장음표시 사용
791쪽
A cle in Cbristi anium nocet ,si eam d struentii vi non resistat. Verum c quaestio,iacile soluitur hac distinctione scholastica: si comparatio do-& indocti hominis,dc utriusque iusti ac sancti, fiat in gloriacssentiali mensura meriti & praemii sanctorum non aliunde, quam ex magnitudine gratiae, di caritatis eorum aestimari debet. Maior tamm o casio sese offert,uberiorque suppetit materia,augedae gratiae, gloriaeq; amplificandae doctoribus Ecclesiae,quam idiotis : eorum quippe munus & osticium est,iii docendis auuandisque hominibus, Deique nomine atque honore illustrando, perpeti δ versari. Quod si non agatur B de gloria essentiali, scd de accidentali non dubium in , quin praecipua
quaedam,&singularis huiusmodi gloria, sanctos Ecclesiae doctores in
coriis maneat;quam Theologis appellare libuit, aureolam; eamque triplicem distinguere; unam doctorum; alteram martyrum; tertiam Virginum. Ceterum, Vera superiorum. verborum angeli interprεtatione posita Ridicula in& conssiluta iuuat etiam hoc loeo deridendam propinare lectori, in- terpretatiosulsissimam Porphyrii linterpretationem;qui superiora verba,quae an- Porphyri gelus de resurreetione omnium hominum aperie S expresse dixit, ea exDinio. conatus est,ad regis Antiochi, &Machabaeorum tempora & gesta de- torquere,Tarta inquit,victoria a Machabas caesis Antiochi ducibiu, seque Antiocho in Perside mortuo fatuatin spvir Israe quiscitin e ratin libro Dei hoc est, qui legem Dei fortisime definderat. E contrariὸ, delati sunt de libro illi nimirum quiprauaricatoressuere legis, ct partes Antiochi secuti sunt.Tunc, qui inpuluere terra dormiebant id est, operti erant malorum pondeae ct tanquam in sepulchras Oseriartim resonditi iacebant ad inspera tam victoriam, de terra puluere surrexerunt, ct de humo eleuauerunt caput suum custodes quidem legis,resurgentes in vitam' atoriam: praeuaricatores autem,in opprobrium si piternum. Magistri autem ct doctores, qui legis no-
D titiam habueruut,fulgebunt quasi calom: ct qui itferiorespopulos,exhortati sunt ad custodienda. ceremonias Dei, ad iniur astrorum splendestini. P
nit quoque Porphyriu historiam de Machab is,in qua dicitur multos Iudaeorum sub blathathia,& Iuda Machabaeo, ad eremum confiigis.,& latu iste in speluncis atque cauernis petrarum:& post: victoriam processisse.Et haec nunc metaphorice,quasi de resurrectione mortuorum
esse pratalicta. Haec Porphyrius.
Cuius interpretationem,meras esse nugas, ineptias, atque sgmen- Referituria,facile est,uel nullo docente aut dicente, cuiuis intelligere. Si enim Porphmia quod proxime antecessit de tribulatione illius temporis, quae tanta dicitur
792쪽
dicitur esse sutura quanta nunquam antea post orbem conditum sus Arit.id nullo modo intelligi potest, ut iupra ostendimus. de tribου lati ne quae ab Antiocho Iudaeis accidit:quato murus cὁ referri haec poterunt , quae tam euidenter de resurrectio ac mortuorum praedicta sunt. Quod si per dormientes in puluere terrae intelligere oportet, secunda Porphyrium. Machabaeos.& eorum socios; qui ut fugerent persecutionem Antioch in specus, S: subterranea loca sese abdiderant , atque' inibi tamquam mortui in sepulchris versabantur; clim isti ea calamitate premerentur propter pietatem erga Deum.& obseruantiam diuinae legis .eos profecto, viros bonos 5 pios suisse necesse est. Quomodo igitur de istis loquens angelus dixit, aliquos eorum resurrecturos dad vitam aeternam alios veco ad opprobrium sempiternumὶSed praestat hic adscribere,quemadmodum hanc Porphyri j. contumaciter ve-
Theotire- ritati repugnantis explanationem, refellat Tneodoretus. Dicant, inim quit,qui hac Antiocho aptare cotrantur, quinam resurrexerint illo regnante,
Hum Yreta quorum at vitam aetermim, alijsempiternum dedecin perceperint3 Quod si isti. refellit. stu verbu significari dixerint Ricbabaeos,qui e peluncis exierunt, maiori risu digni erant,siquidem eosdem fuisse pios, ct impios necesse erit: cam propbetia
dicat,eorum quι dormiebam in puluere terrae, alios resurrexisse ad vitam arrenam alios ad opp)obrium sempiternum at hoc minime quadrat in Macbaιaeos: 'm quippe fuit omnis eorum catin. Neque in eos competit,quod dicitur de vi Gra aeterna siquiuem im omnes, etiam post victoriam, 'elpes audem, vel in prae Iis interfecti,' sentem vitam perdiderunt. Igitur anilibus fabulis relicitis, communem hinc mortuorum resurrectιonem, o post resurrectionem Vicium futuram ii savim quo iudicio, alν aerema vita, al, ,empiternu opprobriis δε- suis declaraburitur.Hactenus ex Theodoreto.
