장음표시 사용
81쪽
no naturaliter, sic eam consequuti sunt Aristoteles & Plato:vel omni . Ano si meritaturaliter, quemadmodum eainscientiam Ada musta Salomon habuerunt: vel partim naturaliter,partim sit pernaturaliter,atque hac ratione tribus illis pueris sapientiam Chaldaeorum accidisse do
Diuus Hieronymus super illa verba,quae pauid supra exposuimis,
inrisuit Danies in ri ν. adnotauit,si Daniel tres eius socii qui civis regiis,ne polluerentur vesci noluerunt, in vitio esse,& contra retiagionem, nosse doctrinam Chaldaeorum , de libros eo uni legere, existimassent,nunquam profecto id facere sustinuissent. Ea igitur didice
runt illi, non ut sequerentur,sed ut ea anitatis,falsitatis,atque impietatis conuincerent & damnarent. Nam qui aduersis Mathematico- rum,quos Genethliacos vocant,dogmata disputaret, eorum ignarus,
risui omnium pateret.Itaque tres illi pueri sapientiam Chaldaeorum ea mente didicerunt tua Moso do ruinas Aegyptiorum didicerat. H - , lirare ei nus ex Hieronymo. Quo intellinitur, lectionem auru rum Genti- ροι -- lium per se quidem non modo esse licitam, sed etiam laudabilem, dci tilium, ra- p uam utilem esse posse, tam fropter vera, quae in illis traduntur, irrue iis quam propter falsa. Propter vera quidem, initas de causis. Primum
in Oι -- notitia cuiuscunque veri,naturaliter ab homine expetitur:omnis enim
disere, sis homo,ut dicit Aristoteles,naturaliter scire desiderat,non tantinii, quia is homini cognitio veri honestissimam parit animo oblectationem, de quasi pa-bmlieitum, busum menti noscendi veri cupidis limae iucundissimum praebet: sed in tetia uti etiam quod ea pertinetia animi nostri persectionem, ius bonum est CD- lamia ipsum verum. Deinde, quia eritas a quocunque dicatur, auctore D. bile. Ambrosio, a Spiritu sancto est , qui Spiritus veritatis appellatur. &Paulus in primo cap. Epistolae ad Romanos,affirmat quae de Deo Phialosephi vera cognouerunt,ea Deum ipsis manifestasse. Postea sim in libris Gentilium permulta, quae cum iis,quae traduntur in diuina scriptura nitia congruunt atque consentiunt: hoc autem ostendere,f-mum valet ad confutationem, vel etiam conuersionem infidelium , de ad fidelium consolationein & confirmationem. Ex eo praeterea liquet, eundem esse Deum,ec narii ,εc gratiae conditorem:eundemque di verae philosophiae , dc diuinae scripturae auctorem. Adiice, quia in libris Gentilium, plurima inueniuntur , non solum vera, sed etiam humanae ' vitae utilissima : quam multa enim illi de visciuibus 5c vitiis, de gube natione ceconomicaac politic de medicina,agricultura,et de artibus mccbaricis, vera atque usibus bot vani commodisinia tradiderunt. Confirmatur
82쪽
A Confirmatur praeterea hoc ipsum,exemplo Mosis & Danielis, auoruin exemplum & auctoritas firmissimae rationis pondus habere debet: rum autem ille in Aesyptiorum, hic in Chaldaeorui inscriptis & disci plinis excellenter versatus de doctus suit. Quin D. Paulus, at quia is de quantus virZyel gentilium poetarum sententias,epistolis suis, nihil nisi
sanctum, caeleste ac diuinum spirantibus, inserere non ei veritus. Ad extremum, ex comparatione lacrae di prophanae doctrinae , statini et cet,quanto sit illa, quam haec,antiquior, iublimior,atque utilior. Neque vero tantum prodest nosse, quae Gentiles vere scripserunt Adetia fusa eorum dogmata non ignorare, utile est: tum ut ea bene refellan-B tu nam quod nescitur,nec probari,nec improbari recte potest:tum ut eos qui erroribus illorii deuincti astrictique tenentur,exioluamus,atq; liberemus , atque ut insufficientiam humanae doctrinae,dc diuinae