장음표시 사용
311쪽
terris videan ML. nonulla vel familia. xissima aes in
hiberi S Omnia praue exercent. Sunt tamen nonnulli, qui attent onem non adhI Gben r, dc propterea sepe rudes circa quaedam videntur, non quia male dispositi friat, sed quia quaeda vel contentant, vel melioribus intenti diuertuntur ad alia. scit de his velle m Inutillime dicere, in gniti laboris esset. quare ita in uniuersum dictum sit. Circa memoriam tamen quaedam videntur quaesitu digna. ac primum qui fiat, ut saepius repetita adeo firma in memoria figantur, ut aeterna quodammodo fiant. Deinde cur accidat nobis sepe volentibus,ut quaedam,vel familiariis ma, de millies dicta non pollimus ad memoriam reducere, dc nomInare: quandoq; vero nonnulla subeant in memoriam, quae nunquam opinati estemus, quorum nulla apud nos consideratiosuit. Qu igitur saepius repet ta valde memoris insideam, man festum est omnibus. quid vero acquirat repetita species in intellechu,non solum manifestu in non est, s edualde occultum videtur. si enim species ut diximus omnes simul sunt, di uno in puchooes,quidnam acquirere psit illa, quς centies repetita estὶ non . n. intensor per se ipsa fit, quanquam anima millies mouear relatio enim quaedam es , quod inrellige re dicimus, siquidem nihil aliud est, quam repraesentatio quaeda. igitur quanqua millies reprcseniet, non tamen propter hoc videtur intensior per se fieri. quare, si non intenditur per se, quidnam per Deos acquirit,ut adeo aeterna in memoria recidatur. I Fortat Ie igitur ut opinor dicendum est repetitam specie,tametsi sorte nullo alio immutetur, hoc tamen magnum, & praecipuu acquirere, v in pluribus coniuncti a
potentior fit. diximus. n. speciem cu modis s uis,& coniunctis reservari. qua ob causam,quoties iteratur,& repetitur, toties eadem reseruatur cvijs coniunctis,cu qui
bus intellectiones secit. coniuncta vero dictum est, unum reserre aliud,&reprςsenta se consueuisIα quocirca, quae in pluribus coniunctis est species,ea promptior est, intellectum moueat,& memoriam faciat, ac maxime reseruetur. ut siquis heri Di nem vidit in porticu distulantem, hodie in sero orante videat,cras nauigante, tunc quidem accidit Dionis speciem valde praesentem in anima esse. reseruata enim priam a die fuit cu suis colunctis, tepore scilicet, loco,actione, habitu & alijs. similiter de die secuda reseruata suit cum suis coniunctis:ac similiter tertia. Igitur, sicut ex prima die Sc coniunctis potest quis Dionis reminisci, ita ex smunda, ita ex tertia, de alijs potest.quam ob rem Dionis species in valde multis potentior est,a quibus pol si ad me
moi iam deserri. qua de causa de uniuersalia maxime nota esse consueuere. hominis enim specio, si non ex Socrate in animam peruenit, at ex Platone, & Callya, de alijs multis accessiit. v si de aliquo memoria pereat, at perstat tamen ex alijs multis. Devinniuersalibiis tamen postea dicemus,quo modo & magis nota & minus nota esse possint, si particularia. hoc ergo primum acquirere repetitam speciem censendum est . Fortasse aut & secundu se ipsam intendi opinandum est duo enim in specie repetitastin alterum, ipsa secundum se qualitas quaeda est, secundum quaens per se est, de absolutum: alter v vero est esse, quod habet, quatentis reprisentativa est: λundii ira quod relativum quoddam est . quatenus igitur qualitas quaedam est,&absolutum ens, eatenus intendi potest saepius repetita. sicut enim ex duobus luminibus unum filii men ἰntensius, ita ex duabus,di tribus,&decem speciebus una Intensior fit: intensior autem facta,& In plures sellitus diffunditur, & prosundius figitur. , ino aut pacto fiat,ut saepe non pollimus notissimorum, de familiariu recordari, ego hac de causa arbitror euenire,q, eo tempore alia quaeda sese osserunt nobis, quae similitudinem aliquam habeant cum eo, quod quaerimus. aliqua mi in conueniunt
312쪽
bus, vel aliter.ergo volentibus nobis familiare aliquod, dc notillimii nomen prose re,fit quide sepe ut non hoc,quod quaerimus,occurrat,'sia aliud, quod conuenientiam habet eu similiari vel in principio vel fine,vel medio. Cur aut hoc aliud mIn us familiare praus occurrat, quam id, quod notissmum est,& magis familiare,si quin ac dicendum ut mihi videtur) in eiusmodi casibus occurrere p6M ipsam conuenies in quare uenit utrunq; , sub qua per inaduertentiam quanda interdum occurrit con sinuenter minus familiare: quod cum videamus non esse illud, quod quaerimus, confunditur paulii per anima, ex quo etiam magis obliuiscitur qu siti nominis.