Tu autem Dan et, claude sermones, O urna obrum v que assten in statutum plurimipertransibunt, oe multiplex e-risscientia. D
V oi s haeretice quid hic dicat angelusὶ Iubet enim Danieli,ut prophetiam suam obscuret. atque occultet; ita ut fiat tanquam scriptura, quae Hausa est& signara , legero volenti. Ex quo apparet,& Daniel ε auctorem fuisse huius
libri;&librii ipsius esse perobscuru.& perdissicile ad intellige dum. Atque hoc ipsum de compluribus aliis diuinisscripturis, alibi aditu est. Iudmq; proditu est a patribus, de lib. Gen. Iob,Canticoru
793쪽
A de primis & vltimis visionibus Ezechielis, de Apocalyps Ioannis, cu- Ηier. . ius tot esse mysteria , quot sunt verba, dixit Hieronymus; denique de ios. ad PauPauli istolis , in quibus quaedam esse dissicilia intellectu, diuus re tinum.
trus assirmauit. I nunc igitur heretice perfrica stontem, & audacia v- a. et Litens pro sapientia in concionibus imperitorum,& perditorum,tuique similium hominum, tua ista circulatoria loquacitate & iactantia, licet reclamantibus sacris libris cunctisque patribus repugnantibus, dic nihilominus tamen confidenter,omnem diuinam Scripturam, cuilibet, etiam de vulgo,facilem esse intellectu ac perinam. Sic prosectδ est in-s genium haereticorum pipet cos tecte ac modice mentiri. Nam quia semel veritatis fines transierunt, insigniter atque impudenter iuuat esse mendaces . Nimirum similes isti sunt Herostrato: quem scrunt . incendio Ephesimi Dianae templ i,toto orbe celeberrimi, nomen suum nobilitare Voluisse: sic isti,ruina Catholicae religionis & doctrinae , gradum sibi struunt ad gloriam. Sed nos verba Danielis, quae proposita
Tu inquit, Daniel, clode sermones, o signa librum, O c. Angelus , qui Interpreta Danieli multiplicem reuelauerat veritatem occulta esse significas quae iis νιrbο- es ipsi locutus est, praecepit,ut sermones suos inuolucret, librumque ita rum Da- signaret ut quamuis plurimi eum legerent, attamen obscuri tatis eius molis.