scripturae nec nitatem ostendamus. Quinque enim rerum explorata co- .gnitio,homini ad instituendam regendamque vitam pernecessaria est. Primo quidem necesse est,ut cuique sit pland cognitum,suus cuiusque 'l' μ' hominis animus,sit mortalis necne: aliter enim vitam instituet,qui crediderit nihil sibi post hanc vitam, aut sperandum, aut timendum esse:& aliter, cui sit perseasum, post mortem sit peresse vitam quandam sempiternam, in qua quisque, prout hic vixerit, perpetuo vel beatus, vel miser futurus sit. Postea, ut constet homini, qui in sit ultimus C eius finis,eum dico finem,in quo extremum,summumque hominis bonum,& selicitas continetur, Tum vi manifestum sit, qua via & ratione ad ultimum finem pertendendum, ac perueniendum sit. Deinde, ut compertum quisque habeat, an Deus omnium rerum, praesertim vero humanarum, non tantum generatim & inuolutE, sed etiam singulariter,propri ,& explicat) notitiam & curam habeat. Denique t sit l, mini notum & certum , quemadmodum Deus ab homine honorandusci colendus sit. De huiuimodi autem rebus, Gentilium sapiente vel nihil,vel falso et dubie,vel admodum tenuiter ac ieiune, vel molliterti infirme scripseriuri. D . Ceterum, quae hic dicta sent, nonnullas habent dubitationes. Pri- ita e li madubitatio. In illis Chaldaeorum libris & disciplini multa inerant bris orquae ad magiae,auguriorum,na cantationum, & astrologicarum Naedi Limnis ma- Aionum anitatem &salsitatent,atque impiam superstitionem Vrsios, nebant: harum autem rerum studio & obseruatione uterdictum suc- logorum in
rat Iudaeis in lage Mosis,ut palat ex Levitici. cap. Deuteronomii calatorum, ', p .posterioris Ebu Paralipomenon quemadimodii iden, G.
83쪽
grauissimi; decretis & poenis ab Ecclesia Christiana vetitum est. ANon igitur licitum fuit Danieli, legendis libris discendisque Chaldaeorum doctrinis operam dare. Sed ad hoc respondendum est,nosse istiunmodi rerum sallitatem , per se quidem , & ut scholastici doctores loqui solent, speculatiuh, non esse malum, quin etiam bonum esse, si quidem . cognitio falsitatis vera est,ideεque bona: cuius rei illud est manifestu in signum, quod eiusmodi rerum cognitionem, & angeli habent , & ipse
Deus. Vetatur autem ea cognitio,iribus ex causis,ex quibus accidit,ut
mala & perniciosa existat. Primo quidem,ex peruerso animo, proposito, & consilio discentis , siquidem eas artes quispiam addiscere studeat, - ut vel suo,vel aliorum damno & pernicie,ipsas exerceat. Deinde ,ex infirmitate & imperitia discentis, cui, quod ut nimis inplex, rudis,& in- B cautus,vel nimio plus' quὶm expedit,curiosus,aut superstitioni deditus, eiusmodi, artes tractare noxium sit suturum. Postremo, ex discentium immoderato studio & affectu, siquis videlicet in earum rerum pero Ilione&tractatione plus operae curaeque ponat, quam aequum est, uti-iorum ac meliorum rerum cura studiόque posthabito. Legendus est D. Thomas in quarto Quodlibeto,arti c. I 6. Sed qu im moderath & caut) tra re oportet non modo malas artes, sed etiam bonas & liberales disciplinas, docet nos luculenter D.Ber. Iulcherri- nardus in sermone, super Cantica: cuius verba libet hic ponere,nain . a semen- cum vere Christiana& religiosam redoleant doctrinam & prudentiam, MAcr - futura lectori,ut salutaria, sic etiam iucunda, non dubito. Tractans igi- CH de modo tur Bernardus locuticillum Pauli ex cap. Ia .Epistois ad Romanos, Acta di plu spere , quom oportet ere, sed pere ad sub istatem. ita scribit: Non scien prohibet Paulus sapere, sed vult nos sapere ad sobrietatem: hoc autemtio . est vigilanter obseruare, quid scire magis priusve oporteati est quidem per se omnis scientia bona: sed quia tempus breue eit, tu, qui cu timoreti tremore tua operaris salutem,pro temporis breuitate, festines ea sci- re prius & amplius, ius senseris viciniora saluti. Nonne magna pars in