enim cu confunditur anima,confundatur etiammemori ostendui verecundia, timor. saepissime. n.ob haec obliuiscimur,& compositas orationes, & verba. Heri voleti mihi plotare Dorotheae nomen alioquin mihi notissimum, & millies prolatum,
accidit tamen, ut nunquam inuenire potuerim, sed modo Theodora Occurrebat, mo α meaiolado Timotheaequae nomina in parte coaenientiam habent cum Domihea. citius rei causa primum idit, v per inaduertentiam sui accidit) non comparauera Dartes nomi diuit. vis quaesiti in ordine suo, in ut Doro praececteret,Thea vero sequereturiled modo oecurrebat,quod cu Thea conuenientia habebat ut Timothea, modo,quod conueniebat cu Doro,& cum Thea, sed peruerib ordine, ut Theodora. in qua perplexione ita
mens confusa manebat, ut nunquam suerim recordatus quaesiti nominis, nisi tum, eum sublata confusione me etiam nolente Occurrerit Dorothes nomen. Quo aut modo quaedam saepe in mentem veniant, quς nunquam opinati esse- Inopi is,mus,cum neque de ijs permultum temporis cogitauissemus, causia est aliqua lates I similitudo, quae casu alis tunc occurrit, sub qua memoria fit coniunctorii, quan-- ιαμ antiquit lima tutant.quae aut sit latens illa similitudo,q hasee memorias excitet, is dissicile certe est diiudicam,adeo multa sunt, 'uς apud animam Obversan tur, ut pa- didit ii, tet in semnis,& aegritudinibus: propter quae ih e eorum etiam reminiicimur, quae Q- m. Si pueri egimus. ac de primis phantasiae operationibus ita pro tempore dictum sitii Nac sequitur, ut perquiramus,quo modo ea cognita sint, quae speciebus carent, priam εe quid sit abstrahere,& fingere,& quomodo separet anima,quq coniuncta sunt,&coniungar quet separata, S demum quid sit uniuersale,& quomodo fiat. --vix. Quod igitur non omnia proprias habeant species, dictum est prius. videntur. n. m in duue lum illa hzibcre species, q- accἰdentia vocantur,& per se moriere sensus pollint,
olor, frigus, humor, siccitas, sonus, lux, colo odor, sapor. lurum vero & molle,asperum, lene, raru .densum modi dictorum sunt: modi quoq; sunt figura,& quantitas, M alia his coniuncta, quaeper se non cognosciuntur, sed cum alijs. sunt igitur quaeda, qvie uec proprias habent species, nec coniuncta sunt cum habentibus, quaedam vero non habent per se species, sed tamen coniuncta sunt cum habentibus,& modἰ eorum sunt.quae ergo nullo pacto species habent,neq; coniuncta sunt cii habentibus,oia cognita sunt pcr alienas species, per similitudine vel dilii militudinent aliorumquς quide primum conceptu quodam generali concipiuntur aut entis,aut rei, mox
attribuentes ἰjs qu dam similia aut dissimilia reperta in alijs, intelligentiam illorum sicimus . ita Deum & alia immaterialia cognouimus, ira & substantiam ipsam. si quidem scientes nos, quid sit causa, quid primum , quid motor, quid corpo- dom l reum, vocavimus quidem Deum, quod esset causi prima, & primus motor, & incorporeum . alia uero separata cognouimus, incorporea quaedam concipientes, ve-rum non primas cauta,sed secun la&substinua aut silentes,quid sit este in alio,
313쪽
&ron esse, ac videntes oportere nos aut in infinitum ire, aut peruenlandum adin, quid, quod non in alio estet, sed per se subsisteret. hoc ergo substantiam appellaui- , mus omnia igitur haec pet alienas species intelleximus. motus autem cognitus suIti 'muta l. Dione enim recedente a priore loco, & rursus ex alio,& alio,han:
ite.&inii pus quidem succellionem continuam motu vocavimus. non .n. aliud est motus, quam
iis hiau. ἰά modus, quo aliqlud intelligitur successive aliter&aliter se habere in loco. Tempusu motu quo eo quoq; simili modo ab anima comprehensium suit ex cognitione motus. partes enim :ομ' - μ' ' motus comparans ipsa, & mensurans videt hanc quidem este,illam vero non esse, sivisse autem continuata cum ea, quae est, aliam vero necesse, nec fuisse, fore autem. , ut quandoque & illa st: quare illan uide, quς esset, priseia tem vocavit,quq vero usui flet, preterita dixit, reliqua uero suturam. Neq; tempus autem, neque motus, qua itenus continui sunt,& partes habent, este videntur niti in anima, quod vero de ipsis , si retra animam est, instans dicitur,& hic siue ibi. Qii aeretis autems rtasse,quo modo. . iiii in anima futurum cognosci potuit, Quoniam , quod non est, non uidetur posse intelligi. a L
