장음표시 사용
481쪽
libri et iis ita describitur. o lendit mihi Dei inini se ecce calati pleri As deosti ante templum Domini. po 'quam traη 'titit Nast thodo Her Ie-ia oniam .ctprincipes eros fabrumo inclusorem de Hiem item: adduxit eos in Babylonem.Calathra unus. Acus habebat bonas minus: T calathus 3 Aus, m habebat malas mixti. Et factum es re um Domi u ad me dicens: Sicor cus hae tana,sic cognosco u in bonum tro migrationem Iuda, quam emisi . loco isto in thrram Chalmorum. Reduca eos in terram acificabo eos, Cr vou de ruam erunt m hi in popula, o ero ero eu in Deumri r rcue tentur ad me in toto corde suo Et cur ficus pes mae,qua comedi a b pusunt cdabo Sedechiam regem O principes e us es reliquos de Hierusalem. qui remani erunt iu rrbe hac, qui baLuant in terra Ae PD:9 dabo eos in rexationem, J. Dctio emi omnibus regnis terrae r in opprobrasict maledictione tu unii ei 'locis,ad qua oeci eos. Et mittam meis gladium . O sanie n is p cm, donec consui rantur de terra qu.im deri eu. panibus eorum. Hac nus Hieremias.
Re eat quarta sentent: a, mihi quidem non tantum probabilior prios' ria ribus,sed ibi a vera certaq; Certum enim habeo. si conuenienter sacris scutenti litteris loci iii,de sentire volumus non aliunde sep .uaginta annos captiqVAE prρ uitatis quini ab ultima captiuitate ludaeoru sub rege Sed tua ordiri rurauit. τι nos detur . Neq; verδ. ut ita sentiam sola me pitui morum & grauissi- eorum qui morum virorum mouet auctoritas Iolephi in Eb ri. Iudaicatum anti
eos a Mil quitatum. Clementis Alexandrini in primo libro tiromatum,Iulij Afri cc rpi e cu cani in lib. 1.annalis, Eusebii in chronicis.& in lib. i de prςparatione P. Se echia Euangelica cap.vit. in lib. 8. de Demoni ratione euangelica, in dispuc tu i tatione de septuaginta hebdoniadibus,Lactanti j in lib. . diuinarii institutionum cap. 3.t . Hieronymi per .cap Ezechielis,& in prooemio seper libro Aggaei propbetae,Cyrilli Alexandrini in lib. S. aduersus lulianum, Isidori in lib. 1. Etymologiarum cap. vlti & Bedae inlit, de se,
aeruibus mundi ut non memorem hoc loco complures recentiorum, . sane dolios&. diligentes chronologos, qui eandem veterum sententiam magno assensu comprobarunt: non inquam, tam horum me mo uel auctoritas , quanquam, ut par est, mouet sane plurimum: quam o
quod hanc sententiam in dii linis literis planis Eme& explicatissime
eonsignatam, testatamque video. Etenim quotiescunque diuina scriptura horum septuaginta annorum meminit neminit autem sep numero, velut in extremo libro posterioris Paralipomenon apud Hi remiam cap. 21.& 29.& apud Danielem hoc nono capite Amper V cat eos annos desolationis, solutionis,& vastitatasan quibus nimirum terra ludaeorum sutura erat inhabitata, inculta, o penitus deserta:
482쪽
A de actura erat sabbathum. hoc est inculta & horrida futura, nam ne . estque septimo die, neque septimo anno terram colere, per legem Mo- terra cel sis,licitum erat Iudaeis. Haec qui reputat secum, simul & illud consi- brare su derat, quo primum tempore eiusmodi vastitas, solitudo, & desolatio sabbata. terrae ludaeorum contigerit ex ipsa Scriptura liquido cognoscet, eam minime accidisse in transmigratione Iechoniae: siquidem per undecim annos postea,videlicet regnante sedechia,& urbs templumque stetit,& regio ipsa ac terra ludaeorum culta & habitata filii. Si autem hoc non accidit tempore techoniae profecto manifestum est id multo mi nus in captiuitate regis Ioacim,aut regnante Iosia,contistis e. At ve-B ro in captiuitate Sedechiae, scriptura docet,templum fuisse incensum, urbem direptam de desolatam, regnum luda deliructum, Iudaeos omnes aut secro igneque consumptos , aut captiuos Babylonem miserrita me abductos, etiam qui ab lioste relicti fuerant in Iudaea, paulo post in AEgyptum profugille: denique omnem ludaeorum regionem,in vastitatem solithidinem ac desolationem esse redactam. bis igitur haec in sacra historia legens. non clarillime videat, illos septuaginta annos
