ipsam, etiam humana ratione aesti arro Me ni,ntibus. Etenim ad nece Baltasaris,c5uenisse Medos N Persis,osten- ρ μc Ο Γ aniel cunn .si a te regnum , datum o Medii cst Persis. 7ς μζη Idem quoque significatum suerat, in duobus brachiis argenteis illius rU cor statuae, quae visa est Nabuchodonosor in quiete, ὶ quibus subuerten- p dum erat caput auream. Qua similitudine praesignabatur imperium Chaldaicum,aduobus principibus Medorum&Persarii esse destruendum. Isaias quoque,principes, qui venturi erant ad expugnandam va-bylonem, sicut legitur cap. zi. figuratὸ appellauit, cm Omit a censorem . Vini:his vcibis inlinum Darium Medum , & Cyrum. Nec