장음표시 사용
191쪽
Pri. Sec. Quaest. lxx III. 177QI AESTIO LXXIIII.
De subiecto peccatorum, in decem artici los diui . ARTICVLVs I.
VTrum uoluntas sit subiectiam peccati: Conclusio. Peccatum cum sit actus immanens moraliter malus, &uoluntarius: necessario elian uoluntate, ut in. subiecto..AR. T. II. Utrum sola uoluntas sit subiectu peccati. Conclusio. Non modo uoluntas est subiectum peccati Ged omnes illae potentiae, quas contingit ad suos moueri actus, uel ab eis reprimi per uolun talem. ART. III. Utrum in sentu alitate possit esse peccatu. Coclusio. Cum contingat sensualitatem moueri a uoluntate; necedarium eit, in ea posse peccatum esse: AR l. IIII. Vtrum in sensualitate possit esse peccatum mortale.
Conclusio. Cum ordinare in finem ultimum actiores,ex ipso sit rationis opere; non potest esse mortale peccatum in sensualitate, sed in ratione. ART.V. Vtrum peccatum possit este in ratione. l. Coclusio. Est in ratione peccatum in proprio actu secundum ignorantiam eorum,quae quis scire potetita debet,&inquantum imperat aliarum potestatum inordinatos actus, uel ipsos non coercet. ART. V I. Vtrum peccatum morosae delectationis sit in ratione. Conclusio. Cotingit in ratione morosae delectationis peccatum esse, quando non repri in it illicitum passionis motum, quem ex deliberationis iudicio in se prouocauit, Manimaduertit inordinatum esse.
192쪽
AR. VII.Vtrum peccatum consensus in actum sit iaratione superiori. Conclusio. Consensus in actum ea in superiori ratione,cum actus sit ultimam quod principalis poteatia potest. AR T. III Utrum consensus in delectationem, sit pec
Conclusio, Consensus in delectationem mortalis cri nis mortale peccatum est. ART.IX. Utrum in superiori ratione possit esse peecatum ueniale iecundu in quod directiva inferiorum uirium Conclusio. In ratione superiori,cum consentire cotingat in actum uenialis peccati, potest esse ueniale
ART. X. Vtrum in ratione Iuperiori possit esse peccatum ueniale secundum seipsam, id est, secundum quod inspicit rationes aeternas. Conclusio. Potest in superiori ratione ueniale pec .catum secundum seipsam esse, si sit absque deliberatione consensus in mortale crimen; sed in his, quae' ad inseriores attinet uires semper mortale peccatum est, si sit consensus in mortale ex genere: ueniale autem, si sit ex suo genere ueniale.
Q AESTIO LXXV. De causis peccatorum in generali, in qu
tuor articulos divisa. ARTICULUS PRIMUS. GV Trum peccatum habeat causam. Conclusio. Peccatum cuin sit quidam actus in ordinatus: ex parte actus habet causam per se illius prodactiva: quae ex parte inordinationis actus , est illius Paccides causa prout praeter agetis inteatione euenit
193쪽
RRΤ. II. Vtrum peccatum habeat causam interiorem. - Conclusio.Intellectus & uuluntas causae sunt inteetiores actus peccati immediatae, mediatae uero, interior immaginatio,seu sensus appreheso & appetitus. ARTI C. III. Vtrum peccatum habeat causam exteriorem. Conclusio. Potest aliquid exterius, ut homo, uel daemon, seu exteriora bona,causa esse peccati, non tamen ad peccandum sufficienter inducens, ART.lIH. Utrum peccatum sit causa peccati. Coclusio . Potest unum peccatum alterius peccati causa esse lac undu m quod uis causae genus.
QUAESTIO LXXVI. De causis peccati insteciali in qua
Vtrum ignorantia possit esse causa peccati. Conclusio. Non quae uis ignorantia causa est peccati sed illa tantum, qaae tollit scientia prohibentem, actum peccati. ART. II. Utrum ignorantia sit peccatum. Conclusio. Ignorantia eorum quae quis scire tenetur, semper eli peccat m, non autem illa,quae elt illorum,quae quis scire non tenetur. AR. III. Utrum ignorantia excuset ex toto a peccato. Conclusio. Ignoratia consequens uel concomitas actum peccati, no excusata peccato; ignoratia uero,
quae causa est actus peccati, excusat, & quidem non totaliter nisi fit ignoratia inuincibilis,uel eius, quod quis scire non tenetur. ART.IIII.Vtrum ignorantia diminuat peccatum. M a Con-
194쪽
Conclusio . Voluntaria de intenta ignorantia ag grauat,& non diminuit peccatum : ignorantia uero uoluntaria per accidens diminuit: ignorantia uero consequens uel concomitans actum peccati non diminuit ipsum,neque auget.
Q V A E S T I O LX XVII. De eausa peccati ex parte appetitus sensitivi, in
odio articulos divisa. ARTICULUS P RIMUS.