captiuitatis, quos diuina scriptura vocat annos solitudinis. vastitatis, di desolationis, non ab alio temporis initio,quam a tempore captiuit iis Sedechiae.ordiri oporterer Sequitur altera quaestio de eorum septuaginta annorum exitu & sitane. De qua non minor est,quam desuperiori, inter doctos viros controuersia &sententiarum diuersiitas. Ego tres, lux nobiliores sunt,scia inundas tentias hoc loco percensebo. Fuit opinio quorundam, qui septuagin- niti Dei tuita annos calamitatis ludaeorum, duplicitcr dillinguerent, ut alios di- o. anni cacerent fuit se annos captiuitatis Iudaeorum:alios vero desolationis tem- pr tatu. pli. δ: urbis. Atque illos quidem ordiuntur a transmigratione Iecho- prima viniae. terminant autem in primo anno regis Cyri: bos autem incipiunt mo eoruma captiuitate Sedechiae, cum urbs. emplumque incensae uersaq; sunt qui do lue& finiunt in secundo Darij 'Hystaspis anno. Existimant aut cm isti hac facit hise
D se vita distinctione, omnem diremisse controuersiam, G discrepantes plara inta scriptorum opiniones ad concordiam polle reuocare. Verum de istius an noli
mo i hominibus verissimῖ dici potest , quod de priscis quibusdam
Philosophis scite dixit Aristoteles a inquit, re putentes de facili tem refclenunci ini. Etenim. isti non aduerterunt,suam illani distinctionem pii- htur.
gnare secum , & seipsam euertere. Namque duo illa inter se pugnant: 'ri f. iii LVnum est a transmigratione Iechoniae, usque ad primum annum Cyri de gruer. suxide septuaginta annos captiuitatis alterii est ab aversione urbis S templi,
483쪽
templi ad secundum usque annum Dacij Hystaspis . praeteri in septua Aginta desolationis aianos. Et horum quidem alteriim tollitur ab altero. Nam cum a transmigratione Iechoniae usque ad euertionem urbis& templi undecim tantum an nitran fieri ni, ut in quarto libro regum cap. I .& 2 s. apertissime traditur: ἱ primo autem anno Cyri usque ad secundum annum Daris Histaspis . ut probatis lima regum Persidis docet chro nologia quadrag nta anni numerentur , fieri non pote st, ut cum initium septuaginta ann norum captiuitatis sit prius annis undecim quam principium septuaginta annorum desolarion: s horum tamen finis quadraginta annis posterior sit, tuam finis illorum. Famii nab euertione urbis & templi, anni sunt duntaxat septuaginta usque ad secundum annunt Daris, ergo usque ad primum annum Cyri .erunt tantummodo triginta .sqi idem a primo Cyri anno,usque ad secudum l rari j Hylla spis, este qruidraginta annos. in confesso eli apud omnes. Sed transmigratio Ieclioniae praecellit desolationem urbis de templi
annis tantum undecim .ergo ab illa usq; ad primum annum Cyri monpollunt eis e septuagnita anni, sed duntaxat vitiis & quadraginta. Quod ii hic computare volumus septuaginta annos,necesse crit, a desolatione urbis vi que ad annum secundum Dari j Hyltaspis, non septua-sinta annos sed prope culmina numerare. His accedit quod nuiquam scriptura, duplices facit hos annos septuaginta, alios captiuitatis, & CTheodore alios desolationis,sed unius tantum modi, appellans eos, nunc annostia de fine seruitutis& captiuitatis interdum solitudinis& va' itatis: aliquandos tuagin- sabbatismi & quietis terrae, denique,nonnunquam desolationis &stuta annom poris. Ab hac opinione, vel nullatenus, vel proxime abest sententia desolatio. Theodoreti: qui in suis commentariis super nono capite Danielis,si quid militer distinguit annos captiuitatis,& desolationis,illos incipiens ascripserit. prima captiuitate Iudaeorum, quaes facta est anno tertio regis Ioacina, terminam autem in primo anno regis Cyri ,hos verδ inchoans a des
