장음표시 사용
201쪽
pri. Sec. quaest. IXXXV. sed ex parte executionis est primum id quod praebet
oportunitatem adimplendi omnia desideria peccati, quod habet rationem radie is cilicet diuitiae . ART. III.Vtrum praeter superbiam,&auaritiam, sint alia peccata specialia,quae dici debeant capitalia. Conclusio. Non tantum auaritia & superbia capitalia uitia sunt, uti radices, sed multa alia, quaecunque scilicet dirigut homines in alia peccata, ueluti duces
ART. II H. Vtrum conuenienter dicantur septem uiatia capitalia. Coclusio. Septem sunt capitaIia uitia, T. Superbia,2. Avaritia, 3 . Ira, . Gola, s. Luxuria,6. Inuidia, 7. Accidia.
Q VAE STIO LXXXV. De essectibus peccati, in sex articulos diuis ARTICULUS I.
Vtrum peccatum diminuat bonum naturae. Conclusio . Bonum naturae,quae sunt ipsae animae
potentiae, non fuit imminutum per peccatum: sed eo naturae bono,quod est originalis iustitia, fuit totaliter homo per peccatum priuatus: illud etiam Jaonii
naturae uidelicet inclinatio ad uirtutem,per peccatutum diminutum suit. ARGII. Vtrum totum bonum humanae naturae pos sit auferri per peccatum. Conclusio. Non potest totum naturae bonum per
Peccatum ipsum totaliter auferri. ART. II I. V trum conuenienter ponantur uuInera naturae ex peccato consequentia,infirmita ignorantia, malitia,&concupiscentia.
Conci usio. Cosecuta sunt in hola originaIe peccatuta actuale, ueluti anime uulnera hic mala, L. Igno rant a
202쪽
rantia in intellectu, r. malitia in uoluntate, 3. infirmitas in irascibili. . concupiscentia inconcupiscibili.
R R. IIII. Vtrum priuatio modi, speciei & ordinis sit
effectus peccati. Conclusio. Modus,species & ordo cosequunt unu- quoq; bonu creatu inquantu huiusmodi.&et unumquodq; ens. Bonum aut pertines ad ipsam substantia naturae, nec priuatur:nec diminuitur per peccatum.
Est et q uod da bonum naturalis inclinationis, & hoc diminuitur per peccatum, sed non totaliter tollitur. Est etiam quoddam bonum uirtutis& gratiar.& hoc totaliter tollitur per peccatum mortale. Est et quoddam bonum uirtutis & gratiae: & hoc totaliter tollitur per peccatum mortale . Est etiam quoddam quod est ipse aetus ordinatus,quod etiam habet suum modum Deciem & ordinem,& huius priuatio est essentialiter ipsum reccatum. ART. V. Utrum mors M alii corporales defectus sintellectus peccati. Coctu sio. Mors caeterique corporales desectus, ueluti poenae secuti sunt originale peccatu magisquamist te mi & per se effectus. AR. VI. Utru mors &alij defectus sint naturales hol. D Conclusio Ex parte suae formae naturalior est homini incorruptio,quam alijs rebus corruptibilibus: sed quia& ipsa hominis forni a habet materiam ex contrariis compositam ex inclinatione materiae, equitur
coli septibilitas in toto &secundum hoc homo est naturaliter corruptibilis secundum naturam materiae sibi relictae, sed non secundum naturam sormae.. . QUAESTIO LXXXVI, De macula peccati. duos articulos divisa. AVTICULUS I. V:ru Peccatum causet aliquam maculam in anima.
203쪽
Conclusio. Maculatur anima ex peccato, inquantum nitore naturalis luminis,& sapientiae., de gratiae splendore priuatur. ART. II. Vtrum macula maneat in anima post actum peccati. Coclusio. Macula importat quendam defectum nitoris propter recessum a lumine rationis, uel diuinae legis: & ideo quamdiu homo manet extra huiusinodi lumen, manet in eo macula peccati: sed poliqua in redit ad lumen rationis & ad lumen diuinum, quod
fit Der aratiam, tunc macula cessat.
