장음표시 사용
211쪽
Conclusio. Necessarium suit ad quieta & pacifica
hominum uitam, aliquas ab hominibus leges imponi quibus homines improbi metu poenae a uitiis cohiberentur,& uirtutem persectam assequi possent. ART. ii. Vtrum omnis lex humanitus posita a lege naturali derivetur. Conclusio.Cum lex omnis sit secundum rectam rationem traditam: necessarium est, legem humana ex ex lege naturae originem habet e & ex ea derivara si in aliquo a lege naturali discordet, talia non erit lex, sed legis corruptio. ART. III. Utrum Isidorus conuenienter qualitatem legis positivae dei cribat, lib. 1 cap. 2 i. Conciti sio. Omnis lex humana siue positiva debet esse honesta, iusta,possibilis secundum naturam, secudum consuetudinem patriae, loco, temporique coueniens, necessaria, utilis, manifesta quoque ne aliquid Per obscuritatem in captione cotineat: nullo priuato commodo, sed pro communi utilitate ciuiu scripta. HRT. IIII. Utrum i sidorus conuenienter ponat diuisonem humanarum legum. Conclusio. Lex humana,ut a lege naturae deriva. tur diuiditur in ius gentium,& ius ciuile: ut uero ordinatur ad bonum commune diuiditur secundum uarietatem ministrorum, ut in Sacerdotum, Principiu, 5 Militum legem : uel secundum uarietatem regiminum uel eoru , de quibus lege, semiatur, leu secudum nomina illorum, qui legem instituerunt.
O VAE ST IO XCVI. De potestate legis humana, in siex artichus diuisa
ARTICULUS I. Vtrum lest humana debeat poni in communi magis, quam in particulari.
212쪽
Conclusio. Cum lex humana ad commii ne bonum ordinetur. in communi magis , quam in particulari poni debet, & secundum personas, & negotia, ta
ART. I l. Utrum ad legem humanam pertineat omnia uitia cohibere. Conclusio. Humanis legibus non omnia uitia prohibentur, a quibus abstinent uiri uirtute praediti,sed grauiora,a quibus maiorem partem multitudinis ho minum possibile est abstinere, & praecipue quae sunt in nocumentum aliorum, sine quorum prohibitione societas humana conseruari non posset. A RT.III. Utrum lex humana praecipiat actus omniuuirtutum.
Conclusio. Non quoscunque uirtutum actus lex humana praecipit, sed illos duntaxat,per quos homo ad bonum commune ordinatur. ART. IIII. Vtrum lex humana imponat homini nocessitatem in foro conscientiae. Conclusio. Iullae leges humanae obligant homines in foro conscientiae. ART. V.Utrum omnes subiiciantur legi. Conclusio. iniicunque potestati subiecti sunt,legi etiam subiiciuntur: non tamen omnes a liquo poenae timore legibus subditi sunt,sed tantum impii. ART. UI. Vtrum ei qui subditur legi,liceat praeter uerba Iegis agere. Conclusio. Semper sunt uerba legis seruanda, nisi adsit periculum publici boni, in quo oportea uerba legis nonnunquam non Obseruari.
213쪽
Pri. Sec. Quaest. xcvo. I99 AESTIO XCVII.
De legum mutatione, in quia tuor a ticulos diuis . .
V rrum lex hurnana debeat mutari aliquo modo Conclusio. Cum lex humana sit rationis dicta me, quo humani diriguntur actus cottingit leges mutari, dum imperfectis persectionis aliquod superadditur, pro hominum ac temporum uarijs conditionibus. AR. II. utrum lex humana semper sit mutanda, quando occurrit aliquid melius. Coclusio. Non semper lex mutanda est quando melius occurrat, nisi adsit euidens necessitas euidensti maxima Reipublicae utilitas.
ARΤ. III . virum consuetudo possit obtinere uim legis. Conclusio. Cu aliquid multoties fit uidetur ex deliberato rationis iudicio prouenire, & secundum hoe conluetudo & habet uim legis,& legem abolet,& est
ART. IIII. Vtrum rectores multitudinis possint in legibus humanis dispensare. Coclusio. Ad multitudinis rectores Iegum dispect-tio spectat,du modo pruden ter, & non sine causa fiat.
QVAESTIO XCVIII. De lege ueteri, in sex articulos diuisa. ARTICULUS I.
VTrum lex uetus fuerit bona. . Coclusio. Lex uetus, cum fuerit secundum rectam rationem tradita,ut ea homines a concupiscentijs gepeccatis abstinerent,bona su it,quanquam non secundum persectam bonitatio rationem.
214쪽
ART. II. Vtrum lex uetus fuerit a Deo. Conclusio.Lex uetus a Domino Deo & patre D
mini nostri Iesu Christi data est, a quo hominum s lus per gratiam Christi facta est.
ART. Ii I. Utrum lex uetus data suerit per angelos. Conclusio Sicut conueniens fuit nouam legem taquam perfectiorem ueteri dari hominibus immediate a Deo: ita decuit ueterem angelico ministerio hominibus reuelari.