latione urbis & templi,& finiens in secudo anno Dari j Hystaspis sed praestat sententiam Theodoreti. propriis eius verbis expressiam, hic Padscribere. Temptu, inquit, captistatis omnes idem posuere .ct Hieremias, o Zacharias: in septuagesimo enim numero omnes consensere: sed non ab eisdem temporibus omnes numerare eos a rnos exorsisti, in Drum, at in Dariuim hunc ipsum numerum desinere dixerunt. Etenim,Hierem so' Esdras,aprima captiuitatu initio numerantes,iure a que ad Drum septuaginta de iunt annosi fed Zacharias,a desolatione urbis is templi numerans, sq:uaginta annorum numerum, regnante Dario compleri aseruit. Nam quia
484쪽
A terruvis Iudaicus captiuus fuit .Pnmὸ sub rege Ioacim tum sub Ilio eius Iechona tertio, sub Sedech: is ter quoque quodammodo uberatas cir in patriam reuer fuisse dici potest primosub Dro, cindesub Dario,ad extremum sub Artaxerxe qui mi sit Esdram ct Neemiam, ut muros Ieru alem reficiendos curarent. Eorum igitur,quι primo captisunt, septuaginta amu Cyro regnante Referitur complentur: anni vetoseptuaginta desolationis icmpti, Oxrbu. non ante se- Theodore cundum Dar' annum completi suntata ut tam prophetia Hieremiae ct Esdrae, tus. quam Zacharia de fine septuaginta annorum, mendacio careat, ct omnino vera):ι. Haec Jheodorous. At enimvero simili argumento,ut superior
opinio, haec Theodoreti sententia refelletur. Namsi captiuitas regis B Ioacim praecessit desolationein Hierusalem & templi, anuis duntaxat decede octo. ut ex vigesit noterito, vigesimoquarto, dc vigesimoquinto capite libri quarti regum manifestum eia det blatione autem Hierusalem usque ad Cyrum ipse putat annos non amplius triginta,essicitur profecto, a captaui ate reg:s loacim , usque ad primum annum Cyri, Secunda non esse plus octodi quadraginta annos, cum ipse tamen sepuaginta eo- armos recenseat. ' rum qui di
Secunda opinio multorum Sc in pi is nobilium auctorum est, cui septua Clementis Alexandrini in primo libro stromatum Lusebi j in chroni ginta ἀπ-cis,& in libro decimo de praeparatione Euangelica cap. vltimo atque nos in secuC in libro octauo de Demonitiatione Euangelica : Diui Hieronymi in do Da ij prooemio Aggaei .dc super primo capite Zacliariae in quartum item O Hystaspis put Ezecbielis, s ivi Augustini in libro decimo octauo deciuitate Dei anno viri. cap. 26.denique Isidori in libro quinto Etymologiarum capite ultimo Hi censuerun praedictos septuaginta annos captiuitatis, in secundo anno Dari j Hyliaspis qui tertiuypost yrum apud Persas regnauit esse c5pletos: scilicet,eo anno, quo intermissa tepli aedificatio, repetita,& sexto anno eiusdem rcgis. ut scribit Esdras capite s.& 6. consummata est. Firmatur baec sentcntia tribus argumetis. Primo manifestum est illos septuaginta annos vocari a sacra Scriptura annos desolationis , templi videlicet: sed usque ad secundum annum Darij, terra plum fuit desolatum ergo usq; ad eum annum tempus illius captiui- D tatis excurrit. A lterum argumentum duci:ur ex primo capite Zachari. aetenim Zacbarias narrans visionem quadam. luam ipse habuit in secundo anno regis Dari j scribit vidis te se angelum ita cum Deo loquelamn: De ne exercitus , que quo non misereberis Hierusalem. urrium Iuda quibus iram es, te tam se ruagesimus annus e .Quibus verbis apertillime significari videtur, secundum annum Darij, fuit se annum septua
485쪽
septuagesimum captiuitatis post quem promiser. at Deus Iudaeis per A