VAESTIO LXXXVII. De reatu paene in octo articulos divisa. ARTICVLVS PRIMUS.
Vtrum reatus poenae si te flectus peccati. Conclusio. Cum peccans agat contra ordinem raritionis humanae re diuinae legis: necessario eo iplo quod peccat, aliquem poenae reatum incurrit. HR. II. Vtrum peccatum possit esse poena peccati.
Vonclusio. Tain etsi peccatum unum alteratas peccati poena non sit, cum poena contra uolutatem, peccatum autem a uoluntate procedat: est nihil hostinus uariJS modi, unum peccatum alterius poena per accidens. AR. Is I. Vtrum aliquod peccatum inducat reatu A aeternae poena . . Conclusio. Quacunqpe peccata contra charita tem sun reum poena a terna constituunt. AR. IlII. Vtrum peccato debeatur poena infinitalecundum quantitatem.
Conclusio. Peccati poena, quo ad auersionem semper infinita est,amissio scilicci boni diuini: sed a parte inordinatae coaucissionis,poena lenius finita est. ART.
204쪽
19O a U.oc . MaeIL. IXAXUM.A RT. U. Utrum omne peccatum inducat reatum petnae aeternae. oConclusio .His tantum peccatis aeterna poena d betur,quae contrariantur charitati: his uero, quae non contra,sed praeter ordinem charitatis sunt, tempor iis tantum AR. VI. Utrum reatus poenae remaneat post peccatu.
Conclusio. Remota macula culpae potest quidem remanere reatus non poenae simpliciter , sed satisfactoriae. AR VII.Vtru omnis poena sit proῖter aliqua culpa. Conc: usio. Quae uis poena siue simpliciter siue satis factoria propter aliquam culpa est, siue originalem, sue actualem, suam uel alterius. AR T. III. Utru aliquis puniatur P peccato alterius. Coclusio. Non patitur quis poena pro alterius peccato,nisi satisfactoriam, seu uoluntarie assumptam.
UVA EST Io LXXXVIII. De peccato ueniali 2 mortali , inflex
Vtrum ueniale peccatum conuenieater diuidaturcon tra mortale. Conclusio. Peccatum omne,aut mortale,siue contra ordinem charitatis est : aut ueniale est,& praeter illum ordinem,&ex se diguum uenia. ART. II. Utrum peccatum mortale & ueniale disse
Conclusio . Distinguntur ueniale & mortale peccatum ex genere, ex suis obiectis, & ex parte agentis: ita quod ueniale ex genere secundum obiectum , sit mortale secundum agentis dispositionem,& mortale ex obiecto,sit ueniale a parte agentis.
205쪽
ART. III. Utrum peccatum ueniale sit dispositio ad
Conclusio. Veniale id mortale peccatum: cum clitferant specie no potest ueniale dispositio elle ad mortale, nisi forte ex dispositione agentis, & in directe per modum remouentis prohibens. AR.IIII. Utruu peccatu ueniale possit fieri. mortale. Conclusio Ueniale peccatum impossibile eli sic neri mortale,quod ide actus uenialis numero fiat mortale. uel quod multa uenialia fiant unum mortale: sed ueniale ex genere fit mortale secundum rittentio Utrum circunstantia possit facere de ueniali
Conclusio. Circunstantia uenialis non mutat ueniale in mortale,nisi uariet speciem uenialis actus, malum mortale essiciat, . . .. ART.VI. Vtru peccatu mortale possit ueri ueniale. Conclusio.Quamuis ueniale malum imperfectum existens polsit fieri mortale , non potest tamen mortale, cum sit actus malus perfectus effici uomate, ni sorte ex aliqua actus imperfectione.