dicini corpora est,scienter clipere in sumedis cibis quid prius,quid posterius,& quemadmodum,quidque sumi oporteat Nam & si bonos co- stet esse cibos,quos Deus creauit,tu tamen ipses tibi si insumedo modum & ordinem non serues,reddis plane non bonos.Ergo quod dico de Dcibis,hoc sentite& de scietiis.Audi Paulli I. ad Corint. 8. R io, inquit,
scire putat alis id iodumstitor emodo oporteat .uscire. Vides quia no probat multa scientε,si modum sciendi nescieritλ Vides quomodo seu si &utilitatem scientiae in modo sciendi constituit λ Modum autem scien-
84쪽
A di si coat scias quo ordi ne, quo studio, quo fine,quaeque nosse oporteatiquo ordine,ut id prius, quod maturius ad salutem: quo studio, ut id ardentius, quod venementius proficit ad amorem: quo fine, ut non. ad inanem gloriam, aut curiositatem, aut aliquid simile, sed tantum ad aedificatione ni tuam, vel proximi. Sunt enim qui scire volunt,eo fine tantum ut sciant, & turpis curiositas eis, & sunt qui scire volunt, ut sciantur ipsi,& turpis vanitas est. In hos sane valet illud Satyrici, Scire tuum nihil est,nisitescire, hocsciit, alter. Et sunt item,qui scire volunt, ut scientiam suam vendant,vel pro pecunia, vel pro honoribus: & turpis quaestus est. Sed sunt etiam qui scire volui ut aedificent,& charitas eis, i qui scire volunt, ut aedificentur, & prudentia est. Horum omnium soli ultimi duo , non abutuntur scientia, quippe qui eo volunt intelli. gere,ut benefaciant, siquidem, Ii ulliatus M insomni is cient Lis eum, Reliqui omnes,audiant, sciemi bonum ,er nonscienti,feccatum Ut ei. &' rursus serum sciens voluntatem domini sui, cr non faciens aigna,plagis vaput sis multis,Ae si per similitudine diceretur, sumenti cibit.& non digerenti,perniciosum est ei.Cibus naque indigestus,malos generat humores,nec tantu non nutrit,sed etiam corrumpit corpus. Ita & multa scie-tia ingesta stomacho animae,quae est memoria,si decocta igne charita- C tis non fuerit,&sic per quosdam artus animae, mores videlicet atque . actus,transfusa di digesta,quatenus ipsa, te bonis quae nouit,vita atte- stante di moribus, bona efficiatur, nonne illa scientia reputabitur in peccatum, tanquam cibus conuersus in prauos noxios'ite humoresλAn non malus humor,peccatuZAn no mali huin s praui mores3 Annon inflationes & torsiones in conscientia sustiniuit, sciens bonum &non faciens)Hactenus,quae memorauimus,Bernardi sunt verba.
Secuda dubitatio. Videtur Christiani hominis excelletia indignit,doctrina a Getilibus mutuari et potius emcdicare: praesertim vero cu s cra doctrina eo comedetur, quod sit homini sufficies adola,id quod D significasse videtur dominus noster apud Ioanne c. i 6.cu de spiritu sancto. loques dixit, Icti τοι docebisomnia, orsuram et vobis on ilia, in lucet
vos in omnem ver te,& Ioanes ipse insua Epistola c. a. Schi ,inquut o- : cebit vos omnia. Veru,hoc facile soluitur. Queadi nodii enim no est indecorii regi,nec eius maiestate alienis aSricolarii, coquo ,fabroru,sio-ruque humiliu&sordido tu hominu ieruiti puti: ita qeq; Christiano,uti famulatu ac ministerioGetilis,ad ropiedas disciplinas. Diuina autedoctrina dicitur esse sussciens homini ad omnia, non simpliciter &: brut ,sed ad omnia,quae propriὰ spectant ad salutem animae & coi secutionem aeternae vitae,atque optimam Ecclesiae gubernationem. Per .