Hieremiam , non modo solutioncm captiuitatis Sc reditum in patriam .sed ingentem bonorum omnium copiam Praeterea , in capite septimo eiusdem prophetae scriptum eth anno quarto Dari j,obiurga se Deu Iudaeos per Zacliariam ii sce verbis: Cum ieiu ueretura: quinto ct septimo menseper hos septuaginta, annos η nquid ieiunio ieiuna in mihil Ergo secundo & quarto anno Darij, vel complebantur, vel non ita pridem completi fuerant septuaginta anni Tettium argumentum pe. titum cli ex nitioria Elther do Mardochaei: in cuius libri capite secundo& undecimo proditum e f. Mardochaeum filisse de numero captiuorum,quos Nabuchodonosor cum rege techonia Babylonem ab au Bxerat: li igitur Mardochaeus, liti vixit tempore Assueri seu Artaxerxis mariti Esther quem nos cu Eusebio aliisque censemus suis se Artaxerxem Memnone captus est cum Iechonia, non potuerunt septuaginta anni captiuitatis compleri in primo anno regis Cyri, sed multis at nis post. Siquidem a captiuitalc lcchoniae usque ad desolationem Hierusalem fluxerunt anni undeci in hinc it usque ac Cyrum et nuxillent anni septuaginta c)m a primit anno Cyri, usque ad regnum Artaxerxis Memnonis praeterierint anni plures quam centum quinquaginta. sequeretur, Mardochaeum tempore illius Assueri,ducentos triginta annos fuisse transgressum: sed neque tam annosam aetatem ferebant ea Ctempora: nec si tulissent,ea suissent satis firma N idonca ad res eas gerendas, quas gessisse Mardochaeum accepimus. Ne igitur in hoc tam graue incommodum incurramus,septuaginta anni captiuitatis, ultra Cyrum extendendi,& in regno Darii terminandi sunt. Haec isti pro suae opinionis uon sirinatione, vel asserunt, vel afferre possent. Secundum quos necesse est,a desolatione Hierusalem , usque ad primum Cyri annum,non plus triginta annos et se. Siquidem a primo anno Cyri usque ad secundum Darij quadraginta anno Ripsi numeraut & verissime numerant.Atque hinc nos argumentu capiemus
renitadi is bini opinione. Fuisse naque plus quadraginta nedum triginti ta nos, i desolatione Hierusale usque ad Cyrum manifesta consitat ratione. Etenim,poli desolationem Hierusalem, quae anno decimo octa .uo regis Nabuchodonosor facta est,ut traditur in libro quarto re mcap. 1s .regnauit Nabuci, onosor viginti sex annos,ut ex ultimis verbis libri quarti regum,& libri Hieremiae colligitur, & hoc loco , si id
arunc ageretur,facile probari postetmimirum, omnes auctores regi
Nabu Aodonosor quadraginta tres annos imperii assignarunt.Hab A
486쪽
A mus igitur a desolatione Hierasalem usilue ad morte Nabuchodono ser, viginti sex annos. Post Nabuchodonosor, usque ad Cyrum regnarunt quatuor reges Chaldaeorum,hoc ordine, Euilmerodachus , Ni glissariis Labosardachus,Nabonidus,sicut Iosephus,Hieronymus, &ipsemet Eusebius ex sententia multorum veterum, in suis scriptis prodiderunt. Et quidem secundum omnes, Nabonidus resnauit sc ptem & decem annos: quos si iunges cum praedictis viginti sex Nabi chodonosor, habebis quadraginta tres annos a desolati one Hierusa lem , .v'xie ad Cyrum, etiam omissis annis, quibus alij tres reges priores diabonido , post Nabuchodonosor, Chaldaeorum imperium tenuerunt. Liquet igi urin desolatione Hierusalem usque ad Cyrunt, B multo plures fuisse annos quam triginta;&quodliuic necessarib consequens est,usque ad secundum regis Darii annum,multo plures suisse quam septuaginta. Sequitur nunc, ut tria illius sententiae firmamenta demoliamum soluuκων Prima ratio ita soluitur,licet templum non est rescinam ante regnum =ationes se Darij Hillaspis: attamen, uia primo Cyri anno soluta captiuitate data cunda vi. Iudaeis potestas est redeundi in patriam, templumque reficiendi, cuius nionis. aedificationis proxime sequenti anno, ut narrat Esdras, iacta i ni sundamenta.