eia intellare' verum,cum alia loco coniuncta sint,alia ut ii alia ordine, alia similitudine, alia subie l. . π qu ct alia tempore, alia alijs, facile quidem est, quς loco communi coniuncta sunt, sepamulo Giun hoc est recipere ut diuisae quoniam locis propriis seiuncta sunt,&sermis,& guris, Salijs. in uniuersum autem, quae esseniijs&formis diuisaiunt perse,qu . cunque albo modo sint coniuncta, no disticile est separare,ut albu,&n ru,& ovi & saporidi lux,& senus:at, quς unum sunt cum subiecto, non adeo ficile est diuidetre,&-rsum a substantia intelligere. Locum tamen a subiecto seiunxit anima, vi dens sub stum mutatum loco: ut si Dion mutasset locum, tum quidem Dionis species illum dupliciter representat,&cum loco priori,&sine ipso. quare ia anima intelligit Dionem de sine loco priori, & locum sine Dione. quare illa, ut duo & diuersa In testigit. similiter autem, S quod Vbi vocant, separauit a subiecto.differt autem ubi loco,quanquam interdum & ipsum ubi vocetur locus, ' locus proprie est superficies ambienatis,sed mobilis, ut aeris, aut aquae,& similium, quae immoto subiecto lo' cato mutari potest: at ipsum ubi superficies est ambientis corporis, inquantum corpus, quae immutabilis pcr se est,& penes hanc motus attenditur reI, quae moueri dicitur. non enim moueri dicitur colun in abeo, aer circundans mouetur, sed tum Q-
. . tum moueri dici ut cum ipsa via mu tat, dc aliter atque aliter se habet successue s cundum diuersa ubi. separat igitur & h canima, intelligens rem sine ipsis,&ipsa sine Dione. Similiter, S si de albo fiat niger,& de calido frigidus,&de quiescente maucatur. omnia enim haec & coniuncta intelligit,& separata. , Potest etiam,quae separata sunt,ut coniun&a recipere ex similitudine eorum,quq prius coniuncta vidi timox separauit. ex hac enim similitudine voluptate quada perinmota Imaginatur, quae separata recepit uti coniuncta, vel loco, vel subiecto,vel alia ii esti2 r.quare & chimeras, centauros sibi fabricat, S horios, & palatia,& demum poeta lataeoniun- sit. Habet alitem fortasse dubitationem utrilin&brutas militer imaginari possint, S coniungere, quς separata sunt. ac quidem arbitror&illa consimiles quasdam imaginationes sibi tacere . nam dupl& stabula imaginamur, & in ijs oues,& ca.
314쪽
Α nes,& eustodestquin de somniant,& terrentii rabiis, que non sunt I 29 Sed Iam tepus est, ut de Ipse uniuersali dicamus quid sit,& quomodo fiat: quod Mom movideo a vobis expectari. sed nescio certe, cosultius ne sit limoctu hoc sitello inuolus Tre,an magIs riptito a vobis desiderari)audacter prosequi. na profecto , si prosequam ut videtur quidem non posse fieri sine iniuria multoru, & sne nota temeritatis . opeia ses, cuiusdam . siquide omnes fere,qui de uniuersali scripsere, &ipse etia Aristoteles ut apparet videntur aliter existimasse de uniuersali, ac nos in presenti op amur,& di bus in, cturi sumus.Verum enimuero hoc sacro In loco Dijs sylvet nutus prς alibus, i ceat ,
nobis, quae existimamus,proferre:quae si a vobIs fuerint approbata, citrant ellam se- min , an ras, sin vero fuerint non planc accepta, has inter arbores dc nemora iaceant abscondita ad Iudicium bonorum Deorum, qui istic habitant. vi. Q fit ab Uidetur igitur: b amici omnes sere, qui sese e peripathesi philosephos siclunt, se- oraui sem ararum quendam intellectum inducere, quem agentem vocant, a quo fiat uniuerale. facultatem. n.illi attribuunt e sensibilibus terii simulachris ouae Phantasmata lex ipsum uniuersale,& pura idea extrahere: quae no hoc, no illud, sed diritim plicem ipsam naturam repraesentat, denudatam ab omnibus hs, quae cum singulari conlucta erant. atq; hoc intel I ibile iam vocat, cum prIus sensibile tantum foret. qua de re diligeter consideraridum est. si enim per nos ipsbs absque ullo separata . intellectu possimus uniuersale facere, bene erit abstractii illu intellectum labore hoc leuare, si extra nos existes salislix se ipse est, & nras operationes a nobis fierssinit. Quonia igie dicunt extrinsGum hunc intellectu ex sensibili urem simulachris extrahere ipsum uniuersale,riunctari eos lIcet, quidna sit hoc, qdextrahere licui. ni rem quosdam alterum duoru videntur mihi posse dicere. unum est,q, intellectus ille speciem quadam nouam,essiciat ex illo simulachro, quae nata sit solum uniuersidς reprcsentare cal Misipductio terum est,m nulla species noua fiat, sed tamen phantasma, in quo includitur natura uniuersalis,dere uniuersaliter tantum repraesentet illi intellectui, si de se abstractus est,& materiale nullum potest recipere. Si igitur intellectus ille noua quanda speciε efficiliqvit uniuersale referat, monstrum profecto audire mihi videor, separata scili cet subitantiam lyecies sacere: qtiando obiecta sunt, quae species faciut utpote imaunes saas v si intellectus ille i)5 facit speciem noua, sed tamen non intelligit, nisi qua phantasma natura de se uniuersale includit, illaq; recipit sine ijs,quq sngulare comitant , tunc quidem qu rendu est, quomodo id fiatm unquid φ Intellectus ille mutet
phantasma ab eo,quod erat, an non mutet .siquidem enim non imm Italin ecqui gin Ipsium facit, no video.quo Ipsum idem manens no ende modo rep sentcta at Vcro si ipsum immutat, dic.ini P Deos, quaenam actio illa sit. nam si dicam sui quidam aiuntὶ irradiare intellectu illum super phalasma, & denudare ipsum a coditionibus sngularium,metaphorica quide 3c poetica istaec vidinur,& si poeta aliquis ita dicat. Ollis diuina super mens .