profunditate minime penetrantes diuersa admodum de libri eius intelligentia opi narentur. Et boc est quod ait pertranslunt plurimis est, plurimi tuum librum perlegent: talianus enim dicere , percurri librii, pertransilui historiam.Vel .illud pertransbunt plurimi significat sore plurimos,diuersis temporibus & omni aevo, qui lecturi sint has prophetias. od autem sequitur, ct multiplex erit silentia, signiscat, obscu- r undiritatem libri causam fore, ut eum legentes,atque interpretantes pluri- lasmas,maximύq; diuersas interpretationes afferant: quae res multiplice Icript-ra. D diuinae Scripturae scientia parit.Tantaen mest sacrae Scripturae ubertas& foecunditas,ut multoru,& inter se discrepantium, veroru tamen omnium sensuum,non modo capax, sed ferax etiam sit.Nam, ut omittam,quod idem scripturae locus multos sensiis in iam litterales habere Trubet potest habet praeterea sensus mysticos: quoru natura & tractario mul- ante adimtiplex est,parem utilitati iucunditatem habens. Quod autem subditur, plenensus que ad tempus statuti ,tri laem habet intellectum vel qυoad veniat aen gma. tempus a Deo praefinitum,quo tempore euen 'ra sunt, quae in hac vi- Iren. lib. sione angelus praenunciauit Danieli:tuc enim,quae nunc obscura sunt, aduer. ha
ipso euctu patefacta &coprobata,liquidb intelligemur.Nam, ut recte
794쪽
77 IA qui scripturarum sacramenta cognouit; de intelligit aenigmata & ver Quu i δε-
ba tenebrosa , propter m disteriorum magnitudinem; de interpretatur nem Joaparabolas:quiq; occidentem ii teram tra ferre potest in spiritu vivifica sit turaetem Et vGo,quem dinodum diuina dicripturar5 humano ingenio & interpres. arte adinventa& elaborata sed diuino spiritu condita est: sic ad ea in D. H ιν. intelligenda,& interpretanda .eodem spiritu Dci. super omnia, opus est; hunc Dou. eo inqua spiritu Dei .cuius Ecclesia illuminatione illustratur,magisterio docetur,ductu regitur,instincta mouetur deniq; gratia vivificatur.
iacauit, se nolle cupere , quamdiu duratura , dc quando linem habitura Ierrogaue-
esset persequutio Antichristi. Breuitas enim tribulationis, si nota sit, yi raucissimagna est leuatio doloris, magnumq; eam sustinentibus, latiu. Quocirca, Paulus secundae ad Corinthios quarto capite, quo praesentis vi- tae tritillationes, magno animo terrent Christiani, docet,quantumcunque sit,quod in praetenti vita toleratur,momentaneum csse ac leue : id tamen immensum gloriς pondus in aeternitate operari. Duos illos angelos states in duabus fiuiiij ripis putat diuus Hieronrmus suisse principe regni Persarum.& principe regni Graecolu,aduersantes Hebraeis,& liberationi eoru reni entes:angelum verd stante super aquas fluminis, esse Gabriele, petamante istius Danielis,& populi Hedraei patronum ac defensorem. Quapropter Daniel non illos sed hunc interrogauit. Quamquam lectio quam hoc loco sequiti ir Theodoretus,& commentarius chis habet,non significat Danielem, sed duos illos angellis, interroga se tertiu angelii qui stabat super flumen. Quam lectione si
795쪽
nomen bie non est expressum,recte existimat D. Hieronymus . intelli- .gendum esse Tigrim; scilicet quem supra, capite decimo , nominaue' . rat. Quod sane secui adum noliram sententiam verissimum ei qui spequi. unam eandisinque visionem, his tribus capitibus continenter nar-rxri arbitramur. Per duos illos angelos liantes in ripis fluuii, significatur,stetisse tunc& floruisse imperium Persarum, & Graecorum . quarugentium illi angeli praesides ac tutores erant: Gabriel verδ, qui patro cinium Iudaeorum gerebat,ilans super aquas fluminis,signiticauit, ge-tem Iudaeoruiri,magnis calamitatum,& aerumnarum procellis, saevisq; malorum fluctibus fit ille tunc agitatam,&diuexatan, Vel significauit. omnium gentium & populorum imperia, ad modum aquae,fuxa& se Agacia et se,& in finem plane interitura. ,
Et cim iurasset per Diuentem in aeternum, quia in tempuτ, σtempora, GP .dimidium temporis.