85쪽
dubitatio. D. Paulus primae ad Corinth. primo , sapientiam Ah o huius mundi vocat stultitiam, & ad Coloss. secundo,inanem atque fal- lacem appellat philosophiam. Respondeo,Paulum non loqui de Phil - - ' a per se considerata, quae nimirum vera est, di sacrae doctrinae nutilatenus contraria:sed loquitur D.Paulus de philosophia Epicureorum, aut Stoicorum, aliorumve , quae multis permixta 5 insecta erroribus, sacrae doctrinae aduersabatur. Atque hinc ipsam cognoscere, quo recti sis & valenti iis ea destrui S funditus euerti possit, non damnat Paulus.Vel ipse loquitur de Philosophia,prout ea Gentiles perueria atque impiε abutebantur ad oppugnatam Christianae fidei veritatem. Vel de philosophia loquitur,ea ratione,ut a Gentilibus ipsa existimabatur,tan squam prima summaque regula & n ensura, ad quam quicquid homini credendum est, redigi atque exigi omnino deberet: ita ut quicquid ei non congruit, siue praeter, siue iupra ipsius psilosephiae cognitionem sit, id tanquam salsum, improbabile, di incredibile abi cetur de
Quarta dubi alio continet obiectionem Iuliani Augusti aduersu, Christianos, quam memorat, atque refellit Cyrillus libro septimo eo - riam decem, quos aduersus ipsum Iulianum conscripsit. Cur,inquit Imitat 'ς lianus antopere Christiani abhorrent a sacrificiis Gentilium,cum non d mm abhorreant tamen ipsi a libris Gentilium, quin eos cupidissimὸ & ci riosissimὰ testant,videtur aurem utriusque rei par egeratio,&utramque similiter esse illis vel amplectendam, vel repudiandam. Sed profectos 'μ dissimili, est j oo,nam libros Gentilium innoxie legimus,ob eas pq paulo supra exposuimus et earum vero causarum nulla com-0 F-- -& quadrat sacrificiis Gentilium. Atque hac ipsa sacrificia, res di-- γ saetifieatas idolis,non refugimus ae perhorrescimus;tanquam per se mala & execranda, ni enim res naturales in usus hominum i Deo comestae, vinum dico, panem,inus,atque carnes animalium: sed auersamur ea i sunt consecrata idolis & daemonibus,quos, ut perpetuos Dei inbmicos,& implacabiles hominum hostes mus,oc abominamur. Praeterea a Gentilium sacrificiis & ritibus abhorremus , ne si eorum participes essemus, similiter etiam sepe D stilionis atque impietatis ipsbrum conso tes di participes , aut emceremur, aut eo viremur,
86쪽
IN DANIELEM LIB. I. 37 Duniui auteω dedit Deus intelligentiam Ommnω
O c Aturo visio tum hoc loco signifieantur visiones quae I isto quid singulari quadam ratione vigilantibus cotingunt, expressae loco sit signis corporalibus, quae sensus ipsos feriunt , cuius in odi fuit manus illa scribens in pariete visa regi Baltasari:vel quq per similitudines imaginarias effictae, homini ab usu sensuum exteriorum abstracto,ut fit in extasi & raptu, obiiciuntur , quales fuere aliquot Hieremiae,plurimae Erectat elis,omnes ferme Ioannis in Apoca- Somnium lypsi .Vocabulo autem,Somni rura , lenotantur visiones quae dormiens tibiis accidunt.Intelligentiaeigitur somniorum diuino munere dataDanieli,non aliud fuit nisi facultas quaedam intelligendi, & interpretandi somnia et sibi,vel alijs diuinitiis missa Erco donum hoc Danielis,nopertinebat ad somnia fortuita & inania,viter Inostra sunt quotidiana, quae nulla obseruatione atque interpretatione digna sunt. Nec ad somnia naturalia,vel humana,quae certis ex causis naturalibus & humanis . proficiscuntur,borum quippe interpretatio ad medicos &philosophospectat,vel ad homines rerum humanarum peritos & prouidentes. Sedertinebat illa Danielis facultas ad somnia tantum diuinitus homini- Mus data,quae scilicet,nemo,ut par est,interpretari potest,nisi diuino afflatu edoctus.Diuus Hieronymus hunc locum in suo commentario rufalcutas explanans. Daniti, inquit,hoc ira tres pueros hahiat insi 1 quod visiones C Urs m , ut hii persymbola qu dam ct anigmata, utura mons,antur agari pretandimente cernebat , vi quod aby videbam in phantasmate , hic 'culis tardis