Astat magna,inicans: cuitus radiata nitore,
Quae fuerant obscura prius simulach ra, repcnte Fiunt coram anima,clarasti, in luce resulgent. Non aliter, quam, quae caeca sub nocte tenentur , Si feriat rutilum Solis iubar, omnia late
Splendescunt, pulchraq; petunt in luce videri, Si ita In quam poeta dixerit, laudabimus quidem Ipsum, philosephum autem nolaudabimus, . nem lucet separatus intellectus,neq; intelligo, quid sit radiare, de Fracastorii R denudare L I by GOra le
315쪽
denudare phantasma si dicatur nihil fieri nouum ab illo intellectu Ia phantasma cneque inrinutari, non repraesentare inmen ipsum illi Intellectui, scut Socrati,& Platoni, seduniuersiliter tantum propter naturam intellectus abstractam, cui non re- . praesentat phantasim nisi quam naturam simplicem,& uniuersalem includit,equ-dem sic ego non video,quid ad Socratem, dc ad Platonem faciat repraesentatio illa. quae abstracto intellectui fit, si Socrati,& Platoni singulare ipsum repraesentac adde. miraculum magnum videtur phantasina in alio existens, ut in Socrate, reprisentare tame extrinseco intellectui univcrsalitcr: primum Q separatae hae siubstantiae per. se/c per essentias suas intestigiat,non per species,& pe phantasmata: deinde v, nec species vlla potest repraesentare nisi illi, in quo est non sunt autem phantasimata in abstracto intellectu, sed in Socrate,& Platone,& CallN. Porrb maius quoque mi raeulum videbitur, si dicatur intellectionem abstracti intellectus communicari S crati,& Platoni quo & ipsi uniuersale intelligan t. non enim apparet modus, per quefieri possit haec communicatio. propter haec igitur, & alia multa, quae pneterimus sinentes valete intellectu huc abstractum,& se ipse gaudere, perquiremus no an Peum, qui in nobis est, intellectum & fieri & cognosci pollit uniuersale. ad quod sores quodammodo aperuimus paulo ante, cum ostenderemus .animam polle separam quae coniuncti sunt. nunc interna magis, & penetralia sunt adeunda. . Supponentes igitur illa omnia, quae dicta su n sicon stituamus non fieri uniuersalia a nobis statim enatis,sed no nisi multo post, & ad ultioribus factis, & exercitatis in subnotionibus,& compositionibus, & separationibus coniunctorii: quod signuesse potest non fieti uniuersale ab intellectu abstracto: si enim ab ipse fieret, utique& in infantibus fieret, in quibus iam phantasmata sunt. . Fit autem nisi fallor uniuersale per hunc modum in nobis. isa, excpli gratῖMnt..ue, multa quidem cum ea ut diximus)coniuncta sunt, albedo, figura, locus,stus, de alia. ex hoc igitur singulari spoisibile est extrahi uniuersale, si hoc apud animam est primum uniuersale futurum, ante quod nullum aliud est factum. quare necesse est& aliud simile singulare videt i ab ipsa. sit ergo hoc, tacita igitur &nix,& lac in anima sunt, & hinc principium cst quoddam ad uniuersale albedinis. nam statim, ubi post cognitionem nivis oblatum eli lac cum suis coniunt his, recordatio statim streniuis,& coniunctorum cu niue.apprehedit ergo illa duo anima,& ut duo,ac diuersa,& ut unum hoc est similia dictum est enim supra,quomodo saec fiant. rursus igiatur appetitu noscedi illam mouete videt ca , in quibus differunt, qudd locis, quod sermis,& figuris disserat: tum videt & iriquo coueniunt: atq; hoc videt esse sine lacte,qa est in nIue diuerso a lacte cetiam videt este sine niue quia est in lacte. Desn- de videt esse sine laco niuis,qtita est loco laetis, tum & este sine loco lactis , quia estio loco ni itis: sit uiliter& este sine figura niuis,quia est in figura lactis, &etiam sine
figura lactis, qilla est ῖn Mara nivis:ac breuiter videt este sine coniunctis cum ni uri quia est in coniunctis cum lacte,quae diuersa sunt: necnon & sine coniunctis cum lacte, quia cst cum coniunctis cuin niue.quapropter species albedinis iam in in testactu est multis modis. prImu enim in niue, & coiunctis cum nive: deinde & in lacte. Ac coniunctis cum lacte: & sne niue in lacte,&sine lacte in niue mox & sine coniuctis cum nive,& similiter fine coniunctis cuin lacte. separata igitur iam est.& recip tu matura albedinps,cu per sermraesentetur quidem ipsa dc sine nive, & sine lacte, M sine coluntas eorum . quod si & alia quoque alba videamus, aut etiam Imagin mur erussanassariete & alia nomnibus quidem consimiliscosideratio fiet, quod