A RT. IIII. Vtrum lex uetus dari debuerit soli populo Iudaeorum. Conclusio. Decuit ut illi Iudaeorum populo lex daretur uetus, ex quo Christus secundum promissionem gratuita Dei electone nasciturus erat. ART. V. Utrum omnes homines obligantur seruare legem uererem. Conclusio. Omnes tenebantur ad ueteris legis obseruationem quoad ea, quae iuris naturae in illa continebantur:non autem quo ad alia,quae illi super adde bantur praecepta.
ART. VI. Vtrum lex uetus conuenienter data fuerit tempore Moy si. Conclusio. Decuit tempore Moysi legem ueterem hominibus dari, quo homines infirmitatem suam agnosceret, & perfectius ad diuinam gratiam suscipiedam praepararentur, quod quidem tunc maxime populo necessarium fuit, quando lex naturalis obscurari incipiebat.
De praeceytis ueteris leo is,in sex articulos divisa. ARTICULUS I. Vtrum in lege ueteri contineatur solum unum Prae
215쪽
Pri. Sec. Quaest X cIx. 2oIConclusio. Vnum tantum praeceptum est ueteris is
legis ratatione ad unum digis nnem; plura uero secundu in diuersitatem eorum quae ad finem ordinantur. RRT. H. Utrum lex uetus contineat praecepta moralia .
Concluso. Oportuit in ueteri lege ad populi sanctificationem , dari de uirtutum actibus praecepta
ART. III. Utrum lex uetus contineat praecepta cael Gmonialia, praeter moralia.
Conclusio. Cum per ueterem Iegem ordinaretur homo in Deum interioribus,& exterioribus actibus: necessarium fuit, in eo dari praeter moralia alia cierernoni alia praecepta, quibus Deo debitus exhiberetur cultus.
HR. IIIl.Vtrum praeter praecepta moralia & caeremo Dialia, sint etiam prscepta iudicialia. Conclusio. Praeter moralia de caeremonialia legis Praecepta superaddita sunt iudicialia, ueluti quaedam iustitiae inter homines seruandae determinationes. ART. V. Utrum aliqua alia praecepta contineantur in lege ueteri praeter moralia , iudicialia, & cs remonialia. Conclusio . Quae uis legis praecepta, moralia,cSre Dionialia, uel iudicialia sunt:ii qua uero alia in ea reperiuntur, uel ad hSc reducuntur, uel ad praecepto rum ordinationem spectant. AR. V l. Vtrum lex uetus debuerit inducere ad o seruationem praeceptorum per temporales promissiones,& ad comminationes. Conclusio. Congruit ueteri legi, ut per temporatium & terrenorum promissionem manu duceret homines ad Deum, qui temporalibus di terrenis affecti
216쪽
Pri. Sec. Quadit. c. QVAESTIO C.
De praeceptis moralibus ueteris legis in ta decim articulos diuisa.
ARTICULUS I. V Trum omnia praecepta moralia pertineant ad I
Conclusio. Cum moralia praecepta sint de his,quet pertinent ad bonos mores: haec autem sunt quae rationi,conueniunt:omne autem rationis humanae iudicium aliqualiter a naturali ratione de tuetur: cesse est, quod omnia praecepta moralia pertineant ad legem naturae,sed diuersimode. ART. II. Vtrum praecepta moralia Iegis sint de omnibus actibus uirtutum. Conclusio. Moralia legis praecepta praecipiunt homini formaliter actus iustitiae, & non aliquarum,sed omnium uirtutum,cum his persecte homo in Deum ordinetur. ARΤ. III. Vtrum omnia praecepta moralia ueteris Iegis reducantur ad decem praecepta decalogi. Conclusio. Omnia moralia legis praecepta ad decem decalogi aliqua ratione reduci possunt. ART. III. Utrum praecepta decalogi conuenienter distinguantur. Conclusio. Moralium praeceptorum aliqua ad Deuordinant homines:scilicet,tria:septem uero reI: qua, ad proximum. ART.V. Vtrum praecepta decalogi conuenienter
Conclusio. Conuenienti quodam numero tradita sunt hominibus in ueteri lege decem prscepta, qui
bus in Deum di proximum disponerentur.