V trum uoluntas moueatur a passione appetitus sensitivi. Conclusio. Passiones sensitivi appetitus non nisi in directe per modum distractionis, uel rectum iudicium boni impedientis,uoluntatem trahere & ad malum impellere possunt. ART. II. Utrum ratio possit superari a passione contra suam scientiam. Conclusio. Possunt saepenumero passiones appetitus sensiti ui rationem & eius uniuersalem scientia in impedire, uel per modum distractionis uel ad contrarium impellendo, uel aliquam corporalem transmutationem causando , ex qua totaliter impediatur μ-tionis usus. ART.III. Utrum peccatum, quod est ex passione,debeat dici ex infirmitate. Conclusio. Cum passiones sint quaedam anime aegritudines rationis regulam impedientes, quaecunque peccata ex passione procedunt,quasi ex illius infirmitate procedere dicuntur. AR. IIII. Utru amor sui sit principiu omnis peccati. Conclusio. In ordinatus amor sui causa est & initium omnis peccati.
195쪽
AP T.V. Vtrum conuenienter ponantur causae peccatorum concupiscentia carnis, concupiscentia oculorum,&superbia uitae. Conclusio. Quae uis peccati causa aut concupiicentia carnis,aut concupiscentia oculorum, uel superbia uitae est. ART. VI. Vtrum peccatum alleuietur propter passionem. Coia clusio. Passiones praecedetes actum, peccatum dimini ut ipsum:se ad teque ter peccatu, magis auget ART. VI l. Vtrum passio totaliter excuset a peccato.
Conclusio. Passiones, quae simpliciter inuolutariucausant, excusant ex toto a peccato.
ART. VIII. Utrum peccatum, quod est ex passione possit esse mortale. Conclusio. Peccatum ex passioneProcedes,potest
QVAESTIO LXXXVIII. De ca a peccati qua est malitia in qua
tuor articulos diuisa ARTICVLVS I.
Vtrum aliquis peccet ex certa malitia. Conclusio. Dicuntur non unquam homines excerta malitia peccare, quando ex certa scientia peccatum eligunt. ART. II. Utrum quicunque peccat ex habitu, peccet ex certa malitia, Conclusio. Ex habitu peccantes, cu quadam quasi electione agant,ex malitia peccare dicuntur. HRT III. Vtrum ille,qui pcccat ex certa malitia,peccet ex habitu.
196쪽
Conclusio. Non oportet quemcunque ex certa maelitia peccantem ex habitu peccare. AR. 1 III.Vtrum ille, qui peccat ex certa malitia ,grauius peccet, quam qui ex passione. Conclusio. Peccantes ex malitia, cum ipsum eoru peccatum sit maxime uoluntarium ac diuturnius,&in deteriori sint dispositione, quam peccantes ex pas sione, grauius quoque his peccare dicuntur.
cis AESTIO LXXIX. De cauo exterioribus peccati,in quatuora: arriculos aiusa.
Vtrum Deus sit causa peccati. Coclusio. Cum Deus omnium ultimus finis &bonum existens omnia ad seipsum dirigat Sc conuertat, nec alicui quicquam debeat: non potest alicui directo uel in directe causa peccati esse. ART. II. Utrum actus peccati sit a Deo. Conclusio. Cum actus peccati silens,necessario est a Deo sed desectus est a causa creata. A R. LII.V trum Deus sit causa excaecationis & indurationis.
Conclusio. Non est Deus causa excaecationis & ob . durationis,ut ex ipso sit, quod homines obdurentur& inhaereant malo sed per gratiae subtractionem. ART.lIII.Vtrum excaecatio & obduratio semper ordinetur ad salutem eius, qui excaecatur,& obduratur. Conclusio. Excaecatio cum lit dispositio ad peccatu nulli ex se ad falutem datur, sed ad damnationem: excaecatio autem ex diuina misericordia nonnullis est ad salutem, ut in peccatum lapsi humiliter poeniteatia conuertantur ad Deum.
197쪽
De causa peccati, ex parte diaboli , in qu
tuor articulos diuis. ARTICVLVS PRIMUS. VTrum diabolus sit homini directe causa peccandi. . Concluso. do potest diabolus esse homini directa& sufficiens causa peccandi ,sed indireete:uel per modu persuadentis, uel proponetis exterius appetibile. ART. II. Vtrum diabolus possit inducere ad peccandum interius instigando. Conclusio. Possunt daemones interius partem sensitivam commouendo, homines ad peccandum inducere. .