cuidnam denotet an di ilia periecutio Anticluilli:relpon ait angelus ac ni DNOIU- gelum iura reiurando duraturam in tempus,& tempora, & dimidiumra, ct ma- temporis. Iurat Deus pcr seinetipsum ut legitur in Deuteronomi j canis in ca- pite in psalmo centesino nono iurat etiam angelus,& hoc loco. . tam tolle- & in Apocalypsi capite decimo sed iusiurandum eorum .non aliud est,re. nisi magna eius quod dicitur confirmatio; videlicet,significando id esse immutabili Dei sententia,& decreto ratum , lixum, & prors9s irre uocabile.Eleuario autem tam sinistrae,quam dexterae manus angeli in coelum signi lacabat,immutabilia esse decreta Dei, siue quae in bonum hominum siue quae in malum spectant; siue quae ad res temporales. si- ue quae ad aeternas pertinent: vel omnium rerum, siue bonarum siue malarum siue temporalium, siue aeternarum dispositionem atque dispensationem, ex immutabili aeteri Que Dei consilio& prouidentia npendere. Illud autem,in tempus. r tempora,ct di Acm temporo, phrasis eis vittata Danieli,& ad eius imitationem, etiam loanni in Apocaly-
pix sientii cans tres annos,sup rque, dimidium annum. Nam tempus signiticat unum annum. tempora duos annos dimidium tempus,dimidium anni. Et de bac quide Drasi diximus supra in libro quinto, quod lectore scire covenit,cum explanaremus verta illi quae sunt in quarto capite buius libri Atem te .re ut botursuper te.
796쪽
A Caeterum in quaestionem vocari posset,in his verbis significetur clam i
omne te nisus quo repnaturus est Antichristus: an tempus dumtaxat, durabit quo saeuillima aduersus sanctos persecutio eius duratura est. Vetu in persequu- promptu est res podere huic quaestioni. Na quamdiu simpliciter regna- tio Antiturus iit Antichristus,a nullo,quod ego sciam,traditur: & nulli opinor chn'. mortalium fuisse compertum, quamdiu vero regnaturus sit,exquo tepore incipiet atrociter & crudeliter insectari factos, ipsisq; prqualebit, S ex hoc loco , & ex aliis, tam ipsius Danielis , qpam beati Ioannis in Apocairps,exploratum habetur Daniel supra in cap. 7. similiter ut his loquens de persecutione Antichristi,dixit, sanctos traditum iri in m B nus eius, usque ad tempus,& tempora,& dimidium temporis. Et in hoc ipso cap. paulo insta a temporcinquit quo ablatum fuerit iugesacrificium, id est, ex quo atrocissima Christianorum persecutio sub Antichristo coepta fuerit Z tra sunt dies mille ducenti nonaginta qui essiciunt tres anno de dimidium additis insuper duodecim diebus. Similia Danieli vaticinatus est Ioannes in Apocalypsi squidem in cap. a I. sic ait. C. Lcabunt rantes ciuitatem sanitam, per me fer quadraginta duos, in cap. 12.2 alter,inquit, id est,Ecclesia Christi sciet absconderse x. afacieserpentis id est,a persecutione Antichristi: peν tempus o tempora: dimidium temporis. Denique in cap.i3. loquens de Antichristo, datac e ri,altiores satare. Cr bellum gerere cuni sanctu, ct vincireus, per meia , es quadraginta duos . inamobrem tempus hoc Antichristi, nominatur. in Scriptura modicum tempus. Ioannes enim in Apocalyps cap. ia. ita scribit:vas ct mari: quia descendit diabolus ad vos,habens iram magnam lorens quia modicum temptu habet.Et in cap. 2o. est,post aduentu iri