Verum quaestio existit, an hoc donum seu facultas interpatandi Danieb. somnia Danieli data,suerit in eo ad modum cuiusdam habitus in animo eius inhaerentis, atque permanentis,an potius ad similitudinem cuiusdam motionis & impressionis diuinae, citb transeuntis. Sed non δες , est difficile hanc quaestionem dissoluere,censemus enim non fuisse do dum ha- num illud in Daniele tanquam habitum permanerem, quo qui eum habet,quando vult, &ubi vult,& quo modo vult,uti potest. Hoc autem n g. rcfD manifestEpatet, argumento eiusdem 1 adielis, qui, ut traditur infra cUite lecundo,tempus peti jt a rege Nabuchodonosor ad inuenie-dam somnij,quod ei contigerat, expositionem, simulque cu tribus suis
soci diu & instante supplicauitDeo,ut interpretatione eius somni j si
87쪽
bi .aperiret,quainei postea Deus in somno decIarauit. Non igitur D n:el velivi habitatui quenda in , habebat interpretandi Gmnia, statim enim nulloque negotio per eum habitum qiiodlibet ibinnum ntelli ere & interpretari potu: stet sed ad singula exponenda somnia, noua ei reuelatione indigebat.Scriptum porro est in capite quarto huius libri,cii ri rex Nabucsodonosor proposuisset Daniesi somnium, quod sibi in quiete acciderat,& ab ipso eius somnij peteret intelligentiam, Danielem tacitum,& vehementer cogitabundo similem, unam ferme horam, peribtisse, quo tempore declarationem eius somnis petisse eua Deo credendum est,quam cum impetrasset, mox significationem &interpretationem somnij,regi aperuit. Atque hoc ipsum etiam non dubia ratione probatur. Namque do- B- - - , . num hoc Danielis,interpretandi somnia,procul dubio pertinεbat ad hbii istisis donum pr phςxjα; quam non esse habitum in propheta manentem,
est ut videlicet,cum ksumn et habent agno ut ' Dei dono habere cum L h . . Idque confirmat Gregorius exemplo Elisaei, aut, ut est in libro . Regum cap. 3. consultus a resibus Iuda & Israel, de belli, quod ambo reges inibant,euentu,iuisit adduci ad se psaltem,quo psallente, asilauit eum spiritus propheticus,atque ita prosperum belli exitum illis regibus praenunciauit. Et cap. . eiusdem libri dixit Elisaeus puero suo de
muliere Sunamite. Dimitte eam quia anima eius inania tua me cor domi- Cnus cflauit me, or non indicauit mi, Eodem spectare videtur exemplum illud Nathan relatum in lib. 2. Regum capit. 7.& quod memoraturin 3. lib. Regum cap. II. illius prophetae, qui cum regi leroboam multis post seculis,euentura praedixinet, mox a quodam pseudoprophe deceptus est. Quibus exemplis liquido intelligitur, non sutile in illis donum prophetiae ceu habitum quendam permanentem, quo nimirum uti possent,quotiescunque vellent. Et veris,diuina scriptura, uo significaret spiritum prophetiae contingere prophetis per quai am motionem & inspirationem diuinam,sic loqui sodet. Fati e; si per Osearn aut O m,verbiis seu manus Domini, vel dici seu loquutus est Uadeam Dominus, vel irinitia enm spirittis Ddmisi: t raptus est in spiritu, vel sesiit uit Domin is spirit m pu ri Da telis Ergo lumen propheticum, simile est lumini solis,non quidem et,quod in ipso sole inhaeret. idem perpetuo permanes,sed ei G 1 sole varie insunditur aeri, & in eo mutabiliter inest,videlicet pressente dutaxat sole. Hoc aute videtur quodamodo
88쪽