217쪽
ART.I.Vtrum conueuienter ordinentur decem pr
Conclusio. Debito & conuenienti ordine disposita sunt in uteri lene decem moralia praecepta. . A RT. VII. Vtrum praecepta decalogi conuenienter
Conclusio. Conuenientissime tradita lunt decem legis praecepta,cum ex diuina processerint sapientia. R R. VIII. Vtrum praecepta decalogi sint daepens bilia. Conclusio. Cum decem praecepta disponant nom, nes ad bonum simpliciter,& ad proximum in hoc eodem ordine:in dispensabilia simpliciter sunt. ART. IX. Utrum modus uirtutis cadat sub praec
Conclusio. Modus uirtutis respiciens intellectum& uoluntatem hominis, sub legis diuinae praeceptis cadit: non autem modus respiciens habitum. ART. X. Vtrum modus charitatis cadat sub praecepto diuinae legis. Conclusio. Modus charitatis secundum propriucharitatis actum cadit sub speciali diuinae legis praecepto: sed non cadit in praeceptis aliarum uirtutum, ut sorina & modus est caeterarum uirtutum. ART. XI. Utrum conuenienter distinguantur alia moralia praecepta legis praeter decalogum. Conclusio. Decem praeceptis legis luperadduntur aliqua alia, quae ad illa secundum aliquam rationem
δRT.XII. Utrum praecepta moralia ueteris legis hastificarent. Conclusio. Moralia legis praecepta non iustifica- hat,iustitia,uel gratia hominibus coserendo,sed p
218쪽
Depracertis raremonialibus secundum si, i
rn quatuor articulos diuiga. ARTICVLVS PRIMUS. Vtrum ratio praeceptorum caeremonialium in hoc
consistat, quod pertinent ad cultum Dei. Conclutio Caeremonialia legis praecepta sunt, quibus Deo debitum exhibent homines cultum. RRT. II.Vtru praecepta caeremonialia sint figura lia. Conclusio. Caeremonialia ueteris legis figuralia de umbra nouae legis eran r. ART. III. Utrum debuerint esse multa caeremonialia praecepta. Conclusio. Cum lex uetus fuerit impersecta: non unii, sed plura oportuit dari caeremonialia praecepta. A RT. I III. Utrum caeremoniae ueteris legis conuenieter dividantur in sacrificia, sacramenta acra , di obseruantias. Conclusio. Caeremoniae ueteris legis sunt,aut sacrificia,quae ad cultum Dei speetant,aut sacra,quae ad diuini cultus instrumenta attinet, aut facramenta, quae ad sanctificationem colentium Deum attinent, uel Obseruantiae, quibus distinguntur colentes Deum a non colentibus.
De caremonialium praece torum causis, in sex articulos diuisa.' ARTICULUS PRIMUS. Vtrum c remonialia praecepta habeant causam. Conclusio. Cum caeremonialia praecepta ex diuina sapientia instituta suerint : eorum aliqua ex suo finerationabilis causa accipi potest. ART.
219쪽
ART.II.Vtrum praecepta caeremonialia habeant caulsam lite ratem,uel figuralem tantum . . Conclusio. Caeremoniarum ueteris legis,ut aactum Dei spectant,literatis ratio suscipienda est: ut uero Christum figurant mystica ratio requirendase. ART. I .utrum possit assignari conueniens ratio ceremoniarum quae ad sacrificia pertinent. Conclusio. Omnium sacrificiorum, ut ad cultum D ordinantur,caula luscipitur,uel ut ius men Sh minis ordinaretur in Deu uel ut ab idololatria remoueretur: ut uero Christum figurabant,ex ipso omniu
ART 'erum assignari possit certa ratio orem A
moniarum,quae ad sacrata xi 0ςR ' riri Conclusio.Ut Deum homines reuererentur,opotuit aliqua tepora,loca, bc speciales ministros ad culeum Dei deputari , uti sacrilicia,quibus Christum tu virum sacramentorum ueteris legis conue- 'Conclusio. Oinnium sacramentorum ueteri S legi S, cum ad populi sanctificationem instituta fuerinta, Deo,aliqua singulorum literatis &figuralis iacio es-ARVLVtrum fuerit aliqua rationabilis causa obter
' 'ἴziu id ibi ob ruatiarum ueteri, legis
' uel ut rei eruntur ad uitam Christia la
220쪽
ὸ in quatuor articulos diuisa.
V trum caeremoniae legis fuerint ante te eniCones usio. Fuerunt non solum in lege sed ante,aliquae a sanctis patribus caeremoniae ad debitum Deo Vl cultum exhibendum instituta . ART. II virum caeremoniae ueteris testis haberet uirtutem iustificandi tempore legis. V. Conclusio.Caerem'niae in ueteri lege non iustifica , nin a nonnullis corporalibus immunditiis i a peccatis autem fide Christo adiuncta,ut interiora iua trilicationis protestationes. AR. HI. Utrum caeremoniae ueteris testis cessauerint - im aduentu Christi G
aducit u litaul cellare,nc ut in aduentu gloriae celsa
ti bit lex noua, quo ad ea quae fidei & spei sunt. ART. IIII.Utrum post passionem Christi legalia possint seruari sine peccato mortali. Conclusio. Cum caeremoniae ueteris legis Christi venturi mysteria significarent peccatum mortale es- 1et,ea post Euangelii publicationem seruare.
b Depraceptis iudicialibus,m 4. articulos diuisa. ARTICVLVS PRIMUS.
Vtrum ratio praeceptorum iudicialium consistat in hoc,quod sunt ordinantia ad proximum. Conc. l n duob' cosistit ratio indicialiu precetoria, s. ut pertineat ad ordinatione holum adi ' uicu, & ueno habeat uim obliga di ex sola ratisie,sed institutioe.