domini nostri, usque ad finem mundi, quod tempus denotat ipse mille annis,ligatum esse diabolum,id est,potentiam eiu repressam atque seqnatam, expletis autem mille annis, id est, prope rinem seculi, s . lutum iri diabolum,quia tunc amplissimam habebit sicultatem impugnandi & infestandi homines: sed ad breue tamen tempus. Posi h c,in P ciuit, oportet itamsolui mod ita tempore, id est, ut dixit Angelus Danieli, per tres annos de dimidium,quo videlicet tempore per Antichristum, quibuscunque modis poterit, crudelissimὰ insectabitur bonos, & eos perdere quoquo modo conabitur.Huc spectat etiam , quod dixi: D minus; reserente Matthaeo cap.r . nisi breuiati fuisseηt dies issi, non eras ua omnis curo:perumtamen breviab tur propter electos. Dhxit.,breviabuntur pro eo quod est,breues & pauci erunt:quippe non amplus tres an-
797쪽
Atque hic licet admirari summisq; laudibus praedicar: prouidelita Amam Dei misericordiam: qui vim daemonis; in oppugnandis & infesta-Mira Dei dis hominibus mirabiliter temperet,ad utilitatem electorum suorum. clementia Siquidem omni hoc tempore praesentis seculi, usque ad finem mundita modera- longissimum daemoni concessit spatium oppugnandi hominem, sed edis diaboli xiguam dedit ei potestatem eum laedendi;at verδ prope finem mundi, tentationi- amplissimam is accipiet a Deo potestatem vexandi & amigendi ho-bia. mines,& maxime per ipsum Antichristum:sed ad id tamen angusti sit
mum ei tempus praefinietur , nempe non plus tribus annis & dimidio. . Itaque cum diabolus longum habet tempus tentandi parum potest nocere: cum autem plurimum nocere poterit,tunc is breuissimo tempo- dre,a Deo erit coarctatus.
eum fuerit empleta H fersio manus populisanta, complebuntur et uersa haec.
L L V D completa vel fgnificat idem ν transacta & sinita,ut sit senias postqua sancti, qui propter Antichristi persecutionem multifariam dispersi tuerant,destructa potetia Antichristi,& ipso interfecto rursus ad suas C sedes reuersi, publice ac liberὸ fidem & religionem Christianam praedicabunt tunc ventura esse,quae hic praedicta sunt de resurrectione mortuorum, & bonorum praemiis, atque improborum suppliciis sempiternis. Vel potius,ut interpretatur D. Hieronyssus, illud completa dioeso significat tempus. quo sancti declinantes Antichristi persecutionem, dupersi fuerint compleu, id est generali quadam dispersione, ut intelligamus non paucos aliquos, sed serὸ omnes, id temporis,per varias regiones disperium iri,ut Antichristi, ad templi cedant furori. Illud verδ vocabulum manis vel significat multitudinem vel robur D sortitudinem: ut sensus sit,eo tempore;no tantum infirmiores Christianos,sed etiam fortiores & sanctitate insignes subducturos se furentis Antichristi persecutioni ion quidem metu tormentorum, aut mor-ris,sed quo se; ad tempus cedentes Antichristo maiori Ecclesiae utilitatira gloriae Dei seruent. Est autem sutura haec generalis sanctorum dispersio, ut hic significat angelus , velut signum quoddam & indicium eius temporis, suo, ea quae ab ipse hic Danieli praenunciata sent, compilari debent.Sed est tamen signum,partim nonnulla eorum comitans
798쪽
A veluti est, uod dixit de tribulatione illius temporis , & de remotione iugis sacri licij. partim verb aliqua eorum antecedens , scilicet resurrectionem mortuorum,& vltimum ac generale iudicium. Sciendum porro est Theodoretum aliam huius loci habuisse lectionem: sic enim legit.Cum perfecta fuerit dissipatio populifanct cati, cognoscentsanctum perficientur omnia hac. Explanans autem ipse illud cognoscentsanctum ita scribit Magnum Eliam hic innuit,nam circa finem imperij Antichristicum apparuerit magnus Elias , secundum saluatoris nostri , praedicans, praenunciabit aduen um.Graeci codices qui nunc sunt, pro illo,complebuntur νniuersa hac habent γνωσονται τα παντα adest cognoscent omnia, ut sit sensus,homines illius temporis cognoscent,vera nisse omni η quae tibi ,5 Daniel praenunclaui, ipso nimirum euentu rerum, mirificucum meis praedictis congruente. 1