Amodo adubratu&praefiguratuna in illa visione,& manifestatione Dei, quasi per transennam,atque in transeursu facta Mosi, Exodi 3 3 .di Heliae, libro 3.Regum. cap. 19. Nomitiatiir vero aliquis propheta, etiam P Ubeta transacto prophetandi aditu, vel ex designatione & dei inatione Dei, qui illum ad obeundum prophetalidi miuius destinauit: quemadmodum in primo cap. Hieremi ,dicitur Hieremias ex utero matris salictificatus de praedestinatus a Deo propheta,vel ex frequentia prophetandi ei frequenter Deus assistat,& inducat eum ad prophetandum: atque hac ratione prophetae cognoscutur& nominantur ab hominibus Similiter, ut quidam habere dicuntur gratiam curationum,uel donuim faciendi miracula, quod tamen non esse habitum aliquem in homine manetem, sed assistentiam Dei,qui ad preces alicuius hominis,licet ne hoc quidem necessarium sit, miracula frequenter faciat , in aperto &consesso est apud theologos.
Fuit autem Daniel usque ad annum primum Cyri Regis.
.HEODORE Tvs existimauit his verbis determ nisi tempus vaticiniorum Danielis: significari enim, Danielem' non desisse vaticinari ante primum annum regis
Sed huic expositioni plane aduersatur quod in principio 8 . ' decimi capitis huius libri scriptum est , Danieli,propheticam visionem,quae in eo capite narratur,anno tertio Cyri regis conti
isse non igitur Daniel primo Cyri anno fine ' vaticinandi i erat. Illud est similiusvero,quod idem Theodoretus subtexuit,apposita fuisse haec verba,ut indicaretur, Danielem vidisse liberationem populi sui ex captiuitate Babylonica,eiusq; reuersionem xn patriam,quippe quae, ut scriptum est in sine lib. 2. Parali.& in princ .lib. Eser. primo Cyri anno ficta sit Fuisse igitur Danielem tantae populi sui laetitiae, ac felicitatis participem: quin ad -m procurandam & consequendam,magnam ipsum na asse operam. Clim enim regemCyrum docuisset,quod de ipso
D nominatim I aias cap. .&que .ducentis ante annii praedi ex
rem in modum eo vaticinio regem Cyrum ad dimittendos Iudaeos, de humaniter benigneque tractandos esserermotuni Verunitamen
cum hoc loco dicitur Danielem fuisse usque adannii primum Cyrim: aliud significari puto,nisi Danielem ex quo tempore rviretiam , in magno honore & gratia apud regem Nabuchodon
89쪽
daeorum reges,quoad stetit regnum Chaldaeorum: stetit autem usque ad primum annum Cyri,qui una cum Dario Medo auunculo suo expugnata Babylone, regeque debellato, regnum omne Chaldaicu,suo, id est Medorum Sc Persarum imperio iubiecit. Atque haec inte ii relatio etiam Diui Hieronymi est,qui exponens ultima illa verba sexti capitis Porro Danielperfruerauit τί ite ad regnum Dari', re numque Cyri Pe se ita scribit,Ergo quod supra legimus,Fuit Da in usque ad primum anna Cyri,non vita illius tempus accipiendum qi: si quiaem ivvltima visione huius libri legimus,)n anno tertio regis ori, reuelatum fuisse verbum Damiatii: sed his signiscatur,quod Urue ad primum amam ori qui Daldorum destraxis imperium, D. et potens fuerit in Chama ostea vero a Dario in Medos translatus P. Vide eiusdem Hieronymi commentarium in exordio capitis decimi,atque ibidem Theodoreti expositionem. Ceterum,post explana tionem primi capitis,uisum nobis est,in extremo huius primi libri generalem quandam de somnijs disputationem lectori exponere. Nam quia saepius hoc in libro de somniis varid differendum erat, commodius ad rem ipsam facilius ac melius cognoscendam,&iucundius haec nostrae lecturis fore existimavimus, si quae variis in locis diuulsu ac per partes disputandae fuissent, ea nos in unum quasi corpus doctrinae redaba &digesta, una item disputatione, subtilius nempe atque distinctius tractaremus.