& terra Iudaeorum ab ipsis habitari& coli coepit, idcirco se- ptuaginta anni captiuitatis,solitudinis,& desolationis, merito dicuntur eo tempore fuisse completi. Quod si nos ea ratione urgere instastant eandem nos proseistb vehementius in ipsos retorquebimus. Si quidem,desolatio urbis Hierusalem non videtur persecte sublata,vsq; ad vigesimum annum Artaxerxis Longi mani, quo anno Nehemias, permissu auxilioq; regis,prosecuis in Iudaeam,urbem Hierusalem e truxit, moenibus eam cingens,ponis instruens,aedibus complens, vicis& plateis distinguens, denique commode tutoque habitabilem fociens. Quare, si rationem istorum sequi volumus, similiter conficiemus , septuaginta annos desolationis, non ante vigesimum annum D Artaxerxis Longini: ii esse finitos. Sequitur secti a ratio petita ex quodam loco Zachariae: sed is i locus, v benu perpendatur , parum Explicatur istorum iuuat sententiam. Non enim Angelus assirmate & a Icueran- Dcio Za-terdixit, secundum annum Darij,esse septuagesimum captiuitatis, sed charia c. id enuntiauit per interrogationem,quae exprimit affectium animi d
lentis, & quasi queribundi: ita ut verba illa angeli, eam reddant sente- - . tiam,Nunc iste est ann eptuosioru Zc si dicat, non est, sed iampride ille quidem transactus est. V ui sunt igitur Domine, tua illa tam am-
487쪽
pta & magnifica promissi , in nobis post septuagesimum annum Aexplenda ξ Vbi tot tantaque bona a nobis diu multumque optata &expectata Z Vel fimasse, quod ante nos prodidit Scaliger,septuaginta anni,quos memorat Zacharias,longe alii filere quam septuaginta anni captiuitatis,ae quibus nunc agitur,& aliunde ceperunt exordium.S edunde nam ὶ Mihi quidem certὸ non liquet. Nam quod dixit Scaliger, coepisse a trigesimo quarto anno Darii Hystaspis id nobis , qui nec putamus Xerxem lutite maritum Estho,eumque, qui templi aedificationem impedivit, nec censemus Darium,quo regnante aedificatio tε pli absoluta est, fuisse Darium Nouium, quae duo tamen vera ducit Scaliger, nullo modo probari potest. Restat tertium argumentum ex BDuo lacili historia&chronologia Mardoc ei ductum. cuius tamen perfacilis ex tri Est cr plicatio est. Nam quod in capite undecimo libri Esther scriptum est, de tempore Mardochaeum fuisse de numero eorum captiuorum , quos transtulerat Mardochs Nabuchodonosor cum Iechonia non significat,eum fuisse virum de il- 2 cai r sequi simul cum illis de Iechonia transnigrauerit Babylonem: sed fuisse ex eorum captiuorum stirpe, genere, ac semine. Hoc autem in laudem Mardochaei positum est, quod is fuisset ex genere eorum, qui eum a bonia Dei iussis obtemperantes, ultro se regi Chaldaeorum dediderant:non autem ex eorum stirpe,qui cum impio sedechia Dei Cmonita contemnentes,deditionem facere recusarant. Iam verδ locus
ille qui est in capite secundo libri Esther inime fauet istis sic enim
habet. Erat vis Iudam in Susan ciuitate,vocabulo Mardocham, Dus Iais,
μὴj Semei, silii Cis destirpe Iemini, qui tra 'satin fuerat de Hierusalem eo . tempore quo Iechoniam regem Iuda Nabuchodonosor transsu cro. In his verbis, illud qui transum fuerat de Hierusalem non debet referri ad Mardochaeum,sed ad proauum eius Cis: licet alterum illud relatiuum qui fuit nullitiis Eilber ad ipsum Mardochaeum sine dubitatione re 3. Opinio, seratur. DVera est se- Quid alij senserint de fine septuaginta annorum , adhuc disserui ptuaginta mus: quid nos existimemus , deinceps breuissim ξ declarandum est. annos pri- Arbitramur septuaginta annos captiuitatis esse finitos in primo annomo Cyri Cyri. Etenim ita sentit Iosephus libro undecimo antiquitatum, &lia anno termi bro vigesimo, Iulius Africanus libro quinto annalium, Lactantius linari. bro . cap. s. Seuerus Sulpitius libro et .sacrae historiae Cyrillus libro .se ph. m. contra tulianum,& Beda in libro de sex aetatibus in di, Quin etiam c. veritatis euidentia conuictus Eusebius, in libro decimo de praeparat o .c.7. tione Euangelica capite ultimo , hoc ipsum acti Q. ademque super