316쪽
tione perficitur:ubi vero unum, aut duo,aut tria consecta sunt,tum tanta prumputudine reliqua fiunt, ut etiam ex uno singulari uniuersale extrahamus, quare mox visi. .i. . unluertatum plena est anima. sicut autem est singularibus,quae jecie unum sunt, fit vino satellivnu uniuersale, ita&ex pluribus speciebus, quae unum genere sunt, suum abstrahI- v tur uniuersalerita Sex ijs,quae plura genere sunt usq; ad generalii sim hoc ergo pacto fieri uniuersale censendii est, si & ipsam etia experientiam consulamus. sicut aut e lacte,& niue uniuet te albedinis fit, ita & coniunctorum sua uniuersalia, & ideae extrahuntur.quare&uniuersale loci,& figurae,& quantitatis, & numeri, & alioruconficiae. propter quod Potentia haec animae, quae ideis est plena,diuἰna quodammodo est,& solus hic Intellectus appellatur.ille vero intellectus, qui nondum quicqua Intelligit, sed nudus est,& veluti tabula erasa, simpliciter intellectus non dieic, sed intelimus In potentIa. Fortasse autem & tertius alius est Intellectus, qui sensibilibus phalasmatibus est plenus:ci nec 3prie intellectus dicit: sed a quibusda pallivus vocaceo v circa ipsem vetiet' extrahedo ille, si ideas,& uniuersalia coficit, q activus vocari psit, φ,q singularia&sensibilia sui uniuersalia actu & itelligibilia efficiat& hie solus diuin' est,& ternus, qm ide sit intellectus,& intelli b le. virum aut de his Ita opinatus Aristoteles suerit,& hoc pacto fieri uniuersalia existimauerit, tepus no est nunc examinare. Cum igicvniuersale fiat pdi modo, ia&illud videripo sis, ιν. P.
oest, qd supra i dubita reuocauimus, vim una esset species insensu,&intellectu,qisi μου idebatur diuersa propter unIuersale, quod in sensu non est. Iam enim manifestum cta. est unam esse & eandem speciem in utroque. sed modis diuersis. In sensu enim est cofusa & coniuncta cum alijs coiunctis, in intellectu vero separata, & distincta ac sic uniuersialis sacta. dico autem esse facta uniuersalem non secudum elle, quod habet, quatenus unaquet iam qualitas est, sic enim singularis est sed uniuersalem, quatenus
Imago est,& repraesentat. Inter uniuersalia vero squῖs quaerat, quae e1 trahantur Maisis . pr us,an minus uniuersalia,an genera & magi, uniuersalia, dicedum, quod semotis casibus semper minus uniuersalia abstrahuntur prius oblatis siquidem Socrate, Pla versa issνa, tone, boue,ar i lapide, prius uniuersale hominis educitur e Socrate,& Platone,
quoniam similitudo,quq in ijs est,&maior est,& sortior, qu1mqucinter Socratem innoteteunt& bouem,& Inter Socratem & arborem vel lapide. Porrb post uniuersite hominis ea similitudo quae inter Socratem est& bouem, suum pmdit uniuersale, animat:
mox fit viciens: mox corpus. semper enim, quod ratione totius habet, pinno occurrit,& notius est. homo autem totum quoddam est, cuius partes sunt animal, viues, corpus:animalis vero partes sunt vivens,& corpus: viventis vero corpus. veru saetis
Iam & adultis nobIs,atque exercitatis in abstractionibus, notiora,& promptiora nobIs occurrunt, quae sunt magis uniuersalia,quoniam ex pluribus sunt repetita, Bc habitu quodam firmata: dc ut talia rationem totius habenti totum enim quoddam est animal respectu hominis, & bouis , quae patres anImalis sum:porrbviuens totum , quoddam est respectu an Imav s,dc arbosa. neque Inconuenit Idem este modo rutu, rea respectu modo partem rei pectis eiusdem,vertim no iecundum eandem ratisneni. hominis etes..enim pars est animal, s paries essentiales qiueras: Idem homo pars est animalis, si partes integrales consideres. sed de his alia quaedam in inuentibus edidemus. .iam .