Et ego audiui, oe non intellexi dixi, Domine mi,quiderit
V LT A eorum, quae in hac visione Daniel ab angelo audierat, nequaquam satis intellexerat. Audierat enim,in- . quit Hieronymus,regum bella diuersa,& inter se praelia,& multiplicem historiam; sed nomina non audierat sin- α -- gulorum, si autem tantus propheta audiuit & nsi intelle. Viderat. C xit quid facient hi,qui sivatum librum,& usque ad tempus consummationis, multis obscuritatibus inuolutum, praesumptione mentis eis disserunt Iraque Daniel,multorum quae in hac visione audierat,singulares quasdam circumstantias,velut personarumaocorum, temporum nominum,& negotiorum,ignorabat. auarum autem rerum,eiusmodi i circumstantiae sunt ignotae, fieri non potest,ut earum rerum explicata
& persecta cognitio habeatur. .. Et dixi Domine mi,quid eritpost bac λ Quia Daniel erat vir desderim Vult mi: rum, propterea,quaecunque ad res, in hac visione sibi patefictas perii- Hascire D nebant, scire cupiebat,ini primis autem tempus consummationis seculi quoadsuis resurrectionis mortuorum, & generalis iudici j: nam hoc significat, visiones . quod hic sciscitatur ab angelo,quies erit post haec. Siquidem tempus per- pertincta. . secutionis Antichristi de Generalis Christianorum dispersionis,de quo tempore pauid antὸ locutur est angelus,subsequetur finis &renouatio mundi ,resurrectio omniu, ac generale iudicisi. Hinc disce,quam sit naturale & comune omni u hominii, sciendi desideriu Enimuerδ, quato , quis plura nouit,tatis is ardetiori alia sciendi cupiditate inflammatur.
799쪽
Nttura e Lia: vade Daniel,quia clausisunt signatii sermones, que adpro ic, Aest cieadi tempus. Reprimit angelus intems' stilium Danielis sciendi desiderium desideniet. & sensus horum verborum est: abi Daniel,& desine plura sciscitari su-
Deus sitiem per hac vi fione neq; enim plura a me nunc docendus es,nec vult Deus mussi vult te quae nunc audi ii , ea dilucidius & explicatius scriptis prodere , de ab homini- legenda posteris tradere;sed vult ea Deus esse obscura, & incomprehe- θω ρω- sibilia, quoad ipso rerum euentu patefacta & comprobata , sub finemri. mundi per se innotescant. Similitet Dominus noster,discipulis curios3 interrogantibus, tempus secundi aduentus sui, tuo tepore restituenduact.r. erat rUnu Israel,immoderata eoru sciendi cupiditate copescens, dixit:
Ndin e spe bis se ire t ρ Da ct momenta quae Pater posuit in sua potestate. A
Sequitur , Eligentur di deal ab astris, 2 quasi ignis probabuntar multi:
Piorum Hoc dictum est de bonis,& piis viris quorum sub Antichristo incredi
fictio Antι bilis erit vexatio,&assii ctio sed ea multum eis proderit, ad omnes ani- christi tem mi sordes penitus abistergendas,ad roborandas augendisque virtutes adpore multu nomen nobilitandum & illustrandum, denique ad uberiorem coelestis eis prode gloriς,ac sempiteria fulicitatis segetem&materiem. Explorat autem rit. Deus, rebus aduersis piorum antinos,no quo eos ipse agnoscat: quippe
cui ex omni aeternitate sunt ipsi quam notissimi,sed potius,ut ea ratio-Cur Deus ne & sibi aliis pernotescant;vt in malis quae ipsos premunt, di-
pisi a stigi scant &assuescant,ad Deum,quasi tutissimum perfugium,firmissimiiq; C