488쪽
A vigesimo nono capite Hieremiae consessus est D. Hieronymus Prob. tur id ex quatuor locis scriptune. Primb quidem id concluditur ex vi timis verbis posterioris libri Paralipomenon. quibus traditur, seruisse Chaldaeis Iud os per septuaginta annos usque ad imperium regis Persarum, hoc est usque ad Cyrum,qui, ut ibidem subiicitur, primo anno soluit Iudaeorum captiuitatem. Deinde, probatur hoc ex vaticinio Hieremiae,quod est in cap. 21. praedixit enim Hieremias septuaginta annos captiuitatis,tunc esse complendos, clim Babylonis imperium esset delicii m. Est aute destructum. a Dario Medo & Crro,' ut supra docuimus, eodόmque ipso anno Cyrus regnare coepit, ut supra dis inim est in secunda quaestione huius capitis,& in propositione tertia. Idem praeterea confirmatur eiusdem Hieremiae tem monio, qui in . vigesimo nono capite vaticinatus est ,Judaeos, completis septuaginta annis captiuitatis,& liberandos seruitute,& in patria ' suam reuersi ros:sed utrumque primo anno Cyri Iudaeis accidisse , docet Esdras 4n
exordio libri sui.Ad haec, confirmatio eiusdem sententiae sumi potest ex vaticinio Isaiae, quod est apud ipsum cap. .& s. hisce verbis expressum . . dico Cyro , pHur memes, ct omnem voluntatem me complebis.Qui duo Hierus em,ad icaberis, templo undabem. Hac dicit Dο- minu4 Christo miscro mus apprehendi dexteram,ut subiiciam ante faciem C ei in gentei. r dors regum vertam. Et dabo im thesauros abscoν litos, cta cana secretorum. Egosuscitabo eum adiustitiam, o vias ritu diri am. Ipse ciuitatem meum adificabit ct captiuitatem meam dimittet, non in pretio MLin muneribus, licit Dominus. Hactenus Isaias. Quid potuit dici luculentius ad ostendendum, septuagenariae illi Iudaeorum captiuitati finem in O di 'regni sui Cyrum posuisseὶAtque hunc locum Issiae legens Cyrus sibi a Iudaeis indicatum, obstupuit, videns tot se annis ante, de . tario nomine appellatum , sitimque stelicitatem tmto Ri in pro' oris ud,
in ac praenunciatam. Quocirca admirans vatis diuinitatem, ino credibili,quae scripta erat exequendi cupiditate, diuinitus in in- omata es, census. Et sanἡ hoc ipse visus est indicasse in suo illo edicto, in quo
bietur , omnia regna tetrat sibi esse a Deo tradita, mandatumque,utae ficaret domum Domini in Hierusalem. vertim, disceptatio de Mes bifari atque initio septuagenariae Iudaeorum captiuitatis, hoc loco ter
489쪽
O N i et v R hoc loco grauis admodum, & pia, ac rei
fiosa precatio, qua Daniel pro deliberatione populi
lebraei Deo supplicauit. Sed cum ea liberatio pro mista esset a Deo, transactis septuaginta annis Babylo--nicae captiuitatis, futura,& bis ab Hieremia praedi quod alio- esset, & quo tempore Daniel haec praecatione usus est, iam septuage qui Deus simus captiuitatis annus ageretur, ut supra ostendimus , instaretque u facturum promissa Iudaeis liberatio; posset fortasse quispiam mirari, & de nobisse promi- quaerere, cur Daniel pro liberatione Iudaeorum, quae omnino , dc pro-jerat. xime futura erat, tam sollicite S anxie Deo supplicauerit. Num di
bitabat ne non fuisset illud a Deo promissum , vel a Hieremia praedictum)At ipsemet paulo ante dixit,ie intellexisse illud Dei promissum,& illam Hieremiae de septuaginta annis desolationis Hierusalem praedictionem. An sorte Dei promissis dissidit, veritus ne promissorum