317쪽
Ac de subnotione quide, & compositione, & imaginatione, dc memorla, necn5 & C quia sit abstrahere,ac demum quomodo fiat uniuersat hactenus dictu sit. reliquuesset de aestimatiua appellata potentia, de devocatis secundis intentionibus nonulla dicere.verum,quonia liqcloge postfiunt, & non nisi postq& ratiocinationes cxcernimus, prius quide de ratiocinio agamus, mox& denis,&alijs,q sit persunt. sed bene erit,ut oia haec ad meridianas horas remittamus uam enim quodammodo selli sumus,& hora interpellare nos videtur. quare psenti: disputationi sine imponemus, ac rogabimus puerum nostrum,ut ad recreandos animos omnium aliquid canat. dc ille mandato a Naugerio accepto temperata suauiter cithara, sic cecinit. Lyncra nec acreis aduehe, neu gereTΘrsos , venustum nec tege casside Horrente vultum, sed tenero Nericinctus tempora pampinor
Adesto , qualem te memorant , iugo B Dissubactis , in medio Des naconuiuam Ioue cum patre Sedisse, circum Diis resonantibus Heu obe: pharetra cum posita tuas Laudes eburna grandiloquus bra Latona cecinit satus. Ereptus igne ut fulmineo Iouis Bis natus infans duceris ad Deos. At tibi magnisplausibus omnium ad- φὶ Risit coelicolum cohors. . imnque ore pulchro talis erat color, Rubente qualis enitet in rosa. Tum prominebat exilientibus Sacrum corniculis caput. Drrhenus Hierauita deprecans Sero, furoris, numinis oetui pertus iras squammeus in mare
. Tificis desilistrate. Sensit Lycurgus vitibus impiam Ausus securimis uere: sensiter
cohors gigantum trudere tum rata quo coelicolas dolo. Gat evicto miles ab Uinis Indis triumphos victor Io referar Et redeunti Susa oe Acbmenes Arata constituunt tibi. Fremunt in altis orgia montibus Heu obe: soluta per iuga T adescrines in auro, rauconis replent
Quibus dictis ac collaudans surrexim
318쪽
ca quaedam nobis reliquit,recte profecto dicebat miraculum maxiinum esse hominem. cuius si structuram, membrorum formas figurasq; ci fines speetis si artificia, per quae fines illos consequatur membra,& operationes exerceat, alias quide propter se ipsa, alias propter alia r tum vero & operationes ipsin alti maduertas, qua Industria obeantur,nihil profecto admirabilius videbitula Deo, re natura factum. Ex operationibus vero omnibus illae maxime admirandaesese inerusiquet ad cognItione pertinentide quibus Turrius partim saperioribus disputationibus pertrati vit, partim tractate iub meridianas horas promisit. ergo id tempus cum ii aduenis. set omnesq; maximo quodam desiderio audiendi reliqua, venissemus eandem ad 'luam,consedissemum , in comna, ille ita sermonem suscepit., Haetanus bamici circa intellectionem audivistis,quanta industria natura proce. dat prisum enim a simplicissimis,& imperseetis exordias, ad maiora, & magIs a miranda progreditur. nam cum issus ipsos imitet, qui propter impedestionem non nisi gemis quoddam unum rem pcipere possim situm potii clam alvam statuit, qsensibilia illota omnia dijudicare valeret. deinde,ubi etiam ordinasset, quo paeta ea sensibilia seruari possent in intellectu,ab hac & aliam potentiam Gaetuit, quς persecti oti modo quodam,& appetitu discendi linpulsa, sensibilia Ipsi quasi per tenebras perquirens nunquam Gyarei,donec singula distinxisset, mox distinera cos de
rare ut de inter se,& in eo,in quo coniunctatuerant de oblata, sese haberet tum de differen tias,& couenientias eorum intuita coepit & enunciationes ficere, Sc cop nere, ac diuidere, numerareq;,& memorati. ad haec autem & appetitu eodem ducta potuit,& quae haram erant,coniungere, & coniuncta separare ac demum simpliaces rerum ideas abstrahere,& ijs impleri,ac diuina fieri. nam & cognitionem illam Dij maxime habent. Nunc superest, ut dc alias operationes prosequamur, quae persectiores etiamnum sunt. primuinq; de ea agamus,qua Graecidianian, nos ratiocinationem siue dis ursum appellamus:qua tot aries,tot sciento inuente sunt,ac illa i dem omnia quae sub coelo,chrae si pra,& cceli ipsi,& Dii,& diuina suere cognita. - igit ut cum eorum,quq ab intellectu appreneduntur,alia sint simplicia, alia sint complexa quς&enunciata,&propositiones appellamus,eadem est natura animae, de discendi idem appetitus circa complexa,qui & circa simplicia. nam de circa complexa suas facit subnotiones, sicuti εc circa simplicia. quae vero in simplicibus subnoi Io dicebatur, In complexis ratiocinatio vocatur, quae plurimum differt a simpliei subnotione. quippe in subnotione neq; veritas, ncq; falsitas inerat, sed solus,&simplex motus de uno in aliud, in ratiocinio vero est veritas & falsitas. differunt etiam,
Retit miro ordine eum De incitii. 8e aquatuot a toeinandi sint. εc quo fiam videli
319쪽
ea valde di . versi est. Diseuisu ex duab' hi Propolitioni in Gethus De exemplo.