I AESTIO LXXXIX. De peccato ueniali secundumst, in sex
articulos divisa. ARTICVLVS PRIMUS.
virum peccatum ueniale causet maculam an anima. Conclusio. Peccatum ueniale,cum non tollat nam tum charitatis, neoue aliarum uirtutum, sed magis impediata tum illarum,sion nisi per accidens ni acu
206쪽
Ipa Eri. Iec Quaere. lx XX I x. AR. II. Vtrum conuenienter peccata uenialia per lignum, Deiram ,&stipulam designentur. Conclusio. Omnia uenialia peccata ad lignum, foenum, stipulam reducuntur, secundum eorum grauitarein,& purgationem. 4 R. III. Utrum horno in statu innocentiae potuerit peccare uenialiter. Conclusio. Non potuit primus homo in statu innocentiae uenialiter peccare , antequam peccaret mortaliter. ART. IIII. Utrum angelus bonus uel malus possit peccare uenialiter. Coclusio. Angelus bunus, cu sit in charitate firmatus, non potest uenialiter peccare: sed angelus malus, cum nullam habeat charitatem, omnis eius actus uoluntarius peccatum mortale est. ART. V. Vtrum primi motus sensualitatis infidelibus sint peccata mortalia. Conclusio. Primos infidelium motus mortalia exis imaropeccata irrationabile est, nisi eis contentiat . A RT. V I. Utrum peccatum ueniale possit esse in aliquo cum solo originali. Conclusio. I in possibile est ueniale peccatum in aliquo esse cum originali,absque mortali.
De Iessibus , in quatuor articulos divisa. ARTICU l. US I. VTrum lex sit aliquid rationis. Coclusio.Cum lex sit quaedam regula, & humanorum actuum mensura, ne uario ad ipsam rationem spectat,
207쪽
A'RT. II. Vtrum lex ordinetur semper ad bonum
Concluso. Lex,cum ad ipsam rationem spectet, taquam principium & omnium humanorum actuum mensura & regula:semper commune bonum respicit. N ad ipsum disponit& ordinat. ART. III. Vtrum ratio cuiustibet sit factiva legis. Conclusio. Cum lex ordinet hominem in bonum commune, non cui usi ibet ratio facere potest legem , sed multitudinis, uel Principis uicem multitudinis gerentis. R I T. IIII. Vtrum promulgatio sit de ratione legis. Conclusio. Ut lex uirtutem suam habeat obligandi, necessaria est promulgatio; id est, ut ad notitiam illorum reducatur, qui legi subiiciuntur.
QVAESTIO XCI. De legum diuersitate . in sex articulos divisa. ARTI CVLVS L
VTrum sit aliqua lex aeterna. Coclutio. Est aliqua lex aeterna, ratio uidelicet guvernatiua totius uniuerti in mente diuina existens. ART. l I. Vtrum sit in nobis aliqua lex naturalis, participatio uidelicet legis aeternae, secundum quam ho tum & malum dii cernunt. A R T. III. Vtrum sit aliqua lex humana: Coclusio. Praeter aeternam & naturalem legem , est lex Medam ab hominibus inuenta, secundum quam in particulari disponuntur quae in lege naturae conti-
ANT. IIII. Utruvi fueriissecessarium esse aliquam descin diuinam.
208쪽
Conci usio. Praeter legem humanam & naturalem necessaria tuit quaedam lex diuina, per quam in naturalem fi nem certius,&purius,& efficatius homo dirigeretur. ART. V. Utrum lex diuina sit una tantum. Conclusi .. Diuiditur lex diuina in legem ueterem di nouam,non quidem specie diuersas .ied eadem spectae,imperfectam , quae est lex uetus, & in persectam scilicet lex noua. ART. VI. Vtrum sit aliqua lex fomitis Coclusio. Fomes, qui ipla sensualitatis inclinatio est,prout ad malum inclinat,non habet rationem l sis:. ut uero diuinam sequ itur militiam,lex hominisestrilli tanquam poena infiicta.
Q A EST I O XCII. De essessibus legis, in duos articulos divisa.