ART. II I. Vtrum diabolus possit necessitatem inferre ad peccandum. Coclusio . Diabolus propria uirtute, nisi refraen tur a Deo potest aliquem inducere ex necessitate ad faciendum aliquem actum, qui de suo genere peccatum est: non autem ullo modo potest necessitatem inducere homini ad peccandum. ART. IIII. Vtrum omnia peccata hominum sine ex suggestione diaboli. Conclusio. Est quidem damon occasio omnium p eccatorum, cum totam in secisset naturam, & pr ci luem ad pecccanduna redidisset: non tamen singua peccata ex illius suggesione fiunt. QVAESTIO LXXXI. De causa peccati ex parte hominis, in quinque articulos dissa. ARTICVLVS I. VTrum primum peccatum primi parentis traducatur per originem in posteros. Μ Coa-
198쪽
x D. Icc. V Uaeli. IXXXI. Conclusio. Primum primi hominis peccatum originaliter tran sit in omnes posteros, non quidem per aliquam seminis infecti traductionem, seu animae singuloruinfectio ue ex anima prtini: sed sicut actuale peccatum membris attribuitur, tametsi culpa est originaliter in uoluntate, ita & originale peccatum in posteros de cendit ut in membra primi hominis,quq ex ipso processerunt per seminis traductionem, qui uoluntate sua peccauit. ART. II. Vtrum et aliqua peccata primi paretis, uel proximorum parentum traducantur in posteros. Conclusio. Originale peccatum solum cum priuauerit hominem primu originali iustitia, quae naturae collata est a diuina bou tate, non autem caetera actualia peccata, procedere debuit in polleros . Vtrum peccatum primi parentis transeat per originem in omnes homines. Coclusio. Omnes homines, praeter Christum , qui ex Adam per originem processerunt, originale peccarum ex ipsa sua generatione contraxisse credendueit. Α R. I li I. Utrum si aliquis ex humana carne formaretur miraculose, contraheret originale peccatum . Conclusio. Cum originale peccatum derivetur in posteros per motum generationis ab ipso primo patre: in eos minime descendere certum est, qui uirtute diuina ex humana carne mainati fuerint. R RT. V. Vtrum si adam non peccasset, Eua peccante, filii originale peccatum contraherent. Conclusio . Si Eua peccante, Adam non peccasset, non fuisset originale peccatum traductum in posteros.
199쪽
De originali peccato quantum ad Ham esse;
tiam, in quatuor articulos divisa. ARTICULUS I. VTrum originale peccatum sit habitu ε. Coclusio. Originale peccatum est habitus, no quidem sicut scientia ed scut quaeda in ordinata naturae dispositio, coseques originalis iustitiae priuatione. ART. II. Vtrum in uno homine sint multa origi nalia peccata. Conclusio. Est unum secundum speciem & proportionem in omnibus hominibus originale peccatum, diuersum autem numero in diuersis hominibus: in uno autem homine non est nisi unum numero. PRT. III. Utru originale pecccatu sit concupisce tia. Conclusio. Originale peccatu materialiter quidecocupiscentia est : formaliter uero priuatio origina- Iis iustitiae, secundum quam inferiores animae uires superioribus subdebantur,&superiores Deo. A R T. IIII. Utrum peccatum originale sit aequaliter in omnibus.
Conclusio. Originale peccatum cum sit priuatio originalis iustitiae, non 'nagio in uno quam in alio esse potest.
. De subiecto originalis peccati , in quatuor amriculos divisa. ARTICVLVS IPRIMVS. virum originale peccatum sit magis in carne. quam
Conclusio. Cum originale peccatum si quaedam culpa, non nisi in anima, ut in subiecto, esse potesti ua A lam
200쪽
is 6 Pri Sec. Quest. Ixxx III.
Adam uero, ut in principali causa, in semine uero de
ART. II. Utrum peccatum originale sit per pri usia
essentia animae quam in potentijs. Conclusio. Cum anima sit,uuam primo ut terminum generarionis origo attingit: secundum suam es.sentiam,peccati originalis subiectum primum est. ART. III. Vtrum peccatum originale per prius intaciat uoluntatem quam alias potentias. Conclusio. Originale peccatum respicit priusi fam uoluntatem , secundum quod ad malum inclinat , quam animae essentiam , in qua primo est, ut iasubiecto. ART. IIII. Vtru praefatae potentiae sint magis insectae quam aliae. Coclusio. Quanquam omnes animae potentiae originali peccato sunt insectae; uis tamen generalita, uis concupiscibilis, &sensu tactus sunt caeteris potentij v magis infectae.
Q VAESTIO LXXx IIII De causa peccati, secundum quod unum peccatum alterius peccati causa est, in quatuor articulos divisa. A RTICUL US PRIMUS.
Vtrum cupiditas sit radix omnium peccatorum. Conclusio. Cum diuitijs iuuetur homo ad quodcuque peccatum perpetrandum romnium malorum diuitiarum cupiditas est radix . ART. H. Vtrum se perbra si t in illuni omnis peccati. Conclusio. Finis in omnibus bonis temporalibus acquirendis est, ut homo per illam quandam perfectionem singuIarem & excellentiam habeat, &ideo ex hac parte superbia ponitur initium omnis Peccatc