V o NIA M non unum est genus, nec una ratio somniorum,propterea nec par est omnium causa,vt squὸ omnia vel probari,vel improbari debea .Quo fit,ut diuina scruptura,de somnijs variEloquatur: multa deridet,sia damnat quaedam commendat & vener r. Sunt enim pleraque somnia inordinata & inania: sunt non pauca, naturalia ex certis naturae causis profecta: sunt aliqua daemonis astu & calliditate ἀnobis iniecta: denique sunt nonnulla diuinitia hominibus data. Diligens autem, dc accurata somniorum tractatio, pulcherrimam per se, ac iucundissimam parit cognitionem,regendae vero ac moderan- Ddae hominum vitae utilissima esie potest , nec non ad obscuros quos tam locos sacrae scripturae illus randos 'plurimum valet: sed in prinus huic ipsi Danielis libro expiserando natorem in modum prodeil.M .i ' . gua
90쪽
' gna enim eius libri pars in portentosissimis ac nobilissimis somniis
enarrandis versatur : & inter praecipua laudum Danielis insignia , vis illa singularis & admiranda, somniorum mysteria explicandi, diuino munere ei concessa, apprimE hoc in libro commendatur. His ego rebus adductus sum , ut de institutae interpretationis quasi spacio,paulisper deflectens,de somniorum natura,varietate, ac veritate nonnullas quaestiones,& scitu dignas , nec faciles tamen explicatu, hoc loco tractandas& enodandas,iusciperem. Nec sand, quod postea nobis in hoc libro multifaria m&sparse necessario tractandum erat , id si uno in loco diligenter & copiose,via quadam & ratione tractetur, vel pros posito nostro alienum de ineptuni,vel iniucundum lectori, aut inutile censeri potest.
Prima qusimn vlla nise habendasi des .
N diuersa,vulgi ac sapientum super hac re distrahuntur sententiae: quinuam uno verbo ea quislio posset expediri facta somniorum distinctionemon nullis enim somnijs sine dubitatione fides habenda est: plerisque tame penitus derogada.
Nimi ,aut omnibus,aut nullis credere somnijs,par est vecordia,& videtur exuentae utrumque vel stoliditatis,vel cotumaciae. Sed profecto, . .
M scitum, & verum est illud Ciceronis dictum: nihil tam absurde dic ci posse,ut non ab aliquo Philosophorum dicatur. id enim esse
est magis ἄλογον & άnνατιν, quam omnia somnia vera & credenda taes e arbitrari3 Ecce tibi ProtaVras, unus sanὰ ex illo priscorum philosophorum senatu, omnibus somni js fidem arrogat, magna auctori- 'tate decernens,veritatem&falsitatem non ipsa natura rerum, sed sola ' existimatione hominum constare: hominem esse mensuram omnium. ' ' ec tale unumquodque esse,quale iidetur homini, siue sobrio, siue nolento: siue sano, siue insano: nue vigilanti, siue dormienti. Alfines huic errori fuere quidam Stoici, nimio plus superstitiosi, ac pene fa- , natici philosophi: qui nulla reiiciunt somnia, in omnibus esse rati vim significandi,ac denotandi aliquid. Existimari tamen aiunt , quaedam somnia inaniata falsa,quod sint admodum tenuiter expressa,ob idque obscura,&ad intelligendum difficilia: A quo propter ambiguitatem, varias ad res videntur posse applicari , proptero nihil certum ex eo-D rvm obseruatione nobis constare: praesertim vero quod ad eorum som. niorum vim dispiciendam , par hominum solertia & sagacitas non facile inii niatur. Ex aduerso bis contraria sentientes Xenophanes Colo