permittat. praesidium confugere atque in eo omnes spes si collocare : de se humiliter sentire : Lisque diffsi viribus, solius Dei potentia dc misericordia considere.Huius loci alterum plane similem, superioris undecimi capitis, supra, in lib. i .interpretati sumus. an omnes Et ι Nie agent i 3,neque intelligent omnes impν porrὸ decti interuent. in fine mu- Qui paul supra dixerat angelus hos sermones suos fore clausos,& si-di huius gnatos usque ad tempus praestitutum,id est, usque ad consummatione prophetia ieculi,potuisset fortasse quispia existimare eos sermones, omnibus, quiveritatem eo tempore,id est, ib finem mundi futuri sunt, qualescunque illi ide- bime gent. rint;siue boni, siue scelerati nunc sore perspicuos, atq; manifestos. Hac igitur remoues opinionem, lixit angelus,etiam illo ipso tempore, quo P . haec implenda sunt,non omnes, quae liac a se praenunciata sunt,esse in tellecturos. Siquidem, impij, id eli, hostes fidei & veritatis, Deique contemptores, in sua impietate obfirmati , & sceleta sceleribus cumulantes, nihil planὸ intelligent, sed ut caeci, clarissimam veritatis lu- .cem non videbunt.At, qui diuinitus eruditista unctione sancti Spiritus ς ksai fuerint,liis patescent omnia, dc quae nunc latent suturarum re-
800쪽
A riam inrsteria, tunc ipsis patefacta enotescent. Similiaborum, i nriirin aliis Scripturae locis. nam I 'aulus in s. cap. posterioris epistolae ad
Timotheum,homines innuit mali pro cicnt in in errorem
vento: de in cap 3. Fcclesiastici scriptum est, piciator adiiciet ad pescandum. Sinaile eit,quod legitur in Apocalypsi cap. zi. qui adhuc , O qui insontibvies .rdeis istaώhuc. Atque hinc natum est, illi ad apud Iudaeos olim tritum prouerbium. & ab ipso Dauide, ut in primo libro Regum cap.r . traditur,vsurpatum: prouerbio inquit, dicitur, b
Quod autem dixit angelus impios diuinamγsteria non esse intelle- an impi cturos,idem alibi trita: ur Scriptura. Nam Paulus in cap.r. epistolae ad bianti dis Romanos cum de Philosorbis, & sapientibus huius seculi loqueretur uiarium obscuratum est, inquit,m j iii cor eorum dicentra mi e ses pie rei, pullis Eoiiam facti sint.Idem in secundo capite prioris epistolae ad Corinthios sic ait, habere- animatis homo non percipit ea,quae suntsemiin Dei, Jhiliti s cmmilli, O psorinen potest elligere. Denique in exordio libri sapientiae, celebris illa
poniti ursententia. in malevolam animam uintrabitfarientia echabita
Ait in corpore subdito peccati . Possunt quidem etiam improbi, multa de rebus diuin sintelligentia consequi: nam & in summis flagitiis, saepὸ fidem diuinam retinent,quae velut quaedam lux est humanae menti,ad iintelligendas aliquatenus res sacras: & scientia secrarum litterarum, i. raro. inter gratias gratis datas numeratur, ide6que sceleratis etiam homini-C bus donari potest. . 'verum illi druinas 'quidem res intelligunt: sed non ut par est, Nuda Mussi Dia. enim in & ieiunae ipsitque infiuctuosae cognitio quippe, principali cathoitii
effectu & stuctu caro;hic autem est, Dei amor & obedientia, vitiorum sitasti quo curatis,emendatio vitae, recta morum institutio , studium iuuandi 'utim rabi iaplurimos,& ad salutem aeternam adducendi,ut uno verbo dicam, in tenta destequens in omnium virtutum cultu, honesto imoue rerum
tractatione exercitatio. Qi anquam quod angelus hoc loco dicit: pr t pri spectat ad intelligentiam eorum m7steriorum . quae circa finem munis manifestanda& complenda sunt & in hac visione praenunciatae sunt ab an lo;horum enim cognitionem affirmat angelus, impiis f re occultam & abstrusam, diuino autem spiritu eruditis, apertam &promptam. Nec videtur angelus de quibussibet improbis loqui, sed . tantum de impiis, hoc est , diuini luminis fidei non lotum expertibus, sed etiam hostibus: quibus, ob eam causam, praeclusas est avitus ,.ad, scientiam diuinorum mysteriorum capessendam.