ARTICULUS PRIMUS. Vtrum effectus legis sit facere bonos homines. Conclusio. Legis est 1 ubditos bonos facere,uel simpliciter, uel secundum quid.
A R. II. Vtrum legis actus conuen lenter assignentur. Conclusio.Tres sunt legis actus, I. imperare uirtutum actus, 2. uitia prohioere, permittere indifferentes actu .
AESTIO XCIII. De lege aserna, in sex articulos diuis .
ARTICULUS I. Vtrum lex aeterna sit summa rationi in Deo existens. Conclusio. Lex aeterna est diuinae sapientiae ratio, secundam quod est omnium actionum & motionum in proprios fines directiva. ORI. H. Vtrum lex aeterna sit omnibus nota.
209쪽
conclusio. Legem aeternam nullus secundum propriam dii posit ionem, ut in Deo est, cognouit: sed in aptat eritatis notitia uariis modis homines diuersi in tam attingunt & cognoscunt. ARI .lI I. Utrum omnis lex a lege aeterna derivetur. Conclusio. Leges omnes ut rectar ration is quippi ila piunt, ab aeterna lege originem habent. A RT. HII. Vtrum necessaria & eterna subiiciantur legi aeternae. Conclusio.Cum lex aeterna sit diuinae gubernatibnis ratio:quae uis ex ipso creata siue contingentia, siue necessaria sint,omnia illi subiecta sunt.
Conclusio. Subduntur naturalia contingentia Iezi diuinae & aeternae, quo eius subdun tur prouidentiae non autem quo per scientia ipsius in fine omnes rationales creaturas deducetis, legi et' talia subiecta sunt. ART. VI. Utrum omnes res humanae subiiciantur legi aeternae. Conclusio. Quaecunque hominum sint, diuinae 3extem,legi subiecta esse certissimum est, quanquam non omnia secundum eandem rationem ei lubdatur siue bona,sive mala sint. 'QUAESTIO CXIIII. De lege naturali, in sex articulos dissa. A RTICULUS PIO MUS.
Vtrum lex naturalis sit habitus. Conclusio. Lex naturalis non est habitus aliquis essentialiter Ad inquantum continet ali Qua Draece Draquae habitu in ipsa ratione sunt.
210쪽
Concluso. Non unum sed plura sunt legis naturae
oraece ta .lacandum quod diuersimode homines dii ponuntur ad ea quae sunt secundum naturam bona. ART. Iri. Vtrum omnes actus uirtutum sint de lege 'Conclusio. Virtutum actus omnes secundum propriam rationem uirtutis sunt de lege naturae: ut uero in propriis speciebus considerantur, no omnes actus uirtuo ii sunt de lege naturae,inulta enim secundu uirtutem fi unt, ad quae natura non primo inclinat: sed per rationis inquisitionem ea homines adinvenerune uti asi utilia ad bene uiuendum. ART.lHI. Vtrum lex naturae sit una apud omnes. Conclussio. Una eit apud omnes lex naturae quo adurima principia communia apud omnes, & secundurectitudinem & notitiam, quaquam , quo ad propria aliqua ex communibus deducta, eadem apud omnes non sit, sed ut in paucioribus deficiat, ART.V.Vtrum lex naturae mutari postit. Conclusio. Lex naturae, quamuis sit immutabilisnuo ad comunia logis naturae Ipraecepta , quod nillil ei subtrahi potest: mutabilis tamen dicitur esse, dum multa ei utilia superaddi possunt ,& non ulla propria subtrahi quae legis obseruantiam pro temporum uarietate impedire postent. - AR VI. Vtru lex naturae possit a corde hois aboleri. Concl. No potest lex naturae,quo ad eius comunia fiuniuersalia prmcipia,ex cordibus hominu aboleri,
sed quo ad particularia quaeda, ta ut in paucioribus. QVAESTIO XCV. De lege humana,in quatuor articulos disja. ARTICULUS PRIMUS.