plebs via tutexemplia latrasse etiam alia anima in
De Enthyme tate quid minc quomodo ab eae plovistinguasi
ptius notu non erat, sed nuc primo addissicis. fit aut dissicursus Ois sem p in duabus 9ppositionibus,m prae ihIssae driri quam una ob seruata est.&ptius ut anima erat, alia vcro est noua: ex quib' sequi tertia, q coclusio vocat in qua est id, quod niic primo notu fit.ut si prius nauigationi coniunctii esse naufra tu vidi tin Callya, nuc vero viae ione nauuare, coclusio fiet,q, Dion naufraga oti sunt Vis termini tres, duo extremi,di vpus medius, quIcum utroq; coicat, Nautas u Nauigatio, Dion. Nauigatio medius term Inus,cui colunctum nota naufraglu. si ergo I Dioni vIdea nauigatione inesse,utiq; naufragatum concluda, donec contrariu non vidi, Q scilicet aliquis nauigaret,& non secerit in naufragili. Causa vero,* coclusio illa sequacin- de. , speciem natura est, illa semprepraesentare, q sunt colunω ut dictum eaesi ergo nati tioni coniunctii recepi naufragiu, nunc quoq; representabit naufragiuin Dione nauigante. vrigitur ratiocinatio h p rememoratione quidam fieri.vtvis. Dione nauigan te memoria sit eoru, quae coluncta nauigationi obseruaui: Inter qerat naufraglia. ergo& in hac nauigatione naufragiu,ut coniunctii recipit Si Igitur sPlato hoc pacta dicebat disciplina neri P recordatione, recte certe dicebat: s vero intelligebat coclusone alias suisse nota apud alam,et nuc recordari eiusde aio recte aia serenat.ss de coclusio,quatenus Moutio est, nuc primo noscis, nec prius nota erat ἰnis in postlia, In coiuncio reseruato In memoria. vh aute Plato In Ph done opinari scietiantam fieri no primo modo, sed secudo. quare merito ab Arist. reprehesus suit. Simplicis limus igit & natura primus,qui ab anima fit discursiis, est ille, gab uno fit ad unii percomune aliquid in utroq; compertu. quale est nuper assignatu ex memoria nausiugij in Callya,du nauigaret, ex quo & Dione nauigatem opinamur nau D .
fragaturu. cois terminus est nauigatio: coniunctu obseruatu est naufragiu, nau a- .
tis igitur semper de ubiq; repraesen labi t naufragili sibi coniunctu, si contrariu non vidinius. simin;& si Helueti, data fide prodiderunt L.Crassum, utiq; & C sari pro-
dIlIone facturos credemus . terminus medius est fides data ab Helueths: coniunctu obseruatu est proditio secta L.Crasse. Si ergo contrariu quis no vidit,probabit credet & Caesari proditione sutura: quia species media de natura sui sem p con Iucha r sert. veru necessaria no est haec ratiocinatio, qm coniunctu illud cu termino medio neces o no est coniunctu, sed soluit casu aliquo, e alia ratione coniunctu suisse. quae no erit in alis . neq; enim, n Callyas nauigans naufragiu fecit, necesse est & in Dione fieri, ga alia ratio est in uno,alia in alio.nec si Helvetij proditionem L.Crasis feceriit, ne ite est & C.Caesari sacere.alia enim causam dc forte iustam in L. Crast quam In C. sare non habuere.lbabile tamen accipitur ab eo, qui contrarium novidit. vocatur autem hic discursus exeplum, a quo pueri incipimus ratiocinari, qm facile est in uno obseruare,& ab illo in simile ferri, sipecie per natura repraesentante colundi utit aut & Illo plebs,pp qP rethores urunt maxime exeptis ad ppim, quia
ex notis movemur. Fortasse aut & alia alalia meptis mouent aves enim cum vident
aliquas alias visco captas, viscit euitant, simile sibi suturii existimantes. habent qui pe & alia animalia pnantasiam,quae ex particularibus potest discurrere. Secundus aut ratiocinadi modus pridicto similis est,sed in effracior aliquanto. quaquam neq; ipse necessarius. fi t aut Lic a plurib' obseruatis ad unu aliquod quasi tint multa exepla.c5uenit igiscit oepto,quila ad unu est, sicuri exeinplu:disseri aute, quia a pluribus obseruatis aecedit,cu exemptu ab uno esset. Si ergo pluries obseruauimus prauos Etae, qui pernoctat, videamus aut Catibna pernoctare, utiq; Catilina