suorum Deum poenituisset. Atqui bene nouerat Daniel, eam inconstantiam in Deum , usquequaque immutabilem , non posse cadere. Quippe in libro numerorum capite vigesimo tertio. legerat, non est CDeus quasi homo, 't mentiatur,nec vim, hom:nis,ut mutetur: & in primo libro regum tap. 11.triumphator in Israel,non ecteturpaenitudine: neque enim homo est,ut agat pomitentiam. solatis Ad hanc quaestionem tacite ita respondet Theodoretus, quassonis. Deu missio aliquid nobii promiserit, si tamen nos promisis ritu in ignos ex hibeamus , lectum benificentiae e impediem: s. Timens igitur Danies, ne peccata Iudaeorum diuinis promisiu ob arent reces apud Deum muli canit D.Hieronymus ita respondet. Postulat a Daniel promissam populi liberationem, non quod incredum 'futurorum , sed vi quod Dem per suam promiserar clemcntiam,per ipsius preces impleret,vel ne nimia securitas D prede negligentiam, ierligentia vero parcret os sum. in praedictis verbis Theo tinat ita doreti & Diui Hieronymi, duplex continetur propositae quaestionis finem, ut solutio. Prior solutio Deum ita nonnunquam praedemnare ali- media etia quem finem , ut simul etiam praedestinet certa quaedam ut vocantur in ad eum Golis, media, per quae vult adeu fine perueniri. Vel,quod recidit eo- prouideat. dem ita Deu praedes inare effectu aliquem,ut simul quoq; praedestinet certum quenda modum, per que tantu modo decreuit e tactum illum Act, p, praestare. Exempli causa, statuerat quidem Deus, Paulum conuertere
490쪽
A ad fidem Christi sed per orationem tamen Deati Steriami Praeclamnauerat etiam lacob patriarcham ad principarii in populi Hebraei, S ad
vicam aeternam. sed cuas tamen generationem cum itiat et eius Rebecca lterilis ellet patris isaac precibus donauit. Loge viget imum quinti in caput Genet eos. imili igitui racione decreuerat Deus exactis septuaginta annis, libetare ludacis seruitute Babylonica: sed id tamen non aliter ficere decreuerat nisi multis ante prophetarum, sanctorumque virorum precibus, dc lachrymis rogatus ac sollicitati . Cum igitur tempus illius promissa libertatis appropinquaret, vehementius Da nielis animum Deus coniniouebat & incitabat,ut ii iis precibiis,ipar-B i stachrymis .adhibitis etiam variis corporis macerata inalbim, eam II berationem a Deo expeteret , atque flagitaret. Postvrior eiusdem quaestionis solutio est duplex esse genus diuinorum pronustorum. vnu O p ex geomnino absolutum, S nullatenus pendens ex hominum voluntate, & no liui3
quod nulla hominum prauitate. tuo minus impleatur impediri poteit. Huius generis fuit Lei promissum de misit e lilii sui in mundum ad servaliduni genus humanum. Alterum genus Dei promulorum est lμιῆ, conditionale, quod ita datur hominibus, ut non sit imple ndumniti ea conuitio conditio adsit.quae ab ipsis exigitur , huiusinodi filistereor illud Dei stat crum. promissum datum ludaeis de aeterna terrae Chanaan pollellione: id
C namque ita promissum illis sitit,si tamen ipsi Dei iuvis& praeceptit
obtemperarent,quod quia non iecerunt, propterea Dei promissis sirati sunt. Lege cap. 2 i. libri quarti regum,praecipuὸ autem caput secundum libri primi regum. Atque harum praedici: onum conditionalium .siue quae ad comminationes,sive quae ad promissiones pertinent, luculentam reperiet lector doctrinam , apud Hieremiam cap. 18. clarissimum item exemplum apud Ionam de Niniustis .Potuit igitur fieri ut Daniel vereretur ne illud Dei promi ilium de solutione captiuitatis Iudaeorum poli septuaginta annos,non fuisset absolutum, sed tantum conditionale . ea dumtaxat ratione praestandum, siquidem Iudaei suo- .P rum scelerum poenitentes, vitam deinceps honestam,ac diuinae legi congruentem agerent C .in autem Daniel videret, Iudaeos tot malisti calamitatibus a Deo castigatos, nihilo meliores,quin etiam peiores
esse factos: meritd dubitare poterat, ne Iudaei diuinis promitiis ficti essent indigni. Ergo non frustra.& sine ratione, Daniel tam obnixe ac religiose pro Iudaeorum liberatione Deo supplicauit.