320쪽
A prauum existimabimus. terminus medius est pnoetatio, cul conlunm estpram Messe,ut pluries obseruauimus.conclusio erit Catilina prauu esse:& si in multis vidimus mulieres cu viris couersantes no castas esse, nuc vero videamus Athalania comversari cu viris, et no casta esse cocludemus. rei minus medius est tauerisi cu viris,
cui coniunctu est n5 casta esse. coclusio Athalantano essec ista, quia species termini medij P natura sua sem p reprisentat coluncta. quare & in A thalanta reprisentabit, sicuti in alijs multis vidimus Necessariu aut neq; hoc est, sicuti neq; exemplum,ua coniunctu esi termino medio, necessario no est colunctu sed potest no esse. neq; eni necesimu est oes, si pernoctat, prauos esse,& mulieres oes non castas, qm viris versanc est in i babilior,&essicacior ratiocinatio hqc,si exemptu. si. n. vnsi obseruatum fide facit, I sortiori plura obseruata, tanq multa exesa, fide maiore ficiet.Qu in
sueritis aut sertasse,utru lpositio illa in pluribus obseruata proponacde omni, a indefinite,vtv oes pno Utes praui sint, an Pnoctares pratii sentiadqd dicimus positione illa obseruata nec et proponi selere,sed istum alia, quae signu dρ, ut quoa Catilina Pnoctiit. dicetin. rhetor.V ultis videre iudices qualis sit Catilina tota noctu pnovit . tacent aut alia Ppositione, i pernoctates praui sint, ga apud ora quasi imutum est pernoctantes eue prauos, siue φ in pluribus ita obserue , siue fiailesit adducere ratione probabit φ pernoctates sine mali,in q, causa huius no potest esse ut plurimu bona. liue igite taceat ,ppositio illa obseruata, siue lpona de omni, siue indefinite, fide n5 habet nisi ut in pluribus,unde& ad unu similes babilitas fit. adipella aut hic discutius a Graecis enthymema, a nostris comentu Pprio quidem v cabulo, sed & ad alia trusia mpto. p p quod & nos enthymema vocabimus. Sunt autεB enthymematii asa facilia & in promptu vulgo , alia dissiciliora: vasiint, q famI. varia sunt sensib', qbus no lueueri&pletis, seia dc bruta et salia uti solent didissiciliavero,q remotiora sunt a sensibus, selis philosephis,&prudentioribus nota. Tertius vero incinandi modus & ipse a singulariti'lcedit,veru disit ab meplo, es enthymemate, , exemptu ab Vm,enthymema a plurib' p se bic veto ab oebus fit divisim coprehesis,differt & in conclusione, φ tam exemplii, si enthymema ad unuparticulare fit. hic vero ad oes in uniuersum coli stim acceptos,ut hoc: terra, aqua, 'aer, Ignis mouens motu reisto: hqc aut sun t oia elemeta: Oia ergo elemeta mouenturnio tu recto. ter inus medius sent terra aquainer, ignis,q b'obstriniatu est inesse moueri motu recto.aha Ppositio est, hF esse ola elemeta:c5cluso fit, oia elemera m ueri motu recto,p eande ronem, qua & pdicta cocludebat: φ scilicet species termini p se βc sem p reprςsentat coniunctu . quare & in coclusione id reptassentat, ut et menta cla moueri motu recto. Simili & hoc. platae, & aialia animata junt: hme autesun t oia corpora organica: oia ergo corpora organica sunt sata. terminus medius
aiatia,& plantet obicruatu animata esse:aliud ex tremit corpora organica, sequi conἰunctu on leniatu inesse organicis corporib nihil aiat refert, siue singularia, asibus procedit sim indiuidua vel sint specie vel er genera, dumodo ut una, ct ut partes ta ludum, accipians vocat' a sit inductio discursus hic, φ partes oes divisim inducant ad ostendendu totu.Sed illud fortasse qretis, quo in multis possibile sit singularia ota induci tare'& enumerari,cusint infinita ad qy dicendu ,.In quibusea facile est oia sngularia μinduci,quado scilicet ea determinata sunt,ut pr dicta: in quib' vero singulatia sunt infinita, fiunt quide inductiones, sed In his qiuaeda tatum tingularia inducunti retia qua vero accepimus dicentes ita esse in alijs, uti in allignatis. sumet elai si vis b hoc.